ZUT - Krajowe Ramy Kwalifikacji / Rok 2013/2014 / Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt / Biologia (N2) / Biologia roślin / Sylabus przedmiotu

Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biologia (N2)
specjalność: Biologia roślin

Sylabus przedmiotu Biomonitoring i bioindykacja środowiska:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów	Biologia
Forma studiów	studia niestacjonarne	Poziom	drugiego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta	magister
Obszary studiów	nauk przyrodniczych
Profil	ogólnoakademicki
Moduł	—
Przedmiot	Biomonitoring i bioindykacja środowiska
Specjalność	Biologia roślin
Jednostka prowadząca	Katedra Biotechnologii Rozrodu Zwierząt i Higieny Środowiska
Nauczyciel odpowiedzialny	Agnieszka Tomza-Marciniak <Agnieszka.Tomza-Marciniak@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele	Bogumiła Pilarczyk <Bogumila.Pilarczyk@zut.edu.pl>
ECTS (planowane)	1,0	ECTS (formy)	1,0
Forma zaliczenia	zaliczenie	Język	polski
Blok obieralny	9	Grupa obieralna	1

Formy dydaktyczne

Forma dydaktyczna	KOD	Semestr	Godziny	ECTS	Waga	Zaliczenie
ćwiczenia audytoryjne	A	5	5	0,5	0,41	zaliczenie
wykłady	W	5	5	0,5	0,59	zaliczenie

Wymagania wstępne

KOD	Wymaganie wstępne
W-1	znajmość zagadnień związanych z ochroną środowiska, ekologią, botaniką i fizjologią roślin

Cele przedmiotu

KOD	Cel modułu/przedmiotu
C-1	zapoznanie studentów z rodzajami biomonitoringu i jego zadaniami
C-2	zapoznanie z metodami bioindykacyjnymi stotowanymi w ocenie środowiska
C-3	zapoznanie studenów w rodzajami testów biologicznych

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KOD	Treść programowa	Godziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1	Znaczenie biowskaźników w monitorowaniu zanieczyszczeń środowiska.	1
T-A-2	Biomonitoring poszczególnych elementów środowiska - ocena zanieczyszczenia gleby, powietrza i wód.	4
		5
wykłady
T-W-1	Rodzaje i cele biomonitoringu. Monitoring biologiczny a chemiczny.	1
T-W-2	Bioanalityka. Rodzaje badań testowych. Rodzaje biosensorów.	1
T-W-3	Biologiczne metody oceny jakości wód rzecznych. Wskaźniki jakości wody. System saprobowy. Metody indeksów biotycznych. Polski indeks biotyczny (BMWP-PL).	1
T-W-4	Biomonitoring stanu zdrowotnego lasów. Zagrożenie ekosystemów leśnych. Stałe Powierzchnie Obserwacyjne. Monitoring ekologiczny.	1
T-W-5	Wykorzystanie tkanek roślin jako markerów zanieczyszczenia środowiska.	1
		5

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KOD	Forma aktywności	Godziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1	uczestnictwo w zajęciach	5
A-A-2	przygotowanie się do kolokwium	9
A-A-3	studiowanie wskazanej literatury	1
		15
wykłady
A-W-1	uczestnictwo w zajęciach	5
A-W-2	przygotowanie się do kolokwium	10
		15

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KOD	Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1	wykład informacyjny
M-2	podaganka
M-3	ćwiczenia laboratoryjne

Sposoby oceny

KOD	Sposób oceny
S-1	Ocena formująca: sprawozdanie
S-2	Ocena podsumowująca: zaliczenie pisemne
S-3	Ocena formująca: ocena postawy wobec omawianych zagadnień i problemów środowiskowych

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
BL_2A_BLR-S-O8.2_W01 omawia rodzaje monitoringu i jego zadania	BL_2A_W09, BL_2A_W15	P2A_W01, P2A_W03, P2A_W04, P2A_W05, P2A_W06	C-1	T-W-1	M-1	S-2
BL_2A_BLR-S-O8.2_W02 wymienia i opisuje metody bioindykacyjne stosowane w ocenie jakości środowiska	BL_2A_W09	P2A_W01, P2A_W04, P2A_W05	C-2	T-A-1, T-A-2, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5	M-1, M-2	S-2
BL_2A_BLR-S-O8.2_W03 wymienia i opisuje testy biologiczne wykorzystujące organizmy na różnym stopniu organizacji	BL_2A_W07, BL_2A_W09	P2A_W01, P2A_W04, P2A_W05	C-3	T-A-2, T-W-2	M-1, M-2	S-2

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
BL_2A_BLR-S-O8.2_U01 interpretuje wyniki otrzymane w badaniach biomonitoringowych i wnioskuje o jakości środowiska	BL_2A_U10, BL_2A_U13	P2A_U01, P2A_U02, P2A_U03, P2A_U04, P2A_U06	C-2, C-3	—	M-3	S-2

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
BL_2A_BLR-S-O8.2_K01 ma świadomość wpływu działalności człowieka na zmiany zachodzące w środowisku	BL_2A_K07	P2A_K03, P2A_K04, P2A_K06	C-1, C-2, C-3	T-A-1, T-A-2, T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5	M-1, M-2, M-3	S-3

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
BL_2A_BLR-S-O8.2_W01 omawia rodzaje monitoringu i jego zadania	2,0	Student nie potrafi poprawnie omówić rodzajów monitoringu i jego zadań. Student nie potrafi zdefiniować biomonitoringu i bioindykacji. Wykazuje obojętność w zakresie poruszanych zagadnień. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych.
	3,0	Student, przy dużej pomocy nauczyciela, wymienia i omawia rodzaje i zadania monitoringu. Definiuje pojęcia "biomonitoring" i "bioindykacja". W zakresie wyrażania wiedzy popełnia dużo błędów. Wykazuje małe zainteresowanie tematyką przedmiotu.
	3,5	Student, przy pomocy nauczyciela, wymienia i omawia rodzaje i zadania monitoringu (samodzielnie opisuje tylko część z nich). Popełnia błędy. Poprawnie definiuje podstawowe pojęcia. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	4,0	Student, w miarę samodzielnie, wymienia i omawia rodzaje i zadania monitoringu (samodzielnie opisuje wiekszość z nich). Student sporadycznie popełnia błędy. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	4,5	Student samodzielnie wymienia i omawia rodzaje i zadania monitoringu. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia (bardzo rzadko) jedynie mało znaczące błędy. Wykazuje duże zainteresowanie poruszaną tematyką.
	5,0	Student bezbłędnie wymienia i omawia rodzaje i zadania monitoringu. Wykazuje duże zainteresowanie tematyką przedmiotu i ciekawość poznawczą. Umiejętnie korzysta ze źródeł naukowych.
BL_2A_BLR-S-O8.2_W02 wymienia i opisuje metody bioindykacyjne stosowane w ocenie jakości środowiska	2,0	Student nie potrafi wymienić ani opisać metod bioindykacyjnych stosowanych w ocenie jakości środowiska. Nie wykazuje zainteresowania poruszanymi zagadnieniami.
	3,0	Student, przy dużej pomocy nauczyciela, opisuje bioindykacyjne metody stosowane w ocenie jakości środowiska (tylko cześć z nich). Wykazuje problemy z ich wymienieniem. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia dużo błędów. Wykazuje niewielkie zainteresowanie poruszaną tematyką.
	3,5	Student, przy pomocy nauczyciela, opisuje bioindykacyjne metody stosowane w ocenie jakości środowiska (samodzielnie opisuje tylko cześć z nich). Poprawnie wymienia wszystkie omawiane za zajęciach metody. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia błędy. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszaną tematyką.
	4,0	Student, w miarę samodzielnie, opisuje metody bioindykacyjne stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby (samodzielnie opisuje większość z nich). Poprawnie wymienia wszystkie omawiane za zajęciach metody. W zakresie wyrażania wiedzy sporadycznie popełnia znaczące błędy. Wykazuje duże zainteresowanie poruszaną tematyką.
	4,5	Student samodzielnie wymienia i opisuje metody bioindykacyjne stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia (bardzo rzadko) jedynie mało znaczące błędy. Wykazuje duże zainteresowanie poruszaną tematyką.
	5,0	Student samodzielnie wymienia i opisuje metody bioindykacyjne stosowane w ocenie jakości środowiska. W zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów. Wykazuje duże zainteresowanie poruszaną tematyką i ciekawość poznawczą. Umiejętnie korzystna ze źródeł naukowych.
BL_2A_BLR-S-O8.2_W03 wymienia i opisuje testy biologiczne wykorzystujące organizmy na różnym stopniu organizacji	2,0	Student nie potrafi wymienić testów wykorzystujących organizmy na różnym stopniu organizacji, które znajdują zastosowanie w ocenie stanu środowiska. Nie potrafi dokonać ich charakterystyki. Nie wykazuje zainteresowania poruszanymi zagadnieniami.
	3,0	Student potrafi poprawnie wymienić i opisać tylko cześć (omawianych na zajęciach) testów stosowanych w ocenie stanu środowiska. Rozumie celowość ich stosowania. Wykazuje małe zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	3,5	Student potrafi wymienić większość (omawianych na zajęciach) testów stosowanych w ocenie stanu środowiska, ale podczas ich opisywania popełnia wiele błędów. Student wykazuje średnie zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	4,0	Student potrafi bezbłędnie wymienić większość (omawianych na zajęciach) testów stosowanych w ocenie stanu środowiska. Podczas ich opisywania sporadyczne popełnia błędy. Wykazuje znaczne zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	4,5	Student potrafi bezbłędnie wymienić wszystkie omawiane na zajęciach testów stosowanych w ocenie stanu środowiska. Podczas ich opisywania popełnia (bardzo rzadko) mało znaczące błędy. Wykazuje duże zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	5,0	Student potrafi bezbłędnie wymienić i scharakteryzować testy wykorzystujące organizmy na różnym stopniu organizacji, które znajdują zastosowanie w ocenie stanu środowiska. Wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą w zakresie poruszanych zagadnień. Umiejętnie korzysta ze źródeł naukowych.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
BL_2A_BLR-S-O8.2_U01 interpretuje wyniki otrzymane w badaniach biomonitoringowych i wnioskuje o jakości środowiska	2,0	Student nie potrafi, w oparciu o wyniki biomonitoringu, wnioskowac o stanie środowiska. Nie rozumie różnicy między wynikami otrzymanymi z wykorzystaniem biomonitoringu a monitoringu technicznego i nie potrafi ich interpretować.
	3,0	Student, z dużą pomoca nauczyciela, interpretuje wyniki biomonitoringu. Student wykazuje znaczne trudności we wnioskowaniu o stanie środowiska - popełnia bardzo dużo błędów.
	3,5	Student, z niewielką pomocą nauczyciela, interpretuje wyniki biomonitoringu. Przy wnioskowaniu o stanie środowiska popełnia dużo błędów.
	4,0	Student wykazuje niewielkie trudności w interpretacji wyników. Przy wnioskowaniu o stanie środowiska popełnia niewiele błędów.
	4,5	Student interpretuje wyniki w sposób prawidłowy. Przy wnioskowaniu o stanie środowiska popełnia (rzadko) jedynie mało znaczące błędy.
	5,0	Student prawidłowo i samodzielnie interpretuje wyniki biomonitoringu. Prawidłowo wnioskuje o stanie środowiska. Swobodnie porusza sie w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe.

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
BL_2A_BLR-S-O8.2_K01 ma świadomość wpływu działalności człowieka na zmiany zachodzące w środowisku	2,0	Student nie jest świadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Nie wykazuje zainteresowania problemami środowiskowymi.
	3,0	Student jest w niewielkim stopniu świadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Wykazuje niewielkie zainteresowanie problemami środowiskowymi.
	3,5	Student jest w średnim stopniu swiadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Wykazuje niewielkie zainteresowanie problemami środowiskowymi.
	4,0	Student jest świadomy wpływu działalnosci człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Wykazuje średnie zainteresowanie problemami środowiskowymi.
	4,5	Student jest świadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Wykazuje duże zainteresowanie problemami środowiskowymi.
	5,0	Student jest świadomy wpływu działalności czlowieka na stan środowiska przyrodniczego i wykazuje aktywną postawę w propadowaniu działań prośrodowiskowych.

Literatura podstawowa

Zimny H., Ekologiczna ocena stanu środowiska. Bioindykacja i biomonitoring., AR-W, A. Grzegorczyk, Warszawa, 2006

Literatura dodatkowa

Traczewska T., Biologiczne metody oceny skazenia środowiska, Wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, 2011

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KOD	Treść programowa	Godziny
T-A-1	Znaczenie biowskaźników w monitorowaniu zanieczyszczeń środowiska.	1
T-A-2	Biomonitoring poszczególnych elementów środowiska - ocena zanieczyszczenia gleby, powietrza i wód.	4
		5

Treści programowe - wykłady

KOD	Treść programowa	Godziny
T-W-1	Rodzaje i cele biomonitoringu. Monitoring biologiczny a chemiczny.	1
T-W-2	Bioanalityka. Rodzaje badań testowych. Rodzaje biosensorów.	1
T-W-3	Biologiczne metody oceny jakości wód rzecznych. Wskaźniki jakości wody. System saprobowy. Metody indeksów biotycznych. Polski indeks biotyczny (BMWP-PL).	1
T-W-4	Biomonitoring stanu zdrowotnego lasów. Zagrożenie ekosystemów leśnych. Stałe Powierzchnie Obserwacyjne. Monitoring ekologiczny.	1
T-W-5	Wykorzystanie tkanek roślin jako markerów zanieczyszczenia środowiska.	1
		5

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-A-1	uczestnictwo w zajęciach	5
A-A-2	przygotowanie się do kolokwium	9
A-A-3	studiowanie wskazanej literatury	1
		15

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-W-1	uczestnictwo w zajęciach	5
A-W-2	przygotowanie się do kolokwium	10
		15

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLR-S-O8.2_W01	omawia rodzaje monitoringu i jego zadania
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_W09	zna metody oceny kierunku, stopnia nasilenia zmian w środowisku z wykorzystaniem organizmów żywych i metody ochrony środowiska przyrodniczego oraz ma wiedzę w zakresie działań prowadzonych w celu przywracania wartości użytkowych i przyrodniczych środowiskom zdegradowanym przez działalność człowieka
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_W15	ma ogólną, a w niektórych obszarach pogłębioną wiedzę na temat metodologii zdobywania informacji o organizmach żywych i środowisku przyrodniczym na różnych stopniach organizacji
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_W01	rozumie złożone zjawiska i procesy przyrodnicze
	P2A_W03	ma pogłębioną wiedzę z zakresu tych nauk ścisłych, z którymi związany jest studiowany kierunek studiów (w szczególności biofizyka, biochemia, biomatematyka, geochemia, biogeochemia, geofizyka)
	P2A_W04	ma pogłębioną wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów umożliwiającą dostrzeganie związków i zależności w przyrodzie
	P2A_W05	ma wiedzę w zakresie aktualnie dyskutowanych w literaturze kierunkowej problemów z wybranej dziedziny nauki i dyscypliny naukowej
	P2A_W06	ma wiedzę w zakresie statystyki na poziomie prognozowania (modelowania) przebiegu zjawisk i procesów przyrodniczych oraz ma znajomość specjalistycznych narzędzi informatycznych
Cel przedmiotu	C-1	zapoznanie studentów z rodzajami biomonitoringu i jego zadaniami
Treści programowe	T-W-1	Rodzaje i cele biomonitoringu. Monitoring biologiczny a chemiczny.
Metody nauczania	M-1	wykład informacyjny
Sposób oceny	S-2	Ocena podsumowująca: zaliczenie pisemne
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie potrafi poprawnie omówić rodzajów monitoringu i jego zadań. Student nie potrafi zdefiniować biomonitoringu i bioindykacji. Wykazuje obojętność w zakresie poruszanych zagadnień. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych.
	3,0	Student, przy dużej pomocy nauczyciela, wymienia i omawia rodzaje i zadania monitoringu. Definiuje pojęcia "biomonitoring" i "bioindykacja". W zakresie wyrażania wiedzy popełnia dużo błędów. Wykazuje małe zainteresowanie tematyką przedmiotu.
	3,5	Student, przy pomocy nauczyciela, wymienia i omawia rodzaje i zadania monitoringu (samodzielnie opisuje tylko część z nich). Popełnia błędy. Poprawnie definiuje podstawowe pojęcia. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	4,0	Student, w miarę samodzielnie, wymienia i omawia rodzaje i zadania monitoringu (samodzielnie opisuje wiekszość z nich). Student sporadycznie popełnia błędy. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	4,5	Student samodzielnie wymienia i omawia rodzaje i zadania monitoringu. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia (bardzo rzadko) jedynie mało znaczące błędy. Wykazuje duże zainteresowanie poruszaną tematyką.
	5,0	Student bezbłędnie wymienia i omawia rodzaje i zadania monitoringu. Wykazuje duże zainteresowanie tematyką przedmiotu i ciekawość poznawczą. Umiejętnie korzysta ze źródeł naukowych.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLR-S-O8.2_W02	wymienia i opisuje metody bioindykacyjne stosowane w ocenie jakości środowiska
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_W09	zna metody oceny kierunku, stopnia nasilenia zmian w środowisku z wykorzystaniem organizmów żywych i metody ochrony środowiska przyrodniczego oraz ma wiedzę w zakresie działań prowadzonych w celu przywracania wartości użytkowych i przyrodniczych środowiskom zdegradowanym przez działalność człowieka
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_W01	rozumie złożone zjawiska i procesy przyrodnicze
	P2A_W04	ma pogłębioną wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów umożliwiającą dostrzeganie związków i zależności w przyrodzie
	P2A_W05	ma wiedzę w zakresie aktualnie dyskutowanych w literaturze kierunkowej problemów z wybranej dziedziny nauki i dyscypliny naukowej
Cel przedmiotu	C-2	zapoznanie z metodami bioindykacyjnymi stotowanymi w ocenie środowiska
Treści programowe	T-A-1	Znaczenie biowskaźników w monitorowaniu zanieczyszczeń środowiska.
	T-A-2	Biomonitoring poszczególnych elementów środowiska - ocena zanieczyszczenia gleby, powietrza i wód.
	T-W-2	Bioanalityka. Rodzaje badań testowych. Rodzaje biosensorów.
	T-W-3	Biologiczne metody oceny jakości wód rzecznych. Wskaźniki jakości wody. System saprobowy. Metody indeksów biotycznych. Polski indeks biotyczny (BMWP-PL).
	T-W-4	Biomonitoring stanu zdrowotnego lasów. Zagrożenie ekosystemów leśnych. Stałe Powierzchnie Obserwacyjne. Monitoring ekologiczny.
	T-W-5	Wykorzystanie tkanek roślin jako markerów zanieczyszczenia środowiska.
Metody nauczania	M-1	wykład informacyjny
Metody nauczania	M-2	podaganka
Sposób oceny	S-2	Ocena podsumowująca: zaliczenie pisemne
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie potrafi wymienić ani opisać metod bioindykacyjnych stosowanych w ocenie jakości środowiska. Nie wykazuje zainteresowania poruszanymi zagadnieniami.
	3,0	Student, przy dużej pomocy nauczyciela, opisuje bioindykacyjne metody stosowane w ocenie jakości środowiska (tylko cześć z nich). Wykazuje problemy z ich wymienieniem. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia dużo błędów. Wykazuje niewielkie zainteresowanie poruszaną tematyką.
	3,5	Student, przy pomocy nauczyciela, opisuje bioindykacyjne metody stosowane w ocenie jakości środowiska (samodzielnie opisuje tylko cześć z nich). Poprawnie wymienia wszystkie omawiane za zajęciach metody. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia błędy. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszaną tematyką.
	4,0	Student, w miarę samodzielnie, opisuje metody bioindykacyjne stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby (samodzielnie opisuje większość z nich). Poprawnie wymienia wszystkie omawiane za zajęciach metody. W zakresie wyrażania wiedzy sporadycznie popełnia znaczące błędy. Wykazuje duże zainteresowanie poruszaną tematyką.
	4,5	Student samodzielnie wymienia i opisuje metody bioindykacyjne stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia (bardzo rzadko) jedynie mało znaczące błędy. Wykazuje duże zainteresowanie poruszaną tematyką.
	5,0	Student samodzielnie wymienia i opisuje metody bioindykacyjne stosowane w ocenie jakości środowiska. W zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów. Wykazuje duże zainteresowanie poruszaną tematyką i ciekawość poznawczą. Umiejętnie korzystna ze źródeł naukowych.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLR-S-O8.2_W03	wymienia i opisuje testy biologiczne wykorzystujące organizmy na różnym stopniu organizacji
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_W07	ma ogólną orientację, a w niektórych przypadkach specjalistyczną wiedzę na temat planowanych i skoordynowanych czynności mających na celu racjonalne gospodarowanie organizmami żywymi w oparciu o zasady ekonomii i ochrony przyrody
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_W09	zna metody oceny kierunku, stopnia nasilenia zmian w środowisku z wykorzystaniem organizmów żywych i metody ochrony środowiska przyrodniczego oraz ma wiedzę w zakresie działań prowadzonych w celu przywracania wartości użytkowych i przyrodniczych środowiskom zdegradowanym przez działalność człowieka
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_W01	rozumie złożone zjawiska i procesy przyrodnicze
	P2A_W04	ma pogłębioną wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów umożliwiającą dostrzeganie związków i zależności w przyrodzie
	P2A_W05	ma wiedzę w zakresie aktualnie dyskutowanych w literaturze kierunkowej problemów z wybranej dziedziny nauki i dyscypliny naukowej
Cel przedmiotu	C-3	zapoznanie studenów w rodzajami testów biologicznych
Treści programowe	T-A-2	Biomonitoring poszczególnych elementów środowiska - ocena zanieczyszczenia gleby, powietrza i wód.
Treści programowe	T-W-2	Bioanalityka. Rodzaje badań testowych. Rodzaje biosensorów.
Metody nauczania	M-1	wykład informacyjny
Metody nauczania	M-2	podaganka
Sposób oceny	S-2	Ocena podsumowująca: zaliczenie pisemne
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie potrafi wymienić testów wykorzystujących organizmy na różnym stopniu organizacji, które znajdują zastosowanie w ocenie stanu środowiska. Nie potrafi dokonać ich charakterystyki. Nie wykazuje zainteresowania poruszanymi zagadnieniami.
	3,0	Student potrafi poprawnie wymienić i opisać tylko cześć (omawianych na zajęciach) testów stosowanych w ocenie stanu środowiska. Rozumie celowość ich stosowania. Wykazuje małe zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	3,5	Student potrafi wymienić większość (omawianych na zajęciach) testów stosowanych w ocenie stanu środowiska, ale podczas ich opisywania popełnia wiele błędów. Student wykazuje średnie zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	4,0	Student potrafi bezbłędnie wymienić większość (omawianych na zajęciach) testów stosowanych w ocenie stanu środowiska. Podczas ich opisywania sporadyczne popełnia błędy. Wykazuje znaczne zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	4,5	Student potrafi bezbłędnie wymienić wszystkie omawiane na zajęciach testów stosowanych w ocenie stanu środowiska. Podczas ich opisywania popełnia (bardzo rzadko) mało znaczące błędy. Wykazuje duże zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	5,0	Student potrafi bezbłędnie wymienić i scharakteryzować testy wykorzystujące organizmy na różnym stopniu organizacji, które znajdują zastosowanie w ocenie stanu środowiska. Wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą w zakresie poruszanych zagadnień. Umiejętnie korzysta ze źródeł naukowych.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLR-S-O8.2_U01	interpretuje wyniki otrzymane w badaniach biomonitoringowych i wnioskuje o jakości środowiska
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_U10	posiada umiejętności prowadzenia monitoringu środowiskowego, opisuje zależności między organizmami a środowiskiem, rozumie zróżnicowanie, występowania oraz wpływ mikroorganizmów na zwierzęta, ludzi i rośliny, rozumienia zasady funkcjonowania żywych organizmów na poszczególnych poziomach ich organizacji, ocenia zjawiska zachodzące w środowisku;
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_U13	interpretuje zagrożenia spowodowanych działalnością człowieka (przemysłem, urbanizacją, rolnictwem); wykorzystuje wiedzę ekologiczną w ocenie stanu środowiska;
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_U01	stosuje zaawansowane techniki i narzędzia badawcze w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
	P2A_U02	biegle wykorzystuje literaturę naukową z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów, w języku polskim; czyta ze zrozumieniem skomplikowane teksty naukowe w języku angielskim
	P2A_U03	wykazuje umiejętność krytycznej analizy i selekcji informacji, zwłaszcza ze źródeł elektronicznych
	P2A_U04	planuje i wykonuje zadania badawcze lub ekspertyzy pod kierunkiem opiekuna naukowego
	P2A_U06	zbiera i interpretuje dane empiryczne oraz na tej podstawie formułuje odpowiednie wnioski
Cel przedmiotu	C-2	zapoznanie z metodami bioindykacyjnymi stotowanymi w ocenie środowiska
Cel przedmiotu	C-3	zapoznanie studenów w rodzajami testów biologicznych
Metody nauczania	M-3	ćwiczenia laboratoryjne
Sposób oceny	S-2	Ocena podsumowująca: zaliczenie pisemne
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie potrafi, w oparciu o wyniki biomonitoringu, wnioskowac o stanie środowiska. Nie rozumie różnicy między wynikami otrzymanymi z wykorzystaniem biomonitoringu a monitoringu technicznego i nie potrafi ich interpretować.
	3,0	Student, z dużą pomoca nauczyciela, interpretuje wyniki biomonitoringu. Student wykazuje znaczne trudności we wnioskowaniu o stanie środowiska - popełnia bardzo dużo błędów.
	3,5	Student, z niewielką pomocą nauczyciela, interpretuje wyniki biomonitoringu. Przy wnioskowaniu o stanie środowiska popełnia dużo błędów.
	4,0	Student wykazuje niewielkie trudności w interpretacji wyników. Przy wnioskowaniu o stanie środowiska popełnia niewiele błędów.
	4,5	Student interpretuje wyniki w sposób prawidłowy. Przy wnioskowaniu o stanie środowiska popełnia (rzadko) jedynie mało znaczące błędy.
	5,0	Student prawidłowo i samodzielnie interpretuje wyniki biomonitoringu. Prawidłowo wnioskuje o stanie środowiska. Swobodnie porusza sie w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLR-S-O8.2_K01	ma świadomość wpływu działalności człowieka na zmiany zachodzące w środowisku
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_K07	ma świadomość odpowiedzialności za kształtowanie i stan środowiska naturalnego oraz zdrowie człowieka wynikające z działalności własnej i innych ludzi
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_K03	potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
	P2A_K04	prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
	P2A_K06	wykazuje odpowiedzialność za ocenę zagrożeń wynikających ze stosowanych technik badawczych i tworzenie warunków bezpiecznej pracy
Cel przedmiotu	C-1	zapoznanie studentów z rodzajami biomonitoringu i jego zadaniami
	C-2	zapoznanie z metodami bioindykacyjnymi stotowanymi w ocenie środowiska
	C-3	zapoznanie studenów w rodzajami testów biologicznych
Treści programowe	T-A-1	Znaczenie biowskaźników w monitorowaniu zanieczyszczeń środowiska.
	T-A-2	Biomonitoring poszczególnych elementów środowiska - ocena zanieczyszczenia gleby, powietrza i wód.
	T-W-1	Rodzaje i cele biomonitoringu. Monitoring biologiczny a chemiczny.
	T-W-2	Bioanalityka. Rodzaje badań testowych. Rodzaje biosensorów.
	T-W-3	Biologiczne metody oceny jakości wód rzecznych. Wskaźniki jakości wody. System saprobowy. Metody indeksów biotycznych. Polski indeks biotyczny (BMWP-PL).
	T-W-4	Biomonitoring stanu zdrowotnego lasów. Zagrożenie ekosystemów leśnych. Stałe Powierzchnie Obserwacyjne. Monitoring ekologiczny.
	T-W-5	Wykorzystanie tkanek roślin jako markerów zanieczyszczenia środowiska.
Metody nauczania	M-1	wykład informacyjny
	M-2	podaganka
	M-3	ćwiczenia laboratoryjne
Sposób oceny	S-3	Ocena formująca: ocena postawy wobec omawianych zagadnień i problemów środowiskowych
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie jest świadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Nie wykazuje zainteresowania problemami środowiskowymi.
	3,0	Student jest w niewielkim stopniu świadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Wykazuje niewielkie zainteresowanie problemami środowiskowymi.
	3,5	Student jest w średnim stopniu swiadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Wykazuje niewielkie zainteresowanie problemami środowiskowymi.
	4,0	Student jest świadomy wpływu działalnosci człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Wykazuje średnie zainteresowanie problemami środowiskowymi.
	4,5	Student jest świadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Wykazuje duże zainteresowanie problemami środowiskowymi.
	5,0	Student jest świadomy wpływu działalności czlowieka na stan środowiska przyrodniczego i wykazuje aktywną postawę w propadowaniu działań prośrodowiskowych.