ZUT - Krajowe Ramy Kwalifikacji / Rok 2013/2014 / Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt / Biologia (N2) / Sylabus przedmiotu - Biologiczne metody oceny stanu środowiska

Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biologia (N2)

Sylabus przedmiotu Biologiczne metody oceny stanu środowiska:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów	Biologia
Forma studiów	studia niestacjonarne	Poziom	drugiego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta	magister
Obszary studiów	nauk przyrodniczych
Profil	ogólnoakademicki
Moduł	—
Przedmiot	Biologiczne metody oceny stanu środowiska
Specjalność	Biologia molekularna i podstawy analityki
Jednostka prowadząca	Katedra Biotechnologii Rozrodu Zwierząt i Higieny Środowiska
Nauczyciel odpowiedzialny	Agnieszka Tomza-Marciniak <Agnieszka.Tomza-Marciniak@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele	Bogumiła Pilarczyk <Bogumila.Pilarczyk@zut.edu.pl>, Tomasz Stankiewicz <Tomasz.Stankiewicz@zut.edu.pl>
ECTS (planowane)	1,0	ECTS (formy)	1,0
Forma zaliczenia	zaliczenie	Język	polski
Blok obieralny	8	Grupa obieralna	1

Formy dydaktyczne

Forma dydaktyczna	KOD	Semestr	Godziny	ECTS	Waga	Zaliczenie
ćwiczenia audytoryjne	A	5	5	0,5	0,41	zaliczenie
wykłady	W	5	5	0,5	0,59	zaliczenie

Wymagania wstępne

KOD	Wymaganie wstępne
W-1	- znajomość zagadnień związanych z ekologią i ochroną środowiska

Cele przedmiotu

KOD	Cel modułu/przedmiotu
C-1	zapoznanie studentów z biologicznymi metodami wykorzystywanymi w ocenie stopnia skażenia środowiska
C-2	zapoznanie studentów ze znaczeniem biotestów jako źródła informacji o interakcjach zanieczyszczeń i ich oddziaływaniu na elementy biotyczne ekosystemów
C-3	ukształtowanie umiejetności doboru własciwych metod do oceny jakosci określonych elementów środowiska

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KOD	Treść programowa	Godziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1	Biologiczne testy toksyczności. Przykładowe wyniki badań wód powierzchniowych i ścieków bytowych z zastosowaniem różnych testów.	1
T-A-2	Zależności między toksycznością próbek wody/osadów dennych a stężeniem wybranych grup zanieczyszczeń.	1
T-A-3	Testy biodegradacji.	1
T-A-4	Metody ustalania bezpiecznych stężeń zanieczyszczeń dla biocenoz wodnych.	2
		5
wykłady
T-W-1	Metody biologiczne w badaniach środowiskowych. Cele biomonitoringu i bioanalityki.	1
T-W-2	Bioindykatory regulujące, akumulujące i biomarkery.	1
T-W-3	Biologiczne metody oceny jakości wód, powietrza i gleby.	1
T-W-4	Płyny biologiczne w ocenie narażenia na czynniki chemiczne. Rodzaje biologicznych markerów ekspozycji. Interpretacja wyników uwzględniająca rodzaj narażenia na środowiskowe czynniki chemiczne (narażenie endemiczne i zawodowe).	1
T-W-5	Przegląd testów komercyjnych wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska.	1
		5

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KOD	Forma aktywności	Godziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1	uczestnictwo w zajęciach	5
A-A-2	samodzielne studiowanie wskazanej literatury	5
A-A-3	przygotowanie się do kolokwium	5
		15
wykłady
A-W-1	uczestnictwo w zajęciach	5
A-W-2	samodzielne studiowanie wskazanej literatury	5
A-W-3	przygotowanie się do kolokwium	5
		15

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KOD	Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1	wykład informacyjny
M-2	pogadanka
M-3	objaśnienie

Sposoby oceny

KOD	Sposób oceny
S-1	Ocena podsumowująca: Warunkiem zaliczenia każdej z form kształcenia jest uzyskanie pozytywnego wyniku z testu końcowego
S-2	Ocena formująca: zaliczenie pisemne
S-3	Ocena formująca: odpowiedź ustna
S-4	Ocena formująca: ocena aktywności
S-5	Ocena formująca: ocena postawy względem omawianych zagadnień i problemów środowiskowych

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
BL_2A_BLM-S-O7.5_W01 wymienia i opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby	BL_2A_W03, BL_2A_W09	P2A_W01, P2A_W02, P2A_W04, P2A_W05, P2A_W06, P2A_W07	C-1, C-2, C-3	T-A-1, T-A-4, T-W-1, T-W-3, T-W-4, T-W-5	M-1, M-2, M-3	S-2
BL_2A_BLM-S-O7.5_W02 charakteryzuje organizmy wskaźnikowe i monitorowe oraz biomarkery, wykorzystywane w ocenie stanu środowiska i testach toksyczności	BL_2A_W09	P2A_W01, P2A_W04, P2A_W05	C-1, C-2, C-3	T-W-2, T-W-3	M-1, M-2, M-3	S-2
BL_2A_BLM-S-O7.5_W03 wymienia podstawowe testy komercyjne wykorzystywane w kontroli jakości określonych elementów środowiska	BL_2A_W09	P2A_W01, P2A_W04, P2A_W05	C-3	T-W-5	M-1, M-2, M-3	S-2

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
BL_2A_BLM-S-O7.5_U01 proponuje zastosowanie właściwych metod do oceny jakości określonych elementów środowiska	BL_2A_U06, BL_2A_U10	P2A_U01, P2A_U02, P2A_U03, P2A_U04, P2A_U06	C-3	T-A-1, T-W-1, T-W-3, T-W-5	M-1, M-2, M-3	S-3

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
BL_2A_BLM-S-O7.5_K01 wykazuje aktywną postawę w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu obserwowanych zjawisk	BL_2A_K05, BL_2A_K07	P2A_K01, P2A_K02, P2A_K03, P2A_K04, P2A_K06, P2A_K08	C-1, C-2, C-3	T-A-1, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5	M-2, M-3	S-4
BL_2A_BLM-S-O7.5_K02 ma świadomość wpływu działalności człowieka na zmiany jakościowe i ilościowe zachodzące w środowisku	BL_2A_K07	P2A_K03, P2A_K04, P2A_K06	C-1, C-2, C-3	T-A-1, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5	M-1, M-2, M-3	S-5

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
BL_2A_BLM-S-O7.5_W01 wymienia i opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby	2,0	Student nie potrafi wymienić i opisać biologicznych metod stosowanych w ocenie jakości powietrza, wody i gleby. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych.
	3,0	Student, przy dużej pomocy nauczyciela, opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby (tylko cześć z nich). Wykazuje problemy z ich wymienieniem. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia dużo błędów. Wykazuje niewielkie zainteresowanie poruszaną tematyką.
	3,5	Student, przy pomocy nauczyciela, opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby (samodzielnie opisuje tylko cześć z nich). Poprawnie wymienia wszystkie omawiane za zajęciach metody. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia błędy. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszaną tematyką.
	4,0	Student, w miarę samodzielnie, opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby (samodzielnie opisuje większość z nich). Poprawnie wymienia wszystkie omawiane za zajęciach metody. W zakresie wyrażania wiedzy sporadycznie popełnia znaczące błędy. Wykazuje duże zainteresowanie poruszaną tematyką.
	4,5	Student samodzielnie wymienia i opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia (bardzo rzadko) jedynie mało znaczące błędy. Wykazuje duże zainteresowanie poruszaną tematyką.
	5,0	Student samodzielnie wymienia i opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby. W zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów. Wykazuje duże zainteresowanie poruszaną tematyką i ciekawość poznawczą. Umiejętnie korzysta ze źródeł naukowych.
BL_2A_BLM-S-O7.5_W02 charakteryzuje organizmy wskaźnikowe i monitorowe oraz biomarkery, wykorzystywane w ocenie stanu środowiska i testach toksyczności	2,0	Student nie potrafi wymienić organizmów wskaźnikowych i monitorowych oraz biomarkerów, wykorzystywanych w ocenie stanu środowiska i testach toksyczności biologicznych stosowanych w ocenie narażenia środowiskowego i zawodowego. Nie potrafi dokonać ich charakterystyki. Nie wykazuje zainteresowania poruszanymi zagadnieniami.
	3,0	Student potrafi poprawnie wymienić i opisać tylko cześć (omawianych na zajęciach) organizmów wskaźnikowych i monitorowych oraz biomarkerów wykorzystywanych w ocenie stanu środowiska i w testach toksyczności. Rozumie celowość ich stosowania. Wykazuje małe zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	3,5	Student potrafi wymienić większość (omawianych na zajęciach) organizmów wskaźnikowych i monitorowych oraz biomarkerów wykorzystywanych w ocenie stanu środowiska i w testach toksyczności, ale podczas ich opisywania popełnia wiele błędów. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	4,0	Student potrafi bezbłędnie wymienić większość (omawianych na zajęciach) organizmów wskaźnikowych i monitorowych oraz biomarkerów wykorzystywanych w ocenie stanu środowiska i w testach toksyczności. Podczas ich opisywania popełnia błędy. Wykazuje znaczne zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	4,5	Student potrafi bezbłędnie wymienić wszystkie omawiane na zajęciach organizmy wskaźnikowe i monitorowe oraz biomarkery wykorzystywane w ocenie stanu środowiska i w testach toksyczności. Podczas ich opisywania popełnia (bardzo rzadko) mało znaczące błędy. Wykazuje duże zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	5,0	Student potrafi bezbłędnie wymienić i scharakteryzować organizmy wskaźnikowe i monitorowe oraz biomarkery wykorzystywane w ocenie stanu środowiska i w testach toksyczności. Wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą w zakresie poruszanych zagadnień. Umiejętnie korzysta ze źródeł naukowych.
BL_2A_BLM-S-O7.5_W03 wymienia podstawowe testy komercyjne wykorzystywane w kontroli jakości określonych elementów środowiska	2,0	Student nie potrafi wymienić komercyjnych testów wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska ani określić ich dokładnego zastosowania. Nie wykazuje zainteresowania poruszanymi zagadnieniami.
	3,0	Student potrafi poprawnie wymienić i przyporządkować tylko część (omawianych na zajęciach) komercyjnych testów wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska. Wykazuje małe zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	3,5	Student potrafi, z pomocą nauczyciela, wymienić większość (omawianych na zajęciach) komercyjnych testów wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska, ale podczas omawiania ich przeznaczenia popełnia wiele błędów. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	4,0	Student potrafi bezbłędnie wymienić wiekszość (omawianych na zajęciach) komercyjnych testów wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska. Podczas omawiania ich przeznaczenia popełnia błędy. Wykazuje znaczne zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	4,5	Student potrafi bezbłędnie wymienić wszystkie omawiane na zajęciach komercyjne testy wykorzystywane w kontroli jakości środowiska. Podczas omawiania ich przeznaczenia popełnia (bardzo rzadko) mało znaczące błędy. Wykazuje duże zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	5,0	Student potrafi bezbłędnie wymienić wszystkie omawiane na zajęciach komercyjne testy wykorzystywane w kontroli jakości środowiska oraz określić ich dokładne zastosowanie. Wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą w zakresie poruszanych zagadnień. Umiejętnie korzysta ze źródeł naukowych.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
BL_2A_BLM-S-O7.5_U01 proponuje zastosowanie właściwych metod do oceny jakości określonych elementów środowiska	2,0	Student nie potrafi poprawnie zaproponować zastosowania właściwej metody do oceny jakości określonych elementów środowiska.
	3,0	Student, z duża pomocą nauczyciela, proponuje zastosowanie właściwej metody do oceny jakości określonych elementów środowiska. Student wykazuje znaczne trudności w wyborze właściwej metody i w uzasadnieniu jej wyboru.
	3,5	Student, z pomocą nauczyciela, proponuje zastosowanie właściwej metody do oceny jakości określonych elementów środowiska. Student wykazuje średnie trudności w wyborze właściwej metody i w uzasadnieniu jej wyboru.
	4,0	Student, z niewielką pomocą nauczyciela, proponuje zastosowanie właściwej metody do oceny jakości określonych elementów środowiska. Student wykazuje niewielkie trudności w wyborze właściwej metody i w uzasadnieniu jej wyboru.
	4,5	Student samodzielnie proponuje zastosowanie właściwej metody do oceny jakości określonych elementów środowiska. Student wykazuje nieznaczne trudności w uzasadnieniu jej wyboru.
	5,0	Student samodzielnie proponuje zastosowanie właściwej metody do oceny jakości określonych elementów środowiska. Bezbłędnie uzasadnia jej wybór.

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
BL_2A_BLM-S-O7.5_K01 wykazuje aktywną postawę w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu obserwowanych zjawisk	2,0	Student wykazuje bierną i niechetną postawę w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu określonych zjawisk. Student unika podejmowania działań, nie wykazuje inicjatywy, wykazuje postawę nieprzychylną wobec poleceń nauczyciela.
	3,0	Student wykazuje obojetną postawę w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu określonych zjawisk. Student nie unika podejmowania działań, ale też nie podejmuje ich z własnej woli. Wykazuje postawę neutralną wobec poleceń nauczyciela.
	3,5	Student wykazuje się średnią aktywnoscią w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu określonych zjawisk. Student nie unika podejmowania działań, ale też nie podejmuje ich z własnej woli. Adaptuje sie jednak do sytuacji dydaktycznych zaaranżowanych przez nauczyciela. Wykazuje postawę umiarkowanie przychylną wobec poleceń nauczyciela.
	4,0	Student wykazuję sie dużą aktywnościa w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu określonych zjawisk. Student dostosowuje sie do sytuacji dydaktycznej, w jakiej sie znalazł. Podejmuje działania z własnej woli, ale nie angażuje się spontanicznie.
	4,5	Student wykazuje sie bardzo duża aktywnościa w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu określonych zjawisk. Student nie tylko dostosowuje sie do sytuacji dydaktycznej, w jakiej sie znalazł, ale i organizuje ją w pewien sposób wykazując przy tym przychylną postawę wobec poleceń nauczyciela.
	5,0	Student wykazuje sie bardzo dużą aktywnościa i samodzielnościa w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu określonych zjawisk. Student samodzielnie rozpoczyna danego rodzaju działania, kierując sie przy tym pozytywną postawą wobec poleceń nauczyciela.
BL_2A_BLM-S-O7.5_K02 ma świadomość wpływu działalności człowieka na zmiany jakościowe i ilościowe zachodzące w środowisku	2,0	Student nie jest świadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Nie wykazuje zainteresowania problemami środowiskowymi.
	3,0	Student jest w niewielkim stopniu świadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Wykazuje niewielkie zainteresowanie problemami środowiskowymi.
	3,5	Student jest w średnim stopniu świadomy wpływu działalności człowieka na stan srodowiska przyrodniczego. Wykazuje niewielkie zainteresowanie problemami środowiskowymi.
	4,0	Student jest w dużym stopniu świadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Wykazuje średnie zainteresowanie problemami środowiskowymi.
	4,5	Student jest w dużym stopniu świadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Wykazuje duże zainteresowanie problemami środowiskowymi.
	5,0	Student jest świadomy wpływu działalnosci człowieka na stan środowiska przyrodniczego i wykazuje aktywną postawe w propadowaniu działań prośrodowiskowych.

Literatura podstawowa

Traczewska T., Biologiczne metody oceny skażenia środowiska, Wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, 2011

Literatura dodatkowa

Zimny H., Ekologiczna ocena stanu środowiska. Bioindykacja i biomonitoring, AR-W, A. Grzegorczyk, Warszawa, 2006

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KOD	Treść programowa	Godziny
T-A-1	Biologiczne testy toksyczności. Przykładowe wyniki badań wód powierzchniowych i ścieków bytowych z zastosowaniem różnych testów.	1
T-A-2	Zależności między toksycznością próbek wody/osadów dennych a stężeniem wybranych grup zanieczyszczeń.	1
T-A-3	Testy biodegradacji.	1
T-A-4	Metody ustalania bezpiecznych stężeń zanieczyszczeń dla biocenoz wodnych.	2
		5

Treści programowe - wykłady

KOD	Treść programowa	Godziny
T-W-1	Metody biologiczne w badaniach środowiskowych. Cele biomonitoringu i bioanalityki.	1
T-W-2	Bioindykatory regulujące, akumulujące i biomarkery.	1
T-W-3	Biologiczne metody oceny jakości wód, powietrza i gleby.	1
T-W-4	Płyny biologiczne w ocenie narażenia na czynniki chemiczne. Rodzaje biologicznych markerów ekspozycji. Interpretacja wyników uwzględniająca rodzaj narażenia na środowiskowe czynniki chemiczne (narażenie endemiczne i zawodowe).	1
T-W-5	Przegląd testów komercyjnych wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska.	1
		5

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-A-1	uczestnictwo w zajęciach	5
A-A-2	samodzielne studiowanie wskazanej literatury	5
A-A-3	przygotowanie się do kolokwium	5
		15

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-W-1	uczestnictwo w zajęciach	5
A-W-2	samodzielne studiowanie wskazanej literatury	5
A-W-3	przygotowanie się do kolokwium	5
		15

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLM-S-O7.5_W01	wymienia i opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_W03	wykazuje się zaawansowaną znajomością metod, technik, technologii, narzędzi i materiałów pozwalających na badanie i wykorzystanie potencjału przyrody
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_W09	zna metody oceny kierunku, stopnia nasilenia zmian w środowisku z wykorzystaniem organizmów żywych i metody ochrony środowiska przyrodniczego oraz ma wiedzę w zakresie działań prowadzonych w celu przywracania wartości użytkowych i przyrodniczych środowiskom zdegradowanym przez działalność człowieka
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_W01	rozumie złożone zjawiska i procesy przyrodnicze
	P2A_W02	konsekwentnie stosuje i upowszechnia zasadę ścisłego, opartego na danych empirycznych, interpretowania zjawisk i procesów przyrodniczych w pracy badawczej i działaniach praktycznych
	P2A_W04	ma pogłębioną wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów umożliwiającą dostrzeganie związków i zależności w przyrodzie
	P2A_W05	ma wiedzę w zakresie aktualnie dyskutowanych w literaturze kierunkowej problemów z wybranej dziedziny nauki i dyscypliny naukowej
	P2A_W06	ma wiedzę w zakresie statystyki na poziomie prognozowania (modelowania) przebiegu zjawisk i procesów przyrodniczych oraz ma znajomość specjalistycznych narzędzi informatycznych
	P2A_W07	ma wiedzę w zakresie zasad planowania badań z wykorzystaniem technik i narzędzi badawczych stosowanych w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotu	C-1	zapoznanie studentów z biologicznymi metodami wykorzystywanymi w ocenie stopnia skażenia środowiska
	C-2	zapoznanie studentów ze znaczeniem biotestów jako źródła informacji o interakcjach zanieczyszczeń i ich oddziaływaniu na elementy biotyczne ekosystemów
	C-3	ukształtowanie umiejetności doboru własciwych metod do oceny jakosci określonych elementów środowiska
Treści programowe	T-A-1	Biologiczne testy toksyczności. Przykładowe wyniki badań wód powierzchniowych i ścieków bytowych z zastosowaniem różnych testów.
	T-A-4	Metody ustalania bezpiecznych stężeń zanieczyszczeń dla biocenoz wodnych.
	T-W-1	Metody biologiczne w badaniach środowiskowych. Cele biomonitoringu i bioanalityki.
	T-W-3	Biologiczne metody oceny jakości wód, powietrza i gleby.
	T-W-4	Płyny biologiczne w ocenie narażenia na czynniki chemiczne. Rodzaje biologicznych markerów ekspozycji. Interpretacja wyników uwzględniająca rodzaj narażenia na środowiskowe czynniki chemiczne (narażenie endemiczne i zawodowe).
	T-W-5	Przegląd testów komercyjnych wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska.
Metody nauczania	M-1	wykład informacyjny
	M-2	pogadanka
	M-3	objaśnienie
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: zaliczenie pisemne
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie potrafi wymienić i opisać biologicznych metod stosowanych w ocenie jakości powietrza, wody i gleby. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych.
	3,0	Student, przy dużej pomocy nauczyciela, opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby (tylko cześć z nich). Wykazuje problemy z ich wymienieniem. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia dużo błędów. Wykazuje niewielkie zainteresowanie poruszaną tematyką.
	3,5	Student, przy pomocy nauczyciela, opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby (samodzielnie opisuje tylko cześć z nich). Poprawnie wymienia wszystkie omawiane za zajęciach metody. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia błędy. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszaną tematyką.
	4,0	Student, w miarę samodzielnie, opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby (samodzielnie opisuje większość z nich). Poprawnie wymienia wszystkie omawiane za zajęciach metody. W zakresie wyrażania wiedzy sporadycznie popełnia znaczące błędy. Wykazuje duże zainteresowanie poruszaną tematyką.
	4,5	Student samodzielnie wymienia i opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia (bardzo rzadko) jedynie mało znaczące błędy. Wykazuje duże zainteresowanie poruszaną tematyką.
	5,0	Student samodzielnie wymienia i opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby. W zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów. Wykazuje duże zainteresowanie poruszaną tematyką i ciekawość poznawczą. Umiejętnie korzysta ze źródeł naukowych.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLM-S-O7.5_W02	charakteryzuje organizmy wskaźnikowe i monitorowe oraz biomarkery, wykorzystywane w ocenie stanu środowiska i testach toksyczności
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_W09	zna metody oceny kierunku, stopnia nasilenia zmian w środowisku z wykorzystaniem organizmów żywych i metody ochrony środowiska przyrodniczego oraz ma wiedzę w zakresie działań prowadzonych w celu przywracania wartości użytkowych i przyrodniczych środowiskom zdegradowanym przez działalność człowieka
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_W01	rozumie złożone zjawiska i procesy przyrodnicze
	P2A_W04	ma pogłębioną wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów umożliwiającą dostrzeganie związków i zależności w przyrodzie
	P2A_W05	ma wiedzę w zakresie aktualnie dyskutowanych w literaturze kierunkowej problemów z wybranej dziedziny nauki i dyscypliny naukowej
Cel przedmiotu	C-1	zapoznanie studentów z biologicznymi metodami wykorzystywanymi w ocenie stopnia skażenia środowiska
	C-2	zapoznanie studentów ze znaczeniem biotestów jako źródła informacji o interakcjach zanieczyszczeń i ich oddziaływaniu na elementy biotyczne ekosystemów
	C-3	ukształtowanie umiejetności doboru własciwych metod do oceny jakosci określonych elementów środowiska
Treści programowe	T-W-2	Bioindykatory regulujące, akumulujące i biomarkery.
Treści programowe	T-W-3	Biologiczne metody oceny jakości wód, powietrza i gleby.
Metody nauczania	M-1	wykład informacyjny
	M-2	pogadanka
	M-3	objaśnienie
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: zaliczenie pisemne
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie potrafi wymienić organizmów wskaźnikowych i monitorowych oraz biomarkerów, wykorzystywanych w ocenie stanu środowiska i testach toksyczności biologicznych stosowanych w ocenie narażenia środowiskowego i zawodowego. Nie potrafi dokonać ich charakterystyki. Nie wykazuje zainteresowania poruszanymi zagadnieniami.
	3,0	Student potrafi poprawnie wymienić i opisać tylko cześć (omawianych na zajęciach) organizmów wskaźnikowych i monitorowych oraz biomarkerów wykorzystywanych w ocenie stanu środowiska i w testach toksyczności. Rozumie celowość ich stosowania. Wykazuje małe zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	3,5	Student potrafi wymienić większość (omawianych na zajęciach) organizmów wskaźnikowych i monitorowych oraz biomarkerów wykorzystywanych w ocenie stanu środowiska i w testach toksyczności, ale podczas ich opisywania popełnia wiele błędów. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	4,0	Student potrafi bezbłędnie wymienić większość (omawianych na zajęciach) organizmów wskaźnikowych i monitorowych oraz biomarkerów wykorzystywanych w ocenie stanu środowiska i w testach toksyczności. Podczas ich opisywania popełnia błędy. Wykazuje znaczne zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	4,5	Student potrafi bezbłędnie wymienić wszystkie omawiane na zajęciach organizmy wskaźnikowe i monitorowe oraz biomarkery wykorzystywane w ocenie stanu środowiska i w testach toksyczności. Podczas ich opisywania popełnia (bardzo rzadko) mało znaczące błędy. Wykazuje duże zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	5,0	Student potrafi bezbłędnie wymienić i scharakteryzować organizmy wskaźnikowe i monitorowe oraz biomarkery wykorzystywane w ocenie stanu środowiska i w testach toksyczności. Wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą w zakresie poruszanych zagadnień. Umiejętnie korzysta ze źródeł naukowych.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLM-S-O7.5_W03	wymienia podstawowe testy komercyjne wykorzystywane w kontroli jakości określonych elementów środowiska
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_W09	zna metody oceny kierunku, stopnia nasilenia zmian w środowisku z wykorzystaniem organizmów żywych i metody ochrony środowiska przyrodniczego oraz ma wiedzę w zakresie działań prowadzonych w celu przywracania wartości użytkowych i przyrodniczych środowiskom zdegradowanym przez działalność człowieka
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_W01	rozumie złożone zjawiska i procesy przyrodnicze
	P2A_W04	ma pogłębioną wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów umożliwiającą dostrzeganie związków i zależności w przyrodzie
	P2A_W05	ma wiedzę w zakresie aktualnie dyskutowanych w literaturze kierunkowej problemów z wybranej dziedziny nauki i dyscypliny naukowej
Cel przedmiotu	C-3	ukształtowanie umiejetności doboru własciwych metod do oceny jakosci określonych elementów środowiska
Treści programowe	T-W-5	Przegląd testów komercyjnych wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska.
Metody nauczania	M-1	wykład informacyjny
	M-2	pogadanka
	M-3	objaśnienie
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: zaliczenie pisemne
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie potrafi wymienić komercyjnych testów wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska ani określić ich dokładnego zastosowania. Nie wykazuje zainteresowania poruszanymi zagadnieniami.
	3,0	Student potrafi poprawnie wymienić i przyporządkować tylko część (omawianych na zajęciach) komercyjnych testów wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska. Wykazuje małe zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	3,5	Student potrafi, z pomocą nauczyciela, wymienić większość (omawianych na zajęciach) komercyjnych testów wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska, ale podczas omawiania ich przeznaczenia popełnia wiele błędów. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	4,0	Student potrafi bezbłędnie wymienić wiekszość (omawianych na zajęciach) komercyjnych testów wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska. Podczas omawiania ich przeznaczenia popełnia błędy. Wykazuje znaczne zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	4,5	Student potrafi bezbłędnie wymienić wszystkie omawiane na zajęciach komercyjne testy wykorzystywane w kontroli jakości środowiska. Podczas omawiania ich przeznaczenia popełnia (bardzo rzadko) mało znaczące błędy. Wykazuje duże zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
	5,0	Student potrafi bezbłędnie wymienić wszystkie omawiane na zajęciach komercyjne testy wykorzystywane w kontroli jakości środowiska oraz określić ich dokładne zastosowanie. Wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą w zakresie poruszanych zagadnień. Umiejętnie korzysta ze źródeł naukowych.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLM-S-O7.5_U01	proponuje zastosowanie właściwych metod do oceny jakości określonych elementów środowiska
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_U06	potrafi przeprowadzać specjalistyczne prace eksperymentalne, potrafi stosować metody biologii i diagnostyki laboratoryjnej, potrafi wykonywać analizy laboratoryjne i posługiwać się sprzętem analitycznym i aparaturą badawczą, posiada umiejętność prowadzenia prac badawczych z użyciem materiału biologicznego, potrafi przeprowadzić badanie lub eksperyment z zastosowaniem zaawansowanych technik mikroskopowych
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_U10	posiada umiejętności prowadzenia monitoringu środowiskowego, opisuje zależności między organizmami a środowiskiem, rozumie zróżnicowanie, występowania oraz wpływ mikroorganizmów na zwierzęta, ludzi i rośliny, rozumienia zasady funkcjonowania żywych organizmów na poszczególnych poziomach ich organizacji, ocenia zjawiska zachodzące w środowisku;
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_U01	stosuje zaawansowane techniki i narzędzia badawcze w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
	P2A_U02	biegle wykorzystuje literaturę naukową z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów, w języku polskim; czyta ze zrozumieniem skomplikowane teksty naukowe w języku angielskim
	P2A_U03	wykazuje umiejętność krytycznej analizy i selekcji informacji, zwłaszcza ze źródeł elektronicznych
	P2A_U04	planuje i wykonuje zadania badawcze lub ekspertyzy pod kierunkiem opiekuna naukowego
	P2A_U06	zbiera i interpretuje dane empiryczne oraz na tej podstawie formułuje odpowiednie wnioski
Cel przedmiotu	C-3	ukształtowanie umiejetności doboru własciwych metod do oceny jakosci określonych elementów środowiska
Treści programowe	T-A-1	Biologiczne testy toksyczności. Przykładowe wyniki badań wód powierzchniowych i ścieków bytowych z zastosowaniem różnych testów.
	T-W-1	Metody biologiczne w badaniach środowiskowych. Cele biomonitoringu i bioanalityki.
	T-W-3	Biologiczne metody oceny jakości wód, powietrza i gleby.
	T-W-5	Przegląd testów komercyjnych wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska.
Metody nauczania	M-1	wykład informacyjny
	M-2	pogadanka
	M-3	objaśnienie
Sposób oceny	S-3	Ocena formująca: odpowiedź ustna
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie potrafi poprawnie zaproponować zastosowania właściwej metody do oceny jakości określonych elementów środowiska.
	3,0	Student, z duża pomocą nauczyciela, proponuje zastosowanie właściwej metody do oceny jakości określonych elementów środowiska. Student wykazuje znaczne trudności w wyborze właściwej metody i w uzasadnieniu jej wyboru.
	3,5	Student, z pomocą nauczyciela, proponuje zastosowanie właściwej metody do oceny jakości określonych elementów środowiska. Student wykazuje średnie trudności w wyborze właściwej metody i w uzasadnieniu jej wyboru.
	4,0	Student, z niewielką pomocą nauczyciela, proponuje zastosowanie właściwej metody do oceny jakości określonych elementów środowiska. Student wykazuje niewielkie trudności w wyborze właściwej metody i w uzasadnieniu jej wyboru.
	4,5	Student samodzielnie proponuje zastosowanie właściwej metody do oceny jakości określonych elementów środowiska. Student wykazuje nieznaczne trudności w uzasadnieniu jej wyboru.
	5,0	Student samodzielnie proponuje zastosowanie właściwej metody do oceny jakości określonych elementów środowiska. Bezbłędnie uzasadnia jej wybór.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLM-S-O7.5_K01	wykazuje aktywną postawę w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu obserwowanych zjawisk
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_K05	wykazuje zdyscyplinowanie w pracy indywidualnej oraz aktywnie uczestniczy w pracy grupowej; samodzielnie i kreatywnie potrafi planować, organizować i realizować działania własne oraz zespołowe
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_K07	ma świadomość odpowiedzialności za kształtowanie i stan środowiska naturalnego oraz zdrowie człowieka wynikające z działalności własnej i innych ludzi
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_K01	rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób
	P2A_K02	potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
	P2A_K03	potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
	P2A_K04	prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
	P2A_K06	wykazuje odpowiedzialność za ocenę zagrożeń wynikających ze stosowanych technik badawczych i tworzenie warunków bezpiecznej pracy
	P2A_K08	potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Cel przedmiotu	C-1	zapoznanie studentów z biologicznymi metodami wykorzystywanymi w ocenie stopnia skażenia środowiska
	C-2	zapoznanie studentów ze znaczeniem biotestów jako źródła informacji o interakcjach zanieczyszczeń i ich oddziaływaniu na elementy biotyczne ekosystemów
	C-3	ukształtowanie umiejetności doboru własciwych metod do oceny jakosci określonych elementów środowiska
Treści programowe	T-A-1	Biologiczne testy toksyczności. Przykładowe wyniki badań wód powierzchniowych i ścieków bytowych z zastosowaniem różnych testów.
	T-A-2	Zależności między toksycznością próbek wody/osadów dennych a stężeniem wybranych grup zanieczyszczeń.
	T-A-3	Testy biodegradacji.
	T-A-4	Metody ustalania bezpiecznych stężeń zanieczyszczeń dla biocenoz wodnych.
	T-W-1	Metody biologiczne w badaniach środowiskowych. Cele biomonitoringu i bioanalityki.
	T-W-2	Bioindykatory regulujące, akumulujące i biomarkery.
	T-W-3	Biologiczne metody oceny jakości wód, powietrza i gleby.
	T-W-4	Płyny biologiczne w ocenie narażenia na czynniki chemiczne. Rodzaje biologicznych markerów ekspozycji. Interpretacja wyników uwzględniająca rodzaj narażenia na środowiskowe czynniki chemiczne (narażenie endemiczne i zawodowe).
	T-W-5	Przegląd testów komercyjnych wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska.
Metody nauczania	M-2	pogadanka
Metody nauczania	M-3	objaśnienie
Sposób oceny	S-4	Ocena formująca: ocena aktywności
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student wykazuje bierną i niechetną postawę w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu określonych zjawisk. Student unika podejmowania działań, nie wykazuje inicjatywy, wykazuje postawę nieprzychylną wobec poleceń nauczyciela.
	3,0	Student wykazuje obojetną postawę w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu określonych zjawisk. Student nie unika podejmowania działań, ale też nie podejmuje ich z własnej woli. Wykazuje postawę neutralną wobec poleceń nauczyciela.
	3,5	Student wykazuje się średnią aktywnoscią w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu określonych zjawisk. Student nie unika podejmowania działań, ale też nie podejmuje ich z własnej woli. Adaptuje sie jednak do sytuacji dydaktycznych zaaranżowanych przez nauczyciela. Wykazuje postawę umiarkowanie przychylną wobec poleceń nauczyciela.
	4,0	Student wykazuję sie dużą aktywnościa w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu określonych zjawisk. Student dostosowuje sie do sytuacji dydaktycznej, w jakiej sie znalazł. Podejmuje działania z własnej woli, ale nie angażuje się spontanicznie.
	4,5	Student wykazuje sie bardzo duża aktywnościa w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu określonych zjawisk. Student nie tylko dostosowuje sie do sytuacji dydaktycznej, w jakiej sie znalazł, ale i organizuje ją w pewien sposób wykazując przy tym przychylną postawę wobec poleceń nauczyciela.
	5,0	Student wykazuje sie bardzo dużą aktywnościa i samodzielnościa w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu określonych zjawisk. Student samodzielnie rozpoczyna danego rodzaju działania, kierując sie przy tym pozytywną postawą wobec poleceń nauczyciela.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLM-S-O7.5_K02	ma świadomość wpływu działalności człowieka na zmiany jakościowe i ilościowe zachodzące w środowisku
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_K07	ma świadomość odpowiedzialności za kształtowanie i stan środowiska naturalnego oraz zdrowie człowieka wynikające z działalności własnej i innych ludzi
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_K03	potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
	P2A_K04	prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
	P2A_K06	wykazuje odpowiedzialność za ocenę zagrożeń wynikających ze stosowanych technik badawczych i tworzenie warunków bezpiecznej pracy
Cel przedmiotu	C-1	zapoznanie studentów z biologicznymi metodami wykorzystywanymi w ocenie stopnia skażenia środowiska
	C-2	zapoznanie studentów ze znaczeniem biotestów jako źródła informacji o interakcjach zanieczyszczeń i ich oddziaływaniu na elementy biotyczne ekosystemów
	C-3	ukształtowanie umiejetności doboru własciwych metod do oceny jakosci określonych elementów środowiska
Treści programowe	T-A-1	Biologiczne testy toksyczności. Przykładowe wyniki badań wód powierzchniowych i ścieków bytowych z zastosowaniem różnych testów.
	T-A-2	Zależności między toksycznością próbek wody/osadów dennych a stężeniem wybranych grup zanieczyszczeń.
	T-A-3	Testy biodegradacji.
	T-A-4	Metody ustalania bezpiecznych stężeń zanieczyszczeń dla biocenoz wodnych.
	T-W-1	Metody biologiczne w badaniach środowiskowych. Cele biomonitoringu i bioanalityki.
	T-W-2	Bioindykatory regulujące, akumulujące i biomarkery.
	T-W-3	Biologiczne metody oceny jakości wód, powietrza i gleby.
	T-W-4	Płyny biologiczne w ocenie narażenia na czynniki chemiczne. Rodzaje biologicznych markerów ekspozycji. Interpretacja wyników uwzględniająca rodzaj narażenia na środowiskowe czynniki chemiczne (narażenie endemiczne i zawodowe).
	T-W-5	Przegląd testów komercyjnych wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska.
Metody nauczania	M-1	wykład informacyjny
	M-2	pogadanka
	M-3	objaśnienie
Sposób oceny	S-5	Ocena formująca: ocena postawy względem omawianych zagadnień i problemów środowiskowych
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie jest świadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Nie wykazuje zainteresowania problemami środowiskowymi.
	3,0	Student jest w niewielkim stopniu świadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Wykazuje niewielkie zainteresowanie problemami środowiskowymi.
	3,5	Student jest w średnim stopniu świadomy wpływu działalności człowieka na stan srodowiska przyrodniczego. Wykazuje niewielkie zainteresowanie problemami środowiskowymi.
	4,0	Student jest w dużym stopniu świadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Wykazuje średnie zainteresowanie problemami środowiskowymi.
	4,5	Student jest w dużym stopniu świadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Wykazuje duże zainteresowanie problemami środowiskowymi.
	5,0	Student jest świadomy wpływu działalnosci człowieka na stan środowiska przyrodniczego i wykazuje aktywną postawe w propadowaniu działań prośrodowiskowych.