Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biotechnologia (N2)
specjalność: Bioinżynieria produkcji żywności
Sylabus przedmiotu Składniki żywności modyfikujące system endokrynny organizmu:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Biotechnologia | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia niestacjonarne | Poziom | drugiego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | magister inżynier | ||
| Obszary studiów | nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych, studiów inżynierskich | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Składniki żywności modyfikujące system endokrynny organizmu | ||
| Specjalność | Bioinżynieria produkcji żywności | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Fizjologii, Cytobiologii i Proteomiki | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Małgorzata Ożgo <Malgorzata.Ozgo@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | |||
| ECTS (planowane) | 3,0 | ECTS (formy) | 3,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | 4 | Grupa obieralna | 2 |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Podstawowa wiedza z zakresu fizjologii zwierząt. |
| W-2 | Podstawowa wiedza z biologii komórki. |
| W-3 | Podstawowa wiedza z zakresu endokrynologii ssaków. |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Celem przedmiotu jest poznanie wpływu podaży pokarmu na zmiany hormonalne zachodzące w organizmie. |
| C-2 | Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów ze skutkami występowania zaburzeń metabolizmu tkanki tłuszczowej na zmiany hormonalne oraz związaną z tym patofizjologią wybranych schorzeń. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Energetyczna i metaboliczna konieczność przyjmowania pokarmu. Neurohormonalna regulacja czynności układu pokarmowego tj. trawienia i wchłaniania. Sygnały hormonalne związane z pobieraniem pokarmu. Rola cholecystokininy, peptydu YY, oksyntomoduliny, glukagonopodobnego peptydu 1, polipeptydu trzustkowego w powstawaniu uczucia sytości po spożyciu pokarmu. Wpływ regulacyjny leptyny na pobieranie pokarmu. Przyczyny i skutki występowania leptynooporności. | 1 |
| T-A-2 | Mechanizmy regulacyjne odgrywające kluczową rolę w zależnym od leptyny utrzymywaniu masy ciala i homeostazy energetycznej organizmu. Insulina i jej wpływ na uwalnianie leptyny. Zaburzenia syntezy leptyny. Wpływ leptyny na aktywność hormonów tarczycy, kortyzolu oraz hormonów płciowych. Rola leptyny w regulacji hematopoezy, angiogenezie oraz w reakcjach zapalnych. | 1 |
| T-A-3 | Funkcja endokrynna adipocytów w nadwadze lub niedożywieniu. Róznice w aktywności metabolicznej pomiędzy podskórną a trzewną tkanką tłuszczową. Zespół metaboliczny - patogeneza i powiklania. | 1 |
| T-A-4 | Tkanka tłuszczowa a metabolizm hormonów steroidowych. Rodzaje enzymów biorących udział w syntezie i metabolizmie hormonów steroidowych a ulegajace ekspresji w tkance tłuszczowej. | 1 |
| T-A-5 | Mechanizmy patogenetyczne łączące otyłość z opornością na insulinę. Stres oksydacyjny a insulinooporność. Rola jądrowych receptorów aktywowanych proliferatorami peroksysomów (PPAR) w patogenezie insulinooporności. | 1 |
| T-A-6 | Zależności pomiędzy funkcją tarczycy a aktywnością metaboliczną tkanki tłuszczowej. | 1 |
| T-A-7 | Zaliczenie ćwiczeń w formie pisemnej. | 1 |
| 7 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Neurohormonalna regulacja przyjmowiania pokarmu. Rola podwzgórza w pobieraniu pokarmu oraz utrzymaniu bilansu energetycznego organizmu. Rola neuromediatorów podwzgórza tj. serotoniny, katechoamin, substancji opiatowych, peptydu YY w regulacji bilansu energetycznego przez wpływ na powstawanie uczucia głodu i sytości oraz na zachowania żywieniowe. Przyczyny oraz objawy zaburzenia czynności ośrodka głodu oraz sytości. Długo- oraz krótkoterminowa regulacja przyjmowania pokarmu. Zaburzenia czynności motorycznej żolądka a otyłość. | 2 |
| T-W-2 | Synteza, regulacja wydzielania, mechanizm działania i rola fizjologiczna leptyny. Ścieżki sygnalowe leptyny. Leptyna jako jeden z najważniejszych czynników regulujacych przemiany lipidów i węglowodanów w różnych tkankach obwodowych. Wpływ leptyny na lipolizę oraz lipogenezę. Rola leptyny w regulacji utleniania kwasów tłuszczowych. Wpływ dzialania leptyny na tolerancję glukozy oraz wrażliwość tkanek na insulinę. | 1 |
| T-W-3 | Tkanka tłuszczowa jako narząd wydzielania wewnętrznego. Autokrynne, parakrynne oraz endokrynne działanie biologicznie aktywnych białek tkanki tłuszczowej. Biologicznie aktywne białka produkowane przez adipocyty: cytokiny i białka związane z cytokinami (czynnik martwicy nowotworów alfa, interleukina 6), białka związane z układem krzepnięcia (inhibitor aktywatora plazminogenu 1, czynnik tkankowy), składowe dopełniacza i białka związane z układem dopełniacza (adipsyna, adiponektyna, białko stymulujące acylację), białka związane z metabolizmem i transportem lipidów (lipaza lipoproteinowa, białko transportujące estry cholesterolu, apolipoproteina E), białko układu renina–angiotensyna (angiotensynogen), inne białka (rezystyna, apelina, wisfatyna). | 1 |
| T-W-4 | Tkanka tłuszczowa a metabolizm hormonów steroidowych. Rodzaje enzymów biorących udział w syntezie i metabolizmie hormonów steroidowych a ulegajace ekspresji w tkance tłuszczowej. | 1 |
| T-W-5 | Nadmiar tkanki tłuszczowej a insulinooporność. Mechanizmy patogenetyczne łączące otyłość z opornością na insulinę. Stres oksydacyjny a insulinooporność. Rola jądrowych receptorów aktywowanych proliferatorami peroksysomów (PPAR) w patogenezie insulinooporności. | 1 |
| T-W-6 | Zależność pomiędzy czynnością dokrewną tkanki tłuszczowej a funkcją hormonalną tarczycy. | 1 |
| T-W-7 | Zaliczenie wykładów w formie pisemnej. | 1 |
| 8 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | Aktywny udział studenta w ćwiczeniach audytoryjnych. | 7 |
| A-A-2 | Samodzielne studiowanie tematyki ćwiczeń audytoryjnych. | 16 |
| A-A-3 | Przygotowanie prezentacji multimedialnej na wybrany temat i dyskusja podczas zajęć. | 12 |
| A-A-4 | Przygotowanie do zaliczenia przedmiotu | 10 |
| 45 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Udział studenta w wykładach. | 8 |
| A-W-2 | Samodzielne studiowanie tematyki wykładów. | 20 |
| A-W-3 | Przygotowanie do zaliczenia. | 17 |
| 45 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne. |
| M-2 | Prezentacje multimedialne z wykorzystaniem komputera i projektora. |
| M-3 | Dyskusja dydaktyczna. |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Ocena aktywności studenta na zajęciach. |
| S-2 | Ocena formująca: Ocena przygotowania prezentacji multimedialnej oraz omówienia wybranego tematu zajęć audytoryjnych. |
| S-3 | Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena aktywności studenta oraz przygotowania prezentacji i jej omówienia na zajęciach audytoryjnych. |
| S-4 | Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie tematyki wykładów. |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| BT_2A_BPŻ-S-O4.1_W01 W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien być w stanie określić zmiany metaboliczne i hormonalne zachodzące pod wpływem diety o roznej zawartości podstawowych skladników odżywczych. | BT_2A_W01, BT_2A_W13 | R2A_W01, R2A_W04, R2A_W07 | — | C-1 | T-W-1, T-A-1, T-W-2 | M-1, M-2, M-3 | S-3, S-4 |
| BT_2A_BPŻ-S-O4.1_W02 Student jest w stanie wymienić i opisać czynniki genetyczne/metaboliczne i środowiskowe mające wpływ na zaburzenia homeostazy energetycznej organizmu. | BT_2A_W01, BT_2A_W13 | R2A_W01, R2A_W04, R2A_W07 | — | C-2 | T-W-3, T-A-3, T-A-4, T-W-4, T-W-5, T-A-5, T-W-6, T-A-6 | M-1, M-2, M-3 | S-3, S-4 |
| BT_2A_BPŻ-S-O4.1_W03 Student potrafi opisać krótką i długą oś regulacji przyjmownia pokarmu oraz wymienić hormony biorące w niej udział. | BT_2A_W01, BT_2A_W13 | R2A_W01, R2A_W04, R2A_W07 | — | C-1 | T-W-1, T-A-1 | M-1, M-2, M-3 | S-3, S-4 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| BT_2A_BPŻ-S-O4.1_U01 W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć analizować konsekwencje niedoborów i nadmiaru poszczególnych składników pokarmowych w diecie na zaminy hormonalno-metaboliczne organizmu. | BT_2A_U01 | R2A_U01, R2A_U02, R2A_U05, R2A_U07 | InzA2_U04 | C-1 | T-W-1, T-W-3, T-A-3, T-W-4, T-A-4, T-A-5 | M-1, M-2, M-3 | S-3, S-4 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| BT_2A_BPŻ-S-O4.1_K01 Student ma świadomość wpływu podawanej diety na zmiany metaboliczne i hormonalne organizmu zarówno czlowieka jak i zwierząt. | — | — | — | C-1 | T-W-1, T-A-1 | M-2, M-3 | S-3 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BT_2A_BPŻ-S-O4.1_W01 W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien być w stanie określić zmiany metaboliczne i hormonalne zachodzące pod wpływem diety o roznej zawartości podstawowych skladników odżywczych. | 2,0 | |
| 3,0 | - w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| BT_2A_BPŻ-S-O4.1_W02 Student jest w stanie wymienić i opisać czynniki genetyczne/metaboliczne i środowiskowe mające wpływ na zaburzenia homeostazy energetycznej organizmu. | 2,0 | |
| 3,0 | - w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| BT_2A_BPŻ-S-O4.1_W03 Student potrafi opisać krótką i długą oś regulacji przyjmownia pokarmu oraz wymienić hormony biorące w niej udział. | 2,0 | |
| 3,0 | - w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BT_2A_BPŻ-S-O4.1_U01 W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć analizować konsekwencje niedoborów i nadmiaru poszczególnych składników pokarmowych w diecie na zaminy hormonalno-metaboliczne organizmu. | 2,0 | |
| 3,0 | Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BT_2A_BPŻ-S-O4.1_K01 Student ma świadomość wpływu podawanej diety na zmiany metaboliczne i hormonalne organizmu zarówno czlowieka jak i zwierząt. | 2,0 | |
| 3,0 | Wykazuje aktywną postawę i postępuje zgodnie z zasadami etyki zawodu. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Literatura podstawowa
- Ślebodziński A., Zarys endokrynologii zwierząt użytkowych., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1979
- Traczyk W.Z., Trzebski A., Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej., Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2001
- Konturek S., Fizjologia człowieka - Układ trawienny i wydzielanie wewnętrzne., Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 2000
- L. Roach, Metabolizm i żywienie., Elsevier Urban & Partner, 2012