Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa - Technologia żywności i żywienie człowieka (S1)
Sylabus przedmiotu Mikrobiologia żywności:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Technologia żywności i żywienie człowieka | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych, studiów inżynierskich | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Mikrobiologia żywności | ||
| Specjalność | technologia żywności pochodzenia wodnego | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Mikrobiologii Stosowanej i Fizjologii Żywienia Człowieka | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Elżbieta Daczkowska-Kozon <Elzbieta.Daczkowska-Kozon@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Anna Koronkiewicz <Anna.Koronkiewicz@zut.edu.pl>, Wojciech Sawicki <Wojciech.Sawicki@zut.edu.pl>, Barbara Szymczak <Barbara.Szymczak@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 6,0 | ECTS (formy) | 6,0 |
| Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Podstawy technologii żywności |
| W-2 | Podstawy biochemii |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Uswiadomienie studentom specyfiki i mozliwej roli mikroorganizmów w środowisku żywności, związku między obecnością i rodzajem mikroorganizmu a jakością, trwałością i bezpieczęństwem zdrowotnym żywnosci. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Bezpieczeństwo pracy w laboratorium mikrobiologicznym, wyposażenie pracowni mikrobiologicznej | 1 |
| T-L-2 | Niszczenie drobnoustrojów - metody sterylizacji. Co oznacza jałowy, sterylny? Od czego zależy skuteczność procesu termicznego. Sterylizacja w autoklawie i aparacie Kocha, porównanie skuteczności obróbki termicznej. Wyjaławianie przy pomocy UV | 3 |
| T-L-3 | Podłoża bakteriologiczne. Rodzaje pożywek. Sposób przygotowywania i wyjaławiania pożywek. | 3 |
| T-L-4 | Wzrost mikroorganizmów. Charakterystyka wzrostu bakterii na podłożach płynnych – typ oddychania. Wzrost i hodowla drobnoustrojów beztlenowych. | 3 |
| T-L-5 | Typy wzrostu na podłożach stałych, kolonia powierzchniowa; wgłębna. Cechy uwzględniane przy charakterystyce kolonii. | 3 |
| T-L-6 | Morfologia komórki. Metoda Grama. Rola w diagnostyce | 3 |
| T-L-7 | Morfologia komórki. Elementy morfologii komórki pomocne w różnicowaniu bakterii – endospory, otoczki, obserwacja ruchu w kropli wiszącej. | 3 |
| T-L-8 | Drożdże. Określenie liczby żywych i martwych komórek drożdży w komorze Thoma. | 3 |
| T-L-9 | Grzyby mikroskopowe. Diagnostyka, zasady klasyfikacji i znaczenie w przemyśle | 3 |
| T-L-10 | Wpływ wybrane czynników środowiskowych na możliwość i szybkość wzrostu mikroorganizmów (aw, pH, temperatura potencjał oksydo-redukcyjny, napięcie powierzchniowe, działanie soli (kationy, aniony) na drobnoustroje, barwników. | 6 |
| T-L-11 | Metody pośrednie określania liczby mikroorganizmów w środowisku - metoda miana i metoda NPL | 3 |
| T-L-12 | Metody płytkowe oznaczania liczby drobnoustrojów w środowisku żywności. | 3 |
| T-L-13 | Bakterie wskaźnikowe (wskaźnik higieny procesu produkcji żywności – bakterie z grupy coli, enterokoki). metoda filtrów membranowych. | 3 |
| T-L-14 | Identyfikacja biochemiczna-krótki szereg biochemiczny, testy API. | 3 |
| 43 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Podstawy mikrobiologii. Mikroorganizmy pro- i eukariotyczne, bezkomórkowe czynniki infekcyjne | 2 |
| T-W-2 | Morfologia bakterii, struktury wewnątrzkomórkowe, rodzaje i funkcje osłon zewnętrznych | 4 |
| T-W-3 | Żywność jako nośnik róznych znaczeniowo grup mikroorganizmów. | 2 |
| T-W-4 | Mikroorganizmy pożyteczne i szkodliwe w srodowisku produkcji żywności. | 2 |
| T-W-5 | Wpływ czynników srodowiskowych na przezywalnośc mikroorganizmów w srodowisku żywności. | 4 |
| T-W-6 | Wzrost bakterii, czas 1 generacji - aspekt praktyczne. | 2 |
| T-W-7 | Uszkodzenia sabletalne, sposoby bakterii na przeżycie. | 2 |
| T-W-8 | Mikroflora zepsucia | 3 |
| T-W-9 | Drobnoustroje wskaźnikowe- rodzaje, rola | 2 |
| T-W-10 | Zatrucia i zakażenia pokarmowe - statystyki epidemiologiczne | 2 |
| T-W-11 | Żródła i drogi przenoszenia patogenów | 2 |
| T-W-12 | Bakterie chorobotwórcze w żywności, charakterystyka wybranych patogenów, mechanizm chorobotwórczości | 4 |
| T-W-13 | Toksynotwórczośc mikroorganizmów | 2 |
| T-W-14 | Choroby wirusowe przenoszone droga pokarmową | 2 |
| 35 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | Uczestnictwo w zajęciach | 60 |
| A-L-2 | Studiowanie literatury | 30 |
| A-L-3 | Przygotowanie opracowań wyników doświadczeń | 30 |
| 120 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | uczestnictwo w zajęciach | 30 |
| A-W-2 | Praca własna - studiowanie literatury | 30 |
| 60 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny |
| M-2 | Konwersatoria |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Ocena podsumowująca - testy |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| TZiZ_1A_C5tzipw_W01 zróznicowanie mikroorganizmów | TZiZ_1A_W06 | R1A_W05, R1A_W06 | InzA_W02, InzA_W05 | C-1 | T-W-2, T-W-4, T-W-8, T-W-9, T-W-12 | M-1 | S-1 |
| TZiZ_1A_C5tzipw_W02 zna mikroorganizmy stanowiące potencjalne zagrożenie dla jakości i bezpieczeństwa zdrowotnego zywności i wie jak wykrywac ich obecnośc w zywności | TZiZ_1A_W04, TZiZ_1A_W06 | R1A_W01, R1A_W05, R1A_W06 | InzA_W02, InzA_W05 | C-1 | T-W-4, T-W-5, T-W-7, T-W-8, T-W-12, T-W-14 | M-1, M-2 | S-1 |
| TZiZ_1A_C5tzipw_W03 zna mozliwe źródła zanieczyszczen mikrobiologicznych zywnosci oraz drogi przenoszenia patogenów | TZiZ_1A_W06 | R1A_W05, R1A_W06 | InzA_W02, InzA_W05 | C-1 | T-W-11, T-W-12, T-W-14 | M-1 | S-1 |
| TZiZ_1A_C5tzipw_W04 ma wiedzę na temat związku między obecnościa i liczebnościa przedstawicieli okreslonych grup mikroorganizmów a trwałością i bezpieczeństwem zdrowotnym zywności | TZiZ_1A_W07 | R1A_W03, R1A_W05, R1A_W06 | InzA_W02, InzA_W05 | C-1 | T-W-3, T-W-5, T-W-7, T-W-8 | M-2 | S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| TZiZ_1A_C5tzipw_U01 potrafi prawidlowo posługiwać sie nazewnictwem binominalnym mikroorganizmów istotnych dla jakości i bezpieczeństwa zdrowotnego zywności | TZiZ_1A_U09 | R1A_U05, R1A_U06 | InzA_U02, InzA_U05, InzA_U06, InzA_U07 | C-1 | T-W-3, T-W-4 | M-1 | S-1 |
| TZiZ_1A_C5tzipw_U02 potrafi poszerzac wiedze z zakresu mikrobiologii zywności, w tym nowych patogenów przenoszonych droga pokarmową w oparciu o internetowe bazy danych | TZiZ_1A_U01 | R1A_U01 | InzA_U04 | C-1 | T-W-12 | M-1 | S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| TZiZ_1A_C5tzipw_K02 ma świadomośc zagrożeń wynikajacych z obecności okreslonych mikroorganizmów w zywności | TZiZ_1A_K04 | R1A_K06 | — | C-1 | T-W-3, T-W-7, T-W-12, T-W-13, T-W-14 | M-1, M-2 | S-1 |
| TZiZ_1A_C5tzipw_K03 ma świadomośc wagi przestrzegania zasad etyki zawodowej | TZiZ_1A_K02 | R1A_K04 | — | C-1 | T-W-7, T-W-9, T-W-12, T-W-14 | M-1, M-2 | S-1 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TZiZ_1A_C5tzipw_W01 zróznicowanie mikroorganizmów | 2,0 | |
| 3,0 | zna cechy stanowiące podstawe do roznicowania mikroorganizmów | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| TZiZ_1A_C5tzipw_W02 zna mikroorganizmy stanowiące potencjalne zagrożenie dla jakości i bezpieczeństwa zdrowotnego zywności i wie jak wykrywac ich obecnośc w zywności | 2,0 | |
| 3,0 | potrafi wymienic główne bakterie chorobotworcze przenoszone droga pokarmową lecz nie zna ich pełnej charakterystyki, wie jaki wpływ na jakość zywności mają mikroorganizmy nie potrafi wskazać przedstawicieli mikroflory zepsucia | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| TZiZ_1A_C5tzipw_W03 zna mozliwe źródła zanieczyszczen mikrobiologicznych zywnosci oraz drogi przenoszenia patogenów | 2,0 | |
| 3,0 | nie potrafi powiązac obecności patogena z potencjalnym źródłem zanieczyszczenia zywności oraz wskazac mozliwych dróg jego przenoszenia | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| TZiZ_1A_C5tzipw_W04 ma wiedzę na temat związku między obecnościa i liczebnościa przedstawicieli okreslonych grup mikroorganizmów a trwałością i bezpieczeństwem zdrowotnym zywności | 2,0 | |
| 3,0 | nie potrafi określić zalezności między wyjciową liczba bakterii zdolnych do wzrostu w okreslonych warunkach temperaturowych a trwałościa produktu | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TZiZ_1A_C5tzipw_U01 potrafi prawidlowo posługiwać sie nazewnictwem binominalnym mikroorganizmów istotnych dla jakości i bezpieczeństwa zdrowotnego zywności | 2,0 | |
| 3,0 | zna nazewnictwo binominalne jedynie glownych patogenów człowieka przenoszonych droga pokarmowa | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| TZiZ_1A_C5tzipw_U02 potrafi poszerzac wiedze z zakresu mikrobiologii zywności, w tym nowych patogenów przenoszonych droga pokarmową w oparciu o internetowe bazy danych | 2,0 | |
| 3,0 | przy umiejetności docierania do źródeł bibliograficznych nie potrafi wybrać informacji istotnych potwierdzajacych chorobotwórczosc dla człowieku na nosniku takim jak zywność | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TZiZ_1A_C5tzipw_K02 ma świadomośc zagrożeń wynikajacych z obecności okreslonych mikroorganizmów w zywności | 2,0 | |
| 3,0 | nie do końca rozumie związek między obecnością patogena i jego liczebnoscią lub ilością toksyny a zagrożeniem dla zdrowia w przypadku obecnosci czynnika chorobotwórczego w zywności. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| TZiZ_1A_C5tzipw_K03 ma świadomośc wagi przestrzegania zasad etyki zawodowej | 2,0 | |
| 3,0 | ma swiadomość zagrożeń i swego udziału w mozliwym przeciwdziałaniu skutkom obecnosci patogenów w żywności | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Literatura podstawowa
- Libudzisz Z., Kowal K., Żakowska Z. (red.), Mikrobiologia techniczna tom 1 Mikroorganizmy i środowiska ich występowania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2009, pierwsze, Czyt. WNoŻiR
- Salyers A.A., Whitt D.D. (red.), Mikrobiologia. Różnorodność, chorobotwórczość i środowisko., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2010, pierwsze, dodruk, Wyp. Ku Słońcu 140
- Szewczyk E.M. (red.), Diagnostyka bakteriologiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2011, pierwsze, dodruk, Czyt. WNoŻiR
- Błażejak St., Gientka I. (red.), Wybrane zagadnienia z mikrobiologii żywności, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 2010, pierwsze, czyt. WNoŻiR
- Daczkowska-Kozon E., Dąbrowski W., Mikrobiologia żywności: skrypt do ćwiczeń z mikrobiologii żywności cz 1, Wydaw. AR, Szczecin, 2003, czwarte, Czyt. WNoŻiR
- Żakowska Z., Stobińska H., Mikrobiologia i higiena żywności, Wyd. Politechniki Łódzkiej, Łódź, 2000
Literatura dodatkowa
- Nicklin J., Graeme-Cook K., Killington R., Mikrobiologia. Krótkie wykłady, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2012, drugie, poprawione i unowocześnione, dodruk, Czyt. WNoŻiR
- Jałosińska M., Mikrobiologia żywności, Wydawnictwo Format AB, Warszawa, 2006, pierwsze
- Gawęcki J.,Libudzisz Z. (red.), Mikroorganizmy w żywności i żywieniu, Wydawnictwo Uniwersytety Przyrodniczego, Poznań, 2010, trzecie, Czyt. WNoŻiR
- Kunicki-Goldfinger W., Życie bakterii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2008, siódme, zmienione, dodruk, Wyp. Ku Słońcu 140