Wydział Techniki Morskiej i Transportu - Inżynieria bezpieczeństwa (S1)
specjalność: Bezpieczeństwo obiektów i systemów technicznych
Sylabus przedmiotu Inżynieria bezpieczeństwa technicznego:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Inżynieria bezpieczeństwa | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauk technicznych, studiów inżynierskich | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Inżynieria bezpieczeństwa technicznego | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Inżynierii Bezpieczeństwa i Energetyki | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Agata Krystosik-Gromadzińska <agata.krystosik@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Agata Krystosik-Gromadzińska <agata.krystosik@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 3,0 | ECTS (formy) | 3,0 |
| Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Wymagana od studenta znajomość zagadnień i wiedza ogólna na temat wybranych zagadnień z przedmiotów: Analiza ryzyka, Skutki zagrożeń, Organizacja systemów bezpieczeństwa, Organizacja systemów ratownictwa, Monitorowanie zagrożeń bezpieczeństwa |
| W-2 | Wymagana ogólna wiedza techniczna o budowie i zasadach dzialania urządzeń, obiektów technicznych i typowych instalacji przemysłowych |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Student powinien uzyskać wiedzę na temat elementów obiektów technicznych i ich funkcji oraz ich roli w zapewnieniu bezpieczeństwa obiektu i jego użytkowników, oraz podstawowych wymagań stawianych urządzeniom i obiektom ze względu na oczekiwane i wymagane bezpieczeństwo. |
| C-2 | Student powinien uzyskać wiedzę o typowych systemach zabezpieczenia technicznego - przed podstawowywmi rodzajami zagrożeń - urządzeń, obiektów technicznych, budowlanych i obszarów |
| C-3 | Student powinien uzyskać wiedzę na temat rodzajów i zadań jakie stawia się systemom zabezpieczeń w różnych rodzajach obiektów technicznych i budowlanych; także z uwzględnieniem różnych rodzajów i czynników zagrożenia. |
| C-4 | Student powinien uzyskać wiedzę o konstrukcji, funkcjach oraz zasadach dzialania typowych systemów wykrywania zagrożeń i monitorowania stanu technicznego obiektów i urządzeń technicznych. |
| C-5 | Student powinien potrafić określić czynniki zagrożenia i scenariusze zdarzeń, oraz dobrać i zastosować podstawowe urządzenia i systemy zabezpieczeń od typowych zagrożeń dla wybranych urządzeń, obiektów technicznych, budowlanych i obszarów |
| C-6 | Student powinien uzyskac kompetencję polegającą na świadomym stosowaniu zabezpieczeń technicznych właściwych dla określonego rodzaju zagrożenia w danym urządzeniu lub obiekcie w celu zwiększenia oczekiwanego poziomu bezpieczeństwa |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Przedstawienie programu ćwiczeń i zasad uczestnictwa oraz zaliczenia formy zajęć | 1 |
| T-A-2 | Identyfikacja problemów bezpieczeństwa obiektów technicznych w poszczególnych etapach istnienia. | 2 |
| T-A-3 | Rozpoznawanie przyczyn powstawania szkód. Monitorowanie poziomu bezpieczeństwa podczas eksploatacji obiektów technicznych. | 2 |
| T-A-4 | Modelowanie mechanizmów powstawania szkód. | 1 |
| T-A-5 | Prawdopodobieństwo katastrofy obiektu (sumaryczna niezawodność układu bezpieczeństwa i niezawodność elementów układu funkcjonalnego). | 1 |
| T-A-6 | Jakościowe wykresy zmienności zagrożenia technicznego i bezpieczeństwa technicznego. | 1 |
| T-A-7 | Obliczanie niezawodności działania obiektów technicznych. | 2 |
| T-A-8 | Szacowanie nakładów ponoszonych na podnoszenie bezpieczeństwa (koszt zapewnienia odpowiedniej jednostkowej niezawodności całkowitej wpływających na zagrożenie elementów składowych układu funkcjonalnego oraz łączne koszty układu bezpieczeństwa: koszty budowy, remontów, paliwowe). | 3 |
| T-A-9 | Kolokwium zaliczające | 2 |
| 15 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Zapoznanie z programem zajęć, literaturą, celami przedmiotu i zasadami zaliczenia przedmiotu | 1 |
| T-W-2 | Istota inżynierii bezpieczeństwa technicznego i cywilnego. Filozofia bezpieczeństwa obiektów technicznych. | 1 |
| T-W-3 | Klasyfikacja obiektów technicznych oraz etapów ich istnienia (etap budowy, etap eksploatacji, etap likwidacji). Stany eksploatacji (normalny i anomalny: zakłócenia, awarie i katastrofy). | 1 |
| T-W-4 | Pionowo-hierarchiczna struktura układów funkcjonalnych i bezpieczeństwa reprezentatywnych obiektów technicznych oraz wewnątrzukładowe i międzyukładowe powiązania poziome. | 1 |
| T-W-5 | Jakościowe i ilościowe ujecie niezawodności technicznej i ludzkiej. Niezawodnościowa teoria bezpieczeństwa technicznego. | 1 |
| T-W-6 | Przyczyny powstawania szkód (niszczące działanie sił mechanicznych, strumieni cieplnych, prądów elektrycznych, promieniowania jądrowego oraz substancji toksycznych). | 1 |
| T-W-7 | Bezpośredni i pośredni sposób generowania szkód. Mechanizm powstawania szkód powodowanych przez obiekty techniczne (nośniki negatywnego oddziaływania, logiczny mechanizm powstawania szkód). | 2 |
| T-W-8 | Metodologia projektowania, budowania, eksploatacji i likwidacji obiektów technicznych ukierunkowana na maksymalizacje ochrony ludzi, środowiska naturalnego i dóbr cywilizacji. | 2 |
| T-W-9 | Usuwanie lub unieszkodliwianie wydzielonych do układów nośników negatywnego oddziaływania. | 1 |
| T-W-10 | Współzależność między niezawodnością a zagrożeniem technicznym. | 1 |
| T-W-11 | Nakłady ponoszone na bezpieczeństwo techniczne (sumaryczne koszty). | 1 |
| T-W-12 | Wpływ inżynierii bezpieczeństwa na rozwój i kształtowanie postępu w technice. | 1 |
| T-W-13 | Tworzenie nowych rozwiązań projektowo-konstrukcyjnych i technologicznych zapewniających zmniejszenie generowanego zagrożenia technicznego. | 1 |
| 15 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | uczestnictwo w zajęciach obowiązkowych | 15 |
| A-A-2 | Przygotowanie do zajęć, studiowanie literatury zadanej przez prowadzącego | 6 |
| A-A-3 | Samodzielne rozwiązań zadanych przykładów, przygotowanie opisów zdarzeń i katastrof na podstawie literatury, analizy wypadków technicznych | 8 |
| A-A-4 | Uczestnictwo w konsultacjach z prowadzącym zajęcia | 2 |
| A-A-5 | Przygotowanie do kolokwium | 4 |
| 35 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Uczestnictwo w zajęciach wykładowych | 15 |
| A-W-2 | Studiowanie literatury na tematy przedmiotu, w tym literatury uzupełniającej | 10 |
| A-W-3 | Studiowanie raportów wypadków i protokolów powypadkowych, instrukcji bezpieczeństwa, statystyk wypadków i analiza zagrożeń | 8 |
| A-W-4 | Przygotowanie do egzaminu i uczestnictwo w egzaminie | 7 |
| 40 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład problemowy z prezentacjami multimedialnymi |
| M-2 | Ćwiczenia audytoryjne z ukierunkowaniem na analizę zagadnień teortycznych, opracowanie scenariuszy zdarzeń, analiz wypadków; ćwiczenia obliczeniowe i projektowe uczące róznych metod pozyskania informacji, obliczeń i projektowania oraz planowania |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena podsumowująca: Egzamin pisemny i ustny sprawdzający wiedzę uzyskaną z zakresu przedmiotu |
| S-2 | Ocena podsumowująca: Kolkwium pisemne z zakresu objętego programem ćwiczeń i częsci teoretycznej z wykładów objętej zajęciami praktycznymi |
| S-3 | Ocena formująca: Ocena zaliczenia zajęć praktycznych na podstawie ocen cząstkowych uzyskanych za poszczególne opracowania, projekty z uwzględnieniem zaangażowania w realizację ćwiczeń; postępy w umiejętnościach praktycznych w trakcie zadanych ćwiczeń; inne wartości wniesione przez studenta np. oryginalność, innowacyjność, konsekwencja . |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| IB_1A_C09_W01 Student ma wiedzę na temat obiektów technicznych, klasyfikacji obiektow ich funkcji i wystepujących róznorodnych stanów eksploatacjii oraz urządzeń technicznych i ich roli w zapewnieniu bezpieczeństwa obiektu i jego użytkowników. | IB_1A_W21 | T1A_W04 | — | C-1 | T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-A-2 | M-1 | S-1 |
| IB_1A_C09_W02 Student zna podstawowe przyczyny powstawania uszkodzeń i mechanizmy powstawania awarii urządzeń technicznych, oraz rodzaje szkód jakie wywołują urządzenia i systemy techniczne w otoczeniu. Zna podstawowe wymagania stawiane urządzeniom i obiektom ze względu na oczekiwane i wymagane bezpieczeństwo. | IB_1A_W14, IB_1A_W16, IB_1A_W20 | T1A_W03, T1A_W04, T1A_W05, T1A_W07, T1A_W08 | InzA_W02, InzA_W03 | C-3, C-2 | T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-A-4, T-A-5, T-A-6, T-A-2, T-A-3 | M-1, M-2 | S-1, S-3, S-2 |
| IB_1A_C09_W03 Student ma ogólną wiedzę o typowych metodach projektowania - w celu zabezpieczenia przed podstawowymi rodzajami zagrożeń i zminimalizowania skutków awarii oraz maksymalizacji bezpieczeństwa ludzi i otoczenia - urządzeń, obiektów technicznych, budowlanych i obszarów krytycznych | IB_1A_W20, IB_1A_W21 | T1A_W03, T1A_W04, T1A_W05 | — | C-3, C-4 | T-W-8, T-W-12, T-W-13 | M-2 | S-3, S-2 |
| IB_1A_C09_W04 Student zna zależności między niezawodnością urządzeń i systemów a zagrożeniem i bezpieczeństwem. Rozumie wpływy inżynierii bezpieczeństwa na rozwój i kształtowanie postępu technicznego i tworzenie nowych rozwiązań konstrukcji i bezpiecznych technologii. Zna ekonomiczne aspekty i koszty uzyskania oczekiwanego poziomu bezpieczeństwa. | IB_1A_W20, IB_1A_W21, IB_1A_W35 | T1A_W02, T1A_W03, T1A_W04, T1A_W05 | — | C-3, C-4 | T-W-10, T-W-11, T-W-12, T-W-13, T-A-5, T-A-6, T-A-8, T-A-7, T-A-9 | M-1, M-2 | S-1, S-3, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| IB_1A_C09_U01 Student potrafi określić czynniki zagrożenia i scenariusze zdarzeń, oraz przedstawić podstawowe urządzenia i systemy zabezpieczeń od typowych zagrożeń dla wybranych urządzeń, obiektów technicznych, budowlanych i obszarów krytycznych | IB_1A_U11, IB_1A_U13 | T1A_U10, T1A_U13 | InzA_U03, InzA_U05 | C-6, C-5 | T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-A-4, T-A-5, T-A-6, T-A-2, T-A-3 | M-1, M-2 | S-1, S-3, S-2 |
| IB_1A_C09_U02 Student potrafi pozyskać z literatury i dostępnych źródeł informacje na temat zasad działania i rodzajów stwarzanego zagrożenia przez obiekty i urządzenia techniczne, oraz wymienić i opisać skutki jakie te zagrożenia wywołać mogą w otoczeniu. Student potrafi przedstawić skutki ekonomiczne takich zagrożeń oraz orientuje się i potrafi przedstawić w przybliżeniu koszty jakie należy ponieść na zabezpieczenie takich obiektów lub procesów technicznych | IB_1A_U05, IB_1A_U03, IB_1A_U15, IB_1A_U01, IB_1A_U16 | T1A_U01, T1A_U02, T1A_U03, T1A_U04, T1A_U14, T1A_U15 | InzA_U06, InzA_U07 | C-6, C-5 | T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-A-4, T-A-5, T-A-6, T-A-8, T-A-7, T-A-9 | M-1, M-2 | S-1, S-3, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| IB_1A_C09_K01 Student zna przeznaczenie i świadomie stosuje zabezpieczenia techniczne właściwe dla określonego rodzaju zagrożenia w danym urządzeniu lub obiekcie, w celu zwiększenia oczekiwanego poziomu bezpieczeństwa, oraz informuje otoczenie społeczne o roli takich zabezpieczeń a także dba o uświadamianie społeczeństwu funkcji takich zabezpieczeń, dla zapobiegania ich niszczeniu lub blokowaniu. | IB_1A_K06, IB_1A_K07, IB_1A_K08 | T1A_K02, T1A_K05, T1A_K07 | InzA_K01 | C-6 | T-A-1, T-A-4, T-A-5, T-A-6, T-A-8, T-A-7, T-A-2, T-A-3, T-A-9 | M-1, M-2 | S-1, S-3 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| IB_1A_C09_W01 Student ma wiedzę na temat obiektów technicznych, klasyfikacji obiektow ich funkcji i wystepujących róznorodnych stanów eksploatacjii oraz urządzeń technicznych i ich roli w zapewnieniu bezpieczeństwa obiektu i jego użytkowników. | 2,0 | Student nie ma wymaganej wiedzy podstawowej z danego obszaru i nie potrafi w sposób poprawny podać ani wyjaśnić wymagań stawianych urządzeniom i obiektom ze względu na oczekiwane i wymagane bezpieczeństwo ich eksploatacji. |
| 3,0 | Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną i obarczoną pojedynczymi błędami merytorycznymi albo popełnia pomyłki i nie rozumie w pełni podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu. Potrafi podać i wyjaśnić warunki stawiane urządzeniom i obiektom ze względu na oczekiwane i wymagane bezpieczeństwo ich eksploatacji, co najmniej na jednym przykładzie. | |
| 3,5 | Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi podać, opisać i wyjaśnić warunki stawiane urządzeniom i obiektom ze względu na oczekiwane i wymagane bezpieczeństwo ich eksploatacji. | |
| 4,0 | Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu i w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi podać, opisać i wyjaśnić warunki stawiane urządzeniom i obiektom o różnym przeznaczeniu, ze względu na oczekiwane i wymagane bezpieczeństwo ich eksploatacji. | |
| 4,5 | Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ale sporadycznie popełnia pomyłki, lecz rozumie i interpretuje poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi podać, opisać i wyjaśnić warunki stawiane urządzeniom i obiektom o różnym przeznaczeniu, ze względu na oczekiwane i wymagane bezpieczeństwo ich eksploatacji. | |
| 5,0 | Student ma wiedzę poszerzoną, wymaganą dla przedstawienia problemu, w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ani pomyłek; rozumie i interpretuje ze zrozumieniem podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi podać, opisać i wyjaśnić warunki stawiane urządzeniom i obiektom o różnym przeznaczeniu, ze względu na oczekiwane i wymagane bezpieczeństwo ich eksploatacji. | |
| IB_1A_C09_W02 Student zna podstawowe przyczyny powstawania uszkodzeń i mechanizmy powstawania awarii urządzeń technicznych, oraz rodzaje szkód jakie wywołują urządzenia i systemy techniczne w otoczeniu. Zna podstawowe wymagania stawiane urządzeniom i obiektom ze względu na oczekiwane i wymagane bezpieczeństwo. | 2,0 | Student nie zna podstawowych przyczyn powstawania uszkodzeń i mechanizmów powstawania awarii urządzeń technicznych, oraz szkód jakie wywołują urządzenia i systemy techniczne w otoczeniu. Nie zna podstawowych wymagań stawianych urządzeniom i obiektom ze względu na oczekiwane i wymagane bezpieczeństwo. |
| 3,0 | Student zna podstawowe przyczyny powstawania uszkodzeń i mechanizmy powstawania awarii urządzeń technicznych, oraz rodzaje szkód jakie wywołują urządzenia i systemy techniczne w otoczeniu. Zna podstawowe wymagania stawiane urządzeniom i obiektom ze względu na oczekiwane i wymagane bezpieczeństwo. Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną i obarczoną pojedynczymi błędami merytorycznymi albo popełnia pomyłki i nie rozumie w pełni podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu. | |
| 3,5 | Student zna przyczyny powstawania uszkodzeń i mechanizmy powstawania awarii urządzeń technicznych, oraz rodzaje szkód jakie wywołują urządzenia i systemy techniczne w otoczeniu. Zna wymagania stawiane urządzeniom i obiektom ze względu na oczekiwane i wymagane bezpieczeństwo. Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. | |
| 4,0 | Student zna przyczyny powstawania uszkodzeń i mechanizmy powstawania awarii urządzeń technicznych, oraz rodzaje szkód jakie wywołują urządzenia i systemy techniczne w otoczeniu. Zna wymagania stawiane urządzeniom i obiektom ze względu na oczekiwane i wymagane bezpieczeństwo. Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu i w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi podać i wyjaśnić definicje; potrafi dobrać z literatury pomocnicze narzędzia i dane. | |
| 4,5 | Student zna przyczyny powstawania uszkodzeń i mechanizmy powstawania awarii urządzeń technicznych, oraz rodzaje szkód jakie wywołują urządzenia i systemy techniczne w otoczeniu. Zna wymagania stawiane urządzeniom i obiektom ze względu na oczekiwane i wymagane bezpieczeństwo. Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ale sporadycznie popełnia pomyłki, lecz rozumie i interpretuje poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru. Potrafi podać i wyjaśnić definicje; potrafi dobrać z literatury pomocnicze narzędzia i dane. | |
| 5,0 | Student zna przyczyny powstawania uszkodzeń i mechanizmy powstawania awarii urządzeń technicznych, oraz rodzaje szkód jakie wywołują urządzenia i systemy techniczne w otoczeniu. Zna wymagania stawiane urządzeniom i obiektom ze względu na oczekiwane i wymagane bezpieczeństwo. Student ma wiedzę poszerzoną, wymaganą dla przedstawienia problemu, w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ani pomyłek; rozumie i interpretuje ze zrozumieniem podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru oraz wytłumaczyć je w kontekście wiedzy z innych obszarów. Potrafi podać i wyjaśnić definicje; potrafi dobrać z literatury pomocnicze narzędzia i dane | |
| IB_1A_C09_W03 Student ma ogólną wiedzę o typowych metodach projektowania - w celu zabezpieczenia przed podstawowymi rodzajami zagrożeń i zminimalizowania skutków awarii oraz maksymalizacji bezpieczeństwa ludzi i otoczenia - urządzeń, obiektów technicznych, budowlanych i obszarów krytycznych | 2,0 | Student nie posiada ogólnej wiedzy o typowych metodach projektowania - w celu zabezpieczenia przed podstawowymi rodzajami zagrożeń i zminimalizowania skutków awarii oraz maksymalizacji bezpieczeństwa ludzi i otoczenia - urządzeń, obiektów technicznych, budowlanych i obszarów krytycznych. |
| 3,0 | Student posiada ogólną wiedzę o typowych metodach projektowania - w celu zabezpieczenia przed podstawowymi rodzajami zagrożeń i zminimalizowania skutków awarii oraz maksymalizacji bezpieczeństwa ludzi i otoczenia - urządzeń, obiektów technicznych, budowlanych i obszarów krytycznych. Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną i obarczoną pojedynczymi błędami merytorycznymi albo popełnia pomyłki i nie rozumie w pełni podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu. | |
| 3,5 | Student posiada ogólną wiedzę o typowych metodach projektowania - w celu zabezpieczenia przed podstawowymi rodzajami zagrożeń i zminimalizowania skutków awarii oraz maksymalizacji bezpieczeństwa ludzi i otoczenia - urządzeń, obiektów technicznych, budowlanych i obszarów krytycznych.. Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu | |
| 4,0 | Student posiada wiedzę o typowych metodach projektowania - w celu zabezpieczenia przed podstawowymi rodzajami zagrożeń i zminimalizowania skutków awarii oraz maksymalizacji bezpieczeństwa ludzi i otoczenia - urządzeń, obiektów technicznych, budowlanych i obszarów krytycznych. Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu i w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi podać i wyjaśnić definicje; potrafi dobrać z literatury pomocnicze narzędzia i dane. | |
| 4,5 | Student posiada szeroką wiedzę o typowych metodach projektowania - w celu zabezpieczenia przed podstawowymi rodzajami zagrożeń i zminimalizowania skutków awarii oraz maksymalizacji bezpieczeństwa ludzi i otoczenia - urządzeń, obiektów technicznych, budowlanych i obszarów krytycznych. Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ale sporadycznie popełnia pomyłki, lecz rozumie i interpretuje poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru. Potrafi podać i wyjaśnić definicje; potrafi dobrać z literatury pomocnicze narzędzia i dane. | |
| 5,0 | Student posiada wszechstronną wiedzę o typowych metodach projektowania - w celu zabezpieczenia przed podstawowymi rodzajami zagrożeń i zminimalizowania skutków awarii oraz maksymalizacji bezpieczeństwa ludzi i otoczenia - urządzeń, obiektów technicznych, budowlanych i obszarów krytycznych. Student ma wiedzę poszerzoną, wymaganą dla przedstawienia problemu, w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ani pomyłek; rozumie i interpretuje ze zrozumieniem podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru oraz wytłumaczyć je w kontekście wiedzy z innych obszarów. Potrafi podać i wyjaśnić definicje; potrafi dobrać z literatury pomocnicze narzędzia i dane | |
| IB_1A_C09_W04 Student zna zależności między niezawodnością urządzeń i systemów a zagrożeniem i bezpieczeństwem. Rozumie wpływy inżynierii bezpieczeństwa na rozwój i kształtowanie postępu technicznego i tworzenie nowych rozwiązań konstrukcji i bezpiecznych technologii. Zna ekonomiczne aspekty i koszty uzyskania oczekiwanego poziomu bezpieczeństwa. | 2,0 | Student nie zna zależności między niezawodnością urządzeń i systemów a zagrożeniem i bezpieczeństwem. Nie zna i nie potrafi przedstawić wpływu inżynierii bezpieczeństwa na rozwój i kształtowanie postępu technicznego i tworzenie nowych rozwiązań konstrukcji i bezpiecznych technologii. Zna ekonomiczne aspekty i koszty uzyskania oczekiwanego poziomu bezpieczeństwa. |
| 3,0 | Student zna zależności między niezawodnością urządzeń i systemów a zagrożeniem i bezpieczeństwem. Rozumie wpływy inżynierii bezpieczeństwa na rozwój i kształtowanie postępu technicznego i tworzenie nowych rozwiązań konstrukcji i bezpiecznych technologii. Zna ekonomiczne aspekty i koszty uzyskania oczekiwanego poziomu bezpieczeństwa. Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną i obarczoną pojedynczymi błędami merytorycznymi albo popełnia pomyłki i nie rozumie w pełni podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu. | |
| 3,5 | Student zna zależności między niezawodnością urządzeń i systemów a zagrożeniem i bezpieczeństwem. Rozumie wpływy inżynierii bezpieczeństwa na rozwój i kształtowanie postępu technicznego i tworzenie nowych rozwiązań konstrukcji i bezpiecznych technologii. Zna ekonomiczne aspekty i koszty uzyskania oczekiwanego poziomu bezpieczeństwa. Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi podać i wyjaśnić definicje. | |
| 4,0 | Student zna zależności między niezawodnością urządzeń i systemów a zagrożeniem i bezpieczeństwem. Rozumie wpływy inżynierii bezpieczeństwa na rozwój i kształtowanie postępu technicznego i tworzenie nowych rozwiązań konstrukcji i bezpiecznych technologii. Zna ekonomiczne aspekty i koszty uzyskania oczekiwanego poziomu bezpieczeństwa. Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu i w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi podać i wyjaśnić definicje; potrafi dobrać z literatury pomocnicze narzędzia i dane. | |
| 4,5 | Student zna zależności między niezawodnością urządzeń i systemów a zagrożeniem i bezpieczeństwem. Rozumie wpływy inżynierii bezpieczeństwa na rozwój i kształtowanie postępu technicznego i tworzenie nowych rozwiązań konstrukcji i bezpiecznych technologii. Zna ekonomiczne aspekty i koszty uzyskania oczekiwanego poziomu bezpieczeństwa. Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ale sporadycznie popełnia pomyłki, lecz rozumie i interpretuje poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru. Potrafi podać i wyjaśnić definicje; potrafi dobrać z literatury pomocnicze narzędzia i dane. | |
| 5,0 | Student zna zależności między niezawodnością urządzeń i systemów a zagrożeniem i bezpieczeństwem. Rozumie wpływy inżynierii bezpieczeństwa na rozwój i kształtowanie postępu technicznego i tworzenie nowych rozwiązań konstrukcji i bezpiecznych technologii. Zna ekonomiczne aspekty i koszty uzyskania oczekiwanego poziomu bezpieczeństwa. Student ma wiedzę poszerzoną, wymaganą dla przedstawienia problemu, w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ani pomyłek; rozumie i interpretuje ze zrozumieniem podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru oraz wytłumaczyć je w kontekście wiedzy z innych obszarów. Potrafi podać i wyjaśnić definicje; potrafi dobrać z literatury pomocnicze narzędzia i dane i potrafi wyjaśnić lub uzasadnić taki wybór w stopniu pełnym. |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| IB_1A_C09_U01 Student potrafi określić czynniki zagrożenia i scenariusze zdarzeń, oraz przedstawić podstawowe urządzenia i systemy zabezpieczeń od typowych zagrożeń dla wybranych urządzeń, obiektów technicznych, budowlanych i obszarów krytycznych | 2,0 | Student nie potrafi określić czynników zagrożenia charakterystycznych i zależnych od rodzaju procesu albo obiektu w środowisku przemysłowym i nie potrafi dobrać ani zaprojektować właściwego systemu zabezpieczenia. |
| 3,0 | Student potrafi określić czynniki zagrożenia charakterystyczne i zależne od rodzaju procesu albo obiektu w środowisku przemysłowym i potrafi opisać podstawowy, prosty i właściwego system zabezpieczenia | |
| 3,5 | Student potrafi określić czynniki zagrożenia charakterystyczne i zależne od rodzaju procesu albo obiektu w środowisku przemysłowym i potrafi przedstawić i wyjaśnić jak jest zbudowany system zabezpieczenia oraz potrafi wyjaśnić zasady jego działania w stopniu podstawowym | |
| 4,0 | Student potrafi określić czynniki zagrożenia charakterystyczne i zależne od rodzaju procesu albo obiektu w środowisku przemysłowym, potrafi oszacować je jakościowo i potrafi przedstawić i wyjaśnić jak jest zbudowany system zabezpieczenia oraz potrafi wyjaśnić zasady jego działania w stopniu poszerzonym | |
| 4,5 | Student potrafi wymienić i szczegółowo opisać czynniki zagrożenia charakterystyczne i zależne od rodzaju procesu albo obiektu w środowisku przemysłowym, potrafi oszacować je jakościowo i potrafi przedstawić i wyjaśnić jak jest zbudowany system zabezpieczenia oraz potrafi wyjaśnić zasady jego działania w stopniu wyczerpującym | |
| 5,0 | Student potrafi wymienić i szczegółowo opisać czynniki zagrożenia charakterystyczne i zależne od rodzaju procesu albo obiektu w środowisku przemysłowym, potrafi oszacować je ilościowo i potrafi przedstawić i wyjaśnić jak jest zbudowany system zabezpieczenia oraz potrafi wyjaśnić zasady jego działania w stopniu wyczerpującym. Potrafi wskazać inne metody zabezpieczenia oraz omówić je i porównać ich koszt i skuteczność | |
| IB_1A_C09_U02 Student potrafi pozyskać z literatury i dostępnych źródeł informacje na temat zasad działania i rodzajów stwarzanego zagrożenia przez obiekty i urządzenia techniczne, oraz wymienić i opisać skutki jakie te zagrożenia wywołać mogą w otoczeniu. Student potrafi przedstawić skutki ekonomiczne takich zagrożeń oraz orientuje się i potrafi przedstawić w przybliżeniu koszty jakie należy ponieść na zabezpieczenie takich obiektów lub procesów technicznych | 2,0 | Student nie potrafi pozyskać z literatury i dostępnych źródeł informacje na temat zasad działania i rodzajów stwarzanego zagrożenia przez obiekty i urządzenia techniczne. Nie potrafi wymienić i opisać skutków jakie te zagrożenia wywołać mogą w otoczeniu. Student nie potrafi przedstawić skutków ekonomicznych takich zagrożeń oraz nie orientuje się i nie potrafi przedstawić w przybliżeniu kosztów jakie należy ponieść na zabezpieczenie określonych rodzajów obiektów lub procesów technicznych |
| 3,0 | Student potrafi pozyskać z literatury i dostępnych źródeł informacje na temat zasad działania i rodzajów stwarzanego zagrożenia przez obiekty i urządzenia techniczne, oraz wymienić i opisać podstawowe skutki jakie te zagrożenia wywołać mogą w otoczeniu. Student potrafi przedstawić skutki ekonomiczne takich zagrożeń oraz orientuje się i potrafi przedstawić w przybliżeniu koszty jakie należy ponieść na zabezpieczenie takich obiektów lub procesów technicznych | |
| 3,5 | Student potrafi pozyskać z literatury i dostępnych źródeł informacje na temat zasad działania i rodzajów stwarzanego zagrożenia przez różnorodne proste obiekty i urządzenia techniczne, oraz wymienić i opisać skutki jakie te zagrożenia wywołać mogą w otoczeniu. Student potrafi przedstawić skutki ekonomiczne takich zagrożeń oraz orientuje się i potrafi przedstawić w sposób ogólny składniki kosztów jakie należy ponieść na zabezpieczenie takich obiektów lub procesów technicznych | |
| 4,0 | Student potrafi pozyskać z literatury i dostępnych źródeł informacje na temat zasad działania i rodzajów stwarzanego zagrożenia przez różnorodne i złożone obiekty i urządzenia techniczne, oraz wymienić i opisać skutki jakie te zagrożenia wywołać mogą w otoczeniu. Student potrafi przedstawić skutki ekonomiczne takich zagrożeń oraz orientuje się i potrafi przedstawić w sposób ogólny składniki kosztów jakie należy ponieść na zabezpieczenie takich obiektów lub procesów technicznych. | |
| 4,5 | Student potrafi pozyskać z literatury i dostępnych źródeł informacje na temat zasad działania i rodzajów stwarzanego zagrożenia przez różnorodne i złożone obiekty i urządzenia techniczne, oraz wymienić i opisać w pełni skutki jakie te zagrożenia wywołać mogą w otoczeniu. Student potrafi przedstawić skutki ekonomiczne takich zagrożeń oraz orientuje się i potrafi przedstawić w sposób zadawalający składniki kosztów jakie należy ponieść na zabezpieczenie takich obiektów lub procesów technicznych. | |
| 5,0 | Student potrafi pozyskać z literatury i dostępnych źródeł informacje na temat zasad działania i rodzajów stwarzanego zagrożenia przez różnorodne i złożone obiekty i urządzenia techniczne, oraz wymienić i opisać wyczerpująco skutki jakie te zagrożenia wywołać mogą w otoczeniu. Student potrafi przedstawić analizę skutków ekonomicznych takich zagrożeń oraz orientuje się i potrafi przedstawić składniki kosztów jakie należy ponieść na zabezpieczenie takich obiektów lub procesów technicznych. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| IB_1A_C09_K01 Student zna przeznaczenie i świadomie stosuje zabezpieczenia techniczne właściwe dla określonego rodzaju zagrożenia w danym urządzeniu lub obiekcie, w celu zwiększenia oczekiwanego poziomu bezpieczeństwa, oraz informuje otoczenie społeczne o roli takich zabezpieczeń a także dba o uświadamianie społeczeństwu funkcji takich zabezpieczeń, dla zapobiegania ich niszczeniu lub blokowaniu. | 2,0 | Student nie zna przeznaczenia i nie uświadamia sobie potrzeby stosowania zabezpieczenia technicznego właściwego dla określonego rodzaju zagrożenia w danym urządzeniu lub obiekcie, w celu zwiększenia oczekiwanego poziomu bezpieczeństwa, a także nie informuje otoczenia społecznego o roli takich zabezpieczeń lub nie dba o uświadamianie społeczeństwu funkcji takich zabezpieczeń, dla zapobiegania ich niszczeniu lub blokowaniu. |
| 3,0 | Student zna w podstawowym zakresie przeznaczenie i świadomie stosuje zabezpieczenia techniczne właściwe dla określonego rodzaju zagrożenia w danym urządzeniu lub obiekcie, w celu zwiększenia oczekiwanego poziomu bezpieczeństwa, oraz sporadycznie informuje otoczenie społeczne o roli takich zabezpieczeń a także czasami dba o uświadamianie społeczeństwu funkcji takich zabezpieczeń, dla zapobiegania ich niszczeniu lub blokowaniu. | |
| 3,5 | Student zna w podstawowym zakresie przeznaczenie i świadomie stosuje zabezpieczenia techniczne właściwe dla określonego rodzaju zagrożenia w danym urządzeniu lub obiekcie, w celu zwiększenia oczekiwanego poziomu bezpieczeństwa, oraz zazwyczaj informuje otoczenie społeczne o roli takich zabezpieczeń a także zdarza się że dba o uświadamianie społeczeństwu funkcji takich zabezpieczeń, dla zapobiegania ich niszczeniu lub blokowaniu. | |
| 4,0 | Student zna w pełnym zakresie przeznaczenie i świadomie stosuje zabezpieczenia techniczne właściwe dla określonego rodzaju zagrożenia w danym urządzeniu lub obiekcie, w celu zwiększenia oczekiwanego poziomu bezpieczeństwa, oraz informuje otoczenie społeczne o roli takich zabezpieczeń a także dba o uświadamianie społeczeństwu funkcji takich zabezpieczeń, dla zapobiegania ich niszczeniu lub blokowaniu. | |
| 4,5 | Student zna wszechstronnie przeznaczenie i świadomie stosuje zabezpieczenia techniczne właściwe dla określonego rodzaju zagrożenia w danym urządzeniu lub obiekcie, w celu zwiększenia oczekiwanego poziomu bezpieczeństwa, oraz z własnej inicjatywy informuje otoczenie społeczne o roli takich zabezpieczeń a także dba o uświadamianie społeczeństwu funkcji takich zabezpieczeń, dla zapobiegania ich niszczeniu lub blokowaniu. | |
| 5,0 | Student zna wszechstronnie przeznaczenie i świadomie stosuje zabezpieczenia techniczne właściwe dla określonego rodzaju zagrożenia w danym urządzeniu lub obiekcie, w celu zwiększenia oczekiwanego poziomu bezpieczeństwa, oraz inicjuje działania innych w tym celu oraz sam informuje otoczenie społeczne o roli takich zabezpieczeń a także dba o uświadamianie społeczeństwu funkcji takich zabezpieczeń, dla zapobiegania ich niszczeniu lub blokowaniu. |
Literatura podstawowa
- Anderson R., Inżynieria zabezpieczeń, WNT, Warszawa, 2005, Tłum. Carlson P., ISBN 83-204-3069-0.
- Hansen, Arwid, Kompleksowa ocena poziomu bezpieczeństwa i higieny pracy, Inst. Wyd. CRZZ, Warszawa, 1977
- Kukuła Tadeusz, Getka Ryszard i Żyłkowski Olaf, Techniczne zabezpieczenie przeciwpożarowe i przeciwwybuchowe statków, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk, 1981, ISBN 83-215-0102-8
- Pihowicz, Włodzimierz, Inżynieria bezpieczeństwa technicznego. Problematyka podstawowa, WNT, Warszawa, 2008, ISBN 978-83-204-3420-0
- Ryng, Marian, Bezpieczeństwo techniczne w przemyśle chemicznym. Poradnik, WNT, Warszawa, 1980, ISBN 83-204-0180-1
- Szopa, Tadeusz, Niezawodność i bezpieczeństwo, Ofic. Wydawn. Polit. Warszawskiej, Warszawa, 2009, ISBN 978-83-7207-818-6
- Zalosh, Robert G., Industrial Fire Protection Engineering, John Wiley & Sons, Chichester, 2003, ISBN 0-471-49677-4
Literatura dodatkowa
- Colonna, Guy R., [ed.], Fire protection guide to hazardous materials. 14th ed., NFPA, Quincy, MA, 2010, ISBN 1616650419
- Czujko, Jerzy, [ed.], Design of Offshore Facilities to Resist Gas Explosion Hazard. Engineering Handbook, CorrOcean ASA, Oslo, 2001, ISBN 82-996080-0-7
- Fisher, Robert J.; Halibozek, Edward; Green, Gion, Introduction to security, Elsevier, Amsterdam, Boston, 2008, ISBN 978-0-7506-8432-3
- Getka, Ryszard, Contribution to the concept of the constructional fire protection of accommodation spaces on ships, Wydawnistwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego, Szczecin, 2011, ISBN 978-83-7663-106-6
- Getka, Ryszard, Przeciwpożarowe urządzenia i instalacje gaśnicze na statkach. Cz.I. Instalacje gaśnicze wodne i pianowe, Wyd. Uczeln. Polit. Szczecińskiej, Szczecin, 1980
- Getka, Ryszard, Przeciwpożarowe urządzenia i instalacje gaśnicze na statkach. Cz.II. Instalacje gaśnicze objętościowe, Wyd. Uczeln. Polit. Szczecińskiej, Szczecin, 1984
- Getka, Ryszard, i in., Zapobieganie wybuchom, pożarom i zatruciom w stoczniach, portach i na statkach, NOT, Oddz. Wojewódzki, Szczecin, 1985
- Głowiak, Bohdan; Kempa, Edward; Winnicki, Tomasz, Podstawy ochrony środowiska, PWN, Warszawa, 1985, ISBN 83-01-05267-8
- Graczyk, Tadeusz; Piskorski, Łukasz; Siemianowski, Roman, Ochrona środowiska morskiego przed zanieczyszczeniami z obiektów oceanotechnicznych, Wyd. Uczeln. Polit. Szczecińskiej, Szczecin, 2011, ISBN 83-88764-01-2
- Grzywaczewski, Zbigniew, Walka z pożarami w portach, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk, 2011, ISBN 83-215-1640-8
- Grzywaczewski, Zbigniew; Plewa, Henryk; Popielawski, Tadeusz; Załęcki, Stanisław, Walka z pożarami na statkach, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk, 1982, ISBN 83-215-2857
- Gundlach Wladyslaw R., Podstawy maszyn przepływowych i ich systemów energetycznych, WNT, Warszawa, 2009, ISBN 9788320433586
- Hann, Mieczyslaw; Semenov, Jurij N.; Rosochacki, Włodzimierz, Wybrane zagadnienia bezpieczeństwa i niezawodności obiektów górnictwa morskiego, Wyd. Uczeln. Polit. Szczecińskiej, Szczecin, 1998, ISBN 83-87423-52-1
- HSE, Offshore Installations (Prevention of Fire and Explosion, and Emergency Response) Regulations, 1995 (PFEER), Approved Code of Practice and Guidance, L65, HSE Books, London, 1997, ISBN 0 7176 1386 0
- ICS & OCIMF, International Safety Guide for Oil Tankers and Terminals. Fifth Edition, ICS & OCIMF. Witherby Seamanship International, Livingston, 2006, (ISGOTT)
- ISO 13822:2010, Bases for design of structures - Assessment of existing structures, International Standarization Organization, Geneva, 2010
- Koronacki Jacek, Mielniczuk Jan, Statystyka dla studentów kierunków technicznych i przyrodniczych, WNT, Warszawa, 2009, ISBN 9788320436334
- Krystek Ryszard [red.], Zintegrowany system bezpieczeństwa trasnportu. I tom. Diagnoza bezpieczeństwa transportu w Polsce, WKiŁ, Warszawa, 2009, ISBN 978-83-206-1742-9; ISBN 978-83-206-1743-6
- Kubowski Jerzy, Nowoczesne elektrownie jądrowe - fizyka budowa technologia bezpieczeństwo ekologia koszty, WNT, Warszawa, 2010, ISBN 978-83-204-3547-4
- Laurowski, Tadeusz, Vademecum ochrony przeciwpożarowej, Wyd. KaBe, Krosno, 2006, ISBN 83-89387-31-X
- Lennon, Tom et al., Designers' guide to EN 1991-1-2, 1992-1-2, 1993-1-2 and 1994-1-2 : handbook for the fire design of steel, composite and concrete structures to the eurocodes, Thomas Telford, London, 2007, ISBN 0727731572
- Lewitowicz, Jerzy, Podstawy eksploatacji statków powietrznych. Systemy eksploatacji statków powietrznych, Wydawnictwo Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych, Warszawa, 2011, ISBN 83-914337-8-1
- Litwiński, Zygmunt, Techniczne zabezpieczenie okrętów. Metody badań właściwości palnych, Wyd. Uczelniane Polit. Szczecińskiej, Szczecin, 1988
- Małaczyński, Marek, Technika ochrony przed zanieczyszczeniami ze statków, Wyd. Morskie, Gdańsk, 1979, ISBN 83-215-1106-6
- Markiewicz, Henryk, Bezpieczństwo w elektroenergetyce. Zagadnienia wybrane, WNT, Warszawa, 2009, ISBN 978-83-204-3548-1
- Martin Edward, Johnson James H. [red.], Hazardous Waste Management Engineering, Van Nostrand Reinhold Co., New York, 1987, ISBN 0-442-24439-8
- Mizieliński Bogdan, Wentylacja pożarowa, Wydawn. Polit. Warszawskiej, Warszawa, 1985
- Nehrebecki Lucjan, Elektrownie cieplne, WNT, Warszawa, 1974
- Nowak, Stanisław; Wołczyński, Wiesław, Eksploatacja instalacji i urządzeń elektrycznych w przestrzeniah zagrożonych wybuchem, COSiW SEP, Warszawa, 2002, ISBN 83-915103-8-7
- Olenik, H.; Rentzsch, H.; Wettstein, W., Handbuch fur Explosionsschutz, Verlag W. Girardet, Brown, Boveri & Cie Aktiengesellschaft Mannheim, Essen, 1971, ISBN 3-7736-0875-6
- Perepeczko, Andrzej, Instalacje zabezpieczające zbiornikowców, Wydawnictwo Uczeln. WSM, Gdynia, 1982
- Skiepko, Edward, Instalacje przeciwpożarowe, Dom Wydawniczy MEDIUM, Warszawa, 2009, ISBN 978-83-926815-7-1
- Skowroński, Wojciech, Teoria bezpieczeństwa pożarowego konstrukcji metalowych, PWN, Warszawa, 2001, ISBN 83-01-13607-3
- Świerżewski, Michał, Urządzenia elektryczne w przestrzeniach zagrożonych wybuchem, Stow. Elektryków Polskich, Warszawa, 2008
- UE, Dyrektywa 1999/92/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1999 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na ktorych może wystapić atmosfera wybuchowa, Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej, Bruksela, 1999
- Wasielewski, Marek; Dawydow, Wiktor, Bezpieczeństwo w pracowni chemicznej, WNT, Warszawa, 2008, ISBN 978-83-204-3433-0
- Wicher, Jerzy, Bezpieczeństwo samochodów i ruchu drogowego, WKiŁ, Warszawa, 2004, ISBN 83-206-1536-4
- Wiewióra, Antoni; Wesołek, Zdzisław; Puchalski, Jerzy, Ropa naftowa w transporcie morskim, Trademar, Gdynia, 2011, ISBN 978-83-924540-2-1
- Zdanowski, Mirosław, Zagrożenie wybuchem. Ocena i przeciwdziałanie, Inst. Wydawn. CRZZ, Warszawa, 1975