Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Techniki Morskiej i Transportu - Inżynieria bezpieczeństwa (S1)
specjalność: Bezpieczeństwo systemów transportowych

Sylabus przedmiotu Metody ilościowe i jakościowe oceny ryzyka 1:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Inżynieria bezpieczeństwa
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów nauk technicznych, studiów inżynierskich
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Metody ilościowe i jakościowe oceny ryzyka 1
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Katedra Inżynierii Bezpieczeństwa i Energetyki
Nauczyciel odpowiedzialny Ryszard Getka <Ryszard.Getka@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Ryszard Getka <Ryszard.Getka@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 3,0 ECTS (formy) 3,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA4 15 1,00,41zaliczenie
wykładyW4 30 2,00,59zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Wymagana wiedza przedmiotow podstawowych w tym z matematyki - w szczególności obejmująca rachunek prawedopodobieństwa. Wymagana wiedza z analizy ryzyka (B08), skutków zagrożeń (C03), inżynierii bezpieczństwa technicznego (C09), Wymagane zaliczenie przedmiotów podstawowych kierunku studiów lub równoległe ich studiowanie, a także zaliczenie innych przedmiotów kierunkowych, takich jak C02, C05, C07

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Zapoznanie studentów z podstawowym słownictwem i pojęciami stosowanymi w inżynierii bezpieczeństwa dla oceny jakościowej i ilościowej ryzyka
C-2Przedstawienie ogólnej wiedzy o czynnikach zagrożenia charakterystycznych dla różnych procesów i urządzeń.
C-3Przedstawienie podstawowej wiedzy o mechanizmach powstawania zagrożeń i awarii technicznych oraz środowiskowych, scenariuszach przebiegu zdarzeń i skutkach
C-4Zapoznanie studentów z podstawowymi metodami oceny jakościowej i ilościowej zagrożeń i ryzyka.Uksztaltowanie umiejętności właściwego wyboru metody oceny dla określonego celu. Ukształtowanie umiejętności zastosowania metody oceny jakościowej lub ilościowej w celu ustalenia poziomu zagrożenia oraz umiejętności zinterpretowania wyniku takiej oceny i wykorzystania jej do dalszych działań.
C-5Ukształtowanie umiejętności rozumienia metodologii oceny ryzyka oraz umiejętności stosowania technik i urządzeń stanowiących bariery bezpieczeństwa, odpwiednio do efektów i wniosków z analizy ryzyka.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Okreslanie ryzyka - na poziomie lokalnym.2
T-A-2Określanie ryzyka według Wskaznika Obiektów Zagrożonych.3
T-A-3Określanie ryzyka według metodologii dyrektyw Unii Europejskiej.4
T-A-4Oceny ryzyka poważnych awarii.2
T-A-5Dobór barier bezpieczeństwa dla zmiejszenia czynników zagrożenia i ocena skutków ekonomicznych, społecznych i srodowiskowych pozostalego ryzyka2
T-A-6Zaliczenie pisemne ćwiczeń audytoryjnych - kolokwium2
15
wykłady
T-W-1Zakres i cel przedmiotu. Zapoznanie studentów z programem przedmiotu i literaturą. Ustalenie zasady zaliczenia form zajec i przedmiotu.1
T-W-2Prawdopodobienstwo, zagrożenie, ryzyko - definicje i pojęcia stosowane w inżynierii bezpieczeństwa.2
T-W-3Specyfika poważnych awarii. Mechanizmy powstawania poważnych awarii. Scenariusze zdarzeń awaryjnych.4
T-W-4Skutki zdarzeń. Studium przypadków zdarzeń i awarii technicznych2
T-W-5Fazowy model katastrof naturalnych. Fazy katastrofy. Fazowy model awarii technicznych.4
T-W-6Wymagane elementy analizy zagrożeń. Krytyczne parametry zagrożeń na bazie deterministycznych modeli zagrożeń ryzyka poważnych awarii. Identyfikacja zródeł zagrożenia.4
T-W-7Przegląd podstawowych metod ocen zagrożeń. Macierze przyczynowo - skutkowe. Metody sieciowe. Metody progowe.7
T-W-8Metody oceny niezawodnosci barier bezpieczenstwa.2
T-W-9Metody oceny efektywnosci wdrożonych barier zabezpieczajacych ludzi i obiekt techniczny przed zagrożeniami.2
T-W-10Zaliczenie pisemne wykładów w czasie zajęć2
30

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1uczestnictwo w zajęciach obowiązkowych15
A-A-2studiowanie literatury i przygotowane do kolkwium zaliczającego5
A-A-3rozwiązywanie przykładów zdanych do samodzielnego nabycie umiejętności i utrwalenia wiedzy2
A-A-4Uczestnictwo w konsultacjach z wykładowcą3
25
wykłady
A-W-1uczestnictwo w zajęciach30
A-W-2Studiowanie i uzupełnianie wiedzy z literatury z zakresu literatury podstawowej i uzupełniającej8
A-W-3Zapoznanie sie normami i przepisami z zakresu przedmiotu, w czytelni wydzialowej, czytelni norm BGł ZUT i przez dostęp do baz danych za pomocą internetu5
A-W-4Przygotowanie do zaliczenia pisemnego oraz samodzielne rozwiązywanie przykładów.7
50

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykład informacyjny jako metoda podajaca infomacje podstawowe o zagrożeniach, metodach stosowanych do ich ustalania, podstawowych metodach oceny jakościowej i ilościowej poziomu zagrożenia i ryzyka
M-2Wykład problemowy - poparty przykładami i analizą case studies w celu przedstawienia zagadnień związanych z specyficznymi wymaganiami oceny poziomu zagrożenia i ryzyka dla celów zastosowań w okreslonych warunkach i dzialach gospodarki i obszarach techniki
M-3Ćwiczenia audytoryjne dla przyswojenia studentom praktycznych sposobów i metod analizy ryzyka i oceny ryzyka metodami jakościowymi i ilościowymi omówionymi na wykładach, oraz wykształzenia u studentów umiejętności samodzielnego stosowania metod do prostych przypadków urządzeń, systemów lub procesów.

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów podsumowujace efekty wiedzy i umiejętności uzyskane w czasie wykładu i poszerzone oraz uzupełnione w trakcie ćwiczeń audytoryjnych. Zaliczenie w formie pisemnej, zwykle obejmującej 2-3 pytania opisowe oraz co najmniej jeden przykład do samodzielnego rozwiązania, sprawdzający umiejętności nabyte przez studenta. Zaliczenie pisemne może mieć także formę testu wielokrotnego wyboru dla sprawdzenia efektów wiedzy u studentów.
S-2Ocena formująca: Ocena okresowa efektów kształcenia studenta w czasie ćwiczeń audytoryjnych, na podstawie oceny kolokwiów/sprawdzianów obejmujących tematy odbytych wykładów i wykonanych ćwiczeń

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
IB_1A_C13_W01
W wyniku przeprowadzonych zajęć w oparciu o wiadomości jakie uzyskał na wykładach i w czasie ćwiczeń audytoryjnych student zna i prawidłowo stosuje terminologię dotyczącą przedmiotu, potrafi objaśnić pojęcia podstawowe, zna rodzaje czynników zagrożenia, potrafi podać przykłady czynników zagrożenia dla typowych procesów i obiektów. Student zna mechanizmy powstawania awarii, potrafi podzielić przebieg awarii na fazy; potrafi zidentyfikować i wymienić podstawowe czynniki zagrożenia i przyczyny awarii.
IB_1A_W14T1A_W04, T1A_W08InzA_W03C-1, C-2, C-3T-W-1, T-W-5, T-W-4, T-W-3, T-W-2M-1, M-3S-2, S-1
IB_1A_C13_W02
Student ma wiedzę o podstawowych metodach oceny ryzyka. Potrafi wskazać różnice między oceną jakościową i ilościową. Zna co najmniej kilka podstaowych metod oceny ryzyka, potrafi je wymienić i opisać oraz wskazać ich podstawowe obszary zastosowania. Potrafi zastosować jedną z metod do oszacowania poziomu ryzyka wskazanego prostego przykładu urządzenia technicznego lub procesu.
IB_1A_W15T1A_W04C-4T-W-6, T-W-7, T-A-1, T-A-2, T-A-3M-1, M-2, M-3S-1
IB_1A_C13_W03
W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć wymeinić i opisać podstawowe metody zabezpieczeń i bariery zabezpieczające ludzi i obiekty techniczne przed zagrożeniami. Powinien być w stanie wymienić i objaśnić metody oceny niezawodności zastosowanych barier.
IB_1A_W34T1A_W04InzA_W05C-5T-W-7, T-W-9, T-W-8, T-A-4, T-A-5M-1, M-2, M-3S-1

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
IB_1A_C13_U01
Student w wyniku przeprowadzonych zajęć potrafi wyszukać zródła informacji o substancjach niebezpiecznych, obiektach i procesach oraz charakterystycznych dla nich czynnikach zagrożenia; Student potrafi wyszukać i dobrać informacje o dostępnych metodach i urządzeniach technicznych dla ograniczenia występowania określonych czynników zagrożenia i ich skutków. Student potrafi znaleźć wymagania, normy i przepisy regulujące zasady stosowania barier i zabezpieczeń przeciw określonych rodzajom czynników zagrożenia. Student potrafi w zwięzły sposób przedstawić powyższe problemy stosując terminologię techniczną właściwą dla przedmiotu, a także przekazać zwięzły komunikat/informacje na ten temat posługując sie językiem obcym.
IB_1A_U04, IB_1A_U06, IB_1A_U18, IB_1A_U19T1A_U01, T1A_U03, T1A_U05, T1A_U06, T1A_U07, T1A_U14InzA_U06C-4T-W-3, T-W-2, T-W-7, T-W-9, T-W-8, T-A-4, T-A-5M-2, M-3S-2, S-1
IB_1A_C13_U02
Student umie rozróżnić metody oceny ryzyka jakościowe od ilościowych, potrafi uzasadnić potrzebę zastosowania jednej z nich do określonego przypadku obiektu lub procesu. Potrafi dobrać własciwą metodę dla oceny ryzyka oraz ziterpretować wyniki oceny ryzyka. Potrafi wyniki analizy zinterpretowac w szerszym kontekście społecznym lub środowiskowym. Potrafi oszacować skutki spoleczne, srodowiskowe i ekonomiczne awarii i wskazać efekty jakie mozna uzyskac w wyniku zastosowania wyników analizy ryzyka.
IB_1A_U10, IB_1A_U11, IB_1A_U14T1A_U08, T1A_U09, T1A_U10, T1A_U12InzA_U01, InzA_U02, InzA_U03, InzA_U04C-4, C-5T-W-6, T-W-7, T-W-9, T-W-8, T-A-1, T-A-2, T-A-5, T-A-3M-2, M-3S-2, S-1
IB_1A_C13_U03
Student umie wykorzystać wyniki oszacowania ryzyka, ziterpretowac je i uzasadnić a także na tej podstawie zastosować techniki i urządzenia stanowiące wymagane bariery bezpieczeństwa. Potrafi oszacować koszty i skutki ekonomiczne zastosowanych rozwiązań a także rozumie i potrafi wyjaśnić skutki społeczne i środowiskowe występującego ryzyka oraz celowość zastosowania barier zabezpieczających
IB_1A_U10, IB_1A_U11, IB_1A_U14T1A_U08, T1A_U09, T1A_U10, T1A_U12InzA_U01, InzA_U02, InzA_U03, InzA_U04C-5T-W-9, T-W-8, T-A-4, T-A-5M-2, M-3S-2, S-1

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
IB_1A_C13_K01
Student ma świadomość społecznych, środowiskowych i ekonomicznych skutków wystepująceych zagrożeń i ryzyka jakie jest przez nie wywolane, co potrafi wykazać stosując metody oceny ryzyka jakie zna i potrafi zastosowac w praktyce. Jest w związku z tym świadom odpowieialnosci za prace własną, zna także znaczenie pracy w zespole specjalistów z róznych branż co pozwala na pełniejszą i obarczona mniejszymi błedami ocenę ryzyka. Znając szerokie spektrum mozliwych czynnikow zagrożenia i ich oddziaływanie szkodliwe w ielu obszarach i otoczeniu potrafi krytycznie oceniać rozwiązania techniczne i procesy z uwzględnieniem czynników ryzyka; jest wyposazony w umiejętności porozumiewania się z otoczeniem stąd też uważa za słuszne i celowe przekazywanie otoczeniu informacji o rodzajach zagrożeń i czuje sie odpowiedzialny za wskazywanie metod ograniczenia zagrożeń i dziala w celu wypełnienia swojej misji inżyniera bezpieczeństwa.
IB_1A_K04, IB_1A_K07, IB_1A_K08T1A_K02, T1A_K03, T1A_K04, T1A_K05, T1A_K07InzA_K01C-5T-W-7, T-W-9, T-W-8M-2, M-3S-2

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
IB_1A_C13_W01
W wyniku przeprowadzonych zajęć w oparciu o wiadomości jakie uzyskał na wykładach i w czasie ćwiczeń audytoryjnych student zna i prawidłowo stosuje terminologię dotyczącą przedmiotu, potrafi objaśnić pojęcia podstawowe, zna rodzaje czynników zagrożenia, potrafi podać przykłady czynników zagrożenia dla typowych procesów i obiektów. Student zna mechanizmy powstawania awarii, potrafi podzielić przebieg awarii na fazy; potrafi zidentyfikować i wymienić podstawowe czynniki zagrożenia i przyczyny awarii.
2,0Student nie ma wiedzy podstawowej w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lub posiada wiedzę nieuporządkowaną i obarczoną zasadniczymi błędami merytorycznymi albo myli i nie rozumie podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu
3,0Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną i obarczoną pojedyńczymi błędami merytorycznymi albo popełnia pomyłki i nie rozumie w pełni podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu
3,5Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu
4,0Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu i w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu
4,5Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ale sporadycznie popełnia pomyłki, lecz rozumie i interpretuje poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru
5,0Student ma wiedzę poszerzoną, wymaganą dla przedstawienia problemu, w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ani pomyłek; rozumie i interpretuje ze zrozumieniem podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru oraz wytłumaczyć je w kontekście wiedzy z innych obszarów.
IB_1A_C13_W02
Student ma wiedzę o podstawowych metodach oceny ryzyka. Potrafi wskazać różnice między oceną jakościową i ilościową. Zna co najmniej kilka podstaowych metod oceny ryzyka, potrafi je wymienić i opisać oraz wskazać ich podstawowe obszary zastosowania. Potrafi zastosować jedną z metod do oszacowania poziomu ryzyka wskazanego prostego przykładu urządzenia technicznego lub procesu.
2,0Student nie ma wiedzy podstawowej w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lub posiada wiedzę nieuporządkowaną i obarczoną zasadniczymi błędami merytorycznymi albo myli i nie rozumie podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu
3,0Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną i obarczoną pojedynczymi błędami merytorycznymi albo popełnia pomyłki i nie rozumie w pełni podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu
3,5Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu
4,0Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu i w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu
4,5Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ale sporadycznie popełnia pomyłki, lecz rozumie i interpretuje poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru
5,0Student ma wiedzę poszerzoną, wymaganą dla przedstawienia problemu, w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ani pomyłek; rozumie i interpretuje ze zrozumieniem podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru oraz wytłumaczyć je w kontekście wiedzy z innych obszarów.
IB_1A_C13_W03
W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć wymeinić i opisać podstawowe metody zabezpieczeń i bariery zabezpieczające ludzi i obiekty techniczne przed zagrożeniami. Powinien być w stanie wymienić i objaśnić metody oceny niezawodności zastosowanych barier.
2,0Student nie ma wiedzy podstawowej w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lub posiada wiedzę nieuporządkowaną i obarczoną zasadniczymi błędami merytorycznymi albo myli i nie rozumie podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu
3,0Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną i obarczoną pojedynczymi błędami merytorycznymi albo popełnia pomyłki i nie rozumie w pełni podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu
3,5Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu
4,0Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu i w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu
4,5Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ale sporadycznie popełnia pomyłki, lecz rozumie i interpretuje poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru
5,0Student ma wiedzę poszerzoną, wymaganą dla przedstawienia problemu, w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ani pomyłek; rozumie i interpretuje ze zrozumieniem podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru oraz wytłumaczyć je w kontekście wiedzy z innych obszarów.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
IB_1A_C13_U01
Student w wyniku przeprowadzonych zajęć potrafi wyszukać zródła informacji o substancjach niebezpiecznych, obiektach i procesach oraz charakterystycznych dla nich czynnikach zagrożenia; Student potrafi wyszukać i dobrać informacje o dostępnych metodach i urządzeniach technicznych dla ograniczenia występowania określonych czynników zagrożenia i ich skutków. Student potrafi znaleźć wymagania, normy i przepisy regulujące zasady stosowania barier i zabezpieczeń przeciw określonych rodzajom czynników zagrożenia. Student potrafi w zwięzły sposób przedstawić powyższe problemy stosując terminologię techniczną właściwą dla przedmiotu, a także przekazać zwięzły komunikat/informacje na ten temat posługując sie językiem obcym.
2,0Student nie potrafi posługiwać się źródłami literatury, katalogami lub nie potrafi skorzystać z sieci Internetu dla wyszukania informacji o czynnikach zagrożenia i ich skutkach, albo popełnia zasadnicze błędy w odczytaniu, zrozumieniu i zinterpretowaniu uzyskanej informacji
3,0Student potrafi posługiwać się źródłami literatury, katalogami i potrafi skorzystać z sieci Internetu dla wyszukania informacji o czynnikach zagrożenia i ich skutkach , potrafi dobrać dostępne metody i urządzenia tachniczne dla ograniczenia czynnikow zagrożenia, ale umiejętnośc ta jest źle przyswojona, czyni to powoli i niekompletnie, pomija zasadnicze źródła itp. ale nie popełnia zasadniczych błędów w odczytaniu, zrozumieniu i zinterpretowaniu uzyskanej informacji
3,5Student potrafi posługiwać się źródłami literatury, katalogami i potrafi skorzystać z sieci Internetu dla wyszukania informacji o czynnikach zagrożenia i ich skutkach, potrafi dobrać dostępne metody i urządzenia tachniczne dla ograniczenia czynnikow zagrożenia, w stopniu zadowalającym, czyni to powoli lecz kompletnie, nie pomija zasadniczych źródeł i nie popełnia zasadniczych błędów w odczytaniu, zrozumieniu i zinterpretowaniu uzyskanej informacji
4,0Student potrafi posługiwać się źródłami literatury, katalogami i potrafi skorzystać z sieci Internetu dla wyszukania informacji o czynnikach zagrożenia i ich skutkach, potrafi dobrać dostępne metody i urządzenia tachniczne dla ograniczenia czynnikow zagrożenia, czyni to sprawnie i kompletnie, nie pomija zasadniczych źródeł i nie popełnia zasadniczych błędów w odczytaniu, zrozumieniu i zinterpretowaniu uzyskanej informacji.
4,5Student potrafi posługiwać się źródłami literatury, katalogami i potrafi skorzystać z sieci Internetu dla wyszukania informacji o czynnikach zagrożenia i ich skutkach, potrafi dobrać dostępne metody i urządzenia tachniczne dla ograniczenia czynnikow zagrożenia, czyni to w sposób biegły i kompletnie, nie pomija zasadniczych źródeł i nie popełnia zasadniczych błędów w odczytaniu, zrozumieniu i zinterpretowaniu uzyskanej informacji. Potrafi przedstawic prawidłowo i zinterpretować uzyskane informacje.
5,0Student potrafi posługiwać się źródłami literatury, katalogami i potrafi skorzystać z sieci Internetu dla wyszukania informacji o czynnikach zagrożenia i ich skutkach, potrafi dobrać dostępne metody i urządzenia tachniczne dla ograniczenia czynnikow zagrożenia, czyni to w sposób biegły i kompletny, nie pomija zasadniczych źródeł i nie popełnia zasadniczych błędów w odczytaniu, zrozumieniu i zinterpretowaniu uzyskanej informacji. Potrafi wyczerpująco przedstawić i zinterpretować uzyskane informacje, znaleźć dodatkowe źródła dostępu do informacji, także w języku obcym. Rozumie i poprawnie interpretuje wyniki poszukiwań.
IB_1A_C13_U02
Student umie rozróżnić metody oceny ryzyka jakościowe od ilościowych, potrafi uzasadnić potrzebę zastosowania jednej z nich do określonego przypadku obiektu lub procesu. Potrafi dobrać własciwą metodę dla oceny ryzyka oraz ziterpretować wyniki oceny ryzyka. Potrafi wyniki analizy zinterpretowac w szerszym kontekście społecznym lub środowiskowym. Potrafi oszacować skutki spoleczne, srodowiskowe i ekonomiczne awarii i wskazać efekty jakie mozna uzyskac w wyniku zastosowania wyników analizy ryzyka.
2,0Student nie zna lub nie potrafi dobrać metody oceny ryzyka ani nie potrafi zinterpretować wyników oceny. Nie potrafi zastosować metody i nie umie interpretować wyniku jakiejkolwiek oceny ryzyka. Nie zna i nie potrafi opisać ani określić skutków ryzyka.
3,0Student zna, rozróżnia i potrafi dobrać co najmniej jedną z podstawowych metod oceny ryzyka; prawidłowo dobiera metodę dla określonego przypadku. Potrafi i poprawnie ocenia i interpretuje wyniki oceny ryzyka. Zna i potrafi określić podstawowe skutki ekonomiczne, środowiskowe i społeczne oszacowanego ryzyka.
3,5Student zna i potrafi dobrać podstawowe metody oceny ryzyka; prawidłowo dobiera metodę dla określonego przypadku. Potrafi i poprawnie ocenia i interpretuje wyniki oceny ryzyka. Zna i potrafi określić podstawowe skutki ekonomiczne, środowiskowe i społeczne oszacowanego ryzyka. Potrafi i poprawnie ocenić i interpretować uzyskane wyniki oceny.
4,0Student zna i potrafi dobrać podstawowe metody oceny ryzyka; prawidłowo dobiera metody dla określonego przypadku. Potrafi i poprawnie ocenia i interpretuje wyniki oceny ryzyka. Zna i potrafi określić podstawowe skutki ekonomiczne, środowiskowe i społeczne oszacowanego ryzyka. Potrafi i poprawnie ocenić i interpretować uzyskane wyniki oceny i wyjaśnić je.
4,5Student zna i potrafi dobrać podstawowe metody oceny ryzyka; prawidłowo dobiera metody dla określonego przypadku. Potrafi i poprawnie ocenia i interpretuje wyniki oceny ryzyka. Zna i potrafi określić podstawowe skutki ekonomiczne, środowiskowe i społeczne oszacowanego ryzyka. Potrafi i poprawnie ocenić i interpretować uzyskane wyniki oceny i wyjaśnić je. Potrafi wymienić zalety i wady metod oceny które mogą mieć wpływ na możliwy błąd oszacowania i wytłumaczyć oraz uzasadnić swoją opinię.
5,0Student zna i potrafi dobrać metody oceny ryzyka; prawidłowo dobiera metody dla określonego przypadku i potrafi uzasadnić oraz umotywować dokonany wybór. Potrafi poprawnie oceniać i interpretować wyniki oceny ryzyka. Zna i potrafi oszacować podstawowe skutki ekonomiczne, środowiskowe i społeczne występującego ryzyka. Potrafi i poprawnie ocenić i interpretować uzyskane wyniki oceny i wyjaśnić je. Potrafi wymienić zalety i wady metod oceny które mogą mieć wpływ na możliwy błąd oszacowania i wytłumaczyć oraz uzasadnić swoją opinię.
IB_1A_C13_U03
Student umie wykorzystać wyniki oszacowania ryzyka, ziterpretowac je i uzasadnić a także na tej podstawie zastosować techniki i urządzenia stanowiące wymagane bariery bezpieczeństwa. Potrafi oszacować koszty i skutki ekonomiczne zastosowanych rozwiązań a także rozumie i potrafi wyjaśnić skutki społeczne i środowiskowe występującego ryzyka oraz celowość zastosowania barier zabezpieczających
2,0Student nie potrafi wykorzystać wynikow oszacowanego ryzyka ani nie potrafi na ich podstawie zastosować prawidłowych barier bezpieczeństwa dla zmniejszenia ryzyka.
3,0Student potrafi wykorzystać wyniki oszacowanego ryzyka i potrafi na ich podstawie zastosować prawidłowe bariery bezpieczeństwa dla zmniejszenia ryzyka; prawidłowo dobiera metodę dla określonego przypadku. Potrafi i poprawnie ocenia i interpretuje wyniki oceny ryzyka. Zna i potrafi określić podstawowe skutki ekonomiczne, środowiskowe i społeczne oszacowanego ryzyka i efekty zastosowanych barier bezpieczeństwa
3,5Student potrafi wykorzystać wyniki oszacowanego ryzyka i potrafi na ich podstawie zastosować prawidłowe bariery bezpieczeństwa dla zmniejszenia ryzyka; prawidłowo dobiera metodę dla określonego przypadku. Potrafi i poprawnie ocenia i interpretuje wyniki oceny ryzyka. Zna i potrafi określić podstawowe skutki ekonomiczne, środowiskowe i społeczne oszacowanego ryzyka i efekty zastosowanych barier bezpieczeństwa. Potrafi i poprawnie ocenić i interpretować uzyskane wyniki oceny.
4,0Student potrafi wykorzystać wyniki oszacowanego ryzyka i potrafi na ich podstawie zastosować prawidłowe bariery bezpieczeństwa dla zmniejszenia ryzyka; prawidłowo dobiera metodę dla określonego przypadku. Potrafi i poprawnie ocenia i interpretuje wyniki oceny ryzyka. Zna i potrafi określić większość skutków ekonomicznych, środowiskowych i społecznych oszacowanego ryzyka i efekty zastosowanych barier bezpieczeństwa. Potrafi i poprawnie ocenić i interpretować uzyskane wyniki oceny i wyjaśnić je.
4,5Student potrafi wykorzystać wyniki oszacowanego ryzyka i potrafi na ich podstawie zastosować prawidłowe bariery bezpieczeństwa dla zmniejszenia ryzyka; prawidłowo dobiera metodę dla określonego przypadku. Potrafi i poprawnie ocenia i interpretuje wyniki oceny ryzyka. Zna i potrafi określić większość skutków ekonomicznych, środowiskowych i społecznych oszacowanego ryzyka i efekty zastosowanych barier bezpieczeństwa. Potrafi i poprawnie ocenić i interpretować uzyskane wyniki oceny i wyjaśnić je. Potrafi wymienić zalety i wady metod oceny ryzyka i zastosowanych barier bezpieczeństwa i wytłumaczyć oraz uzasadnić swoją opinię.
5,0Student potrafi wykorzystać wyniki oszacowanego ryzyka i potrafi na ich podstawie zastosować prawidłowe bariery bezpieczeństwa dla zmniejszenia ryzyka; prawidłowo dobiera metodę dla określonego przypadku oraz prawidłowo uzasadnia i wyjaśnia dokonany wybór.. Potrafi i poprawnie ocenia i interpretuje wyniki oceny ryzyka. Zna i potrafi określić większość skutków ekonomicznych, środowiskowych i społecznych oszacowanego ryzyka i efekty zastosowanych barier bezpieczeństwa. Potrafi i poprawnie ocenić i interpretować uzyskane wyniki oceny i wyjaśnić je. Potrafi wymienić zalety i wady metod oceny ryzyka i zastosowanych barier bezpieczeństwa i wytłumaczyć oraz uzasadnić swoją opinię.

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
IB_1A_C13_K01
Student ma świadomość społecznych, środowiskowych i ekonomicznych skutków wystepująceych zagrożeń i ryzyka jakie jest przez nie wywolane, co potrafi wykazać stosując metody oceny ryzyka jakie zna i potrafi zastosowac w praktyce. Jest w związku z tym świadom odpowieialnosci za prace własną, zna także znaczenie pracy w zespole specjalistów z róznych branż co pozwala na pełniejszą i obarczona mniejszymi błedami ocenę ryzyka. Znając szerokie spektrum mozliwych czynnikow zagrożenia i ich oddziaływanie szkodliwe w ielu obszarach i otoczeniu potrafi krytycznie oceniać rozwiązania techniczne i procesy z uwzględnieniem czynników ryzyka; jest wyposazony w umiejętności porozumiewania się z otoczeniem stąd też uważa za słuszne i celowe przekazywanie otoczeniu informacji o rodzajach zagrożeń i czuje sie odpowiedzialny za wskazywanie metod ograniczenia zagrożeń i dziala w celu wypełnienia swojej misji inżyniera bezpieczeństwa.
2,0Student nie stosuje w praktyce zasad odpowiedzialnego podejścia do rozwiązania poleconego zadania, w tym starannego doboru metod i wykonania obliczeń, nie przykłada staranności do obliczeń, nie współpracuje z zespołem w trakcie wykonywania nałożonego zadania; nie wykazuje zainteresowania efektami swojej pracy i jej skutkami oraz oddziaływaniami społecznymi.
3,0Student stosuje w stopniu podstawowym w praktyce zasady odpowiedzialnego podejścia do rozwiązania poleconego zadania, w tym starannego doboru metod i wykonania obliczeń, ale pomimo to popełnia błędy w tym postępowaniu wymagające kontroli i korekt, Współpracuje z zespołem w trakcie wykonywania badań jedynie w formie odtwórczej, nie ma zdolności ani predyspozycji do funkcji kierowania zespołem. Nie potrafi wyjaśnić i nie rozumie szerszego kontekstu i celu wykonywanych zadań i uzyskiwanych ocen.
3,5Student stosuje w stopniu podstawowym w praktyce zasady odpowiedzialnego podejścia do rozwiązania poleconego zadania oceny ryzyka, w tym starannego doboru metod obliczeniowych, starannego i dokładnego wykonywania obliczeń - popełnia jednak sporadyczne błędy w tym postępowaniu wymagające kontroli i korekt, Współpracuje z zespołem w trakcie wykonywania badań jedynie w formie odtwórczej, nie ma zdolności ani predyspozycji do funkcji kierowania zespołem. Rozumie i potrafi wyjaśnić w stopniu podstawowym szerszy kontekst społeczny i przydatność oraz cel wykonywanych zadań i uzyskiwanych ocen.
4,0Student stosuje w stopniu dobrym w praktyce zasady odpowiedzialnego podejścia do rozwiązania poleconego zadania oceny ryzyka, w tym starannego doboru metod obliczeniowych, starannego i dokładnego wykonywania obliczeń - nie popełnia błędów w tym postępowaniu. Współpracuje z zespołem w trakcie wykonywania zadań, ma podstawowe zdolności do kierowania zespołem. Rozumie i potrafi wyjaśnić szerszy kontekst społeczny i przydatność oraz cel wykonywanych zadań i uzyskiwanych ocen.
4,5Student stosuje w stopniu dobrym w praktyce zasady odpowiedzialnego podejścia do rozwiązania poleconego zadania oceny ryzyka, w tym starannego doboru metod obliczeniowych, starannego i dokładnego wykonywania obliczeń - nie popełnia błędów w tym postępowaniu. Współpracuje z zespołem w trakcie wykonywania zadań, ma wyróżniające zdolności do kierowania zespołem. Rozumie i potrafi wyjaśnić szerszy kontekst społeczny i przydatność oraz cel wykonywanych zadań i uzyskiwanych ocen.
5,0Student stosuje w stopniu wzorowym w praktyce zasady odpowiedzialnego podejścia do rozwiązania poleconego zadania oceny ryzyka, w tym starannego doboru metod obliczeniowych, starannego i dokładnego wykonywania obliczeń - nie popełnia błędów w tym postępowaniu. Współpracuje z zespołem w trakcie wykonywania zadań. Rozumie i potrafi wyjaśnić szerszy kontekst społeczny i przydatność oraz cel wykonywanych zadań i uzyskiwanych ocen.. W pracy zespołowej wykazuje wyróżniające zdolności i predyspozycje do funkcji kierowania zespołem - z reguły samoistnie lub z wyboru członków grupy kieruje pracą zespołową.

Literatura podstawowa

  1. Anderson, Ross, Inżynieria zabezpieczeń. [trans.] Piotr Carlson, WNT, Warszawa, 2005
  2. Assael, Marc J. and Kakosimos, Konstantinos E., Fires, Explosions, and Toxic Gas Dispersions. Effect Calculation and Risk Analysis, CRC Press, Taylor & Francis Group, Boca Raton, London, New York, 2010
  3. Czujko, Jerzy, [ed.], Design of Offshore Facilities to Resist Gas Explosion Hazard. Engineering Handbook, CorrOcean ASA, Oslo, 2011
  4. Dickson, Gordon C.A., Risk Analysis, Witherby & Co.,Ltd, London, 2003, 3rd Edition
  5. Drysdale, Dougal, An Introduction to Fire Dynamics, John Wiley & Sons, Chichester, 2008, Second Edition (1998, reprint 2008)
  6. Getka Ryszard i in., Zapobieganie wybuchom, pożarom i zatruciom w stoczniach, portach i na statkach, NOT, Oddz. Woj., Szczecin, 1985, Tom I i II
  7. Kukuła Tadeusz, Getka Ryszard, Żyłkowski Olaf, Techniczne zabezpieczenie przeciwpożarowe i przeciwwybuchowe statków, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk, 1981
  8. Pihowicz Włodzimierz, Inżynieria bezpieczeństwa technicznego. Problematyka podstawowa, WNT, Warszawa, 2008
  9. Szopa Tadeusz, Niezawodność i bezpieczeństwo, Ofic. Wydawn. Polit. Warszawskiej, Warszawa, 2009
  10. Wolanin Jerzy, Podstawy rozwoju pożarów. Warszawa : Szk. Gł. Służby Pożarniczej, Wyd. Szk. Gł. Słuzby Pożarniczej, Warszawa, 1986

Literatura dodatkowa

  1. Getka Ryszard, Contribution to the concept of the constructional fire protection of accommodation spaces on ships, Getka, Wydawnistwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego, Szczecin, 2011, ISBN 978-83-7663-106-6
  2. Głowiak, Bohdan, Kempa, Edward and Winnicki, Tomasz, Podstawy ochrony środowiska, PWN, Warszawa, 1985
  3. Hann Mieczyslaw, Siemionow Jurij N., Rosochacki Włodzimierz, Wybrane zagadnienia bezpieczeństwa i niezawodności obiektów górnictwa morskiego, Wyd. Uczeln. Polit. Szczecińskiej, Szczecin, 1998
  4. Hann Mieczyslaw, Komputerowa analiza niezawodności i bezpieczeństwa maszyn i konstrukcji okrętowych poddanych kołysaniom, Okrętownictwo i Żegluga, Gdańsk, 2001
  5. HSE, Guidance for the Topic Assessment of the Major Accident Hazard Aspects of Safety Cases., HSE, Hazardous Installations Directorate Offshore Division, London, 2006, April
  6. HSE, Offshore Installations (Prevention of Fire and Explosion, and Emergency Response) Regulations, 1995 (PFEER), Approved Code of Practice and Guidance, L65, HSE Books, London, 1997
  7. IMO, MSC/Circ. 1002, Guidelines on alternative design and arrangements for fire safety, International Maritime Organization, London, 2001
  8. ISO 13882, Basis of Design of Structures - Assessment of Existing Structures, ISO, Geneva, 2010
  9. Kwiatkowski A. i inni, Matematyczno-Komputerowy model kryminalistycznego badania przyczyn i okoliczności pożarów, Wyd. "Czasopisma Wojskowe", Warszawa, 1989
  10. NORSOK Z-013, Risk and Emergency Preparedness Analysis, Standards Norway, Oslo, 2010
  11. Rozporz. MGPiPS, Rozporz. MGPiPS z dnia 29 maja 2003 r. w sprawie wymagań jakim powinien odpowiadać raport o bezpieczeństwie zakładu o dużym ryzyku, Dz. U. Nr 104 (2003) poz. 970, Warszawa, 2003
  12. Thomas P.H., Fire Modeling and Fire Behavior in Rooms, The Combustion Institute, Pittsburgh, 1981, s. 503-518
  13. Wolanin Jerzy, Inżynierskie metody obliczeniowe w analizie rozwoju pożarów, Wyd. Szk. Gł. Słuzby Pożarniczej, Warszawa, 1986

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Okreslanie ryzyka - na poziomie lokalnym.2
T-A-2Określanie ryzyka według Wskaznika Obiektów Zagrożonych.3
T-A-3Określanie ryzyka według metodologii dyrektyw Unii Europejskiej.4
T-A-4Oceny ryzyka poważnych awarii.2
T-A-5Dobór barier bezpieczeństwa dla zmiejszenia czynników zagrożenia i ocena skutków ekonomicznych, społecznych i srodowiskowych pozostalego ryzyka2
T-A-6Zaliczenie pisemne ćwiczeń audytoryjnych - kolokwium2
15

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Zakres i cel przedmiotu. Zapoznanie studentów z programem przedmiotu i literaturą. Ustalenie zasady zaliczenia form zajec i przedmiotu.1
T-W-2Prawdopodobienstwo, zagrożenie, ryzyko - definicje i pojęcia stosowane w inżynierii bezpieczeństwa.2
T-W-3Specyfika poważnych awarii. Mechanizmy powstawania poważnych awarii. Scenariusze zdarzeń awaryjnych.4
T-W-4Skutki zdarzeń. Studium przypadków zdarzeń i awarii technicznych2
T-W-5Fazowy model katastrof naturalnych. Fazy katastrofy. Fazowy model awarii technicznych.4
T-W-6Wymagane elementy analizy zagrożeń. Krytyczne parametry zagrożeń na bazie deterministycznych modeli zagrożeń ryzyka poważnych awarii. Identyfikacja zródeł zagrożenia.4
T-W-7Przegląd podstawowych metod ocen zagrożeń. Macierze przyczynowo - skutkowe. Metody sieciowe. Metody progowe.7
T-W-8Metody oceny niezawodnosci barier bezpieczenstwa.2
T-W-9Metody oceny efektywnosci wdrożonych barier zabezpieczajacych ludzi i obiekt techniczny przed zagrożeniami.2
T-W-10Zaliczenie pisemne wykładów w czasie zajęć2
30

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1uczestnictwo w zajęciach obowiązkowych15
A-A-2studiowanie literatury i przygotowane do kolkwium zaliczającego5
A-A-3rozwiązywanie przykładów zdanych do samodzielnego nabycie umiejętności i utrwalenia wiedzy2
A-A-4Uczestnictwo w konsultacjach z wykładowcą3
25
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1uczestnictwo w zajęciach30
A-W-2Studiowanie i uzupełnianie wiedzy z literatury z zakresu literatury podstawowej i uzupełniającej8
A-W-3Zapoznanie sie normami i przepisami z zakresu przedmiotu, w czytelni wydzialowej, czytelni norm BGł ZUT i przez dostęp do baz danych za pomocą internetu5
A-W-4Przygotowanie do zaliczenia pisemnego oraz samodzielne rozwiązywanie przykładów.7
50
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaIB_1A_C13_W01W wyniku przeprowadzonych zajęć w oparciu o wiadomości jakie uzyskał na wykładach i w czasie ćwiczeń audytoryjnych student zna i prawidłowo stosuje terminologię dotyczącą przedmiotu, potrafi objaśnić pojęcia podstawowe, zna rodzaje czynników zagrożenia, potrafi podać przykłady czynników zagrożenia dla typowych procesów i obiektów. Student zna mechanizmy powstawania awarii, potrafi podzielić przebieg awarii na fazy; potrafi zidentyfikować i wymienić podstawowe czynniki zagrożenia i przyczyny awarii.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówIB_1A_W14ma uporządkowaną wiedzę w zakresie identyfikowania zagrożeń, metod określania i oceny skutków zagrożeń
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaT1A_W04ma szczegółową wiedzę związaną z wybranymi zagadnieniami z zakresu studiowanego kierunku studiów
T1A_W08ma podstawową wiedzę niezbędną do rozumienia społecznych, ekonomicznych, prawnych i innych pozatechnicznych uwarunkowań działalności inżynierskiej
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_W03ma podstawową wiedzę niezbędną do rozumienia społecznych, ekonomicznych, prawnych i innych uwarunkowań działalności inżynierskiej
Cel przedmiotuC-1Zapoznanie studentów z podstawowym słownictwem i pojęciami stosowanymi w inżynierii bezpieczeństwa dla oceny jakościowej i ilościowej ryzyka
C-2Przedstawienie ogólnej wiedzy o czynnikach zagrożenia charakterystycznych dla różnych procesów i urządzeń.
C-3Przedstawienie podstawowej wiedzy o mechanizmach powstawania zagrożeń i awarii technicznych oraz środowiskowych, scenariuszach przebiegu zdarzeń i skutkach
Treści programoweT-W-1Zakres i cel przedmiotu. Zapoznanie studentów z programem przedmiotu i literaturą. Ustalenie zasady zaliczenia form zajec i przedmiotu.
T-W-5Fazowy model katastrof naturalnych. Fazy katastrofy. Fazowy model awarii technicznych.
T-W-4Skutki zdarzeń. Studium przypadków zdarzeń i awarii technicznych
T-W-3Specyfika poważnych awarii. Mechanizmy powstawania poważnych awarii. Scenariusze zdarzeń awaryjnych.
T-W-2Prawdopodobienstwo, zagrożenie, ryzyko - definicje i pojęcia stosowane w inżynierii bezpieczeństwa.
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny jako metoda podajaca infomacje podstawowe o zagrożeniach, metodach stosowanych do ich ustalania, podstawowych metodach oceny jakościowej i ilościowej poziomu zagrożenia i ryzyka
M-3Ćwiczenia audytoryjne dla przyswojenia studentom praktycznych sposobów i metod analizy ryzyka i oceny ryzyka metodami jakościowymi i ilościowymi omówionymi na wykładach, oraz wykształzenia u studentów umiejętności samodzielnego stosowania metod do prostych przypadków urządzeń, systemów lub procesów.
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Ocena okresowa efektów kształcenia studenta w czasie ćwiczeń audytoryjnych, na podstawie oceny kolokwiów/sprawdzianów obejmujących tematy odbytych wykładów i wykonanych ćwiczeń
S-1Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów podsumowujace efekty wiedzy i umiejętności uzyskane w czasie wykładu i poszerzone oraz uzupełnione w trakcie ćwiczeń audytoryjnych. Zaliczenie w formie pisemnej, zwykle obejmującej 2-3 pytania opisowe oraz co najmniej jeden przykład do samodzielnego rozwiązania, sprawdzający umiejętności nabyte przez studenta. Zaliczenie pisemne może mieć także formę testu wielokrotnego wyboru dla sprawdzenia efektów wiedzy u studentów.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie ma wiedzy podstawowej w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lub posiada wiedzę nieuporządkowaną i obarczoną zasadniczymi błędami merytorycznymi albo myli i nie rozumie podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu
3,0Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną i obarczoną pojedyńczymi błędami merytorycznymi albo popełnia pomyłki i nie rozumie w pełni podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu
3,5Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu
4,0Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu i w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu
4,5Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ale sporadycznie popełnia pomyłki, lecz rozumie i interpretuje poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru
5,0Student ma wiedzę poszerzoną, wymaganą dla przedstawienia problemu, w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ani pomyłek; rozumie i interpretuje ze zrozumieniem podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru oraz wytłumaczyć je w kontekście wiedzy z innych obszarów.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaIB_1A_C13_W02Student ma wiedzę o podstawowych metodach oceny ryzyka. Potrafi wskazać różnice między oceną jakościową i ilościową. Zna co najmniej kilka podstaowych metod oceny ryzyka, potrafi je wymienić i opisać oraz wskazać ich podstawowe obszary zastosowania. Potrafi zastosować jedną z metod do oszacowania poziomu ryzyka wskazanego prostego przykładu urządzenia technicznego lub procesu.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówIB_1A_W15zna metody ilościowej i jakościowej oceny ryzyka, zna metody analizy niezawodności elementów systemów bezpieczeństwa
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaT1A_W04ma szczegółową wiedzę związaną z wybranymi zagadnieniami z zakresu studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotuC-4Zapoznanie studentów z podstawowymi metodami oceny jakościowej i ilościowej zagrożeń i ryzyka.Uksztaltowanie umiejętności właściwego wyboru metody oceny dla określonego celu. Ukształtowanie umiejętności zastosowania metody oceny jakościowej lub ilościowej w celu ustalenia poziomu zagrożenia oraz umiejętności zinterpretowania wyniku takiej oceny i wykorzystania jej do dalszych działań.
Treści programoweT-W-6Wymagane elementy analizy zagrożeń. Krytyczne parametry zagrożeń na bazie deterministycznych modeli zagrożeń ryzyka poważnych awarii. Identyfikacja zródeł zagrożenia.
T-W-7Przegląd podstawowych metod ocen zagrożeń. Macierze przyczynowo - skutkowe. Metody sieciowe. Metody progowe.
T-A-1Okreslanie ryzyka - na poziomie lokalnym.
T-A-2Określanie ryzyka według Wskaznika Obiektów Zagrożonych.
T-A-3Określanie ryzyka według metodologii dyrektyw Unii Europejskiej.
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny jako metoda podajaca infomacje podstawowe o zagrożeniach, metodach stosowanych do ich ustalania, podstawowych metodach oceny jakościowej i ilościowej poziomu zagrożenia i ryzyka
M-2Wykład problemowy - poparty przykładami i analizą case studies w celu przedstawienia zagadnień związanych z specyficznymi wymaganiami oceny poziomu zagrożenia i ryzyka dla celów zastosowań w okreslonych warunkach i dzialach gospodarki i obszarach techniki
M-3Ćwiczenia audytoryjne dla przyswojenia studentom praktycznych sposobów i metod analizy ryzyka i oceny ryzyka metodami jakościowymi i ilościowymi omówionymi na wykładach, oraz wykształzenia u studentów umiejętności samodzielnego stosowania metod do prostych przypadków urządzeń, systemów lub procesów.
Sposób ocenyS-1Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów podsumowujace efekty wiedzy i umiejętności uzyskane w czasie wykładu i poszerzone oraz uzupełnione w trakcie ćwiczeń audytoryjnych. Zaliczenie w formie pisemnej, zwykle obejmującej 2-3 pytania opisowe oraz co najmniej jeden przykład do samodzielnego rozwiązania, sprawdzający umiejętności nabyte przez studenta. Zaliczenie pisemne może mieć także formę testu wielokrotnego wyboru dla sprawdzenia efektów wiedzy u studentów.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie ma wiedzy podstawowej w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lub posiada wiedzę nieuporządkowaną i obarczoną zasadniczymi błędami merytorycznymi albo myli i nie rozumie podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu
3,0Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną i obarczoną pojedynczymi błędami merytorycznymi albo popełnia pomyłki i nie rozumie w pełni podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu
3,5Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu
4,0Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu i w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu
4,5Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ale sporadycznie popełnia pomyłki, lecz rozumie i interpretuje poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru
5,0Student ma wiedzę poszerzoną, wymaganą dla przedstawienia problemu, w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ani pomyłek; rozumie i interpretuje ze zrozumieniem podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru oraz wytłumaczyć je w kontekście wiedzy z innych obszarów.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaIB_1A_C13_W03W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć wymeinić i opisać podstawowe metody zabezpieczeń i bariery zabezpieczające ludzi i obiekty techniczne przed zagrożeniami. Powinien być w stanie wymienić i objaśnić metody oceny niezawodności zastosowanych barier.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówIB_1A_W34zna typowe technologie inżynierskie w zakresie inżynierii bezpieczeństwa
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaT1A_W04ma szczegółową wiedzę związaną z wybranymi zagadnieniami z zakresu studiowanego kierunku studiów
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_W05zna typowe technologie inżynierskie w zakresie studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotuC-5Ukształtowanie umiejętności rozumienia metodologii oceny ryzyka oraz umiejętności stosowania technik i urządzeń stanowiących bariery bezpieczeństwa, odpwiednio do efektów i wniosków z analizy ryzyka.
Treści programoweT-W-7Przegląd podstawowych metod ocen zagrożeń. Macierze przyczynowo - skutkowe. Metody sieciowe. Metody progowe.
T-W-9Metody oceny efektywnosci wdrożonych barier zabezpieczajacych ludzi i obiekt techniczny przed zagrożeniami.
T-W-8Metody oceny niezawodnosci barier bezpieczenstwa.
T-A-4Oceny ryzyka poważnych awarii.
T-A-5Dobór barier bezpieczeństwa dla zmiejszenia czynników zagrożenia i ocena skutków ekonomicznych, społecznych i srodowiskowych pozostalego ryzyka
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny jako metoda podajaca infomacje podstawowe o zagrożeniach, metodach stosowanych do ich ustalania, podstawowych metodach oceny jakościowej i ilościowej poziomu zagrożenia i ryzyka
M-2Wykład problemowy - poparty przykładami i analizą case studies w celu przedstawienia zagadnień związanych z specyficznymi wymaganiami oceny poziomu zagrożenia i ryzyka dla celów zastosowań w okreslonych warunkach i dzialach gospodarki i obszarach techniki
M-3Ćwiczenia audytoryjne dla przyswojenia studentom praktycznych sposobów i metod analizy ryzyka i oceny ryzyka metodami jakościowymi i ilościowymi omówionymi na wykładach, oraz wykształzenia u studentów umiejętności samodzielnego stosowania metod do prostych przypadków urządzeń, systemów lub procesów.
Sposób ocenyS-1Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów podsumowujace efekty wiedzy i umiejętności uzyskane w czasie wykładu i poszerzone oraz uzupełnione w trakcie ćwiczeń audytoryjnych. Zaliczenie w formie pisemnej, zwykle obejmującej 2-3 pytania opisowe oraz co najmniej jeden przykład do samodzielnego rozwiązania, sprawdzający umiejętności nabyte przez studenta. Zaliczenie pisemne może mieć także formę testu wielokrotnego wyboru dla sprawdzenia efektów wiedzy u studentów.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie ma wiedzy podstawowej w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lub posiada wiedzę nieuporządkowaną i obarczoną zasadniczymi błędami merytorycznymi albo myli i nie rozumie podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu
3,0Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną i obarczoną pojedynczymi błędami merytorycznymi albo popełnia pomyłki i nie rozumie w pełni podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu
3,5Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu
4,0Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu i w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu
4,5Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ale sporadycznie popełnia pomyłki, lecz rozumie i interpretuje poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru
5,0Student ma wiedzę poszerzoną, wymaganą dla przedstawienia problemu, w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ani pomyłek; rozumie i interpretuje ze zrozumieniem podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru oraz wytłumaczyć je w kontekście wiedzy z innych obszarów.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaIB_1A_C13_U01Student w wyniku przeprowadzonych zajęć potrafi wyszukać zródła informacji o substancjach niebezpiecznych, obiektach i procesach oraz charakterystycznych dla nich czynnikach zagrożenia; Student potrafi wyszukać i dobrać informacje o dostępnych metodach i urządzeniach technicznych dla ograniczenia występowania określonych czynników zagrożenia i ich skutków. Student potrafi znaleźć wymagania, normy i przepisy regulujące zasady stosowania barier i zabezpieczeń przeciw określonych rodzajom czynników zagrożenia. Student potrafi w zwięzły sposób przedstawić powyższe problemy stosując terminologię techniczną właściwą dla przedmiotu, a także przekazać zwięzły komunikat/informacje na ten temat posługując sie językiem obcym.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówIB_1A_U04potrafi przygotować w języku polskim, a także w sposób skrócony w języku obcym uznawanym za podstawowy dla dziedziny nauk technicznych i dyscyplin naukowych właściwych dla inżynierii bezpieczeństwa, dobrze udokumentowane opracowanie problemów z zakresu inżynierii bezpieczeństwa; potrafi opracować dokumentację i przedstawić opis oraz rozwiązanie prostego zadania inżynierskiego, opracować i przedstawić wnioski i wytyczne wynikające dla użytkownika lub adresata opracowania
IB_1A_U06ma umiejętność samokształcenia się m.in. w celu podnoszenia swoich kompetencji zawodowych oraz poznawania nowych rodzajów zagrożeń i metod zabezpieczeń
IB_1A_U18potrafi zinterpretować informacje o podstawowych właściwościach substancji lub materiałów i okreslić na ich podstawie potencjalne rodzaje zagrożeń jakie mogą występować przy ich zastosowaniu
IB_1A_U19potrafi znaleźć źródła informacji o substancjach, materiałach lub procesach niebezpiecznych, zinterpretować je oraz zastosować do oceny zagrożeń
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaT1A_U01potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych oraz innych właściwie dobranych źródeł, także w języku angielskim lub innym języku obcym uznawanym za język komunikacji międzynarodowej w zakresie studiowanego kierunku studiów; potrafi integrować uzyskane informacje, dokonywać ich interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie
T1A_U03potrafi przygotować w języku polskim i języku obcym, uznawanym za podstawowy dla dziedzin nauki i dyscyplin naukowych właściwych dla studiowanego kierunku studiów, dobrze udokumentowane opracowanie problemów z zakresu studiowanego kierunku studiów
T1A_U05ma umiejętność samokształcenia się
T1A_U06ma umiejętności językowe w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów, zgodne z wymaganiami określonymi dla poziomu B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego
T1A_U07potrafi posługiwać się technikami informacyjno-komunikacyjnymi właściwymi do realizacji zadań typowych dla działalności inżynierskiej
T1A_U14potrafi dokonać identyfikacji i sformułować specyfikację prostych zadań inżynierskich o charakterze praktycznym, charakterystycznych dla studiowanego kierunku studiów
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_U06potrafi dokonać identyfikacji i sformułować specyfikację prostych zadań inżynierskich o charakterze praktycznym, charakterystycznych dla studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotuC-4Zapoznanie studentów z podstawowymi metodami oceny jakościowej i ilościowej zagrożeń i ryzyka.Uksztaltowanie umiejętności właściwego wyboru metody oceny dla określonego celu. Ukształtowanie umiejętności zastosowania metody oceny jakościowej lub ilościowej w celu ustalenia poziomu zagrożenia oraz umiejętności zinterpretowania wyniku takiej oceny i wykorzystania jej do dalszych działań.
Treści programoweT-W-3Specyfika poważnych awarii. Mechanizmy powstawania poważnych awarii. Scenariusze zdarzeń awaryjnych.
T-W-2Prawdopodobienstwo, zagrożenie, ryzyko - definicje i pojęcia stosowane w inżynierii bezpieczeństwa.
T-W-7Przegląd podstawowych metod ocen zagrożeń. Macierze przyczynowo - skutkowe. Metody sieciowe. Metody progowe.
T-W-9Metody oceny efektywnosci wdrożonych barier zabezpieczajacych ludzi i obiekt techniczny przed zagrożeniami.
T-W-8Metody oceny niezawodnosci barier bezpieczenstwa.
T-A-4Oceny ryzyka poważnych awarii.
T-A-5Dobór barier bezpieczeństwa dla zmiejszenia czynników zagrożenia i ocena skutków ekonomicznych, społecznych i srodowiskowych pozostalego ryzyka
Metody nauczaniaM-2Wykład problemowy - poparty przykładami i analizą case studies w celu przedstawienia zagadnień związanych z specyficznymi wymaganiami oceny poziomu zagrożenia i ryzyka dla celów zastosowań w okreslonych warunkach i dzialach gospodarki i obszarach techniki
M-3Ćwiczenia audytoryjne dla przyswojenia studentom praktycznych sposobów i metod analizy ryzyka i oceny ryzyka metodami jakościowymi i ilościowymi omówionymi na wykładach, oraz wykształzenia u studentów umiejętności samodzielnego stosowania metod do prostych przypadków urządzeń, systemów lub procesów.
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Ocena okresowa efektów kształcenia studenta w czasie ćwiczeń audytoryjnych, na podstawie oceny kolokwiów/sprawdzianów obejmujących tematy odbytych wykładów i wykonanych ćwiczeń
S-1Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów podsumowujace efekty wiedzy i umiejętności uzyskane w czasie wykładu i poszerzone oraz uzupełnione w trakcie ćwiczeń audytoryjnych. Zaliczenie w formie pisemnej, zwykle obejmującej 2-3 pytania opisowe oraz co najmniej jeden przykład do samodzielnego rozwiązania, sprawdzający umiejętności nabyte przez studenta. Zaliczenie pisemne może mieć także formę testu wielokrotnego wyboru dla sprawdzenia efektów wiedzy u studentów.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie potrafi posługiwać się źródłami literatury, katalogami lub nie potrafi skorzystać z sieci Internetu dla wyszukania informacji o czynnikach zagrożenia i ich skutkach, albo popełnia zasadnicze błędy w odczytaniu, zrozumieniu i zinterpretowaniu uzyskanej informacji
3,0Student potrafi posługiwać się źródłami literatury, katalogami i potrafi skorzystać z sieci Internetu dla wyszukania informacji o czynnikach zagrożenia i ich skutkach , potrafi dobrać dostępne metody i urządzenia tachniczne dla ograniczenia czynnikow zagrożenia, ale umiejętnośc ta jest źle przyswojona, czyni to powoli i niekompletnie, pomija zasadnicze źródła itp. ale nie popełnia zasadniczych błędów w odczytaniu, zrozumieniu i zinterpretowaniu uzyskanej informacji
3,5Student potrafi posługiwać się źródłami literatury, katalogami i potrafi skorzystać z sieci Internetu dla wyszukania informacji o czynnikach zagrożenia i ich skutkach, potrafi dobrać dostępne metody i urządzenia tachniczne dla ograniczenia czynnikow zagrożenia, w stopniu zadowalającym, czyni to powoli lecz kompletnie, nie pomija zasadniczych źródeł i nie popełnia zasadniczych błędów w odczytaniu, zrozumieniu i zinterpretowaniu uzyskanej informacji
4,0Student potrafi posługiwać się źródłami literatury, katalogami i potrafi skorzystać z sieci Internetu dla wyszukania informacji o czynnikach zagrożenia i ich skutkach, potrafi dobrać dostępne metody i urządzenia tachniczne dla ograniczenia czynnikow zagrożenia, czyni to sprawnie i kompletnie, nie pomija zasadniczych źródeł i nie popełnia zasadniczych błędów w odczytaniu, zrozumieniu i zinterpretowaniu uzyskanej informacji.
4,5Student potrafi posługiwać się źródłami literatury, katalogami i potrafi skorzystać z sieci Internetu dla wyszukania informacji o czynnikach zagrożenia i ich skutkach, potrafi dobrać dostępne metody i urządzenia tachniczne dla ograniczenia czynnikow zagrożenia, czyni to w sposób biegły i kompletnie, nie pomija zasadniczych źródeł i nie popełnia zasadniczych błędów w odczytaniu, zrozumieniu i zinterpretowaniu uzyskanej informacji. Potrafi przedstawic prawidłowo i zinterpretować uzyskane informacje.
5,0Student potrafi posługiwać się źródłami literatury, katalogami i potrafi skorzystać z sieci Internetu dla wyszukania informacji o czynnikach zagrożenia i ich skutkach, potrafi dobrać dostępne metody i urządzenia tachniczne dla ograniczenia czynnikow zagrożenia, czyni to w sposób biegły i kompletny, nie pomija zasadniczych źródeł i nie popełnia zasadniczych błędów w odczytaniu, zrozumieniu i zinterpretowaniu uzyskanej informacji. Potrafi wyczerpująco przedstawić i zinterpretować uzyskane informacje, znaleźć dodatkowe źródła dostępu do informacji, także w języku obcym. Rozumie i poprawnie interpretuje wyniki poszukiwań.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaIB_1A_C13_U02Student umie rozróżnić metody oceny ryzyka jakościowe od ilościowych, potrafi uzasadnić potrzebę zastosowania jednej z nich do określonego przypadku obiektu lub procesu. Potrafi dobrać własciwą metodę dla oceny ryzyka oraz ziterpretować wyniki oceny ryzyka. Potrafi wyniki analizy zinterpretowac w szerszym kontekście społecznym lub środowiskowym. Potrafi oszacować skutki spoleczne, srodowiskowe i ekonomiczne awarii i wskazać efekty jakie mozna uzyskac w wyniku zastosowania wyników analizy ryzyka.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówIB_1A_U10potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich metody analityczne, symulacyjne i eksperymentalne; potrafi opracować proste modele procesów i systemów o ograniczonej liczbie czynników zagrożenia, opracować proste symulacje komputerowe lub eksperymenty, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski dotyczące oceny ryzyka i wyboru metod zabezpieczenia
IB_1A_U11potrafi - przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich - dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne, w tym dotyczące różnorodnych aspektów niekorzystnych i niebezpiecznych oddziaływań obiektów technicznych i procesów technologicznych na środowisko i ich wpływ na bezpieczeństwo ludzi i środowiska
IB_1A_U14potrafi dokonać wstępnej analizy ekonomicznej i oszacować efekty ekonomiczne podejmowanych działań inżynierskich, metod zabezpieczeń, rozwiązań technicznych i środków zastosowanych dla zmniejszenia ryzyka
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaT1A_U08potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, w tym pomiary i symulacje komputerowe, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski
T1A_U09potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich metody analityczne, symulacyjne oraz eksperymentalne
T1A_U10potrafi - przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich - dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne
T1A_U12potrafi dokonać wstępnej analizy ekonomicznej podejmowanych działań inżynierskich
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_U01potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, w tym pomiary i symulacje komputerowe, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski
InzA_U02potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich metody analityczne, symulacyjne oraz eksperymentalne
InzA_U03potrafi - przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich - dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne
InzA_U04potrafi dokonać wstępnej analizy ekonomicznej podejmowanych działań inżynierskich
Cel przedmiotuC-4Zapoznanie studentów z podstawowymi metodami oceny jakościowej i ilościowej zagrożeń i ryzyka.Uksztaltowanie umiejętności właściwego wyboru metody oceny dla określonego celu. Ukształtowanie umiejętności zastosowania metody oceny jakościowej lub ilościowej w celu ustalenia poziomu zagrożenia oraz umiejętności zinterpretowania wyniku takiej oceny i wykorzystania jej do dalszych działań.
C-5Ukształtowanie umiejętności rozumienia metodologii oceny ryzyka oraz umiejętności stosowania technik i urządzeń stanowiących bariery bezpieczeństwa, odpwiednio do efektów i wniosków z analizy ryzyka.
Treści programoweT-W-6Wymagane elementy analizy zagrożeń. Krytyczne parametry zagrożeń na bazie deterministycznych modeli zagrożeń ryzyka poważnych awarii. Identyfikacja zródeł zagrożenia.
T-W-7Przegląd podstawowych metod ocen zagrożeń. Macierze przyczynowo - skutkowe. Metody sieciowe. Metody progowe.
T-W-9Metody oceny efektywnosci wdrożonych barier zabezpieczajacych ludzi i obiekt techniczny przed zagrożeniami.
T-W-8Metody oceny niezawodnosci barier bezpieczenstwa.
T-A-1Okreslanie ryzyka - na poziomie lokalnym.
T-A-2Określanie ryzyka według Wskaznika Obiektów Zagrożonych.
T-A-5Dobór barier bezpieczeństwa dla zmiejszenia czynników zagrożenia i ocena skutków ekonomicznych, społecznych i srodowiskowych pozostalego ryzyka
T-A-3Określanie ryzyka według metodologii dyrektyw Unii Europejskiej.
Metody nauczaniaM-2Wykład problemowy - poparty przykładami i analizą case studies w celu przedstawienia zagadnień związanych z specyficznymi wymaganiami oceny poziomu zagrożenia i ryzyka dla celów zastosowań w okreslonych warunkach i dzialach gospodarki i obszarach techniki
M-3Ćwiczenia audytoryjne dla przyswojenia studentom praktycznych sposobów i metod analizy ryzyka i oceny ryzyka metodami jakościowymi i ilościowymi omówionymi na wykładach, oraz wykształzenia u studentów umiejętności samodzielnego stosowania metod do prostych przypadków urządzeń, systemów lub procesów.
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Ocena okresowa efektów kształcenia studenta w czasie ćwiczeń audytoryjnych, na podstawie oceny kolokwiów/sprawdzianów obejmujących tematy odbytych wykładów i wykonanych ćwiczeń
S-1Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów podsumowujace efekty wiedzy i umiejętności uzyskane w czasie wykładu i poszerzone oraz uzupełnione w trakcie ćwiczeń audytoryjnych. Zaliczenie w formie pisemnej, zwykle obejmującej 2-3 pytania opisowe oraz co najmniej jeden przykład do samodzielnego rozwiązania, sprawdzający umiejętności nabyte przez studenta. Zaliczenie pisemne może mieć także formę testu wielokrotnego wyboru dla sprawdzenia efektów wiedzy u studentów.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie zna lub nie potrafi dobrać metody oceny ryzyka ani nie potrafi zinterpretować wyników oceny. Nie potrafi zastosować metody i nie umie interpretować wyniku jakiejkolwiek oceny ryzyka. Nie zna i nie potrafi opisać ani określić skutków ryzyka.
3,0Student zna, rozróżnia i potrafi dobrać co najmniej jedną z podstawowych metod oceny ryzyka; prawidłowo dobiera metodę dla określonego przypadku. Potrafi i poprawnie ocenia i interpretuje wyniki oceny ryzyka. Zna i potrafi określić podstawowe skutki ekonomiczne, środowiskowe i społeczne oszacowanego ryzyka.
3,5Student zna i potrafi dobrać podstawowe metody oceny ryzyka; prawidłowo dobiera metodę dla określonego przypadku. Potrafi i poprawnie ocenia i interpretuje wyniki oceny ryzyka. Zna i potrafi określić podstawowe skutki ekonomiczne, środowiskowe i społeczne oszacowanego ryzyka. Potrafi i poprawnie ocenić i interpretować uzyskane wyniki oceny.
4,0Student zna i potrafi dobrać podstawowe metody oceny ryzyka; prawidłowo dobiera metody dla określonego przypadku. Potrafi i poprawnie ocenia i interpretuje wyniki oceny ryzyka. Zna i potrafi określić podstawowe skutki ekonomiczne, środowiskowe i społeczne oszacowanego ryzyka. Potrafi i poprawnie ocenić i interpretować uzyskane wyniki oceny i wyjaśnić je.
4,5Student zna i potrafi dobrać podstawowe metody oceny ryzyka; prawidłowo dobiera metody dla określonego przypadku. Potrafi i poprawnie ocenia i interpretuje wyniki oceny ryzyka. Zna i potrafi określić podstawowe skutki ekonomiczne, środowiskowe i społeczne oszacowanego ryzyka. Potrafi i poprawnie ocenić i interpretować uzyskane wyniki oceny i wyjaśnić je. Potrafi wymienić zalety i wady metod oceny które mogą mieć wpływ na możliwy błąd oszacowania i wytłumaczyć oraz uzasadnić swoją opinię.
5,0Student zna i potrafi dobrać metody oceny ryzyka; prawidłowo dobiera metody dla określonego przypadku i potrafi uzasadnić oraz umotywować dokonany wybór. Potrafi poprawnie oceniać i interpretować wyniki oceny ryzyka. Zna i potrafi oszacować podstawowe skutki ekonomiczne, środowiskowe i społeczne występującego ryzyka. Potrafi i poprawnie ocenić i interpretować uzyskane wyniki oceny i wyjaśnić je. Potrafi wymienić zalety i wady metod oceny które mogą mieć wpływ na możliwy błąd oszacowania i wytłumaczyć oraz uzasadnić swoją opinię.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaIB_1A_C13_U03Student umie wykorzystać wyniki oszacowania ryzyka, ziterpretowac je i uzasadnić a także na tej podstawie zastosować techniki i urządzenia stanowiące wymagane bariery bezpieczeństwa. Potrafi oszacować koszty i skutki ekonomiczne zastosowanych rozwiązań a także rozumie i potrafi wyjaśnić skutki społeczne i środowiskowe występującego ryzyka oraz celowość zastosowania barier zabezpieczających
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówIB_1A_U10potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich metody analityczne, symulacyjne i eksperymentalne; potrafi opracować proste modele procesów i systemów o ograniczonej liczbie czynników zagrożenia, opracować proste symulacje komputerowe lub eksperymenty, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski dotyczące oceny ryzyka i wyboru metod zabezpieczenia
IB_1A_U11potrafi - przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich - dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne, w tym dotyczące różnorodnych aspektów niekorzystnych i niebezpiecznych oddziaływań obiektów technicznych i procesów technologicznych na środowisko i ich wpływ na bezpieczeństwo ludzi i środowiska
IB_1A_U14potrafi dokonać wstępnej analizy ekonomicznej i oszacować efekty ekonomiczne podejmowanych działań inżynierskich, metod zabezpieczeń, rozwiązań technicznych i środków zastosowanych dla zmniejszenia ryzyka
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaT1A_U08potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, w tym pomiary i symulacje komputerowe, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski
T1A_U09potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich metody analityczne, symulacyjne oraz eksperymentalne
T1A_U10potrafi - przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich - dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne
T1A_U12potrafi dokonać wstępnej analizy ekonomicznej podejmowanych działań inżynierskich
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_U01potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, w tym pomiary i symulacje komputerowe, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski
InzA_U02potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich metody analityczne, symulacyjne oraz eksperymentalne
InzA_U03potrafi - przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich - dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne
InzA_U04potrafi dokonać wstępnej analizy ekonomicznej podejmowanych działań inżynierskich
Cel przedmiotuC-5Ukształtowanie umiejętności rozumienia metodologii oceny ryzyka oraz umiejętności stosowania technik i urządzeń stanowiących bariery bezpieczeństwa, odpwiednio do efektów i wniosków z analizy ryzyka.
Treści programoweT-W-9Metody oceny efektywnosci wdrożonych barier zabezpieczajacych ludzi i obiekt techniczny przed zagrożeniami.
T-W-8Metody oceny niezawodnosci barier bezpieczenstwa.
T-A-4Oceny ryzyka poważnych awarii.
T-A-5Dobór barier bezpieczeństwa dla zmiejszenia czynników zagrożenia i ocena skutków ekonomicznych, społecznych i srodowiskowych pozostalego ryzyka
Metody nauczaniaM-2Wykład problemowy - poparty przykładami i analizą case studies w celu przedstawienia zagadnień związanych z specyficznymi wymaganiami oceny poziomu zagrożenia i ryzyka dla celów zastosowań w okreslonych warunkach i dzialach gospodarki i obszarach techniki
M-3Ćwiczenia audytoryjne dla przyswojenia studentom praktycznych sposobów i metod analizy ryzyka i oceny ryzyka metodami jakościowymi i ilościowymi omówionymi na wykładach, oraz wykształzenia u studentów umiejętności samodzielnego stosowania metod do prostych przypadków urządzeń, systemów lub procesów.
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Ocena okresowa efektów kształcenia studenta w czasie ćwiczeń audytoryjnych, na podstawie oceny kolokwiów/sprawdzianów obejmujących tematy odbytych wykładów i wykonanych ćwiczeń
S-1Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów podsumowujace efekty wiedzy i umiejętności uzyskane w czasie wykładu i poszerzone oraz uzupełnione w trakcie ćwiczeń audytoryjnych. Zaliczenie w formie pisemnej, zwykle obejmującej 2-3 pytania opisowe oraz co najmniej jeden przykład do samodzielnego rozwiązania, sprawdzający umiejętności nabyte przez studenta. Zaliczenie pisemne może mieć także formę testu wielokrotnego wyboru dla sprawdzenia efektów wiedzy u studentów.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie potrafi wykorzystać wynikow oszacowanego ryzyka ani nie potrafi na ich podstawie zastosować prawidłowych barier bezpieczeństwa dla zmniejszenia ryzyka.
3,0Student potrafi wykorzystać wyniki oszacowanego ryzyka i potrafi na ich podstawie zastosować prawidłowe bariery bezpieczeństwa dla zmniejszenia ryzyka; prawidłowo dobiera metodę dla określonego przypadku. Potrafi i poprawnie ocenia i interpretuje wyniki oceny ryzyka. Zna i potrafi określić podstawowe skutki ekonomiczne, środowiskowe i społeczne oszacowanego ryzyka i efekty zastosowanych barier bezpieczeństwa
3,5Student potrafi wykorzystać wyniki oszacowanego ryzyka i potrafi na ich podstawie zastosować prawidłowe bariery bezpieczeństwa dla zmniejszenia ryzyka; prawidłowo dobiera metodę dla określonego przypadku. Potrafi i poprawnie ocenia i interpretuje wyniki oceny ryzyka. Zna i potrafi określić podstawowe skutki ekonomiczne, środowiskowe i społeczne oszacowanego ryzyka i efekty zastosowanych barier bezpieczeństwa. Potrafi i poprawnie ocenić i interpretować uzyskane wyniki oceny.
4,0Student potrafi wykorzystać wyniki oszacowanego ryzyka i potrafi na ich podstawie zastosować prawidłowe bariery bezpieczeństwa dla zmniejszenia ryzyka; prawidłowo dobiera metodę dla określonego przypadku. Potrafi i poprawnie ocenia i interpretuje wyniki oceny ryzyka. Zna i potrafi określić większość skutków ekonomicznych, środowiskowych i społecznych oszacowanego ryzyka i efekty zastosowanych barier bezpieczeństwa. Potrafi i poprawnie ocenić i interpretować uzyskane wyniki oceny i wyjaśnić je.
4,5Student potrafi wykorzystać wyniki oszacowanego ryzyka i potrafi na ich podstawie zastosować prawidłowe bariery bezpieczeństwa dla zmniejszenia ryzyka; prawidłowo dobiera metodę dla określonego przypadku. Potrafi i poprawnie ocenia i interpretuje wyniki oceny ryzyka. Zna i potrafi określić większość skutków ekonomicznych, środowiskowych i społecznych oszacowanego ryzyka i efekty zastosowanych barier bezpieczeństwa. Potrafi i poprawnie ocenić i interpretować uzyskane wyniki oceny i wyjaśnić je. Potrafi wymienić zalety i wady metod oceny ryzyka i zastosowanych barier bezpieczeństwa i wytłumaczyć oraz uzasadnić swoją opinię.
5,0Student potrafi wykorzystać wyniki oszacowanego ryzyka i potrafi na ich podstawie zastosować prawidłowe bariery bezpieczeństwa dla zmniejszenia ryzyka; prawidłowo dobiera metodę dla określonego przypadku oraz prawidłowo uzasadnia i wyjaśnia dokonany wybór.. Potrafi i poprawnie ocenia i interpretuje wyniki oceny ryzyka. Zna i potrafi określić większość skutków ekonomicznych, środowiskowych i społecznych oszacowanego ryzyka i efekty zastosowanych barier bezpieczeństwa. Potrafi i poprawnie ocenić i interpretować uzyskane wyniki oceny i wyjaśnić je. Potrafi wymienić zalety i wady metod oceny ryzyka i zastosowanych barier bezpieczeństwa i wytłumaczyć oraz uzasadnić swoją opinię.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaIB_1A_C13_K01Student ma świadomość społecznych, środowiskowych i ekonomicznych skutków wystepująceych zagrożeń i ryzyka jakie jest przez nie wywolane, co potrafi wykazać stosując metody oceny ryzyka jakie zna i potrafi zastosowac w praktyce. Jest w związku z tym świadom odpowieialnosci za prace własną, zna także znaczenie pracy w zespole specjalistów z róznych branż co pozwala na pełniejszą i obarczona mniejszymi błedami ocenę ryzyka. Znając szerokie spektrum mozliwych czynnikow zagrożenia i ich oddziaływanie szkodliwe w ielu obszarach i otoczeniu potrafi krytycznie oceniać rozwiązania techniczne i procesy z uwzględnieniem czynników ryzyka; jest wyposazony w umiejętności porozumiewania się z otoczeniem stąd też uważa za słuszne i celowe przekazywanie otoczeniu informacji o rodzajach zagrożeń i czuje sie odpowiedzialny za wskazywanie metod ograniczenia zagrożeń i dziala w celu wypełnienia swojej misji inżyniera bezpieczeństwa.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówIB_1A_K04ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość podporządkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania
IB_1A_K07jest wrażliwy na występujące zagrożenia bezpieczeństwa i ma świadomość związanego z nimi ryzyka; posiada umiejętność krytycznej oceny oraz potrafi formułować i komunikować opinie dotyczące zagadnień bezpieczeństwa
IB_1A_K08rozumie społeczne aspekty praktycznego stosowania zdobytej wiedzy i umiejętności oraz związaną z tym odpowiedzialność
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaT1A_K02ma świadomość ważności i zrozumienie pozatechnicznych aspektów i skutków działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje
T1A_K03potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
T1A_K04potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
T1A_K05prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
T1A_K07ma świadomość roli społecznej absolwenta uczelni technicznej, a zwłaszcza rozumie potrzebę formułowania i przekazywania społeczeństwu, w szczególności poprzez środki masowego przekazu, informacji i opinii dotyczących osiągnięć techniki i innych aspektów działalności inżynierskiej; podejmuje starania, aby przekazać takie informacje i opinie w sposób powszechnie zrozumiały
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_K01ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje
Cel przedmiotuC-5Ukształtowanie umiejętności rozumienia metodologii oceny ryzyka oraz umiejętności stosowania technik i urządzeń stanowiących bariery bezpieczeństwa, odpwiednio do efektów i wniosków z analizy ryzyka.
Treści programoweT-W-7Przegląd podstawowych metod ocen zagrożeń. Macierze przyczynowo - skutkowe. Metody sieciowe. Metody progowe.
T-W-9Metody oceny efektywnosci wdrożonych barier zabezpieczajacych ludzi i obiekt techniczny przed zagrożeniami.
T-W-8Metody oceny niezawodnosci barier bezpieczenstwa.
Metody nauczaniaM-2Wykład problemowy - poparty przykładami i analizą case studies w celu przedstawienia zagadnień związanych z specyficznymi wymaganiami oceny poziomu zagrożenia i ryzyka dla celów zastosowań w okreslonych warunkach i dzialach gospodarki i obszarach techniki
M-3Ćwiczenia audytoryjne dla przyswojenia studentom praktycznych sposobów i metod analizy ryzyka i oceny ryzyka metodami jakościowymi i ilościowymi omówionymi na wykładach, oraz wykształzenia u studentów umiejętności samodzielnego stosowania metod do prostych przypadków urządzeń, systemów lub procesów.
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Ocena okresowa efektów kształcenia studenta w czasie ćwiczeń audytoryjnych, na podstawie oceny kolokwiów/sprawdzianów obejmujących tematy odbytych wykładów i wykonanych ćwiczeń
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie stosuje w praktyce zasad odpowiedzialnego podejścia do rozwiązania poleconego zadania, w tym starannego doboru metod i wykonania obliczeń, nie przykłada staranności do obliczeń, nie współpracuje z zespołem w trakcie wykonywania nałożonego zadania; nie wykazuje zainteresowania efektami swojej pracy i jej skutkami oraz oddziaływaniami społecznymi.
3,0Student stosuje w stopniu podstawowym w praktyce zasady odpowiedzialnego podejścia do rozwiązania poleconego zadania, w tym starannego doboru metod i wykonania obliczeń, ale pomimo to popełnia błędy w tym postępowaniu wymagające kontroli i korekt, Współpracuje z zespołem w trakcie wykonywania badań jedynie w formie odtwórczej, nie ma zdolności ani predyspozycji do funkcji kierowania zespołem. Nie potrafi wyjaśnić i nie rozumie szerszego kontekstu i celu wykonywanych zadań i uzyskiwanych ocen.
3,5Student stosuje w stopniu podstawowym w praktyce zasady odpowiedzialnego podejścia do rozwiązania poleconego zadania oceny ryzyka, w tym starannego doboru metod obliczeniowych, starannego i dokładnego wykonywania obliczeń - popełnia jednak sporadyczne błędy w tym postępowaniu wymagające kontroli i korekt, Współpracuje z zespołem w trakcie wykonywania badań jedynie w formie odtwórczej, nie ma zdolności ani predyspozycji do funkcji kierowania zespołem. Rozumie i potrafi wyjaśnić w stopniu podstawowym szerszy kontekst społeczny i przydatność oraz cel wykonywanych zadań i uzyskiwanych ocen.
4,0Student stosuje w stopniu dobrym w praktyce zasady odpowiedzialnego podejścia do rozwiązania poleconego zadania oceny ryzyka, w tym starannego doboru metod obliczeniowych, starannego i dokładnego wykonywania obliczeń - nie popełnia błędów w tym postępowaniu. Współpracuje z zespołem w trakcie wykonywania zadań, ma podstawowe zdolności do kierowania zespołem. Rozumie i potrafi wyjaśnić szerszy kontekst społeczny i przydatność oraz cel wykonywanych zadań i uzyskiwanych ocen.
4,5Student stosuje w stopniu dobrym w praktyce zasady odpowiedzialnego podejścia do rozwiązania poleconego zadania oceny ryzyka, w tym starannego doboru metod obliczeniowych, starannego i dokładnego wykonywania obliczeń - nie popełnia błędów w tym postępowaniu. Współpracuje z zespołem w trakcie wykonywania zadań, ma wyróżniające zdolności do kierowania zespołem. Rozumie i potrafi wyjaśnić szerszy kontekst społeczny i przydatność oraz cel wykonywanych zadań i uzyskiwanych ocen.
5,0Student stosuje w stopniu wzorowym w praktyce zasady odpowiedzialnego podejścia do rozwiązania poleconego zadania oceny ryzyka, w tym starannego doboru metod obliczeniowych, starannego i dokładnego wykonywania obliczeń - nie popełnia błędów w tym postępowaniu. Współpracuje z zespołem w trakcie wykonywania zadań. Rozumie i potrafi wyjaśnić szerszy kontekst społeczny i przydatność oraz cel wykonywanych zadań i uzyskiwanych ocen.. W pracy zespołowej wykazuje wyróżniające zdolności i predyspozycje do funkcji kierowania zespołem - z reguły samoistnie lub z wyboru członków grupy kieruje pracą zespołową.