Wydział Techniki Morskiej i Transportu - Inżynieria bezpieczeństwa (S1)
specjalność: Bezpieczeństwo systemów transportowych
Sylabus przedmiotu Techniczne systemy zabezpieczeń:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Inżynieria bezpieczeństwa | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauk technicznych, studiów inżynierskich | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Techniczne systemy zabezpieczeń | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Inżynierii Bezpieczeństwa i Energetyki | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Paweł Łukaszczuk <Pawel.Lukaszczuk@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Paweł Łukaszczuk <Pawel.Lukaszczuk@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 5,0 | ECTS (formy) | 5,0 |
| Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Wymagane podstawy wiedzy z fizyki, oraz przedmiotów kierunkowych zaliczonych wcześniej lub studiowanych na kierunku inżynieria bezpieczeństwa: analiza ryzyka, skutki zagrożeń, inżynieria bezpieczeństwa technicznego |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Student powinien uzyskać wiedzę na temat elementów obiektów technicznych i ich funkcji oraz ich roli w zapewnieniu bezpieczeństwa obiektu i jego użytkowników, oraz podstawowych wymagań stawianych urządzeniom i obiektom ze względu na oczekiwane i wymagane bezpieczeństwo. |
| C-2 | Student powinien uzyskać wiedzę o typowych systemach zabezpieczenia technicznego - przed podstawowywmi rodzajami zagrożeń - urządzeń, obiektów technicznych, budowlanych i obszarów |
| C-3 | Student powinien uzyskać wiedzę na temat rodzajów i zadań jakie stawia się systemom zabezpieczeń w różnych rodzajach obiektów technicznych i budowlanych; także z uwzględnieniem różnych rodzajów i czynników zagrożenia. |
| C-4 | Student powinien uzyskać wiedzę o konstrukcji, funkcjach oraz zasadach dzialania typowych systemów wykrywania zagrożeń i monitorowania stanu technicznego obiektów i urządzeń technicznych. |
| C-5 | Student powinien potrafić określić czynniki zagrożenia i scenariusze zdarzeń, oraz dobrać i zastosować podstawowe urządzenia i systemy zabezpieczeń od typowych zagrożeń dla wybranych urządzeń, obiektów technicznych, budowlanych i obszarów |
| C-6 | Student powinien uzyskac kompetencję polegającą na świadomym stosowaniu zabezpieczeń technicznych właściwych dla określonego rodzaju zagrożenia w danym urządzeniu lub obiekcie w celu zwiększenia oczekiwanego poziomu bezpieczeństwa |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Przedstawienie programu ćwiczeń audytoryjnych, literatury i zasad zaliczenia | 1 |
| T-A-2 | Dobór środków biernej ochrony przeciwpożarowej w obiekcie budowalnym i na statku | 4 |
| T-A-3 | Dobór i obliczenie zaworu bezpieczeństwa oraz membrany bezpieczeństwa dla instalacji spręzonego powietrza | 3 |
| T-A-4 | Dobór i obliczenie systemu odwodnienia ładowni samochodowej promu bronionej systeme gaśniczym zraszania wodnego | 2 |
| T-A-5 | Dobór i obliczenie barier ochronnych przed uderzeniami oraz przed wypadnięciem | 3 |
| T-A-6 | Kolokwium i pisemne zaliczenie ćwiczeń | 2 |
| 15 | ||
| projekty | ||
| T-P-1 | Zapoznanie studentów z programem zajęć i tematyką projektów oraz z zasadami zaliczenia formy zajęć | 1 |
| T-P-2 | Projektowanie procedur i systemów zabezpieczeń dla wybranych procesów i systemów eksploatacji obiektów technicznych: podział obiektów na strefy pożarowe, projekty zabezpieczeń biernych i konstrukcyjnych np. przegród przeciwpożarowych, projekty systemu wyjść i wymiarowanie dróg ewakuacji, projekty systemów oddymiania budynków | 8 |
| T-P-3 | Projektowanie systemów wykrywania i monitorowania obiektów i urządzeń technicznych: pomiar i monitorowanie parametrów fizycznych płynów i gazów w zbiornikach, poziomu cieczy, prędkości wypływu, lepkości, składu itp. | 6 |
| T-P-4 | Projekt monitoringu stanu środowiska: wilgotności, temperatury, prędkości wiatrru, składu powietrza i zawartości zanieczyszczeń, wykrywanie gazowych substancji niebeziecznych w powietrzu itp. | 5 |
| T-P-5 | Projekt monitoringu i systemu wspomagania ochrony obiektu przed włamaniem i wejściem osób niepowołanych | 4 |
| T-P-6 | Projektowanie systemu wykrywania pożaru i stężeń mieszanin wybuchowych | 4 |
| T-P-7 | Prezentacja projektów i zaliczenie ćwiczeń projektowych | 2 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Program przedmiotu, literatura i zasady zaliczenia przedmiotu | 1 |
| T-W-2 | Niezawodność a bezpieczeństwo. | 1 |
| T-W-3 | Bezpieczeństwo obiektu, obszaru oraz infrastruktury krytycznej. | 1 |
| T-W-4 | Elementy obiektu i ich funkcje w ochronie przed zagrożeniami. Wymagania dla obiektów budowlanych i urządzeń. | 2 |
| T-W-5 | Bezpieczeństwo w procesie eksploatacji. | 2 |
| T-W-6 | Pojęcia z zakresu teorii sterowania i regulacji w zastosowaniu do zachowania obiektów i systemów zabezpieczeń | 1 |
| T-W-7 | Organizacja alarmowania. Systemy sygnalizacji zagrożeń - struktura, właściwości funkcjonalne. | 2 |
| T-W-8 | Wymagania i warunki bezpieczeństwa stawiane urządzeniom. | 1 |
| T-W-9 | Zadania systemów zabezpieczeń. Klasyfikacja i ogólne zasady doboru systemów zabezpieczeń. | 2 |
| T-W-10 | Wpływ zabezpieczeń na warunki techniczne obiektów. | 1 |
| T-W-11 | Projektowanie systemów zabezpieczeń. | 1 |
| T-W-12 | Systemy zabezpieczające obiekty przed przekroczeniem dopuszczalnych parametrów pracy: temperatury (urządzenia grzewcze), ciśnienia (zbiorniki i układy pompowe i sprężarkowe), poziomu cieczy (zbiorniki), prędkości obrotowej, odległości itp. | 3 |
| T-W-13 | Systemy odprowadzania dymu i ciepła. | 1 |
| T-W-14 | Systemy zabezpieczające obiekty przed wybuchami. | 1 |
| T-W-15 | Techniczne środki zabezpieczen przed skutkami katastrof naturalnych. | 1 |
| T-W-16 | Obiekty ochrony przeciwpowodziowej. | 1 |
| T-W-17 | Wpływ obecności systemów zabezpieczeń na prowadzenie akcji ratowniczych. | 1 |
| T-W-18 | Monitoring obiektu. Zintegrowane systemy nadzoru nad bezpieczeństwem funkcjonowania obiektów, obszarów i infrastruktury krytycznej. Systemy monitoringu i technicznych zabezpieczeń infrastruktury krytycznej. | 4 |
| T-W-19 | Monitoring powietrza, wody i gleby. | 1 |
| T-W-20 | Środki ochrony indywidualnej na stanowisku pracy. Bezpieczeństwo miejsca pracy. | 2 |
| 30 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | uczestnictwo w zajęciach audytoryjnych | 15 |
| A-A-2 | Rozwiązywanie samodzielne zadań i zadanych przykładów | 6 |
| A-A-3 | Studiowanie przepisów, norm, wytycznych projektowych, katalogów | 4 |
| 25 | ||
| projekty | ||
| A-P-1 | Uczestnictwo w zajęciach projektowych | 30 |
| A-P-2 | Poszukiwanie w bazach danych i studiowanie literatury, norm, kart katalogowych | 6 |
| A-P-3 | Samodzielne i w grupach wykonanie zadanych projektów (2 szt.) | 10 |
| A-P-4 | Opracowanie końcowe projektu i prezentacji projektu, przygotowanie do zaliczenia. | 4 |
| 50 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Uczestnictwo w zajęciach wykładowych | 30 |
| A-W-2 | Studiowanie literatury, norm i przepisów | 10 |
| A-W-3 | Poszukiwanie przykładów rozwiązań systemow zabezpieczeń, studiowanie schematów i rysunków systemow zabezpieczeń | 5 |
| A-W-4 | Powtórzenie i utrwalenie materialu i przygotowanie do oraz zdawanie egzaminu | 5 |
| 50 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny jako metoda podająca infomacje podstawowe o konstrukcji, przeznaczeniu i funkcjach podstawowych elementówi i systemów zabezpieczenia technicznego urządzeń i obiektów technicznych |
| M-2 | Wykład problemowy w celu przedstawienia problemów związanych z doborem rodzajów i sposobów dzialania urządzeń zabezpieczenia technicznego |
| M-3 | Metody eksponujace, w tym pokaz czujników, elementów wykonawczych i systemów technicznego zabezpieczenia urządzeń technicznych, obiektów i obszarów |
| M-4 | Ćwiczenia audytoryjne dla ukształtowania umiejętności właściwego doboru i obliczenia podstawowych parametrów urządzeń stosowanych w technicznych systemach zabezpieczenia |
| M-5 | Cwiczenia projektowe dla ukształtowania umiejętności samodzielngeo i/lub w zespole rozwiązania problemu konstrukcyjnego lub projektowego dla ukształtowania umiejętności właściwego doboru, obliczenia i zaprojektowania podstawowych urządzeń stosowanych w technicznych systemach zabezpieczenia |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena podsumowująca: Egzamin podsumowujacy efekty wiedzy i umiejetnosci uzyskane w czasie wykładu i poszerzone oraz uzupełnione w trakcie cwiczen audytoryjnych i projektowych; egzamin pisemny i ustny |
| S-2 | Ocena formująca: Ocena okresowa efektów kształcenia studenta w czasie zajęć audytoryjnych, na podstawie oceny rozwiązań zadań obejmujących zagadnienia z odbytych i wykonanych ćwiczeń oraz oceny wiedzy i umiejętności praktycznych studenta w zakresie objętym tematyką zaliczanych ćwiczeń. |
| S-3 | Ocena formująca: Ocena okresowa efektów kształcenia studenta w czasie zajęć projektowych, na podstawie oceny projektów wykonanych samodzielnie lub zespołowo, oraz oceny wiedzy i umiejętności praktycznych studenta w zakresie objętym tematyką zaliczanych projektów. |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| IB_1A_C16_W01 Student ma wiedzę na temat elementów obiektów technicznych i ich funkcji oraz ich roli w zapewnieniu bezpieczeństwa obiektu i jego użytkowników, oraz podstawowych wymagań stawianych urządzeniom i obiektom ze względu na oczekiwane i wymagane bezpieczeństwo. | IB_1A_W18, IB_1A_W21 | T1A_W04, T1A_W06, T1A_W07 | InzA_W01, InzA_W02 | C-1 | T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-9, T-W-7, T-W-8, T-W-10 | M-1, M-2 | S-1 |
| IB_1A_C16_W02 Student ma wiedzę o typowych systemach zabezpieczenia technicznego - przed podstawowymi rodzajami zagrożeń - urządzeń, obiektów technicznych, budowlanych i obszarów krytycznych | IB_1A_W21 | T1A_W04 | — | C-2 | T-W-4, T-W-6, T-W-9, T-W-11, T-W-12, T-W-20 | M-1, M-3 | S-1 |
| IB_1A_C16_W03 Student posiada wiedzę na temat rodzajów i zadań jakie stawia się systemom zabezpieczeń w różnych rodzajach urządzeń i obiektów technicznych, obiektach budowlanych i obszarach zagrożonych; także z uwzględnieniem różnych rodzajów i czynników zagrożenia. | IB_1A_W21 | T1A_W04 | — | C-3 | T-W-9, T-W-15, T-W-13, T-W-10, T-W-11, T-W-12, T-W-17, T-W-16, T-W-14 | M-1, M-2 | S-1 |
| IB_1A_C16_W04 Student powinien uzyskać wiedzę o konstrukcji oraz zasadach działania typowych systemów wykrywania zagrożeń i monitorowania stanu technicznego obiektów i urządzeń technicznych. | IB_1A_W21 | T1A_W04 | — | C-4 | T-W-18, T-W-19, T-P-3, T-P-5, T-P-4, T-P-6 | M-1, M-3 | S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| IB_1A_C16_U01 Student potrafi pozyskać z literatury w języku polskim i obcym informacje dotyczące zasad dzialania, parametrów i zakresu stosowania elementów urządzeń wykrywania, monitorowania i zabezpieczenia technicznego; potrafi przedstawić takie informacje i wyjaśnić cel i zasadę działania takich urządzeń osobom z otoczenia w środowisku zawodowym i w innych środowiskach niespecjalistycznych; potrafi takie informacje przedstawić w formie pisemnej, zwięzłego raportu lub projektu, oraz zaprezentować je publicznie w sposób zrozumiały także dla osób nie posiadających wiedzy z inżynierii bezpieczeństwa | IB_1A_U05, IB_1A_U03, IB_1A_U04, IB_1A_U01 | T1A_U01, T1A_U02, T1A_U03, T1A_U04, T1A_U06, T1A_U07 | — | C-5, C-6 | T-P-2, T-P-3, T-P-5, T-P-4, T-P-6, T-P-7, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-5, T-A-6 | M-4, M-5 | S-3, S-2 |
| IB_1A_C16_U02 Student potrafi, dla określonych czynników zagrożenia i scenariuszy zdarzeń, dobrać i zastosować podstawowe urządzenia i systemy zabezpieczeń od typowych zagrożeń dla wybranych urządzeń, obiektów technicznych, budowlanych i obszarów krytycznych; potrafi dobrac i zaprojektować urządzenia zabezpieczające, system wykrywania i monitorowania zagrożeń | IB_1A_U15, IB_1A_U16, IB_1A_U17 | T1A_U14, T1A_U15, T1A_U16 | InzA_U06, InzA_U07, InzA_U08 | C-5, C-6 | T-P-2, T-P-3, T-P-5, T-P-4, T-P-6, T-P-7, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-5, T-A-6 | M-4, M-5 | S-3, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| IB_1A_C16_K01 Student zna przeznaczenie i świadomie stosuje zabezpieczenia techniczne własciwe dla określonego rodzaju zagrożenia w danym urządzeniu lub obiekcie, w celu zwiększenia oczekiwanego poziomu bezpieczenstwa, oraz informuje otoczenie społeczne o roli takich zabezpieczeń a także dba o uświadamianie społeczeństwu roli takich zabezpieczeń, dla zapobiegania ich niszczeniu lub blokowaniu. | IB_1A_K06, IB_1A_K07, IB_1A_K08 | T1A_K02, T1A_K05, T1A_K07 | InzA_K01 | C-6 | T-P-2, T-P-3, T-P-5, T-P-4, T-P-6, T-P-7 | M-2, M-4, M-5 | S-3, S-1, S-2 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| IB_1A_C16_W01 Student ma wiedzę na temat elementów obiektów technicznych i ich funkcji oraz ich roli w zapewnieniu bezpieczeństwa obiektu i jego użytkowników, oraz podstawowych wymagań stawianych urządzeniom i obiektom ze względu na oczekiwane i wymagane bezpieczeństwo. | 2,0 | Student nie ma wymaganej wiedzy podstawowej z danego obszaru i nie potrafi w sposób poprawny podać ani wyjaśnić wymagań stawianych urządzeniom i obiektom ze względu na oczekiwane i wymagane bezpieczeństwo ich eksploatacji. |
| 3,0 | Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną i obarczoną pojedynczymi błędami merytorycznymi albo popełnia pomyłki i nie rozumie w pełni podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu. Potrafi podać i wyjaśnić warunki stawiane urządzeniom i obiektom ze względu na oczekiwane i wymagane bezpieczeństwo ich eksploatacji, co najmniej na jednym przykładzie. | |
| 3,5 | Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi podać, opisać i wyjaśnić warunki stawiane urządzeniom i obiektom ze względu na oczekiwane i wymagane bezpieczeństwo ich eksploatacji. | |
| 4,0 | Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu i w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi podać, opisać i wyjaśnić warunki stawiane urządzeniom i obiektom o różnym przeznaczeniu, ze względu na oczekiwane i wymagane bezpieczeństwo ich eksploatacji. | |
| 4,5 | Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ale sporadycznie popełnia pomyłki, lecz rozumie i interpretuje poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi podać, opisać i wyjaśnić warunki stawiane urządzeniom i obiektom o różnym przeznaczeniu, ze względu na oczekiwane i wymagane bezpieczeństwo ich eksploatacji. | |
| 5,0 | Student ma wiedzę poszerzoną, wymaganą dla przedstawienia problemu, w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ani pomyłek; rozumie i interpretuje ze zrozumieniem podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi podać, opisać i wyjaśnić warunki stawiane urządzeniom i obiektom o różnym przeznaczeniu, ze względu na oczekiwane i wymagane bezpieczeństwo ich eksploatacji. | |
| IB_1A_C16_W02 Student ma wiedzę o typowych systemach zabezpieczenia technicznego - przed podstawowymi rodzajami zagrożeń - urządzeń, obiektów technicznych, budowlanych i obszarów krytycznych | 2,0 | Student nie ma wymaganej wiedzy podstawowej z danego obszaru i nie potrafi w sposób poprawny podać ani wyjaśnić typowych systemów zabezpieczenia technicznego - przed podstawowymi rodzajami zagrożeń - urządzeń, obiektów technicznych, budowlanych i obszarów krytycznych |
| 3,0 | Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną i obarczoną pojedynczymi błędami merytorycznymi albo popełnia pomyłki i nie rozumie w pełni podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu. Zna, w stopniu minimalnym, typowe systemy zabezpieczenia technicznego - przed podstawowymi rodzajami zagrożeń - urządzeń, obiektów technicznych, budowlanych i obszarów krytycznych | |
| 3,5 | Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi podać, opisać i wyjaśnić typowe systemy zabezpieczenia technicznego - przed podstawowymi rodzajami zagrożeń - urządzeń, obiektów technicznych, budowlanych i obszarów krytycznych | |
| 4,0 | Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu i w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi podać, opisać i wyjaśnić typowe systemy zabezpieczenia technicznego - przed typowymi rodzajami zagrożeń - urządzeń, obiektów technicznych, budowlanych i obszarów krytycznych. | |
| 4,5 | Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ale sporadycznie popełnia pomyłki, lecz rozumie i interpretuje poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi podać, opisać i wyjaśnić typowe systemy zabezpieczenia technicznego - przed różnymi rodzajami zagrożeń - urządzeń, obiektów technicznych, budowlanych i obszarów krytycznych. | |
| 5,0 | Student ma wiedzę poszerzoną, wymaganą dla przedstawienia problemu, w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ani pomyłek; rozumie i interpretuje ze zrozumieniem podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi podać, opisać i wyjaśnić typowe systemy zabezpieczenia technicznego - przed różnymi i złożonymi rodzajami zagrożeń - urządzeń, obiektów technicznych, budowlanych i obszarów krytycznych. | |
| IB_1A_C16_W03 Student posiada wiedzę na temat rodzajów i zadań jakie stawia się systemom zabezpieczeń w różnych rodzajach urządzeń i obiektów technicznych, obiektach budowlanych i obszarach zagrożonych; także z uwzględnieniem różnych rodzajów i czynników zagrożenia. | 2,0 | Student nie ma wymaganej wiedzy podstawowej z danego obszaru i nie potrafi w sposób poprawny podać ani wyjaśnić typowych rodzajów systemów zabezpieczeń i zadań jakie się im stawia w różnych rodzajach urządzeń, obiektów technicznych i w obszarach krytycznych |
| 3,0 | Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną i obarczoną pojedynczymi błędami merytorycznymi albo popełnia pomyłki i nie rozumie w pełni podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu. Zna, w stopniu minimalnym, typowe rodzaje systemów zabezpieczeń i zadania jakie się im stawia w podstawowych rodzajach urządzeń, obiektów technicznych i w obszarach krytycznych | |
| 3,5 | Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi podać, opisać i wyjaśnić typowe rodzaje systemów zabezpieczeń i zadania jakie się im stawia w różnych rodzajach urządzeń, obiektów technicznych i w obszarach krytycznych. | |
| 4,0 | Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu i w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi podać, opisać i wyjaśnić typowe rodzaje systemów zabezpieczeń i zadania jakie się im stawia w różnych rodzajach złożonych urządzeń, obiektów technicznych i w obszarach krytycznych | |
| 4,5 | Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ale sporadycznie popełnia pomyłki, lecz rozumie i interpretuje poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi podać, opisać i wyjaśnić typowe rodzaje systemów zabezpieczeń i zadania jakie się im stawia w różnych rodzajach urządzeń, skomplikowanych obiektów technicznych i w obszarach krytycznych | |
| 5,0 | Student ma wiedzę poszerzoną, wymaganą dla przedstawienia problemu, w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ani pomyłek; rozumie i interpretuje ze zrozumieniem podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi podać, opisać i wyjaśnić typowe rodzaje systemów zabezpieczeń i zadania jakie się im stawia w różnych rodzajach złożonych urządzeń, skomplikowanych obiektów technicznych i w obszarach krytycznych | |
| IB_1A_C16_W04 Student powinien uzyskać wiedzę o konstrukcji oraz zasadach działania typowych systemów wykrywania zagrożeń i monitorowania stanu technicznego obiektów i urządzeń technicznych. | 2,0 | Student nie ma wymaganej wiedzy podstawowej z danego obszaru i nie potrafi w sposób poprawny opisać ani wyjaśnić konstrukcji oraz zasad działania typowych systemów wykrywania zagrożeń i monitorowania stanu technicznego obiektów i urządzeń technicznych. |
| 3,0 | Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną i obarczoną pojedynczymi błędami merytorycznymi albo popełnia pomyłki i nie rozumie w pełni podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu. Zna, w stopniu minimalnym, i potrafi opisać oraz wyjaśnić konstrukcję a także zasady działania typowych systemów wykrywania zagrożeń i monitorowania stanu technicznego obiektów i urządzeń technicznych. | |
| 3,5 | Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi podać, opisać i wyjaśnić konstrukcję a także zasady działania typowych systemów wykrywania zagrożeń i monitorowania stanu technicznego obiektów i urządzeń technicznych. | |
| 4,0 | Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu i w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi podać, opisać i wyjaśnić konstrukcję a także zasady działania różnych systemów wykrywania zagrożeń i monitorowania stanu technicznego obiektów i urządzeń technicznych. | |
| 4,5 | Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ale sporadycznie popełnia pomyłki, lecz rozumie i interpretuje poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi podać, opisać i wyjaśnić konstrukcję a także zasady działania różnych systemów wykrywania zagrożeń i monitorowania stanu technicznego złożonych obiektów i urządzeń technicznych. | |
| 5,0 | Student ma wiedzę poszerzoną, wymaganą dla przedstawienia problemu, w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ani pomyłek; rozumie i interpretuje ze zrozumieniem podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi podać, opisać i wyjaśnić konstrukcję a także zasady działania zaawansowanych systemów wykrywania zagrożeń i monitorowania stanu technicznego złożonych obiektów i urządzeń technicznych. |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| IB_1A_C16_U01 Student potrafi pozyskać z literatury w języku polskim i obcym informacje dotyczące zasad dzialania, parametrów i zakresu stosowania elementów urządzeń wykrywania, monitorowania i zabezpieczenia technicznego; potrafi przedstawić takie informacje i wyjaśnić cel i zasadę działania takich urządzeń osobom z otoczenia w środowisku zawodowym i w innych środowiskach niespecjalistycznych; potrafi takie informacje przedstawić w formie pisemnej, zwięzłego raportu lub projektu, oraz zaprezentować je publicznie w sposób zrozumiały także dla osób nie posiadających wiedzy z inżynierii bezpieczeństwa | 2,0 | Student nie zna sposobu lub nie potrafi dobrać właściwej informacji ani nie potrafi wykorzystać jej dla celów rozwiązania zadanego problemu. Nie potrafi zinterpretować wyników obliczeń lub projektu. Student nie potrafi przedstawić wyników projektu lub obliczeń ani przedstawić poprawnego opracowania wyników w formie pisemnej w języku polskim lub w skróconej postaci w języku obcym. Student nie potrafi wykorzystać narzędzi techniki komputerowej ani technik multimedialnych dla zaprezentowania wyników swojej pracy. |
| 3,0 | Student zna, rozróżnia i potrafi dobrać co najmniej jedną z podstawowych metod doboru właściwej informacji i potrafi wykorzystać ją dla celów rozwiązania zadanego problemu. Potrafi zinterpretować i ocenić uzyskaną informację, wyniki obliczeń lub projektu; prawidłowo dobiera metodę dla określonego przypadku. Student potrafi przedstawić wyniki projektu lub obliczeń oraz przedstawić poprawne opracowania wyników w formie pisemnej w języku polskim lub w skróconej postaci w języku obcym, Student potrafi w stopniu podstawowym wykorzystać co najmniej jedno narzędzie techniki komputerowej i prosty sposób technik multimedialnych dla zaprezentowania wyników swojej pracy. | |
| 3,5 | Student zna, rozróżnia i potrafi zastosować praktycznie kilka metod doboru lub źródeł właściwej informacji i potrafi wykorzystać je dla celów rozwiązania zadanego problemu. Potrafi zinterpretować i ocenić uzyskane informacje, wyniki obliczeń lub projektu; prawidłowo dobiera metodę dla określonego przypadku. Student potrafi przedstawić wyniki projektu lub obliczeń oraz przedstawić poprawne opracowania wyników w formie pisemnej w języku polskim lub w skróconej postaci w języku obcym, Student potrafi w stopniu podstawowym wykorzystać więcej niż jedno narzędzie techniki komputerowej i prosty sposób technik multimedialnych dla zaprezentowania wyników swojej pracy. | |
| 4,0 | Student zna, rozróżnia i potrafi zastosować praktycznie kilka metod doboru lub źródeł właściwej informacji i potrafi wykorzystać je dla celów rozwiązania zadanego problemu. Potrafi ocenić jakość uzyskanej informacji i dokonać ich oceny. Potrafi zinterpretować i ocenić uzyskane informacje, wyniki obliczeń lub projektu; prawidłowo dobiera metodę dla określonego przypadku. Student potrafi przedstawić wyniki projektu lub obliczeń oraz przedstawić poprawne formalnie i merytorycznie opracowania wyników w formie pisemnej w języku polskim lub w skróconej postaci w języku obcym, Student potrafi swobodnie wykorzystać więcej niż jedno narzędzie techniki komputerowej i posługuje się technikami multimedialnymi dla zaprezentowania wyników swojej pracy. | |
| 4,5 | Student zna, rozróżnia i potrafi zastosować praktycznie kilka metod doboru lub źródeł właściwej informacji i potrafi wykorzystać je dla celów rozwiązania zadanego problemu. Potrafi ocenić jakość uzyskanej informacji i dokonać ich oceny. Potrafi zinterpretować i ocenić uzyskane informacje, wyniki obliczeń lub projektu; prawidłowo dobiera metodę dla określonego przypadku. Potrafi wymienić zalety i wady metod które mogą mieć wpływ na możliwy błąd uzyskanej informacji oraz obliczeń i wytłumaczyć oraz uzasadnić swoją opinię. Student potrafi przedstawić wyniki projektu lub obliczeń oraz przedstawić poprawne formalnie i merytorycznie opracowania wyników w formie pisemnej w języku polskim lub w języku obcym. Student potrafi swobodnie wykorzystać więcej niż jedno narzędzie techniki komputerowej i posługuje się technikami multimedialnymi dla zaprezentowania wyników swojej pracy i czyni to w sposób biegły. | |
| 5,0 | Student zna, rozróżnia i potrafi zastosować praktycznie kilka metod doboru lub źródeł właściwej informacji i potrafi wykorzystać je dla celów rozwiązania zadanego problemu. Potrafi ocenić jakość uzyskanej informacji i dokonać ich oceny oraz uzasadnić i umotywować wybór.. Potrafi zinterpretować i ocenić uzyskane informacje, wyniki obliczeń lub projektu; prawidłowo dobiera metodę dla określonego przypadku. Potrafi wymienić zalety i wady metod które mogą mieć wpływ na możliwy błąd uzyskanej informacji oraz obliczeń i wytłumaczyć oraz uzasadnić swoją opinię. Student potrafi przedstawić wyniki projektu lub obliczeń oraz przedstawić poprawne formalnie i merytorycznie opracowania wyników w formie pisemnej w języku polskim lub w języku obcym. Student potrafi swobodnie wykorzystać więcej niż jedno narzędzie techniki komputerowej i posługuje się technikami multimedialnymi dla zaprezentowania wyników swojej pracy i czyni to w sposób profesjonalny. | |
| IB_1A_C16_U02 Student potrafi, dla określonych czynników zagrożenia i scenariuszy zdarzeń, dobrać i zastosować podstawowe urządzenia i systemy zabezpieczeń od typowych zagrożeń dla wybranych urządzeń, obiektów technicznych, budowlanych i obszarów krytycznych; potrafi dobrac i zaprojektować urządzenia zabezpieczające, system wykrywania i monitorowania zagrożeń | 2,0 | Student nie potrafi określić czynników zagrożenia charakterystycznych i zależnych od rodzaju procesu albo obiektu w środowisku przemysłowym i nie potrafi dobrać ani zaprojektować właściwego systemu zabezpieczenia. |
| 3,0 | Student potrafi określić czynniki zagrożenia charakterystyczne i zależne od rodzaju procesu albo obiektu w środowisku przemysłowym i potrafi dobrać oraz zaprojektować podstawowy, prosty i właściwego system zabezpieczenia. | |
| 3,5 | Student potrafi określić czynniki zagrożenia charakterystyczne i zależne od rodzaju procesu albo obiektu w środowisku przemysłowym i potrafi dobrać oraz zaprojektować podstawowy i właściwy system zabezpieczenia oraz potrafi wyjaśnić zasady jego działania w stopniu podstawowym. | |
| 4,0 | Student potrafi określić czynniki zagrożenia charakterystyczne i zależne od rodzaju procesu albo obiektu w środowisku przemysłowym, potrafi oszacować je ilościowo i potrafi dobrać oraz zaprojektować właściwy system zabezpieczenia oraz potrafi wyjaśnić zasady jego działania w stopniu wyczerpującym. | |
| 4,5 | Student potrafi wymienić i szczegółowo opisać czynniki zagrożenia charakterystyczne i zależne od rodzaju procesu albo obiektu w środowisku przemysłowym, potrafi oszacować je ilościowo i potrafi dobrać oraz zaprojektować właściwy system zabezpieczenia oraz potrafi wyjaśnić zasady jego działania w stopniu wyczerpującym. | |
| 5,0 | Student potrafi wymienić i szczegółowo opisać czynniki zagrożenia charakterystyczne i zależne od rodzaju procesu albo obiektu w środowisku przemysłowym, potrafi oszacować je ilościowo i potrafi dobrać oraz zaprojektować właściwy system zabezpieczenia oraz potrafi wyjaśnić zasady jego działania w stopniu wyczerpującym. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| IB_1A_C16_K01 Student zna przeznaczenie i świadomie stosuje zabezpieczenia techniczne własciwe dla określonego rodzaju zagrożenia w danym urządzeniu lub obiekcie, w celu zwiększenia oczekiwanego poziomu bezpieczenstwa, oraz informuje otoczenie społeczne o roli takich zabezpieczeń a także dba o uświadamianie społeczeństwu roli takich zabezpieczeń, dla zapobiegania ich niszczeniu lub blokowaniu. | 2,0 | Student nie ocenia wyników i nie interpretuje ich w kontekście wpływu metod i urządzeń zabezpieczeń technicznych w rozpatrywanych przez niego procesach i zjawiskach oraz nie jest wrażliwy na występujące ryzyka i jego oddziaływanie społeczne; w związku z tym nie potrafi sformułować opinii o szerszym kontekście społecznym lub gospodarczym, a także nie rozumie praktycznych i gospodarczych aspektów zastosowania urządzeń i zabezpieczeń technicznych. |
| 3,0 | Student z trudem ocenia wyniki i interpretuje je w kontekście wpływu metod i urządzeń zabezpieczeń technicznych w rozpatrywanych przez niego procesach i zjawiskach oraz wykazuje niewielką wrażliwość na występujące ryzyko pożarowe i jego oddziaływanie społeczne; w związku z tym z trudem potrafi sformułować opinie o szerszym kontekście społecznym lub gospodarczym, a także w stopniu minimalnym rozumie praktyczne i gospodarcze aspekty zastosowania metod i urządzeń zabezpieczeń technicznych | |
| 3,5 | Student w niewielkim stopniu ocenia wyniki i interpretuje je w kontekście wpływu metod i urządzeń zabezpieczeń technicznych w rozpatrywanych przez niego procesach i zjawiskach oraz wykazuje pewną wrażliwość na występujące ryzyko pożarowe i jego oddziaływanie społeczne; w związku z tym w niewielkim potrafi sformułować opinie o szerszym kontekście społecznym lub gospodarczym, a także w stopniu małym rozumie praktyczne i gospodarcze aspekty zastosowania metod i urządzeń zabezpieczeń technicznych | |
| 4,0 | Student dobrze ocenia wyniki i interpretuje je w kontekście wpływu metod i urządzeń zabezpieczeń technicznych w rozpatrywanych przez niego procesach i zjawiskach oraz wykazuje wrażliwość na występujące ryzyko pożarowe i jego oddziaływanie społeczne; w związku z tym poprawnie potrafi sformułować opinie o szerszym kontekście społecznym lub gospodarczym, a także w stopniu dobrym rozumie praktyczne i gospodarcze aspekty zastosowania metod i urządzeń zabezpieczeń technicznych | |
| 4,5 | Student dobrze ocenia wyniki i interpretuje je w kontekście wpływu metod i urządzeń zabezpieczeń technicznych w rozpatrywanych przez niego procesach i zjawiskach oraz wykazuje ponad przeciętną wrażliwość na występujące ryzyko pożarowe i jego oddziaływanie społeczne; w związku z tym poprawnie potrafi sformułować opinie o szerszym kontekście społecznym lub gospodarczym, a także w stopniu wysokim rozumie praktyczne i gospodarcze aspekty zastosowania metod i urządzeń zabezpieczeń technicznych | |
| 5,0 | Student w pełni ocenia wyniki i interpretuje je w kontekście wpływu metod i urządzeń zabezpieczeń technicznych w rozpatrywanych przez niego procesach i zjawiskach oraz wykazuje wysoką wrażliwość na występujące ryzyko pożarowe i jego oddziaływanie społeczne; w związku z tym poprawnie potrafi sformułować opinie o szerszym kontekście społecznym lub gospodarczym, a także w stopniu wysokim rozumie praktyczne i gospodarcze aspekty zastosowania metod i urządzeń zabezpieczeń technicznych |
Literatura podstawowa
- Anderson R., Inżynieria zabezpieczeń, WNT, Warszawa, 2005, Tłum. Carlson P., ISBN 83-204-3069-0.
- Ficoń, K., Inżynieria zarządzania kryzysowego, BEL Studio, Warszawa, 2007
- Hansen, Arwid, Kompleksowa ocena poziomu bezpieczeństwa i higieny pracy, Inst. Wyd. CRZZ, Warszawa, 1977
- Kukuła Tadeusz, Getka Ryszard i Żyłkowski Olaf, Techniczne zabezpieczenie przeciwpożarowe i przeciwwybuchowe statków, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk, 1981, ISBN 83-215-0102-8
- Pihowicz, Włodzimierz, Inżynieria bezpieczeństwa technicznego. Problematyka podstawowa, WNT, Warszawa, 2008, ISBN 978-83-204-3420-0
- Ryng, Marian, Bezpieczeństwo techniczne w przemyśle chemicznym. Poradnik, WNT, Warszawa, 1980, ISBN 83-204-0180-1
- Szopa, Tadeusz, Niezawodność i bezpieczeństwo, Ofic. Wydawn. Polit. Warszawskiej, Warszawa, 2009, ISBN 978-83-7207-818-6
- Zalosh, Robert G., Industrial Fire Protection Engineering, John Wiley & Sons, Chichester, 2003, ISBN 0-471-49677-4
Literatura dodatkowa
- Colonna, Guy R., [ed.], Fire protection guide to hazardous materials. 14th ed., NFPA, Quincy, MA, 2010, ISBN 1616650419
- Czujko, Jerzy, [ed.], Design of Offshore Facilities to Resist Gas Explosion Hazard. Engineering Handbook, CorrOcean ASA, Oslo, 2001, ISBN 82-996080-0-7
- Fisher, Robert J.; Halibozek, Edward; Green, Gion, Introduction to security, Elsevier, Amsterdam, Boston, 2008, ISBN 978-0-7506-8432-3
- Getka, Ryszard, Contribution to the concept of the constructional fire protection of accommodation spaces on ships, Wydawnistwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego, Szczecin, 2011, ISBN 978-83-7663-106-6
- Getka, Ryszard, Przeciwpożarowe urządzenia i instalacje gaśnicze na statkach. Cz.I. Instalacje gaśnicze wodne i pianowe, Wyd. Uczeln. Polit. Szczecińskiej, Szczecin, 1980
- Getka, Ryszard, Przeciwpożarowe urządzenia i instalacje gaśnicze na statkach. Cz.II. Instalacje gaśnicze objętościowe, Wyd. Uczeln. Polit. Szczecińskiej, Szczecin, 1984
- Getka, Ryszard, i in., Zapobieganie wybuchom, pożarom i zatruciom w stoczniach, portach i na statkach, NOT, Oddz. Wojewódzki, Szczecin, 1985
- Głowiak, Bohdan; Kempa, Edward; Winnicki, Tomasz, Podstawy ochrony środowiska, PWN, Warszawa, 1985, ISBN 83-01-05267-8
- Graczyk, Tadeusz; Piskorski, Łukasz; Siemianowski, Roman, Ochrona środowiska morskiego przed zanieczyszczeniami z obiektów oceanotechnicznych, Wyd. Uczeln. Polit. Szczecińskiej, Szczecin, 2011, ISBN 83-88764-01-2
- Grzywaczewski, Zbigniew, Walka z pożarami w portach, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk, 2011, ISBN 83-215-1640-8
- Grzywaczewski, Zbigniew; Plewa, Henryk; Popielawski, Tadeusz; Załęcki, Stanisław, Walka z pożarami na statkach, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk, 1982, ISBN 83-215-2857
- Hann, Mieczyslaw; Semenov, Jurij N.; Rosochacki, Włodzimierz, Wybrane zagadnienia bezpieczeństwa i niezawodności obiektów górnictwa morskiego, Wyd. Uczeln. Polit. Szczecińskiej, Szczecin, 1998, ISBN 83-87423-52-1
- House, D.J., Marine Survival and Rescue Systems, E. & F. N. SPON, London, 1988, ISBN 0-419-14520-6
- HSE, Offshore Installations (Prevention of Fire and Explosion, and Emergency Response) Regulations, 1995 (PFEER), Approved Code of Practice and Guidance, L65, HSE Books, London, 1997, ISBN 0 7176 1386 0
- ICS & OCIMF, International Safety Guide for Oil Tankers and Terminals. Fifth Edition, ICS & OCIMF. Witherby Seamanship International, Livingston, 2006, (ISGOTT)
- ISO 13822:2010, Bases for design of structures - Assessment of existing structures, International Standarization Organization, Geneva, 2010
- IMO, FSS Code. International Code for Fire Safety Systems. 2007 Edition, International Maritime Organization, London, 2007, ISBN 978-92-801-1481-2
- IMO, FTP Code. International Code for Application of Fire Test Procedures (Resolution MSC.61(67)) including fire test procedures referred to in and relevant to the FTP Code, International Maritime Organization, London, 1998, ISBN 92-801-1452-2
- IMO, International Code of Safety for High-Speed Craft, 2000 (2000 HSC Code), International Maritime Organization, London, 2008
- IMO, International Ship & PortFacility Security Code and SOLAS Amendments 2002 (ISPS Code) 2003 Edition, International Maritime Organization, London, 2003
- IMO, SOLAS Consolidated Edition 2009. Consolidated text of the International Convention for the Safety of Life at Sea, 1974, and its Protocol of 1988: articles, annexes and certificates, International Maritime Organization, London, 2009, ISBN 978-92-801-1505-5
- Krystek Ryszard [red.], Zintegrowany system bezpieczeństwa trasnportu. I tom. Diagnoza bezpieczeństwa transportu w Polsce, WKiŁ, Warszawa, 2009, ISBN 978-83-206-1742-9; ISBN 978-83-206-1743-6
- Laurowski, Tadeusz, Vademecum ochrony przeciwpożarowej, Wyd. KaBe, Krosno, 2006, ISBN 83-89387-31-X
- Lennon, Tom et al., Designers' guide to EN 1991-1-2, 1992-1-2, 1993-1-2 and 1994-1-2 : handbook for the fire design of steel, composite and concrete structures to the eurocodes, Thomas Telford, London, 2007, ISBN 0727731572
- Lewitowicz, Jerzy, Podstawy eksploatacji statków powietrznych. Systemy eksploatacji statków powietrznych, Wydawnictwo Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych, Warszawa, 2011, ISBN 83-914337-8-1
- Litwiński, Zygmunt, Techniczne zabezpieczenie okrętów. Metody badań właściwości palnych, Wyd. Uczelniane Polit. Szczecińskiej, Szczecin, 1988
- Małaczyński, Marek, Technika ochrony przed zanieczyszczeniami ze statków, Wyd. Morskie, Gdańsk, 1979, ISBN 83-215-1106-6
- Markiewicz, Henryk, Bezpieczństwo w elektroenergetyce. Zagadnienia wybrane, WNT, Warszawa, 2009, ISBN 978-83-204-3548-1
- Martin Edward, Johnson James H. [red.], Hazardous Waste Management Engineering, Van Nostrand Reinhold Co., New York, 1987, ISBN 0-442-24439-8
- Mizieliński Bogdan, Wentylacja pożarowa, Wydawn. Polit. Warszawskiej, Warszawa, 1985
- Nowak, Stanisław; Wołczyński, Wiesław, Eksploatacja instalacji i urządzeń elektrycznych w przestrzeniah zagrożonych wybuchem, COSiW SEP, Warszawa, 2002, ISBN 83-915103-8-7
- Olenik, H.; Rentzsch, H.; Wettstein, W., Handbuch fur Explosionsschutz, Verlag W. Girardet, Brown, Boveri & Cie Aktiengesellschaft Mannheim, Essen, 1971, ISBN 3-7736-0875-6
- Perepeczko, Andrzej, Instalacje zabezpieczające zbiornikowców, Wydawnictwo Uczeln. WSM, Gdynia, 1982
- Skiepko, Edward, Instalacje przeciwpożarowe, Dom Wydawniczy MEDIUM, Warszawa, 2009, ISBN 978-83-926815-7-1
- Skowroński, Wojciech, Teoria bezpieczeństwa pożarowego konstrukcji metalowych, PWN, Warszawa, 2001, ISBN 83-01-13607-3
- Świerżewski, Michał, Urządzenia elektryczne w przestrzeniach zagrożonych wybuchem, Stow. Elektryków Polskich, Warszawa, 2008
- UE, Dyrektywa 1999/92/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1999 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na ktorych może wystapić atmosfera wybuchowa, Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej, Bruksela, 1999
- Wasielewski, Marek; Dawydow, Wiktor, Bezpieczeństwo w pracowni chemicznej, WNT, Warszawa, 2008, ISBN 978-83-204-3433-0
- Wicher, Jerzy, Bezpieczeństwo samochodów i ruchu drogowego, WKiŁ, Warszawa, 2004, ISBN 83-206-1536-4
- Wiewióra, Antoni; Wesołek, Zdzisław; Puchalski, Jerzy, Ropa naftowa w transporcie morskim, Trademar, Gdynia, 2011, ISBN 978-83-924540-2-1
- Zdanowski, Mirosław, Zagrożenie wybuchem. Ocena i przeciwdziałanie, Inst. Wydawn. CRZZ, Warszawa, 1975