Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biotechnologia (N2)
specjalność: Bioinżynieria produkcji żywności
Sylabus przedmiotu Endo- i egzogenne antyoksydanty w żywności:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Biotechnologia | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia niestacjonarne | Poziom | drugiego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | magister inżynier | ||
| Obszary studiów | nauki rolnicze, leśne i weterynaryjne, studia inżynierskie | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Endo- i egzogenne antyoksydanty w żywności | ||
| Specjalność | Bioinżynieria produkcji żywności | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Immunologii, Mikrobiologii i Chemii Fizjologicznej | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Dorota Jankowiak <dorota.jankowiak@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | |||
| ECTS (planowane) | 2,0 | ECTS (formy) | 2,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | 1 | Grupa obieralna | 1 |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Podstawowa wiedza z zakresu realizowanych na I stopniu studiów przedmiotow:chemia ogólna i organiczna, biochemia, fizjologia roślin i zwierząt, biologia komórki. |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Opanowanie przez studenta kluczowych pojęć z zakresu homeostazy redox oraz poznanie mechanizmów odpowiedzialnych za jej utrzymenie na poszczególnych poziomach organizacji zywej materii. Poznanie roli żywności w utrzymaniu równowagi potencjału utleniająco-redukcyjnego w organizmie. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | System obrony antyoksydacyjnej organizmu. Antyoksydanty enzymatyczne, białkowe nieeznzymatyczne i drobnoczasteczkowe - wystepowanie, lokalizacja i mechanizm dzialania. | 1 |
| T-A-2 | Stres oksydacyjny jako przyczyna chorób cywilizacyjnych (nowotworów, miażdzycy i nadciśnienia oraz cukrzycy) | 1 |
| T-A-3 | Naturalne antyoksydanty w produktach pochodzenia roślinnego: rodzaje, występowanie, zawartość oraz rola w roślinach i u ludzi. Czynniki wpływajace na zawartość antyoksydantów w surowcach roślinnych. | 1 |
| T-A-4 | Przeciwutleniacze w produktach pochodzenia zwierzęcego. Układy i procesy antyoksydacyjne w żywności pochodzenia zwierzęcego. Wzbogacanie żywności pochodzenia zwierzęcego w substancje przeciwutleniajace. | 1 |
| T-A-5 | Biodostępność antyoksydantów znajdujących się w zywności pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Interakcje z mikroflorą przewodu pokarmowego i wchlanianie. | 1 |
| T-A-6 | Przemiany antyutleniaczy podczas obróbki mechanizcznej, termicznej, chłodzenia, mrożenia i przechowywania żywności pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. | 1 |
| T-A-7 | Podstawowe metody oznaczania właściwości przeciwutleniajacych żywmości | 1 |
| 7 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Rodzaje reaktywnych form tlenu i aktywnych rodników. Mechanizmy powstawania RFT i WRT. | 2 |
| T-W-2 | Biologiczna rola RFT na róznych poziomach organizacji zywej materii. Destrukcyjny nadmiernej produkcji RFT i ich pochodnych na makromolekuły komórkowe. RFT jako przyczyna stanow patologicznych. | 2 |
| T-W-3 | Naturalne przeciwutleniacze w zywności pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. | 1 |
| T-W-4 | Wpływ przechowywania, obróbki technologicznej i procesów przetwórczych na zawartość przeciwutleniaczy w produktach spożywczych | 2 |
| T-W-5 | Suplementacja żywności substancjami o charakterze antyoksydantów. Rodzaje suplementów, cele, korzyści i potencjalne zagrożenia suplementacji. | 1 |
| 8 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | Uczestnictwo studentów w ćwiczeniach | 7 |
| A-A-2 | Samodzielne studiowanie literatury przedmiotu, przygotowanie do dyskusji w ramach poszczegolnych tematów objętych programem cwiczeń. | 5 |
| A-A-3 | Przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń. | 5 |
| A-A-4 | Przygotowanie prezentacji | 10 |
| A-A-5 | Konsultacje z prowadzacym ćwiczenia | 3 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Uczestnictwo studentów w wykładach | 8 |
| A-W-2 | Samodzielne studiowanie tematyki wykładów | 9 |
| A-W-3 | Przygotowanie do zaliczenia wykładów | 9 |
| A-W-4 | Konsultacje z prowadzacym wyklady | 4 |
| 30 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny z omówieniem zagadnień teoretycznych |
| M-2 | Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora. |
| M-3 | Dyskusja dydatktyczna i problemowa na ćwiczeniach. |
| M-4 | praca w grupach przy przygotowywaniu prezentacji danego zagadnienia i jego omówienia. |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego ćwiczenia i grupę audytoryjna prezentacji przygotowanej przez zespół, a także udziału studenta w jej omówieniu. |
| S-2 | Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego aktywności i przygotowania do dyskusji na każdym z ćwiczeń audytoryjnych. |
| S-3 | Ocena podsumowująca: Ocena z pisemnego zaliczenia wszystkich zagadnień objętych programem wykładów. |
| S-4 | Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena studenta, na którą składają się oceny z przygotowanej przezentacji oraz calościowa ocena jego przygotowania i dyskusji na wszystkich ćwiczeniach. |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| BT_2A_BPŻ-N-O1.2_W01 Student zna podstawowe pojęcia z zakresu homeostazy redox. Zna podstawowe rodzaje RFT i ich pochodzenie. Rozróżnia podstawowe grupy antyoksydantów, ich przedstawicieli i rolę w systemie obrony antyoksydacyjnej. Zna grupy przeciwutleniaczy w zywności pochodzenia roślinego i zwierzęcego oraz podstawową ich rolę w utrzymaniu równowagii pro-/antyoksydacyjnej. | BT_2A_W06 | — | — | C-1 | T-A-6, T-A-3, T-A-4, T-A-1, T-A-5, T-W-5, T-W-1, T-W-3, T-W-4, T-W-2 | M-1, M-2, M-4, M-3 | S-3, S-4, S-2, S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| BT_2A_BPŻ-N-O1.2_U01 Student w podstawowym zakresie prawidłowo posługuje się pojęciami z zakresu równowagi redox. Potrafi w ogólnym zarysie wyjaśnić związek między żywnością a statusem antyoksydacyjnym organiamu ludzkiegi i zwierzęcego. Potrafi podać podstawowe źródla żywnościowe poszczególnych grup przeciwutleniaczy. | BT_2A_U04 | — | — | C-1 | T-A-6, T-A-3, T-A-4, T-A-1, T-A-5, T-W-5, T-W-1, T-W-3, T-W-4, T-W-2 | M-1, M-2, M-3 | S-3, S-2, S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| BT_2A_BPŻ-N-O1.2_K01 Student ma świadomość znaczenia utrzymania rownowagi redoks dla prawidlowego funkcjonowania organizmu oraz obecności obecności w poszczególnych grupach produktow spożywczych odpowiednio czynników pro- lub antyoksydacyjnych. | BT_2A_K03, BT_2A_K06 | — | — | C-1 | T-A-6, T-A-3, T-A-4, T-W-5, T-W-3, T-W-4, T-W-2 | M-1, M-4, M-3 | S-2, S-1 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BT_2A_BPŻ-N-O1.2_W01 Student zna podstawowe pojęcia z zakresu homeostazy redox. Zna podstawowe rodzaje RFT i ich pochodzenie. Rozróżnia podstawowe grupy antyoksydantów, ich przedstawicieli i rolę w systemie obrony antyoksydacyjnej. Zna grupy przeciwutleniaczy w zywności pochodzenia roślinego i zwierzęcego oraz podstawową ich rolę w utrzymaniu równowagii pro-/antyoksydacyjnej. | 2,0 | |
| 3,0 | Student w bardzo waskim stopniu zna i wyjaśnia podstawowe pojęcia z zakresu homeostazy redox. Wybiórczo wymienia głównych przedstawicieli RFT i ich pochodzenie. Klasyfikuje podstawowe grupy antyoksydantów, ale tylko jednostkowo podaje ich przedstawicieli i ograniczonym zakresie wyjaśnia ich rolę w systemie obrony antyoksydacyjnej. Zna główne grupy przeciwutleniaczy w zywności pochodzenia roślinego i zwierzęcego, ale w mocno ograniczonym stopniu ich podstawową ich rolę w utrzymaniu równowagii pro-/antyoksydacyjnej konsumenta. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BT_2A_BPŻ-N-O1.2_U01 Student w podstawowym zakresie prawidłowo posługuje się pojęciami z zakresu równowagi redox. Potrafi w ogólnym zarysie wyjaśnić związek między żywnością a statusem antyoksydacyjnym organiamu ludzkiegi i zwierzęcego. Potrafi podać podstawowe źródla żywnościowe poszczególnych grup przeciwutleniaczy. | 2,0 | |
| 3,0 | Student tylko sporadycznie używa typowych pojęć i zwrotów z zakresu równowagi redox. Potrafi w ogólnym, ograniczonym zarysie wyjaśnić związek między żywnością a statusem antyoksydacyjnym organiamu ludzkiegi i zwierzęcego. Popełnia dośc liczne błędy przy wymienianiu podstawowych źródeł żywnościowych poszczególnych grup przeciwutleniaczy. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BT_2A_BPŻ-N-O1.2_K01 Student ma świadomość znaczenia utrzymania rownowagi redoks dla prawidlowego funkcjonowania organizmu oraz obecności obecności w poszczególnych grupach produktow spożywczych odpowiednio czynników pro- lub antyoksydacyjnych. | 2,0 | |
| 3,0 | Student tylko w ograniczonym zakresie uwaza za celową i uzasadniona ocenę poszczegolnych grup produktów spozywcztch pod kątem zawartości pro- - antyoksydantów. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Literatura podstawowa
- Grajek W (red), Przeciwutleniacze w żywności, Naukowo Techniczne, Warszawa, 2007
- Bartosz G, Druga Twarz tlenu., PWN, Warszawa, 2006
Literatura dodatkowa
- Zabłocka A, Janusz M., Dwa oblicza wolnych rodników tlenowych., Postępy Higieny i Medycyny Doswiadczalnej., Warszawa, 2008. 62:118-124., 2008
- Kulbacka J., Saczko J., Chwilkowska A., Stres oksydacyjny w procesach uszkodzenia komórek., MEDPRES Polski Merkuriusz Lekarski, Warszawa 2009. 157: 44-47., 2009
- Bańkowski E., Biochemia. Podręcznik dla studentów uczelni medycznych., Urban i Partner, Wrocław, 2009