Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biotechnologia (N2)
specjalność: Biotechnologia w produkcji zwierzęcej i ochronie środowiska
Sylabus przedmiotu Inżynieria komórkowa w rozrodzie zwierząt:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Biotechnologia | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia niestacjonarne | Poziom | drugiego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | magister inżynier | ||
| Obszary studiów | nauki rolnicze, leśne i weterynaryjne, studia inżynierskie | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Inżynieria komórkowa w rozrodzie zwierząt | ||
| Specjalność | Bioinżynieria produkcji żywności | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Biotechnologii Rozrodu Zwierząt i Higieny Środowiska | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Barbara Błaszczyk <Barbara.Blaszczyk@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Dariusz Gączarzewicz <dariusz.gaczarzewicz@zut.edu.pl>, Bogdan Lasota <Bogdan.Lasota@zut.edu.pl>, Beata Seremak <Beata.Seremak@zut.edu.pl>, Tomasz Stankiewicz <Tomasz.Stankiewicz@zut.edu.pl>, Jan Udała <Jan.Udala@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 4,0 | ECTS (formy) | 4,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Wiedza z zakresu podstaw biotechnologii i biotechnologi w rozrodzie zwierząt. |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie studentów z metodami inżynierii komórkowej stosowanymi w manipulacjach na gametach i zarodkach ssaków. |
| C-2 | Zapoznanie studentów z procedurą dotyczącą transferu zarodków u różnych gatunków zwierząt. |
| C-3 | Zapoznanie studentów z możlliwościami wykorzystania hodowli komórkowych w badaniach procesów rozrodczych ssaków. |
| C-4 | Kształtowanie właściwej postawy wobec wykorzystania inżynierii komórkowej w rozrodzie ssaków. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Wzrost i rozwój oocytów w warunkach in vivo. | 1 |
| T-A-2 | Czynniki wpływające na ilość i jakość uzyskanych zarodków. Aktywacja oocytów ssaków w warunkach in vitro. | 1 |
| T-A-3 | Znaczenie hodowli komórkowych "in vitro" w badaniach procesów rozrodczych. | 1 |
| T-A-4 | Aktywacja oocytów ssaków w warunkach "in vitro" - metody i znaczenie. Enukleacja oocytów. | 1 |
| T-A-5 | Wykorzystanie komórek zarodkowych przy produkcji zwierząt transgenicznych. Klonowanie zarodków - znaczenie i metody, potencjał i zdolności regulacyjne blastomerów. | 1 |
| 5 | ||
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Ocena morfologiczna oocytów z wykorzystaniem preparatów histologicznych jajnika. | 1 |
| T-L-2 | Pozyskiwanie oocytów z jajników wybranych gatunków ssaków, ocena jakości i przydatności oocytów do badań "in vitro". | 1 |
| T-L-3 | Przygotowanie oocytów do dojrzewania "in vitro". Ocena stopnia dojrzałości oocytów w procedurze IVM. | 2 |
| T-L-4 | Ocena nasienia, metody kapacytacji plemników i przygotowanie nasienia do zapłodnieania "in vitro". | 2 |
| T-L-5 | Zapłodnienie "in vitro" i hodowla zarodków do stadium blastocysty. Ocena jakości zarodków. Analiza stanu fizjologicznego narządów układu rozrodczego samicy jako potencjalnej biorczyni zarodków. | 2 |
| T-L-6 | Metody hodowli komórek pęcherzykowych i lutealnych jajnika. | 2 |
| 10 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Historia, rozwój i stan obecny w zakresie stosowania inżynierii komórkowej w rozrodzie ssaków. Potencjał rozrodczy samic. Metody pozyskiwania i przechowywania gamet żeńskich. | 1 |
| T-W-2 | Potencjał rozrodczy samców. Metody pozyskiwania gamet męskich. Możliwości wykorzystania plemnika w transgenezie jako nośnika obcej informacji genetycznej. | 1 |
| T-W-3 | Zapłodnienie in vivo i zapłodnienie pozaustrojowe. Metody i perspektywy wykorzystania zapłodnienia in vitro u poszczególnych gatunków ssaków (inseminacja oocytów, doplazmtycznea iniekcja). | 1 |
| T-W-4 | Możliwości długotrwałej konserwacji zarodków oraz procesy zachodzące podczas mrożenia i rozmrażania. Właściwości i możliwości transplantacji komórek zarodkowych. | 1 |
| T-W-5 | Sterowanie płcią - możliwości zastosowania i znaczenie praktyczne. | 1 |
| 5 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | Uczestnictwo w zajęciach. | 5 |
| A-A-2 | Uczestnictwo w konsultacjach. | 5 |
| A-A-3 | Przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń. | 20 |
| 30 | ||
| laboratoria | ||
| A-L-1 | Uczestnictwo w zajęciach. | 10 |
| A-L-2 | Przygotowanie się do zajęć laboratoryjnych. | 20 |
| A-L-3 | Przygotowanie się do zaliczenia ćwiczeń. | 25 |
| A-L-4 | Udział w konsultacjach. | 5 |
| 60 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Uczestnictwo w zajęciach. | 5 |
| A-W-2 | Uczestnictwo w konsultacjach. | 5 |
| A-W-3 | Przygotowanie do zaliczenia wykładów. | 20 |
| 30 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny z zastosowaniem technik multimedialnych. |
| M-2 | Pokaz, ćwiczenia laboratoryjne (preparatyka, obserwacja makro- i mikroskopowa). |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Bieżąca kontrola poprawności pracy na zajęciach laboratoryjnych. |
| S-2 | Ocena podsumowująca: Kolowium końcowe obejmująca zakres treści programowych wykładów. |
| S-3 | Ocena podsumowująca: Kolokwium końcowe obejmujące zakres treści programowych ćwiczeń. |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| BT_2A_BPŻ-S-D3_W01 Student zna najważniejsze fakty i osiągnięcia w zakresie inżynierii komórkowej w rozrodzie ssaków. Wymienia czynniki determinujące potencjał rozrodczy ssaków. Student wymienia i opisuje metody inżynierii komórkowej wykorzystywane w manipulacjach na gametach i zarodkach. | BT_2A_W01, BT_2A_W08 | — | — | C-1, C-4 | T-L-3, T-L-4, T-L-2, T-L-5, T-L-1, T-W-1, T-W-3, T-W-2 | M-2, M-1 | S-3, S-2, S-1 |
| BT_2A_BPŻ-S-D3_W02 Student zna metody pozyskiwania i transferu zarodków. Opisuje potencjalne korzyści wynikające z transferu zarodków w hodowli zwierząt. | BT_2A_W08, BT_2A_W09 | — | — | C-4, C-2 | T-W-3, T-W-4, T-W-5 | M-1 | S-3, S-2 |
| BT_2A_BPŻ-S-D3_W03 Student objaśnia znaczenie hodowli komórkowych w badaniach procesów rozrodczych ssaków. | BT_2A_W08 | — | — | C-3 | T-L-6 | M-1 | S-3 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| BT_2A_BPŻ-S-D3_U01 Student umie pozyskiwać i oceniać jakość gamet. Potrafi przeprowadzić kapacytację plemników i zakładać hodowle w procedurach: IVM, IVF i IVC. | BT_2A_U05, BT_2A_U06 | — | — | C-1, C-3 | T-L-3, T-L-4, T-L-2, T-L-5, T-L-1 | M-2 | S-1 |
| BT_2A_BPŻ-S-D3_U02 Student umie ocenić jakość zarodków. Potrafi właściwie zaplanować procedurę transferu zarodków. | BT_2A_U05, BT_2A_U08 | — | — | C-2 | T-L-5 | M-2, M-1 | S-3, S-2 |
| BT_2A_BPŻ-S-D3_U03 Potrafi przeprowadzić procedurę pozyskiwania, oceny i zakładania hodowli komórek pęcherzykowych i lutealnych. | BT_2A_U05 | — | — | C-3 | T-L-6 | M-2, M-1 | S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| BT_2A_BPŻ-S-D3_K01 Student ma świadomość znaczenia wiedzy, zna zalety i ograniczenia związane z wykorzystaniem inżynierii komórkowej w rozrodzie ssaków. Ukończenie zajęć będzie pomoce w pracy w jednostkach i laboratoriach wykorzystujących inżynierię komórkową w rozrodzie. | BT_2A_K01 | — | — | C-4 | T-L-3, T-L-4, T-L-6, T-L-2, T-L-5, T-L-1, T-W-1, T-W-3, T-W-2 | M-1 | S-1 |
| BT_2A_BPŻ-S-D3_K02 Student analizuje problem merytorycznie podejmując dyskusję w grupie. | BT_2A_K05 | — | — | C-4 | T-L-6, T-L-2, T-L-5, T-L-1, T-W-3, T-W-2 | M-1 | S-3, S-2 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BT_2A_BPŻ-S-D3_W01 Student zna najważniejsze fakty i osiągnięcia w zakresie inżynierii komórkowej w rozrodzie ssaków. Wymienia czynniki determinujące potencjał rozrodczy ssaków. Student wymienia i opisuje metody inżynierii komórkowej wykorzystywane w manipulacjach na gametach i zarodkach. | 2,0 | Student nie zna podstawowych faktów i osiągnięć z zakresu stosowania inżynierii komórkowej w rozrodzie ssaków. Nie zna większości czynników determinujących potencjał rozrodczy samic i samców. |
| 3,0 | Student zna niektóre fakty i osiągnięcia z zakresu stosowania inżynierii komórkowej w rozrodzie ssaków. Wymienia czynniki determinujące potencjał rozrodczy samic i samców oraz niektóre metody stosowane w manipulacjach na gametach i zarodkach. | |
| 3,5 | Student zna niektóre fakty i osiągnięcia z zakresu stosowania inżynierii komórkowej w rozrodzie ssaków. Wymienia i charakteryzuje niektóre czynniki determinujące potencjał rozrodczy samic i samców. Wymienia i opisuje niektóre metody stosowane w manipulacjach na gametach i zarodkach. | |
| 4,0 | Student zna niektóre fakty i osiągnięcia z zakresu stosowania inżynierii komórkowej w rozrodzie ssaków. Wymienia i w sposób ogólny charakteryzuje czynniki determinujące potencjał rozrodczy samic i samców. Wymienia i opisuje najważniejsze metody stosowane w manipulacjach na gametach i zarodkach. | |
| 4,5 | Student zna najważniejsze fakty i osiągnięcia z zakresu stosowania inżynierii komórkowej w rozrodzie ssaków. Wymienia i charakteryzuje czynniki determinujące potencjał rozrodczy samic i samców. Objaśnia znaczenie metod inżynierii komórkowej dla zwiększenia potencjału rozrodczego ssaków oraz opisuje najważniejsze metody stosowane w manipulacjach na gametach i zarodkach. | |
| 5,0 | Student zna wiele faktów i osiągnięć z zakresu stosowania inżynierii komórkowej w rozrodzie ssaków. Wymienia i bardzo dobrze charakteryzuje czynniki determinujące potencjał rozrodczy samic i samców wskazując na różnice u poszczególnych gatunków ssaków. W oparciu o szeroki warsztat merytoryczny opisuje i objaśnia znaczenie metod inżynierii komórkowej w zwiększaniu potencjału rozrodczego ssaków. | |
| BT_2A_BPŻ-S-D3_W02 Student zna metody pozyskiwania i transferu zarodków. Opisuje potencjalne korzyści wynikające z transferu zarodków w hodowli zwierząt. | 2,0 | Student nie zna wszystkich metod pozyskiwania zarodków, nie zna znaczenia transferu zarodków. |
| 3,0 | Student wymienia metody pozyskiwania zarodków i wylicza korzyści wynikające z transferu zarodków. | |
| 3,5 | Student wymienia metody pozyskiwania zarodków, niektóre z nich charakteryzuje. Wylicza korzyści wynikające z transferu zarodków. | |
| 4,0 | Student wymienia i opisuje metody pozyskiwania zarodków. Wymienia i opisuje korzyści wynikające z transferu zarodków. | |
| 4,5 | Student wymienia, charakteryzuje metody pozyskiwania zarodków i proponuje właściwe ich zastosowanie w zależności od celu. Opisuje znaczenie transferu zarodków. | |
| 5,0 | Student wymienia, charakteryzuje metody pozyskiwania zarodków i proponuje właściwe ich zastosowanie w zależności od celu. Wyczerpująco opisuje i uzasadnia na przykładach znaczenie transferu zarodków ze wskazaniem zalet i wad. | |
| BT_2A_BPŻ-S-D3_W03 Student objaśnia znaczenie hodowli komórkowych w badaniach procesów rozrodczych ssaków. | 2,0 | |
| 3,0 | Student wymienia korzyści, jakie dają hodowle komórkowe w badaniach procesów rozrodczych. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BT_2A_BPŻ-S-D3_U01 Student umie pozyskiwać i oceniać jakość gamet. Potrafi przeprowadzić kapacytację plemników i zakładać hodowle w procedurach: IVM, IVF i IVC. | 2,0 | |
| 3,0 | Student potrafi pozyskiwać oocyty stosując jedną metodę. Potrafi ocenić jakość nasienia, przeprowadza kapacytację plemników przynajmniej jednego gatunku zwierząt. Potrafi ocenić stopień dojrzałości oocytów, umie założyć hodowle do IVM, IVF i IVC. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| BT_2A_BPŻ-S-D3_U02 Student umie ocenić jakość zarodków. Potrafi właściwie zaplanować procedurę transferu zarodków. | 2,0 | |
| 3,0 | Student potrafi ocenić jakość zarodków przynajmniej w niektórych stadiach rozwoju. W procedurze transferu zarodków przedstawia ogólny schemat, ale nie uwzględnia uwarunkowań fizjologicznych samicy i różnic gatunkowych. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| BT_2A_BPŻ-S-D3_U03 Potrafi przeprowadzić procedurę pozyskiwania, oceny i zakładania hodowli komórek pęcherzykowych i lutealnych. | 2,0 | |
| 3,0 | Student określa różnice między komórkami pęcherzykowymi a lutealnymi. Nie zna jednak procedur związanych z zakładaniem ich hodowli. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BT_2A_BPŻ-S-D3_K01 Student ma świadomość znaczenia wiedzy, zna zalety i ograniczenia związane z wykorzystaniem inżynierii komórkowej w rozrodzie ssaków. Ukończenie zajęć będzie pomoce w pracy w jednostkach i laboratoriach wykorzystujących inżynierię komórkową w rozrodzie. | 2,0 | |
| 3,0 | Student zna tylko zalety lub tylko ograniczenia związane z wykorzystaniem inżynierii komórkowej w rozrodzie ssaków. Nie podejmuje dyskusji w tym zakresie. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| BT_2A_BPŻ-S-D3_K02 Student analizuje problem merytorycznie podejmując dyskusję w grupie. | 2,0 | |
| 3,0 | Student orientuje się w poruszanej tematyce, ale wykazuje niewielką aktywność samodzielną; przy ukierunkowaniu prowadzącego podejmuje dyskusję. Potrafi współpracować w grupie. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Literatura podstawowa
- Bielański A., Tischner M., Biotechnologia rozrodu zwierząt gospodarskich, Universitas, Kraków, 1993
- Zwierzchowski L., Jaszczak K., Modliński J.A. (red.), Biotechnologia zwierząt, PWN, Warszawa, 1997
- Krzanowska H., Sokół-Misiak W. (red.), Molekularne mechanizmy rozwoju zarodkowego, PWN, Warszawa, 2002
- Lechniak D., Sosnowski J., Dorynek Z., Inżynieria komórkowa u zwierząt. Przewodnik do ćwiczeń laboratoryjnych., AR Poznań, Poznań, 1998
- Stokłosowa S. (red.), Hodowla komórek i tkanek., PWN, Warszawa, 2004
Literatura dodatkowa
- Rosłanowski K. (red.), Leksykon rozrodu zwierząt, AR Poznań, Poznań, 1996
- Jura Cz. Klag J. (red.), Podstawy embriologii zwierząt i człowieka. Tom 1-2., PWN, Warszawa, 2006
- Kurpisz M. (red.), Molekularne podstawy rozrodczości człowieka i innych ssaków., Termedia Wydawnictwo Medyczne, Poznań, 2002
- Szyncel K., Sztuczne zapłodnienie. Jeśli nie in vitro, to co?, Wydawnictwo św. Stanisława BM, Kraków, 2010
- Szymański Ł., In vitro. Życie za życie, Petrus, Kraków, 2009
- Litwin J. A., Gajda M., Podstawy technik mikroskopowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 2012