Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Zootechnika (S1)
specjalność: Hodowla koni i jeździectwo

Sylabus przedmiotu Organizm kontra ksenobiotyki:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Zootechnika
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów nauki rolnicze, leśne i weterynaryjne, studia inżynierskie
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Organizm kontra ksenobiotyki
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Katedra Immunologii, Mikrobiologii i Chemii Fizjologicznej
Nauczyciel odpowiedzialny Dorota Jankowiak <dorota.jankowiak@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele
ECTS (planowane) 2,0 ECTS (formy) 2,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny 4 Grupa obieralna 4

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
wykładyW2 15 1,00,60zaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA2 15 1,00,40zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Znajomośc podstaw biologii, biochemii i fizjologii zwierząt z zakresu programu biologi w szkołach ponadgimnazialnych. Zaliczony przedmiot "Chemia" z semestru I

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Opanowanie podstawowych pojęć z zakresu metabilizmu ksenobiotyków w organizmie człowieka i zwierząt.Poznanie podstawowej lokalizacji i mechanizmów biotransformacji ksenobiotyków (w tym leków) oraz ich oddziaływania na w wszystkich poziomach organizacji żywej materii. zapoznanie się z głównymi barierami i mechanizmami chroniącymi komórki, narządy i cały organizm przed toksycznym wpływem ksenobiotyków.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Podstawowe definicje i parametry z zakresu kinetyki i dynamiki ksenobiotyków2
T-A-2Podstawowe czynniki warunkujace możliwość toksycznego oddziaływania ksenobiotyków na organizmy żywe: zależne od samego ksenobiotku, od organizmu i czynników środowiska.3
T-A-3Podstawowe mechanizmy działania ksenobiotyków na poziomie komórkowym, układowym i ogólnoustrojowym.2
T-A-4Zależność metabolizmu i jego zmiany indukowane ksenobiotykami. Główne miejsca (narządowe i komórkowe) biotransformacji ksenobiotyków. Reakcje z udziałem cytochromu P450, indukcja cytochromu P450. Polimorfizm genetyczny a bitransformacja ksenobiotyków - szybcy i wolni metabolizerzy4
T-A-5Zmiany metabolizmu watrobowego indukowane przez alkohol i wybrane leki2
T-A-6Ksenobiotyki psychaktywne - mechanizmy tolerancji i uzależnienia2
15
wykłady
T-W-1Definicja ksenobiotku. "Tylko dawka czyni truciznę". Czynniki warunkujące toksyczność ksenobiotyków.3
T-W-2Mechanizmy toksycznego działania ksenobiotyków2
T-W-3Losy ksenobiotyków w organizmie - metabolizm ksenobiotyków. wchłanianie, rozmieszczenie, przemiany biochemiczne i wydalanie z organizmu.5
T-W-4Główne miejsca i mechanizmy biotransformacji biotransgormacji ksenobiotyków. Udział biotransformacji watrobowej w mechanizmie działania ksebobiotyków.3
T-W-5Bariery w organizmie i podstawowe mechanizmy oporności komórek na działanie ksenobiotyków2
15

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1Uczestniczenie w zajęciach15
A-A-2Indywidulalne przygotowanie do tematyki poszczególnych ćwiczeń8
A-A-3Konsultacje2
A-A-4Przygotowanie prezentacji multimediaknej i jej omówienia.5
30
wykłady
A-W-1Uczestniczenie w wykładach15
A-W-2Konsultacje z prowadzącym wykłady1
A-W-3Przygotowanie do zaliczenia materiału objętego programem wykładów13
A-W-4Pisemne zaliczenia wykładów1
30

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykład informacyjny z omówieniem zagadniń teoretycznych
M-2Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora
M-3Dyskusja dydaktyczna i problemowa
M-4Konsultacje z prowadzącym wykłady

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: Ocena przygotowania studenta i jego aktywnosci na kazdych ćwiczeniach
S-2Ocena formująca: Ocena prezentacji przygotowanej w zespole oraz udział studenta w jej omówieniu
S-3Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena z ćwiczeń na podstawie: aktywności studentana każdych ćwiczeniach i oceny prezentacji
S-4Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie całości materiału objętego programem wykładów.

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ZO_1A_ZO-S-O2.2_W01
Student definiuje podstawowe pojęcia związane z metabolizmem ksenobiotyków w organizmie zwierzęcym. Opisuje podstawowe etapy metabolizmu ksenobiotyków w ujęciu ogólnoustrojowym oraz etapy biotransformacji watrobowej. Zna główne bariery i mechanizmy oporności komórek na toksyczne działanie ksenobiotyków.
ZO_1A_W01, ZO_1A_W05, ZO_1A_W07C-1T-W-2, T-W-1, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-A-1, T-A-2, T-A-3, T-A-4M-1, M-2, M-4, M-3S-4, S-1

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ZO_1A_ZO-S-O2.2_U01
Potrafi skrytykować nieuzasadnione i nadmierne stosowanie ogólnodostępnych ksenobiotyków pochodzenia farmakologicznego
ZO_1A_U04, ZO_1A_U08C-1T-W-1, T-A-1, T-A-4, T-A-5, T-A-6M-3S-4, S-1, S-2

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ZO_1A_ZO-S-O2.2_K01
Ma swiadomośc stałego zagrozenia zwiazanego z obecnością i dostępnością do szerokiej gamy ksenobiotyków. Dba więc o należyte postępowanie i rozsadne stosowanie róznego rodzaju związków chemicznych (farmaceutyków, uzywek, dodatków do żywności, srodków czystości itd.) i propaguje taką postawę wśród innych ludzi. Stale uzupełnia swoją wiedzę z tego zakresu.
ZO_1A_K03C-1T-W-2, T-W-1, T-A-5, T-A-6M-1, M-2, M-4S-4, S-1

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
ZO_1A_ZO-S-O2.2_W01
Student definiuje podstawowe pojęcia związane z metabolizmem ksenobiotyków w organizmie zwierzęcym. Opisuje podstawowe etapy metabolizmu ksenobiotyków w ujęciu ogólnoustrojowym oraz etapy biotransformacji watrobowej. Zna główne bariery i mechanizmy oporności komórek na toksyczne działanie ksenobiotyków.
2,0
3,0Student w miernym stopniu posługuje i potrafi zdefiniować podstawowe pojęcia z zakresu toksykokinetyki i toksykodynamiki substancji obcych. Wymienia, ale tylko bardzo pobieznie opisuje podstawowe miejsca i etapy metabolizmu ksenobiotyków w organizmie, podobnie jak istniejące na poszczególnych stopniach organizacji zywej materii pierwotne i nabyte mechanizmy oporności na toksyczne działanie ksenobiotyków.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
ZO_1A_ZO-S-O2.2_U01
Potrafi skrytykować nieuzasadnione i nadmierne stosowanie ogólnodostępnych ksenobiotyków pochodzenia farmakologicznego
2,0
3,0Potrafi jedynie w podstawowym i ograniczonym zakresie skrytykować nieuzasadnione i nadmierne stosowanie ogólnodostępnych ksenobiotyków pochodzenia farmakologicznego
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
ZO_1A_ZO-S-O2.2_K01
Ma swiadomośc stałego zagrozenia zwiazanego z obecnością i dostępnością do szerokiej gamy ksenobiotyków. Dba więc o należyte postępowanie i rozsadne stosowanie róznego rodzaju związków chemicznych (farmaceutyków, uzywek, dodatków do żywności, srodków czystości itd.) i propaguje taką postawę wśród innych ludzi. Stale uzupełnia swoją wiedzę z tego zakresu.
2,0
3,0Ma podstawową świadomośc stałego zagrozenia zwiazanego z obecnością w srodowisku i dostępnością do szerokiej gamy ksenobiotyków. W niewielkim jednak stpniu dba o należyte postępowanie i rozsadne stosowanie róznego rodzaju związków chemicznych (farmaceutyków, uzywek, dodatków do żywności, środków czystości itd.) i propaguje taką postawę wśród innych ludzi.
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Semczuk W, Toksykologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2002
  2. Hanke J., Piotrowski J.K, Biochemiczne podstawy toksykologii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 1994
  3. Piotrowski J.K., Podstawy toksykologii. Kompendium dla studentów szkół wyższych, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2008
  4. Piotrowski J.K., Podstawy toksykologii. Kompendium dla studentów szkół wyższych, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2008

Literatura dodatkowa

  1. Seńczuk W, Toksykologia współczesna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2006
  2. Brandys J, Toksykologia - wybrane zagadnienia, Wydawnictwo UJ, Kraków, 1999

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Podstawowe definicje i parametry z zakresu kinetyki i dynamiki ksenobiotyków2
T-A-2Podstawowe czynniki warunkujace możliwość toksycznego oddziaływania ksenobiotyków na organizmy żywe: zależne od samego ksenobiotku, od organizmu i czynników środowiska.3
T-A-3Podstawowe mechanizmy działania ksenobiotyków na poziomie komórkowym, układowym i ogólnoustrojowym.2
T-A-4Zależność metabolizmu i jego zmiany indukowane ksenobiotykami. Główne miejsca (narządowe i komórkowe) biotransformacji ksenobiotyków. Reakcje z udziałem cytochromu P450, indukcja cytochromu P450. Polimorfizm genetyczny a bitransformacja ksenobiotyków - szybcy i wolni metabolizerzy4
T-A-5Zmiany metabolizmu watrobowego indukowane przez alkohol i wybrane leki2
T-A-6Ksenobiotyki psychaktywne - mechanizmy tolerancji i uzależnienia2
15

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Definicja ksenobiotku. "Tylko dawka czyni truciznę". Czynniki warunkujące toksyczność ksenobiotyków.3
T-W-2Mechanizmy toksycznego działania ksenobiotyków2
T-W-3Losy ksenobiotyków w organizmie - metabolizm ksenobiotyków. wchłanianie, rozmieszczenie, przemiany biochemiczne i wydalanie z organizmu.5
T-W-4Główne miejsca i mechanizmy biotransformacji biotransgormacji ksenobiotyków. Udział biotransformacji watrobowej w mechanizmie działania ksebobiotyków.3
T-W-5Bariery w organizmie i podstawowe mechanizmy oporności komórek na działanie ksenobiotyków2
15

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1Uczestniczenie w zajęciach15
A-A-2Indywidulalne przygotowanie do tematyki poszczególnych ćwiczeń8
A-A-3Konsultacje2
A-A-4Przygotowanie prezentacji multimediaknej i jej omówienia.5
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Uczestniczenie w wykładach15
A-W-2Konsultacje z prowadzącym wykłady1
A-W-3Przygotowanie do zaliczenia materiału objętego programem wykładów13
A-W-4Pisemne zaliczenia wykładów1
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaZO_1A_ZO-S-O2.2_W01Student definiuje podstawowe pojęcia związane z metabolizmem ksenobiotyków w organizmie zwierzęcym. Opisuje podstawowe etapy metabolizmu ksenobiotyków w ujęciu ogólnoustrojowym oraz etapy biotransformacji watrobowej. Zna główne bariery i mechanizmy oporności komórek na toksyczne działanie ksenobiotyków.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówZO_1A_W01wykazuje ogólną wiedzę z zakresu biologii, chemii, matematyki i fizyki oraz nauk pokrewnych dostosowaną do kierunku zootechnika
ZO_1A_W05ma ogólną wiedzę z zakresu budowy i funkcjonowania organizmów żywych na poziomie komórki, tkanki, pojedynczego organizmu oraz populacji z uwzględnieniem różnych poziomów organizacji biosfery
ZO_1A_W07ma wiedzę o kształtowaniu środowiska przyrodniczego, jego roli i znaczeniu, zagrożeniach i metodach ochrony oraz zrównoważonym wykorzystaniu
Cel przedmiotuC-1Opanowanie podstawowych pojęć z zakresu metabilizmu ksenobiotyków w organizmie człowieka i zwierząt.Poznanie podstawowej lokalizacji i mechanizmów biotransformacji ksenobiotyków (w tym leków) oraz ich oddziaływania na w wszystkich poziomach organizacji żywej materii. zapoznanie się z głównymi barierami i mechanizmami chroniącymi komórki, narządy i cały organizm przed toksycznym wpływem ksenobiotyków.
Treści programoweT-W-2Mechanizmy toksycznego działania ksenobiotyków
T-W-1Definicja ksenobiotku. "Tylko dawka czyni truciznę". Czynniki warunkujące toksyczność ksenobiotyków.
T-W-3Losy ksenobiotyków w organizmie - metabolizm ksenobiotyków. wchłanianie, rozmieszczenie, przemiany biochemiczne i wydalanie z organizmu.
T-W-4Główne miejsca i mechanizmy biotransformacji biotransgormacji ksenobiotyków. Udział biotransformacji watrobowej w mechanizmie działania ksebobiotyków.
T-W-5Bariery w organizmie i podstawowe mechanizmy oporności komórek na działanie ksenobiotyków
T-A-1Podstawowe definicje i parametry z zakresu kinetyki i dynamiki ksenobiotyków
T-A-2Podstawowe czynniki warunkujace możliwość toksycznego oddziaływania ksenobiotyków na organizmy żywe: zależne od samego ksenobiotku, od organizmu i czynników środowiska.
T-A-3Podstawowe mechanizmy działania ksenobiotyków na poziomie komórkowym, układowym i ogólnoustrojowym.
T-A-4Zależność metabolizmu i jego zmiany indukowane ksenobiotykami. Główne miejsca (narządowe i komórkowe) biotransformacji ksenobiotyków. Reakcje z udziałem cytochromu P450, indukcja cytochromu P450. Polimorfizm genetyczny a bitransformacja ksenobiotyków - szybcy i wolni metabolizerzy
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny z omówieniem zagadniń teoretycznych
M-2Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora
M-4Konsultacje z prowadzącym wykłady
M-3Dyskusja dydaktyczna i problemowa
Sposób ocenyS-4Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie całości materiału objętego programem wykładów.
S-1Ocena formująca: Ocena przygotowania studenta i jego aktywnosci na kazdych ćwiczeniach
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student w miernym stopniu posługuje i potrafi zdefiniować podstawowe pojęcia z zakresu toksykokinetyki i toksykodynamiki substancji obcych. Wymienia, ale tylko bardzo pobieznie opisuje podstawowe miejsca i etapy metabolizmu ksenobiotyków w organizmie, podobnie jak istniejące na poszczególnych stopniach organizacji zywej materii pierwotne i nabyte mechanizmy oporności na toksyczne działanie ksenobiotyków.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaZO_1A_ZO-S-O2.2_U01Potrafi skrytykować nieuzasadnione i nadmierne stosowanie ogólnodostępnych ksenobiotyków pochodzenia farmakologicznego
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówZO_1A_U04Wykazuje gotowość do rzeczowej i merytorycznej dyskusji, umożliwiającej osiągnięcie wspólnego stanowiska z różnymi podmiotami
ZO_1A_U08Rozumie zależności pomiędzy strukturą a funkcją na poziomie komórek, tkanek, pojedynczych organizmów oraz populacji
Cel przedmiotuC-1Opanowanie podstawowych pojęć z zakresu metabilizmu ksenobiotyków w organizmie człowieka i zwierząt.Poznanie podstawowej lokalizacji i mechanizmów biotransformacji ksenobiotyków (w tym leków) oraz ich oddziaływania na w wszystkich poziomach organizacji żywej materii. zapoznanie się z głównymi barierami i mechanizmami chroniącymi komórki, narządy i cały organizm przed toksycznym wpływem ksenobiotyków.
Treści programoweT-W-1Definicja ksenobiotku. "Tylko dawka czyni truciznę". Czynniki warunkujące toksyczność ksenobiotyków.
T-A-1Podstawowe definicje i parametry z zakresu kinetyki i dynamiki ksenobiotyków
T-A-4Zależność metabolizmu i jego zmiany indukowane ksenobiotykami. Główne miejsca (narządowe i komórkowe) biotransformacji ksenobiotyków. Reakcje z udziałem cytochromu P450, indukcja cytochromu P450. Polimorfizm genetyczny a bitransformacja ksenobiotyków - szybcy i wolni metabolizerzy
T-A-5Zmiany metabolizmu watrobowego indukowane przez alkohol i wybrane leki
T-A-6Ksenobiotyki psychaktywne - mechanizmy tolerancji i uzależnienia
Metody nauczaniaM-3Dyskusja dydaktyczna i problemowa
Sposób ocenyS-4Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie całości materiału objętego programem wykładów.
S-1Ocena formująca: Ocena przygotowania studenta i jego aktywnosci na kazdych ćwiczeniach
S-2Ocena formująca: Ocena prezentacji przygotowanej w zespole oraz udział studenta w jej omówieniu
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Potrafi jedynie w podstawowym i ograniczonym zakresie skrytykować nieuzasadnione i nadmierne stosowanie ogólnodostępnych ksenobiotyków pochodzenia farmakologicznego
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaZO_1A_ZO-S-O2.2_K01Ma swiadomośc stałego zagrozenia zwiazanego z obecnością i dostępnością do szerokiej gamy ksenobiotyków. Dba więc o należyte postępowanie i rozsadne stosowanie róznego rodzaju związków chemicznych (farmaceutyków, uzywek, dodatków do żywności, srodków czystości itd.) i propaguje taką postawę wśród innych ludzi. Stale uzupełnia swoją wiedzę z tego zakresu.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówZO_1A_K03prezentuje postawę proekologiczną i postawę odpowiedzialności za otaczający świat ożywiony na różnych poziomach jego organizacji, wynikającą ze świadomości ryzyka związanego ze stosowaniem różnorodnych środków produkcji
Cel przedmiotuC-1Opanowanie podstawowych pojęć z zakresu metabilizmu ksenobiotyków w organizmie człowieka i zwierząt.Poznanie podstawowej lokalizacji i mechanizmów biotransformacji ksenobiotyków (w tym leków) oraz ich oddziaływania na w wszystkich poziomach organizacji żywej materii. zapoznanie się z głównymi barierami i mechanizmami chroniącymi komórki, narządy i cały organizm przed toksycznym wpływem ksenobiotyków.
Treści programoweT-W-2Mechanizmy toksycznego działania ksenobiotyków
T-W-1Definicja ksenobiotku. "Tylko dawka czyni truciznę". Czynniki warunkujące toksyczność ksenobiotyków.
T-A-5Zmiany metabolizmu watrobowego indukowane przez alkohol i wybrane leki
T-A-6Ksenobiotyki psychaktywne - mechanizmy tolerancji i uzależnienia
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny z omówieniem zagadniń teoretycznych
M-2Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora
M-4Konsultacje z prowadzącym wykłady
Sposób ocenyS-4Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie całości materiału objętego programem wykładów.
S-1Ocena formująca: Ocena przygotowania studenta i jego aktywnosci na kazdych ćwiczeniach
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Ma podstawową świadomośc stałego zagrozenia zwiazanego z obecnością w srodowisku i dostępnością do szerokiej gamy ksenobiotyków. W niewielkim jednak stpniu dba o należyte postępowanie i rozsadne stosowanie róznego rodzaju związków chemicznych (farmaceutyków, uzywek, dodatków do żywności, środków czystości itd.) i propaguje taką postawę wśród innych ludzi.
3,5
4,0
4,5
5,0