Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki - Inżynieria materiałowa (S1)

Sylabus przedmiotu Metrologia techniczna:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Inżynieria materiałowa
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów nauki techniczne, studia inżynierskie
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Metrologia techniczna
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Instytut Inżynierii Materiałowej
Nauczyciel odpowiedzialny Paweł Kochmański <Pawel.Kochmanski@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele
ECTS (planowane) 5,0 ECTS (formy) 5,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
laboratoriaL3 15 1,00,38zaliczenie
wykładyW3 15 1,00,62zaliczenie
laboratoriaL4 15 1,00,38zaliczenie
wykładyW4 15 2,00,62zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Rodzaje, źródła błędów pojęcia teorii błędów pomiarowych. Elementy statystyki - rodzaje błędów standardowych,rozkład normalny - rozkład równomierny.
W-2Rodzaje i źródła błędów. Podstawowe pojęcia teorii błędów pomiarowych. Elementy statystyki - rodzaje błędów standardowych, rozkład normalny - rozkład równomierny

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawową wiedzą z zakresu metrologii ogólnej oraz technicznej, poznanie terminologii stosowanej w metrologii wielkości geometrycznych typowej dla opisu elementów maszyn oraz zasad ich tolerowania. Poznanie metod i technik pomiarowych, w tym współrzędnościowej techniki pomiarowej z wzorcami i przyrządami pomiarowymi wielkości geometrycznych oraz zasadami analizy dokładności wyników pomiaru, a takŜe sprzętu pomiarowego stosowanego w pomiarach elementów maszyn.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
laboratoria
T-L-1PODSTAWOWE NARZęDZIA DO POMIARU DŁUGOśCI i kąta POMIARY WYMIARÓW ZEWNęTRZNYCH POMIARY WYMIARÓW WEWNęTRZNYCH POMIARY KąTÓW I STOżKÓW SPRAWDZANIE NARZęDZI POMIAROWYCH POMIARY GWINTÓW POMIARY KÓŁ ZęBATYCH SZACOWANIE NIEPEWNOśCI POMIARU POMIARY WSPÓŁRZęDNOśCIOWE POMIARY POZIOMNICAMI ELEKTRONICZNYMI15
15
laboratoria
T-L-1POMIARY MIKROSKOPEM WARSZTATOWYM POMIARY TEMPERATURY Pomiary geometrii powierzchni Pomiary twardości Pomiar mikrotwardości Nanoindentacja Pomiary w technice próżniowej15
15
wykłady
T-W-1Pomiary twardości metodami: Vickersa, Knoopa, Rockwella, Shore'a, Brinella, Leeb'a, Poldi'ego. Zasady wykonywania pomiarów, urządzenia pomiarowe. Pomiary temperatury. Pomiary w technice próżniowej. Nanoindentacja.15
15
wykłady
T-W-1Podstawowe pojęcia metrologii: pomiar, jednostki miar, wzorce i przyrządy. Struktura geometryczna wyrobu i jej formalny opis. Specyfikacje geometrii wyrobów. Wymiary – ich klasyfikacja i tolerowanie. Pasowanie wymiarów. Podstawy analizy błędów pomiarowych: klasyfikacja błędów, źródła błędów, niepewność pomiaru i jej wyznaczanie, opracowanie końcowych wyników pomiarów. Opis postaci geometrycznej wyrobów: wymiary liniowe i kątowe oraz wymiarów geometrycznych: kształtu, kierunku, położenia i bicia. Tolerancje geometryczne. Opis geometryczny kątów, stożków, gwintów i kół zębatych i ich tolerowanie. Tolerancje kształtu kierunku i położenia. Parametry geometryczne powierzchni: chropowatość i falistość powierzchni. Techniki pomiaru wielkości geometrycznych, w tym współrzędnościowa technika pomiarowa. Metody oraz sprzęt do pomiaru elementów maszyn. Zasady doboru i kontroli narzędzi pomiarowych.15
15

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
laboratoria
A-L-1uczestnictwo w zajęciach15
A-L-2Opracowanie sprawozdań11
26
laboratoria
A-L-1zajęcia laboratoryjne15
A-L-2opracowania sprawozdań11
26
wykłady
A-W-1Uczestnictwo w wykładzie15
A-W-2Praca własna studenta34
49
wykłady
A-W-1Uczestnictwo w wykładach15
A-W-2Praca własna studenta10
25

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykład, jako podstawowa forma zajęć, materiały pomocnicze: zdjęcia, rysunki, schematy przekazywane za pomocą środków audiowizualnych. Dyskusja ze studentami nad wybranymi problemami z zakresu budowy narzedzi pomiarowych, sposobów pomiarów, nowinek technicznych z zakresu metrologii.

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: W trakcie prowadzonych prowadzonych zajęć obserwacja studenów, dyskusja nad wybranycmi częściami wykładu. Ocena umiejętności notowania, sumienności i frekfencji. Ocena na podstawie testu psrawdzającego.

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
IM_1A_C37_W01
W trakcie prowadzonych laboratoryjnych przewidziana możliwośc zdobycia umiejętności poslugiwania się aparaturą pomiarową. Umiejetnosc samodzielnego poruszania się po problematyce specjalistycznej metrologii technicznej.
IM_1A_W14C-1T-W-1M-1S-1

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
IM_1A_C37_U01
W trakcie prowadzonych laboratoryjnych przewidziana możliwośc zdobycia umiejętności poslugiwania się aparaturą pomiarową. Umiejetnosc samodzielnego poruszania się po problematyce specjalistycznej metrologii technicznej.
IM_1A_U01, IM_1A_U15, IM_1A_U16C-1T-L-1M-1S-1

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
IM_1A_C37_K01
Student potrafi dobrać odpowiednią metodę pomiarową do pomiarów danej cechy wyrobu lub materiału. Potrafi zinterpretować wyniki pomiarów i przedstawić je w odpowiedni sposób.
IM_1A_K01C-1T-L-1M-1S-1

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
IM_1A_C37_W01
W trakcie prowadzonych laboratoryjnych przewidziana możliwośc zdobycia umiejętności poslugiwania się aparaturą pomiarową. Umiejetnosc samodzielnego poruszania się po problematyce specjalistycznej metrologii technicznej.
2,0nie uczęszczal na zajęcia i nie zna podstaw metrologii
3,0zna podstawy metrologii i posiada notatki na poziomie dostatecznym
3,5zna podstawy metrologii, posiada notatki na poziomie dostatecznym, uczestniczył w wykładach
4,0zna podstawy metrologii, posiada dobre notatki , uczestniczył czynnie w wykładach, zna dobrze wybrane zagadnienia z metrologii
4,5zna podstawy metrologii, posiada bardzo dobre notatki , uczestniczył czynnie w wykładach, zna dobrze wybrane zagadnienia z metrologii
5,0zna podstawy metrologii, posiada bardzo dobre notatki , uczestniczył czynnie w wykładach, zna bardzo dobrze wybrane zagadnienia z metrologii

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
IM_1A_C37_U01
W trakcie prowadzonych laboratoryjnych przewidziana możliwośc zdobycia umiejętności poslugiwania się aparaturą pomiarową. Umiejetnosc samodzielnego poruszania się po problematyce specjalistycznej metrologii technicznej.
2,0
3,0Student posiada umiejetnosc samodzielnego poruszania się po problematyce specjalistycznej metrologii technicznej.
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. 1. Jakubiec W. i inni., Metrologia wielkości geometrycznych. WNT, Warszawa 2004. 2. Bialas S., Metrologia techniczna z podstawami tolerowania wielkości geometrycznych dla mechaników. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2006. 3. Praca zbiorowa., Specyfikacje Geometrii Wyrobów (GPS) – wykład dla uczelni technicznych. OW Politechnika Warszawska, Warszawa 2001. 4. Ratajczak E., Współrzędnościowa technika pomiarowa. OW Politechnika Warszawska. Warszawa 1996. 5. Wykłady z metrologii wielkości geometrycznych., www.metrologia.pwr.wroc.pl, ., ., ., 2011, ., .
  2. 1) Chwaleba A., Poniński M., Siedlecki A.: Metrologia elektryczna. WNT, Warszawa, 2003. 2) Jakubiec W., Malinowski J.: Metrologia wielkości geometrycznych; WNT, Warszawa 2004 3) Jezierski J.: Analiza tolerancji i niedokładności pomiarów w budowie maszyn; WNT, Warszawa 1994. 4) Lesiak P., Świsulski D.: Komputerowa technika pomiarowa w przykładach, Wyd. Ag. PAK, W-wa, 2002. 5) Miłek M.: Metrologia elektryczna wielkości nieelektrycznych, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2006. 6) Nawrocki W.: Sensory i systemy pomiarowe, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2006., ., ., ., 2011, ., .
  3. 1. Jakubiec W. i inni., Metrologia wielkości geometrycznych. WNT, Warszawa 2004. 2. Bialas S., Metrologia techniczna z podstawami tolerowania wielkości geometrycznych dla mechaników. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2006. 3. Praca zbiorowa., Specyfikacje Geometrii Wyrobów (GPS) – wykład dla uczelni technicznych. OW Politechnika Warszawska, Warszawa 2001. 4. Ratajczak E., Współrzędnościowa technika pomiarowa. OW Politechnika Warszawska. Warszawa 1996. 5. Wykłady z metrologii wielkości geometrycznych., www.metrologia.pwr.wroc.pl, ., ., ., 2011, ., .

Literatura dodatkowa

  1. 1. Malinowski J., Pomiary długości i kąta w budowie maszyn. WSiP, Warszawa 1998. 2. Sałaciński T., Elementy metrologii wielkości geometrycznych. Przykłady i zadania. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2000. 3. Dobosz.M, Współczesne metody pomiarów wielkości geometrycznych. Elektronizacja 4/96. 4. Malinowski J., Pomiary długości i kąta. WNT, Warszawa 1994., ., ., ., 2011, ., .

Treści programowe - laboratoria

KODTreść programowaGodziny
T-L-1PODSTAWOWE NARZęDZIA DO POMIARU DŁUGOśCI i kąta POMIARY WYMIARÓW ZEWNęTRZNYCH POMIARY WYMIARÓW WEWNęTRZNYCH POMIARY KąTÓW I STOżKÓW SPRAWDZANIE NARZęDZI POMIAROWYCH POMIARY GWINTÓW POMIARY KÓŁ ZęBATYCH SZACOWANIE NIEPEWNOśCI POMIARU POMIARY WSPÓŁRZęDNOśCIOWE POMIARY POZIOMNICAMI ELEKTRONICZNYMI15
15

Treści programowe - laboratoria

KODTreść programowaGodziny
T-L-1POMIARY MIKROSKOPEM WARSZTATOWYM POMIARY TEMPERATURY Pomiary geometrii powierzchni Pomiary twardości Pomiar mikrotwardości Nanoindentacja Pomiary w technice próżniowej15
15

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Pomiary twardości metodami: Vickersa, Knoopa, Rockwella, Shore'a, Brinella, Leeb'a, Poldi'ego. Zasady wykonywania pomiarów, urządzenia pomiarowe. Pomiary temperatury. Pomiary w technice próżniowej. Nanoindentacja.15
15

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Podstawowe pojęcia metrologii: pomiar, jednostki miar, wzorce i przyrządy. Struktura geometryczna wyrobu i jej formalny opis. Specyfikacje geometrii wyrobów. Wymiary – ich klasyfikacja i tolerowanie. Pasowanie wymiarów. Podstawy analizy błędów pomiarowych: klasyfikacja błędów, źródła błędów, niepewność pomiaru i jej wyznaczanie, opracowanie końcowych wyników pomiarów. Opis postaci geometrycznej wyrobów: wymiary liniowe i kątowe oraz wymiarów geometrycznych: kształtu, kierunku, położenia i bicia. Tolerancje geometryczne. Opis geometryczny kątów, stożków, gwintów i kół zębatych i ich tolerowanie. Tolerancje kształtu kierunku i położenia. Parametry geometryczne powierzchni: chropowatość i falistość powierzchni. Techniki pomiaru wielkości geometrycznych, w tym współrzędnościowa technika pomiarowa. Metody oraz sprzęt do pomiaru elementów maszyn. Zasady doboru i kontroli narzędzi pomiarowych.15
15

Formy aktywności - laboratoria

KODForma aktywnościGodziny
A-L-1uczestnictwo w zajęciach15
A-L-2Opracowanie sprawozdań11
26
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - laboratoria

KODForma aktywnościGodziny
A-L-1zajęcia laboratoryjne15
A-L-2opracowania sprawozdań11
26
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Uczestnictwo w wykładzie15
A-W-2Praca własna studenta34
49
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Uczestnictwo w wykładach15
A-W-2Praca własna studenta10
25
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaIM_1A_C37_W01W trakcie prowadzonych laboratoryjnych przewidziana możliwośc zdobycia umiejętności poslugiwania się aparaturą pomiarową. Umiejetnosc samodzielnego poruszania się po problematyce specjalistycznej metrologii technicznej.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówIM_1A_W14Ma wiedzę w zakresie podstawowych metod badań właściwości fizykochemicznych, mechanicznych i eksploatacyjnych oraz metod pomiaru geometrii niezbędną do doboru tych metod charakteryzowania wyrobów przed, w trakcie i po procesie eksploatacji
Cel przedmiotuC-1Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawową wiedzą z zakresu metrologii ogólnej oraz technicznej, poznanie terminologii stosowanej w metrologii wielkości geometrycznych typowej dla opisu elementów maszyn oraz zasad ich tolerowania. Poznanie metod i technik pomiarowych, w tym współrzędnościowej techniki pomiarowej z wzorcami i przyrządami pomiarowymi wielkości geometrycznych oraz zasadami analizy dokładności wyników pomiaru, a takŜe sprzętu pomiarowego stosowanego w pomiarach elementów maszyn.
Treści programoweT-W-1Pomiary twardości metodami: Vickersa, Knoopa, Rockwella, Shore'a, Brinella, Leeb'a, Poldi'ego. Zasady wykonywania pomiarów, urządzenia pomiarowe. Pomiary temperatury. Pomiary w technice próżniowej. Nanoindentacja.
Metody nauczaniaM-1Wykład, jako podstawowa forma zajęć, materiały pomocnicze: zdjęcia, rysunki, schematy przekazywane za pomocą środków audiowizualnych. Dyskusja ze studentami nad wybranymi problemami z zakresu budowy narzedzi pomiarowych, sposobów pomiarów, nowinek technicznych z zakresu metrologii.
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: W trakcie prowadzonych prowadzonych zajęć obserwacja studenów, dyskusja nad wybranycmi częściami wykładu. Ocena umiejętności notowania, sumienności i frekfencji. Ocena na podstawie testu psrawdzającego.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0nie uczęszczal na zajęcia i nie zna podstaw metrologii
3,0zna podstawy metrologii i posiada notatki na poziomie dostatecznym
3,5zna podstawy metrologii, posiada notatki na poziomie dostatecznym, uczestniczył w wykładach
4,0zna podstawy metrologii, posiada dobre notatki , uczestniczył czynnie w wykładach, zna dobrze wybrane zagadnienia z metrologii
4,5zna podstawy metrologii, posiada bardzo dobre notatki , uczestniczył czynnie w wykładach, zna dobrze wybrane zagadnienia z metrologii
5,0zna podstawy metrologii, posiada bardzo dobre notatki , uczestniczył czynnie w wykładach, zna bardzo dobrze wybrane zagadnienia z metrologii
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaIM_1A_C37_U01W trakcie prowadzonych laboratoryjnych przewidziana możliwośc zdobycia umiejętności poslugiwania się aparaturą pomiarową. Umiejetnosc samodzielnego poruszania się po problematyce specjalistycznej metrologii technicznej.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówIM_1A_U01Potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych i innych źródeł; także w języku obcym; potrafi integrować uzyskane informacje, dokonywać ich interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie
IM_1A_U15Potrafi posłużyć się właściwie dobranymi metodami i urządzeniami do charakteryzowania materiału lub wyrobu
IM_1A_U16Potrafi dobrać metody i urządzenia do charakteryzowania materiału lub wyrobu
Cel przedmiotuC-1Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawową wiedzą z zakresu metrologii ogólnej oraz technicznej, poznanie terminologii stosowanej w metrologii wielkości geometrycznych typowej dla opisu elementów maszyn oraz zasad ich tolerowania. Poznanie metod i technik pomiarowych, w tym współrzędnościowej techniki pomiarowej z wzorcami i przyrządami pomiarowymi wielkości geometrycznych oraz zasadami analizy dokładności wyników pomiaru, a takŜe sprzętu pomiarowego stosowanego w pomiarach elementów maszyn.
Treści programoweT-L-1POMIARY MIKROSKOPEM WARSZTATOWYM POMIARY TEMPERATURY Pomiary geometrii powierzchni Pomiary twardości Pomiar mikrotwardości Nanoindentacja Pomiary w technice próżniowej
Metody nauczaniaM-1Wykład, jako podstawowa forma zajęć, materiały pomocnicze: zdjęcia, rysunki, schematy przekazywane za pomocą środków audiowizualnych. Dyskusja ze studentami nad wybranymi problemami z zakresu budowy narzedzi pomiarowych, sposobów pomiarów, nowinek technicznych z zakresu metrologii.
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: W trakcie prowadzonych prowadzonych zajęć obserwacja studenów, dyskusja nad wybranycmi częściami wykładu. Ocena umiejętności notowania, sumienności i frekfencji. Ocena na podstawie testu psrawdzającego.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student posiada umiejetnosc samodzielnego poruszania się po problematyce specjalistycznej metrologii technicznej.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaIM_1A_C37_K01Student potrafi dobrać odpowiednią metodę pomiarową do pomiarów danej cechy wyrobu lub materiału. Potrafi zinterpretować wyniki pomiarów i przedstawić je w odpowiedni sposób.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówIM_1A_K01Rozumie potrzebę i zna możliwości ciągłego dokształcania się (studia drugiego i trzeciego stopnia, studia podyplomowe, kursy) – podnoszenia kompetencji zawodowych, osobistych i społecznych
Cel przedmiotuC-1Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawową wiedzą z zakresu metrologii ogólnej oraz technicznej, poznanie terminologii stosowanej w metrologii wielkości geometrycznych typowej dla opisu elementów maszyn oraz zasad ich tolerowania. Poznanie metod i technik pomiarowych, w tym współrzędnościowej techniki pomiarowej z wzorcami i przyrządami pomiarowymi wielkości geometrycznych oraz zasadami analizy dokładności wyników pomiaru, a takŜe sprzętu pomiarowego stosowanego w pomiarach elementów maszyn.
Treści programoweT-L-1POMIARY MIKROSKOPEM WARSZTATOWYM POMIARY TEMPERATURY Pomiary geometrii powierzchni Pomiary twardości Pomiar mikrotwardości Nanoindentacja Pomiary w technice próżniowej
Metody nauczaniaM-1Wykład, jako podstawowa forma zajęć, materiały pomocnicze: zdjęcia, rysunki, schematy przekazywane za pomocą środków audiowizualnych. Dyskusja ze studentami nad wybranymi problemami z zakresu budowy narzedzi pomiarowych, sposobów pomiarów, nowinek technicznych z zakresu metrologii.
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: W trakcie prowadzonych prowadzonych zajęć obserwacja studenów, dyskusja nad wybranycmi częściami wykładu. Ocena umiejętności notowania, sumienności i frekfencji. Ocena na podstawie testu psrawdzającego.