Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Rolnictwo (S1)
Sylabus przedmiotu Produkcja zwierzęca:
Informacje podstawowe
Kierunek studiów | Rolnictwo | ||
---|---|---|---|
Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
Obszary studiów | nauki rolnicze, leśne i weterynaryjne, studia inżynierskie | ||
Profil | ogólnoakademicki | ||
Moduł | — | ||
Przedmiot | Produkcja zwierzęca | ||
Specjalność | przedmiot wspólny | ||
Jednostka prowadząca | Katedra Nauk o Zwierzętach Przeżuwających | ||
Nauczyciel odpowiedzialny | Jerzy Wójcik <Jerzy.Wojcik@zut.edu.pl> | ||
Inni nauczyciele | Maria Kawęcka <Maria.Kawecka@zut.edu.pl>, Bogumiła Pilarczyk <Bogumila.Pilarczyk@zut.edu.pl>, Małgorzata Szewczuk <Malgorzata.Szewczuk@zut.edu.pl> | ||
ECTS (planowane) | 4,0 | ECTS (formy) | 4,0 |
Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
KOD | Wymaganie wstępne |
---|---|
W-1 | Wiedza z budowy oraz funkcjonowania organizmu zwierząt gospodarskich. |
Cele przedmiotu
KOD | Cel modułu/przedmiotu |
---|---|
C-1 | Celem przedmiotu jest przekazanie studentom podstawowej wiedzy na temat znaczenia gospodarczego bydła, owiec i kóz oraz trzody chlewnej, typów użytkowych oraz ras hodowanych w Polsce i na świecie, żywienia i użytkowania zwierząt gospodarskich oraz technologii chowu różnych grup produkcyjnych. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
KOD | Treść programowa | Godziny |
---|---|---|
ćwiczenia audytoryjne | ||
T-A-1 | Zootechniczny opis ciała bydła. Charakterystyka typów użytkowych. Metody znakowania bydła. System Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt. | 2 |
T-A-2 | Metody oceny pokroju bydła. Wady budowy występujące u różnych typów użytkowych. | 2 |
T-A-3 | Rozród bydła. Wychów i żywienie cieląt oraz młodego bydła. | 2 |
T-A-4 | Techniki pozyskiwania mleka. Metody oceny użytkowości mlecznej bydła. Wymagania jakościowe mleka surowego. | 2 |
T-A-5 | Metody oceny użytkowości mięsnej bydła. Ocena umięśnienia i otłuszczenia tuszy według systemu EUROP. | 2 |
T-A-6 | Rozród owiec i kóz. | 1 |
T-A-7 | Uzytkowanie mięsne i wełniste owiec i kóz. | 1 |
T-A-8 | Użytkowanie mleczne owiec i kóz. | 2 |
T-A-9 | Czynniki decydujące o efektywności produkcji świń. Żywienie tuczników. | 2 |
T-A-10 | Ogólna charakterystyka pasz stosowanych w żywieniu świń. | 2 |
T-A-11 | Określanie zapotrzebowania i układanie dawek dla różnych grup produkcyjnych świń | 2 |
T-A-12 | Określanie zapotrzebowania dla poszczególnych grup produkcyjnych świń, układanie dawek pokarmowych dla tuczników. | 4 |
T-A-13 | Fotoklimat pomieszczeń inwentarskich. Promieniowanie słoneczne. Wpływ promieniowania na zwierzęta. Metody pomiaru natężenia promieniowania. Oświetlenie naturalne i sztuczne. Wskaźniki oświetlenia. Termoregulacja i termometria. Wpływ temperatury na zdrowotność i produkcyjność zwierząt. Wskaźniki wilgotności. Układy termiczno – wilgotnościowe. Chemiczne zanieczyszczenia powietrza w pomieszczeniach gospodarskich. Metody oznaczania szkodliwych domieszek gazowych w pomieszczeniach inwentarskich. Biologiczne zanieczyszczenia powietrza. Metody oznaczania drobnoustrojów w powietrzu pomieszczeń inwentarskich. Zapylenie i mikroflora powietrza pomieszczeń, metody oznaczania. | 2 |
T-A-14 | Metody sumarycznej oceny wyników klimatycznych. Ochładzanie i katatermometria. Techniki pomiarów katatermometrycznych. Ruch powietrza i anemometria. Sposoby pomiaru ruchu powietrza. Ciśnienie atmosferyczne i barometria. Pomiar ciśnienia atmosferycznego. Wentylacja pomieszczeń inwentarskich dla zwierząt. | 2 |
T-A-15 | Zasady obchodzenia się ze zwierzętami. Metody poskramiania świn, bydła, trzody chlewnej, owiec i koni. Badanie kliniczne zwierząt zdrowych (badanie ciepłoty ciała, tętna i oddechów, błon śluzowych, wezłów chłonnych). Udzielanie pomocy w nagłych wypadkach i zachorowaniach. Sposoby podawania leków. Apteczka weterynaryjna. | 2 |
30 | ||
wykłady | ||
T-W-1 | Znaczenie gospodarcze bydła. Rozmieszczenie i stan hodowli bydła w Polsce i na świecie. Kierunki produkcji. | 2 |
T-W-2 | Rasy bydła hodowane w Polsce. Rasy bydła mlecznego oraz mięsnego i ich przydatność w różnych technologiach produkcji. | 2 |
T-W-3 | Użytkowanie mleczne bydła. Czynniki wpływające na ilość i jakość pozyskiwanego mleka. | 2 |
T-W-4 | Użytkowanie mięsna bydła. Czynniki wpływające na ilość i jakość pozyskiwanego mięsa wołowego. Systemy i rodzaje opasu oraz kategorie opasanego bydła. | 2 |
T-W-5 | Żywienie bydła. Żywienie krów mlecznych w okresie zasuszenia oraz w kolejnych okresach laktacji. Najczęściej stosowane technologie żywienia bydła. Żywienie krów mamek oraz bydła opasowego. | 2 |
T-W-6 | Znaczenie gospodarcze owiec i kóz. Typy użytkowe i najważniejsze rasy owiec i kóz w Polsce i na świecie. | 2 |
T-W-7 | Żywienie różnych grup produkcyjnych owiec i kóz. | 2 |
T-W-8 | Produkcja świń w Polsce na tle pozostałych krajów Europy i świata. Cechy związane z użytkowaniem świń. | 2 |
T-W-9 | Rasy świń hodowane w kraju. Charakterystyka ras matecznych i ojcowskich użytkowanych. | 2 |
T-W-10 | Organizacja hodowli i chowu świń w Polsce. Krzyżowanie towarowe świń. | 3 |
T-W-11 | Podstawy żywienia świń. | 3 |
T-W-12 | Rola i znaczenie optymalizacji środowiska hodowlanego. Wpływ warunków utrzymania na zdrowie zwierząt. Dobrostan zwierząt gospodarskich i metody jego oceny. | 2 |
T-W-13 | Mikroklimat pomieszczen inwentarskich. Ogólne wymogi zoohigieniczne w budynkach inwentarskich. | 2 |
T-W-14 | Profilaktyka wybranych chorób zwierząt. Przykłady programów profilaktycznych. | 2 |
30 |
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
KOD | Forma aktywności | Godziny |
---|---|---|
ćwiczenia audytoryjne | ||
A-A-1 | Uczestnictwo w zajęciach. | 30 |
A-A-2 | przygotowanie do zaliczenia treści programowych ćwiczeń | 10 |
A-A-3 | konsultacje przedmiotowe | 5 |
A-A-4 | studiowanie wskazanej literatury | 15 |
60 | ||
wykłady | ||
A-W-1 | Uczestnictwo w wykładach. | 30 |
A-W-2 | Samodzielne studiowanie tematyki wykładów. | 5 |
A-W-3 | Przygotowanie się do kolokwiów i zaliczenia wykładów. | 15 |
A-W-4 | Czytanie wskazanej literatury. | 10 |
60 |
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
---|---|
M-1 | Wyklad infomacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne |
M-2 | Prezentacja multimedialna przy wykorzystaniu komputera i projektora. |
M-3 | Praca w grupach |
M-4 | Filmy tematyczne |
M-5 | Dyskusja dydaktyczna |
M-6 | Objaśnienia wykonywanych zadań |
Sposoby oceny
KOD | Sposób oceny |
---|---|
S-1 | Ocena formująca: Zaliczenia w formie pisemnej z przeprowadzonych wykładów - kolokwia cząstkowe. |
S-2 | Ocena formująca: Zaliczenia w formie pisemnej z przeprowadzonych ćwiczeń - kolokwia cząstkowe. |
S-3 | Ocena podsumowująca: Końcowa ocena z wykładów - średnia z ocen z zaliczeń cząstkowych z poszczególnych bloków tematycznych. |
S-4 | Ocena podsumowująca: Końcowa ocena z ćwiczeń - średnia z ocen z zaliczeń cząstkowych z poszczególnych bloków tematycznych. |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
ROL_1A_C13_W12 Student zna i umie scharakteryzować kierunki produkcji zwierzęcej oraz rozumie ich znaczenie gospodarcze. Rozróżnia rasy bydła, owiec i kóz oraz świń hodowanych w Polsce i na świecie z uwzględnieniem ich przydatności w różnych technologiach produkcji. Umie opisać wpływ różnych czynników na ilość i jakość mleka oraz mięsa produkowanego przez zwierzęta gospodarskie. Zna i potrafi opisać najcześciej stosowane technologie w produkcji zwierzęcej. Zna metody oceny użytkowości różnych gatunków zwierząt gospodarskich. Umie opisać wpływ różnych czynników środowiskowych na zdrowie i produkcyjność zwierząt. | ROL_1A_W12 | — | — | C-1 | T-W-9, T-W-3, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-1, T-W-2, T-W-4, T-W-13, T-W-14, T-W-12, T-W-8, T-W-11, T-W-10, T-A-1, T-A-3, T-A-6, T-A-7, T-A-8, T-A-2, T-A-4, T-A-5, T-A-13, T-A-14, T-A-15, T-A-9, T-A-12, T-A-11, T-A-10 | M-1, M-5, M-2 | S-1, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
ROL_1A_C13_U06 W wyniku przeprowadzonych zajęć student potrafi dobrać najczęściej utrzymywane rasy zwierząt gospodarskich do stosowanej technologii produkcji, prawidłowo żywić i użytkować zwierzęta gospodarskie oraz ocenić ich wyniki produkcyjne. Student potrafi opisać wpływ czynników środowiskowych na zdrowie i produkcyjność zwierząt. | ROL_1A_U06 | — | — | C-1 | T-W-9, T-W-3, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-2, T-W-4, T-W-13, T-W-12, T-W-11, T-A-7, T-A-8, T-A-4, T-A-5, T-A-13, T-A-14, T-A-15, T-A-12, T-A-11, T-A-10 | M-1, M-3, M-5, M-6, M-2 | S-1, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
ROL_1A_C13_K01 Student rozumie potrzebę uczenia się i samodoskonalenia oraz ma świadomość konieczności uzupełniania swojej wiedzy. Student jest świadomy znaczenia etycznego postępowania w prawidłowym użytkowaniu zwierząt gospodarskich. | ROL_1A_K05, ROL_1A_K06 | — | — | C-1 | T-W-3, T-W-5, T-W-7, T-W-1, T-W-4, T-W-13, T-W-14, T-W-12, T-W-8, T-W-11, T-A-3, T-A-6, T-A-7, T-A-8, T-A-13, T-A-14, T-A-15, T-A-11 | M-1, M-3, M-5, M-2 | S-1, S-2 |
Kryterium oceny - wiedza
Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
ROL_1A_C13_W12 Student zna i umie scharakteryzować kierunki produkcji zwierzęcej oraz rozumie ich znaczenie gospodarcze. Rozróżnia rasy bydła, owiec i kóz oraz świń hodowanych w Polsce i na świecie z uwzględnieniem ich przydatności w różnych technologiach produkcji. Umie opisać wpływ różnych czynników na ilość i jakość mleka oraz mięsa produkowanego przez zwierzęta gospodarskie. Zna i potrafi opisać najcześciej stosowane technologie w produkcji zwierzęcej. Zna metody oceny użytkowości różnych gatunków zwierząt gospodarskich. Umie opisać wpływ różnych czynników środowiskowych na zdrowie i produkcyjność zwierząt. | 2,0 | Student nie zna kierunków produkcji zwierzęcej oraz nie rozumie ich znaczenia gospodarczego. Nie rozróżnia ras bydła, owiec i kóz oraz świń hodowanych w Polsce i na świecie. Nie umie opisać wpływu różnych czynników na ilość i jakość mleka oraz mięsa produkowanego przez zwierzęta gospodarskie. Nie zna i nie potrafi opisać najcześciej stosowanych technologii w produkcji zwierzęcej. Nie zna metod oceny użytkowości różnych gatunków zwierząt gospodarskich oraz nie umie opisać wpływu różnych czynników środowiskowych na zdrowie i produkcyjność zwierząt. |
3,0 | Student zna kierunki produkcji zwierzęcej oraz rozumie ich znaczenie gospodarcze. Rozróżnia rasy bydła, owiec i kóz oraz świń hodowanych w Polsce i na świecie, ale nie potrafi ich opisać. Umie ogólnie opisać wpływ różnych czynników na ilość i jakość mleka oraz mięsa produkowanego przez zwierzęta gospodarskie. Zna najcześciej stosowane technologie w produkcji zwierzęcej, ale nie umie ich opisać. Zna metody oceny użytkowości różnych gatunków zwierząt gospodarskich i potrafi je ogólnie scharakteryzować. Umie ogólnie opisać wpływ różnych czynników środowiskowych na zdrowie i produkcyjność zwierząt. | |
3,5 | Student zna kierunki produkcji zwierzęcej oraz rozumie ich znaczenie gospodarcze. Rozróżnia rasy bydła, owiec i kóz oraz świń hodowanych w Polsce i na świecie, potrafi je ogólnie scharakteryzować. Umie opisać wpływ różnych czynników na ilość i jakość mleka oraz mięsa produkowanego przez zwierzęta gospodarskie. Potrafi ogólnie opisać najcześciej stosowane technologie w produkcji zwierzęcej. Charakteryzuje metody oceny użytkowości różnych gatunków zwierząt gospodarskich. Umie ogólnie opisać wpływ różnych czynników środowiskowych na zdrowie i produkcyjność zwierząt. | |
4,0 | Student zna i umie ogólnie scharakteryzować kierunki produkcji zwierzęcej oraz rozumie ich znaczenie gospodarcze. Wymienia i charakteryzuje rasy bydła, owiec i kóz oraz świń hodowanych w Polsce i na świecie, ogólnie charakteryzuje ich przydatność w różnych technologiach produkcji. Charakteryzuje różne czynniki mające wpływ na ilość i jakość mleka oraz mięsa produkowanego przez zwierzęta gospodarskie. Zna i potrafi opisać najcześciej stosowane technologie w produkcji zwierzęcej. Zna metody oceny użytkowości różnych gatunków zwierząt gospodarskich. Umie opisać wpływ różnych czynników środowiskowych na zdrowie i produkcyjność zwierząt. | |
4,5 | Student zna i umie szczegółowo scharakteryzować kierunki produkcji zwierzęcej oraz rozumie ich znaczenie gospodarcze. Wymienia i charakteryzuje rasy bydła, owiec i kóz oraz świń hodowanych w Polsce i na świecie, charakteryzuje ich przydatność w różnych technologiach produkcji. Umie opisać wpływ różnych czynników na ilość i jakość mleka oraz mięsa produkowanego przez zwierzęta gospodarskie. Zna i potrafi szczegółowo opisać najcześciej stosowane technologie w produkcji zwierzęcej. Zna i umie scharakteryzować metody oceny użytkowości różnych gatunków zwierząt gospodarskich. Umie szczegółwo opisać wpływ różnych czynników środowiskowych na zdrowie i produkcyjność zwierząt. | |
5,0 | Student zna i umie szczegółowo scharakteryzować kierunki produkcji zwierzęcej oraz rozumie ich znaczenie gospodarcze. Wymienia i szczegółowo charakteryzuje rasy bydła, owiec i kóz oraz świń hodowanych w Polsce i na świecie, wnikliwie charakteryzuje ich przydatność w różnych technologiach produkcji. Umie gruntownie opisać wpływ różnych czynników na ilość i jakość mleka oraz mięsa produkowanego przez zwierzęta gospodarskie. Zna i potrafi szczegółowo opisać najcześciej stosowane technologie w produkcji zwierzęcej. Zna i umie szczegółowo scharakteryzować metody oceny użytkowości różnych gatunków zwierząt gospodarskich. Umie szczegółwo opisać wpływ różnych czynników środowiskowych na zdrowie i produkcyjność zwierząt. |
Kryterium oceny - umiejętności
Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
ROL_1A_C13_U06 W wyniku przeprowadzonych zajęć student potrafi dobrać najczęściej utrzymywane rasy zwierząt gospodarskich do stosowanej technologii produkcji, prawidłowo żywić i użytkować zwierzęta gospodarskie oraz ocenić ich wyniki produkcyjne. Student potrafi opisać wpływ czynników środowiskowych na zdrowie i produkcyjność zwierząt. | 2,0 | Student nie potrafi: dobrać najczęściej utrzymywanych ras zwierząt gospodarskich do stosowanej technologii produkcji, opracować dawki żywieniowe z uwzględnieniem specyfiki żywienia poszczegółnych gatunków zwierząt gospodarskich, ocenić wyniki produkcyjne zwierząt. Student nie potrafi opisać wpływu czynników środowiskowych na zdrowie i produkcyjność zwierząt. |
3,0 | Student, z wydatną pomocą prowadzącego, potrafi: dobrać najczęściej utrzymywane rasy zwierząt gospodarskich do stosowanej technologii produkcji, opracować dawki żywieniowe z uwzględnieniem specyfiki żywienia poszczegółnych gatunków zwierząt gospodarskich, ocenić wyniki produkcyjne zwierząt, opisać wpływ czynników środowiskowych na zdrowie i produkcyjność zwierząt. | |
3,5 | Student, z nieznaczną pomocą prowadzącego, potrafi: dobrać najczęściej utrzymywane rasy zwierząt gospodarskich do stosowanej technologii produkcji, opracować dawki żywieniowe z uwzględnieniem specyfiki żywienia poszczegółnych gatunków zwierząt gospodarskich, ocenić wyniki produkcyjne zwierząt, opisać wpływ czynników środowiskowych na zdrowie i produkcyjność zwierząt. | |
4,0 | Student potrafi samodzielnie popełniając nieznaczne błędy: dobrać najczęściej utrzymywane rasy zwierząt gospodarskich do stosowanej technologii produkcji, opracować dawki żywieniowe z uwzględnieniem specyfiki żywienia poszczegółnych gatunków zwierząt gospodarskich, ocenić wyniki produkcyjne zwierząt, opisać wpływ czynników środowiskowych na zdrowie i produkcyjność zwierząt. | |
4,5 | Student potrafi samodzielnie nie popełniając błędów: dobrać najczęściej utrzymywane rasy zwierząt gospodarskich do stosowanej technologii produkcji, opracować dawki żywieniowe z uwzględnieniem specyfiki żywienia poszczegółnych gatunków zwierząt gospodarskich, ocenić wyniki produkcyjne zwierząt, opisać wpływ czynników środowiskowych na zdrowie i produkcyjność zwierząt. | |
5,0 | Student potrafi samodzielnie nie popełniając błędów: dobrać najczęściej utrzymywane rasy zwierząt gospodarskich do stosowanej technologii produkcji, opracować dawki żywieniowe z uwzględnieniem specyfiki żywienia poszczegółnych gatunków zwierząt gospodarskich, ocenić wyniki produkcyjne zwierząt, opisać wpływ czynników środowiskowych na zdrowie i produkcyjność zwierząt.Student potrafi ocenić zgrożenia wynikające z nieprawidłowego żywienia i utrzymania zwierząt |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
ROL_1A_C13_K01 Student rozumie potrzebę uczenia się i samodoskonalenia oraz ma świadomość konieczności uzupełniania swojej wiedzy. Student jest świadomy znaczenia etycznego postępowania w prawidłowym użytkowaniu zwierząt gospodarskich. | 2,0 | Student unika podejmowania działań, nie wykazuje inicjatywy, wykazuje postawę nieprzychylną wobec wszelkich poczynań nauczyciela. Etyczne postępowanie w prawidłowym użytkowaniu zwierząt jest mu obojętne, a niekiedy wręcz ma do niego wrogie nastawienie. |
3,0 | Student nie unika podejmowania działań, ale też nie podejmuje ich z własnej woli. Wykazuje postawę neutralną (obojętną) wobec poleceń nauczyciela. Etyczne postępowanie w prawidłowym użytkowaniu zwierząt jest mu obojętne. | |
3,5 | Student nie unika podejmowania działań, ale też nie podejmuje ich z własnej woli. Adaptuje się jednak do sytuacji dydaktycznych zaaranżowanych przez nauczyciela. Wykazuje postawę umiarkowanie przychylną wobec poczynań nauczyciela. Jest umiarkowanie zainteresowany etycznym postępowaniem w prawidłowym użytkowaniu zwierząt. | |
4,0 | Student dostosowuje się do sytuacji dydaktycznej, w jakiej się znalazł. Podejmuje działania z własnej woli, ale nie angażuje się spontanicznie. Jest zainteresowany etycznym postępowaniem w prawidłowym użytkowaniu zwierząt. | |
4,5 | Student nie tylko dostosowuje się do sytuacji dydaktycznej, w jakiej się znalazł, ale i organizuje ją w pewien sposób wykazując przy tym przychylną postawę wobec poczynań nauczyciela. Student w pełni rozumie potrzebę uczenia się i samodoskonalenia oraz ma świadomość konieczności uzupełniania swojej wiedzy. Wykazuje duże zrozumienie wobec etycznego postępowania w prawidłowym użytkowaniu zwierząt. | |
5,0 | Student samorzutnie rozpoczyna danego rodzaju działania, kierując się przy tym pozytywną postawą wobec poczynań nauczyciela. Student w pełni rozumie potrzebę uczenia się i samodoskonalenia oraz ma pełną świadomość konieczności uzupełniania swojej wiedzy, jest w pełni zaangażowany. Wykazuje pełne zrozumienie wobec etycznego postępowania w prawidłowym użytkowaniu zwierząt. |
Literatura podstawowa
- Litwińczuk Z. i Szulc T. (red), Hodowla i użytkowanie bydła., PWRiL., Warszawa., 2005
- Kamieniecki H. (red.), Hodowla bydła. Skrypt., Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Szczecinie., Szczecin, 2002
- Grudniewska B. (red.), Hodowla i użytkowanie świń, ART Olsztyn, Olsztyn, 1998
- Lachowski W., Szewczuk M., Chów i hodowla owiec i kóz. Skrypt., Akademii Rolniczej w Szczecinie, Szczecin, 2008
- Kołacz R., Dobrzanski Z., Higiena i dobrostan zwierzat gospodarskich, Wyd. Akademii Rolniczej, Wrocław, 2006
Literatura dodatkowa
- Szulc T. (red.), Chów i hodowla zwierząt., Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu., Wrocław, 2005
- Kosla T., Metody badan z higieny zwierzat i prewencji weterynaryjnej, SGGW, Warszawa, 2011
- Babicz M. i in., Hodowla i chów świń, Wyd. Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, Lublin, 2014