Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej - Inżynieria chemiczna i procesowa (N2)
specjalność: Inżynieria procesów w technologiach przetwórczych
Sylabus przedmiotu Projektowanie procesów przeróbki ropy naftowej i gazu ziemnego:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Inżynieria chemiczna i procesowa | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia niestacjonarne | Poziom | drugiego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | magister inżynier | ||
| Obszary studiów | nauki techniczne, studia inżynierskie | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Projektowanie procesów przeróbki ropy naftowej i gazu ziemnego | ||
| Specjalność | Inżynieria procesów przeróbki ropy naftowej i gazu | ||
| Jednostka prowadząca | Instytut Inżynierii Chemicznej i Procesów Ochrony Środowiska | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Rafał Rakoczy <Rafal.Rakoczy@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | |||
| ECTS (planowane) | 4,0 | ECTS (formy) | 4,0 |
| Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Grafika inżynierska |
| W-2 | Maszyny i aparaty |
| W-3 | Mechanika techniczna |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Student w ramach wykładu zdobędzie wiedzę o: własnościach i przeróbce ropy naftowej; przeróbce destrukcyjnej ropy naftowej i gazu; technologii chemicznej gazu ziemnego i ropy naftowej z elementami petrochemii; podstawach technologii syntezy petrochemicznej oraz eksploatacji złóż ropy i gazu. |
| C-2 | Student w ramach ćwiczeń audytoryjnych nabędzie umiejętności w obliczaniu kolumn rektyfikacyjnych, wymienników ciepła, pieców rurowych oraz instalacji do destylacji wtórnej, dokładnej rektyfikacji i do destylacji azeotropowej i ekstrakcyjnej. |
| C-3 | Student w ramach zajęć projektowych nabędzie umiejętności obliczenia oraz analizy wybranego aparatu lub węzła technologicznego w kompleksowej instalacji przeróbki ropy naftowej lub gazu ziemnego. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Obliczanie kolumn rektyfikacyjnych, wymienników ciepła, pieców rurowych. Obliczanie instalacji do destylacji wtórnej, dokładnej rektyfikacji oraz do destylacji azeotropowej i ekstrakcyjnej. | 9 |
| 9 | ||
| projekty | ||
| T-P-1 | Projekt procesowy obejmujący analizę wybranego aparatu lub węzła technologicznego w kompleksowej instalacji przeróbki ropy naftowej lub gazu ziemnego. | 9 |
| 9 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Wydobycie ropy naftowej i gazu ziemnego. Związek między występowaniem ropy naftowej i gazu ziemnego a różnymi czynnikami geologicznymi. Złoża ropy naftowej i gazu ziemnego – klasyfikacja i charakterystyka poszczególnych typów genetycznych. Obszary ropo- i gazonośne – charakterystyka, rozmieszczenie i akumulacja. Złoża gazu ropy naftowej i gazu ziemnego w Polsce i na świecie. Wyposażenie odwiertów wydobywczych ropy naftowej. Geologia złóż ropy naftowej i gazu ziemnego. Podstawy teoretyczne i ogólna charakterystyka wierceń obrotowych normalnośrednicowych. Aparatura kontrolno-pomiarowa. Płuczki wiertnicze. Konstrukcja otworów wiertniczych normalnośrednicowych. Uszczelnianie rur okładzinowych. Dowiercanie otworu do produkcji. Metody wydobywania ropy (produkcja samoczynna, za pomocą sprężonych gazów, pompowanie, łyżkowanie ropy, tłokowanie). Eksploatacja złóż gazu ziemnego. Metody ożywiania znikającej produkcji. Gospodarka ropna na kopalni. Magazynowanie i transport ropy. Gaszenie pożarów naftowych. Wprowadzenie do technologii przeróbki ropy naftowej i gazu. Przemysł naftowy i gazowy. Ropa naftowa i gaz jako surowiec do przeróbki. Własności fizyczne rop i produktów naftowych. Klasyfikacja i własności rop i produktów naftowych. Ocena przydatności i główne kierunki przeróbki rop naftowych. Przeróbka zachowawcza ropy naftowej i gazu. Metody fizyczne przeróbki naturalnych gazów węglowodorowych. Przygotowanie ropy naftowej do przeróbki. Aparatura i technologia procesów zachowawczej przeróbki ropy naftowej i gazu. Instalacje przemysłowe do przeróbki zachowawczej ropy naftowej i mazutów. Zasady usytuowania urządzeń instalacji destylacji rurowo-wieżowych. Funkcjonowanie instalacji DRW. Przegląd i klasyfikacja procesów chemicznej przeróbki surowca naftowego Krakowanie termiczne. Katalityczne procesy krakowania i reformowania. Procesy uwodornienia. Katalityczna przeróbka gazów węglowodorowych i lżejszych frakcji benzynowych. Rola i znaczenie procesów termokatalitycznych w przeróbce ropy naftowej i w petrochemii. Teoria krakowania termicznego. Przemysłowe procesy krakowania termicznego. Krakowanie katalityczne. Katalityczne procesy reformowania i izomeryzacji. Procesy uwodornienia. Przygotowanie gazów do przeróbki. Procesy polimeryzacji i alkilowania na bazie gazów węglowodorowych. Schematy kompleksowej przeróbki ropy naftowej. Instalacje o dużej mocy i instalacje kombinowane. Automatyczne sterowanie procesami. Podstawy technik wiertnictwa, gazownictwa i eksploatacji. Ochrona środowiska w górnictwie naftowym. Wiertnictwo naftowe. Urządzenie eksploatacyjne. Eksploatacja ropy naftowej i gazu ziemnego. Magazynowanie gazu ziemnego. | 9 |
| 9 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | Uczestnictwo w zajęciach. | 9 |
| A-A-2 | Konsultacje z prowadzącym. | 9 |
| A-A-3 | Przygotowanie się do zajęć. | 6 |
| A-A-4 | Przygotowanie się do zaliczenia. | 6 |
| 30 | ||
| projekty | ||
| A-P-1 | Uczestnictwo w zajęciach. | 9 |
| A-P-2 | Konsultacje z prowadzącym. | 9 |
| A-P-3 | Samodzielne rozwiązywanie problemów obliczeniowych. | 12 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Uczestnictwo w zajęciach. | 9 |
| A-W-2 | Studiowanie wskazanej literatury. | 18 |
| A-W-3 | Przygotowanie się do zajęć. | 15 |
| A-W-4 | Przygotowanie się do zaliczenia. | 18 |
| 60 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | wykład (metody podające: wykład informacyjny: objaśnienie lub wyjaśnienie; metody problemowe: wykład problemowy; metody aktywizujące: metoda przypadków, dyskusja dydaktyczna; metody eksponujące: film) |
| M-2 | ćwiczenia audytoryjne (metody podające: objaśnienie lub wyjaśnienie; metody aktywizujące: metoda przypadków, dyskusja dydaktyczna; metody programowe: z użyciem podręcznika programowanego; metody praktyczne: ćwiczenia laboratoryjne, metoda projektów, metoda przewodniego tekstu) |
| M-3 | ćwiczenia projektowe (metody podające: objaśnienie lub wyjaśnienie; metody aktywizujące: metoda przypadków, dyskusja dydaktyczna; metody programowe: z użyciem podręcznika programowanego; metody praktyczne: ćwiczenia laboratoryjne, metoda projektów, metoda przewodniego tekstu) |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena podsumowująca: ocena z wykładu zostanie wystawiona na podstawie zaliczenia pisemnego (test) |
| S-2 | Ocena podsumowująca: ocena z ćwiczeń audytoryjnych zostanie wystawiona na podstawie zaliczenia pisemnego (test) |
| S-3 | Ocena podsumowująca: ocena z ćwiczeń projektowych zostanie wystawiona na podstawie samodzielnie wykonanego przez studenta zadania projektowego |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ICHP_2A_C05-05_W01 Student po zaliczeniu przedmiotu powinien posiadać wiedzę z projektowania procesów przeróbki ropy naftowej i gazu ziemnego. | ICHP_2A_W10, ICHP_2A_W02, ICHP_2A_W03, ICHP_2A_W01, ICHP_2A_W08, ICHP_2A_W05, ICHP_2A_W06, ICHP_2A_W04 | — | — | C-1 | T-W-1, T-P-1, T-A-1 | M-1 | S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ICHP_2A_C05-05_U01 Student po zaliczeniu przedmiotu powinien posiadać odpowiednie umiejętności z zakresu projektowania oraz obliczania procesów przeróbki ropy naftowej i gazu ziemnego. | ICHP_2A_U07, ICHP_2A_U16, ICHP_2A_U01, ICHP_2A_U10, ICHP_2A_U04, ICHP_2A_U17 | — | — | C-3, C-2 | T-W-1, T-P-1, T-A-1 | M-3, M-2 | S-3, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ICHP_2A_C05-05_K01 Student jest świadomy, że zdobyta wiedza i umiejętności pozwolą zrozumieć pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynieryjnej (m in. wpływu na środowisko); dzięki zdobytej wiedzy i umiejętnoścom jest w stanie odpowiednio zdefiniować priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub w zespole zadania. | ICHP_2A_K02 | — | — | C-3, C-1, C-2 | T-W-1, T-P-1, T-A-1 | M-3, M-1, M-2 | S-1, S-3, S-2 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| ICHP_2A_C05-05_W01 Student po zaliczeniu przedmiotu powinien posiadać wiedzę z projektowania procesów przeróbki ropy naftowej i gazu ziemnego. | 2,0 | Student nie posiada podstawowej wiedzy o projektowaniu procesów przeróbki ropy naftowej i gazu ziemnego. |
| 3,0 | Student posiada podstawową wiedzę o projektowaniu procesów przeróbki ropy naftowej i gazu ziemnego. | |
| 3,5 | Student posiada podstawową wiedzę o projektowaniu procesów przeróbki ropy naftowej i gazu ziemnego; jego wiedza jest uporządkowana i podbudowana teoretycznie oraz przydatna do formułowania zadań inżynierskich w tym zagadnień projektowych. | |
| 4,0 | Student posiada rozszerzoną wiedzę o projektowaniu procesów przeróbki ropy naftowej i gazu ziemnego; jego wiedza jest uporządkowana i podbudowana teoretycznie oraz przydatna do formułowania zadań inżynierskich w tym zagadnień projektowych. | |
| 4,5 | Student posiada rozszerzoną wiedzę o projektowaniu procesów przeróbki ropy naftowej i gazu ziemnego; jego wiedza jest uporządkowana i podbudowana teoretycznie oraz przydatna do formułowania zadań inżynierskich w tym zagadnień projektowych; posiada podstawową wiedzę o trendach rozwojowych oraz barierach wprowadzania nowych technologii. | |
| 5,0 | Student posiada rozszerzoną wiedzę o projektowaniu procesów przeróbki ropy naftowej i gazu ziemnego; jego wiedza jest uporządkowana i podbudowana teoretycznie oraz przydatna do formułowania zadań inżynierskich w tym zagadnień projektowych; posiada podstawową wiedzę o trendach rozwojowych oraz barierach wprowadzania nowych technologii; orientuje się w aspektach prawnych związanych z projektowanymi procesami. |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| ICHP_2A_C05-05_U01 Student po zaliczeniu przedmiotu powinien posiadać odpowiednie umiejętności z zakresu projektowania oraz obliczania procesów przeróbki ropy naftowej i gazu ziemnego. | 2,0 | Student nie posiada podstawowych umiejętności w projektowaniu procesów przeróbki ropy naftowej i gazu ziemnego. |
| 3,0 | Student posiada podstawowe umiejętności w projektowaniu procesów przeróbki ropy naftowej i gazu ziemnego. | |
| 3,5 | Student posiada podstawowe umiejętności w projektowaniu procesów przeróbki ropy naftowej i gazu ziemnego; potrafi w ograniczonym zakresie samodzielnie rozwiązywać problemy obliczeniowe. | |
| 4,0 | Student posiada podstawowe umiejętności w projektowaniu procesów przeróbki ropy naftowej i gazu ziemnego; potrafi samodzielnie rozwiązywać problemy obliczeniowe. | |
| 4,5 | Student posiada podstawowe umiejętności w projektowaniu procesów przeróbki ropy naftowej i gazu ziemnego; potrafi samodzielnie rozwiązywać problemy obliczeniowe oraz wykorzystywać zdobyte informacje i umiejętności do interpretacji uzyskanych wyników. | |
| 5,0 | Student posiada podstawowe umiejętności w projektowaniu procesów przeróbki ropy naftowej i gazu ziemnego; potrafi samodzielnie rozwiązywać skomplikowane problemy obliczeniowe oraz wykorzystywać zdobyte informacje i umiejętności do interpretacji uzyskanych wyników; jest w stanie weryfikować uzyskane rezultaty i prezentować je w szerszym gronie. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| ICHP_2A_C05-05_K01 Student jest świadomy, że zdobyta wiedza i umiejętności pozwolą zrozumieć pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynieryjnej (m in. wpływu na środowisko); dzięki zdobytej wiedzy i umiejętnoścom jest w stanie odpowiednio zdefiniować priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub w zespole zadania. | 2,0 | Student nie jest świadomy, że zdobyta wiedza i umiejętności pozwolą zrozumieć pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynieryjnej. |
| 3,0 | Student jest świadomy, że zdobyta wiedza i umiejętności pozwolą zrozumieć pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynieryjnej. | |
| 3,5 | Student jest świadomy, że zdobyta wiedza i umiejętności pozwolą zrozumieć pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynieryjnej; nie jest w stanie odpowiednio zdefiniować priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub w zespole zadania. | |
| 4,0 | Student jest świadomy, że zdobyta wiedza i umiejętności pozwolą zrozumieć pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynieryjnej; jest w stanie odpowiednio zdefiniować priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub w zespole zadania. | |
| 4,5 | Student jest świadomy, że zdobyta wiedza i umiejętności pozwolą zrozumieć pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynieryjnej; jest w stanie odpowiednio zdefiniować priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub w zespole zadania; jest chętny do samodzielnego formułowania problemów badawczych, projektowych i obliczeniowych. | |
| 5,0 | Student jest świadomy, że zdobyta wiedza i umiejętności pozwolą zrozumieć pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynieryjnej; jest w stanie odpowiednio zdefiniować priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub w zespole zadania; samodzielnie formułuje problemy badawcze, projektowe i obliczeniowe; jest kreatywny w swoim działaniu. |
Literatura podstawowa
- Gurewicz I.L., Własności i przeróbka pierwotna ropy naftowej, WNT, Warszawa, 1975
- Smidowicz E.W., Przeróbka destrukcyjna ropy naftowej i gazu, WNT, Warszawa, 1975
- Bakirow A.A., Poszukiwanie i rozpoznawanie złóż ropy naftowej, Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa, 1973
- Köhsling Z., Zarys przeróbki ropy naftowej i gazu, Wydawnictwo Uczelniane AGH, Kraków, 1980
- Suchariew G.M., Hydrogeologia złóż ropy naftowej i gazu ziemnego, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 1974
- Kuczyński W., Technologia chemiczna gazu ziemnego i ropy naftowej z elementami petrochemii, Wydawnictwo Uczelniane UAM, Poznań, 1972
- Loversen A.I., Geologia ropy naftowej i gazu ziemnego, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 1972
- Behnke M., Pchałek M., Postępowanie w sprawie ocen oddziaływania na środowisko w prawie polskim i UE, C.H. Beck, Warszawa, 2009
- Molenda J., Steczko K., Ochrona środowiska w gazownictwie i wykorzystaniu gazu, N-T, Warszawa, 2000
- Tek R., Underground Gas Storage, Gulf Publishing Company, Houston, 1995
Literatura dodatkowa
- Dinces A.I. (red.), Podstawy technologii syntezy petrochemicznej, WNT, Warszawa, 1966
- Osiceki J., Paraszczak W., Półchłopek T., Wiertnictwo i udostępnianie złóż. Część II, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 1985
- Górka H., Eksploatacja złóż ropy i gazu, Wydawnictwo Centralny Zarząd Paliw Płynnych, Warszawa, 1946