Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa - Ichtiologia i akwakultura (S1)

Sylabus przedmiotu Podstawy akwarystyki:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Ichtiologia i akwakultura
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Podstawy akwarystyki
Specjalność Biotechnologia rybacka i akwakultura
Jednostka prowadząca Katedra Hydrobiologii, Ichtiologii i Biotechnologii Rozrodu
Nauczyciel odpowiedzialny Adam Tański <Adam.Tanski@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele
ECTS (planowane) 5,0 ECTS (formy) 5,0
Forma zaliczenia egzamin Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
wykładyW5 45 2,00,50egzamin
laboratoriaL5 45 3,00,50zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Ogólna wiedza biologiczna, zaliczenie przedmiotów biologia i ekologia ogólna

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Celem przedmiotu jest opanowanie technik zakładania różnych zbiorników dla ryb ozdobnych, dobór odpowiednich zespołów obsadowych, pielęgnacja i rozmnażanie roślin wodnych oraz dobór specjalistycznego sprzętu akwarystycznego dla zapewnienia optymalnych warunków chowu i hodowli organizmów wodnych.
C-2Ponadto w ramach realizowanego przedmiotu przedstawione zostaną metody pozyskiwania i zabezpieczania organizmów wodnych w celu ich utrwalania i preparowania.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
laboratoria
T-L-1Przygotowanie wody (właściwości i skład, przygotowanie wody, cyrkulacja wody, pierwiastki śladowe, pH, natlenienie, twardość wody).6
T-L-2Urządzanie akwarium słodkowodnego (piasek i skały, ostateczna obsada zbiornika). Pielęgnacja akwarium slodkowodnego (pierwsze tygodnie, prace regulacyjne, przydatny osprzęt). Utrzymywanie stałej temperatury – ogrzewanie i chłodzenie (rodzaje grzałek, agregaty schładzające). Wizyta w punktach sprzedaży ryb akwariowych.10
T-L-3Kontrola oraz jakość wody5
T-L-4Zabiegi pielęgnacyjne przy rybach i nnnych organizmach wodnych9
T-L-5Tarło – zachowania rozrodcze, tarliska, hormonalna regulacja zachowania tarłowego różnych gatunków ryb ozdobnych8
T-L-6Podchów wylęgu3
T-L-7Produkcja różnej wielkości pokarmu żywego dla wylęgu i narybku3
T-L-8Kolokwium1
45
wykłady
T-W-1Projektowanie i urządzanie akwarium – wybór odpowiedniego zbiornika, dzielenie i zestawianie zbiorników, ustawianie akwariów; podłoże, prace regulacyjne, pielęgnacja. Światło i oświetlenie zbiorników (lampy i ich zastosowanie, czas oświetlania akwarium. Jakość wody i jej uzdatnianie. Filtracja (filtry jako przesiąkające złoża, filtry biologiczne, zestawy filtracyjne). Napowietrzanie wody . Sterylizacja nadfioletowa.10
T-W-2Pozyskiwanie i dobór ryb – zespoły obsadowe. Karmienie ryb – dobór pokarmu, ilość i częstotliwość karmienia, zagrożenia. Wizyta w punktach sprzedaży ryb akwariowych.12
T-W-3Transport ryb i kwarantanna5
T-W-4Zwierzęta w akwarium (płazińce, pierścienice, mięczaki, szkarłupnie, skorupiaki, ryby, odłów, zakup i transport). Rośliny w akwarium.5
T-W-5Produkcja różnej wielkości pokarmu żywego dla wylęgu i narybku5
T-W-6Choroby zwierząt (zbiornik kwarantannowy, najczęściej spotykane choroby ryb).8
45

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
laboratoria
A-L-1Uczestnictwo w zajęciach45
A-L-2Opieka nad akwariami15
A-L-3Udział w konsultacjach1
A-L-4Przygotowanie się do zaliczenia przedmiotu8
A-L-5Zapoznanie się z literaturą przedmiotu5
74
wykłady
A-W-1Uczestnictwo w zajęciach45
A-W-2Studiowanie literatury przedmiotu2
A-W-3Przygotowanie się do zaliczenia wykładów3
A-W-4Egzamin ustny1
51

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykład, dyskusja, „burza mózgów”, pokazy filmowe przyblizajace problemy akwarystyczne
M-2Ćwiczenia (prezentacja sprzetu akwarystycznego, wyjaśnianie zasad działania filtrów biologicznych i mechanicznych, zakładanie akwariów, prezentacja podłoży, oświetlenie, opieka nad akwariami), wizyta w hodowli ryb akwariowych

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: W czasie ćwiczeń studenci będą oceniani podczas zajmowania się akwariami
S-2Ocena podsumowująca: Aby uzyskać zaliczenie z przedmiotu wymagane jest zaliczenie 2 sprawdzianów oraz przedstawienie dorobku semestralnego w postaci akwarium z prawidłowo dobraną obsadą ryb słodkowodnych. Po zaliczeniu przedmiotu (ćwiczeń) studenci przystąpią do pisemnego egzaminu przygotowanego w formie testu

Zamierzone efekty uczenia się - wiedza

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
IA_1A_D2-3_W01
Student zna i rozumie zasady projektowania i urządzania akwarium, zna i rozumie znaczenie jakości wody w hodowli ryb oraz zna zasady: doboru ryb – zespoły obsadowe, wystroju akwarium –rośliny, elementy zdobnicze, pielęgnacja dobór gatunków i ich wzajemne dostosowanie, karmienia ryb – dobór pokarmu, ilość i częstotliwość podawań, zagrożenia.
IA_1A_W05, IA_1A_W08, IA_1A_W11, IA_1A_W12, IA_1A_W13C-2, C-1T-W-3, T-W-1, T-W-4M-2, M-1S-2, S-1

Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
IA_1A_D2-3_U01
W wyniku przeprowadzonych zajęć student umie zaprojektować i urządzić akwarium (wykonać podłoże, prowadzic prace regulacyjne i pielegnacyjne), dobrać parametry zbiornika wodnego, dobrać właściwe akcesoria takie jak urządzenia filtracyjne, oświetlenie, ogrzewanie, areatory, dobrać odpowiednie gatunki ryb, zająć się własciwym karmieniem ryb (dobór pokarmu, ilość i częstotliwość podawań, zagrożenia), Student potrafi prowadzić właściwa profilaktyke i umie odpowednio zareagować na czynniki chorobotwórcze zagrażające obsadzie.
IA_1A_U14C-2, C-1T-W-3, T-W-1, T-W-4M-2, M-1S-2, S-1

Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
IA_1A_D2-3_K01
Student jest gotowy do samodzielnej pracy i jest gotowy do ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane cele
IA_1A_K03C-2, C-1T-W-3, T-W-1, T-W-4M-2, M-1S-2, S-1

Kryterium oceny - wiedza

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
IA_1A_D2-3_W01
Student zna i rozumie zasady projektowania i urządzania akwarium, zna i rozumie znaczenie jakości wody w hodowli ryb oraz zna zasady: doboru ryb – zespoły obsadowe, wystroju akwarium –rośliny, elementy zdobnicze, pielęgnacja dobór gatunków i ich wzajemne dostosowanie, karmienia ryb – dobór pokarmu, ilość i częstotliwość podawań, zagrożenia.
2,0
3,0Student opanował ponad 50% zrealizowanych treści programowych
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
IA_1A_D2-3_U01
W wyniku przeprowadzonych zajęć student umie zaprojektować i urządzić akwarium (wykonać podłoże, prowadzic prace regulacyjne i pielegnacyjne), dobrać parametry zbiornika wodnego, dobrać właściwe akcesoria takie jak urządzenia filtracyjne, oświetlenie, ogrzewanie, areatory, dobrać odpowiednie gatunki ryb, zająć się własciwym karmieniem ryb (dobór pokarmu, ilość i częstotliwość podawań, zagrożenia), Student potrafi prowadzić właściwa profilaktyke i umie odpowednio zareagować na czynniki chorobotwórcze zagrażające obsadzie.
2,0
3,0Student opanował ponad 50 % zrealizowanych treści programowych
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
IA_1A_D2-3_K01
Student jest gotowy do samodzielnej pracy i jest gotowy do ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane cele
2,0
3,0nie podlega ocenie w formie stopnia
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. M. Bailey, N. Dakin, Akwarystyka poradnik, Galaktyka, Łódź, 2000
  2. P. Beck, Rośliny akwariowe, Multico, Warszawa, 2001
  3. K. Teisseyre, Słodkowodne akwarium ozdobne, OWH, Warszawa, 2002
  4. S. Kronobis, Jak założyć i pielęgnować akwarium, Multum, Poznań, 2001

Literatura dodatkowa

  1. A. Sieniawski, Ryby żyworodne w akwarium, Ergos, Warszawa, 2001
  2. Gay J., Akwarium doskonałe, Bellona, Warszawa, 2006

Treści programowe - laboratoria

KODTreść programowaGodziny
T-L-1Przygotowanie wody (właściwości i skład, przygotowanie wody, cyrkulacja wody, pierwiastki śladowe, pH, natlenienie, twardość wody).6
T-L-2Urządzanie akwarium słodkowodnego (piasek i skały, ostateczna obsada zbiornika). Pielęgnacja akwarium slodkowodnego (pierwsze tygodnie, prace regulacyjne, przydatny osprzęt). Utrzymywanie stałej temperatury – ogrzewanie i chłodzenie (rodzaje grzałek, agregaty schładzające). Wizyta w punktach sprzedaży ryb akwariowych.10
T-L-3Kontrola oraz jakość wody5
T-L-4Zabiegi pielęgnacyjne przy rybach i nnnych organizmach wodnych9
T-L-5Tarło – zachowania rozrodcze, tarliska, hormonalna regulacja zachowania tarłowego różnych gatunków ryb ozdobnych8
T-L-6Podchów wylęgu3
T-L-7Produkcja różnej wielkości pokarmu żywego dla wylęgu i narybku3
T-L-8Kolokwium1
45

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Projektowanie i urządzanie akwarium – wybór odpowiedniego zbiornika, dzielenie i zestawianie zbiorników, ustawianie akwariów; podłoże, prace regulacyjne, pielęgnacja. Światło i oświetlenie zbiorników (lampy i ich zastosowanie, czas oświetlania akwarium. Jakość wody i jej uzdatnianie. Filtracja (filtry jako przesiąkające złoża, filtry biologiczne, zestawy filtracyjne). Napowietrzanie wody . Sterylizacja nadfioletowa.10
T-W-2Pozyskiwanie i dobór ryb – zespoły obsadowe. Karmienie ryb – dobór pokarmu, ilość i częstotliwość karmienia, zagrożenia. Wizyta w punktach sprzedaży ryb akwariowych.12
T-W-3Transport ryb i kwarantanna5
T-W-4Zwierzęta w akwarium (płazińce, pierścienice, mięczaki, szkarłupnie, skorupiaki, ryby, odłów, zakup i transport). Rośliny w akwarium.5
T-W-5Produkcja różnej wielkości pokarmu żywego dla wylęgu i narybku5
T-W-6Choroby zwierząt (zbiornik kwarantannowy, najczęściej spotykane choroby ryb).8
45

Formy aktywności - laboratoria

KODForma aktywnościGodziny
A-L-1Uczestnictwo w zajęciach45
A-L-2Opieka nad akwariami15
A-L-3Udział w konsultacjach1
A-L-4Przygotowanie się do zaliczenia przedmiotu8
A-L-5Zapoznanie się z literaturą przedmiotu5
74
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Uczestnictwo w zajęciach45
A-W-2Studiowanie literatury przedmiotu2
A-W-3Przygotowanie się do zaliczenia wykładów3
A-W-4Egzamin ustny1
51
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięIA_1A_D2-3_W01Student zna i rozumie zasady projektowania i urządzania akwarium, zna i rozumie znaczenie jakości wody w hodowli ryb oraz zna zasady: doboru ryb – zespoły obsadowe, wystroju akwarium –rośliny, elementy zdobnicze, pielęgnacja dobór gatunków i ich wzajemne dostosowanie, karmienia ryb – dobór pokarmu, ilość i częstotliwość podawań, zagrożenia.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówIA_1A_W05Zna i rozumie w zaawansowanym stopniu zagadnienia z zakresu biologii i taksonomii organizmów wodnych ze szczególnym uwzględnieniem ryb i bezkręgowców mających znaczenie gospodarcze w rybactwie.
IA_1A_W08Zna i rozumie w zaawansowanym stopniu zagadnienia z zakresu stosowanych technik w akwakulturze, z uwzględnieniem biotechniki chowu wybranych gatunków ryb mających znaczenie w akwakulturze.
IA_1A_W11Zna i rozumie w zaawansowanym stopniu zagadnienia z zakresu składników pokarmowych oraz z zakresu podstaw fizjologii żywienia organizmów wodnych.
IA_1A_W12Zna i rozumie w zaawansowanym stopniu zagadnienia z zakresu budowy i funkcjonowania hydrobiontów ze szczególnym uwzględnieniem ichtiofauny.
IA_1A_W13Zna i rozumie w zaawansowanym stopniu zagadnienia z zakresu biologii i technik rozrodu organizmów wodnych, w tym biotechnologii rozrodu i podchowu młodocianych stadiów ryb w warunkach naturalnych i sztucznych.
Cel przedmiotuC-2Ponadto w ramach realizowanego przedmiotu przedstawione zostaną metody pozyskiwania i zabezpieczania organizmów wodnych w celu ich utrwalania i preparowania.
C-1Celem przedmiotu jest opanowanie technik zakładania różnych zbiorników dla ryb ozdobnych, dobór odpowiednich zespołów obsadowych, pielęgnacja i rozmnażanie roślin wodnych oraz dobór specjalistycznego sprzętu akwarystycznego dla zapewnienia optymalnych warunków chowu i hodowli organizmów wodnych.
Treści programoweT-W-3Transport ryb i kwarantanna
T-W-1Projektowanie i urządzanie akwarium – wybór odpowiedniego zbiornika, dzielenie i zestawianie zbiorników, ustawianie akwariów; podłoże, prace regulacyjne, pielęgnacja. Światło i oświetlenie zbiorników (lampy i ich zastosowanie, czas oświetlania akwarium. Jakość wody i jej uzdatnianie. Filtracja (filtry jako przesiąkające złoża, filtry biologiczne, zestawy filtracyjne). Napowietrzanie wody . Sterylizacja nadfioletowa.
T-W-4Zwierzęta w akwarium (płazińce, pierścienice, mięczaki, szkarłupnie, skorupiaki, ryby, odłów, zakup i transport). Rośliny w akwarium.
Metody nauczaniaM-2Ćwiczenia (prezentacja sprzetu akwarystycznego, wyjaśnianie zasad działania filtrów biologicznych i mechanicznych, zakładanie akwariów, prezentacja podłoży, oświetlenie, opieka nad akwariami), wizyta w hodowli ryb akwariowych
M-1Wykład, dyskusja, „burza mózgów”, pokazy filmowe przyblizajace problemy akwarystyczne
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: Aby uzyskać zaliczenie z przedmiotu wymagane jest zaliczenie 2 sprawdzianów oraz przedstawienie dorobku semestralnego w postaci akwarium z prawidłowo dobraną obsadą ryb słodkowodnych. Po zaliczeniu przedmiotu (ćwiczeń) studenci przystąpią do pisemnego egzaminu przygotowanego w formie testu
S-1Ocena formująca: W czasie ćwiczeń studenci będą oceniani podczas zajmowania się akwariami
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student opanował ponad 50% zrealizowanych treści programowych
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięIA_1A_D2-3_U01W wyniku przeprowadzonych zajęć student umie zaprojektować i urządzić akwarium (wykonać podłoże, prowadzic prace regulacyjne i pielegnacyjne), dobrać parametry zbiornika wodnego, dobrać właściwe akcesoria takie jak urządzenia filtracyjne, oświetlenie, ogrzewanie, areatory, dobrać odpowiednie gatunki ryb, zająć się własciwym karmieniem ryb (dobór pokarmu, ilość i częstotliwość podawań, zagrożenia), Student potrafi prowadzić właściwa profilaktyke i umie odpowednio zareagować na czynniki chorobotwórcze zagrażające obsadzie.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówIA_1A_U14Potrafi przeprowadzić rozród i inkubację ikry w warunkach sztucznych wybranych gatunków ryb. Umie w sposób praktyczny zrealizować podchów ryb.
Cel przedmiotuC-2Ponadto w ramach realizowanego przedmiotu przedstawione zostaną metody pozyskiwania i zabezpieczania organizmów wodnych w celu ich utrwalania i preparowania.
C-1Celem przedmiotu jest opanowanie technik zakładania różnych zbiorników dla ryb ozdobnych, dobór odpowiednich zespołów obsadowych, pielęgnacja i rozmnażanie roślin wodnych oraz dobór specjalistycznego sprzętu akwarystycznego dla zapewnienia optymalnych warunków chowu i hodowli organizmów wodnych.
Treści programoweT-W-3Transport ryb i kwarantanna
T-W-1Projektowanie i urządzanie akwarium – wybór odpowiedniego zbiornika, dzielenie i zestawianie zbiorników, ustawianie akwariów; podłoże, prace regulacyjne, pielęgnacja. Światło i oświetlenie zbiorników (lampy i ich zastosowanie, czas oświetlania akwarium. Jakość wody i jej uzdatnianie. Filtracja (filtry jako przesiąkające złoża, filtry biologiczne, zestawy filtracyjne). Napowietrzanie wody . Sterylizacja nadfioletowa.
T-W-4Zwierzęta w akwarium (płazińce, pierścienice, mięczaki, szkarłupnie, skorupiaki, ryby, odłów, zakup i transport). Rośliny w akwarium.
Metody nauczaniaM-2Ćwiczenia (prezentacja sprzetu akwarystycznego, wyjaśnianie zasad działania filtrów biologicznych i mechanicznych, zakładanie akwariów, prezentacja podłoży, oświetlenie, opieka nad akwariami), wizyta w hodowli ryb akwariowych
M-1Wykład, dyskusja, „burza mózgów”, pokazy filmowe przyblizajace problemy akwarystyczne
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: Aby uzyskać zaliczenie z przedmiotu wymagane jest zaliczenie 2 sprawdzianów oraz przedstawienie dorobku semestralnego w postaci akwarium z prawidłowo dobraną obsadą ryb słodkowodnych. Po zaliczeniu przedmiotu (ćwiczeń) studenci przystąpią do pisemnego egzaminu przygotowanego w formie testu
S-1Ocena formująca: W czasie ćwiczeń studenci będą oceniani podczas zajmowania się akwariami
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student opanował ponad 50 % zrealizowanych treści programowych
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięIA_1A_D2-3_K01Student jest gotowy do samodzielnej pracy i jest gotowy do ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane cele
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówIA_1A_K03Jest gotów do podporządkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadanie.
Cel przedmiotuC-2Ponadto w ramach realizowanego przedmiotu przedstawione zostaną metody pozyskiwania i zabezpieczania organizmów wodnych w celu ich utrwalania i preparowania.
C-1Celem przedmiotu jest opanowanie technik zakładania różnych zbiorników dla ryb ozdobnych, dobór odpowiednich zespołów obsadowych, pielęgnacja i rozmnażanie roślin wodnych oraz dobór specjalistycznego sprzętu akwarystycznego dla zapewnienia optymalnych warunków chowu i hodowli organizmów wodnych.
Treści programoweT-W-3Transport ryb i kwarantanna
T-W-1Projektowanie i urządzanie akwarium – wybór odpowiedniego zbiornika, dzielenie i zestawianie zbiorników, ustawianie akwariów; podłoże, prace regulacyjne, pielęgnacja. Światło i oświetlenie zbiorników (lampy i ich zastosowanie, czas oświetlania akwarium. Jakość wody i jej uzdatnianie. Filtracja (filtry jako przesiąkające złoża, filtry biologiczne, zestawy filtracyjne). Napowietrzanie wody . Sterylizacja nadfioletowa.
T-W-4Zwierzęta w akwarium (płazińce, pierścienice, mięczaki, szkarłupnie, skorupiaki, ryby, odłów, zakup i transport). Rośliny w akwarium.
Metody nauczaniaM-2Ćwiczenia (prezentacja sprzetu akwarystycznego, wyjaśnianie zasad działania filtrów biologicznych i mechanicznych, zakładanie akwariów, prezentacja podłoży, oświetlenie, opieka nad akwariami), wizyta w hodowli ryb akwariowych
M-1Wykład, dyskusja, „burza mózgów”, pokazy filmowe przyblizajace problemy akwarystyczne
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: Aby uzyskać zaliczenie z przedmiotu wymagane jest zaliczenie 2 sprawdzianów oraz przedstawienie dorobku semestralnego w postaci akwarium z prawidłowo dobraną obsadą ryb słodkowodnych. Po zaliczeniu przedmiotu (ćwiczeń) studenci przystąpią do pisemnego egzaminu przygotowanego w formie testu
S-1Ocena formująca: W czasie ćwiczeń studenci będą oceniani podczas zajmowania się akwariami
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0nie podlega ocenie w formie stopnia
3,5
4,0
4,5
5,0