Wydział Informatyki - Informatyka (S1)
Sylabus przedmiotu Społeczne aspekty dostępności:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Informatyka | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Społeczne aspekty dostępności | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Studium Nauk Humanistycznych i Społecznych | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Katarzyna Szymańska <Katarzyna_Szymanska@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | |||
| ECTS (planowane) | 1,0 | ECTS (formy) | 1,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | 1 | Grupa obieralna | 3 |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | brak |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi problemami, możliwościami i wymaganiami prawnymi w zakresie poszerzania dostępności architektonicznej, cyfrowej oraz informacyjno-komunikacyjnej osób z niepełnosprawnościami. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Podstawowe pojęcia i definicje dotyczące osób z niepełnosprawnościami w ujęciu historycznym oraz współczesnym (m.in. rodzaje, klasyfikacja i przyczyny niepełnosprawności). Potrzeby osób z niepełnosprawnościami w aspekcie dostępności umożliwiającej im pełnienie ról społecznych oraz ułatwiającej pełne uczestnictwo m.in. w edukacji, życiu społecznym, zawodowym i sportowo-rekreacyjnym. | 2 |
| T-A-2 | Demograficzne uwarunkowania dostępności (polityka senioralna, a oczekiwania społeczno-kulturowe i niwelowanie nierówności w aspekcie zaspokajania potrzeb osób starszych). | 1 |
| T-A-3 | Podstawy prawne dotyczące zapewnienia dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (m.in. Ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz. U. z dnia 5 września 2019 poz. 1696, 19 lipca 2019), Ustawa o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych (Dz. U. z dnia 8 maja 2019 poz. 848, 4 kwietnia 2019), Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych, Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ A/RES/61/106 z dnia 13 grudnia 2006, Europejski Akt o Dostępności (EAA) - Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/882 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie wymogów dostępności produktów i usług). | 2 |
| T-A-4 | Symulacja barier związanych z wybranymi aspektami niepełnosprawności – zajęcia w Symulatorium ZUT. | 2 |
| T-A-5 | Koncepcja projektowania uniwersalnego (Universal Design) i jej znaczenie w kształtowaniu pojęcia funkcjonalności i dostępności środowiska dla wszystkich jego użytkowników. Zasady projektowania uniwersalnego i przykłady dobrych praktyk. | 2 |
| T-A-6 | Podstawy dostępności cyfrowej (budowa i działanie strony internetowej oraz aplikacji mobilnej, zasady tworzenia i publikowania dokumentów, technologie asystujące, wykorzystanie sztucznej inteligencji). | 2 |
| T-A-7 | Podstawy dostępności informacyjno-komunikacyjna (zasady dostępności informacyjno-komunikacyjnej, alternatywne formy komunikacji oraz sposoby i urządzenia do jej zapewniania, środki organizacyjne poprawiające dostępność informacyjno-komunikacyjną, podstawy komunikacji w języku migowym, komunikacja z osobami słabowidzącymi i niewidomymi). | 2 |
| T-A-8 | Zarządzanie dostępnością w instytucji (koordynator ds. dostępności, zadania, obowiązki i prawa (opracowanie raportów, monitorowanie i tworzenie deklaracji dostępności/planu poprawy dostępności, edukacja pracowników), certyfikacja systemu zapewnienia dostępności). | 1 |
| T-A-9 | Programy aktywizacji osób z niepełnosprawnościami zmierzające do ich zrzeszania się i pełnego uczestnictwa w różnorodnych aspektach życia społecznego (przykładowe programy oraz podmioty, organizacje i stowarzyszenia działające na rzecz i w imieniu osób z niepełnosprawnościami). | 1 |
| 15 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | uczestnictwo w zajęciach | 15 |
| A-A-2 | przygotowanie do zaliczenia | 10 |
| 25 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Metody aktywizujące - metoda przypadków, metoda sytuacyjna, dyskusja dydaktyczna Metody eksponujace - film, pokaz połączony z przeżyciem Metody praktyczne - pokaz, symulacja |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena podsumowująca: Ocena z zaliczenia przedmiotu |
Zamierzone efekty uczenia się - wiedza
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Itest_1A_A03.1_W01 Student ma wiedzę na temat potrzeb, możliwości i obowiązków poprawy dostępności i przystosowania środowiska oraz przestrzeni publicznej dla osób z niepełnosprawnościami w celu umożliwienia im pełnienia ról społecznych i ułatwienia pełnego uczestnictwa m.in. w edukacji, życiu społecznym, zawodowym i sportowo-rekreacyjnym. | I_1A_W06 | — | — | C-1 | T-A-1, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-5, T-A-6, T-A-7, T-A-8 | M-1 | S-1 |
Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Itest_1A_A03.1_U01 Student wskazuje, opisuje i analizuje bariery utrudniające funkcjonowanie osób z niepełnosprawnościami w zakresie projektowania uniwersalnego oraz dostępności cyfrowej i informacyjno-komunikacyjnej w wybranym obszarze przestrzeni publicznej oraz przedstawia realne kierunki ich poprawy (np. miasto/wieś/wybrana instytucja itp.). | I_1A_U02, I_1A_U10 | — | — | C-1 | T-A-1, T-A-2, T-A-5, T-A-6, T-A-7 | M-1 | S-1 |
Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Itest_1A_A03.1_K01 Student jest gotów do podejmowania działań zmierzających do poprawy dostępności i przystosowania środowiska oraz przestrzeni publicznej dla potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Student jest gotów przeciwdziałać dyskryminacji i wykluczeniu osób z niepełnosprawnościami. | I_1A_K03 | — | — | C-1 | T-A-1, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-5, T-A-6, T-A-8, T-A-9 | M-1 | S-1 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| Itest_1A_A03.1_W01 Student ma wiedzę na temat potrzeb, możliwości i obowiązków poprawy dostępności i przystosowania środowiska oraz przestrzeni publicznej dla osób z niepełnosprawnościami w celu umożliwienia im pełnienia ról społecznych i ułatwienia pełnego uczestnictwa m.in. w edukacji, życiu społecznym, zawodowym i sportowo-rekreacyjnym. | 2,0 | Student nie zna podstaw prawnych ani wybranych problemów osób z niepełnosprawnościami wynikających z ich ograniczonej dostępności do środowiska oraz przestrzeni publicznej. |
| 3,0 | Student zna podstawy prawne i wybrane problemy osób z niepełnosprawnościami wynikające z ich ograniczonej dostępności do środowiska oraz przestrzeni publicznej. | |
| 3,5 | Student zna i rozumie podstawy prawne i wybrane problemy osób z niepełnosprawnościami wynikające z ich ograniczonej dostępności do środowiska oraz przestrzeni publicznej. | |
| 4,0 | Student zna i rozumie podstawy prawne i wybrane problemy osób z niepełnosprawnościami wynikające z ich ograniczonej dostępności do środowiska oraz przestrzeni publicznej. Student ma podstawowoą wiedzę na temat możliwości poprawy dostępności i przystosowania przestrzeni do potrzeb osób z niepełnosprawnoścami | |
| 4,5 | Student zna i rozumie podstawy prawne i wybrane problemy osób z niepełnosprawnościami wynikające z ich ograniczonej dostępności do środowiska oraz przestrzeni publicznej. Student ma wiedzę na temat możliwości poprawy dostępności i przystosowania przestrzeni do potrzeb osób z niepełnosprawnoścami | |
| 5,0 | Student zna i rozumie podstawy prawne i wybrane problemy osób z niepełnosprawnościami wynikające z ich ograniczonej dostępności do środowiska oraz przestrzeni publicznej. Student ma doglębną wiedzę na temat możliwości poprawy dostępności i przystosowania przestrzeni do potrzeb osób z niepełnosprawnoścami |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| Itest_1A_A03.1_U01 Student wskazuje, opisuje i analizuje bariery utrudniające funkcjonowanie osób z niepełnosprawnościami w zakresie projektowania uniwersalnego oraz dostępności cyfrowej i informacyjno-komunikacyjnej w wybranym obszarze przestrzeni publicznej oraz przedstawia realne kierunki ich poprawy (np. miasto/wieś/wybrana instytucja itp.). | 2,0 | Student nie wskazuje, nie opisuje i nie analizuje przykładów dobrych praktyk ani barier utrudniających dostępność w wybranym obszarze przestrzeni publicznej. |
| 3,0 | Student na poziomie podstawowym wskazuje, opisuje i analizuje przykłady dobrych praktyk lub bariery utrudniające dostępność w wybranym obszarze przestrzeni publicznej. | |
| 3,5 | Student wskazuje, opisuje i analizuje przykłady dobrych praktyk lub bariery utrudniające dostępność w wybranym obszarze przestrzeni publicznej. | |
| 4,0 | Student wskazuje, opisuje i analizuje przykłady dobrych praktyk lub bariery utrudniające dostępność w wybranym obszarze przestrzeni publicznej. Potrafi ocenić warunki dostępności. | |
| 4,5 | Student wskazuje, opisuje i analizuje przykłady dobrych praktyk lub bariery utrudniające dostępność w wybranym obszarze przestrzeni publicznej. Potrafi ocenić warunki dostępności oraz dokonać ich rewizji. | |
| 5,0 | Student wskazuje, opisuje i analizuje przykłady dobrych praktyk lub bariery utrudniające dostępność w wybranym obszarze przestrzeni publicznej. Potrafi ocenić warunki dostępności oraz dokonać ich realnej rewizji. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| Itest_1A_A03.1_K01 Student jest gotów do podejmowania działań zmierzających do poprawy dostępności i przystosowania środowiska oraz przestrzeni publicznej dla potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Student jest gotów przeciwdziałać dyskryminacji i wykluczeniu osób z niepełnosprawnościami. | 2,0 | Student nie jest gotów do podejmowania aktywnych działań zmierzających do poprawy dostępności i przystosowania środowiska oraz przestrzeni publicznej dla osób z niepełnosprawnościami. |
| 3,0 | Student jest gotów na poziomie podstawowym do podejmowania działań zmierzających do poprawy dostępności i przystosowania środowiska oraz przestrzeni publicznej dla osób z niepełnosprawnościami. | |
| 3,5 | Student jest gotów do podejmowania działań zmierzających do poprawy dostępności i przystosowania środowiska oraz przestrzeni publicznej dla osób z niepełnosprawnościami. | |
| 4,0 | Student jest gotów podejmowania aktywnych działań zmierzających do poprawy dostępności i przystosowania środowiska oraz przestrzeni publicznej dla osób z niepełnosprawnościami. | |
| 4,5 | Student demonstruje wysoką gotowość do podejmowania aktywnych działań zmierzających do poprawy dostępności i przystosowania środowiska oraz przestrzeni publicznej dla osób z niepełnosprawnościami. | |
| 5,0 | Student demonstruje bardzo wysoką gotowość do podejmowania aktywnych działań zmierzających do poprawy dostępności i przystosowania środowiska oraz przestrzeni publicznej dla osób z niepełnosprawnościami. |
Literatura podstawowa
- Tobiasz-Adamczyk B., Wybrane aspekty niepełnosprawności z perspektywy uczelni, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 2023
- Europejski Akt o Dostępności (EAA), Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/882 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie wymogów dostępności produktów i usług, 2019
- Benek I., Labus A., Kampka M. (red.), Wytyczne w zakresie projektowania uniwersalnego mając na uwadze potrzeby osób niepełnosprawnych – ekspertyza wykonana na zlecenie Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa, Fundacja Laboratorium Architektury 60+, Warszawa, 2016
- Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych, Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ A/RES/61/106 z dnia 13 grudnia 2006, 2006
- Ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz. U. z dnia 5 września 2019 poz. 1696, 19 lipca 2019), 2019
- Ustawa o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych (Dz. U. z dnia 8 maja 2019 poz. 848, 4 kwietnia 2019), 2019
- Błaszak M., Przybylski Ł., Rzeczy są dla ludzi. Niepełnosprawność i idea uniwersalnego projektowania., Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, 2010
- Cohen, J., Praktyczny poradnik savoir-vivre wobec osób niepełnosprawnych, Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych, Warszawa, 2013
Literatura dodatkowa
- Rozporządzenie Komisji (UE) NR 1300/2014 z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie technicznych specyfikacji interoperacyjności odnoszących się do dostępności systemu kolei Unii dla osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej możliwości poruszania się, Dzienniki Unii Europejskiej Seria L Nr 356 z 12 grudnia 2014, 2014
- Ostrowska, A., Niepełnosprawni w społeczeństwie 1993-2013, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa, 2015