Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa - Mikrobiologia (S1)
specjalność: mikrobiologia stosowana

Sylabus przedmiotu Podstawy ekologii:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Mikrobiologia
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Podstawy ekologii
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Katedra Bioinżynierii Środowiska Wodnego i Akwakultury
Nauczyciel odpowiedzialny Katarzyna Stepanowska <Katarzyna.Stepanowska@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Marcin Biernaczyk <Marcin.Biernaczyk@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 3,0 ECTS (formy) 3,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny 1 Grupa obieralna 2

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
wykładyW1 15 1,50,50zaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA1 15 1,50,50zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Podstawy biologii, fizyki i matematyki z zakresu szkoły średniej

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1zapoznanie studentów z relacjami pomiędzy światem ożywionym i nieożywionym oraz rolą człowieka w geosferze
C-2przedstawienie możliwości poprawy funkcjonowania i zatrzymania degradacji środowiska przyrodniczego – lądowego i wodnego w oparciu o monitoring,
C-3unaocznienie studentom skutków antropopresji i roli indywidualnego człowieka oraz społeczności ludzkich w przeszłości, teraźniejszości i przyszłości
C-4podniesienie świadomości ekologicznej studentów i społeczeństwa

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Kryteria rozróżniania gatunków. Typy krzywych populacji. Krzywe śmiertelności populacji, typy piramid demograficznych (graficzne, naturalne). Metody określania liczebności i zagęszczenia populacji.2
T-A-2Prawo Liebiega i Shelforda - tolerancja ekologiczna. Nisza ekologiczna. Strefowość i piętrowość życia na lądzie i w wodzie.3
T-A-3Metody oceny produkcji pierwotnej. Wskaźniki biocenotyczne (dominacji, różnorodności gatunkowej) – obliczanie interpretacja.2
T-A-4Bioróżnorodność. Pojęcia dominacji i frekwencji – obliczanie i interpretacja. Podobieństwo stanowisk – metody porównywania pod względem składu taksonomicznego. Analiza gronowa – obliczanie podobieństw z uwzględnieniem składu ilościowego biocenozy na porównywanych stanowiskach.4
T-A-5Konstruowanie sieci i łańcuchów troficznych w różnych ekosystemach. Sukcesja ekosystemów lądowych i wodnych, klimaks.2
T-A-6Elementy ekologii krajobrazu, wpływ człowieka na krajobraz; agrocenozy, synergizm, synantropia. Eutrofizacja wód, jako efekt antropopresji.1
T-A-7Zaliczenie pisemne1
15
wykłady
T-W-1Wybrane elementy ekologii ogólnej - podstawowe pojęcia.2
T-W-2Problemy demograficzne Ziemi w relacji do stanu ekosfery.1
T-W-3Naturalne zasoby surowcowe ziemi – konwencjonalne surowce energetyczne; alternatywne źródła energii, prognozy na przyszłość.2
T-W-4Ekologia człowieka – zależności pomiędzy człowiekiem a środowiskiem przyrodniczym, antropopresja, antropocenoza.2
T-W-5Ekologia wód lotycznych i lenitycznych. Zarys ekologii mórz i oceanów.2
T-W-6Biomy lądowe1
T-W-7Elementy ekologii stosowanej.2
T-W-8Zachowawcze formy ochrony przyrody roślin, zwierząt, i zasobów nieożywionych, formy ochrony przyrody w Polsce, Natura 2000. Instytucje admimistracji państwowej, samorządowej, organizacje ekologiczne i przyrodnicze (NGO) w Polsce zajmujące się ochroną środowiska przyrodniczego.1
T-W-9Zaliczenie2
15

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1Uczestnictwo w zajęciach15
A-A-2Przygotowanie do zajęć5
A-A-3Wykonanie konspektu5
A-A-4Przygotowanie do zaliczenia przedmiotu5
A-A-5Studiowanie literatury przedmiotu5
A-A-6Uczestnictwo w konsultacjach2
37
wykłady
A-W-1Uczestnictwo w wykładach15
A-W-2Przygotowanie do zaliczenia11
A-W-3Studiowanie literatury przedmiotu9
A-W-4Udział w konsultacjach2
37

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykład informacyjny z pokazem multimedialnym
M-2Klasyczna metoda problemowa - dyskusja
M-3Film, fotografia
M-4Pokaz
M-5Ćwiczenia laboratoryjne

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: Sprawdzanie przygotowania studentów do zajęć
S-2Ocena formująca: Kolokwium cząstkowe
S-3Ocena podsumowująca: Kolokwium podsumowujące na wykładach
S-4Ocena podsumowująca: Kolokwium końcowe z laboratorium w formie zadania praktycznego z opiserm

Zamierzone efekty uczenia się - wiedza

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
MS_1A_O1-1_W01
Zna i rozumie w stopniu zaawansowanym pojęcia, prawa i zasady ekologiczne w geosferze. Zna w zaawansowanym stopniu kryteria tworzenia określonych form ochrony przyrody w Polsce i na świecie
MS_1A_W03C-1T-W-1, T-W-3, T-W-5, T-W-7, T-W-2, T-A-4, T-A-2M-4, M-5, M-1, M-3S-2, S-3, S-4, S-1

Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
MS_1A_O1-1_U01
Potrafi w stopniu zaawansowanym interpretować dane biologiczne w oparciu o matematyczno-statystyczne analizy (np.: analiza klasterowa, analiza głównych składowych, skalowanie wielowymiarowe itd…). Potrafi dobrać właściwe techniki monitorowania stanu środowiska przyrodniczego lądowego i wodnego
MS_1A_U06C-3, C-2T-A-6, T-A-5, T-A-2M-5, M-1, M-2, M-3S-2, S-3, S-4, S-1

Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
MS_1A_O1-1_K01
Jest gotów do rozwiązywania problemów w sytuacji zagrożeń ekologicznych i dokształcania w tym zakresie
MS_1A_K01C-3, C-1, C-4, C-2T-W-1, T-W-3, T-W-5, T-W-7, T-W-2, T-W-4, T-A-6, T-A-5, T-A-3, T-A-4, T-A-2M-4, M-5, M-1, M-2, M-3S-3, S-4, S-1

Kryterium oceny - wiedza

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
MS_1A_O1-1_W01
Zna i rozumie w stopniu zaawansowanym pojęcia, prawa i zasady ekologiczne w geosferze. Zna w zaawansowanym stopniu kryteria tworzenia określonych form ochrony przyrody w Polsce i na świecie
2,0
3,0Zna i rozumie w dostatecznym stopniu pojęcia, prawa i zasady ekologiczne w geosferze. Zna kryteria tworzenia określonych form ochrony przyrody w Polsce i na świecie
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
MS_1A_O1-1_U01
Potrafi w stopniu zaawansowanym interpretować dane biologiczne w oparciu o matematyczno-statystyczne analizy (np.: analiza klasterowa, analiza głównych składowych, skalowanie wielowymiarowe itd…). Potrafi dobrać właściwe techniki monitorowania stanu środowiska przyrodniczego lądowego i wodnego
2,0
3,0Student potrafi poprawnie stosować wiedzę teoretyczną na poziomie 60% maksymalnych wymagań.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
MS_1A_O1-1_K01
Jest gotów do rozwiązywania problemów w sytuacji zagrożeń ekologicznych i dokształcania w tym zakresie
2,0Nie posiada świadomości ekologicznej
3,0Posiada świadomość ekologiczną w stopniu zadowalającym do reagowania na zagrożenia ekologiczne
3,5
4,0
4,5
5,0Posiada świadomość ekologiczną w stopniu zadowalającym do reagowania i rozwiązywania problemów zagrożeń ekologicznych

Literatura podstawowa

  1. Odum E.P., Podstawy ekologii, PWRiL, Warszawa, 1977, 1, stron 678
  2. Weiner J., Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik ekologii ogólnej., PWN, Warszawa, 2005, drugie poprawione i unowocześnione
  3. Allen J.D., Ekologia wód płynących, PWN, Warszawa, 1998
  4. Wiąckowski. S., Ekologia ogólna, Ofic. Wyd. Brandta, Bydgoszcz, 1998, 1, stron 461
  5. Ville C, Biologia, PWN, Warszawa, 1976, 2
  6. Chojnacki J.C., Podstawy ekologii wód, Wyd. Akad. Roln. w Szczecinie, Szczecin, 1998, stron 177
  7. Collier B.D., Cox G.W., Johanson A.W., Miller P.H.C., Ekologia dynamiczna, PWRiL, Warszawa, 1978, 1, stron 544

Literatura dodatkowa

  1. Strzałko J., Mossor - Pietraszewska T. (red), Kompendium wiedzy o ekologii., PWN, Warszawa - Poznań, 1999, 1, stron 548
  2. Muller H.J., Okologie, VEB G. Fischer Verlag Jena, Jena, 1984, 2, stron 395
  3. Chojnacki J.C., M. Raczyńska, Leksykon przyrodniczo – ekologiczny, Wyd. Akad. Roln. w Szczecinie, Szczecin, 2006, 1, str. 148
  4. Bonnenberg M.M., Bioróznorodnośc, Rada Europy, Polski Klub Ekologiczny, Kraków, 1998, Serria - Pytania i odpowiedzi
  5. Paluch Jan (red.), Mikrobiologia wód, PWN, Warszawa, 1973
  6. Pyłka - Gutowska E., Biologia. Vademecum maturzysty, Oświata, Warszawa, 1993
  7. Alexander Martin, Ekologia mikroorganizmów, PWN, Warszawa, 1975, Tłumaczenie: Jakubczyk Halina

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Kryteria rozróżniania gatunków. Typy krzywych populacji. Krzywe śmiertelności populacji, typy piramid demograficznych (graficzne, naturalne). Metody określania liczebności i zagęszczenia populacji.2
T-A-2Prawo Liebiega i Shelforda - tolerancja ekologiczna. Nisza ekologiczna. Strefowość i piętrowość życia na lądzie i w wodzie.3
T-A-3Metody oceny produkcji pierwotnej. Wskaźniki biocenotyczne (dominacji, różnorodności gatunkowej) – obliczanie interpretacja.2
T-A-4Bioróżnorodność. Pojęcia dominacji i frekwencji – obliczanie i interpretacja. Podobieństwo stanowisk – metody porównywania pod względem składu taksonomicznego. Analiza gronowa – obliczanie podobieństw z uwzględnieniem składu ilościowego biocenozy na porównywanych stanowiskach.4
T-A-5Konstruowanie sieci i łańcuchów troficznych w różnych ekosystemach. Sukcesja ekosystemów lądowych i wodnych, klimaks.2
T-A-6Elementy ekologii krajobrazu, wpływ człowieka na krajobraz; agrocenozy, synergizm, synantropia. Eutrofizacja wód, jako efekt antropopresji.1
T-A-7Zaliczenie pisemne1
15

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Wybrane elementy ekologii ogólnej - podstawowe pojęcia.2
T-W-2Problemy demograficzne Ziemi w relacji do stanu ekosfery.1
T-W-3Naturalne zasoby surowcowe ziemi – konwencjonalne surowce energetyczne; alternatywne źródła energii, prognozy na przyszłość.2
T-W-4Ekologia człowieka – zależności pomiędzy człowiekiem a środowiskiem przyrodniczym, antropopresja, antropocenoza.2
T-W-5Ekologia wód lotycznych i lenitycznych. Zarys ekologii mórz i oceanów.2
T-W-6Biomy lądowe1
T-W-7Elementy ekologii stosowanej.2
T-W-8Zachowawcze formy ochrony przyrody roślin, zwierząt, i zasobów nieożywionych, formy ochrony przyrody w Polsce, Natura 2000. Instytucje admimistracji państwowej, samorządowej, organizacje ekologiczne i przyrodnicze (NGO) w Polsce zajmujące się ochroną środowiska przyrodniczego.1
T-W-9Zaliczenie2
15

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1Uczestnictwo w zajęciach15
A-A-2Przygotowanie do zajęć5
A-A-3Wykonanie konspektu5
A-A-4Przygotowanie do zaliczenia przedmiotu5
A-A-5Studiowanie literatury przedmiotu5
A-A-6Uczestnictwo w konsultacjach2
37
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Uczestnictwo w wykładach15
A-W-2Przygotowanie do zaliczenia11
A-W-3Studiowanie literatury przedmiotu9
A-W-4Udział w konsultacjach2
37
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięMS_1A_O1-1_W01Zna i rozumie w stopniu zaawansowanym pojęcia, prawa i zasady ekologiczne w geosferze. Zna w zaawansowanym stopniu kryteria tworzenia określonych form ochrony przyrody w Polsce i na świecie
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówMS_1A_W03Zna i rozumie w zaawansowanym stopniu zagadnienia z zakresu ekologii, monitoringu i ochrony środowiska wodnego, roli i różnorodności biologicznej oraz procesów zachodzących w biosferze. Zna niezbędne narzędzia, metody i techniki do kształtowania środowiska.
Cel przedmiotuC-1zapoznanie studentów z relacjami pomiędzy światem ożywionym i nieożywionym oraz rolą człowieka w geosferze
Treści programoweT-W-1Wybrane elementy ekologii ogólnej - podstawowe pojęcia.
T-W-3Naturalne zasoby surowcowe ziemi – konwencjonalne surowce energetyczne; alternatywne źródła energii, prognozy na przyszłość.
T-W-5Ekologia wód lotycznych i lenitycznych. Zarys ekologii mórz i oceanów.
T-W-7Elementy ekologii stosowanej.
T-W-2Problemy demograficzne Ziemi w relacji do stanu ekosfery.
T-A-4Bioróżnorodność. Pojęcia dominacji i frekwencji – obliczanie i interpretacja. Podobieństwo stanowisk – metody porównywania pod względem składu taksonomicznego. Analiza gronowa – obliczanie podobieństw z uwzględnieniem składu ilościowego biocenozy na porównywanych stanowiskach.
T-A-2Prawo Liebiega i Shelforda - tolerancja ekologiczna. Nisza ekologiczna. Strefowość i piętrowość życia na lądzie i w wodzie.
Metody nauczaniaM-4Pokaz
M-5Ćwiczenia laboratoryjne
M-1Wykład informacyjny z pokazem multimedialnym
M-3Film, fotografia
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Kolokwium cząstkowe
S-3Ocena podsumowująca: Kolokwium podsumowujące na wykładach
S-4Ocena podsumowująca: Kolokwium końcowe z laboratorium w formie zadania praktycznego z opiserm
S-1Ocena formująca: Sprawdzanie przygotowania studentów do zajęć
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Zna i rozumie w dostatecznym stopniu pojęcia, prawa i zasady ekologiczne w geosferze. Zna kryteria tworzenia określonych form ochrony przyrody w Polsce i na świecie
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięMS_1A_O1-1_U01Potrafi w stopniu zaawansowanym interpretować dane biologiczne w oparciu o matematyczno-statystyczne analizy (np.: analiza klasterowa, analiza głównych składowych, skalowanie wielowymiarowe itd…). Potrafi dobrać właściwe techniki monitorowania stanu środowiska przyrodniczego lądowego i wodnego
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówMS_1A_U06Potrafi stosować podstawowe techniki i narzędzia badawcze właściwe dla mikrobiologii stosowanej i dziedzin pokrewnych oraz potrafi przeprowadzać obserwację i ocenę zjawisk procesowych.
Cel przedmiotuC-3unaocznienie studentom skutków antropopresji i roli indywidualnego człowieka oraz społeczności ludzkich w przeszłości, teraźniejszości i przyszłości
C-2przedstawienie możliwości poprawy funkcjonowania i zatrzymania degradacji środowiska przyrodniczego – lądowego i wodnego w oparciu o monitoring,
Treści programoweT-A-6Elementy ekologii krajobrazu, wpływ człowieka na krajobraz; agrocenozy, synergizm, synantropia. Eutrofizacja wód, jako efekt antropopresji.
T-A-5Konstruowanie sieci i łańcuchów troficznych w różnych ekosystemach. Sukcesja ekosystemów lądowych i wodnych, klimaks.
T-A-2Prawo Liebiega i Shelforda - tolerancja ekologiczna. Nisza ekologiczna. Strefowość i piętrowość życia na lądzie i w wodzie.
Metody nauczaniaM-5Ćwiczenia laboratoryjne
M-1Wykład informacyjny z pokazem multimedialnym
M-2Klasyczna metoda problemowa - dyskusja
M-3Film, fotografia
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Kolokwium cząstkowe
S-3Ocena podsumowująca: Kolokwium podsumowujące na wykładach
S-4Ocena podsumowująca: Kolokwium końcowe z laboratorium w formie zadania praktycznego z opiserm
S-1Ocena formująca: Sprawdzanie przygotowania studentów do zajęć
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student potrafi poprawnie stosować wiedzę teoretyczną na poziomie 60% maksymalnych wymagań.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięMS_1A_O1-1_K01Jest gotów do rozwiązywania problemów w sytuacji zagrożeń ekologicznych i dokształcania w tym zakresie
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówMS_1A_K01Jest gotów do dokształcania się i konieczności podnoszenia kompetencji zawodowych. Jest gotów wyznaczyć kierunki własnego rozwoju i kształcenia.
Cel przedmiotuC-3unaocznienie studentom skutków antropopresji i roli indywidualnego człowieka oraz społeczności ludzkich w przeszłości, teraźniejszości i przyszłości
C-1zapoznanie studentów z relacjami pomiędzy światem ożywionym i nieożywionym oraz rolą człowieka w geosferze
C-4podniesienie świadomości ekologicznej studentów i społeczeństwa
C-2przedstawienie możliwości poprawy funkcjonowania i zatrzymania degradacji środowiska przyrodniczego – lądowego i wodnego w oparciu o monitoring,
Treści programoweT-W-1Wybrane elementy ekologii ogólnej - podstawowe pojęcia.
T-W-3Naturalne zasoby surowcowe ziemi – konwencjonalne surowce energetyczne; alternatywne źródła energii, prognozy na przyszłość.
T-W-5Ekologia wód lotycznych i lenitycznych. Zarys ekologii mórz i oceanów.
T-W-7Elementy ekologii stosowanej.
T-W-2Problemy demograficzne Ziemi w relacji do stanu ekosfery.
T-W-4Ekologia człowieka – zależności pomiędzy człowiekiem a środowiskiem przyrodniczym, antropopresja, antropocenoza.
T-A-6Elementy ekologii krajobrazu, wpływ człowieka na krajobraz; agrocenozy, synergizm, synantropia. Eutrofizacja wód, jako efekt antropopresji.
T-A-5Konstruowanie sieci i łańcuchów troficznych w różnych ekosystemach. Sukcesja ekosystemów lądowych i wodnych, klimaks.
T-A-3Metody oceny produkcji pierwotnej. Wskaźniki biocenotyczne (dominacji, różnorodności gatunkowej) – obliczanie interpretacja.
T-A-4Bioróżnorodność. Pojęcia dominacji i frekwencji – obliczanie i interpretacja. Podobieństwo stanowisk – metody porównywania pod względem składu taksonomicznego. Analiza gronowa – obliczanie podobieństw z uwzględnieniem składu ilościowego biocenozy na porównywanych stanowiskach.
T-A-2Prawo Liebiega i Shelforda - tolerancja ekologiczna. Nisza ekologiczna. Strefowość i piętrowość życia na lądzie i w wodzie.
Metody nauczaniaM-4Pokaz
M-5Ćwiczenia laboratoryjne
M-1Wykład informacyjny z pokazem multimedialnym
M-2Klasyczna metoda problemowa - dyskusja
M-3Film, fotografia
Sposób ocenyS-3Ocena podsumowująca: Kolokwium podsumowujące na wykładach
S-4Ocena podsumowująca: Kolokwium końcowe z laboratorium w formie zadania praktycznego z opiserm
S-1Ocena formująca: Sprawdzanie przygotowania studentów do zajęć
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Nie posiada świadomości ekologicznej
3,0Posiada świadomość ekologiczną w stopniu zadowalającym do reagowania na zagrożenia ekologiczne
3,5
4,0
4,5
5,0Posiada świadomość ekologiczną w stopniu zadowalającym do reagowania i rozwiązywania problemów zagrożeń ekologicznych