ZUT - Krajowe Ramy Kwalifikacji / Rok 2012/2013 / Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt / Bioinformatyka (S1) / Biologia systemów i metody informatyczne / Sylabus przedmiotu

Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Bioinformatyka (S1)
specjalność: Biologia systemów i metody informatyczne

Sylabus przedmiotu Chemia ogólna:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów	Bioinformatyka
Forma studiów	studia stacjonarne	Poziom	pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta	inżynier
Obszary studiów	nauk przyrodniczych, nauk technicznych, studiów inżynierskich
Profil	ogólnoakademicki
Moduł	—
Przedmiot	Chemia ogólna
Specjalność	przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca	Katedra Immunologii, Mikrobiologii i Chemii Fizjologicznej
Nauczyciel odpowiedzialny	Dorota Jankowiak <dorota.jankowiak@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele
ECTS (planowane)	4,0	ECTS (formy)	4,0
Forma zaliczenia	zaliczenie	Język	polski
Blok obieralny	—	Grupa obieralna	—

Formy dydaktyczne

Forma dydaktyczna	KOD	Semestr	Godziny	ECTS	Waga	Zaliczenie
wykłady	W	1	20	2,5	0,59	zaliczenie
laboratoria	L	1	25	1,5	0,41	zaliczenie

Wymagania wstępne

KOD	Wymaganie wstępne
W-1	Podstawowa wiedza i umiejętności z zakresu chemii na poziomie szkoły średniej

Cele przedmiotu

KOD	Cel modułu/przedmiotu
C-1	Opanowanie przez studenta kluczowych pojęć z zakresu chemii i nomenklatury chemicznej. Poszerzenie wiedzy z zakresu budowy atomu, konfiguracji elektronowej najważniejszych pierwiastków "życia" i typów wiązań chemicznych. Zrozumienie klasyfikacji i mechanizmów reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej. Poznanie rodzajów izomerii związków organicznych oraz zrozumienie wpływu grup funkcyjnych na własciwości tych czasteczek. Opanowanie umiejętności przeprowadzenia prostych analiz i obliczeń chemicznych.

KOD

Cel modułu/przedmiotu

C-1

Opanowanie przez studenta kluczowych pojęć z zakresu chemii i nomenklatury chemicznej. Poszerzenie wiedzy z zakresu budowy atomu, konfiguracji elektronowej najważniejszych pierwiastków "życia" i typów wiązań chemicznych. Zrozumienie klasyfikacji i mechanizmów reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej. Poznanie rodzajów izomerii związków organicznych oraz zrozumienie wpływu grup funkcyjnych na własciwości tych czasteczek. Opanowanie umiejętności przeprowadzenia prostych analiz i obliczeń chemicznych.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KOD	Treść programowa	Godziny
laboratoria
T-L-1	Regulamin pracowni chemicznej, bezpieczeństwo, higiena pracy i możliwe zagrożenia. Zasady właściwego użytkowania aparatury i drobnego sprzętu laboratoryjnego. Przedstawienie ogólnego przebiegu ćwiczeń i warunków uzyskania zaliczenia.	2
T-L-2	Reakcje charakterystyczne wybranych kationów i anionów.	4
T-L-3	METODY OCZYSZCZANIA I ROZDZIELANIA SUBSTANCJI. ROZTWORY WŁAŚCIWE Filtracja chemiczna. Ekstrakcja. Czynniki wpływające na przebieg procesu rozpuszczania (rozpuszczalność soli nieorganicznych, rozpuszczalność stałych substancji niepolarnych). Temperatura (rozpuszczalność soli nieorganicznych w wodzie, rozpuszczalność gazów).	2
T-L-4	SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH I RÓWNOWAGA CHEMICZNA. DYSOCJACJA JONOWA Zależność szybkości reakcji od stężenia substancji reagujących (badanie kinetyki reakcji Landolta). Wpływ temperatury na szybkość reakcji chemicznych. Wpływ katalizatora na szybkość reakcji chemicznych. Wpływ wydzielania się produktów trudno rozpuszczalnych, łatwo rozpuszczalnych, słabo zdysocjowanych na równowagę reakcji chemicznych.	2
T-L-5	STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. WSKAŹNIKI pH. ROZTWORY BUFOROWE. Sprawdzanie odczynu wybranych roztworów. Naturalne wskaźniki (liście czerwonej kapusty, esencja herbaciana). Reakcje jonowe z utworzeniem słabych elektrolitów. Oznaczanie wartości pH roztworów z zastosowaniem pehametru. Otrzymywanie roztworów buforowych i badanie zależności ich pH od stosunku stężeń składników. Wpływ rozcieńczenia na pH roztworu buforowego i niezbuforowanego. Hydratacja kationów.	2
T-L-6	Węglowodory: Alkany, alkeny, alkiny. Otrzymywanie metanu z kwasu octowego, reakcja z KMnO4, reakcja nitrowania węglowodorów. Reakcja izomeryzacji. Nitrowane arenów. Wykrywanie wiązań wielokrotnych. Sprawdzenie trwałości połączenia chlorowcopochodnych węglowodorów.	3
T-L-7	Alkohole i fenole: Rozpoznawanie rzędowości alkoholi, Utlenianie alkoholi. Reakcja alkoholu metylowego z kwasem borowym. Utlenianie gliceryny. Reakcja fenoli z chlorkiem żelaza (III).	2
T-L-8	Aldehydy i ketony: Reakcja Fehlinga, wykrywanie aldehydów, reakcja na pentozy i ksylozy. Otrzymywanie formaldehydu (aldehydu mrówkowego) z metanolu. Utlenianie aldehydu mrówkowego (reakcja lustra srebrowego). Otrzymywanie acetonu z octanu wapniowego. Reakcja formaldehydu i acetonu z nitroprusydkiem sodowym. Reakcja kwasu pikrynowego z glukozą. Otrzymywanie aldehydu octowego z etanolu. Redukcja roztworu nadmanganianu potasu za pomocą formaldehydu. Reakcja kondensacji aldehydów z amoniakiem. Otrzymywanie urotropiny. Reakcja polimeryzacji aldehydów z mocznikiem. Reakcja aminokwasu z CuSO4. Reakcja Selivanova. Reakcja Legala. Otrzymywanie żywicy mocznikowo formaldehydowej.	4
T-L-9	Kwasy karboksylowe: Porównanie rozpuszczalności kwasów organicznych krótko i długo łańcuchowych. Wykrywanie grupy karboksylowej. Otrzymywanie kwasu octowego z etanolu z chromianem potasu. Otrzymywanie kwasu octowego z octanu wapnia. Kwas winowy. Odwadnianie kwasu szczawiowego. Utlenianie kwasu szczawiowego. Hydroliza kwasu acetylosalicylowego. Zaliczenie ćwiczeń	4
		25
wykłady
T-W-1	Struktura atomu. Cząstki elementarne. Jądro atomowe. Liczba atomowa (porządkowa) pierwiastka, względna masa atomowa. Izotopy, izobary i izotony. Budowa powłok elektronowych. Podpowłoki s, p, d, f ..... . Liczby kwantowe. Orbitale atomowe i ich rozmieszczenie przestrzenne. Konfiguracja elektronowa, zakaz Pauliego i reguła Hunda. Reguła oktetu. Orbitale molekularne. Wiązania sigma (δ) i wiązania (π). Hybrydyzacja orbitali atomowych. Wiązania chemiczne: jonowe, kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane – cząsteczka dipolowa, koordynacyjne, wodorowe i metaliczne. Siły van der Waalsa.	4
T-W-2	Zasady klasyfikacji reakcji chemicznych. Reakcje chemii nieorganicznej. Reakcje redox. Szybkość reakcji i równowaga chemiczna, czynniki wpływające na szybkośc reakcji chemicznych. Owracalność reakcji chemicznych i stan równowagi. Wpływ różnych czynników na stan równowagi. Reguła przekory. Iloczyn jonowy wody i pH.	4
T-W-3	Ogólna klasyfikacja związków organicznych. Izomeria związków organicznych. Mechanizmy i klasyfikacja reakcji organicznych. Kwasy i zasady w chemii organicznej – elektrofile i nukleofile.	4
T-W-4	Aklany i cykloalkany. Alkeny i alkiny. Węglowodory aromatyczne.	2
T-W-5	Alkohole, fenole i tiole: Klasyfikacja i nomenklatura i rzędowość alkoholi. Struktura grupy hydroksylowej a właściwości alkoholi: wiązania wodorowe a właściwości fizyczne, alkohole jako słabe kwasy i słabe zasady. Porównanie budowy alkoholi i fenoli.	2
T-W-6	Związki karbonylowe: aldehydy i ketony. Kwasy karboksylowe i ich pochodne: Nazewnictwo zwyczajowe, systematyczne i struktura kwasów karboksylowych. Budowa, właściwości fizyczne i reaktywność. Kwasy karboksylowe jako produkty reakcji utleniania. Główne typy pochodnych kwasów karboksylowych	4
		20

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KOD	Forma aktywności	Godziny
laboratoria
A-L-1	Uczestniczenie w ćwiczeniach.	25
A-L-2	Konsultacje z prowadzaym ćwiczenia	2
A-L-3	Opanowanie zagadnień teoretycznych dotyczących tematyki bieżących ćwiczeń laboratoryjnych	12
A-L-4	Zapoznanie się medotyką i wymogami analiz chemicznych przewidzianych w programie poszczególnych ćwiczeń laboratoryjnych	6
		45
wykłady
A-W-1	Uczestniczenie w wykładach.	20
A-W-2	Utrwalanie i uzupełnianie wiadomości z tematyki bieżących wykładów	15
A-W-3	Konsultacje z prowadzącym wykłady.	2
A-W-4	Przygotowanie do zaliczenia całości materiału objętego programem wykładów.	36
A-W-5	Pisemne zaliczenie wykladów.	2
		75

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KOD	Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1	Wykład informacyjny z prezentacją zagadnień teoretycznych
M-2	Pokaz multimedialny z objaśnieniami przy wykorzystaniu komputera i projektora
M-3	Praktyczne ćwiczenia laboratoryjne w grupach
M-4	Dyskusja dydaktyczna, rozwiązywanie problemów i interpretacja przy pomocy prowadzacego ćwiczenia otrzymanych wyników.
M-5	Konsultacje z prowadzącymi wykłady i ćwiczenia

Sposoby oceny

KOD	Sposób oceny
S-1	Ocena formująca: Sprawdzenie przygotowania teoretycznego studenta w zkresie tematyki bieżących ćwiczeń.
S-2	Ocena formująca: Na zakończenie poszczególnych ćwiczeń laboratoryjnych ocena przez prowadzacego zakresu i poprawności wykonanych przez zespól analiz, wyciągbiętych wniosków i, interpretacji otrzymanych wyników. Ocena punktowa w skali 0-5.
S-3	Ocena podsumowująca: Zaliczenie treści wykładowych w formie testu wyboru. Na test składa się 50-60 pytań obejmujących wszystkie zagadnienia objęte programem wykładów.
S-4	Ocena podsumowująca: Zaliczenie ćwiczeń na podstawie łącznej sumy punktów otrzymanych podczas poszczególnych ćwiczeń laboratoryjnychoraz oceny znajomości zagadnień teoretycznych związanych z treścią ćwiczeń

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
BI_1A_BI-S-B3_W01 Student zna podstawową nomenklaturę chemiczną,zna i opisuje budowę atomu i podstawowe wiązania chemiczne wewnątz- i międzycząsteczkowe. Rozumie i wyjasnia związek między konfiguracją elektronowa i wlaściwościami danego pierwiastka oraz rodzajem tworzonych przez niego wiązań chemicznych z innymi pierwiastkami.	BI_1A_W01	P1A_W03, P1A_W06, T1A_W01, T1A_W03, T1A_W07	InzA_W02	C-1	T-W-1, T-L-2	M-5, M-2, M-1	S-3
BI_1A_BI-S-B3_W02 Klasyfikuje i rozróżnia typy reakcji cząsteczek nieorganicznych i organicznych oraz wyjaśnia podstawy ich mechanizmu. Rozróżnia reakcje nieodwracalne od odwracalnych, rozumie istotę równowagii chemicznej reakcji odwracalnych, iloczynu jonowego wody i pH	BI_1A_W01	P1A_W03, P1A_W06, T1A_W01, T1A_W03, T1A_W07	InzA_W02	C-1	T-L-4, T-L-5, T-W-3, T-W-4, T-L-3, T-L-8, T-W-2, T-L-6, T-W-6, T-W-5, T-L-7, T-L-9	M-3, M-1, M-2, M-5, M-4	S-4, S-1, S-2, S-3

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
BI_1A_BI-S-B3_U01 Student używa prawidłowego języka chemicznego, potrafi wykonywać proste analizy i obliczenia chemiczne zarowno stechiometryczne, jak i w zakresie stężeń procentowych oraz molowych.	BI_1A_U01	P1A_U01, P1A_U02, P1A_U04, T1A_U01, T1A_U09	InzA_U02	C-1	T-L-6, T-L-7, T-L-3, T-L-9, T-L-5, T-L-8, T-L-4	M-5, M-3, M-4	S-4, S-1, S-2

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
BI_1A_BI-S-B3_K01 Student potrafi pracowac w małych zespołach przy wykonywanianiu analiz chemicznych, potrafi dzielić się wiedza i umiejetnościami z innymi członkami zespołu i korzystać z wiedzy umijętności innych, czuje się odpowiedzialny za wynik pracy zespołu i osiagniętą przez niego ocenę. Ma świadomość znaczenia rzetelnego i zgodnego z metodyką przeprowadzenia analizy dla otrzymanego wyniku.	BI_1A_K04	P1A_K02, P1A_K03, P1A_K06, P1A_K08, T1A_K02, T1A_K03, T1A_K04, T1A_K06	InzA_K01, InzA_K02	—	T-L-8, T-L-7, T-L-4, T-L-3, T-L-6, T-L-2, T-L-5, T-L-9	M-3, M-4	S-1, S-2

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
BI_1A_BI-S-B3_W01 Student zna podstawową nomenklaturę chemiczną,zna i opisuje budowę atomu i podstawowe wiązania chemiczne wewnątz- i międzycząsteczkowe. Rozumie i wyjasnia związek między konfiguracją elektronowa i wlaściwościami danego pierwiastka oraz rodzajem tworzonych przez niego wiązań chemicznych z innymi pierwiastkami.	2,0	Student nie zna podstawowej nomenklatury chemicznej oraz podstaw budowy atomu i typów wiązań chemicznych.
	3,0	Student w bardzo wąskim zakresie zna podstawową nomenklaturę chemiczna, jedynie wybiórczo zna i opisuje budowę atomu oraz niektóre typy wewnątrz- i międzycząsteczkowych wiązań chemicznych.
	3,5	Student wystarczająco zna podstawową nomenklaturę chemiczną, poprawnie opisuje budowę atomu i wyjaśnia związek między konfiguracja elektronową kilku najpowszechniejszych pierwiastków a ich położeniem w układzie okresowym, właściwościami i rodzajem tworzonych z innymi pierwiastkami wiązań chemicznych.
	4,0	Student szczegółowo zna podstawową nomenklaturę chemiczną, dokładnie opisuje budowę atomu i wyjaśnia związek między konfiguracją elektronową większości najpowszechniejszych pierwiastków a ich położeniem w układzie okresowym, właściwościami i rodzajem tworzonych z innymi pierwiastkami wiązań chemicznych. W większości molekuł dobrze rozpoznaje typ wiązania i potrafi wyjaśnić zasady jego tworzenia.
	4,5	Student dogłębnie zna nomenklaturę chemiczną, dokładnie opisuje budowę atomu i wyjaśnia związek między konfiguracją elektronową większości pierwiastków a ich położeniem w układzie okresowym, właściwościami i rodzajem tworzonych z innymi pierwiastkami wiązań chemicznych. W molekułach dobrze rozpoznaje typ wiązania i potrafi szczegółowo wyjaśnić zasady jego tworzenia.
	5,0	Student bardzo szczegółowo zna nomenklaturę chemiczną, dogłęnie opisuje budowę atomu i wyjaśnia związek między konfiguracją elektronową większości pierwiastków a ich położeniem w układzie okresowym, właściwościami i rodzajem tworzonych z innymi pierwiastkami wiązań chemicznych. W molekułach bez pomyłek rozpoznaje typ wiązania i dogłębnie wyjaśnia zasady jego tworzenia.
BI_1A_BI-S-B3_W02 Klasyfikuje i rozróżnia typy reakcji cząsteczek nieorganicznych i organicznych oraz wyjaśnia podstawy ich mechanizmu. Rozróżnia reakcje nieodwracalne od odwracalnych, rozumie istotę równowagii chemicznej reakcji odwracalnych, iloczynu jonowego wody i pH	2,0	Student nie zna i nie klasyfikuje typów reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej. Nie rozróżnia rekcji odwracalnych od nieodwracalnych. Nie rozpoznaje i błędnie klasyfikuje podstawowe molekuły nieorganiczne i organiczne.
	3,0	Student w podstawowym zakresie zna i wymienia typy reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej, a przy ich klasyfikacji popełnia liczne błędy. Zna podstawy rozróżnia rekcji odwracalnych od nieodwracalnych i bardzo wąskim zakresie istotę równowagi chemicznej i iloczynu jonowego wody. W ograniczonym stopniu klasyfikuje cząsteczki organiczne i nieorganiczne do odpowiednich grup i wymienia ich właściwości fizyko-chemiczne.
	3,5	Student zna podstawy i wymienia większość typów reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej, i poprawnie je klasyfikuje. W większości rozróżnia rekcje odwracalne od nieodwracalnych i wystarczająco wyjaśnia istotę równowagi chemicznej oraz iloczynu jonowego wody. W większości poprawnie klasyfikuje cząsteczki organiczne i nieorganiczne do odpowiednich grup i wymienia ich właściwości fizyko-chemiczne
	4,0	Student dobrze zna zasady klasyfikacji reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej w poszczególne typy i podtypy. Bez błędów rozróżnia reakcje odwracalne od nieodwracalnych i wyczerpująco wyjaśnia istotę i zasady równowagi chemicznej oraz wyprowadzenia iloczynu jonowego wody. Na podstawie wzoru bezbłędnie klasyfikuje daną cząsteczkę organiczną i nieorganiczną do odpowiednich grupy i wymienia oraz uzasadnia ich podstawowe właściwości fizyko-chemiczne.
	4,5	Student szczegółowo wyjaśnia zasady klasyfikacji reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej w poszczególne typy i podtypy, bezbłędnie je rozróżnia i podaje liczne przykłady. Bez błędów rozpoznaje reakcje odwracalne i nieodwracalne i szczegółowo wyjaśnia istotę i zasady równowagi chemicznej oraz wyprowadzenia iloczynu jonowego wody. Nie popełnia błędów w klasyfikacji molekuł do odpowiednich grupy i wymienia oraz szczegółowo uzasadnia ich podstawowe właściwości fizyko-chemiczne, w tym typowe dla nich reakcje.
	5,0	Student dogłębnie wyjaśnia zasady klasyfikacji reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej w poszczególne typy i podtypy, bezbłędnie je rozróżnia i podaje liczne przykłady. Szczegółowo podaje wszystkie zasady rozróżniania reakcji odwracalnych od nieodwracalnych. Dogłębnie wyjaśnia istotę i zasady równowagi chemicznej oraz wyprowadzenia iloczynu jonowego wody. Zna wszystkie podstawowe klasy cząsteczek nieorganicznych i organicznych, bezbłędnie je rozpoznaje, dogłębnie przedstawia i uzasadnia ich podstawowe właściwości fizyko-chemiczne, potrafi zaprezentować dla ich głównych przedstawicieli charakterystyczne dla nich podstawowe reakcje chemiczne.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
BI_1A_BI-S-B3_U01 Student używa prawidłowego języka chemicznego, potrafi wykonywać proste analizy i obliczenia chemiczne zarowno stechiometryczne, jak i w zakresie stężeń procentowych oraz molowych.	2,0
	3,0	Student w podstawowym zakresie posługuje się poprawnym "językiem chemicznym". Z pewnymi niedociągnięciami i przy częstej pomocy i instrukcji innych poprawnie posługuje się sprzętem laboratoryjnym i wykonuje mało skomplikowane analizy jakościowe i ilościowe. Poprawnie przeprowadza proste obliczenia chemiczne.
	3,5
	4,0
	4,5
	5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
BI_1A_BI-S-B3_K01 Student potrafi pracowac w małych zespołach przy wykonywanianiu analiz chemicznych, potrafi dzielić się wiedza i umiejetnościami z innymi członkami zespołu i korzystać z wiedzy umijętności innych, czuje się odpowiedzialny za wynik pracy zespołu i osiagniętą przez niego ocenę. Ma świadomość znaczenia rzetelnego i zgodnego z metodyką przeprowadzenia analizy dla otrzymanego wyniku.	2,0
	3,0	Student wykazuje tylko podstawowe zaangazowanie w pracę zespołu. Przy wykonywaniu przpadających na niego zadań zwykle musi korzystać z wiedzy i pomocy innych.
	3,5
	4,0
	4,5
	5,0

Literatura podstawowa

Fisher J., Arnold J.R.P., Chemia dla biologów - krótkie wykłady, Wydawnictwo naukowe PVN, Warszawa, 2008
Galasiński W, Chemia medyczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2004
Pajdowski L, Chemia ogólna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2002, IX
Patrick G, Chemia organiczna - krótkie wykłay, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa, 2008

Literatura dodatkowa

Cox p.A., Chemia nieorganiczna - krótkie wykłady, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa, 2006
Jones L., Atkins P.W., Chemia ogólna. T 1 i 2., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2011
Bielański A, podstawy chemii nieorganicznej, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa, 2002
Masztalerz P, Chemia organiczna, Wydawnictwo Chemiczne, Wrocław, 2002

Treści programowe - laboratoria

KOD	Treść programowa	Godziny
T-L-1	Regulamin pracowni chemicznej, bezpieczeństwo, higiena pracy i możliwe zagrożenia. Zasady właściwego użytkowania aparatury i drobnego sprzętu laboratoryjnego. Przedstawienie ogólnego przebiegu ćwiczeń i warunków uzyskania zaliczenia.	2
T-L-2	Reakcje charakterystyczne wybranych kationów i anionów.	4
T-L-3	METODY OCZYSZCZANIA I ROZDZIELANIA SUBSTANCJI. ROZTWORY WŁAŚCIWE Filtracja chemiczna. Ekstrakcja. Czynniki wpływające na przebieg procesu rozpuszczania (rozpuszczalność soli nieorganicznych, rozpuszczalność stałych substancji niepolarnych). Temperatura (rozpuszczalność soli nieorganicznych w wodzie, rozpuszczalność gazów).	2
T-L-4	SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH I RÓWNOWAGA CHEMICZNA. DYSOCJACJA JONOWA Zależność szybkości reakcji od stężenia substancji reagujących (badanie kinetyki reakcji Landolta). Wpływ temperatury na szybkość reakcji chemicznych. Wpływ katalizatora na szybkość reakcji chemicznych. Wpływ wydzielania się produktów trudno rozpuszczalnych, łatwo rozpuszczalnych, słabo zdysocjowanych na równowagę reakcji chemicznych.	2
T-L-5	STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. WSKAŹNIKI pH. ROZTWORY BUFOROWE. Sprawdzanie odczynu wybranych roztworów. Naturalne wskaźniki (liście czerwonej kapusty, esencja herbaciana). Reakcje jonowe z utworzeniem słabych elektrolitów. Oznaczanie wartości pH roztworów z zastosowaniem pehametru. Otrzymywanie roztworów buforowych i badanie zależności ich pH od stosunku stężeń składników. Wpływ rozcieńczenia na pH roztworu buforowego i niezbuforowanego. Hydratacja kationów.	2
T-L-6	Węglowodory: Alkany, alkeny, alkiny. Otrzymywanie metanu z kwasu octowego, reakcja z KMnO4, reakcja nitrowania węglowodorów. Reakcja izomeryzacji. Nitrowane arenów. Wykrywanie wiązań wielokrotnych. Sprawdzenie trwałości połączenia chlorowcopochodnych węglowodorów.	3
T-L-7	Alkohole i fenole: Rozpoznawanie rzędowości alkoholi, Utlenianie alkoholi. Reakcja alkoholu metylowego z kwasem borowym. Utlenianie gliceryny. Reakcja fenoli z chlorkiem żelaza (III).	2
T-L-8	Aldehydy i ketony: Reakcja Fehlinga, wykrywanie aldehydów, reakcja na pentozy i ksylozy. Otrzymywanie formaldehydu (aldehydu mrówkowego) z metanolu. Utlenianie aldehydu mrówkowego (reakcja lustra srebrowego). Otrzymywanie acetonu z octanu wapniowego. Reakcja formaldehydu i acetonu z nitroprusydkiem sodowym. Reakcja kwasu pikrynowego z glukozą. Otrzymywanie aldehydu octowego z etanolu. Redukcja roztworu nadmanganianu potasu za pomocą formaldehydu. Reakcja kondensacji aldehydów z amoniakiem. Otrzymywanie urotropiny. Reakcja polimeryzacji aldehydów z mocznikiem. Reakcja aminokwasu z CuSO4. Reakcja Selivanova. Reakcja Legala. Otrzymywanie żywicy mocznikowo formaldehydowej.	4
T-L-9	Kwasy karboksylowe: Porównanie rozpuszczalności kwasów organicznych krótko i długo łańcuchowych. Wykrywanie grupy karboksylowej. Otrzymywanie kwasu octowego z etanolu z chromianem potasu. Otrzymywanie kwasu octowego z octanu wapnia. Kwas winowy. Odwadnianie kwasu szczawiowego. Utlenianie kwasu szczawiowego. Hydroliza kwasu acetylosalicylowego. Zaliczenie ćwiczeń	4
		25

Treści programowe - wykłady

KOD	Treść programowa	Godziny
T-W-1	Struktura atomu. Cząstki elementarne. Jądro atomowe. Liczba atomowa (porządkowa) pierwiastka, względna masa atomowa. Izotopy, izobary i izotony. Budowa powłok elektronowych. Podpowłoki s, p, d, f ..... . Liczby kwantowe. Orbitale atomowe i ich rozmieszczenie przestrzenne. Konfiguracja elektronowa, zakaz Pauliego i reguła Hunda. Reguła oktetu. Orbitale molekularne. Wiązania sigma (δ) i wiązania (π). Hybrydyzacja orbitali atomowych. Wiązania chemiczne: jonowe, kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane – cząsteczka dipolowa, koordynacyjne, wodorowe i metaliczne. Siły van der Waalsa.	4
T-W-2	Zasady klasyfikacji reakcji chemicznych. Reakcje chemii nieorganicznej. Reakcje redox. Szybkość reakcji i równowaga chemiczna, czynniki wpływające na szybkośc reakcji chemicznych. Owracalność reakcji chemicznych i stan równowagi. Wpływ różnych czynników na stan równowagi. Reguła przekory. Iloczyn jonowy wody i pH.	4
T-W-3	Ogólna klasyfikacja związków organicznych. Izomeria związków organicznych. Mechanizmy i klasyfikacja reakcji organicznych. Kwasy i zasady w chemii organicznej – elektrofile i nukleofile.	4
T-W-4	Aklany i cykloalkany. Alkeny i alkiny. Węglowodory aromatyczne.	2
T-W-5	Alkohole, fenole i tiole: Klasyfikacja i nomenklatura i rzędowość alkoholi. Struktura grupy hydroksylowej a właściwości alkoholi: wiązania wodorowe a właściwości fizyczne, alkohole jako słabe kwasy i słabe zasady. Porównanie budowy alkoholi i fenoli.	2
T-W-6	Związki karbonylowe: aldehydy i ketony. Kwasy karboksylowe i ich pochodne: Nazewnictwo zwyczajowe, systematyczne i struktura kwasów karboksylowych. Budowa, właściwości fizyczne i reaktywność. Kwasy karboksylowe jako produkty reakcji utleniania. Główne typy pochodnych kwasów karboksylowych	4
		20

Formy aktywności - laboratoria

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-L-1	Uczestniczenie w ćwiczeniach.	25
A-L-2	Konsultacje z prowadzaym ćwiczenia	2
A-L-3	Opanowanie zagadnień teoretycznych dotyczących tematyki bieżących ćwiczeń laboratoryjnych	12
A-L-4	Zapoznanie się medotyką i wymogami analiz chemicznych przewidzianych w programie poszczególnych ćwiczeń laboratoryjnych	6
		45

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-W-1	Uczestniczenie w wykładach.	20
A-W-2	Utrwalanie i uzupełnianie wiadomości z tematyki bieżących wykładów	15
A-W-3	Konsultacje z prowadzącym wykłady.	2
A-W-4	Przygotowanie do zaliczenia całości materiału objętego programem wykładów.	36
A-W-5	Pisemne zaliczenie wykladów.	2
		75

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BI_1A_BI-S-B3_W01	Student zna podstawową nomenklaturę chemiczną,zna i opisuje budowę atomu i podstawowe wiązania chemiczne wewnątz- i międzycząsteczkowe. Rozumie i wyjasnia związek między konfiguracją elektronowa i wlaściwościami danego pierwiastka oraz rodzajem tworzonych przez niego wiązań chemicznych z innymi pierwiastkami.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BI_1A_W01	zna zjawiska fizyczne i biologiczne, procesy chemiczne oraz analizy matematyczne przydatne przy posługiwaniu się narzędziami bioinformatycznymi
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_W03	ma wiedzę z zakresu matematyki, fizyki i chemii niezbędną dla zrozumienia podstawowych procesów i zjawisk przyrodniczych
	P1A_W06	ma wiedzę w zakresie statystyki i informatyki na poziomie pozwalającym na opisywanie i interpretowanie zjawisk przyrodniczych
	T1A_W01	ma wiedzę z zakresu matematyki, fizyki, chemii i innych obszarów właściwych dla studiowanego kierunku studiów przydatną do formułowania i rozwiązywania prostych zadań z zakresu studiowanego kierunku studiów
	T1A_W03	ma uporządkowaną, podbudowaną teoretycznie wiedzę ogólną obejmującą kluczowe zagadnienia z zakresu studiowanego kierunku studiów
	T1A_W07	zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu studiowanego kierunku studiów
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	InzA_W02	zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotu	C-1	Opanowanie przez studenta kluczowych pojęć z zakresu chemii i nomenklatury chemicznej. Poszerzenie wiedzy z zakresu budowy atomu, konfiguracji elektronowej najważniejszych pierwiastków "życia" i typów wiązań chemicznych. Zrozumienie klasyfikacji i mechanizmów reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej. Poznanie rodzajów izomerii związków organicznych oraz zrozumienie wpływu grup funkcyjnych na własciwości tych czasteczek. Opanowanie umiejętności przeprowadzenia prostych analiz i obliczeń chemicznych.
Treści programowe	T-W-1	Struktura atomu. Cząstki elementarne. Jądro atomowe. Liczba atomowa (porządkowa) pierwiastka, względna masa atomowa. Izotopy, izobary i izotony. Budowa powłok elektronowych. Podpowłoki s, p, d, f ..... . Liczby kwantowe. Orbitale atomowe i ich rozmieszczenie przestrzenne. Konfiguracja elektronowa, zakaz Pauliego i reguła Hunda. Reguła oktetu. Orbitale molekularne. Wiązania sigma (δ) i wiązania (π). Hybrydyzacja orbitali atomowych. Wiązania chemiczne: jonowe, kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane – cząsteczka dipolowa, koordynacyjne, wodorowe i metaliczne. Siły van der Waalsa.
Treści programowe	T-L-2	Reakcje charakterystyczne wybranych kationów i anionów.
Metody nauczania	M-5	Konsultacje z prowadzącymi wykłady i ćwiczenia
	M-2	Pokaz multimedialny z objaśnieniami przy wykorzystaniu komputera i projektora
	M-1	Wykład informacyjny z prezentacją zagadnień teoretycznych
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Zaliczenie treści wykładowych w formie testu wyboru. Na test składa się 50-60 pytań obejmujących wszystkie zagadnienia objęte programem wykładów.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie zna podstawowej nomenklatury chemicznej oraz podstaw budowy atomu i typów wiązań chemicznych.
	3,0	Student w bardzo wąskim zakresie zna podstawową nomenklaturę chemiczna, jedynie wybiórczo zna i opisuje budowę atomu oraz niektóre typy wewnątrz- i międzycząsteczkowych wiązań chemicznych.
	3,5	Student wystarczająco zna podstawową nomenklaturę chemiczną, poprawnie opisuje budowę atomu i wyjaśnia związek między konfiguracja elektronową kilku najpowszechniejszych pierwiastków a ich położeniem w układzie okresowym, właściwościami i rodzajem tworzonych z innymi pierwiastkami wiązań chemicznych.
	4,0	Student szczegółowo zna podstawową nomenklaturę chemiczną, dokładnie opisuje budowę atomu i wyjaśnia związek między konfiguracją elektronową większości najpowszechniejszych pierwiastków a ich położeniem w układzie okresowym, właściwościami i rodzajem tworzonych z innymi pierwiastkami wiązań chemicznych. W większości molekuł dobrze rozpoznaje typ wiązania i potrafi wyjaśnić zasady jego tworzenia.
	4,5	Student dogłębnie zna nomenklaturę chemiczną, dokładnie opisuje budowę atomu i wyjaśnia związek między konfiguracją elektronową większości pierwiastków a ich położeniem w układzie okresowym, właściwościami i rodzajem tworzonych z innymi pierwiastkami wiązań chemicznych. W molekułach dobrze rozpoznaje typ wiązania i potrafi szczegółowo wyjaśnić zasady jego tworzenia.
	5,0	Student bardzo szczegółowo zna nomenklaturę chemiczną, dogłęnie opisuje budowę atomu i wyjaśnia związek między konfiguracją elektronową większości pierwiastków a ich położeniem w układzie okresowym, właściwościami i rodzajem tworzonych z innymi pierwiastkami wiązań chemicznych. W molekułach bez pomyłek rozpoznaje typ wiązania i dogłębnie wyjaśnia zasady jego tworzenia.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BI_1A_BI-S-B3_W02	Klasyfikuje i rozróżnia typy reakcji cząsteczek nieorganicznych i organicznych oraz wyjaśnia podstawy ich mechanizmu. Rozróżnia reakcje nieodwracalne od odwracalnych, rozumie istotę równowagii chemicznej reakcji odwracalnych, iloczynu jonowego wody i pH
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BI_1A_W01	zna zjawiska fizyczne i biologiczne, procesy chemiczne oraz analizy matematyczne przydatne przy posługiwaniu się narzędziami bioinformatycznymi
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_W03	ma wiedzę z zakresu matematyki, fizyki i chemii niezbędną dla zrozumienia podstawowych procesów i zjawisk przyrodniczych
	P1A_W06	ma wiedzę w zakresie statystyki i informatyki na poziomie pozwalającym na opisywanie i interpretowanie zjawisk przyrodniczych
	T1A_W01	ma wiedzę z zakresu matematyki, fizyki, chemii i innych obszarów właściwych dla studiowanego kierunku studiów przydatną do formułowania i rozwiązywania prostych zadań z zakresu studiowanego kierunku studiów
	T1A_W03	ma uporządkowaną, podbudowaną teoretycznie wiedzę ogólną obejmującą kluczowe zagadnienia z zakresu studiowanego kierunku studiów
	T1A_W07	zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu studiowanego kierunku studiów
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	InzA_W02	zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotu	C-1	Opanowanie przez studenta kluczowych pojęć z zakresu chemii i nomenklatury chemicznej. Poszerzenie wiedzy z zakresu budowy atomu, konfiguracji elektronowej najważniejszych pierwiastków "życia" i typów wiązań chemicznych. Zrozumienie klasyfikacji i mechanizmów reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej. Poznanie rodzajów izomerii związków organicznych oraz zrozumienie wpływu grup funkcyjnych na własciwości tych czasteczek. Opanowanie umiejętności przeprowadzenia prostych analiz i obliczeń chemicznych.
Treści programowe	T-L-4	SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH I RÓWNOWAGA CHEMICZNA. DYSOCJACJA JONOWA Zależność szybkości reakcji od stężenia substancji reagujących (badanie kinetyki reakcji Landolta). Wpływ temperatury na szybkość reakcji chemicznych. Wpływ katalizatora na szybkość reakcji chemicznych. Wpływ wydzielania się produktów trudno rozpuszczalnych, łatwo rozpuszczalnych, słabo zdysocjowanych na równowagę reakcji chemicznych.
	T-L-5	STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. WSKAŹNIKI pH. ROZTWORY BUFOROWE. Sprawdzanie odczynu wybranych roztworów. Naturalne wskaźniki (liście czerwonej kapusty, esencja herbaciana). Reakcje jonowe z utworzeniem słabych elektrolitów. Oznaczanie wartości pH roztworów z zastosowaniem pehametru. Otrzymywanie roztworów buforowych i badanie zależności ich pH od stosunku stężeń składników. Wpływ rozcieńczenia na pH roztworu buforowego i niezbuforowanego. Hydratacja kationów.
	T-W-3	Ogólna klasyfikacja związków organicznych. Izomeria związków organicznych. Mechanizmy i klasyfikacja reakcji organicznych. Kwasy i zasady w chemii organicznej – elektrofile i nukleofile.
	T-W-4	Aklany i cykloalkany. Alkeny i alkiny. Węglowodory aromatyczne.
	T-L-3	METODY OCZYSZCZANIA I ROZDZIELANIA SUBSTANCJI. ROZTWORY WŁAŚCIWE Filtracja chemiczna. Ekstrakcja. Czynniki wpływające na przebieg procesu rozpuszczania (rozpuszczalność soli nieorganicznych, rozpuszczalność stałych substancji niepolarnych). Temperatura (rozpuszczalność soli nieorganicznych w wodzie, rozpuszczalność gazów).
	T-L-8	Aldehydy i ketony: Reakcja Fehlinga, wykrywanie aldehydów, reakcja na pentozy i ksylozy. Otrzymywanie formaldehydu (aldehydu mrówkowego) z metanolu. Utlenianie aldehydu mrówkowego (reakcja lustra srebrowego). Otrzymywanie acetonu z octanu wapniowego. Reakcja formaldehydu i acetonu z nitroprusydkiem sodowym. Reakcja kwasu pikrynowego z glukozą. Otrzymywanie aldehydu octowego z etanolu. Redukcja roztworu nadmanganianu potasu za pomocą formaldehydu. Reakcja kondensacji aldehydów z amoniakiem. Otrzymywanie urotropiny. Reakcja polimeryzacji aldehydów z mocznikiem. Reakcja aminokwasu z CuSO4. Reakcja Selivanova. Reakcja Legala. Otrzymywanie żywicy mocznikowo formaldehydowej.
	T-W-2	Zasady klasyfikacji reakcji chemicznych. Reakcje chemii nieorganicznej. Reakcje redox. Szybkość reakcji i równowaga chemiczna, czynniki wpływające na szybkośc reakcji chemicznych. Owracalność reakcji chemicznych i stan równowagi. Wpływ różnych czynników na stan równowagi. Reguła przekory. Iloczyn jonowy wody i pH.
	T-L-6	Węglowodory: Alkany, alkeny, alkiny. Otrzymywanie metanu z kwasu octowego, reakcja z KMnO4, reakcja nitrowania węglowodorów. Reakcja izomeryzacji. Nitrowane arenów. Wykrywanie wiązań wielokrotnych. Sprawdzenie trwałości połączenia chlorowcopochodnych węglowodorów.
	T-W-6	Związki karbonylowe: aldehydy i ketony. Kwasy karboksylowe i ich pochodne: Nazewnictwo zwyczajowe, systematyczne i struktura kwasów karboksylowych. Budowa, właściwości fizyczne i reaktywność. Kwasy karboksylowe jako produkty reakcji utleniania. Główne typy pochodnych kwasów karboksylowych
	T-W-5	Alkohole, fenole i tiole: Klasyfikacja i nomenklatura i rzędowość alkoholi. Struktura grupy hydroksylowej a właściwości alkoholi: wiązania wodorowe a właściwości fizyczne, alkohole jako słabe kwasy i słabe zasady. Porównanie budowy alkoholi i fenoli.
	T-L-7	Alkohole i fenole: Rozpoznawanie rzędowości alkoholi, Utlenianie alkoholi. Reakcja alkoholu metylowego z kwasem borowym. Utlenianie gliceryny. Reakcja fenoli z chlorkiem żelaza (III).
	T-L-9	Kwasy karboksylowe: Porównanie rozpuszczalności kwasów organicznych krótko i długo łańcuchowych. Wykrywanie grupy karboksylowej. Otrzymywanie kwasu octowego z etanolu z chromianem potasu. Otrzymywanie kwasu octowego z octanu wapnia. Kwas winowy. Odwadnianie kwasu szczawiowego. Utlenianie kwasu szczawiowego. Hydroliza kwasu acetylosalicylowego. Zaliczenie ćwiczeń
Metody nauczania	M-3	Praktyczne ćwiczenia laboratoryjne w grupach
	M-1	Wykład informacyjny z prezentacją zagadnień teoretycznych
	M-2	Pokaz multimedialny z objaśnieniami przy wykorzystaniu komputera i projektora
	M-5	Konsultacje z prowadzącymi wykłady i ćwiczenia
	M-4	Dyskusja dydaktyczna, rozwiązywanie problemów i interpretacja przy pomocy prowadzacego ćwiczenia otrzymanych wyników.
Sposób oceny	S-4	Ocena podsumowująca: Zaliczenie ćwiczeń na podstawie łącznej sumy punktów otrzymanych podczas poszczególnych ćwiczeń laboratoryjnychoraz oceny znajomości zagadnień teoretycznych związanych z treścią ćwiczeń
	S-1	Ocena formująca: Sprawdzenie przygotowania teoretycznego studenta w zkresie tematyki bieżących ćwiczeń.
	S-2	Ocena formująca: Na zakończenie poszczególnych ćwiczeń laboratoryjnych ocena przez prowadzacego zakresu i poprawności wykonanych przez zespól analiz, wyciągbiętych wniosków i, interpretacji otrzymanych wyników. Ocena punktowa w skali 0-5.
	S-3	Ocena podsumowująca: Zaliczenie treści wykładowych w formie testu wyboru. Na test składa się 50-60 pytań obejmujących wszystkie zagadnienia objęte programem wykładów.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie zna i nie klasyfikuje typów reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej. Nie rozróżnia rekcji odwracalnych od nieodwracalnych. Nie rozpoznaje i błędnie klasyfikuje podstawowe molekuły nieorganiczne i organiczne.
	3,0	Student w podstawowym zakresie zna i wymienia typy reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej, a przy ich klasyfikacji popełnia liczne błędy. Zna podstawy rozróżnia rekcji odwracalnych od nieodwracalnych i bardzo wąskim zakresie istotę równowagi chemicznej i iloczynu jonowego wody. W ograniczonym stopniu klasyfikuje cząsteczki organiczne i nieorganiczne do odpowiednich grup i wymienia ich właściwości fizyko-chemiczne.
	3,5	Student zna podstawy i wymienia większość typów reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej, i poprawnie je klasyfikuje. W większości rozróżnia rekcje odwracalne od nieodwracalnych i wystarczająco wyjaśnia istotę równowagi chemicznej oraz iloczynu jonowego wody. W większości poprawnie klasyfikuje cząsteczki organiczne i nieorganiczne do odpowiednich grup i wymienia ich właściwości fizyko-chemiczne
	4,0	Student dobrze zna zasady klasyfikacji reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej w poszczególne typy i podtypy. Bez błędów rozróżnia reakcje odwracalne od nieodwracalnych i wyczerpująco wyjaśnia istotę i zasady równowagi chemicznej oraz wyprowadzenia iloczynu jonowego wody. Na podstawie wzoru bezbłędnie klasyfikuje daną cząsteczkę organiczną i nieorganiczną do odpowiednich grupy i wymienia oraz uzasadnia ich podstawowe właściwości fizyko-chemiczne.
	4,5	Student szczegółowo wyjaśnia zasady klasyfikacji reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej w poszczególne typy i podtypy, bezbłędnie je rozróżnia i podaje liczne przykłady. Bez błędów rozpoznaje reakcje odwracalne i nieodwracalne i szczegółowo wyjaśnia istotę i zasady równowagi chemicznej oraz wyprowadzenia iloczynu jonowego wody. Nie popełnia błędów w klasyfikacji molekuł do odpowiednich grupy i wymienia oraz szczegółowo uzasadnia ich podstawowe właściwości fizyko-chemiczne, w tym typowe dla nich reakcje.
	5,0	Student dogłębnie wyjaśnia zasady klasyfikacji reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej w poszczególne typy i podtypy, bezbłędnie je rozróżnia i podaje liczne przykłady. Szczegółowo podaje wszystkie zasady rozróżniania reakcji odwracalnych od nieodwracalnych. Dogłębnie wyjaśnia istotę i zasady równowagi chemicznej oraz wyprowadzenia iloczynu jonowego wody. Zna wszystkie podstawowe klasy cząsteczek nieorganicznych i organicznych, bezbłędnie je rozpoznaje, dogłębnie przedstawia i uzasadnia ich podstawowe właściwości fizyko-chemiczne, potrafi zaprezentować dla ich głównych przedstawicieli charakterystyczne dla nich podstawowe reakcje chemiczne.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BI_1A_BI-S-B3_U01	Student używa prawidłowego języka chemicznego, potrafi wykonywać proste analizy i obliczenia chemiczne zarowno stechiometryczne, jak i w zakresie stężeń procentowych oraz molowych.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BI_1A_U01	wykorzystuje wiedzę o zjawiskach fizycznych i biologicznych, przemianach chemicznych i potrafi opisać je za pomocą modeli matematycznych oraz statystycznych
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_U01	stosuje podstawowe techniki i narzędzia badawcze w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
	P1A_U02	rozumie literaturę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów w języku polskim; czyta ze zrozumieniem nieskomplikowane teksty naukowe w języku angielskim
	P1A_U04	wykonuje zlecone proste zadania badawcze lub ekspertyzy pod kierunkiem opiekuna naukowego
	T1A_U01	potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych oraz innych właściwie dobranych źródeł, także w języku angielskim lub innym języku obcym uznawanym za język komunikacji międzynarodowej w zakresie studiowanego kierunku studiów; potrafi integrować uzyskane informacje, dokonywać ich interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie
	T1A_U09	potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich metody analityczne, symulacyjne oraz eksperymentalne
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	InzA_U02	potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich metody analityczne, symulacyjne oraz eksperymentalne
Cel przedmiotu	C-1	Opanowanie przez studenta kluczowych pojęć z zakresu chemii i nomenklatury chemicznej. Poszerzenie wiedzy z zakresu budowy atomu, konfiguracji elektronowej najważniejszych pierwiastków "życia" i typów wiązań chemicznych. Zrozumienie klasyfikacji i mechanizmów reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej. Poznanie rodzajów izomerii związków organicznych oraz zrozumienie wpływu grup funkcyjnych na własciwości tych czasteczek. Opanowanie umiejętności przeprowadzenia prostych analiz i obliczeń chemicznych.
Treści programowe	T-L-6	Węglowodory: Alkany, alkeny, alkiny. Otrzymywanie metanu z kwasu octowego, reakcja z KMnO4, reakcja nitrowania węglowodorów. Reakcja izomeryzacji. Nitrowane arenów. Wykrywanie wiązań wielokrotnych. Sprawdzenie trwałości połączenia chlorowcopochodnych węglowodorów.
	T-L-7	Alkohole i fenole: Rozpoznawanie rzędowości alkoholi, Utlenianie alkoholi. Reakcja alkoholu metylowego z kwasem borowym. Utlenianie gliceryny. Reakcja fenoli z chlorkiem żelaza (III).
	T-L-3	METODY OCZYSZCZANIA I ROZDZIELANIA SUBSTANCJI. ROZTWORY WŁAŚCIWE Filtracja chemiczna. Ekstrakcja. Czynniki wpływające na przebieg procesu rozpuszczania (rozpuszczalność soli nieorganicznych, rozpuszczalność stałych substancji niepolarnych). Temperatura (rozpuszczalność soli nieorganicznych w wodzie, rozpuszczalność gazów).
	T-L-9	Kwasy karboksylowe: Porównanie rozpuszczalności kwasów organicznych krótko i długo łańcuchowych. Wykrywanie grupy karboksylowej. Otrzymywanie kwasu octowego z etanolu z chromianem potasu. Otrzymywanie kwasu octowego z octanu wapnia. Kwas winowy. Odwadnianie kwasu szczawiowego. Utlenianie kwasu szczawiowego. Hydroliza kwasu acetylosalicylowego. Zaliczenie ćwiczeń
	T-L-5	STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. WSKAŹNIKI pH. ROZTWORY BUFOROWE. Sprawdzanie odczynu wybranych roztworów. Naturalne wskaźniki (liście czerwonej kapusty, esencja herbaciana). Reakcje jonowe z utworzeniem słabych elektrolitów. Oznaczanie wartości pH roztworów z zastosowaniem pehametru. Otrzymywanie roztworów buforowych i badanie zależności ich pH od stosunku stężeń składników. Wpływ rozcieńczenia na pH roztworu buforowego i niezbuforowanego. Hydratacja kationów.
	T-L-8	Aldehydy i ketony: Reakcja Fehlinga, wykrywanie aldehydów, reakcja na pentozy i ksylozy. Otrzymywanie formaldehydu (aldehydu mrówkowego) z metanolu. Utlenianie aldehydu mrówkowego (reakcja lustra srebrowego). Otrzymywanie acetonu z octanu wapniowego. Reakcja formaldehydu i acetonu z nitroprusydkiem sodowym. Reakcja kwasu pikrynowego z glukozą. Otrzymywanie aldehydu octowego z etanolu. Redukcja roztworu nadmanganianu potasu za pomocą formaldehydu. Reakcja kondensacji aldehydów z amoniakiem. Otrzymywanie urotropiny. Reakcja polimeryzacji aldehydów z mocznikiem. Reakcja aminokwasu z CuSO4. Reakcja Selivanova. Reakcja Legala. Otrzymywanie żywicy mocznikowo formaldehydowej.
	T-L-4	SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH I RÓWNOWAGA CHEMICZNA. DYSOCJACJA JONOWA Zależność szybkości reakcji od stężenia substancji reagujących (badanie kinetyki reakcji Landolta). Wpływ temperatury na szybkość reakcji chemicznych. Wpływ katalizatora na szybkość reakcji chemicznych. Wpływ wydzielania się produktów trudno rozpuszczalnych, łatwo rozpuszczalnych, słabo zdysocjowanych na równowagę reakcji chemicznych.
Metody nauczania	M-5	Konsultacje z prowadzącymi wykłady i ćwiczenia
	M-3	Praktyczne ćwiczenia laboratoryjne w grupach
	M-4	Dyskusja dydaktyczna, rozwiązywanie problemów i interpretacja przy pomocy prowadzacego ćwiczenia otrzymanych wyników.
Sposób oceny	S-4	Ocena podsumowująca: Zaliczenie ćwiczeń na podstawie łącznej sumy punktów otrzymanych podczas poszczególnych ćwiczeń laboratoryjnychoraz oceny znajomości zagadnień teoretycznych związanych z treścią ćwiczeń
	S-1	Ocena formująca: Sprawdzenie przygotowania teoretycznego studenta w zkresie tematyki bieżących ćwiczeń.
	S-2	Ocena formująca: Na zakończenie poszczególnych ćwiczeń laboratoryjnych ocena przez prowadzacego zakresu i poprawności wykonanych przez zespól analiz, wyciągbiętych wniosków i, interpretacji otrzymanych wyników. Ocena punktowa w skali 0-5.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0
	3,0	Student w podstawowym zakresie posługuje się poprawnym "językiem chemicznym". Z pewnymi niedociągnięciami i przy częstej pomocy i instrukcji innych poprawnie posługuje się sprzętem laboratoryjnym i wykonuje mało skomplikowane analizy jakościowe i ilościowe. Poprawnie przeprowadza proste obliczenia chemiczne.
	3,5
	4,0
	4,5
	5,0

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BI_1A_BI-S-B3_K01	Student potrafi pracowac w małych zespołach przy wykonywanianiu analiz chemicznych, potrafi dzielić się wiedza i umiejetnościami z innymi członkami zespołu i korzystać z wiedzy umijętności innych, czuje się odpowiedzialny za wynik pracy zespołu i osiagniętą przez niego ocenę. Ma świadomość znaczenia rzetelnego i zgodnego z metodyką przeprowadzenia analizy dla otrzymanego wyniku.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BI_1A_K04	jest zdolny do efektywnej pracy samodzielnej i zespołowej, wykazuje odpowiedzialność za pracę własną, wspólnie realizowane zadania oraz powierzany sprzęt
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_K02	potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
	P1A_K03	potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
	P1A_K06	jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych; umie postępować w stanach zagrożenia
	P1A_K08	potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
	T1A_K02	ma świadomość ważności i zrozumienie pozatechnicznych aspektów i skutków działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje
	T1A_K03	potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
	T1A_K04	potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
	T1A_K06	potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	InzA_K01	ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje
	InzA_K02	potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Treści programowe	T-L-8	Aldehydy i ketony: Reakcja Fehlinga, wykrywanie aldehydów, reakcja na pentozy i ksylozy. Otrzymywanie formaldehydu (aldehydu mrówkowego) z metanolu. Utlenianie aldehydu mrówkowego (reakcja lustra srebrowego). Otrzymywanie acetonu z octanu wapniowego. Reakcja formaldehydu i acetonu z nitroprusydkiem sodowym. Reakcja kwasu pikrynowego z glukozą. Otrzymywanie aldehydu octowego z etanolu. Redukcja roztworu nadmanganianu potasu za pomocą formaldehydu. Reakcja kondensacji aldehydów z amoniakiem. Otrzymywanie urotropiny. Reakcja polimeryzacji aldehydów z mocznikiem. Reakcja aminokwasu z CuSO4. Reakcja Selivanova. Reakcja Legala. Otrzymywanie żywicy mocznikowo formaldehydowej.
	T-L-7	Alkohole i fenole: Rozpoznawanie rzędowości alkoholi, Utlenianie alkoholi. Reakcja alkoholu metylowego z kwasem borowym. Utlenianie gliceryny. Reakcja fenoli z chlorkiem żelaza (III).
	T-L-4	SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH I RÓWNOWAGA CHEMICZNA. DYSOCJACJA JONOWA Zależność szybkości reakcji od stężenia substancji reagujących (badanie kinetyki reakcji Landolta). Wpływ temperatury na szybkość reakcji chemicznych. Wpływ katalizatora na szybkość reakcji chemicznych. Wpływ wydzielania się produktów trudno rozpuszczalnych, łatwo rozpuszczalnych, słabo zdysocjowanych na równowagę reakcji chemicznych.
	T-L-3	METODY OCZYSZCZANIA I ROZDZIELANIA SUBSTANCJI. ROZTWORY WŁAŚCIWE Filtracja chemiczna. Ekstrakcja. Czynniki wpływające na przebieg procesu rozpuszczania (rozpuszczalność soli nieorganicznych, rozpuszczalność stałych substancji niepolarnych). Temperatura (rozpuszczalność soli nieorganicznych w wodzie, rozpuszczalność gazów).
	T-L-6	Węglowodory: Alkany, alkeny, alkiny. Otrzymywanie metanu z kwasu octowego, reakcja z KMnO4, reakcja nitrowania węglowodorów. Reakcja izomeryzacji. Nitrowane arenów. Wykrywanie wiązań wielokrotnych. Sprawdzenie trwałości połączenia chlorowcopochodnych węglowodorów.
	T-L-2	Reakcje charakterystyczne wybranych kationów i anionów.
	T-L-5	STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. WSKAŹNIKI pH. ROZTWORY BUFOROWE. Sprawdzanie odczynu wybranych roztworów. Naturalne wskaźniki (liście czerwonej kapusty, esencja herbaciana). Reakcje jonowe z utworzeniem słabych elektrolitów. Oznaczanie wartości pH roztworów z zastosowaniem pehametru. Otrzymywanie roztworów buforowych i badanie zależności ich pH od stosunku stężeń składników. Wpływ rozcieńczenia na pH roztworu buforowego i niezbuforowanego. Hydratacja kationów.
	T-L-9	Kwasy karboksylowe: Porównanie rozpuszczalności kwasów organicznych krótko i długo łańcuchowych. Wykrywanie grupy karboksylowej. Otrzymywanie kwasu octowego z etanolu z chromianem potasu. Otrzymywanie kwasu octowego z octanu wapnia. Kwas winowy. Odwadnianie kwasu szczawiowego. Utlenianie kwasu szczawiowego. Hydroliza kwasu acetylosalicylowego. Zaliczenie ćwiczeń
Metody nauczania	M-3	Praktyczne ćwiczenia laboratoryjne w grupach
Metody nauczania	M-4	Dyskusja dydaktyczna, rozwiązywanie problemów i interpretacja przy pomocy prowadzacego ćwiczenia otrzymanych wyników.
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Sprawdzenie przygotowania teoretycznego studenta w zkresie tematyki bieżących ćwiczeń.
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: Na zakończenie poszczególnych ćwiczeń laboratoryjnych ocena przez prowadzacego zakresu i poprawności wykonanych przez zespól analiz, wyciągbiętych wniosków i, interpretacji otrzymanych wyników. Ocena punktowa w skali 0-5.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0
	3,0	Student wykazuje tylko podstawowe zaangazowanie w pracę zespołu. Przy wykonywaniu przpadających na niego zadań zwykle musi korzystać z wiedzy i pomocy innych.
	3,5
	4,0
	4,5
	5,0