Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Zootechnika (S1)
Sylabus przedmiotu Podstawy rybactwa śródlądowego i stawowego:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Zootechnika | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych, studiów inżynierskich | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Podstawy rybactwa śródlądowego i stawowego | ||
| Specjalność | Zootechnika | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Hydrobiologii, Ichtiologii i Biotechnologii Rozrodu | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Maria Wolska <Maria.Wolska@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Kinga Mazurkiewicz-Zapałowicz <Kinga.Mazurkiewicz-Zapalowicz@zut.edu.pl>, Maria Wolska <Maria.Wolska@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 2,0 | ECTS (formy) | 2,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | 12 | Grupa obieralna | 3 |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Znajomość biologii szkoły średniej na poziomie ogólnym |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie studentów z gatunkami ryb i bezkręgowców występującymi w wodach słodkich |
| C-2 | Zapoznanie studentów z podstawami gospodarki rybackiej. |
| C-3 | Zapoznanie studentów ze zdrowotnością ryb i raków, zasadami połowu organizmów, transportu i magazynowania |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Wyznaczanie morfometrii jeziora, warunków termiczno-tlenowych oraz przezroczystości wodu | 2 |
| T-A-2 | Grupy ekologiczne hydrofitów w zbiornikach wodnych i ich znaczenie | 2 |
| T-A-3 | Organizmy zooplanktonowe, zoobentosowe i peryfitonowe jako baza pokarmowa - analiza jakościowa i ilosciowa | 3 |
| T-A-4 | Główne gatunki ryb hodowlanych i raków | 4 |
| T-A-5 | Sztuczny rozród ryb | 2 |
| T-A-6 | Sprawdzian pisemny | 2 |
| 15 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Ogólna charakterystyka wód śródlądowych (rzeki, jeziora, zbiorniki zaporowe, stawy) | 2 |
| T-W-2 | Środowisko zbiorników wodnych - czynniki abiotyczne i biotyczne | 2 |
| T-W-3 | Biologia, podstawy chowu i hodowli raków i ważniejszych gatunków ryb | 3 |
| T-W-4 | Podstawy gospodarki rybackiej (podstawy prawne, sztuczny rozród ryb, zarybianie, ochrona ryb, gospodarka rybacka i eutrofizacjaeutrofizacja | 3 |
| T-W-5 | Narzędzia i metody połowu ryb, magazynowanie i transport ryb | 2 |
| T-W-6 | Zdrowotność ryb - wybrane choroby ryb, przyczyny, pobieranie i dostarczanie ryb do badań | 2 |
| T-W-7 | Sprawdzian pisemny | 1 |
| 15 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | Uczestnictwo w zajęciach | 20 |
| A-A-2 | Studiowanie literatury przedmiotu | 7 |
| A-A-3 | samodzielne studiowanie literatury przedmiotu | 3 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | uczestnictwo w zajęciach | 15 |
| A-W-2 | Studiowanie litaratury przedmiotu | 7 |
| A-W-3 | Przygotowanie do zaliczenia | 8 |
| 30 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykłady informacyjne, tradycyjne z wykorzystaniem środków multimedialnych połączone z metodami problemoeymi i aktywizującymi (dyskusja dydaktyczna) |
| M-2 | Ćwiczenia: metody poglądowe i praktyczne, związane z pokazem żywego lub zakonserwowanego materiału biologicznego oraz filmów |
| M-3 | Ćwiczenia: wykorzystanie w diagnostyce mikroskopu biologicznego i streoskopowego oraz pomocy niezbędnych do samodzielnego wykonania preparatów mikroskopowych |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Wyjsciówka - zaliczenie pracy studenta, związane z praktyczną identyfikacją organizmów |
| S-2 | Ocena formująca: Aprobata pracy na ćwiczeniach związana z zaliczeniem rysunków i stosownych opisów do obiektów biologicznych |
| S-3 | Ocena podsumowująca: Praktyczna identyfikacja organizmów na podstawie dostępnego materiału biologicznego |
| S-4 | Ocena podsumowująca: Zaliczenie pisemne z zakresu tematyki ćwiczen audytoryjnych |
| S-5 | Ocena podsumowująca: Zalizcenie pisemne z zakresu tematyki wykładów |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ZO_1A_ZO-S-O10.4_W01 Student nazywa, wylicza i rozpoznaje przedstawicieli ryb i bezkręgowców i dobiera ich srodowisko życia | ZO_1A_W10, ZO_1A_W13 | R1A_W05 | InzA_W01, InzA_W05 | C-1, C-2, C-3 | T-A-4, T-A-3, T-A-2 | M-2, M-3, M-1 | S-2, S-4, S-1, S-5, S-3 |
| ZO_1A_ZO-S-O10.4_W02 student ma ogólna wiedzę w zakresie doboru, nazywania i posługiwania się specjalistyczną terminologią rybacką | ZO_1A_W07, ZO_1A_W10, ZO_1A_W12 | R1A_W03, R1A_W05, R1A_W06 | InzA_W01, InzA_W05 | C-2, C-1, C-3 | T-A-4, T-A-3, T-W-5, T-W-3, T-W-4, T-A-1, T-A-2, T-W-1, T-W-2, T-A-5, T-W-6 | M-1, M-3, M-2 | S-5, S-2, S-3, S-1, S-4 |
| ZO_1A_ZO-S-O10.4_W03 Student potrafi wymienić, objaśnić, wytłumaczyć znaczenie eksploatacji i hodowli w ekosystemach słodkowodnych; | ZO_1A_W04, ZO_1A_W07, ZO_1A_W10 | R1A_W03, R1A_W04, R1A_W05, R1A_W06 | InzA_W01, InzA_W05 | C-1, C-2, C-3 | T-W-1, T-W-4, T-A-5, T-A-2, T-A-1, T-W-3, T-W-2, T-A-4, T-W-6, T-A-3, T-W-5 | M-3, M-1, M-2 | S-3, S-4, S-1, S-5, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ZO_1A_ZO-S-O10.4_U01 Student przeprowadza obserwacje, analizuje i identyfikuje podstawowe ryby i grupy hydrobiontów, potrafi łączyć i ocenić ich znaczenie w środowisku słodkowodnym | ZO_1A_U03, ZO_1A_U04, ZO_1A_U09, ZO_1A_U13, ZO_1A_U17, ZO_1A_U19, ZO_1A_U21 | R1A_U01, R1A_U02, R1A_U03, R1A_U05, R1A_U06, R1A_U07, R1A_U08, R1A_U09 | InzA_U01, InzA_U03, InzA_U05, InzA_U08 | C-2, C-3, C-1 | T-A-5, T-W-5, T-W-2, T-W-4, T-A-4, T-A-3, T-W-6, T-W-1, T-W-3, T-A-2 | M-2, M-1, M-3 | S-3, S-2, S-5, S-1, S-4 |
| ZO_1A_ZO-S-O10.4_U02 Student posiada umiejetności swobodnego, właściwego dobierania i posługiwania się terminologią rybacką | ZO_1A_U04, ZO_1A_U07, ZO_1A_U10, ZO_1A_U13, ZO_1A_U15, ZO_1A_U16, ZO_1A_U17, ZO_1A_U21 | R1A_U01, R1A_U02, R1A_U04, R1A_U05, R1A_U06, R1A_U07, R1A_U08, R1A_U09 | InzA_U01, InzA_U02, InzA_U03, InzA_U04, InzA_U05, InzA_U06, InzA_U08 | C-1, C-2, C-3 | T-A-1, T-A-2, T-A-4, T-W-3, T-A-3, T-W-2, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-A-5 | M-2, M-3, M-1 | S-3, S-2, S-5, S-4, S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ZO_1A_ZO-S-O10.4_K02 Student nabywa kompetencje świadomej i aktywnej obserwacji oraz wyrażania oceny na temat stanu bioróżnorodności w środowisku wodnym | ZO_1A_K02, ZO_1A_K03, ZO_1A_K04, ZO_1A_K06 | R1A_K01, R1A_K02, R1A_K03, R1A_K04, R1A_K05, R1A_K06, R1A_K07, R1A_K08 | InzA_K01, InzA_K02 | C-2, C-1, C-3 | T-W-7, T-A-4, T-W-6, T-A-1, T-W-2, T-W-5, T-W-3, T-W-4, T-W-1, T-A-2, T-A-3 | M-1, M-2, M-3 | S-4, S-1, S-3, S-2, S-5 |
| ZO_1A_ZO-S-O10.4_K03 Student postrzega realacje i zależnosci między rybami oraz ich rolą w środowisku słodkowodnym; jest zdolny do wyrażania oceny na temat biologii, hodowli i pozyskiwania tych organizmów | ZO_1A_K02, ZO_1A_K03, ZO_1A_K04, ZO_1A_K06 | R1A_K01, R1A_K02, R1A_K03, R1A_K04, R1A_K05, R1A_K06, R1A_K07, R1A_K08 | InzA_K01, InzA_K02 | C-2, C-3, C-1 | T-A-1, T-W-5, T-A-3, T-W-3, T-A-4, T-W-6, T-W-2, T-W-7, T-A-2, T-W-1, T-W-4, T-A-5 | M-1, M-3, M-2 | S-3, S-5, S-4, S-1, S-2 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| ZO_1A_ZO-S-O10.4_W01 Student nazywa, wylicza i rozpoznaje przedstawicieli ryb i bezkręgowców i dobiera ich srodowisko życia | 2,0 | Student nie potrafi wymienic, scharakteryzowac i rozpoznac żadnej ryby, bezkregowca ani hydrofitu, nie zna specyfiki ich budowy związanej z adaptacją do srodowiska życia |
| 3,0 | Student wymienia i charakteryzuje ogólnikowo pojedyncze organizmy wodne (jedynie w jezyku polskim), nie rozróżnia specyfiki ich budowy związanej z adaptacją do życia w środowisku wodnym | |
| 3,5 | Student wymienia, ogólnikowo ("sucho") objaśnia i charakteryzuje organizmy wodne (jedynie w jezyku polskim), rozróżnia pojedyncze elementy specyfiki ich fizjologii, budowy anatomicznej i morfologicznej związanej z adaptacją do życia w środowisku wodnym | |
| 4,0 | Student wymienia, szczegółowo objaśnia i charakteryzuje ryby i inne hydrobionty (jedynie w jezyku polskim), rozróżnia wiekszość elementów specyfiki ich fizjologii, budowy anatomicznej i morfologicznej związanej z adaptacją do życia w środowisku wodnym | |
| 4,5 | Student wymienia, szczegółowo objaśnia i charakteryzuje ryb i grupy hydrobiontów (zarówno w jezyku polskim i łacińskim), rozróżnia większość elementów specyfiki ich fizjologii, budowy anatomicznej i morfologicznej związanej z adaptacją do życia w środowisku wodnym | |
| 5,0 | Student wymienia, szczegółowo objasnia, charakteryzuje i porównuje grupy hydrobiontów morskich (w jezyku polskim i łacinskim), rozróznia wiekszosc Student wymienia, szczegółowo objasnia, charakteryzuje i porównuje ryby oraz grupy hydrobiontów (w jezyku polskim i łacinskim), rozróżnia większość elementów specyfiki ich fizjologii, budowy anatomicznej i morfologicznej związanej z adaptacją do życia w środowisku wodnym. Potrafi wnioskować o znaczeniu poszczególnych cech w adaptacji do srodowiska wodnego oraz wskazac na adaptacyjne cechy wspólne i różnicujace w poszczególnych grupach hydrobiontów | |
| ZO_1A_ZO-S-O10.4_W02 student ma ogólna wiedzę w zakresie doboru, nazywania i posługiwania się specjalistyczną terminologią rybacką | 2,0 | Student nie dobiera, nie definiuje i nie rozumie specjalistycznej terminologii rybackiej |
| 3,0 | Student rozumie podstawowe "suche" pojęcia z zakresu rybactwa, potrafi je zdefiniowac nie zna i nie dobiera jednak odpowiednich przykładów | |
| 3,5 | Student rozumie i definiuje podstawową terminologię rybacką, potrafi ją właściwie objaśnić, wykorzystuje w nomenklaturze jedynie nazwy polskie pojedynczych przykładów organizmów | |
| 4,0 | Student rozumie i definiuje podstawową terminologię rybacką, potrafi ją właściwie objaśnic, zna nazewnictwo polskie organizmów odnosząc do kilku przykładów | |
| 4,5 | Student rozumie i definiuje podstawowa terminologię rybacką, potrafi ją właściwie objaśnić, zna nazewnictwo polskie i łacinskie organizmów odnosząc do kilku przykładów | |
| 5,0 | Student rozumie i definiuje nie tylko podstawową terminologię rybacką, potrafi się nią właściwie i swobodnie posługiwac odnosząc ją do wielu przykładów, zna nazewnictwo polskie i łacińskie nie tylko najważniejszych przedstawicieli organizmów wodnych | |
| ZO_1A_ZO-S-O10.4_W03 Student potrafi wymienić, objaśnić, wytłumaczyć znaczenie eksploatacji i hodowli w ekosystemach słodkowodnych; | 2,0 | Student nie potrafi wymienic, objaśnić ani opisać znaczenia poszczególnych ryb i grup hydrobiontów w ekosystemach śródlądowych |
| 3,0 | Student wymienia (w jezyku polskim) pojedyncze gatunki ryb i hydrobiontów w ekosystemach sródlądowych, nie potrafi jednak wytłumaczyc ich znaczenia | |
| 3,5 | Student wymienia (w jezyku polskim) pojedyncze gatunki ryb i hydrobiontów w ekosystemach sródladowych, potrafi bardzo ogólnikowo jedynie wymienic ich znaczenie | |
| 4,0 | Student poprawnie wymienia (w jezyku polskim i łacinskim) ryby i hydrobionty różnych stref ekosystemów słodkowodnych, potrafi wymienic i wytłumaczyc znaczenie większosci ryb | |
| 4,5 | Student poprawnie wymienia (w jezyku polskim i łacinskim) ryby i hydrobionty róznych stref ekosystemów słodkowodnych, potrafi wymienic, wytłumaczyc i porównac znaczenie większosci ryb grup hydrobiontów w rybactwie | |
| 5,0 | Student poprawnie wymienia (w jezyku polskim i łacinskim) ryby hydrobionty różnych stref ekosystemów, potrafi wymienic, wytłumaczyc i porównac znaczenie większosci ryb i grup hydrobiontów w rybactwie oraz wskazac na pozytywne i negatywne aspekty eksploatacji i hodowli ryb i raków |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| ZO_1A_ZO-S-O10.4_U01 Student przeprowadza obserwacje, analizuje i identyfikuje podstawowe ryby i grupy hydrobiontów, potrafi łączyć i ocenić ich znaczenie w środowisku słodkowodnym | 2,0 | Student nie ocenia, nie wyszukuje i nie weryfikuje ryb i grup hydrobiontów słodkowodnych, nie potrafi ocenić ich znaczenia w ekosystemach wodnych i rybactwie sródladowym, nie posługuje się umiejetnością dobierania reprezentatów ryb i hydrobiontów w poszczególnych ekosystemach śródlądowych |
| 3,0 | Student potrafi wyszukać ryby i grupy hydrobiontów, nie potrafi jednak ocenić ich znaczenia w ekosystemach wodnych, nie posługuje się umiejetnoscią dobierania reprezentatów różnych grup ryb i hydrobiontów w poszczególnych ekosystemach słodkowodnych | |
| 3,5 | Student potrafi wyszukać ryby i grupy hydrobiontów oraz ocenić ich znaczenie w ekosystemach wodnych i w rybactwie, posługuje sie umiejetnością dobierania i nazywania (w jezyku polskim) pojedynczych reprezentatów ryb i róznych grup hydrobiontów w poszczególnych strefach mórz | |
| 4,0 | Student potrafi wyszukać ryby i grupy hydrobiontów oraz ocenić i zinterpretowac ich znaczenie w ekosystemach wodnych i rybactwie, posługuje sie umiejetnością dobierania, weryfikowania i nazywania (w jezyku polskim i łacinskim) pojedynczych reprezentatów róznych grup ryb i hydrobiontów w poszczególnych strefach ekosystemach słodkowodnych | |
| 4,5 | Student potrafi wyszukać ryby i grupy hydrobiontów oraz ocenić ich znaczenie w ekosystemach wodnych, posługuje się umiejetnością dobierania, weryfikowania i nazywania (w jezyku polskim i łacinskim) wiekszosci reprezentatów tych organizmów w poszczególnych strefach ekosystemów sródlądowych oraz wykorzystywanych w rybactwie | |
| 5,0 | Student potrafi wyszukac grupy ryb hydrobiontów oraz ocenic ich znaczenie w ekosystemach wodnych, posługuje sie umiejetnoscią dobierania, weryfikowania i nazywania (w jezyku polskim i łacinskim) większości reprezentatów różnych grup ryb i hydrobiontów w poszczególnych strefach ekosystemów sródladowych; łączy i ocenia ich znaczenie w róznych strefach ekosystemów sródlądowych oraz w rybactwie; | |
| ZO_1A_ZO-S-O10.4_U02 Student posiada umiejetności swobodnego, właściwego dobierania i posługiwania się terminologią rybacką | 2,0 | Student nie korzysta, nie dobiera i nie stosuje nazewnictwa rybackiego |
| 3,0 | Student wykorzystuje zaledwie kilka, spośród obowiazującej terminologii rybackiej, posługuje się bardzo uboga terminologia hydrobiologiczna, nie rozwija i nie interpretuje nawet podstawowych obowiazujacych terminów | |
| 3,5 | Student poprawnie wykorzystuje wiekszość, spośród obowiazującej terminologii rybackiej, posługuje się tą terminologią swobodnie, jednak interpretuje jedynie podstawowe obowiazujące terminy | |
| 4,0 | Student poprawnie wykorzystuje wiekszość, sposród obowiązujacej terminologii rybackiej, posługuje sie tą terminologią swobodnie, interpretuje wiekszość podstawowej, obowiazującej terminologii | |
| 4,5 | Student poprawnie wykorzystuje większość, spośród obowiązującej terminologii rybackiej, posługuje sie tą terminologią swobodnie i prawidłowo w mowie i piśmie, interpretuje podstawową i wiekszość szczegółówej, obowiązującej terminologii | |
| 5,0 | Student poprawnie wykorzystuje większość, spośród obowiązujacej terminologii rybackiej, posługuje sie tą terminologią swobodnie i prawidłowo w mowie i piśmie, wyczerpująco interpretuje podstawową i szczegółówą, obowiazujacą terminologię |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| ZO_1A_ZO-S-O10.4_K02 Student nabywa kompetencje świadomej i aktywnej obserwacji oraz wyrażania oceny na temat stanu bioróżnorodności w środowisku wodnym | 2,0 | Student nie nabywa kompetencji świadomej obserwacji stanu bioróżnorodności w środowisku wodnym |
| 3,0 | Student nabywa w małym stopniu kompetencje świadomej obserwacji stanu bioróżnorodności w środowisku wodnym | |
| 3,5 | Student nabywa kompetencje świadomej obserwacji stanu bioróżnorodności w środowisku wodnym | |
| 4,0 | Student nabywa kompetencje świadomej obserwacji stanu bioróżnorodności w środowisku wodnym | |
| 4,5 | Student nabywa kompetencje świadomej obserwacji oraz wyrażania oceny na temat stanu bioróżnorodności w środowisku wodnym | |
| 5,0 | Student nabywa kompetencje świadomej i aktywnej obserwacji oraz wyrażania oceny na temat stanu bioróżnorodności w środowisku wodnym | |
| ZO_1A_ZO-S-O10.4_K03 Student postrzega realacje i zależnosci między rybami oraz ich rolą w środowisku słodkowodnym; jest zdolny do wyrażania oceny na temat biologii, hodowli i pozyskiwania tych organizmów | 2,0 | Student nie zna realacji i zależnosci między rybami w środowisku słodkowodnym; |
| 3,0 | Student postrzega realacje i zależnosci między rybami w środowisku słodkowodnym; | |
| 3,5 | Student postrzega realacje i zależnosci między rybami w środowisku słodkowodnym; jest zdolny do wyrażania oceny na temat hodowli większości tych organizmów | |
| 4,0 | Student postrzega realacje i zależnosci między rybami w środowisku słodkowodnym; jest zdolny do wyrażania oceny na temat hodowli i pozyskiwania większości tych organizmów | |
| 4,5 | Student postrzega realacje i zależnosci między rybami oraz ich rolą w środowisku słodkowodnym; jest zdolny do wyrażania oceny na temat biologii, hodowli i pozyskiwania większości tych organizmów | |
| 5,0 | Student postrzega realacje i zależnosci między rybami oraz ich rolą w środowisku słodkowodnym; jest zdolny do wyrażania oceny na temat biologii, hodowli i pozyskiwania tych organizmów |
Literatura podstawowa
- Koch W., Bank O., Jens G., Chów ryb w stawach., PWRiL, Warszawa, 1980
- Szczerbowski J., Rybactwo śródlądowe, IRŚ, Olsztyn, 2008
- Brylińska M., Ryby słodkowodne Polski, PWN, Warszawa, 2000
Literatura dodatkowa
- Wolska–Neja B., Piasecki W., Mazurkiewicz –Zapałowicz K., Wolska M., Hydrozoologia. Cz. I: Bezkregowce. Przewodnik do ćwiczen, Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Szczecinie, Szczecin, 2006
- Kajak Z., Hydrobiologia : Limnologia., PWN, Warszawa, 2001