Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Ochrona środowiska (S1)

Sylabus przedmiotu Przedmiot humanistyczny II - Socjologiczne aspekty ochrony środowiska:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Ochrona środowiska
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych, studiów inżynierskich
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Przedmiot humanistyczny II - Socjologiczne aspekty ochrony środowiska
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Studium Nauk Humanistycznych i Pedagogicznych
Nauczyciel odpowiedzialny Marzena Zychowicz <Marzena-Zychowicz@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Marzena Zychowicz <Marzena-Zychowicz@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 1,0 ECTS (formy) 1,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny 2 Grupa obieralna 1

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
wykładyW3 15 1,01,00zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Wiedza ogólna z zakresu wiedzy o społeczeństwie.

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Charakterystyka podstawowych metod i technik badawczych w socjologii służących do identyfikacji, analizy i wyjaśnienia społecznych zachowań grup i jednostek.
C-2Charakterystyka i opis zjawisk i procesów społecznych determinujących stan środowiska naturalnego.
C-3Na podstawie przeglądu najważniejszych zjawisk i procesów społecznych student dysponuje aparatem pojęciowym umożliwiającym zrozumienie i analizę procesów i zjawisk społecznych współczesnego świata.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
wykłady
T-W-1Perspektywa socjologiczna w wyjaśnianiu zjawisk społecznych, przedmiot i zakres badawczy, struktura procesu badawczego, metody i techniki badań socjologicznych. Praktyczne zastosowanie socjologii.3
T-W-2Człowiek jako istota społeczna. Biologiczne, demograficzne, geograficzne i ekonomiczne podstawy życia społecznego. Kulturowy wymiar kształtowania się postaw wobec przyrody.3
T-W-3Ład społeczny i ład ekonomiczny. Instytucjonalny wymiar funkcjonowania społeczeństwa.2
T-W-4Mechanizmy kształtowanie się świadomości ekologicznej.2
T-W-5Charakterystyka zjawisk i procesów współczesnego świata (globalizacja, zmiany demograficzne, migracje, urbanizacja, pauperyzacja i rozwarstwienie społeczne) oddziałujących na stan środowiska naturalnego.3
T-W-6Instytucjonalny i prawny wymiar ochrony przyrody. Inicjatywy proekologiczne w wymiarze lokalnym i globalnym.2
15

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
wykłady
A-W-1Udział w wykładach.15
A-W-2Przygotowanie merytoryczne do wykładów.7
A-W-3Konsultacje2
A-W-4Przygotowanie do zaliczenia.6
30

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykład informacyjny.
M-2Wykład problemowy.
M-3Wykład konwersatoryjny.

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: Aktywność merytoryczna podczas wykładów.
S-2Ocena podsumowująca: Kolokwium zaliczeniowe.

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OS_1A_O03-S_W01
Potrafi opisać i zdefiniować treści programowe z zakresu przedmiotu socjologiczne aspekty ochrony środowiska.
OS_1A_W04R1A_W02InzA_W03C-1, C-2, C-3T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6M-1, M-2S-2

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OS_1A_O03-S_U01
Potrafi prawidłowo interpretować oraz prognozować praktyczne skutki wybranych procesów i zjawisk mających wpływ na stan środowiska naturalnego.
OS_1A_U06R1A_U05InzA_U06, InzA_U07C-1, C-2, C-3T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6M-2, M-3S-1, S-2

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OS_1A_O03-S_K01
Stosownie do swojego statusu społecznego i zawodowego potrafi odgrywać różne role społeczne.
OS_1A_K05R1A_K05C-1, C-2, C-3T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6M-3S-1

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
OS_1A_O03-S_W01
Potrafi opisać i zdefiniować treści programowe z zakresu przedmiotu socjologiczne aspekty ochrony środowiska.
2,0Nie zna treści programowych objętych programem przedmiotu socjologiczne aspekty ochrony środowiska.
3,0Zna ale nie w pełni rozumie pojęcia : postawa, system wartości, normy społeczne, świadomość społeczna, świadomość ekologiczna.
3,5Zna i rozumie pojęcia : postawa, system wartości, normy społeczne, świadomość społeczna, świadomość ekologiczna .
4,0Zna i rozumie pojęcia : warstwa społeczna , postawa, system wartości, normy społeczne, świadomość społeczna i ekologiczna, proces i zjawisko społeczne, zmiana demograficzna.
4,5Zna i rozumie pojęcia : warstwa społeczna , postawa, system wartości, normy społeczne, świadomość społeczna i ekologiczna, proces i zjawisko społeczne, zmiana demograficzna. Potrafi wskazać i wyjaśnić powiązania pomiędzy nimi.
5,0Zna i rozumie wszystkie pojęcia objęte programem przedmiotu socjologiczne aspekty ochrony środowiska, potrafi wskazać i wyjaśnić powiązania między nimi.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
OS_1A_O03-S_U01
Potrafi prawidłowo interpretować oraz prognozować praktyczne skutki wybranych procesów i zjawisk mających wpływ na stan środowiska naturalnego.
2,0Nie posiadł umiejętności analizowania i wyjaśniania wybranych zjawisk i procesów społecznych w oparciu o pojęcia i wiedzę socjologiczną.
3,0W podstawowym zakresie umie opisać i wyjaśnić elementarne determinanty wybranych zjawisk i procesów społecznych istotnych dla stanu środowiska naturalnego
3,5Umie opisać i wyjaśnić elementarne determinanty wybranych zjawisk i procesów społecznych istotnych dla stanu środowiska naturalnego. Potrafi wskazać dominujące czynniki wpływające na przebieg tych procesów.
4,0Umie opisać i wyjaśnić wszystkie determinanty ważne dla przebiegu wybranych zjawisk i procesów społecznych istotnych dla stanu środowiska naturalnego. Potrafi nazwać i wyjaśnić mechanizmy ich przebiegu.
4,5Umie opisać i wyjaśnić w sposób wszystkie determinanty wybranych zjawisk i procesów społecznych istotnych dla stanu środowiska naturalnego. Potrafi nazwać i wyjaśnić najważniejsze mechanizmy ich przebiegu.
5,0Umie opisać i wyjaśnić w sposób wyczerpujący wszystkie determinanty wybranych zjawisk i procesów społecznych istotnych dla stanu środowiska naturalnego. Potrafi wyczerpująco nazwać i opisać mechanizmy ich przebiegu. Rozumie i potrafi wyjaśnić na czym polega odmienność perspektywy socjologicznej w wyjaśnianiu procesów i zjawisk społecznych ważnych z punktu widzenia ochrony środowiska.

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
OS_1A_O03-S_K01
Stosownie do swojego statusu społecznego i zawodowego potrafi odgrywać różne role społeczne.
2,0Nie zna pojęcia roli społecznej, nie rozumie związku pomiędzy swoim zachowaniem a zajmowaną pozycją społeczną i statusem społecznym.
3,0Dostrzega relatywizm ról społecznych ale słabo rozumie związek miedzy swoim zachowaniem a sposobem odgrywania ról społecznych.
3,5Dostrzega relatywizm ról społecznych nie umie jednak oddzielić stereotypowych poglądów na temat odgrywanych ról od rzeczywistego doświadczenia i wiedzy na ten temat związanej z tematyką wykładów.
4,0Prawidłowo definiuje role społeczne i potrafi je dostrzec oraz opisać we własnym życiu
4,5Prawidłowo definiuje role społeczne i potrafi je dostrzec oraz opisać we własnym życiu. Ma świadomość odmiennych oczekiwań różnych środowisk społecznych.
5,0Zna i rozumie pojęcie roli społecznej, pozycji społecznej i statusu społecznego. Umie opisać swoje położenie w hierarchii społecznej i wyjaśnić jakie oczekiwania żywią względem niego różne środowiska społeczne.

Literatura podstawowa

  1. Sztompka P., Socjologia, Znak, Kraków, 2002
  2. Szacka B., Wprowadzenie do socjologii, Oficyna Naukowa, Warszawa, 2003

Literatura dodatkowa

  1. Kozłowski S., Ekorozwój - wyzwanie XXI wieku, PWN, Warszawa, 2002
  2. Kalinowska A., Ekologia - wybór przyszłości, Editions Spotkania, Warszawa, 1992

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Perspektywa socjologiczna w wyjaśnianiu zjawisk społecznych, przedmiot i zakres badawczy, struktura procesu badawczego, metody i techniki badań socjologicznych. Praktyczne zastosowanie socjologii.3
T-W-2Człowiek jako istota społeczna. Biologiczne, demograficzne, geograficzne i ekonomiczne podstawy życia społecznego. Kulturowy wymiar kształtowania się postaw wobec przyrody.3
T-W-3Ład społeczny i ład ekonomiczny. Instytucjonalny wymiar funkcjonowania społeczeństwa.2
T-W-4Mechanizmy kształtowanie się świadomości ekologicznej.2
T-W-5Charakterystyka zjawisk i procesów współczesnego świata (globalizacja, zmiany demograficzne, migracje, urbanizacja, pauperyzacja i rozwarstwienie społeczne) oddziałujących na stan środowiska naturalnego.3
T-W-6Instytucjonalny i prawny wymiar ochrony przyrody. Inicjatywy proekologiczne w wymiarze lokalnym i globalnym.2
15

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Udział w wykładach.15
A-W-2Przygotowanie merytoryczne do wykładów.7
A-W-3Konsultacje2
A-W-4Przygotowanie do zaliczenia.6
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaOS_1A_O03-S_W01Potrafi opisać i zdefiniować treści programowe z zakresu przedmiotu socjologiczne aspekty ochrony środowiska.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_1A_W04Zna podstawowe definicje i regulacje ekonomiczne, prawne i społeczne związane z kierunkiem ochrona i kształtowania środowiska. Rozumie społeczne, ekonomiczne, prawne i inne pozatechniczne uwarunkowania działalności inżynierskiej.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR1A_W02ma podstawową wiedzę ekonomiczną, prawną i społeczną dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_W03ma podstawową wiedzę niezbędną do rozumienia społecznych, ekonomicznych, prawnych i innych uwarunkowań działalności inżynierskiej
Cel przedmiotuC-1Charakterystyka podstawowych metod i technik badawczych w socjologii służących do identyfikacji, analizy i wyjaśnienia społecznych zachowań grup i jednostek.
C-2Charakterystyka i opis zjawisk i procesów społecznych determinujących stan środowiska naturalnego.
C-3Na podstawie przeglądu najważniejszych zjawisk i procesów społecznych student dysponuje aparatem pojęciowym umożliwiającym zrozumienie i analizę procesów i zjawisk społecznych współczesnego świata.
Treści programoweT-W-1Perspektywa socjologiczna w wyjaśnianiu zjawisk społecznych, przedmiot i zakres badawczy, struktura procesu badawczego, metody i techniki badań socjologicznych. Praktyczne zastosowanie socjologii.
T-W-2Człowiek jako istota społeczna. Biologiczne, demograficzne, geograficzne i ekonomiczne podstawy życia społecznego. Kulturowy wymiar kształtowania się postaw wobec przyrody.
T-W-3Ład społeczny i ład ekonomiczny. Instytucjonalny wymiar funkcjonowania społeczeństwa.
T-W-4Mechanizmy kształtowanie się świadomości ekologicznej.
T-W-5Charakterystyka zjawisk i procesów współczesnego świata (globalizacja, zmiany demograficzne, migracje, urbanizacja, pauperyzacja i rozwarstwienie społeczne) oddziałujących na stan środowiska naturalnego.
T-W-6Instytucjonalny i prawny wymiar ochrony przyrody. Inicjatywy proekologiczne w wymiarze lokalnym i globalnym.
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny.
M-2Wykład problemowy.
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: Kolokwium zaliczeniowe.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Nie zna treści programowych objętych programem przedmiotu socjologiczne aspekty ochrony środowiska.
3,0Zna ale nie w pełni rozumie pojęcia : postawa, system wartości, normy społeczne, świadomość społeczna, świadomość ekologiczna.
3,5Zna i rozumie pojęcia : postawa, system wartości, normy społeczne, świadomość społeczna, świadomość ekologiczna .
4,0Zna i rozumie pojęcia : warstwa społeczna , postawa, system wartości, normy społeczne, świadomość społeczna i ekologiczna, proces i zjawisko społeczne, zmiana demograficzna.
4,5Zna i rozumie pojęcia : warstwa społeczna , postawa, system wartości, normy społeczne, świadomość społeczna i ekologiczna, proces i zjawisko społeczne, zmiana demograficzna. Potrafi wskazać i wyjaśnić powiązania pomiędzy nimi.
5,0Zna i rozumie wszystkie pojęcia objęte programem przedmiotu socjologiczne aspekty ochrony środowiska, potrafi wskazać i wyjaśnić powiązania między nimi.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaOS_1A_O03-S_U01Potrafi prawidłowo interpretować oraz prognozować praktyczne skutki wybranych procesów i zjawisk mających wpływ na stan środowiska naturalnego.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_1A_U06Dokonuje identyfikacji i standardowej analizy zjawisk wpływających na jakość środowiska. Ocenia dobrostan zwierząt oraz zagrożenia dla środowiska i człowieka wynikające z koncentracji produkcji rolnej i przemysłowej. Zna zastosowania typowych technik i ich optymalizacji dostosowanych do studiowanego kierunku studiów, potrafi ocenić przydatność rutynowych metod i narzędzi społecznych, ekonomicznych, prawnych i innych pozatechnicznych uwarunkowań działalności inżynierskiej.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR1A_U05dokonuje identyfikacji i standardowej analizy zjawisk wpływających na produkcję, jakość żywności, zdrowie zwierząt i ludzi, stan środowiska naturalnego i zasobów naturalnych oraz wykazuje znajomość zastosowania typowych technik i ich optymalizacji dostosowanych do studiowanego kierunku studiów
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_U06potrafi dokonać identyfikacji i sformułować specyfikację prostych zadań inżynierskich o charakterze praktycznym, charakterystycznych dla studiowanego kierunku studiów
InzA_U07potrafi ocenić przydatność rutynowych metod i narzędzi służących do rozwiązania prostego zadania inżynierskiego o charakterze praktycznym, charakterystycznego dla studiowanego kierunku studiów oraz wybrać i zastosować właściwą metodę i narzędzia
Cel przedmiotuC-1Charakterystyka podstawowych metod i technik badawczych w socjologii służących do identyfikacji, analizy i wyjaśnienia społecznych zachowań grup i jednostek.
C-2Charakterystyka i opis zjawisk i procesów społecznych determinujących stan środowiska naturalnego.
C-3Na podstawie przeglądu najważniejszych zjawisk i procesów społecznych student dysponuje aparatem pojęciowym umożliwiającym zrozumienie i analizę procesów i zjawisk społecznych współczesnego świata.
Treści programoweT-W-1Perspektywa socjologiczna w wyjaśnianiu zjawisk społecznych, przedmiot i zakres badawczy, struktura procesu badawczego, metody i techniki badań socjologicznych. Praktyczne zastosowanie socjologii.
T-W-2Człowiek jako istota społeczna. Biologiczne, demograficzne, geograficzne i ekonomiczne podstawy życia społecznego. Kulturowy wymiar kształtowania się postaw wobec przyrody.
T-W-3Ład społeczny i ład ekonomiczny. Instytucjonalny wymiar funkcjonowania społeczeństwa.
T-W-4Mechanizmy kształtowanie się świadomości ekologicznej.
T-W-5Charakterystyka zjawisk i procesów współczesnego świata (globalizacja, zmiany demograficzne, migracje, urbanizacja, pauperyzacja i rozwarstwienie społeczne) oddziałujących na stan środowiska naturalnego.
T-W-6Instytucjonalny i prawny wymiar ochrony przyrody. Inicjatywy proekologiczne w wymiarze lokalnym i globalnym.
Metody nauczaniaM-2Wykład problemowy.
M-3Wykład konwersatoryjny.
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Aktywność merytoryczna podczas wykładów.
S-2Ocena podsumowująca: Kolokwium zaliczeniowe.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Nie posiadł umiejętności analizowania i wyjaśniania wybranych zjawisk i procesów społecznych w oparciu o pojęcia i wiedzę socjologiczną.
3,0W podstawowym zakresie umie opisać i wyjaśnić elementarne determinanty wybranych zjawisk i procesów społecznych istotnych dla stanu środowiska naturalnego
3,5Umie opisać i wyjaśnić elementarne determinanty wybranych zjawisk i procesów społecznych istotnych dla stanu środowiska naturalnego. Potrafi wskazać dominujące czynniki wpływające na przebieg tych procesów.
4,0Umie opisać i wyjaśnić wszystkie determinanty ważne dla przebiegu wybranych zjawisk i procesów społecznych istotnych dla stanu środowiska naturalnego. Potrafi nazwać i wyjaśnić mechanizmy ich przebiegu.
4,5Umie opisać i wyjaśnić w sposób wszystkie determinanty wybranych zjawisk i procesów społecznych istotnych dla stanu środowiska naturalnego. Potrafi nazwać i wyjaśnić najważniejsze mechanizmy ich przebiegu.
5,0Umie opisać i wyjaśnić w sposób wyczerpujący wszystkie determinanty wybranych zjawisk i procesów społecznych istotnych dla stanu środowiska naturalnego. Potrafi wyczerpująco nazwać i opisać mechanizmy ich przebiegu. Rozumie i potrafi wyjaśnić na czym polega odmienność perspektywy socjologicznej w wyjaśnianiu procesów i zjawisk społecznych ważnych z punktu widzenia ochrony środowiska.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaOS_1A_O03-S_K01Stosownie do swojego statusu społecznego i zawodowego potrafi odgrywać różne role społeczne.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_1A_K05W sposób odpowiedzialny i kompetentny potrafi podjąć decyzję o sposobach oceny i ochrony środowiska. Pracuje samodzielnie i w zespole
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR1A_K05ma świadomość znaczenia społecznej, zawodowej i etycznej odpowiedzialności za produkcję żywności wysokiej jakości, dobrostan zwierząt oraz kształtowanie i stan środowiska naturalnego
Cel przedmiotuC-1Charakterystyka podstawowych metod i technik badawczych w socjologii służących do identyfikacji, analizy i wyjaśnienia społecznych zachowań grup i jednostek.
C-2Charakterystyka i opis zjawisk i procesów społecznych determinujących stan środowiska naturalnego.
C-3Na podstawie przeglądu najważniejszych zjawisk i procesów społecznych student dysponuje aparatem pojęciowym umożliwiającym zrozumienie i analizę procesów i zjawisk społecznych współczesnego świata.
Treści programoweT-W-1Perspektywa socjologiczna w wyjaśnianiu zjawisk społecznych, przedmiot i zakres badawczy, struktura procesu badawczego, metody i techniki badań socjologicznych. Praktyczne zastosowanie socjologii.
T-W-2Człowiek jako istota społeczna. Biologiczne, demograficzne, geograficzne i ekonomiczne podstawy życia społecznego. Kulturowy wymiar kształtowania się postaw wobec przyrody.
T-W-3Ład społeczny i ład ekonomiczny. Instytucjonalny wymiar funkcjonowania społeczeństwa.
T-W-4Mechanizmy kształtowanie się świadomości ekologicznej.
T-W-5Charakterystyka zjawisk i procesów współczesnego świata (globalizacja, zmiany demograficzne, migracje, urbanizacja, pauperyzacja i rozwarstwienie społeczne) oddziałujących na stan środowiska naturalnego.
T-W-6Instytucjonalny i prawny wymiar ochrony przyrody. Inicjatywy proekologiczne w wymiarze lokalnym i globalnym.
Metody nauczaniaM-3Wykład konwersatoryjny.
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Aktywność merytoryczna podczas wykładów.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Nie zna pojęcia roli społecznej, nie rozumie związku pomiędzy swoim zachowaniem a zajmowaną pozycją społeczną i statusem społecznym.
3,0Dostrzega relatywizm ról społecznych ale słabo rozumie związek miedzy swoim zachowaniem a sposobem odgrywania ról społecznych.
3,5Dostrzega relatywizm ról społecznych nie umie jednak oddzielić stereotypowych poglądów na temat odgrywanych ról od rzeczywistego doświadczenia i wiedzy na ten temat związanej z tematyką wykładów.
4,0Prawidłowo definiuje role społeczne i potrafi je dostrzec oraz opisać we własnym życiu
4,5Prawidłowo definiuje role społeczne i potrafi je dostrzec oraz opisać we własnym życiu. Ma świadomość odmiennych oczekiwań różnych środowisk społecznych.
5,0Zna i rozumie pojęcie roli społecznej, pozycji społecznej i statusu społecznego. Umie opisać swoje położenie w hierarchii społecznej i wyjaśnić jakie oczekiwania żywią względem niego różne środowiska społeczne.