Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa - Eksploatacja mórz i oceanów (S1)
specjalność: Eksploatacja biologicznych zasobów mórz i oceanów
Sylabus przedmiotu Biologia i fizjologia organizmów wodnych:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Eksploatacja mórz i oceanów | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych, nauk technicznych, studiów inżynierskich | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Biologia i fizjologia organizmów wodnych | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Hydrobiologii, Ichtiologii i Biotechnologii Rozrodu | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Krzysztof Formicki <Krzysztof.Formicki@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Robert Dziaman <Robert.Dziaman@zut.edu.pl>, Kinga Mazurkiewicz-Zapałowicz <Kinga.Mazurkiewicz-Zapalowicz@zut.edu.pl>, Ewa Sobecka <Ewa.Sobecka@zut.edu.pl>, Joanna Szulc <Joanna.Szulc@zut.edu.pl>, Adam Tański <Adam.Tanski@zut.edu.pl>, Beata Więcaszek <Beata.Wiecaszek@zut.edu.pl>, Maria Wolska <Maria.Wolska@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 5,0 | ECTS (formy) | 5,0 |
| Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Ogólne wiadomości z biologii |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Celem kursu jest zapoznanie studentów z makroskopową i mikroskopową budową organizmów wodnych, |
| C-2 | Zapoznanie studentów z zasadami oznaczania gatunków ryb z różnych gromad i przybliżenie bioróżnorodności ryb z poszczególnych rzędów. |
| C-3 | Zapoznanie studentów z podstawami fizjologii ogólnej, zdobycie szczegółowych wiadomości z zakresu fizjologii organizmów wodnych |
| C-4 | Zapoznanie studentów z wybranymi przedstawicielami bezkregowców i kręgowców wodnych, ze wzróceniem szczególnej uwagi na gatunki cenne gospodarczo |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Osteologia – podział szkieletu na poszczególne elementy, budowa, nazewnictwo łacińskie. | 3 |
| T-L-2 | Topografia mięśni, budowa, położenie poszczególnych jednostek mięśniowych. | 3 |
| T-L-3 | Powstanie, budowa, topografia poszczególnych narządów wewnętrznych, różnice międzygatunkowe. | 4 |
| T-L-4 | Różnice w budowie poszczególnych tkanek pochodzących od organizmów należących zarówno do różnych typów (kręgowców i bezkręgowców) jak i różnych gromad (ryby – ssaki). | 10 |
| T-L-5 | Wpływ zróżnicowanych warunków panujących w środowisku wodnym na budowę i funkcje organizmu ryby w skali makro, mikro i ultrastrukturalnej. | 3 |
| T-L-6 | Funkcjonowanie układu oddechowego, pokarmowego, krwionośnego, mięśniowego, osmoregulacyjnego, mięśniowego, nerwowego, hormonalnego - mechanizmy fizjologiczne, adaptacyjne, zaburzenia w działaniu | 10 |
| T-L-7 | Praktyczna prezentacja ryb chrzęstnoszkieletowych. | 3 |
| T-L-8 | Praktyczna prezentacja gatunków ryb mięśniopłetwych i promieniopłetwych z podrzędu Chondrostei – ganoidów chrzęstnych | 3 |
| T-L-9 | Prezentacja gatunków ryb promieniopłetwych z rzędów Clupeiformes, Cypriniformes, Esociformes, Salmoniformes i Gadiformes | 3 |
| T-L-10 | Prezentacja gatunków ryb promieniopłetwych z rzędów Beloniformes,Scorpaeniformes Pleuronectiformes, Perciformes i Tetraodontiformes | 3 |
| 45 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Środowisko życia ryb i innych organinzmów wodnych oraz ich przystosowania do życia w wodzie (sposoby przemieszczania się, płetwy, powierzchnia ciała, łuski, ubarwienie) | 8 |
| T-W-2 | Wpływ środowiska na ryby i organizmy wodne (temperatura, natlenienie, zasolenie) oraz ich przystosowania anatomiczne i fizjologiczne | 6 |
| T-W-3 | Reakcje ryb na światło i dźwięk (budowa oczu i właściwosci wzroku, budowa i funkcje narzadu słuchu i równowagi, rodzaje, mechanizmy wydawania dźwięku, narząd wechu, smaku) | 2 |
| T-W-4 | Elementy biogeografii i ochrony ryb i organizmów wodnych | 3 |
| T-W-5 | Przegląd i charakterystyka taksonomiczna. Teoretyczne zaznajomienie studentów z ważniejszymi gatunkami ryb promieniopłetwych i chrzęstnoszkieletowych oraz innych organizmów wodnych w oparciu o naturalny system zoologiczny | 3 |
| T-W-6 | Klasyfikacja i charakterystyka tkanek (tkanki nabłonkowe, łączne mięśniowe, nerwowe) - pochodzenie, budowa, topografia, funkcje, wartość technologiczna. | 2 |
| T-W-7 | Topografia mięśni ryb, budowa, położenie poszczególnych jednostek mięśniowych. | 2 |
| T-W-8 | Układy (krwionośny, limfatyczny, oddechowy, wydalniczy, osmoregulacyjny, endokrynny, nerwowy) – definicja, różnorodność budowy i topografii, wzajemne powiązanie topograficzne i funkcjonalne, zróżnicowanie gatunkowe, możliwości praktycznych zastosowań wiedzy o układach. | 5 |
| T-W-9 | Klasyfikacja, budowa, zasada działania, zróżnicowanie gatunkowe receptorów | 2 |
| T-W-10 | Reprodukcja i rozmnażanie jako procesy zapewniające zachowanie gatunków i populacji. | 2 |
| T-W-11 | Embriogeneza – zaplemnienie, zapłodnienie, szczegółowa budowa gamet (jaja i plemniki) i ich zróżnicowanie gatunkowe, poszczególne etapy rozwoju zarodkowego, wpływ różnych czynników na tempo rozwoju i jakości uzyskiwanego wylęgu raków, ryb, płazów, gadów, ptaków i ssaków. | 2 |
| T-W-12 | Wzrost – metody określania wieku, długość życia, wpływ czynników środowiskowych na wzrost. Odżywianie się (wybiórczość pokarmowa, przystosowania do pobierania różnego typu pokarmu, stosunki pokarmowe). Wędrówki – klasyfikacja wędrówek, czynniki kontrolujące wędrówki | 4 |
| T-W-13 | Znaczenie gospodarcze (połowy, akwakultura, wędkarstwo rekreacyjne, akwarystyka i prezentacja w oceanariach) | 4 |
| 45 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | Uczestnictwo w zajęciach | 45 |
| A-L-2 | Uczestnictwo w konsultacjach | 10 |
| A-L-3 | Studiowanie literatury przedmiotu | 13 |
| A-L-4 | Przygotowanie sie do zaliczenia ćwiczeń laboratoryjnych | 12 |
| A-L-5 | Przygotowanie prezentacji | 10 |
| 90 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Udział w wykładach | 45 |
| A-W-2 | Uczestnictwo w konsultacjach | 5 |
| A-W-3 | Przygotowanie się do zaliczenia wykładów | 4 |
| A-W-4 | Zaliczenie wykładów | 6 |
| 60 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej, objaśnienie lub wyjaśnienie, wykład problemowy, wykład konwersatoryjny. |
| M-2 | Seminarium, dyskusja dydaktyczna związana z wykładem, film, pokaz, ćwiczenia laboratoryjne praca studentów przy preparatach – obserwacja makro- i mikroskopowa, wykonanie rysunków i dokumentacji taksonomicznej i anatomicznej. |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Ocena wykonanej pracy graficznej i dokumentacji taksonomicznej i anatomicznej, sprawdzenie wiedzy nabytej podczas ćwiczeń. |
| S-2 | Ocena podsumowująca: Kolokwium |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| EMO_1A_K01_W01 Student po odbyciu kursu ma wiedzę na temat wpływu na organizm ryby specyficznego środowiska życia jakim jest woda. Student ma wiedzę na temat systematyki, morfologii, fizjologii i biologii różnych gatunków ryb. | EMO_1A_W05 | R1A_W01, R1A_W03, R1A_W04, R1A_W05 | — | C-2, C-1 | T-W-1, T-L-5, T-W-7, T-W-8, T-W-4, T-W-2, T-L-1, T-L-2, T-L-8, T-W-6, T-L-3, T-L-4, T-W-5, T-W-13, T-L-10, T-L-6, T-W-9, T-W-11, T-W-10, T-W-3, T-W-12, T-L-7, T-L-9 | M-2, M-1 | S-2, S-1 |
| EMO_1A_K01_W02 Student umie opisać zmiany zachodzące w czasie wczesnej i późniejszej ontogenezy ryb, a także potrafi scharakteryzować wzrost, odżywianie się i wędrówki ryb | EMO_1A_W05, EMO_1A_W07 | R1A_W01, R1A_W03, R1A_W04, R1A_W05, R1A_W06 | InzA_W02, InzA_W03 | C-1, C-2 | T-W-1, T-W-8, T-L-8, T-L-2, T-W-12, T-W-5, T-W-4, T-W-11 | M-2, M-1 | S-2, S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| EMO_1A_K01_U01 W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć wymienić poszczególne układy, organy, opisać ich wzajemne powiązania fizjologiczne i topograficzne, posługiwac się specjalistyczną terminologią dotyczacą biologii i fizjologii organizmów wodnych w formie werbalnej i pisemnej oraz rozumieć literaturę z zakresu badań embriologicznych, anatomicznych, systematycznych i fizjologicznych | EMO_1A_U01 | R1A_U01, R1A_U03, R1A_U05, R1A_U07, T1A_U01 | InzA_U03, InzA_U04, InzA_U05, InzA_U06, InzA_U07 | C-1, C-3 | T-W-6, T-L-1, T-W-2, T-W-8, T-W-9, T-W-10, T-L-5, T-L-6, T-L-3, T-W-1, T-L-2, T-W-13, T-W-11, T-L-4, T-W-12, T-W-7, T-W-3 | M-1, M-2 | S-2, S-1 |
| EMO_1A_K01_U02 Student rozpoznaje wybrane gatunki organizmów wodnych ze szczególnym uwzglednieniem gatunków uzytecznych gospodarczo | EMO_1A_U07 | R1A_U01, R1A_U05, R1A_U06 | InzA_U01, InzA_U02, InzA_U07 | C-2 | T-L-7, T-L-9, T-W-4, T-L-8, T-L-10 | M-1, M-2 | S-2, S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| EMO_1A_K01_K01 Student ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość podporządkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania. | EMO_1A_K01, EMO_1A_K03, EMO_1A_K05 | R1A_K01, R1A_K02, R1A_K03, R1A_K05, R1A_K07, R1A_K08, T1A_K01, T1A_K02, T1A_K03, T1A_K05, T1A_K06, T1A_K07 | InzA_K01, InzA_K02 | C-4, C-1, C-2, C-3 | T-L-6, T-W-8, T-L-10, T-W-3, T-W-13, T-W-7, T-W-12, T-W-10, T-L-5, T-L-3, T-W-11, T-L-4, T-L-8, T-W-1, T-L-7, T-W-9, T-L-2, T-L-9, T-W-6, T-L-1, T-W-2, T-W-4, T-W-5 | M-2, M-1 | S-1 |
| EMO_1A_K01_K02 Student ma świadomość ważności zachowania w sposób profesjonalny, przestrzegania zasad etyki zawodowej | EMO_1A_K03, EMO_1A_K04 | R1A_K02, R1A_K03, R1A_K05, R1A_K06, T1A_K02, T1A_K03, T1A_K05 | InzA_K01 | C-1, C-4, C-2, C-3 | T-W-6, T-W-1, T-W-4, T-W-8, T-W-5, T-W-9, T-L-3, T-W-2, T-L-6, T-W-11, T-L-9, T-W-12, T-W-3, T-W-7, T-L-2, T-L-7, T-W-10, T-L-10, T-W-13, T-L-4, T-L-8, T-L-1, T-L-5 | M-2, M-1 | S-1 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| EMO_1A_K01_W01 Student po odbyciu kursu ma wiedzę na temat wpływu na organizm ryby specyficznego środowiska życia jakim jest woda. Student ma wiedzę na temat systematyki, morfologii, fizjologii i biologii różnych gatunków ryb. | 2,0 | Student nic nie wie na temat systematyki, morfologii, fizjologii i biologii ryb i organizmów wodnych oraz wpływu środowiska wodnego na ryby i organizmów wodnych. |
| 3,0 | Student zna w stopniu podstawowym morfologię i biologię prezentowanych na wykładach gatunków ryb i organizmów wodnych, nie potrafi określić wpływu środowiska wodnego na ryby i organizmów wodnych. | |
| 3,5 | Student zna morfologię i biologię prezentowanych na wykładach gatunków ryb i organizmów wodnych, ma małą wiedzę na temat wpływu środowiska wodnego na ryby i organizmów wodnych. | |
| 4,0 | Student zna dobrze systematykę, fizjologię, morfologię i biologię prezentowanych na wykładach gatunków ryb i organizmów wodnych, umie określić wpływ środowiska wodnego na ryby i organizmów wodnych. | |
| 4,5 | Student zna bardzo dobrze systematykę, fizjologię, morfologię i biologię prezentowanych na wykładach gatunków ryb i organizmów wodnych, dobrze umie określić wpływ środowiska wodnego na ryby i organizmów wodnych. | |
| 5,0 | Student zna bardzo dobrze systematykę, fizjologię, morfologię i biologię prezentowanych na wykładach gatunków ryb i organizmów wodnych, bardzo dobrze umie określić wpływ środowiska wodnego na ryby i organizmów wodnych. | |
| EMO_1A_K01_W02 Student umie opisać zmiany zachodzące w czasie wczesnej i późniejszej ontogenezy ryb, a także potrafi scharakteryzować wzrost, odżywianie się i wędrówki ryb | 2,0 | Student nie ma żadnej wiedzy na temat ontogenezy ryb, wzrostu, wędrówek i odżywiania się ryb i organizmów wodnych. |
| 3,0 | Student ma bardzo małą wiedzę na temat ontogenezy ryb, wzrostu, wędrówek i odżywiania się ryb i organizmów wodnych. | |
| 3,5 | Student potrafi scharakteryzować procesy odżywiania się i wędrówek ryb, ma bardzo małą wiedzę na temat ontogenezy ryb i organizmów wodnych. | |
| 4,0 | Student potrafi dobrze scharakteryzować procesy ontogenezy, odżywiania się i wędrówek ryb i organizmów wodnych. | |
| 4,5 | Student potrafi bardzo dobrze scharakteryzować procesy wędrówek, odżywiania i wzrostu ryb, dobrze procesy ontogenezy i organizmów wodnych. | |
| 5,0 | Student potrafi bardzo dobrze scharakteryzować procesy ontogenezy, wędrówek, odżywiania i wzrostu ryb i organizmów wodnych. |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| EMO_1A_K01_U01 W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć wymienić poszczególne układy, organy, opisać ich wzajemne powiązania fizjologiczne i topograficzne, posługiwac się specjalistyczną terminologią dotyczacą biologii i fizjologii organizmów wodnych w formie werbalnej i pisemnej oraz rozumieć literaturę z zakresu badań embriologicznych, anatomicznych, systematycznych i fizjologicznych | 2,0 | Student nie zna i nie definiuje zagadnień z zakresu anatomi, fizjologii, embriologii |
| 3,0 | Student zna i definiuje podstawowe zagadnienia z zakresu anatomi, fizjologii, embriologii | |
| 3,5 | Student zna i potrafi wymienić większość układów i narzadów | |
| 4,0 | Student zna i potrafi wymienić większość układów i narzadów oraz opisać niektóre z nich | |
| 4,5 | Student zna i potrafi wymienić wszystkie układów i narzadów oraz opisać szczegółowo niektóre z nich | |
| 5,0 | Student zna i potrafi wymienić wszystkie układów i narzadów oraz opisać szczegółowo wszystkie | |
| EMO_1A_K01_U02 Student rozpoznaje wybrane gatunki organizmów wodnych ze szczególnym uwzglednieniem gatunków uzytecznych gospodarczo | 2,0 | Student nie ma żadnej wiedzy na temat różnic pomiędzy gatunkami ryb |
| 3,0 | Student rozpoznaje tylko niektóre gatunki ryb | |
| 3,5 | Student rozpoznaje większość gatunków i potrafi opisać niektóre z nich | |
| 4,0 | Student rozpoznaje wszystkie gatunki ryb i potrafi opisać większość z nich | |
| 4,5 | Student rozpoznaje wszystkie gatunki ryb i potrafi opisać niemal wszystkie z nich | |
| 5,0 | Student rozpoznaje i opisuje wszystkie przedstawione gatunki ryb |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| EMO_1A_K01_K01 Student ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość podporządkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania. | 2,0 | Student przy pracy ze zwierzętami nie postępuje zgodnie z zasadami etyki |
| 3,0 | Student ma podstawową świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość podporzadkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane działania | |
| 3,5 | Student ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość podporzadkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane działania | |
| 4,0 | Student ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość i chęć podporzadkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane działania | |
| 4,5 | Student ma pełną świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość i chęć podporzadkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane działania | |
| 5,0 | Student ma pełną świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość i chęć podporzadkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane działania. Wykazuje się organizacją pracy w zespole | |
| EMO_1A_K01_K02 Student ma świadomość ważności zachowania w sposób profesjonalny, przestrzegania zasad etyki zawodowej | 2,0 | Student nie zna i nie rozumie niebezpieczeństw wynikajacych z pracy z materiałem biologicznie czynnym |
| 3,0 | Student zna podstawy i rozumie podstawowe niebezpieczeństwa wynikające z pracy z materiałem biologicznie czynnym | |
| 3,5 | Student zna i rozumie podstawowe niebezpieczeństwa wynikające z pracy z materiałem biologicznie czynnym | |
| 4,0 | Student zna i rozumie niebezpieczeństwa wynikające z pracy z materiałem biologicznie czynnym | |
| 4,5 | Student biegle zna i rozumie niebezpieczeństwa wynikające z pracy z materiałem biologicznie czynnym | |
| 5,0 | Student biegle zna i rozumie niebezpieczeństwa wynikajace z pracy z materiałem biologicznie czynnym i potrafi tę wiedzę przekazać innym |
Literatura podstawowa
- Brylińska Maria (red.), Ryby słodkowodne Polski, Wydawnictwo PWN, Warszawa, 2000
- praca zbiorowa pod red. J.A. Szczerbowskiego, Rybactwo śródlądowe, Wyd. IRS, Olsztyn, 2008
- K. Schmidt-Nielsen, Fizjologia zwierząt, adaptacja do środowiska, PWN, Warszawa, 2008
- Nelson J. S., Fishes of the world., Wyd. John Wiley & Sons, Inc. 601 str., USA, 2006, IV
- Solomon Eldra Pearl, Berg Linda R., Martin W., Biologia, Multico, 2011
- Kazimierz Krysiak, Krzysztof Świeżyński, Anatomia zwierząt. T. 2 Narządy wewnętrzne i układ krążenia, ydawnictwo Naukowe PWN, 2009, 3
- Jolanta Hempel-Zawitkowska, Zoologia dla uczelni rolniczych, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, piąte
Literatura dodatkowa
- Załachowski W., Ryby, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1997, II
- Więcaszek B., Krzykawski S., Keszka S., Antoszek A., Ryby w akwakulturze i akwaturystyce, Wdawnictwo Akademii Rolniczej w Szczecinie, Szczecin, 2006