Wydział Techniki Morskiej i Transportu - Inżynieria bezpieczeństwa (S1)
specjalność: Bezpieczeństwo systemów transportowych
Sylabus przedmiotu Organizacja systemów ratownictwa:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Inżynieria bezpieczeństwa | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauk technicznych, studiów inżynierskich | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Organizacja systemów ratownictwa | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Technicznego Zabezpieczenia Okrętów | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Agata Krystosik-Gromadzińska <agata.krystosik@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Ryszard Getka <Ryszard.Getka@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 3,0 | ECTS (formy) | 3,0 |
| Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Wymagana wiedza z zakresu przedmiotów na kierunku "inżynieria bezpieczeństwa": Organizacja systemów bezpieczeństwa oraz z wybranych zagadnień z przedmiotu Prawo krajowe i międzynarodowe. |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Przekazanie studentom wiedzy na temat prawa określającego podstawy działania służb ratownctwa, struktur funkcjonalnych tych służb i ich zorganizowania w kraju i na świecie, oraz zasad prowadzenia i kierowania akcjami ratowniczymi na różnych poziomach i w różnych obszarach występowania różnorodnych zagrożeń. |
| C-2 | Zrozumienie zasad funkcjonowania i metod dzialania służb ratowniczych, umiejętność tworzenia scenariuszy postępowania w różnych sytuacjach zagrożeń, umiejętność współpracy ze służbami ratownictwa |
| C-3 | Wykształcenie u studentów kompetencji reagowania w sposób profesjonalny w sytuacji gdy konieczne jest udzielenie pomocy, ratowanie życia lub mienia, w tym kompetencji do zorganizowania, a w razie potrzeby kierowania akcją ratowniczą. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Przedstawienie programu zajęć, litearatury i wymagań dotyczących zaliczenia formy zajęć | 1 |
| T-A-2 | Charakterystyka czynników identyfikujących miejsca zdarzeń. | 1 |
| T-A-3 | Opracowanie scenariuszy postępowania niesienia pomocy ofiarom wybranych zdarzeń na lądzie, morzu i w powietrzu. | 3 |
| T-A-4 | Wykorzystanie narzędzi wspomagających procesy decyzyjne podczas akcji ratowniczej. | 2 |
| T-A-5 | Opracowanie scenariusza prowadzenia akcji ratowniczej z uwzględnieniem współpracy między instytucjami oraz organizacjami ochotniczymi i pozarządowymi. | 3 |
| T-A-6 | Opracowanie zaleceń postępowania dla wybranych scenariuszy występowania zagrożeń. | 2 |
| T-A-7 | Zaznajomienie z organizacją systemów ratownictwa w Regionie Zachodniopomorskim. | 2 |
| T-A-8 | Prezentacja sprawozdań i zaliczenie zajęć | 1 |
| 15 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Przedstawienie programu przedmiotu, literatury i zasad zaliczenia przedmiotu | 1 |
| T-W-2 | Akty prawne regulujące funkcjonowanie systemu ratownictwa. | 2 |
| T-W-3 | Analiza miejsca zdarzenia (niesienie najefektywniejszej pomocy, przewidywanie możliwości wystąpienia innych zdarzeń niepożądanych). | 2 |
| T-W-4 | Zasady postępowania w przypadku akcji ratowniczych prowadzonych na lądzie, wodzie i w powietrzu. | 4 |
| T-W-5 | Zasady współdziałania i koordynacji służb ratowniczych na miejscu wypadku. Organizacja i współpraca systemów ratownictwa w Polsce i na świecie. | 2 |
| T-W-6 | Ratownictwo ekologiczne, chemiczne, techniczne i medyczne. | 3 |
| T-W-7 | Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy. Organizacja struktur zintegrowanego Ratownictwa Medycznego w Polsce. | 2 |
| T-W-8 | Poziomy kierowania akcją ratowniczą. | 1 |
| T-W-9 | Narzędzia służące do wspomagania procesów decyzyjnych podczas prowadzenia akcji ratowniczych. Systemy informacji przestrzennej. | 2 |
| T-W-10 | Zwalczanie pożarów, awarii technicznych i katastrof naturalnych na ladzie, wodzie i w powietrzu. | 4 |
| T-W-11 | Rola i zadania administracji publicznej, służb oraz straży i inspekcji w systemie ratownictwa. Współpraca miedzy instytucjami. | 2 |
| T-W-12 | Rola organizacji ochotniczych i pozarządowych w akcjach ratowniczych. Organizacja pomocy humanitarnej. | 2 |
| T-W-13 | Modele i zasady współpracy międzynarodowej. | 1 |
| T-W-14 | Organizacja systemów ratownictwa w Regionie Zachodniopomorskim. | 2 |
| 30 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | Uczestnictwo w zajęciach | 15 |
| A-A-2 | Poszukiwanie informacji z literatury, studiowanie przepisów i literatury | 2 |
| A-A-3 | Przygotowanie sprawozdań na zadane tematy z ćwiczeń | 7 |
| A-A-4 | Przygotowanie prezentacji i przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń | 1 |
| 25 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Uczestnictwo w zajęciach wykładowych | 30 |
| A-W-2 | Zapoznanie się z przepisami i raportami dotyczacymi akci ratowniczych i analiz wypadków | 8 |
| A-W-3 | Studiowanie literatury obowiązkowej i uzupełniającej według wskazań wykładowcy | 8 |
| A-W-4 | Przygotowanie do egzaminu i zdawanie egzaminu | 4 |
| 50 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny podający i objaśniający zagadnienia ujęte w programie przedmiotu |
| M-2 | Dyskusja dydaktyczna związana z zagadnieniami objętymi tematyką wykładu oraz analiza przypadków rzeczywistych zdarzeń i akcji ratowniczych |
| M-3 | Ćwiczenia z przedmiotu ukierunkowane na ocenę przypadków akcji ratowniczych i przygotowanie projektów akcji dla określonych scenariuszy |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Ocena formująca na podstawie obserwacji zachowania i wyników pracy studentów podczas ćwiczeń i dyskusji |
| S-2 | Ocena podsumowująca: Ocena podsumowująca w czasie egzaminu pisemnego i ustnego sprawdzającego wiedzę i umiejętności studenta z zakresu przedmiotu |
| S-3 | Ocena podsumowująca: Zaliczenie ustne i pisemne oraz ocena sprawozdania - raportu wykonanego przez studenta |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| IB_1A_C06_W01 Student ma wiedzę na temat prawa określającego podstawy działania służb ratownctwa, struktur organizacyjnych i funkcjonalnych tych służb oraz ich zorganizowania w kraju i na świecie; | IB_1A_W10 | T1A_W08 | InzA_W03 | C-1 | T-W-9, T-W-12, T-W-1, T-W-2, T-W-11, T-W-7, T-W-8, T-W-13, T-W-14 | M-1 | S-2 |
| IB_1A_C06_W02 Student zna podstawowe zasady prowadzenia akcji i kierowania akcjami ratowniczymi na różnych szczeblach i w obszarach występowania różnorodnych zagrożeń. | IB_1A_W13, IB_1A_W34, IB_1A_W35 | T1A_W02, T1A_W04 | InzA_W05 | C-2 | T-W-10, T-W-9, T-W-8, T-W-13, T-W-4, T-W-14, T-W-5, T-W-6, T-W-3, T-A-6, T-A-7 | M-1, M-2, M-3 | S-2, S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| IB_1A_C06_U01 Student rozumie zasady funkcjonowania służb i systemu ratownictwa i potrafi opisać metody działania służb ratowniczych oraz wskazać wlaściwe służby do działania w danej sytuacji na podstawie oceny zagrożenia lub scenariusza katastrofy; student posiada umiejętność tworzenia scenariuszy postępowania w różnych sytuacjach zagrożeń oraz umiejętność współpracy ze służbami ratownictwa. | IB_1A_U03, IB_1A_U08, IB_1A_U12, IB_1A_U20, IB_1A_U11, IB_1A_U18, IB_1A_U19 | T1A_U01, T1A_U02, T1A_U07, T1A_U10, T1A_U11, T1A_U14 | InzA_U03, InzA_U06 | C-2 | T-W-4, T-W-5, T-W-8, T-W-3, T-W-13, T-W-14 | M-2, M-3 | S-1, S-3 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| IB_1A_C06_K01 Student reaguje w sposób profesjonalny w sytuacji gdy konieczne jest udzielenie pomocy, ratowanie życia lub mienia; ma także kompetencje do zorganizowania, a w razie potrzeby kierowania akcją ratowniczą dlatego, że ma świadomość znaczenia szybkiego udzielenia pomocy dla zwiększenia szans uratowania życia i czuje się za to odpowiedzialny. | IB_1A_K07, IB_1A_K08 | T1A_K02, T1A_K05, T1A_K07 | InzA_K01 | C-3 | T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-4, T-W-11, T-W-10, T-W-9, T-W-12, T-W-13, T-W-8, T-W-14 | M-2, M-3 | S-1 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| IB_1A_C06_W01 Student ma wiedzę na temat prawa określającego podstawy działania służb ratownctwa, struktur organizacyjnych i funkcjonalnych tych służb oraz ich zorganizowania w kraju i na świecie; | 2,0 | Student nie ma wiedzy podstawowej w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lub posiada wiedzę nieuporządkowaną i obarczoną zasadniczymi błędami merytorycznymi albo myli i nie rozumie podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu wiedzy |
| 3,0 | Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną i obarczoną pojedynczymi błędami merytorycznymi albo popełnia pomyłki i nie rozumie w pełni podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu wiedzy | |
| 3,5 | Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu wiedzy | |
| 4,0 | Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu i w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu wiedzy | |
| 4,5 | Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ale sporadycznie popełnia pomyłki, lecz rozumie i interpretuje poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru | |
| 5,0 | Student ma wiedzę poszerzoną, wymaganą dla przedstawienia problemu, w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ani pomyłek; rozumie i interpretuje ze zrozumieniem podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru oraz wytłumaczyć je w kontekście wiedzy z innych obszarów. | |
| IB_1A_C06_W02 Student zna podstawowe zasady prowadzenia akcji i kierowania akcjami ratowniczymi na różnych szczeblach i w obszarach występowania różnorodnych zagrożeń. | 2,0 | Student nie zna podstawowych zasad prowadzenia akcji i kierowania akcjami ratowniczymi na różnych szczeblach i w obszarach występowania różnorodnych zagrożeń. Student nie ma wiedzy podstawowej w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lub posiada wiedzę nieuporządkowaną i obarczoną zasadniczymi błędami merytorycznymi. |
| 3,0 | Student zna podstawowe zasady prowadzenia akcji i kierowania akcjami ratowniczymi na najniższych szczeblach i w obszarach występowania niektórych zagrożeń. Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną i obarczoną pojedynczymi błędami merytorycznymi albo popełnia pomyłki. | |
| 3,5 | Student zna zasady prowadzenia akcji i kierowania akcjami ratowniczymi na najniższych szczeblach i w obszarach występowania różnorodnych zagrożeń. Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu wiedzy. | |
| 4,0 | Student zna podstawowe zasady prowadzenia akcji i kierowania akcjami ratowniczymi na różnych szczeblach i w obszarach występowania różnorodnych zagrożeń. Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu i w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu wiedzy. | |
| 4,5 | Student zna podstawowe zasady prowadzenia akcji i kierowania akcjami ratowniczymi na różnych szczeblach i w obszarach występowania różnorodnych zagrożeń. Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ale sporadycznie popełnia pomyłki, lecz rozumie i interpretuje poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru. | |
| 5,0 | Student zna podstawowe zasady prowadzenia akcji i kierowania akcjami ratowniczymi na różnych szczeblach i w obszarach występowania różnorodnych zagrożeń. Student ma wiedzę poszerzoną, wymaganą dla przedstawienia problemu, w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ani pomyłek; rozumie i interpretuje ze zrozumieniem podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru oraz wytłumaczyć je w kontekście wiedzy z innych obszarów. |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| IB_1A_C06_U01 Student rozumie zasady funkcjonowania służb i systemu ratownictwa i potrafi opisać metody działania służb ratowniczych oraz wskazać wlaściwe służby do działania w danej sytuacji na podstawie oceny zagrożenia lub scenariusza katastrofy; student posiada umiejętność tworzenia scenariuszy postępowania w różnych sytuacjach zagrożeń oraz umiejętność współpracy ze służbami ratownictwa. | 2,0 | Student nie zna lub nie potrafi przedstawić zasad funkcjonowania służb i systemu ratownictwa i nie potrafi opisać metod działania służb ratowniczych lub wskazać właściwych służby do działania w danej sytuacji na podstawie oceny zagrożenia lub scenariusza katastrofy; student nie posiada umiejętności tworzenia scenariuszy postępowania w różnych sytuacjach zagrożeń ani też umiejętności współpracy ze służbami ratownictwa. |
| 3,0 | Student zna w zakresie podstawowym i potrafi przedstawić zasady funkcjonowania służb i systemu ratownictwa oraz potrafi opisać metody działania służb ratowniczych i wskazać właściwe służby do działania w danej sytuacji na podstawie oceny zagrożenia lub scenariusza katastrofy; student posiada słabą umiejętności tworzenia scenariuszy postępowania w różnych sytuacjach zagrożeń i wykazuje niewielkie umiejętności współpracy ze służbami ratownictwa. | |
| 3,5 | Student zna w zakresie podstawowym i potrafi przedstawić zasady funkcjonowania służb i systemu ratownictwa oraz potrafi opisać metody działania służb ratowniczych i wskazać właściwe służby do działania w danej sytuacji na podstawie oceny zagrożenia lub scenariusza katastrofy; student posiada umiejętności tworzenia scenariuszy postępowania w różnych sytuacjach zagrożeń i wykazuje umiejętności współpracy ze służbami ratownictwa. | |
| 4,0 | Student zna i potrafi przedstawić zasady funkcjonowania służb i systemu ratownictwa dla różnych rodzajów zagrożeń i branż gospodarki oraz potrafi opisać metody działania służb ratowniczych i wskazać właściwe służby do działania w danej sytuacji na podstawie oceny zagrożenia lub scenariusza katastrofy; student posiada umiejętności tworzenia scenariuszy postępowania w różnych sytuacjach zagrożeń i wykazuje umiejętności współpracy ze służbami ratownictwa. | |
| 4,5 | Student zna i potrafi przedstawić zasady funkcjonowania służb i systemu ratownictwa dla różnych rodzajów zagrożeń i branż gospodarki oraz potrafi opisać metody działania służb ratowniczych i wskazać właściwe służby do działania w danej sytuacji na podstawie oceny zagrożenia lub scenariusza katastrofy; student posiada umiejętności tworzenia scenariuszy postępowania w różnych sytuacjach zagrożeń, potrafi wyjaśnić rodzaje i zasady współpracy służb i posiada umiejętności współpracy ze służbami ratownictwa. | |
| 5,0 | Student zna i potrafi przedstawić zasady funkcjonowania służb i systemu ratownictwa dla różnych rodzajów zagrożeń i branż gospodarki w kraju i w skali międzynarodowej oraz potrafi opisać metody działania służb ratowniczych i wskazać właściwe służby do działania w danej sytuacji na podstawie oceny zagrożenia lub scenariusza katastrofy; student posiada umiejętności tworzenia złożonych scenariuszy postępowania w różnych sytuacjach zagrożeń i posiada umiejętności współpracy ze służbami ratownictwa. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| IB_1A_C06_K01 Student reaguje w sposób profesjonalny w sytuacji gdy konieczne jest udzielenie pomocy, ratowanie życia lub mienia; ma także kompetencje do zorganizowania, a w razie potrzeby kierowania akcją ratowniczą dlatego, że ma świadomość znaczenia szybkiego udzielenia pomocy dla zwiększenia szans uratowania życia i czuje się za to odpowiedzialny. | 2,0 | Student nie potrafi reagować i nie ma nawyku reagowania w sposób profesjonalny w sytuacji gdy konieczne jest udzielenie pomocy, ratowanie życia lub mienia; nie ma także kompetencji do zorganizowania a tym bardziej kierowania taka pomocą. |
| 3,0 | Student potrafi reagować i ma nawyk reagowania w sposób profesjonalny w sytuacji gdy konieczne jest udzielenie pomocy, ratowanie życia lub mienia; ma także kompetencje do zorganizowania takiej pomocy i nie posiada lub tylko w minimalnym stopniu wykazuje kompetencje do kierowania akcją ratowniczą i pomocą. | |
| 3,5 | Student potrafi reagować i ma nawyk reagowania w sposób profesjonalny w sytuacji gdy konieczne jest udzielenie pomocy, ratowanie życia lub mienia; ma także kompetencje do zorganizowania takiej pomocy i posiada w minimalnym stopniu kompetencje do kierowania akcją ratowniczą i organizacją pomocy. | |
| 4,0 | Student potrafi reagować i ma naturalny nawyk reagowania w sposób profesjonalny w sytuacji gdy konieczne jest udzielenie pomocy, ratowanie życia lub mienia; ma także kompetencje do zorganizowania takiej pomocy i posiada dobre kompetencje do kierowania akcją ratowniczą i organizacją pomocy. | |
| 4,5 | Student potrafi reagować i ma naturalny nawyk reagowania w sposób profesjonalny w sytuacji gdy konieczne jest udzielenie pomocy, ratowanie życia lub mienia; ma także pełne kompetencje do zorganizowania takiej pomocy i posiada dobre kompetencje do kierowania akcją ratowniczą i organizacją pomocy. | |
| 5,0 | Student potrafi kompetentnie reagować i ma naturalny nawyk reagowania w sposób profesjonalny w sytuacji gdy konieczne jest udzielenie pomocy, ratowanie życia lub mienia; ma także pełne kompetencje do zorganizowania takiej pomocy i posiada profesjonalne kompetencje do kierowania akcją ratowniczą i organizacją pomocy. |
Literatura podstawowa
- Bielicki P. P., Ratownictwo i ewakuacja podczas pożaru, Centralna Szkoła Państwowej Straży Pożarnej, Częstochowa, 2001
- Cieckiewicz Jan [red.], Ratownictwo medyczne w wypadkach masowych, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław, 2005, ISBN: 978-83-61257-36-3
- GIOŚ, Zasady postępowania ratowniczego, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska - Firex, Warszawa, 2004
- Kołodziński E., Komputerowe wspomaganie zarządzania bezpieczeństwem publicznym, WAT, Warszawa, 2003
- Konecki M., Król B., Wróblewski D., Nowoczesne metody działań ratowniczo-gaśniczych, Szkoła Główna Służby Pożarniczej, Warszawa, 2003
- Lipiński S. [red.], Skuteczne ratownictwo. Fachowy poradnik dla służb ratowniczych., Verlag Dashofer, Warszawa, 2008, ISBN 83-88285-68-8
- Ranecki J., Ratownictwo chemiczno-ekologiczne, Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej, Poznań, 1998
Literatura dodatkowa
- Dz. U. 1991 Nr 81 poz. 351, Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (ze zm.), Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2010, tekst ujednolicony 2010
- Dz. U. 1991 Nr 88 poz. 400, Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Strazy Pożarnej (ze zm.), Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2011, tekst ujednolicony 2011
- Dz. U. 2001 Nr 62 poz. 558, Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (ze zm.), Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2009, Tekst ujednolicony 2009
- Dz. U. 2001 Nr 62 poz. 627, Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2001, tekst ujednolicony
- Dz. U. 2001 Nr 82 poz. 895, Rozporządzenie MSWiA w sprawie szczegółowych zasad kierowania i współdziałania jednostek ochrony przeciwpożarowej biorących udział w działalniu ratowniczym, Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2001, ze zmianami
- Dz. U. 2003 Nr. 104 poz. 970, Rozporządzenie MGPiPS z dnia 29 maja 2003 r. w sprawie wymagań jakim powinien odpowiadać raport o bezpieczeństwie zakładu o dużym ryzyku, Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2003
- Dz. U. 2006 Nr. 191 poz. 1410, Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym, Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2011, Tekst ujednolicony 2011
- Dz. U. 2006 Nr 207 poz. 1523, Międzynarodowa konwencja o ratownictwie morskim, przyjęta przez Międzynarodową Organizację Morską w Londynie dnia 28 kwietnia 1989 r., IMO - Dziennik Ustaw RP, Londyn - Warszawa, 2011, Akt ogłoszony w Dz. U. w związku z ratyfikacją konwnecji przez RP
- Dz. U. 2009 Nr 130 poz. 1073, Rozporządzenie MSWiA z dnia 31 lipca 2009 r. w sprawie organizacji i funkcjonowania centrów powiadamiania ratunkowego i wojewódzkich centrów powiadania ratunkowego, Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2009
- Dz. U. 2010 Nr 109 poz. 719, Rozporządzenie MSWiA z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2010
- Dz. U. 2011 Nr 46 poz. 239, Rozporządzenie MSWiA z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2011
- Dz. U. 2011 Nr 75 poz. 404, Rozporządzenie MSWiA z dnia 24 marca 2011 r. w sprawie centralnego punktu systemu centrów powiadamiania ratunkowego oraz punktów centralnych służb, Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2011
- Dz. U. 2011 Nr. 208 poz. 1240, Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych, Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2011
- Dz. U. 2011 Nr 208 poz. 1241, Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich, Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2011
- Dz. U. 2011 Nr 228 poz. 1368, Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim, Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2011
- IMO, International Ship & PortFacility Security Code and SOLAS Amendments 2002 (ISPS Code) 2003 Edition, International Maritime Organization, London, 2003
- IMO, Międzynarodowa konwencja o bezpieczeństwie życia na morzu, 1974. SOLAS. Poprawki 2005,2006 i 2007, Polski Rejestr Statków, Gdańsk, 2009, ISBN 978-83-7664-000-6
- IMO, Międzynarodowy kodeks środków ratunkowych (Kodeks LSA), Polski Rejestr Statków, Gdańsk, 1999, PRS/TW, 02/99
- MP 1992 Nr 28 poz. 198 i 199, Zarządzenie MSW z 12 08 1999 w sprawie przeksztłcenia zaklad strazy pożrnych w zakła służby ratownicze, Monitor Polski, Warszawa, 1992
- MP 2005 Nr. 13 poz. 171, Nota o przystąpieniu Rzeczypospolitej Polskiej do Programu Międzynarodowego COSPAS-SARSAT jako Państwo Użytkownik, podpisana w Warszawie dnia 31 maja 2005 r., Monitor Polski, Warszawa, 2005