Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej - Ochrona środowiska (S1)
Sylabus przedmiotu Chemia nieorganiczna I:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Ochrona środowiska | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauk technicznych, studiów inżynierskich | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Chemia nieorganiczna I | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Piotr Tabero <Piotr.Tabero@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Monika Bosacka <Monika.Bosacka@zut.edu.pl>, Anna Błońska-Tabero <Anna.Blonska-Tabero@zut.edu.pl>, Grażyna Dąbrowska <Grazyna.Dabrowska@zut.edu.pl>, Elżbieta Filipek <Elzbieta.Filipek@zut.edu.pl>, Izabella Rychłowska-Himmel <Izabella.Rychlowska-Himmel@zut.edu.pl>, Piotr Tabero <Piotr.Tabero@zut.edu.pl>, Elżbieta Tomaszewicz <Elzbieta.Tomaszewicz@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 5,0 | ECTS (formy) | 5,0 |
| Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Znajomość chemii, fizyki i matematyki na poziomie absolwenta szkoły średniej |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami i zagadnieniami z chemii ogólnej i nieorganicznej przydatnymi do opisu i zrozumienia zjawisk i praw chemicznych oraz formułowania i rozwiązywania prostych zadań chemicznych związanych ze studiowanym kierunkiem |
| C-2 | Zapoznanie studentów z zasadami nomenklatury związków nieorganicznych |
| C-3 | Ukształtowanie umiejętności pisania wzorów i równań reakcji chemicznych |
| C-4 | Zaznajomienie studentów z nowoczesnymi teoriami budowy materii |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Pierwiastki i związki chemiczne. Symbole pierwiastków, wzory związków chemicznych. Klasyfikacja związków nieorganicznych: tlenki, wodorki, wodorotlenki, kwasy, sole. Pierwiastki i związki chemiczne. Symbole pierwiastków, wzory związków chemicznych. Klasyfikacja związków nieorganicznych: tlenki, wodorki, wodorotlenki, kwasy, sole. | 1 |
| T-A-2 | Nazewnictwo związków chemicznych. | 1 |
| T-A-3 | Typy reakcji chemicznych. Wzory kreskowe związków chemicznych. | 1 |
| T-A-4 | Równania reakcji chemicznych. | 1 |
| T-A-5 | Podstawowe prawa chemiczne. Prawo zachowania masy, prawo stałych stosunków wagowych, prawo wielokrotnych stosunków wagowych, prawo stosunków objętościowych. | 1 |
| T-A-6 | Stechiometria. Ustalanie wzoru związku chemicznego na podstawie składu procentowego. Obliczenia stechiometryczne oparte na wzorach związków chemicznych i na równaniach reakcji chemicznych. | 2 |
| T-A-7 | Sprawdzenie wiadomości. | 1 |
| T-A-8 | Roztwory. Stężenia roztworów. Ułamek masowy (stężenie procentowe), ułamek molowy, stężenie molowe, stężenie molalne. Przeliczanie stężeń roztworów. | 2 |
| T-A-9 | Reakcje utleniania i redukcji. Stopień utlenienia. Dobieranie współczynników stechiometrycznych w równaniach reakcji utleniania-redukcji (redoks). | 3 |
| T-A-10 | Sprawdzenie wiadomości. | 2 |
| 15 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Przedmiot i zakres chemii. Zjawiska fizyczne i chemiczne, mieszanina a związek chemiczny, substancje proste i złożone. Pierwiastek chemiczny, nazwy i symbole pierwiastków chemicznych. Nazewnictwo pierwiastków i związków nieorganicznych. Masa atomów i cząsteczek, jednostka masy atomowej, masa atomowa i cząsteczkowa, mol, wartościowość, liczba Avogadro, objętość molowa gazów. | 2 |
| T-W-2 | Elementarne prawa chemiczne. Typy reakcji chemicznych, równania reakcji chemicznych. Utlenianie i redukcja, stopień utlenienia, utleniacz, reduktor, równania reakcji utleniania-redukcji. | 2 |
| T-W-3 | Ciecze, roztwory, stężenia roztworów. | 2 |
| T-W-4 | Współczesny pogląd na atom. Budowa materii, podstawowe cząstki elementarne, liczba atomowa, liczba masowa. Budowa i trwałość jądra atomowego. Pierwiastek chemiczny. Izotopy, izobary, izotony. | 2 |
| T-W-5 | Model atomu Bohra, postulaty Bohra, hipoteza de Broglie, zasada nieoznaczoności Heisenberga. Liczby kwantowe, sens fizyczny liczb kwantowych. | 2 |
| T-W-6 | Orbital, powłoka elektronowa, podpowłoka elektronowa, spinoorbital. Poziomy energetyczne elektronów w atomach. Zasady (reguły) rozbudowy powłok elektronowych, konwencje zapisywania konfiguracji elektronowej atomów wieloelektronowych. Układ okresowy pierwiastków. Struktura elektronowa atomów a układ okresowy. | 2 |
| T-W-7 | Okresowość właściwości chemicznych. Prawidłowości w układzie okresowym. Elektropowinowactwo i elektroujemność pierwiastków. Potencjał jonizacyjny. Promienie i objętość atomowa. Kwasowo-zasadowe właściwości tlenków. | 2 |
| T-W-8 | Budowa cząsteczki chemicznej. Wiązania chemiczne, podstawy teorii wiązań walencyjnych. Podstawowe typy wiązań chemicznych: wiązanie kowalencyjne, wiązanie kowalencyjne spolaryzowane, wiązanie koordynacyjne, wiązanie jonowe, wiązanie metaliczne. | 2 |
| T-W-9 | Biegunowość cząsteczek, moment dipolowy. Wiązania międzycząsteczkowe, wiązanie wodorowe. | 2 |
| T-W-10 | Ciało stałe. Wiązania w sieci przestrzennej kryształów. Właściwości ciał stałych w zależności od rodzaju wiązań w sieci krystalicznej. Izomorfizm, polimorfizm, alotropia. | 2 |
| T-W-11 | Promieniotwórczość naturalna i sztuczna, typy promieniowania, prawo rozpadu promieniotwórczego, okres półtrwania, reguła przesunięć, szeregi promieniotwórcze. Typy reakcji jądrowych. Promieniotwórczość sztuczna. Oddziaływanie promieniowania na organizmy żywe. | 2 |
| T-W-12 | Procesy równowagowe, prawo działania mas. Dysocjacja elektrolityczna, rozpuszczalniki protyczne. Teorie kwasów i zasad: Arrheniusa, Brönsteda-Lowry'ego, Lewisa. Teoria elektrolitów mocnych Debye-Hückela. | 2 |
| T-W-13 | Dysocjacja wody. Iloczyn jonowy wody. Wykładnik stężenia jonów oksoniowych (wodorowych). Elektrolity słabe. Stała i stopień dysocjacji. Prawo rozcieńczeń Ostwalda. | 2 |
| T-W-14 | Wpływ wspólnego jonu na dysocjację słabych elektrolitów. Roztwory buforowe. pH mieszanin buforowych. Hydroliza soli. Równania reakcji hydrolizy. | 2 |
| T-W-15 | Równowaga w roztworach elektrolitów trudno rozpuszczalnych. Iloczyn rozpuszczalności. | 2 |
| 30 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | Uczestnictwo w zajęciach | 15 |
| A-A-2 | Praca z literaturą rozszerzającą omówiony materiał | 5 |
| A-A-3 | Rozwiązywanie zaleconych zadań | 4 |
| A-A-4 | Przygotowanie do zaliczenia | 6 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Uczestnictwo w wykładach | 30 |
| A-W-2 | Samodzielna analiza treści wykładów w oparciu o zalecaną literaturę | 40 |
| A-W-3 | Przygotowanie się do egzaminu | 40 |
| A-W-4 | Udział w konsultacjach | 8 |
| A-W-5 | Egzamin pisemny | 2 |
| 120 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład problemowy z użyciem technik informatycznych, np. prezentacje, filmy dydaktyczne itp. |
| M-2 | Metody praktyczne: ćwiczenia przedmiotowe |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena podsumowująca: Egzamin pisemny. Uznaje się za zaliczony, jeżeli student w pracy pisemnej zaprezentuje podstawową wiedzę z chemii nieorganicznej |
| S-2 | Ocena podsumowująca: zaliczenie pisemne |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| KOS_1A_B05-1_W03 ma wiedzę z zakresu chemii ogólnej, przydatną do zrozumienia zjawisk i praw chemicznych oraz formulowania prostych zadań związanych ze studiowanym kierunkiem | KOS_1A_W04, KOS_1A_W05, KOS_1A_W03 | T1A_W01 | — | C-1, C-3, C-2 | T-W-8, T-W-3, T-W-9, T-W-15, T-W-14, T-W-2, T-W-5, T-W-6, T-W-4, T-W-7, T-W-11, T-W-13, T-W-12, T-W-10, T-W-1 | M-1 | S-1 |
| KOS_1A_B05-1_W04 ma wiedzę z zakresu chemii nieorganicznej dotyczącą głównie budowy i właściwości materii, a także metod i procesów służących do otrzymywania substancji chemicznych, określania ich właściwości, analizy składu oraz wpływu na środowisko | KOS_1A_W05, KOS_1A_W03, KOS_1A_W04 | T1A_W01 | — | C-1, C-4, C-2 | T-W-14, T-W-15, T-W-13, T-W-12 | M-1 | S-1 |
| KOS_1A_B05-1_W05 zna podstawowe metody obliczeniowe stosowane do rozwiązywania typowych problemów z zakresu chemii oraz inżynierii i technologii chemicznej | KOS_1A_W04, KOS_1A_W05, KOS_1A_W03 | T1A_W01 | — | C-1, C-3, C-2 | T-A-6, T-A-4, T-A-9, T-A-1, T-A-2, T-A-5, T-A-8, T-A-3, T-W-3, T-W-2, T-W-1 | M-1, M-2 | S-1, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| KOS_1A_B05-1_U01 potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych oraz innych właściwie dobranych źródeł | KOS_1A_U01 | T1A_U01 | — | C-1 | T-A-8, T-A-9, T-A-6, T-A-5, T-A-3, T-A-2, T-A-4, T-A-1 | M-1, M-2 | S-1, S-2 |
| KOS_1A_B05-1_U06 ma umiejętność samokształcenia się | KOS_1A_U06 | T1A_U05 | — | C-1, C-3, C-2, C-4 | T-A-3, T-W-5, T-W-10, T-W-8, T-A-5, T-W-12, T-W-9, T-W-15, T-A-4, T-W-2, T-W-13, T-A-9, T-A-8, T-A-6, T-W-11, T-W-14, T-W-6, T-A-2, T-W-4, T-W-1, T-W-7, T-W-3, T-A-1 | M-1, M-2 | S-1, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| KOS_1A_B05-1_K01 rozumie potrzebę uczenia sie przez całe życie, potrafi inspirować i organizowć proces uczenia się innych osób | KOS_1A_K01 | T1A_K01 | — | C-3, C-2, C-4, C-1 | T-A-5, T-W-7, T-A-3, T-W-15, T-W-13, T-W-14, T-W-9, T-W-10, T-W-1, T-W-11, T-A-2, T-A-8, T-W-4, T-W-8, T-A-4, T-W-12, T-W-6, T-A-1, T-W-3, T-W-5, T-A-6, T-W-2, T-A-9 | M-1, M-2 | S-2, S-1 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| KOS_1A_B05-1_W03 ma wiedzę z zakresu chemii ogólnej, przydatną do zrozumienia zjawisk i praw chemicznych oraz formulowania prostych zadań związanych ze studiowanym kierunkiem | 2,0 | Student nie ma podstawowej wiedzy z przedmiotu chemia nieorganiczna I |
| 3,0 | Student ma tylko schemtayczną i podstawową wiedzę z przemiotu chemia nieorganiczna I | |
| 3,5 | Student ma ogólną wiedzę z zakresu chemia nieorganiczna I | |
| 4,0 | Student ma dobrą wiedzę z zakresu chemia nieorganiczna I | |
| 4,5 | Student ma ponad dobrą wiedzę z zakresu chemia nieorganiczna I | |
| 5,0 | Student ma bardzo dobrą wiedzę wykraczającą poza zakrees wykładanego materiału z zakresu chemia nieorganiczna I | |
| KOS_1A_B05-1_W04 ma wiedzę z zakresu chemii nieorganicznej dotyczącą głównie budowy i właściwości materii, a także metod i procesów służących do otrzymywania substancji chemicznych, określania ich właściwości, analizy składu oraz wpływu na środowisko | 2,0 | Student nie ma podstawowej wiedzy z zakresu materiału objętego programem przedmiotu |
| 3,0 | Student ma schematyczną i podstawową wiedzę z zakresu materiału objętego programem przedmiotu | |
| 3,5 | Student ma poszerzoną w stosunku do podstawowej wiedzę z zakresu materiału objętego programem przedmiotu | |
| 4,0 | Student ma dobrą wiedzę z zakresu materiału objętego programem przedmiotu | |
| 4,5 | Student ma znacznie poszerzoną w stosunku do podstaw wiedzę z zakresu materiału objętego programem przedmiotu | |
| 5,0 | Student ma wiedzę wykraczającą poza zakres materiału objętego programem przedmiotu | |
| KOS_1A_B05-1_W05 zna podstawowe metody obliczeniowe stosowane do rozwiązywania typowych problemów z zakresu chemii oraz inżynierii i technologii chemicznej | 2,0 | Student nie zna metod obliczeniowych stosowanych do rozwiązywania podstawowych zagadnień z chemii nieorganicznej |
| 3,0 | Student wykazuje znajomość podstawowych metod obliczeniowych stosowanych do rozwiązywania podstawowych zagadnień z chemii nieorganicznej | |
| 3,5 | Student wykazuje dobrą znajomość podstawowych metod obliczeniowych stosowanych do rozwiązywania podstawowych zagadnień z chemii nieorganicznej | |
| 4,0 | Student wykazuje znajomość nie tylko podstawowych metod obliczeniowych stosowanych do rozwiązywania podstawowych zagadnień z chemii nieorganicznej | |
| 4,5 | Student wykazuje ponad dobrą znajomość różnych metod obliczeniowych stosowanych do rozwiązywania podstawowych zagadnień z chemii nieorganicznej | |
| 5,0 | Student wykazuje bardzo dobrą znajomość różnych metod obliczeniowych stosowanych do rozwiązywania podstawowych zagadnień z chemii nieorganicznej |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| KOS_1A_B05-1_U01 potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych oraz innych właściwie dobranych źródeł | 2,0 | student nie potrafi korzystać z podstawowej literatury przedmiotu |
| 3,0 | student potrafi korzystać z podstawowej literatury przedmiotu | |
| 3,5 | student wykazuje umiejętność korzystania z podstawowej literatury przedmiotu i ze wskazanych baz danych | |
| 4,0 | student potrafi korzystać z baz danych i podstawowej literatury przedmiotu | |
| 4,5 | student potrafi wyszukać odpowiednią bazę danych i poszerzyć zalecaną literaturę przedmiotu | |
| 5,0 | student potrafi korzystac z różnych baz danych i z łatwością dobiera literaturę przedmiotu w zakresie wykraczającym poza program przedmiotu | |
| KOS_1A_B05-1_U06 ma umiejętność samokształcenia się | 2,0 | student nie wykazuje umiejętności samokształcenia |
| 3,0 | student wykazuje umiejętność samokształcenia w stopniu dostatecznym | |
| 3,5 | student wykazuje umiejętność samokształcenia w stopniu dość dobrym | |
| 4,0 | student wykazuje umiejętność samokształcenia w stopniu dobrym | |
| 4,5 | student wykazuje umiejętność samokształcenia w stopniu ponad dobrym | |
| 5,0 | student wykazuje umiejętność samokształcenia w stopniu bardzo dobrym |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| KOS_1A_B05-1_K01 rozumie potrzebę uczenia sie przez całe życie, potrafi inspirować i organizowć proces uczenia się innych osób | 2,0 | student nie rozumie potrzeby uczenia się przez całe życie ani nie potrafi inspirować i organizować procesu uczenia się innych osób |
| 3,0 | student rozumie w podstawowym stopniu potrzebę uczenia sie przez całe życie | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Literatura podstawowa
- Bielański A., Podstawy chemii nieorganicznej, PWN, Warszawa, 2011
- Pajdowski L., Chemia ogólna, PWN, Warszawa, 1997
- Praca zbiorowa, Nomenklatura chemii nieorganicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, 1997
- A. Śliwa, Obliczenia chemiczne, PWN, Warszawa, 1987