Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej - Ochrona środowiska (S2)
specjalność: Procesy i aparaty w ochronie środowiska
Sylabus przedmiotu Ocena toksykologiczna surowców i produktów przemysłowych:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Ochrona środowiska | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | drugiego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | magister inżynier | ||
| Obszary studiów | nauk technicznych, studiów inżynierskich | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Ocena toksykologiczna surowców i produktów przemysłowych | ||
| Specjalność | Analityka w ochronie środowiska | ||
| Jednostka prowadząca | Instytut Technologii Chemicznej Organicznej | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Małgorzata Dzięcioł <Malgorzata.Dzieciol@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Elżbieta Huzar <Elzbieta.Huzar@zut.edu.pl>, Alicja Wodnicka <Alicja.Wodnicka@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 4,0 | ECTS (formy) | 4,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Znajomość metod chromatograficznych i spektrofotometrycznych. |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie studentów z problematyką oceny jakości surowców i produktów przemysłowych w odniesieniu do występujących w nich zanieczyszczeń i substancji dodatkowych o potencjalnym działaniu toksycznym bądź szkodliwym. |
| C-2 | Zapoznanie studentów z technikami przygotowania próbek do analizy i metodami badań stosowanymi w kontroli jakości surowców i produktów przemysłowych. |
| C-3 | Ukształtowanie umiejętności praktycznego zastosowania odpowiednich technik przygotowania próby oraz metod analitycznych do oznaczeń toksycznych bądź szkodliwych substancji w wybranych produktach przemysłu polimerowego, chemicznego, kosmetycznego i spożywczego. |
| C-4 | Wykształcenie umiejętności zastosowania odpowiednich kryteriów do oceny otrzymanych wyników badań. |
| C-5 | Ukształtowanie umiejętności pracy w zespole. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Omówienie programu zajęć, literatury, wymagań oraz kryteriów zaliczenia. | 1 |
| T-L-2 | Badanie substancji migrujących z polimerowych opakowań żywności. | 4 |
| T-L-3 | Oznaczanie emisji formaldehydu z materiałów stosowanych do wyrobu elementów wyposażenia pomieszczeń mieszkalnych. | 5 |
| T-L-4 | Badanie zawartości konserwantów w produktach spożywczych metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej. | 5 |
| T-L-5 | Oznaczanie zawartości alkoholu metylowego w wyrobach alkoholowych za pomocą techniki analizy fazy nadpowierzchniowej w połączeniu z chromatografią gazową. | 5 |
| T-L-6 | Oznaczanie substancji lotnych w środkach kosmetycznych. Analiza składu rozpuszczalników w lakierach do paznokci metodą chromatografii gazowej. | 5 |
| T-L-7 | Oznaczanie ftalanów w produktach przemysłowych metodą chromatografii gazowej z detektorem mas (GC-MS). | 5 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Omówienie programu zajęć, literatury, wymagań oraz kryteriów zaliczenia. | 1 |
| T-W-2 | Przenikanie substancji toksycznych z surowców i produktów przemysłowych do środowiska: powietrza, wody i gleby. | 1 |
| T-W-3 | Rodzaje działań substancji toksycznych na organizmy żywe. Badania toksyczności na zwierzętach. Biomarkery. | 2 |
| T-W-4 | Techniki przygotowania próby i metody badań surowców i produktów przemysłowych. Ekstrakcja rozpuszczalnikami. Badania emisji substancji lotnych z surowców i produktów przemysłowych do powietrza. Statyczna i dynamiczna technika analizy fazy nadpowierzchniowej (headspace). | 4 |
| T-W-5 | Zagrożenia związane z wydzielaniem substancji toksycznych z materiałów polimerowych. Emisja substancji lotnych z materiałów polimerowych do powietrza. Metody badań produktów rozkładu termicznego i termooksydacyjnego materiałów polimerowych. Zagrożenia toksykologiczne podczas produkcji i przetwórstwa materiałów polimerowych oraz podczas rozkładu termicznego w warunkach pożarowych. | 6 |
| T-W-6 | Kryteria oceny materiałów polimerowych przeznaczonych do wyrobu opakowań żywności. Płyny modelowe. Migracja globalna i specyficzna. Substancje przenikające z opakowań do żywności. Metody i warunki badań migracji substancji szkodliwych z opakowań do żywności. | 4 |
| T-W-7 | Problemy toksykologiczne związane z wykorzystaniem materiałów polimerowych w medycynie. | 2 |
| T-W-8 | Substancje szkodliwe w żywności. Naturalne substancje toksyczne występujące w żywności. Dozwolone substancje dodatkowe i substancje pomagające w przetwarzaniu żywności. Substancje toksyczne przenikające do żywności ze środowiska (nawozy mineralne, pestycydy, metale ciężkie, polichlorowane związki aromatyczne i inne). Substancje toksyczne powstające podczas przechowywania i przygotowania żywności. Przypadkowe zanieczyszczenia żywności. Ocena zanieczyszczeń żywności według obowiązujących norm. | 4 |
| T-W-9 | Problemy toksykologiczne związane z substancjami stosowanymi do wyrobu kosmetyków. Przepisy prawne dotyczące kosmetyków. Rodzaje konserwantów stosowanych w kosmetykach. Przykłady działań niepożądanych związanych z używaniem kosmetyków. | 4 |
| T-W-10 | Kolokwium zaliczeniowe. | 2 |
| 30 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | udział w zajęciach laboratoryjnych | 30 |
| A-L-2 | przygotowanie do zajęć laboratoryjnych | 12 |
| A-L-3 | opracowanie sprawozdań z zajęć laboratoryjnych | 12 |
| A-L-4 | ustne zaliczenie wykonanego ćwiczenia | 6 |
| 60 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | udział w wykładach | 30 |
| A-W-2 | udział w konsultacjach | 3 |
| A-W-3 | czytanie wskazanej literatury | 12 |
| A-W-4 | przygotowanie do zaliczenia | 15 |
| 60 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | wykład informacyjny z prezentacją multimedialną, połączony z wyjaśnieniem i dyskusją |
| M-2 | ćwiczenia laboratoryjne (praktyczne zastosowanie i utrwalenie materiału) |
| M-3 | konsultacje (wyjaśnienie i pomoc w realizacji wymagań) |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: ocena pracy i zaangażowania w trakcie zajęć |
| S-2 | Ocena podsumowująca: ocena sprawozdań z ćwiczeń laboratoryjnych |
| S-3 | Ocena podsumowująca: zaliczenie ustne dotyczące wykonanych ćwiczeń laboratoryjnych |
| S-4 | Ocena podsumowująca: zaliczenie pisemne (2-godzinne) w formie pytań otwartych na zakończenie cyklu wykładów |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| KOS_2A_C02-10_W01 Ma wiedzę na temat toksycznych i szkodliwych związków występujących w produktach przemysłu polimerowego, chemicznego, kosmetycznego i spożywczego. | KOS_2A_W11 | T2A_W08 | InzA2_W03 | C-1 | T-L-5, T-W-5, T-L-3, T-W-3, T-L-2, T-W-9, T-W-4, T-L-4, T-W-7, T-L-7, T-W-6, T-L-6, T-W-2, T-W-8 | M-2, M-3, M-1 | S-3, S-4 |
| KOS_2A_C02-10_W02 Zna techniki przygotowania próbek do analizy i metody badań stosowane w kontroli jakości surowców i produktów przemysłowych. | KOS_2A_W10 | T2A_W07 | InzA2_W02 | C-3, C-2 | T-W-6, T-W-4, T-L-6, T-L-7, T-L-3, T-L-5, T-W-5, T-L-4, T-L-2 | M-2, M-1, M-3 | S-2, S-3, S-1, S-4 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| KOS_2A_C02-10_U01 Potrafi zastosować odpowiednie techniki przygotowania próby oraz metody analityczne do oznaczeń toksycznych bądź szkodliwych substancji w wybranych produktach przemysłowych. | KOS_2A_U11, KOS_2A_U12 | T2A_U08, T2A_U09 | InzA2_U01, InzA2_U02 | C-3, C-2 | T-L-2, T-L-6, T-L-4, T-L-3, T-L-5, T-L-7 | M-2 | S-3, S-2, S-1 |
| KOS_2A_C02-10_U02 Potrafi wykonać badania zgodnie z harmonogramem ćwiczeń laboratoryjnych i opracować otrzymane wyniki w formie sprawozdania. | KOS_2A_U05, KOS_2A_U09 | T2A_U03, T2A_U07 | — | C-5, C-3 | T-L-7, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-2, T-L-3 | M-2 | S-1, S-2 |
| KOS_2A_C02-10_U03 Potrafi prawidłowo ocenić i zinterpretować otrzymane wyniki badań w oparciu o odpowiednie normy i przepisy prawne. | KOS_2A_U01 | T2A_U01 | — | C-4 | T-W-9, T-W-5, T-L-5, T-W-8, T-L-2, T-L-4, T-L-6, T-L-3, T-L-7, T-W-6, T-W-7 | M-3, M-2, M-1 | S-3, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| KOS_2A_C02-10_K01 Ma świadomość dotyczącą potrzeby kontroli jakości produktów przemysłowych oraz odpowiedzialności za wyniki badań analitycznych. | KOS_2A_K02 | T2A_K02 | InzA2_K01 | C-4 | T-L-2, T-L-5, T-W-2, T-L-3, T-L-6, T-W-5, T-W-8, T-L-4, T-W-7, T-W-6, T-W-9, T-L-7, T-W-3 | M-1, M-2 | S-1, S-3, S-2 |
| KOS_2A_C02-10_K02 Potrafi pracowac w grupie przyjmując w niej różne role i realizując w odpowiednim czasie powierzone zadania. | KOS_2A_K04, KOS_2A_K05 | T2A_K03, T2A_K04 | InzA2_K02 | C-5 | T-L-2, T-L-7, T-L-5, T-L-6, T-L-3, T-L-4 | M-2 | S-1 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| KOS_2A_C02-10_W01 Ma wiedzę na temat toksycznych i szkodliwych związków występujących w produktach przemysłu polimerowego, chemicznego, kosmetycznego i spożywczego. | 2,0 | |
| 3,0 | potrafi podać podstawowe informacje na temat toksycznych związków w wybranych produktach przemysłowych | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| KOS_2A_C02-10_W02 Zna techniki przygotowania próbek do analizy i metody badań stosowane w kontroli jakości surowców i produktów przemysłowych. | 2,0 | |
| 3,0 | zna w stopniu podstawowym najważniejsze wymagane techniki przygotowania próbek do analizy i metody badań | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| KOS_2A_C02-10_U01 Potrafi zastosować odpowiednie techniki przygotowania próby oraz metody analityczne do oznaczeń toksycznych bądź szkodliwych substancji w wybranych produktach przemysłowych. | 2,0 | |
| 3,0 | z pomocą prowadzącego zajęcia potrafi zastosować wymagane techniki przygotowania próby oraz metody analityczne | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| KOS_2A_C02-10_U02 Potrafi wykonać badania zgodnie z harmonogramem ćwiczeń laboratoryjnych i opracować otrzymane wyniki w formie sprawozdania. | 2,0 | |
| 3,0 | z pomocą prowadzącego zajęcia potrafi wykonać badania oraz opracować sprawozdanie zawierające podstawowe informacje | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| KOS_2A_C02-10_U03 Potrafi prawidłowo ocenić i zinterpretować otrzymane wyniki badań w oparciu o odpowiednie normy i przepisy prawne. | 2,0 | |
| 3,0 | z pomocą prowadzącego zajęcia potrafi w stopniu podstawowym zinterpretować otrzymane wyniki | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| KOS_2A_C02-10_K01 Ma świadomość dotyczącą potrzeby kontroli jakości produktów przemysłowych oraz odpowiedzialności za wyniki badań analitycznych. | 2,0 | |
| 3,0 | w podstawowym zakresie rozumie kwestie związane z kontrolą jakości i odpowiedzialnością za wyniki badań analitycznych | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| KOS_2A_C02-10_K02 Potrafi pracowac w grupie przyjmując w niej różne role i realizując w odpowiednim czasie powierzone zadania. | 2,0 | |
| 3,0 | wykazuje bierną postawę, wykonując tylko otrzymane polecenia | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Literatura podstawowa
- Manahan S. E., Toksykologia środowiska. Aspekty chemiczne i biochemiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2006
- Timbrell J., Paradoks trucizn. Substancje chemiczne przyjazne i wrogie, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2008
- Seńczuk W. (red.), Toksykologia, PZWL, Warszawa, 2002
- Rabek J. F., Współczesna wiedza o polimerach, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2008
- Sikorski Z. E. (red.), Chemia żywności, WNT, Warszawa, 2000
- Brzozowska A. (red.), Toksykologia żywności, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 2010
- Malinka W., Zarys chemii kosmetycznej, Volumed, Wrocław, 1999
Literatura dodatkowa
- Siemiński M., Środowiskowe zagrożenia zdrowia, PWN, Warszawa, 2001
- Namieśnik J., Przygotowanie próbek środowiskowych do analizy, WNT, Warszawa, 2000
- Janowska G., Przygocki W., Włochowicz A., Palność polimerów i materiałów polimerowych, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2007
- 2011, Rozporządzenie Komisji (WE) nr 10/2011 z dnia 14 stycznia 2011 r. w sprawie materiałów i wyrobów z tworzyw sztucznych przeznaczonych do kontaktu z żywnością