Wydział Budownictwa i Architektury - Architektura i urbanistyka (S2)
Sylabus przedmiotu Zarządzanie miastami:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Architektura i urbanistyka | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | drugiego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | magister | ||
| Obszary studiów | nauk technicznych, studiów inżynierskich | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Zarządzanie miastami | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Instytut Architektury i Planowania Przestrzennego | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Wojciech Pęski <peski@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Elżbieta Czekiel-Świtalska <Elzbieta.Czekiel-Switalska@zut.edu.pl>, Wojciech Pęski <peski@zut.edu.pl>, Adam Zwoliński <azwolinski@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 4,0 | ECTS (formy) | 4,0 |
| Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | zaliczona urbanistyka sem. 1 |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Student musi umieć kierować rozwojem miasta oraz tworzyć i prowadzić pracownie architektoniczne i urbanistyczne oraz firmy deweloperskie współdziałające z samorządem lokalnym i regionalnym oraz UE. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Opracowanie indywidualne w formie cyfrowej prezentacje prezydenckie. Przygotowanie strony internetowe indywidualnej i całego zespołu. | 10 |
| T-L-2 | Opracowanie w formie cyfrowej: długoterminowych przedsięwzięć rozwojowych, koncepcji bio-przestrzennej, szczegółowego harmonogramu działań, schematu partnerstwa publiczno-prywatnego, prognozy finansowej. Przygotowanie w formie multimedialnej pierwszej prezentacji. | 10 |
| T-L-3 | Opracowanie w formie cyfrowej: krótkoterminowych, szczegółowych przedsięwzięć rozwojowych dla jednej inwestycji, koncepcji bio-przestrzennej z elementami architektonicznymi i zagospodarowaniem terenu, szczegółowego harmonogramu jednej inwestychi i ogólnego dla wszystkich inwestycji, schematu partnerstwa publiczno-prywatnego oraz zasad współpracy, szczegółowej prognozy finansowej dla jednej inwestycji. Przygotowanie w formie multimedialnej ostatecznej prezentacji. | 10 |
| 30 | ||
| projekty | ||
| T-P-1 | Studenci opracowują indywidualne prezentacje prezydenckie oraz wybierają studenckiego prezydenta i pięcioosobowy zarząd miasta, składy firm i przygotowują strony internetowe | 8 |
| T-P-2 | Zarząd i firmy formułują cele i zadania oraz przygotowują długookresowe: wariantowe koncepcje przestrzenne, plany przedsięwzięć, zespoły partnerów strategicznych oraz źródła finansowania. Opracowują raporty do Rankingu I i odbywa się I prezentacja publiczna | 12 |
| T-P-3 | Firmy w uzgodnieniu i we współdziałaniu z zarządem ustalają i opracowują grupy krótkoterminowych przedsięwzięć rozwojowych na 2-3 lata w tym ich koncepcje bio-przestrzenne, szczegółowe harmonogramy działań, wykaz partnerów z określeniem ich udziału w kosztach i zyskach w planach finansowych firmy. Opracowują raporty do Rankingu II i odbywa się II (końcowa) prezentacja publiczna | 10 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Zarządzanie miastami – nowe podejście | 2 |
| T-W-2 | Studium wykonalności | 2 |
| T-W-3 | Harmonizowanie ekosystemów urbanistycznych | 2 |
| T-W-4 | Obliczanie zysku z architektury rezydencjonalnej i biurowej | 2 |
| T-W-5 | Partnerstwo publiczno-prywatne | 2 |
| T-W-6 | Biznesplany - opracowanie | 2 |
| T-W-7 | Decydowanie oraz organizacje | 2 |
| T-W-8 | Zagospodarowanie zaniedbanych obszarów wewnętrznych miast | 2 |
| T-W-9 | Planowanie lokalne a planowanie działalności firmy. | 2 |
| T-W-10 | Zarządzanie a zasoby ludzkie w urzędzie miasta i w firmie | 2 |
| T-W-11 | Finansowanie rozwoju miasta | 2 |
| T-W-12 | Parki nauki i technologii oraz wilii biznesu | 2 |
| T-W-13 | Zarządzanie infrastrukturą techniczną | 2 |
| T-W-14 | Nieruchomości miejskie i bio-architektura mieszkaniowa | 2 |
| T-W-15 | Nowa rola władz lokalnych i systemy informatyczne | 2 |
| 30 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | uczestnictwo w zajęciach | 30 |
| A-L-2 | Przygotowanie strony internetowej indywidualnej i grupowej. | 1 |
| A-L-3 | Opracowanie w formie cyfrowej: długoterminowych przedsięwzięć rozwojowych, koncepcji bio-przestrzennej, szczegółowego harmonogramu działań, schematu partnerstwa publiczno-prywatnego, prognozy finansowej. Przygotowanie w formie multimedialnej pierwszej prezentacji. | 10 |
| A-L-4 | Opracowanie w formie cyfrowej: krótkoterminowych, szczegółowych przedsięwzięć rozwojowych dla jednej inwestycji, koncepcji bio-przestrzennej z elementami architektonicznymi i zagospodarowaniem terenu, szczegółowego harmonogramu jednej inwestychi i ogólnego dla wszystkich inwestycji, schematu partnerstwa publiczno-prywatnego oraz zasad współpracy, szczegółowej prognozy finansowej dla jednej inwestycji. Przygotowanie w formie multimedialnej ostatecznej prezentacji. | 5 |
| 46 | ||
| projekty | ||
| A-P-1 | uczestnictwo w zajęciach | 30 |
| A-P-2 | Opracowanie indywidualnie prezentacji prezydenckie. Wybór zespołów tworzących kilkuosobowe firmy developerskie. Podział funkcji dla poszczególnych człłonkówfirm. Opracowanie profilu działaności, nazwy i loga firmy. | 5 |
| A-P-3 | Ustalenie celów i zadań firm. Przygotowanie długookresowej prognozy finansowej. Zaplanowanie kolejności przedsięwzięć. Opracowanie koncepcji urbanistycznej wybranych obszarów. Opracowanie zasad partnerstwa publiczno-prywatnego. Opracowanie raportu do Rankingu I i prezentacji publicznej. | 10 |
| A-P-4 | Opracowanie krótkoterminowych przedsięwzięć rozwojowych na 2-3 lata, w tym ich koncepcje bio-przestrzenne, szczegółowe harmonogramy działań, wykaz partnerów z określeniem ich udziału w kosztach i zyskach w planach finansowych firmy. Opracowanie raportu do Rankingu II i prezentacji publicznej. | 1 |
| 46 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | uczestnictwo w zajęciach | 30 |
| A-W-2 | Przygotowanie do egzaminu | 1 |
| 31 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | metoda problemowa, metoda porównawcza, metody aktywizujące (m.in. plusy za dobre odpowiedzi na wykładzie). Autorska metoda internetowa (strona internetowa przedmiotu z materiałami dostępnymi przed wykładem itp. oraz strony internetowe studenckich firm i zarządu miasta) |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena podsumowująca: Stopień opanowania wiadomości przedstawianych na wykładach sprawdzany jest na egzaminie pisemnym. |
| S-2 | Ocena podsumowująca: Podstawą zaliczenia ćwiczeń jest ocena uzyskana w rankingach (z agregacji wyników z dwóch rankingów cząstkowych) studenckich firm i zarządu. |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| A_2A_B-X/2_W02 zna prawo budowlane, wybrane zagadnienia prawa własności w zakresie niezbędnym do samodzielnego wykonywania zadań projektowych i planistycznych | A_2A_W02 | T2A_W02, T2A_W04, T2A_W10 | InzA2_W03 | C-1 | T-L-2, T-L-3 | M-1 | S-1, S-2 |
| A_2A_B-X/2_W03 zna techniczne uwarunkowania projektowania i planowania | A_2A_W03 | T2A_W01, T2A_W04, T2A_W07 | InzA2_W02 | C-1 | T-W-12, T-W-13, T-W-14, T-P-2, T-P-3, T-L-2 | M-1 | S-1, S-2 |
| A_2A_B-X/2_W05 zna teorię, elementy i zasady kompozycji architekto-nicznej i urbanistycznej | A_2A_W05 | T2A_W04 | InzA2_W03 | C-1 | T-W-3, T-P-3, T-L-2, T-L-3 | M-1 | S-1, S-2 |
| A_2A_B-X/2_W06 w kompozycji rozumie powiązania przestrzenne i zagadnienia proporcji oraz skali (także: skali człowieka) | A_2A_W06 | T2A_W04 | InzA2_W03 | C-1 | T-W-12, T-P-2, T-P-3, T-L-2, T-L-3 | M-1 | S-1, S-2 |
| A_2A_B-X/2_W07 posiada szeroki obraz ewolucji urbanistyki europejskiej wzbogacony o przykłady światowe | A_2A_W07 | T2A_W03, T2A_W04, T2A_W06 | InzA2_W01, InzA2_W03 | C-1 | T-W-1, T-W-8, T-W-12, T-W-14 | M-1 | S-1, S-2 |
| A_2A_B-X/2_W11 wykonywania zadań projektowych zna przebieg procesu inwestycyjnego dla obiektów o różnej skali i stopniu złożoności (od wytycznych przedprojektowych po odbiór techniczny) | A_2A_W11 | T2A_W04, T2A_W09 | InzA2_W04 | C-1 | T-W-6, T-W-9, T-W-11, T-P-2, T-P-3, T-L-2, T-L-3 | M-1 | S-1, S-2 |
| A_2A_B-X/2_W12 wie jak działa wielobranżowy zespół projektowy i jak przebiega współpraca międzybranżowa | A_2A_W12 | T2A_W09, T2A_W11 | — | C-1 | T-W-5, T-W-7, T-W-9, T-P-2, T-P-3, T-L-2, T-L-3 | M-1 | S-1, S-2 |
| A_2A_B-X/2_W13 wie jak funkcjonuje mały podmiot gospodarczy | A_2A_W13 | T2A_W09, T2A_W11 | InzA2_W04 | C-1 | T-W-4, T-W-6, T-W-10, T-P-2, T-P-3, T-L-2, T-L-3 | M-1 | S-1, S-2 |
| A_2A_B-X/2_W19 zna ideę zrównoważonego rozwoju i realizuje ją na polu urbanistyki | A_2A_W19 | T2A_W04, T2A_W08 | InzA2_W03 | C-1 | T-W-1, T-W-3, T-P-1, T-L-1 | M-1 | S-1, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| A_2A_B-X/2_U02 prezentuje autorskie koncepcje oraz rozwiązania projektowe i planistyczne w atrakcyjny sposób (grafika, prezentacje) | A_2A_U02 | T2A_U02, T2A_U03, T2A_U04, T2A_U06, T2A_U18 | — | C-1 | T-P-1, T-P-2, T-P-3, T-L-1, T-L-2, T-L-3 | M-1 | S-2 |
| A_2A_B-X/2_U04 projektuje i planuje w powiązaniu z innymi dziedzinami działalności inżynierskiej i pozainżynierskiej | A_2A_U04 | T2A_U14, T2A_U19 | InzA2_U03, InzA2_U06 | C-1 | T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-9, T-P-2, T-L-2 | M-1 | S-2 |
| A_2A_B-X/2_U08 potrafi aranżować reprezentacyjną przestrzeń miejską, większe założenia przestrzenne i krajobrazowe | A_2A_U08 | T2A_U18, T2A_U19 | — | C-1 | T-W-8, T-P-2, T-P-3, T-L-2, T-L-3 | M-1 | S-2 |
| A_2A_B-X/2_U13 w projektowaniu i planowaniu trafnie odczytuje związki funkcjonalne i formalne w przestrzeni, harmonijnie włącza autorskie rozwiązania w istniejące struktury | A_2A_U13 | T2A_U15, T2A_U17 | InzA2_U03 | C-1 | T-P-2, T-P-3, T-L-2, T-L-3 | M-1 | S-2 |
| A_2A_B-X/2_U14 projektuje i planuje z uwzględnieniem wieloaspektowych wytycznych | A_2A_U14 | T2A_U10, T2A_U11 | InzA2_U03, InzA2_U04, InzA2_U05 | C-1 | T-P-2, T-P-3, T-L-2, T-L-3 | M-1 | S-2 |
| A_2A_B-X/2_U15 rozpoznaje wpływ inwestycji na środowisko naturalne i określa metody jego minimalizowania, stosuje rozwiązania energooszczędne | A_2A_U15 | T2A_U13, T2A_U15 | InzA2_U05 | C-1 | T-P-2, T-P-3, T-L-2, T-L-3 | M-1 | S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| A_2A_B-X/2_K02 rozumie pozatechniczne aspekty działalności projektowej i planistycznej, świadomie kształtuje wpływ inwestycji na szeroko rozumiane środowisko i relacje społeczne | A_2A_K02 | T2A_K02, T2A_K04 | InzA2_K01 | C-1 | T-P-2, T-L-2 | M-1 | S-2 |
| A_2A_B-X/2_K03 szanuje i chroni integralność środowiska przyrodniczego i kulturowego | A_2A_K03 | T2A_K05 | InzA2_K01 | C-1 | T-P-2, T-L-2 | M-1 | S-2 |
| A_2A_B-X/2_K05 jest gotowy do pracy w zespole branżowym i międzybranżowym, także szerszym, złożonym ze specjalistów z odległych dziedzin | A_2A_K05 | T2A_K03 | — | C-1 | T-P-2, T-L-2 | M-1 | S-2 |
| A_2A_B-X/2_K08 popularyzuje wiedzę o architekturze, inicjuje działania na rzecz podnoszenia jakości życia i środowiska | A_2A_K08 | T2A_K07 | InzA2_K01 | C-1 | T-P-2 | M-1 | S-2 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| A_2A_B-X/2_W02 zna prawo budowlane, wybrane zagadnienia prawa własności w zakresie niezbędnym do samodzielnego wykonywania zadań projektowych i planistycznych | 2,0 | |
| 3,0 | Projekt urbanistyczny jest sporzadzony zgodnie z przepisami prawa budowlanego i własności | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| A_2A_B-X/2_W03 zna techniczne uwarunkowania projektowania i planowania | 2,0 | |
| 3,0 | Projekt urbanistyczny jest sporządzony zgdonie z warunkami technicznymi | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| A_2A_B-X/2_W05 zna teorię, elementy i zasady kompozycji architekto-nicznej i urbanistycznej | 2,0 | |
| 3,0 | Projekt urbanistyczny jest opracowany zgodnie z zasadami kompozycji urbanistycznej | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| A_2A_B-X/2_W06 w kompozycji rozumie powiązania przestrzenne i zagadnienia proporcji oraz skali (także: skali człowieka) | 2,0 | |
| 3,0 | Projekt urbanistyczny posiaada prawidłowo opracowane zagadnienia kompozycji i proporcji | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| A_2A_B-X/2_W07 posiada szeroki obraz ewolucji urbanistyki europejskiej wzbogacony o przykłady światowe | 2,0 | |
| 3,0 | Zna przykłady ewolucji urbanistycznej europejskiej i światowe przykłady | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| A_2A_B-X/2_W11 wykonywania zadań projektowych zna przebieg procesu inwestycyjnego dla obiektów o różnej skali i stopniu złożoności (od wytycznych przedprojektowych po odbiór techniczny) | 2,0 | |
| 3,0 | Prawidłowo sporzadzony harmonogram realizacji przedsięwzięcia | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| A_2A_B-X/2_W12 wie jak działa wielobranżowy zespół projektowy i jak przebiega współpraca międzybranżowa | 2,0 | |
| 3,0 | Posiada wiedzę o współracy międzybranżowej i potrafi wspólnie z grupą opracować poszczególne elementy zagadnień związanych z wybranym przedsięwzięciem | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| A_2A_B-X/2_W13 wie jak funkcjonuje mały podmiot gospodarczy | 2,0 | |
| 3,0 | Prawidłowo opracowane elementy dotyczące działalności firmy | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| A_2A_B-X/2_W19 zna ideę zrównoważonego rozwoju i realizuje ją na polu urbanistyki | 2,0 | |
| 3,0 | Zna ideę zrównoważonego rozwoju miast | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| A_2A_B-X/2_U02 prezentuje autorskie koncepcje oraz rozwiązania projektowe i planistyczne w atrakcyjny sposób (grafika, prezentacje) | 2,0 | |
| 3,0 | Wszystkie prezentacje i raporty są przygotowane w atrakcyjny sposób | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| A_2A_B-X/2_U04 projektuje i planuje w powiązaniu z innymi dziedzinami działalności inżynierskiej i pozainżynierskiej | 2,0 | |
| 3,0 | Projekt urbanistyczny lub plan zagospodarowania przestrzennego posiada elementy zwiazane miedzy innymi z finansami, ochroną środowiska, partnerstwem publiczno-prywatnym | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| A_2A_B-X/2_U08 potrafi aranżować reprezentacyjną przestrzeń miejską, większe założenia przestrzenne i krajobrazowe | 2,0 | |
| 3,0 | W projekcie przedstawia prawidłowe araanżacje przestrzeni miejskich | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| A_2A_B-X/2_U13 w projektowaniu i planowaniu trafnie odczytuje związki funkcjonalne i formalne w przestrzeni, harmonijnie włącza autorskie rozwiązania w istniejące struktury | 2,0 | |
| 3,0 | W projektowaniu urbanistycznym i planowaniu przestrzennym trafnie odczytuje związki funkcjonalne i formalne w przestrzeni, harmonijnie włącza autorskie rozwiązania w istniejące struktury | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| A_2A_B-X/2_U14 projektuje i planuje z uwzględnieniem wieloaspektowych wytycznych | 2,0 | |
| 3,0 | Projektuje i planuje z uwzglednieniem wieloaspektowych wytycznych | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| A_2A_B-X/2_U15 rozpoznaje wpływ inwestycji na środowisko naturalne i określa metody jego minimalizowania, stosuje rozwiązania energooszczędne | 2,0 | |
| 3,0 | W projekcie rozpoznaje wpływ inwestycji na środowisko naturalne i określa metody jego minimalizowania, w zależności od potrzeb stosuje rozwiązania energooszczędne | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| A_2A_B-X/2_K02 rozumie pozatechniczne aspekty działalności projektowej i planistycznej, świadomie kształtuje wpływ inwestycji na szeroko rozumiane środowisko i relacje społeczne | 2,0 | |
| 3,0 | Rozumie pozatechniczne aspekty działalności projektowej i planistycznej, świadomie kształtuje wpływ inwestycji na szeroko rozumiane środowisko i relacje społeczne | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| A_2A_B-X/2_K03 szanuje i chroni integralność środowiska przyrodniczego i kulturowego | 2,0 | |
| 3,0 | W opracowaniu projektowym pokazuje, że szanuje i chroni integralność środowiska przyrodniczego i kulturowego | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| A_2A_B-X/2_K05 jest gotowy do pracy w zespole branżowym i międzybranżowym, także szerszym, złożonym ze specjalistów z odległych dziedzin | 2,0 | |
| 3,0 | Opracowuje wybrane przedsięwzięcie w zespole i jest gotowy do pracy w zespole złożonym ze specjalistów z odległych dziedzin | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| A_2A_B-X/2_K08 popularyzuje wiedzę o architekturze, inicjuje działania na rzecz podnoszenia jakości życia i środowiska | 2,0 | |
| 3,0 | W szczególności na stronie internetowej popularyzuje wiedzę o architekturze, inicjuje działania na rzecz podnoszenia jakości życia i środowiska | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Literatura podstawowa
- Pęski W., Zarządzanie zrównoważonym rozwojem miast, Arkady, Warszawa, 1999
- Chmielewski M.J., Teoria urbanistyki w projektowaniu i planowaniu miast, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 2004
- Czekiel-Świtalska E., Planowanie miejscowe a budżet miasta, The Local Planning and a City Budget, hogben, Szczecin, 2007, Przestrzeń i forma nr 6
- Mingus N., Zarządzanie projektami, Helion, Gliwice, 2008
- Kupiec L, Biznesplan jako instrument zarządzania firmą, Wyższa Szkoła Finansów I Zarządzania, Białystok, 2003