ZUT - Krajowe Ramy Kwalifikacji / Rok 2013/2014 / Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa / Gospodarka odpadami i rekultywacja terenów zdegradowanych (S1) / Sylabus przedmiotu

Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Gospodarka odpadami i rekultywacja terenów zdegradowanych (S1)

Sylabus przedmiotu Chemia:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów	Gospodarka odpadami i rekultywacja terenów zdegradowanych
Forma studiów	studia stacjonarne	Poziom	pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta	inżynier
Obszary studiów	nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych, studiów inżynierskich
Profil	ogólnoakademicki
Moduł	—
Przedmiot	Chemia
Specjalność	przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca	Zakład Chemii, Mikrobiologii i Biotechnologii Środowiska
Nauczyciel odpowiedzialny	Hanna Siwek <Hanna.Siwek@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele	Małgorzata Gałczyńska <Malgorzata.Galczynska@zut.edu.pl>, Marzena Gibczyńska <Marzena.Gibczynska@zut.edu.pl>, Grażyna Jurgiel-Małecka <Grazyna.Jurgiel-Malecka@zut.edu.pl>, Małgorzata Włodarczyk <Malgorzata.Wlodarczyk@zut.edu.pl>
ECTS (planowane)	4,0	ECTS (formy)	4,0
Forma zaliczenia	zaliczenie	Język	polski
Blok obieralny	—	Grupa obieralna	—

Formy dydaktyczne

Forma dydaktyczna	KOD	Semestr	Godziny	ECTS	Waga	Zaliczenie
wykłady	W	1	30	2,0	0,62	zaliczenie
laboratoria	L	1	25	2,0	0,38	zaliczenie

Wymagania wstępne

KOD	Wymaganie wstępne
W-1	Podstawowa znajomość chemii ogólnej i matematyki na poziomie szkoły średniej

Cele przedmiotu

KOD	Cel modułu/przedmiotu
C-1	Przyswojenie przez studentów wiadomości dotyczących własciwości pierwiastków i ich zwiazków ze szczególnym uwzglednieniem pierwiastków dominujacych w środowisku. Zapoznanie studentów z ogólnymi prawami, które rządzą zachowaniem się materii. Ukształtowanie umiejetności interpretacji zjawisk chemicznych zachodzących w środowisku.
C-2	Zapoznanie studentów z podstawowymi technikami laboratoryjnymi oraz metodami wykrywania składu materii, zarówno pod kątem jakościowym, jak i ilościowym.
C-3	Opanowanie przez studentów podstawowych obliczeń chemicznych i zasad pracy laboratoryjnej. Opanowanie przez studentów umiejętnosci interpretacji i dokładności uzyskanych wyników pomiarów i obliczeń.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KOD	Treść programowa	Godziny
laboratoria
T-L-1	Podstawy analizy jakościowej, analiza jakościowa wybranych grup kationów, anionów i soli.	8
T-L-2	Podstawy analizy ilościowej, metody alkacymetryczne, redoksometryczne i kompleksometryczne.	8
T-L-3	Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów. Pomiar pH i badanie właściwości roztworów buforowych.	4
T-L-4	Metody chemicznej identyfikacji grup funkcyjnych.	5
		25
wykłady
T-W-1	Budowa atomu - cząstki elementarne wystepujące w atomach. Liczby kwantowe. Kształty i kierunki orbitali. Elektronowa konfiguracja atomów. Tworzenie jonów. Układ okresowy pierwiastków chemicznych. Okresowość własności chemicznych pierwiastków. Właściwości pierwiastków na podstawie układu okresowego.	3
T-W-2	Metale, niemetale i pierwiastki amfoteryczne. Wiązania chemiczne - skala elektroujemności pierwiastków. Wiązania: kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane, jonowe, koordynacyjne. Wiązania metaliczne. Oddziaływania międzycząsteczkowe - siły Van der Waalsa. Wiązania wodorowe.	2
T-W-3	Kinetyka i statyka reakcji chemicznych - szybkość reakcji chemicznej. Rząd reakcji. Czynniki wpływające na szybkość reakcji chemicznej. Katalizatory, enzymy. Równowaga chemiczna. Prawo działania mas. Reguła przekory (reguła Le Chateliera-Brauna).	2
T-W-4	Termodynamika chemiczna – ciepło reakcji chemicznej, prawo Hessa, podstawowe funkcje termodynamiczne – entalpia, entropia. Kinetyka chemiczna - energia aktywacji. Równania kinetyczne prostych reakcji, wpływ stężenia i temperatury na szybkość reakcji. Rola katalizatorów.	1
T-W-5	Zjawiska zachodzące w roztworach – rozpuszczanie, dyfuzja, osmoza, dysocjacja, hydratacja, hydroliza. Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów - dysocjacja elektrolitów, stała i stopien dysocjacji. Prawo rozcieńczeń Ostwalda. Iloczyn jonowy wody. Odczyn roztworów – pH. Wskaźniki. Roztwory buforowe.	4
T-W-6	Podstawy elektrochemii. Korozja.	2
T-W-7	Wstęp do chemii organicznej - systematyczny przegląd zwiazków organicznych, hybrydyzacja orbitali atomowych, wiązania chemiczne w zwiazkach organicznych.	2
T-W-8	Węglowodory: alifatyczne, cykliczne. Weglowodory aromatyczne: budowa i własności benzenu, reguła podstawników, WWA, chlorowcopochodne.	4
T-W-9	Związki organiczne jednofunkcyjne – synteza, budowa i właściwości alkoholi, fenoli, aldehydów, ketonów, kwasów karboksylowych i ich pochodnych (estry, chlorki kwasowe, tłuszcze), aminy.	5
T-W-10	Izomeria zwiazków organicznych.	1
T-W-11	Związki organiczne wielofunkcyjne - monosacharydy – budowa i własności chemiczne, oligo- i polisacharydy, aminokwasy – budowa i własności chemiczne, białka, związki heterocykliczne - podział, właśności chemiczne.	4
		30

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KOD	Forma aktywności	Godziny
laboratoria
A-L-1	Przygotowanie wiedzy podstawowej do ćwiczeń.	20
A-L-2	Udział w zajęciach.	25
A-L-3	Opracowanie wyników przeprowadzonych badań i utrwalenie materiału poznanego na ćwiczeniach laboratoryjnych.	15
		60
wykłady
A-W-1	Uczestnictwo w zajęciach.	30
A-W-2	Przygotowanie podstawowej wiedzy do wykładów i utrwalenie zrealizowanych treści wykładów.	30
		60

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KOD	Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1	Wykład informacyjny z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych.
M-2	Metody problemowe (rozwiązywanie zadań, omawianie wyników analiz, dyskusje).
M-3	Metody praktyczne (samodzielne wykonywanie przez studenta wybranych analiz chemicznych i pomiarów, samodzielne opracowywanie i interpretacja wyników, samodzielne wykonywanie obliczeń).

Sposoby oceny

KOD	Sposób oceny
S-1	Ocena formująca: Ocena wyników i opisu analiz oraz badań wykonanych podczas ćwiczeń laboratoryjnych.
S-2	Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie materiału z zakresu ćwiczeń.
S-3	Ocena podsumowująca: Pisemny egzamin

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
GO_1A_B03_W01 Student ma podstawową wiedzę w zakresie chemii przydatną do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.	GO_1A_W02, GO_1A_W04, GO_1A_W06	R1A_W01, R1A_W02, R1A_W03, R1A_W04	InzA_W02, InzA_W03	C-1	T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-W-10, T-W-11	M-1	S-2, S-3

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
GO_1A_B03_U01 Student posiada umiejetność wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, a także korzysta z podstawowych technik pracy laboratoryjnej i stosuje je do analiz chemicznych. Student interpretuje wyniki przeprowadzonych badań i wyciaga na ich podstawie wnioski, a takze ocenia dokładność przeprowadzonych badań.	GO_1A_U01, GO_1A_U05	R1A_U01, R1A_U02, R1A_U04	InzA_U02, InzA_U03, InzA_U08	C-2, C-3	T-L-1, T-L-2, T-L-3, T-L-4	M-2, M-3	S-1, S-2

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
GO_1A_B03_K01 Student jest aktywny, potrafi pracować w zespole, myślec i działać w sposób świadomy i etyczny.	GO_1A_K02, GO_1A_K05	R1A_K02, R1A_K03, R1A_K05, R1A_K08	—	C-2, C-3, C-1	T-L-1, T-L-2, T-L-3, T-L-4, T-W-8, T-W-11, T-W-9, T-W-6, T-W-10, T-W-4, T-W-7, T-W-5	M-2, M-3	S-1

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
GO_1A_B03_W01 Student ma podstawową wiedzę w zakresie chemii przydatną do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.	2,0	Student nie ma podstawowej wiedzy w zakresie chemii, przydatnej do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.
	3,0	Student ma niewielką wiedzę w zakresie chemii, przydatnej do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.
	3,5	Student ma ogólną wiedzę w zakresie chemii, przydatnej do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.
	4,0	Student ma dobrą wiedzę w zakresie chemii, przydatnej do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.
	4,5	Student ma dużą wiedzę w zakresie chemii, przydatnej do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.
	5,0	Student ma bardzo dobrą wiedzę w zakresie chemii, przydatnej do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
GO_1A_B03_U01 Student posiada umiejetność wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, a także korzysta z podstawowych technik pracy laboratoryjnej i stosuje je do analiz chemicznych. Student interpretuje wyniki przeprowadzonych badań i wyciaga na ich podstawie wnioski, a takze ocenia dokładność przeprowadzonych badań.	2,0	Student nie posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, nie potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wniosków, nie potrafi ocenić dokładności przeprowadzonych badań.
	3,0	Student w stopniu dostatecznym posiada umiejetności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu dostatecznym potrafi interpretować wyniki przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu dostatecznym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
	3,5	Student w stopniu dobrym posiada umiejetności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu dostatecznym potrafi interpretować wyniki przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu dostatecznym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
	4,0	Student w stopniu dobrym posiada umiejetności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu dobrym potrafi interpretować wyniki przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu dobrym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
	4,5	Student w stopniu bardzo dobrym posiada umiejetności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu dobrym potrafi interpretować wyniki przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu dobrym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
	5,0	Student w stopniu bardzo dobrym posiada umiejetności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu bardzo dobrym potrafi interpretować wyniki przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu bardzo dobrym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
GO_1A_B03_K01 Student jest aktywny, potrafi pracować w zespole, myślec i działać w sposób świadomy i etyczny.	2,0	Student nie jest aktywny, nie potrafi pracować w zespole, myśleć i działać w sposób świadomy i etyczny.
	3,0	Student w stopniu dostatecznym uczestniczy aktywnie w zajęciach, w stopniu dostatecznym potrafi pracować w zespole, myśleć i działać w sposób świadomy i etyczny.
	3,5	Student w stopniu dobrym uczestniczy aktywnie w zajęciach, w stopniu dostatecznym potrafi pracować w zespole, myśleć i działać w sposób świadomy i etyczny.
	4,0	Student w stopniu dobrym uczestniczy aktywnie w zajęciach, w stopniu dobrym potrafi pracować w zespole, myśleć i działać w sposób świadomy i etyczny.
	4,5	Student aktywnie uczestniczy w zajęciach, w stopniu dobrym potrafi pracować w zespole, myśleć i działać w sposób świadomy i etyczny.
	5,0	Student aktywnie uczestniczy w zajęciach, w stopniu bardzo dobrym potrafi pracować w zespole, myśleć i działać w sposób świadomy i etyczny.

Literatura podstawowa

Szperliński Z., Chemia w ochronie i inżynierii środowiska. Cz. I-III, Politechnika Warszawska, Warszawa, 2001
Fisher J., Arnold J.R.P., Chemia dla biologów. Krótkie wykłady, PWN, Warszawa, 2008
Morrison R.T., Boyd R.N., Chemia organiczna T. 1i 2., PWN, Warszawa, 2009
Bielański A., Podstawy chemii nieorganicznej tom 1, 2, PWN, Warszawa, 2010
Cox P.A., Chemia nieorganiczna t. 1 i 2, PWN, Warszawa, 2006

Literatura dodatkowa

Ufnalski W., Podstawy obliczeń chemicznych z programami komputerowymi, WNT, Warszawa, 1999

Treści programowe - laboratoria

KOD	Treść programowa	Godziny
T-L-1	Podstawy analizy jakościowej, analiza jakościowa wybranych grup kationów, anionów i soli.	8
T-L-2	Podstawy analizy ilościowej, metody alkacymetryczne, redoksometryczne i kompleksometryczne.	8
T-L-3	Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów. Pomiar pH i badanie właściwości roztworów buforowych.	4
T-L-4	Metody chemicznej identyfikacji grup funkcyjnych.	5
		25

Treści programowe - wykłady

KOD	Treść programowa	Godziny
T-W-1	Budowa atomu - cząstki elementarne wystepujące w atomach. Liczby kwantowe. Kształty i kierunki orbitali. Elektronowa konfiguracja atomów. Tworzenie jonów. Układ okresowy pierwiastków chemicznych. Okresowość własności chemicznych pierwiastków. Właściwości pierwiastków na podstawie układu okresowego.	3
T-W-2	Metale, niemetale i pierwiastki amfoteryczne. Wiązania chemiczne - skala elektroujemności pierwiastków. Wiązania: kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane, jonowe, koordynacyjne. Wiązania metaliczne. Oddziaływania międzycząsteczkowe - siły Van der Waalsa. Wiązania wodorowe.	2
T-W-3	Kinetyka i statyka reakcji chemicznych - szybkość reakcji chemicznej. Rząd reakcji. Czynniki wpływające na szybkość reakcji chemicznej. Katalizatory, enzymy. Równowaga chemiczna. Prawo działania mas. Reguła przekory (reguła Le Chateliera-Brauna).	2
T-W-4	Termodynamika chemiczna – ciepło reakcji chemicznej, prawo Hessa, podstawowe funkcje termodynamiczne – entalpia, entropia. Kinetyka chemiczna - energia aktywacji. Równania kinetyczne prostych reakcji, wpływ stężenia i temperatury na szybkość reakcji. Rola katalizatorów.	1
T-W-5	Zjawiska zachodzące w roztworach – rozpuszczanie, dyfuzja, osmoza, dysocjacja, hydratacja, hydroliza. Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów - dysocjacja elektrolitów, stała i stopien dysocjacji. Prawo rozcieńczeń Ostwalda. Iloczyn jonowy wody. Odczyn roztworów – pH. Wskaźniki. Roztwory buforowe.	4
T-W-6	Podstawy elektrochemii. Korozja.	2
T-W-7	Wstęp do chemii organicznej - systematyczny przegląd zwiazków organicznych, hybrydyzacja orbitali atomowych, wiązania chemiczne w zwiazkach organicznych.	2
T-W-8	Węglowodory: alifatyczne, cykliczne. Weglowodory aromatyczne: budowa i własności benzenu, reguła podstawników, WWA, chlorowcopochodne.	4
T-W-9	Związki organiczne jednofunkcyjne – synteza, budowa i właściwości alkoholi, fenoli, aldehydów, ketonów, kwasów karboksylowych i ich pochodnych (estry, chlorki kwasowe, tłuszcze), aminy.	5
T-W-10	Izomeria zwiazków organicznych.	1
T-W-11	Związki organiczne wielofunkcyjne - monosacharydy – budowa i własności chemiczne, oligo- i polisacharydy, aminokwasy – budowa i własności chemiczne, białka, związki heterocykliczne - podział, właśności chemiczne.	4
		30

Formy aktywności - laboratoria

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-L-1	Przygotowanie wiedzy podstawowej do ćwiczeń.	20
A-L-2	Udział w zajęciach.	25
A-L-3	Opracowanie wyników przeprowadzonych badań i utrwalenie materiału poznanego na ćwiczeniach laboratoryjnych.	15
		60

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-W-1	Uczestnictwo w zajęciach.	30
A-W-2	Przygotowanie podstawowej wiedzy do wykładów i utrwalenie zrealizowanych treści wykładów.	30
		60

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	GO_1A_B03_W01	Student ma podstawową wiedzę w zakresie chemii przydatną do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	GO_1A_W02	Student zna metody matematyczne oraz metody badania podstawowych wielkości fizycznych stosowane w naukach o środowisku. Zna właściwości pierwiastków oraz wybranych związków organicznych i nieorganicznych. Zna podstawowe prawa chemiczne.
	GO_1A_W04	Student zna podstawowe definicje i zasady ekonomiczne oraz uwarunkowania prawne i społeczne związane z kierunkiem gospodarka odpadami. Rozumie społeczne, ekonomiczne, prawne i inne pozatechniczne uwarunkowania działalności inżynierskiej w tym zakresie.
	GO_1A_W06	Student jest w stanie rozróżnić i zrozumieć procesy zachodzące w środowisku, w tym zagadnienia dotyczące struktury, mechanizmów i funkcji procesów życiowych organizmów na różnych szczeblach organizacji. Potrafi rozwiązywać techniczne zadania inżynierskie dostosowane do kierunku gospodarka odpadami. Zna właściwości chemiczne, fizyczne i biologiczne materiałów stosowanych w procesach technologicznych przetwarzania, składowania i unieszkodliwiania odpadów oraz rekultywacji gruntów. Zna podstawowe metody, techniki, narzędzia stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu gospodarki odpadami i rekultywacji gruntów.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	R1A_W01	ma podstawową wiedzę z zakresu biologii, chemii, matematyki, fizyki i nauk pokrewnych dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
	R1A_W02	ma podstawową wiedzę ekonomiczną, prawną i społeczną dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
	R1A_W03	ma ogólną wiedzę na temat biosfery, chemicznych i fizycznych procesów w niej zachodzących, właściwości surowców roślinnych i zwierzęcych, podstaw techniki i kształtowania środowiska dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
	R1A_W04	ma wiedzą ogólną o funkcjonowaniu organizmów żywych na różnych poziomach złożoności, przyrody nieożywionej oraz o technicznych zadaniach inżynierskich dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	InzA_W02	zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu studiowanego kierunku studiów
	InzA_W03	ma podstawową wiedzę niezbędną do rozumienia społecznych, ekonomicznych, prawnych i innych uwarunkowań działalności inżynierskiej
Cel przedmiotu	C-1	Przyswojenie przez studentów wiadomości dotyczących własciwości pierwiastków i ich zwiazków ze szczególnym uwzglednieniem pierwiastków dominujacych w środowisku. Zapoznanie studentów z ogólnymi prawami, które rządzą zachowaniem się materii. Ukształtowanie umiejetności interpretacji zjawisk chemicznych zachodzących w środowisku.
Treści programowe	T-W-1	Budowa atomu - cząstki elementarne wystepujące w atomach. Liczby kwantowe. Kształty i kierunki orbitali. Elektronowa konfiguracja atomów. Tworzenie jonów. Układ okresowy pierwiastków chemicznych. Okresowość własności chemicznych pierwiastków. Właściwości pierwiastków na podstawie układu okresowego.
	T-W-2	Metale, niemetale i pierwiastki amfoteryczne. Wiązania chemiczne - skala elektroujemności pierwiastków. Wiązania: kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane, jonowe, koordynacyjne. Wiązania metaliczne. Oddziaływania międzycząsteczkowe - siły Van der Waalsa. Wiązania wodorowe.
	T-W-3	Kinetyka i statyka reakcji chemicznych - szybkość reakcji chemicznej. Rząd reakcji. Czynniki wpływające na szybkość reakcji chemicznej. Katalizatory, enzymy. Równowaga chemiczna. Prawo działania mas. Reguła przekory (reguła Le Chateliera-Brauna).
	T-W-4	Termodynamika chemiczna – ciepło reakcji chemicznej, prawo Hessa, podstawowe funkcje termodynamiczne – entalpia, entropia. Kinetyka chemiczna - energia aktywacji. Równania kinetyczne prostych reakcji, wpływ stężenia i temperatury na szybkość reakcji. Rola katalizatorów.
	T-W-5	Zjawiska zachodzące w roztworach – rozpuszczanie, dyfuzja, osmoza, dysocjacja, hydratacja, hydroliza. Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów - dysocjacja elektrolitów, stała i stopien dysocjacji. Prawo rozcieńczeń Ostwalda. Iloczyn jonowy wody. Odczyn roztworów – pH. Wskaźniki. Roztwory buforowe.
	T-W-6	Podstawy elektrochemii. Korozja.
	T-W-7	Wstęp do chemii organicznej - systematyczny przegląd zwiazków organicznych, hybrydyzacja orbitali atomowych, wiązania chemiczne w zwiazkach organicznych.
	T-W-8	Węglowodory: alifatyczne, cykliczne. Weglowodory aromatyczne: budowa i własności benzenu, reguła podstawników, WWA, chlorowcopochodne.
	T-W-9	Związki organiczne jednofunkcyjne – synteza, budowa i właściwości alkoholi, fenoli, aldehydów, ketonów, kwasów karboksylowych i ich pochodnych (estry, chlorki kwasowe, tłuszcze), aminy.
	T-W-10	Izomeria zwiazków organicznych.
	T-W-11	Związki organiczne wielofunkcyjne - monosacharydy – budowa i własności chemiczne, oligo- i polisacharydy, aminokwasy – budowa i własności chemiczne, białka, związki heterocykliczne - podział, właśności chemiczne.
Metody nauczania	M-1	Wykład informacyjny z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych.
Sposób oceny	S-2	Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie materiału z zakresu ćwiczeń.
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Pisemny egzamin
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie ma podstawowej wiedzy w zakresie chemii, przydatnej do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.
	3,0	Student ma niewielką wiedzę w zakresie chemii, przydatnej do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.
	3,5	Student ma ogólną wiedzę w zakresie chemii, przydatnej do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.
	4,0	Student ma dobrą wiedzę w zakresie chemii, przydatnej do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.
	4,5	Student ma dużą wiedzę w zakresie chemii, przydatnej do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.
	5,0	Student ma bardzo dobrą wiedzę w zakresie chemii, przydatnej do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	GO_1A_B03_U01	Student posiada umiejetność wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, a także korzysta z podstawowych technik pracy laboratoryjnej i stosuje je do analiz chemicznych. Student interpretuje wyniki przeprowadzonych badań i wyciaga na ich podstawie wnioski, a takze ocenia dokładność przeprowadzonych badań.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	GO_1A_U01	Student posiada umiejętność wyszukiwania, zrozumienia, analizy i wykorzystywania potrzebnych informacji pochodzących z różnych źródeł. Potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich, umiejętność stosowania metod analitycznych, symulacyjnych oraz eksperymentalnych w tym technik komputerowych.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	GO_1A_U05	Student wykonuje samodzielnie lub w zespole pod kierunkiem opiekuna proste zadania badawcze związane z obserwacjami środowiskowymi. Prawidłowo interpretuje rezultaty i wyciąga wnioski. Potrafi przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne. Potrafi zaprojektować oraz zrealizować proste urządzenie, obiekt, system lub proces, typowe dla studiowanego kierunku studiów, używając właściwych metod, technik i narzędzi.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	R1A_U01	posiada umiejętność wyszukiwania, zrozumienia, analizy i wykorzystywania potrzebnych informacji pochodzących z różnych źródeł i w różnych formach właściwych dla studiowanego kierunku studiów
	R1A_U02	posiada umiejętność precyzyjnego porozumiewania się z różnymi podmiotami w formie werbalnej, pisemnej i graficznej
	R1A_U04	wykonuje pod kierunkiem opiekuna naukowego proste zadanie badawcze lub projektowe dotyczące szeroko rozumianego rolnictwa, prawidłowo interpretuje rezultaty i wyciąga wnioski
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	InzA_U02	potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich metody analityczne, symulacyjne oraz eksperymentalne
	InzA_U03	potrafi - przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich - dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne
	InzA_U08	potrafi - zgodnie z zadaną specyfikacją - zaprojektować proste urządzenie, obiekt, system lub proces, typowe dla studiowanego kierunku studiów, używając właściwych metod, technik i narzędzi
Cel przedmiotu	C-2	Zapoznanie studentów z podstawowymi technikami laboratoryjnymi oraz metodami wykrywania składu materii, zarówno pod kątem jakościowym, jak i ilościowym.
Cel przedmiotu	C-3	Opanowanie przez studentów podstawowych obliczeń chemicznych i zasad pracy laboratoryjnej. Opanowanie przez studentów umiejętnosci interpretacji i dokładności uzyskanych wyników pomiarów i obliczeń.
Treści programowe	T-L-1	Podstawy analizy jakościowej, analiza jakościowa wybranych grup kationów, anionów i soli.
	T-L-2	Podstawy analizy ilościowej, metody alkacymetryczne, redoksometryczne i kompleksometryczne.
	T-L-3	Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów. Pomiar pH i badanie właściwości roztworów buforowych.
	T-L-4	Metody chemicznej identyfikacji grup funkcyjnych.
Metody nauczania	M-2	Metody problemowe (rozwiązywanie zadań, omawianie wyników analiz, dyskusje).
Metody nauczania	M-3	Metody praktyczne (samodzielne wykonywanie przez studenta wybranych analiz chemicznych i pomiarów, samodzielne opracowywanie i interpretacja wyników, samodzielne wykonywanie obliczeń).
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Ocena wyników i opisu analiz oraz badań wykonanych podczas ćwiczeń laboratoryjnych.
Sposób oceny	S-2	Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie materiału z zakresu ćwiczeń.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, nie potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wniosków, nie potrafi ocenić dokładności przeprowadzonych badań.
	3,0	Student w stopniu dostatecznym posiada umiejetności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu dostatecznym potrafi interpretować wyniki przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu dostatecznym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
	3,5	Student w stopniu dobrym posiada umiejetności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu dostatecznym potrafi interpretować wyniki przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu dostatecznym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
	4,0	Student w stopniu dobrym posiada umiejetności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu dobrym potrafi interpretować wyniki przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu dobrym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
	4,5	Student w stopniu bardzo dobrym posiada umiejetności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu dobrym potrafi interpretować wyniki przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu dobrym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
	5,0	Student w stopniu bardzo dobrym posiada umiejetności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu bardzo dobrym potrafi interpretować wyniki przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu bardzo dobrym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	GO_1A_B03_K01	Student jest aktywny, potrafi pracować w zespole, myślec i działać w sposób świadomy i etyczny.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	GO_1A_K02	Student jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych. Potrafi zorganizować pracę w grupie. Przestrzega zasad etyki przy zbieraniu i opisywaniu potrzebnych danych.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	GO_1A_K05	Student ma świadomość znaczenia swojej roli zawodowej, a zwłaszcza odpowiedzialności etycznej za stan środowiska naturalnego.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	R1A_K02	potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
	R1A_K03	potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
	R1A_K05	ma świadomość znaczenia społecznej, zawodowej i etycznej odpowiedzialności za produkcję żywności wysokiej jakości, dobrostan zwierząt oraz kształtowanie i stan środowiska naturalnego
	R1A_K08	potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Cel przedmiotu	C-2	Zapoznanie studentów z podstawowymi technikami laboratoryjnymi oraz metodami wykrywania składu materii, zarówno pod kątem jakościowym, jak i ilościowym.
	C-3	Opanowanie przez studentów podstawowych obliczeń chemicznych i zasad pracy laboratoryjnej. Opanowanie przez studentów umiejętnosci interpretacji i dokładności uzyskanych wyników pomiarów i obliczeń.
	C-1	Przyswojenie przez studentów wiadomości dotyczących własciwości pierwiastków i ich zwiazków ze szczególnym uwzglednieniem pierwiastków dominujacych w środowisku. Zapoznanie studentów z ogólnymi prawami, które rządzą zachowaniem się materii. Ukształtowanie umiejetności interpretacji zjawisk chemicznych zachodzących w środowisku.
Treści programowe	T-L-1	Podstawy analizy jakościowej, analiza jakościowa wybranych grup kationów, anionów i soli.
	T-L-2	Podstawy analizy ilościowej, metody alkacymetryczne, redoksometryczne i kompleksometryczne.
	T-L-3	Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów. Pomiar pH i badanie właściwości roztworów buforowych.
	T-L-4	Metody chemicznej identyfikacji grup funkcyjnych.
	T-W-8	Węglowodory: alifatyczne, cykliczne. Weglowodory aromatyczne: budowa i własności benzenu, reguła podstawników, WWA, chlorowcopochodne.
	T-W-11	Związki organiczne wielofunkcyjne - monosacharydy – budowa i własności chemiczne, oligo- i polisacharydy, aminokwasy – budowa i własności chemiczne, białka, związki heterocykliczne - podział, właśności chemiczne.
	T-W-9	Związki organiczne jednofunkcyjne – synteza, budowa i właściwości alkoholi, fenoli, aldehydów, ketonów, kwasów karboksylowych i ich pochodnych (estry, chlorki kwasowe, tłuszcze), aminy.
	T-W-6	Podstawy elektrochemii. Korozja.
	T-W-10	Izomeria zwiazków organicznych.
	T-W-4	Termodynamika chemiczna – ciepło reakcji chemicznej, prawo Hessa, podstawowe funkcje termodynamiczne – entalpia, entropia. Kinetyka chemiczna - energia aktywacji. Równania kinetyczne prostych reakcji, wpływ stężenia i temperatury na szybkość reakcji. Rola katalizatorów.
	T-W-7	Wstęp do chemii organicznej - systematyczny przegląd zwiazków organicznych, hybrydyzacja orbitali atomowych, wiązania chemiczne w zwiazkach organicznych.
	T-W-5	Zjawiska zachodzące w roztworach – rozpuszczanie, dyfuzja, osmoza, dysocjacja, hydratacja, hydroliza. Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów - dysocjacja elektrolitów, stała i stopien dysocjacji. Prawo rozcieńczeń Ostwalda. Iloczyn jonowy wody. Odczyn roztworów – pH. Wskaźniki. Roztwory buforowe.
Metody nauczania	M-2	Metody problemowe (rozwiązywanie zadań, omawianie wyników analiz, dyskusje).
Metody nauczania	M-3	Metody praktyczne (samodzielne wykonywanie przez studenta wybranych analiz chemicznych i pomiarów, samodzielne opracowywanie i interpretacja wyników, samodzielne wykonywanie obliczeń).
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Ocena wyników i opisu analiz oraz badań wykonanych podczas ćwiczeń laboratoryjnych.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie jest aktywny, nie potrafi pracować w zespole, myśleć i działać w sposób świadomy i etyczny.
	3,0	Student w stopniu dostatecznym uczestniczy aktywnie w zajęciach, w stopniu dostatecznym potrafi pracować w zespole, myśleć i działać w sposób świadomy i etyczny.
	3,5	Student w stopniu dobrym uczestniczy aktywnie w zajęciach, w stopniu dostatecznym potrafi pracować w zespole, myśleć i działać w sposób świadomy i etyczny.
	4,0	Student w stopniu dobrym uczestniczy aktywnie w zajęciach, w stopniu dobrym potrafi pracować w zespole, myśleć i działać w sposób świadomy i etyczny.
	4,5	Student aktywnie uczestniczy w zajęciach, w stopniu dobrym potrafi pracować w zespole, myśleć i działać w sposób świadomy i etyczny.
	5,0	Student aktywnie uczestniczy w zajęciach, w stopniu bardzo dobrym potrafi pracować w zespole, myśleć i działać w sposób świadomy i etyczny.