Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biologia (N2)
specjalność: Biologia molekularna i podstawy analityki
Sylabus przedmiotu Skażenie środowiska (chemiczne, biologiczne, fizyczne):
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Biologia | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia niestacjonarne | Poziom | drugiego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | magister | ||
| Obszary studiów | nauk przyrodniczych | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Skażenie środowiska (chemiczne, biologiczne, fizyczne) | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Hodowli Trzody Chlewnej, Żywienia Zwierząt i Żywności | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Eugenia Jacyno <eugenia.jacyno@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Anita Kołodziej-Skalska <Anita.Kolodziej@zut.edu.pl>, Bogumiła Pilarczyk <Bogumila.Pilarczyk@zut.edu.pl>, Agnieszka Tomza-Marciniak <Agnieszka.Tomza-Marciniak@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 5,0 | ECTS (formy) | 5,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Podstawy chemii, ekologii, toksykologii. |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie studentów z wpływem działalności człowieka na chemiczne, fizyczne i biologiczne skażenia srodowiska oraz skutkami tych zanieczyszczeń na biotyczne i abiotyczne elementy środowiska. |
| C-2 | zapoznanie studentów z metodami wykrywania wybranych zanieczyszczeń chemicznych, biologicznych i fizycznych środowiska |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Zapoznanie studentów z podstawami BHP w laboratorium. Metody pobierania i przygotowania prób wody, gleby i powietrza do analiz chemicznych. | 1 |
| T-L-2 | Oznaczanie wskaźników zanieczyszczeń organicznych wód - biochemiczne zapotrzebowanie na tlen (BZT5). | 1 |
| T-L-3 | Oznaczanie wskaźników zanieczyszczeń organicznych wód - Chemiczne zapotrzebowanie na tlen (ChZTMn). | 1 |
| T-L-4 | Oznaczanie zanieczyszczeń nieorganicznych wód - azot ogólny, azotany, azotyny, azot amonowy. Oznaczanie zanieczyszczeń nieorganicznych w wodach - chlorki, żelazo, mangan. | 1 |
| T-L-5 | Biotesty toksyczności zanieczyszczeń - określenie tosyczności odpadów z wykorzystaniem wybranych bioindykatorów roślinnych. Oznaczanie zanieczyszczeń fizykochemicznych w glebach. | 1 |
| T-L-6 | Badanie cech fizycznych wody (temperatura, zapach, mętność, przewodność, smak). Oznaczanie zawiesiny ogólnej metoda wagową. Oznaczanie twardości wody. Zasady przeprowadzania badań bakteriologicznych wody. | 1 |
| T-L-7 | Oznaczanie wybranych metali w wodach powierzchniowych/ściekach Metody oznaczania drobnoustrojów w powietrzu. Pomiar zanieczyszczeń pyłowych | 1 |
| T-L-8 | Analiza wyników pomiarów stężeń 24-godzinnych pyłu PM2,5 i PM 10 w punktach pomiarowych województwa zachodniopomorskiego Ocena parazytologiczna środowiska. Metody badanie wybranych próbek środowiskowych | 1 |
| T-L-9 | Pomiar poziomu hałasu. Obliczanie wskaźników hałasu. Zespół chorego budynku (Sick Building Syndrome). Jakość środowiska w budynkach a problemy zdrowotne | 1 |
| T-L-10 | Oznaczanie fenolu w wodach powierzchniowych i ściekach Ocena dziennego pobrania wybranych metali ciężkich i pestycydów w żywnością | 1 |
| 10 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Główne chemiczne skażenia poszczególnych elementów środowiska naturalnego oraz źródła ich emisji i metody zapobiegania | 1 |
| T-W-2 | Wpływ chemicznego skażenia na biotyczne i abiotyczne elementy środowiska. Skutki zanieczyszczenia powietrza w skali globalnej (globalne ocieplenie, dziura ozonowa, smog, ozon przygruntowy, kwaśne deszcze | 1 |
| T-W-3 | Polichlorowane bifenyle i dioksyny w środowisku naturalnym (źródła skażeń, toksyczność oraz metody ograniczające ich emisję. | 1 |
| T-W-4 | Skażenie produktów spożywczych kancerogennymi substancjami chemicznymi (źródła skażeń oraz metody ograniczające ich występowanie).Zagrożenie środowiska hałasem i wibracjami. Skutki oddziaływania hałasu i wibracji na człowieka i środowisko przyrodnicze. | 1 |
| T-W-5 | Biologiczne zanieczyszczenia środowiska - zagrożenia dla zdrowia człowieka i zwierząt | 1 |
| T-W-6 | Temperatura jako czynnik skażający środowisko wodne i lądowe. Stres cieplny. | 2 |
| T-W-7 | Naturalne i sztuczne źródła promieniowania jonizującego. Problem odpadów radioaktywnych. Ochrona radiologiczna. Wpływ promieniowania niejonizującego na biotyczne elementy środowiska. Charakterystyka wybranych emiterów promieniowania. | 2 |
| T-W-8 | Uciążliwość odorów dla środowiska. | 1 |
| 10 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | Uczestnictwo w ćwiczeniach laboratoryjnych | 10 |
| A-L-2 | Teoretyczne przygotowanie do zajęć | 50 |
| A-L-3 | Przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń | 30 |
| 90 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | uczestnictwo w wykładach. | 10 |
| A-W-2 | Samodzielne przygotowanie do wykładów w oparciu o podaną literaturę. | 25 |
| A-W-3 | Opanowanie wiedzy nezbędnej do zaliczenia wykładów. | 25 |
| 60 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny. |
| M-2 | Wykład problemowy. |
| M-3 | Ćwiczenia laboratoryjne. |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Ocena umiejętności wykonywania analiz laboratoryjnych, obsługi aparatury, wyciągania wniosków z wyników przeprowadzonych analiz. |
| S-2 | Ocena podsumowująca: Zaliczenie pisemne części wykładowej i laboratoryjnej. |
| S-3 | Ocena formująca: Ocena pracy w grupie |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_2A_BL-S2-C2_W01 Student zna i opisuje rodzaje i źródła zanieczyszczeń emitowanych do środowiska oraz ich wpływ na funkcjonowanie ekosystemów oraz zdrowie ludzi i zwierząt. | BL_2A_W04, BL_2A_W06 | P2A_W01, P2A_W03, P2A_W04, P2A_W05, P2A_W07 | C-1 | T-W-6, T-W-8, T-W-7, T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5 | M-1, M-3, M-2 | S-2 |
| BL_2A_BL-S2-C2_W02 Zna metody laboratoryjne analizy wybranych wskaźników oceny stanu skażenia środowiska naturalnego. | BL_2A_W09, BL_2A_W04 | P2A_W01, P2A_W04, P2A_W05 | C-2 | T-L-4, T-L-3, T-L-5, T-L-2, T-L-6, T-L-7, T-L-8, T-L-9, T-L-10 | M-3 | S-2, S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_2A_BL-S2-C2_U01 Student umie interpretować zależności pomiędzy rodzajem zanieczyszczeń (fizycznych, chemicznych i biologicznych) powstających w wyniku działalności człowieka a środowiskiem. | BL_2A_U10, BL_2A_U13 | P2A_U01, P2A_U02, P2A_U03, P2A_U04, P2A_U06 | C-1 | T-W-8, T-W-7, T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5 | M-1, M-2 | S-2, S-1 |
| BL_2A_BL-S2-C2_U02 Student posiada umiejętność rozpoznawania zagrożeń dla środowiska w skali lokalnej i globalnej, wynikających z działań antropogenicznych. | BL_2A_U10, BL_2A_U13 | P2A_U01, P2A_U02, P2A_U03, P2A_U04, P2A_U06 | C-1 | T-W-6, T-W-8, T-W-7, T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-5 | M-1, M-2 | S-2 |
| BL_2A_BL-S2-C2_U03 Student potrafi zastosować odpowiednie metody laboratoryjne do oceny skażenia środowiska. | BL_2A_U06 | P2A_U01, P2A_U03, P2A_U06 | C-2 | T-L-4, T-L-3, T-L-5, T-L-2, T-L-6, T-L-7, T-L-8, T-L-9, T-L-10 | M-3 | S-2, S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_2A_BL-S2-C2_K01 Student posiada: zdolność do odpowiedzialnego działania na rzecz ochrony środowiska, umiejętność współpracy w działaniach mających na celu ochronę i redukcję zanieczyszczeń środowiska naturalnego oraz propagować postawy proekologiczne. | BL_2A_K07 | P2A_K03, P2A_K04, P2A_K06 | C-1 | T-W-6, T-W-8, T-W-7, T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5 | M-1, M-2 | S-3 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BL_2A_BL-S2-C2_W01 Student zna i opisuje rodzaje i źródła zanieczyszczeń emitowanych do środowiska oraz ich wpływ na funkcjonowanie ekosystemów oraz zdrowie ludzi i zwierząt. | 2,0 | Nie ma podstawowej wiedzy z zakresu rodzajów i źródeł zanieczyszczeń oraz ich wpływu na funkcjonowanie ekosystemów oraz zdrowie ludzi i zwierząt. |
| 3,0 | Ma podstawową wiedzę z zakresu rodzajów i źródeł zanieczyszczeń oraz ich wpływu na funkcjonowanie ekosystemów oraz zdrowie ludzi i zwierząt. | |
| 3,5 | Ma poszerzoną wiedzę z zakresu rodzajów i źródeł zanieczyszczeń oraz ich wpływu na funkcjonowanie ekosystemów oraz zdrowie ludzi i zwierząt. | |
| 4,0 | Ma dobrą wiedzę z zakresu rodzajów i źródeł zanieczyszczeń oraz ich wpływu na funkcjonowanie ekosystemów oraz zdrowie ludzi i zwierząt. | |
| 4,5 | Ma pogłębioną wiedzę z zakresu rodzajów i źródeł zanieczyszczeń oraz ich wpływu na funkcjonowanie ekosystemów oraz zdrowie ludzi i zwierząt. | |
| 5,0 | Ma w bardzo dobrym stopniu opanowaną wiedzę z zakresu rodzajów i źródeł zanieczyszczeń oraz ich wpływu na funkcjonowanie ekosystemów oraz zdrowie ludzi i zwierząt. | |
| BL_2A_BL-S2-C2_W02 Zna metody laboratoryjne analizy wybranych wskaźników oceny stanu skażenia środowiska naturalnego. | 2,0 | Nie zna metod laboratoryjnych analiz wybranych wskaźników oceny stanu skażenia środowiska naturalnego. |
| 3,0 | Potafi wymienić metody laboratoryjnych analizy wybranych wskaźników oceny stanu skażenia środowiska naturalnego. | |
| 3,5 | Potrafi opisać w podstawowym stopniu metody laboratoryjnych analizy wybranych wskaźników oceny stanu skażenia środowiska naturalnego. | |
| 4,0 | Potrafi opisać w dobrym stopniu metody laboratoryjnych analizy wybranych wskaźników oceny stanu skażenia środowiska naturalnego. | |
| 4,5 | Zna metody laboratoryjne analizy wybranych wskaźników oceny stanu skażenia środowiska naturalnego i potrafi wyciągnąć wnioski z uzyskanych wyników. | |
| 5,0 | Zna w bardzo dobrym stopniu metody laboratoryjnych analizy wybranych wskaźników oceny stanu skażenia środowiska naturalnego i potrafi wyciągnąć wnioski z uzyskanych wyników. |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BL_2A_BL-S2-C2_U01 Student umie interpretować zależności pomiędzy rodzajem zanieczyszczeń (fizycznych, chemicznych i biologicznych) powstających w wyniku działalności człowieka a środowiskiem. | 2,0 | Student nie umie określić źródeł i rodzajów zanieczyszczeń (fizycznych, chemiczne i biologiczne) powstających w wyniku działalności człowieka na środowisko. |
| 3,0 | Student umie określić w stopniu dostatecznym podstawowe źródła i rodzaje zanieczyszczeń (fizycznych, chemiczne i biologiczne) powstające w wyniku działalności człowieka na środowisko. | |
| 3,5 | Student interpretuje w stopniu dostatecznym zależności pomiędzy zanieczyszczeniami (fizycznych, chemiczne i biologiczne) powstającymi w wyniku działalności człowieka a biotycznymi i abiotycznymi elementami środowiska. | |
| 4,0 | Student dobrze interpretuje zależności pomiędzy rodzajem zanieczyszczeń (fizycznych, chemiczne i biologiczne) powstających w wyniku działalności człowieka a biotycznymi i abiotycznymi elementami środowiska. | |
| 4,5 | Student dobrze interpretuje zależności pomiędzy rodzajem zanieczyszczeń (fizycznych, chemiczne i biologiczne) powstających w wyniku działalności człowieka a biotycznymi i abiotycznymi elementy środowiska oraz dobrze dobiera metody zapobiegania emisji zanieczyszczeń. | |
| 5,0 | Student bardzo dobrze interpretuje zależności pomiędzy rodzajem zanieczyszczeń (fizycznych, chemiczne i biologiczne) powstających w wyniku działalności człowieka a biotycznymi i abiotycznymi elementami środowiska oraz znakomicie dobiera metody zapobiegania emisji zanieczyszczeń. | |
| BL_2A_BL-S2-C2_U02 Student posiada umiejętność rozpoznawania zagrożeń dla środowiska w skali lokalnej i globalnej, wynikających z działań antropogenicznych. | 2,0 | Student nie posiada umiejętności rozpoznawania zagrożeń dla środowiska w skali lokalnej i globalnej, wynikających z działań antropogenicznych. |
| 3,0 | Student posiada w dostatecznym stopniu umiejętność rozpoznawania zagrożeń dla środowiska w skali lokalnej i globalnej, wynikających z działań antropogenicznych. | |
| 3,5 | Student posiada w stopniu ponad dostatecznym umiejętność rozpoznawania zagrożeń dla środowiska w skali lokalnej i globalnej, wynikających z działań antropogenicznych. | |
| 4,0 | Student posiada dobrą umiejętność rozpoznawania zagrożeń dla środowiska w skali lokalnej i globalnej, wynikających z działań antropogenicznych | |
| 4,5 | Student posiada dobrą umiejętność rozpoznawania zagrożeń dla środowiska w skali lokalnej i globalnej, wynikających z działań antropogenicznych oraz dobrze dobiera metody zapobiegające emisji zanieczyszczeń | |
| 5,0 | Student posiada bardzo dobrą umiejętność rozpoznawania zagrożeń dla środowiska w skali lokalnej i globalnej, wynikających z działań antropogenicznych oraz znakomicie dobiera metody zapobiegających emisji zanieczyszczeń | |
| BL_2A_BL-S2-C2_U03 Student potrafi zastosować odpowiednie metody laboratoryjne do oceny skażenia środowiska. | 2,0 | Student nie potrafi przeprowadzić analizy laboratoryjnej oceny skażenia środowiska. |
| 3,0 | Student potrafi przeprowadzić analizę laboratoryjną oceny skażenia środowiska. | |
| 3,5 | Student potrafi przeprowadzić analizę laboratoryjną oceny skażenia środowiska i prezentuje suche wyniki. | |
| 4,0 | Student potrafi przeprowadzić analizę laboratoryjną oceny skażenia środowiska i interpretuje wyniki. | |
| 4,5 | Student potrafi przeprowadzić analizę laboratoryjną oceny skażenia środowiska i interpretuje wyniki i wyciąga wnioski. | |
| 5,0 | Student potrafi przeprowadzić analizę laboratoryjną oceny skażenia środowiska i interpretuje wyniki, wyciąga wnioski i potafi odnieść je do zagrożenia jakie mogą spowodować w środowisku. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BL_2A_BL-S2-C2_K01 Student posiada: zdolność do odpowiedzialnego działania na rzecz ochrony środowiska, umiejętność współpracy w działaniach mających na celu ochronę i redukcję zanieczyszczeń środowiska naturalnego oraz propagować postawy proekologiczne. | 2,0 | Nie posiada zdolności do odpowiedzialnego działania na rzecz ochrony środowiska i nie ma umiejętności współpracy w działaniach mających na celu ochronę i redukcję zanieczyszczeń środowiska naturalnego oraz nie propaguje postaw proekologicznych |
| 3,0 | Posiada dostateczną zdolność do odpowiedzialnego działania na rzecz ochrony środowiska, nie ma umiejętności współpracy w działaniach mających na celu ochronę i redukcję zanieczyszczeń środowiska naturalnego oraz nie propaguje postaw proekologicznych | |
| 3,5 | Posiada dostateczną zdolność do odpowiedzialnego działania na rzecz ochrony środowiska i dostateczną umiejętność współpracy w działaniach mających na celu ochronę i redukcję zanieczyszczeń środowiska naturalnego, ale nie propaguje postaw proekologicznych | |
| 4,0 | Posiada dobrą zdolność do odpowiedzialnego działania na rzecz ochrony środowiska i dobrą umiejętność współpracy w działaniach mających na celu ochronę i redukcję zanieczyszczeń środowiska naturalnego oraz w stopniu dostatecznym propaguje postawy proekologiczne | |
| 4,5 | Posiada dobrą zdolność do odpowiedzialnego działania na rzecz ochrony środowiska i dobrą umiejętność współpracy w działaniach mających na celu ochronę i redukcję zanieczyszczeń środowiska naturalnego oraz w stopniu dodrym propaguje postawy proekologiczne | |
| 5,0 | Posiada znakomitą zdolność do odpowiedzialnego działania na rzecz ochrony środowiska i bardzo dobrą umiejętność współpracy w działaniach mających na celu ochronę i redukcję zanieczyszczeń środowiska naturalnego oraz znakomicie propaguje postawy proekologiczne |
Literatura podstawowa
- Walker C., Hopkin S., Sibly R., Peakall D., Podstawy ekotoksykologii, PWN, Warszawa, 2002
- Górka K., Ochrona środowiska, PWE, Warszawa, 2001
- Alloway B.J., Ayres D.C., Chemiczne podstawy zanieczyszczenia środowiska, PWN, Warszawa, 1999
- Szczepaniec-Cięciak E., Kościelniak P., Chemia środowiska, UJ, Kraków, 1999
- Składowska A., Gostkowska B., Promieniowanie jonizujące a człowiek i środowisko, Nauk. SCHOLAR, Warszawa, 1994
- Falandysz J., Polichlorowane bifenyle (PCB) w środowisku: Chemia, analiza, toksyczność, stężenie i ocena ryzyka, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 1999
Literatura dodatkowa
- Bieszczad S., Sobota J., Zagrożenia, ochrona i kształtowanie środowiska przyrodniczo-rolniczego, AR, Wrocław, 1999