Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biologia (N2)
specjalność: Biologia wód
Sylabus przedmiotu Metodologia morskich badań biologicznych:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Biologia | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia niestacjonarne | Poziom | drugiego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | magister | ||
| Obszary studiów | nauk przyrodniczych | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Metodologia morskich badań biologicznych | ||
| Specjalność | Biologia wód | ||
| Jednostka prowadząca | Zakład Ekologii Morza i Ochrony Środowiska | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Juliusz Chojnacki <Juliusz.Chojnacki@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Juliusz Chojnacki <Juliusz.Chojnacki@zut.edu.pl>, Joanna Rokicka-Praxmajer <Joanna.Rokicka-Praxmajer@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 2,0 | ECTS (formy) | 2,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | 5 | Grupa obieralna | 2 |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Znajomość biologii, ekologii ogólnej, biologii estuariów i ekologii morza |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Pozyskanie wiedzy i umiejętności właściwego pobierania próbek biologicznych przy użyciu odpowiednich narzędzi badawczych - w warunkach pracy terenowej (na morzu), na lądzie i w laboratorium. |
| C-2 | Umiejętność doboru odpowiednich metod i narzędzi do monitorowania środowiska morskiego, estuaryjnego i strefy przybrzeżnej |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | FUnkcjonowanie dziedzin i stref życia w morzu - z wydzieleniem środowiska dla charakterystycznych zespołów organizmó (plankton, bentos, nektobentos, nekton) | 2 |
| T-A-2 | Logistyka i zasady pracy terenowej (na morzu), przepisy BHP, predyspozycje | 1 |
| T-A-3 | Zasada pracy urządzeń do badań planktonu, bentosu, nektobentosu i nektonu | 1 |
| T-A-4 | Urządzenia do sortowania prób, przechowywanie, metody identyfikacji, pracy manualnej i opracowania wyników | 1 |
| 5 | ||
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Budowa i zasada działania planktonometrów (Isaaksa Kida, Bongo, multinet) oraz sieci planktonowych (do badań fito i zooplanktonu) a także mikrobiologii morza | 2 |
| T-L-2 | Budowa i zasada działania urządzeń do badania bentosu - dragi do połowu ze statku, do połowu dobrzeżnego, sondy, czerpacze (Petersena, van Veena, Kajaka etc.), a także próbników do sedymentów | 1 |
| T-L-3 | Budowa i zasada działania narzędzi do pozyskiwania nektobentosu i biofaulingu | 1 |
| T-L-4 | Budowa i zasada działania sieci do połowu nektonu (ryb i ssaków morskich) w tym sieci sektorowe, włoki pelagiczne i denne, hydrofony do identyfikacji i przemieszczania się oraz liczenia ssaków morskich. Metody obserwacji, identyfikacji i liczenia awifauny. | 1 |
| 5 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne środowiska morskiego - słonego i słonawego. Ekologiczny podział środowiska morskiego. | 1 |
| T-W-2 | Metody badania i narzędzia do pobierania prób arenalu. Kidzina morska. Awifauna - metody oceny jakościowej i ilościowej. | 1 |
| T-W-3 | Litoral i narzędzia oraz metody jego badania w zależności od charakteru podłoża - piaszczyste, żwirowe,kamieniste, skaliste. | 1 |
| T-W-4 | Metody badania dna głebokowodnego. | 1 |
| T-W-5 | Metody i narzędzia do badania planktonu i nektonu. | 1 |
| 5 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | Udział w ćwiczeniach - aktywna postawa studenta | 5 |
| A-A-2 | Konsultacje | 6 |
| A-A-3 | Przygotowanie i studiowanie literatury | 7 |
| A-A-4 | Zaliczenie praktyczne | 3 |
| 21 | ||
| laboratoria | ||
| A-L-1 | Uczestnictwo w zajęciach | 5 |
| A-L-2 | Studiowanie dostępnej literatury i szkolenie | 12 |
| A-L-3 | Zaliczenie praktyczne | 1 |
| 18 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Uczestnictwo w wykładach | 5 |
| A-W-2 | Czytanie wskazanej literatury | 9 |
| A-W-3 | Konsultacje | 6 |
| A-W-4 | Zaliczenie przedmiotu | 1 |
| 21 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny z użyciem środków audiowizualnych |
| M-2 | Ćwiczenia praktyczne z pokazami i aktywną pracą studenta z narzędziami i urządzeniami stosowanymi w morskich badaniach biologicznych |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Pozyskanie umiejętności pracy terenowej i laboratoryjnej przez właściwą organizację, metodę próbkowania i opracowania wyników |
| S-2 | Ocena podsumowująca: Po wysłuchaniu wykładów i zaliczeniu ćwiczeń student potrafi pracować w terenie (na morzu lub innym akwenie) - początkowo pod okiem doświadczonego pracownika a po przeszkoleniu BHP - samodzielnie |
| S-3 | Ocena podsumowująca: Zaliczenie wiadomości w zakresie podanym na wykładach |
| S-4 | Ocena formująca: Praktyczne umiejętności pracy terenowej (na morzu lub innym akwenie) a następnie w laboratorium z wykorzystanniem stosownych narzędzi |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_2A_BLW-S-O4.1_W01 Identyfikuje kluczowe elementy środowiska które należy zbadać dla prawidłowego monitoringu walorów przyrodniczych morza | BL_2A_W01, BL_2A_W03, BL_2A_W14 | P2A_W01, P2A_W02, P2A_W04, P2A_W05, P2A_W06, P2A_W07 | C-1, C-2 | T-W-2, T-W-1 | M-2, M-1 | S-4, S-2, S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_2A_BLW-S-O4.1_U01 Posługuje się narzędziami badawczymi adekwatnymi do warunków, jakości i charakteru zespołu ekologicznego organizmów morskich - zarówno w warunkach pracy na morzu jak i w laboratorium (prace przygotowawcze, utrwalanie, badanie, opracowanie wyników) | BL_2A_U06, BL_2A_U10, BL_2A_U07, BL_2A_U14 | P2A_U01, P2A_U02, P2A_U03, P2A_U04, P2A_U05, P2A_U06 | C-1, C-2 | T-W-4, T-W-3, T-W-5 | M-2, M-1 | S-4, S-3 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_2A_BLW-S-O4.1_K01 Posiada zdolność do prowadzenia badań terenowych w warunkach morskich dla pozyskania materiału biologicznego a także jego opracowania w warunkach laboratoryjnych | BL_2A_K04, BL_2A_K08, BL_2A_K06 | P2A_K03, P2A_K04, P2A_K05, P2A_K06 | C-1, C-2 | T-W-4, T-W-2, T-W-3, T-W-5 | M-2, M-1 | S-4, S-1 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BL_2A_BLW-S-O4.1_W01 Identyfikuje kluczowe elementy środowiska które należy zbadać dla prawidłowego monitoringu walorów przyrodniczych morza | 2,0 | Nie zna ekologicznych dziedzin morza i powiązanych z nimi organizmów |
| 3,0 | Potrafi wymienić najważniejsze dziedziny środowiska morskiego i przybrzeżnego | |
| 3,5 | Wymienia zasadnicze grupy organizmów w zależności od dziedziny i strefy życia w morzu | |
| 4,0 | Potrafi określić charakterystyczne cechy dla różnych stref klimatycznych (polarne, umiarkowane, pogzwrotnikowe i równikowe) | |
| 4,5 | Potrafi zidentyfikować zasadnicze grupy organizmów w zależności od dziedziny i strefy życia w morzu charakterystycznych dla różnych stref klimatycznych (polarne, umiarkowane, pogzwrotnikowe i równikowe) | |
| 5,0 | Identyfikuje i jest w stanie przeprowadzić prawidłowymi metodami badania morskich organizmów - planktonu, bentosu, nektobentosu i ryb |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BL_2A_BLW-S-O4.1_U01 Posługuje się narzędziami badawczymi adekwatnymi do warunków, jakości i charakteru zespołu ekologicznego organizmów morskich - zarówno w warunkach pracy na morzu jak i w laboratorium (prace przygotowawcze, utrwalanie, badanie, opracowanie wyników) | 2,0 | Nie potrafi wskazać ani metod ani narzędzi do badania hydrobiontów |
| 3,0 | Rozpoznaje metody ale nie zna podstawowych właściwości narzędzi badawczych do przacy na morzu i w laboratorium | |
| 3,5 | Jest w stanie podać kolejnośc pracy na pokładzie statku przy pobieraniu prób planktonu, bentosu i nektonu | |
| 4,0 | Wie jak należy zabezpieczyć urządzenia i prawidłowość ich pracy w warunkach morskich. | |
| 4,5 | Potrafi opisać i pokazać dowolne narzędzia do pozyskiwania wymaganych organizmów w morzu | |
| 5,0 | Bez trudu wskazuje i posługuje się narzędziami badawczymi adekwatnymi do środowiska morskiego i warunków zewnętrznych (sztorm, wiatr, fala) |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BL_2A_BLW-S-O4.1_K01 Posiada zdolność do prowadzenia badań terenowych w warunkach morskich dla pozyskania materiału biologicznego a także jego opracowania w warunkach laboratoryjnych | 2,0 | Nie potrafi określić ani nazwać prawidłowo odpowiednich narzędzi do badań biologicznych ani zastosowania urządzeń laboratoryjnych |
| 3,0 | ||
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | Swobodnie określa stosowną metodę i odpowiednie narzędzi do badań biologicznych organizmów morskich w warunkach terenowych i laboratoryjnych |
Literatura podstawowa
- Chojnacki Juliusz C., Raczyńska Małgorzata, Leksykon przyrodniczo - ekologiczny, AR w Szczecinie, Szczecin, 2006, 1, s.148
- Praca zbiorowa, Standard methods, USA, 2005, 8
- Falińśki Janusz B., Przewodnik do długoterminowych badań ekologicznych, PWN, Warszawa, 2001, 1
- Praca zbiorowa, Metodyka poboru i analizy prób fitoplanktonu, GIOŚ, Warszawa, 2010, aktualizacja
- Praca zbiorowa, Przewodnik metodyczny do badań terenowych i analiz laboratoryjnych makrobezkręgowców bentosowych w wodach przejściowych i przybrzeżnych, GIOŚ, Warszawa, 2009, aktualizacja
Literatura dodatkowa
- Żadin W.I., Metody badań hydrobiologicznych, PWN, Warszawa, 1966, 1, s.244
- Żmudziński L., Świat zwierzęcy Bałtyku, WSiP, Warszawa, 1990, 2, s.196
- Turoboyski L., Hydrobiologia techniczna, PWN, Warszawa, 1979, 1, s.444