Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa - Eksploatacja mórz i oceanów (S1)
Sylabus przedmiotu Ekologia organizmów wodnych:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Eksploatacja mórz i oceanów | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych, nauk technicznych, studiów inżynierskich | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Ekologia organizmów wodnych | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Zakład Ekologii Morza i Ochrony Środowiska | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Juliusz Chojnacki <Juliusz.Chojnacki@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Małgorzata Raczyńska <Malgorzata.Raczynska@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 3,0 | ECTS (formy) | 3,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Znajomość zagadnień dotyczących ekologii wód, biologii organizmów wodnych, a zwłaszcza wpływu środowiska abiotycznego na organizmy wodne |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie studentów z właściwościami środowiska wodnego i czynnikami limitującymi życie w wodzie, klasyfikacją ekologiczną organizmów wodnych i ich rolą w ekosystemach wodnych |
| C-2 | Zapoznanie studentów z wytycznymi do prowadzenia badań nad organizmami wodnymi z zakresu ekologii (dobór czasu badań, wyznaczanie stanowisk badawczych, wypełnianie protokołów terenowych, sposoby poboru prób i ich konserwacji poraz przygotowania do dalszych analiz taksonomicznych) |
| C-3 | Zapoznanie studentów z metodyką analizy sturuktury jakościowej i ilościowej organizmów wodnych w różnych typach wód oraz możliwościami wnioskowania o stanie środowiska wodnego na podstawie wykonanych badań |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Podstawowe czynniki środowiska wodnego | 2 |
| T-L-2 | Oznaczanie podstawowych właściwości wody - właściwości cieplne, napięcie powierzchniowe, zawartośc gazów, gęstość i zasolenie. | 3 |
| T-L-3 | Osady hydrogeniczne, litogeniczne, biogeniczne i kosmogeniczne - praktyczne określanie granulometrii. | 4 |
| T-L-4 | Pelagial, bental i arenal (m.in. wydmy) - specyficzne środowiska w hydrosferze | 2 |
| T-L-5 | Makrofity i mikrofity - oznaczanie i sposoby samplingu. | 3 |
| T-L-6 | Makro, mezo i mikroplankton. Metody samplingu, przechowywania próbek i opracowania jakościowego i ilościowego. | 4 |
| T-L-7 | Makro, mezo i mikrobentos. Metody i narzędzia do samplingu, przechowywania materiału, opracowania ilościowego i jakościowego. | 4 |
| T-L-8 | Hydro-, higro- i eupsammon. Metody i narzędzia samplingu, przechowywania materiału, opracowania ilościowego i jakościowego. | 4 |
| T-L-9 | Kidzina - specyficzne i unikalne, zmienne siedlisko morskiego arenalu. Metody samplingu, przechowywania materiału, opracowania ilościowego i jakościowego. | 2 |
| T-L-10 | Awifauna - znaczenie ekologiczne i rola drapieżników oraz konsumentów w stabilności i jakości siedliska wodnego. Ekologiczna rola i znaczenie dużych i małych ssaków wodnych. | 2 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Ekologiczny podział środowiska wodnego i jego charakterystyka | 2 |
| T-W-2 | Czynniki środowiska nieożywionego w hydrosferze - fizyczne i chemiczne (m.in. baseny, geologia dna i osady, cyrkulacje, dynamika wód) a rozmieszczenie organizmó wodnych | 3 |
| T-W-3 | Wazniejsze makro i mikrofity. Produktywność i produkcja pierwotna. | 2 |
| T-W-4 | Przegląd świata zwierzęcego wód - bioseston, nekton, bentos. | 4 |
| T-W-5 | Siedliska wodne - przegląd i klasyfikacja w zależności od zasolenia, termiki i stratyfikacji pionowej i głębokości (pelagial, bental) | 4 |
| 15 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | Uczestnictwo w zajęciach | 30 |
| A-L-2 | Przygotowanie do zajęć | 10 |
| A-L-3 | Wykonanie konspektu | 8 |
| A-L-4 | Studiowanie literatury przedmiotu | 10 |
| A-L-5 | Zaliczenie końcowe przedmiotu | 2 |
| 60 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Uczestnictwo w wykładach | 15 |
| A-W-2 | Przygotowanie do zaliczenia przedmiotu | 8 |
| A-W-3 | Studiowanie literatury przedmiotu | 5 |
| A-W-4 | Zaliczenie wykładów w formie ustnej lub pisemnej | 2 |
| 30 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny z wykorzystaniem prezentacjii multimedialnej |
| M-2 | Opis i wyjaśnienie metod stosowanych w ekologii wód z wykorzystaniem m.in. prezentacji multimedialnej i filmów dotyczących problemu |
| M-3 | Ćwiczenia laboratoryjne (identyfikacja organizmów wodnychi w oparciu o klucze z zastosowaniem mikroskopu stereoskopowego) |
| M-4 | Ćwiczenia praktyczne w terenie z wykorzystaniem różnorodnych technik i metod poboru prób do badań organizmów wodnych oraz ich zabezpieczanie i przygotowywanie do dalszych analiz |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Ocena przygotowania studenta do ćwiczeń |
| S-2 | Ocena formująca: Ocena aktywności studenta na zajęciach |
| S-3 | Ocena formująca: Ocena poprawności przeprowadzenia zadania w czasie ćwiczeń |
| S-4 | Ocena podsumowująca: Zaliczenie ćwiczeń w formie ustnej lub pisemnej |
| S-5 | Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów w formie ustnej lub pisemnej |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| EMO_1A_K04_W01 Student charakteryzuje wodę jako siedlisko organizmów oraz potrafi opisać grupy (formacje) ekologiczne różnych typów wód | EMO_1A_W05, EMO_1A_W07 | R1A_W01, R1A_W03, R1A_W04, R1A_W05, R1A_W06 | InzA_W02, InzA_W03 | C-1 | T-L-1, T-L-10, T-L-2, T-L-3, T-W-1, T-W-2, T-W-4, T-W-5, T-W-3 | M-1, M-2 | S-1, S-3, S-4, S-5 |
| EMO_1A_K04_W02 student potrafi nazwać oraz zaproponować sprzęt i narzędzia do poboru prób organizmów wodnych w różnych typach wód oraz opisać wytyczne niezbędne do prowadzenia standardowych badań terenowych. | EMO_1A_W05 | R1A_W01, R1A_W03, R1A_W04, R1A_W05 | — | C-2, C-3 | T-L-7, T-L-9, T-L-8, T-L-6, T-L-5 | M-1, M-2 | S-2, S-1, S-3, S-4 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| EMO_1A_K04_U01 Student obsługuje i wykorzystuje sprzęt oraz narzędzia do poboru prób wybranych organizmów wodnych, zabezpiecza je i przygotowuje do analizy | EMO_1A_U09, EMO_1A_U01 | R1A_U01, R1A_U03, R1A_U05, R1A_U06, R1A_U07, T1A_U01, T1A_U03 | InzA_U01, InzA_U02, InzA_U03, InzA_U04, InzA_U05, InzA_U06, InzA_U07 | C-3 | T-L-7, T-L-9, T-L-8, T-L-6, T-L-2, T-L-3, T-L-5, T-L-4 | M-1, M-2, M-4 | S-2, S-1, S-3 |
| EMO_1A_K04_U02 Student przeprowadza analizę taksonomiczną organizmów wodnych pod kątem ilościowym i jakościowym | EMO_1A_U09, EMO_1A_U01, EMO_1A_U07 | R1A_U01, R1A_U03, R1A_U05, R1A_U06, R1A_U07, T1A_U01, T1A_U03 | InzA_U01, InzA_U02, InzA_U03, InzA_U04, InzA_U05, InzA_U06, InzA_U07 | C-2, C-3 | T-L-7, T-L-1, T-L-9, T-L-8, T-L-6, T-L-5 | M-1, M-2, M-3, M-4 | S-2, S-1, S-3, S-4, S-5 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| EMO_1A_K04_K01 Student jest zdolny do podjęcia badań środowiska wodnego zgodnie ze standardową metodyką pod nadzorem opiekuna oraz potrafi zaproponować możliwości wykorzystania wyników badań. | EMO_1A_K01, EMO_1A_K02, EMO_1A_K04 | R1A_K01, R1A_K04, R1A_K06, R1A_K07, T1A_K01, T1A_K04, T1A_K05, T1A_K07 | InzA_K01, InzA_K02 | C-2, C-3, C-1 | T-L-7, T-L-1, T-L-9, T-L-8, T-L-6, T-L-10, T-L-2, T-L-3, T-L-5, T-L-4, T-W-1, T-W-2, T-W-4, T-W-5, T-W-3 | M-1, M-2, M-3, M-4 | S-3, S-4, S-5 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| EMO_1A_K04_W01 Student charakteryzuje wodę jako siedlisko organizmów oraz potrafi opisać grupy (formacje) ekologiczne różnych typów wód | 2,0 | Student nie potrafi scharakteryzować warunków abiotycznych środowiska wodnego i formacji ekologicznych. |
| 3,0 | Student potrafi scharakteryzować wodę jako siedlisko dla organizmów wodnych. | |
| 3,5 | Student potrafi scharakteryzować wodę jako siedlisko dla organizmów wodnych oraz opisać formacje ekologiczne jezior i zbiorników niejeziornych. | |
| 4,0 | Student potrafi scharakteryzować wodę jako siedlisko dla organizmów wodnych oraz opisać formacje ekologiczne jezior, zbiorników niejeziornych i wód płynących. | |
| 4,5 | Student potrafi scharakteryzować wodę jako siedlisko dla organizmów wodnych oraz opisać formacje ekologiczne jezior, zbiorników niejeziornych, wód płynących i morskich. | |
| 5,0 | Student potrafi scharakteryzować wodę jako siedlisko dla organizmów wodnych oraz opisać formacje ekologiczne jezior, zbiorników niejeziornych, wód płynących, morskich i estuariowych. | |
| EMO_1A_K04_W02 student potrafi nazwać oraz zaproponować sprzęt i narzędzia do poboru prób organizmów wodnych w różnych typach wód oraz opisać wytyczne niezbędne do prowadzenia standardowych badań terenowych. | 2,0 | student nie potrafi nazwać, wskazać oraz zaproponować sprzętu i narzędzi do poboru prób organizmów wodnych oraz nie potrafi opisać wytycznych do prowadzenia standardowych badań |
| 3,0 | student potrafi nazwać , wskazać sprzęt i narzędzia do poboru prób tylko jednej grupy ekologicznej (np. planktonu) oraz określić czas prowadzenia badań, miejsce poboru prób oraz wypełnić protokół terenowy | |
| 3,5 | student potrafi nazwać , wskazać sprzęt i narzędzia do poboru prób student potrafi nazwać i wskazać sprzęt i narzędzia do poboru prób 2 grup ekologicznych (np. planktonu i bentosu) oraz określić czas prowadzenia badań, miejsce poboru prób, wypełnić protokół terenowy i opisać sposób poboru prób | |
| 4,0 | student potrafi nazwać , wskazać sprzęt i narzędzia do poboru prób student potrafi nazwać i wskazać sprzęt i narzędzia do poboru prób 3 grup ekologicznych oraz student potrafi określić czas prowadzenia badań, miejsce poboru prób, wypełnić protokół terenowy, opisać sposób poboru prób i metody opisywania prób | |
| 4,5 | student potrafi nazwać, wskazać oraz zaproponować sprzęt i narzędzia do poboru prób wszystkich grup ekologicznych oraz określić czas prowadzenia badań, miejsce poboru prób, wypełnić protokół terenowy, opisać sposób poboru prób i metody opisywania prób w terenie dla różnych typów wód | |
| 5,0 | student potrafi nazwać, wskazać oraz zaproponować sprzęt i narzędzia do poboru prób wszystkich grup ekologicznych, prawidłowo je użyć oraz określić czas prowadzenia badań, miejsce poboru prób, wypełnić protokół terenowy, opisać sposób poboru prób i metody opisywania prób w terenie dla różnych typów wód oraz uzasadnić swój wybór |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| EMO_1A_K04_U01 Student obsługuje i wykorzystuje sprzęt oraz narzędzia do poboru prób wybranych organizmów wodnych, zabezpiecza je i przygotowuje do analizy | 2,0 | student nie obsługuje, nie wykorzystuje sprzętu i narzędzi do poboru prób oraz nie potrafi zabezpieczyć i przygotować prób do analizy |
| 3,0 | student obsługuje, wykorzystuje sprzęt i narzędzia do poboru prób 1 grupy ekologicznej (np. plankton) oraz potrafi je zabezpieczyć i przygotować do dalszej analizy | |
| 3,5 | student obsługuje, wykorzystuje sprzęt i narzędzia do poboru prób 2 grup ekologicznych (np. plankton i bentosu) oraz potrafi je zabezpieczyć i przygotować do dalszej analizy | |
| 4,0 | student obsługuje, wykorzystuje sprzęt i narzędzia do poboru prób 3 grup ekologicznych oraz potrafi je zabezpieczyć i przygotować do dalszej analizy | |
| 4,5 | student obsługuje, wykorzystuje sprzęt i narzędzia do poboru prób wszystkich grup ekologicznych różnych typów wód oraz potrafi je zabezpieczyć i przygotować do dalszej analizy | |
| 5,0 | student obsługuje, wykorzystuje sprzęt i narzędzia do poboru prób wszystkich grup ekologicznych różnych typów wód oraz potrafi je zabezpieczyć i przygotować do dalszej analizy | |
| EMO_1A_K04_U02 Student przeprowadza analizę taksonomiczną organizmów wodnych pod kątem ilościowym i jakościowym | 2,0 | Student nie potrafi potrafi zidentyfikować organizmów wodnych pod kątem ilościowym i jakościowym |
| 3,0 | Student przeprowadza analizę ilościową organizmów wodnych z wybranych formacji ekologicznych | |
| 3,5 | Student identyfikuje kilka organizmów wodnych organizmów wodnych wybranych formacji ekologicznych przedstawiane na zajęciach posługując się kluczami taksonomicznymi oraz przeprowadza ich analizę ilościową | |
| 4,0 | Student identyfikuje wszystkie organizmy wodne wybranych formacji ekologicznych przedstawianych na zajęciach posługując się kluczami taksonomicznymi oraz przeprowadza ich analizę ilościową | |
| 4,5 | Student przeprowadza analizę taksonomiczną organizmów wodnych wybranych formacji ekologicznych przedstawianych na zajęciach pod kątem ilościowym i jakościowym oraz potrafi opisać otrzymane wyniki | |
| 5,0 | Student przeprowadza analizę taksonomiczną organizmów wodnych wybranych formacji ekologicznych przedstawianych na zajęciach pod kątem ilościowym i jakościowym oraz potrafi opisać i zinterpretować otrzymane wyniki |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| EMO_1A_K04_K01 Student jest zdolny do podjęcia badań środowiska wodnego zgodnie ze standardową metodyką pod nadzorem opiekuna oraz potrafi zaproponować możliwości wykorzystania wyników badań. | 2,0 | student nie podejmuje badań dotyczących organizmów wodnych |
| 3,0 | student podejmuje badania dotyczące organizmów wodnych pod nadzorem opiekuna | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | student podejmuje badania dotyczące organizmów wodnych pod nadzorem opiekuna oraz proponuje możliwości ich wykorzystania w badaniach ekosystemów |
Literatura podstawowa
- Duxbury A.C., Duxbury A.B., Sverdrup K.A., Oceany świata, PWN, Warszawa, 2002, 1, Wydawnictwo naukowe
- Mikulski J., Biologia wód śródlądowych, PWN, Warszawa, 1982
- Allan J.D, Ekologia wód płynących, PWN, 1998
- Chojnacki Juliusz C., Podstawy ekologii wód, Akademia Rolnicza, Szczecin, 1998, ISBN 83-87327-35-2
- Turoboyski L., Hydrobiologia techniczna, PWN, Warszawa, 1979
- Podbielkowski Z., Tomaszewicz H., Zarys hydrobotaniki, PWN, Warszawa, 1979
- Paluch J. (red.), Mikrobiologia wód, PWN, Warszawa, 1973
Literatura dodatkowa
- Szmeja J., Przewodnik do badań roslinności wodnej, Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 2006
- Kołodziejczyk A., Koperski P., Bezkręgowce słodkowodne Polski. Klucz do oznaczania oraz podstawy biologii i ekologii makrofauny, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 2000
- Rybak J.I., Bezkręgowe zwierzęta słodkowodne, PWN, Warszawa, 2000
- Faliński Janusz B., Przewodnik do długoterminowych badań ekologicznych, PWN, Warszawa, 2001