Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej - Chemia (S2)
specjalność: Chemia ogólna i analityka chemiczna
Sylabus przedmiotu Chemia kosmetyków:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Chemia | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | drugiego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | magister inżynier | ||
| Obszary studiów | nauk ścisłych, studiów inżynierskich | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Chemia kosmetyków | ||
| Specjalność | Chemia bioorganiczna | ||
| Jednostka prowadząca | Instytut Technologii Chemicznej Organicznej | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Ewa Janus <Ewa.Janus@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Monika Bosacka <Monika.Bosacka@zut.edu.pl>, Anna Błońska-Tabero <Anna.Blonska-Tabero@zut.edu.pl>, Grażyna Dąbrowska <Grazyna.Dabrowska@zut.edu.pl>, Elżbieta Filipek <Elzbieta.Filipek@zut.edu.pl>, Robert Pełech <Robert.Pelech@zut.edu.pl>, Mateusz Piz <Mateusz.Piz@zut.edu.pl>, Piotr Tabero <Piotr.Tabero@zut.edu.pl>, Elżbieta Tomaszewicz <Elzbieta.Tomaszewicz@zut.edu.pl>, Magdalena Urbala <Magdalena.Urbala@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 3,0 | ECTS (formy) | 3,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | chemia organiczna i nieorganiczna |
| W-2 | wiedza w zakresie technik chromatograficznych stosowanych do analizy związków organicznych |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | zapoznanie studentów z grupami substancji stosowanymi w produkcji kosmetyków, ich budową chemiczną, właściwościami oraz nazewnictwem (nazewnictwo INCI, funkcja surowca w wyrobie) |
| C-2 | zapoznanie studentów z technologią otrzymywania różnych form kosmetycznych i pólfabrykatów i sposobami oceny ich jakości |
| C-3 | zapoznanie studentów z segmentacją wyrobów kosmetycznych |
| C-4 | zapoznanie studentów ze sposobem wyszukiwania i korzystania z uregulowań prawnych obowiązujących w produkcji kosmetyków |
| C-5 | ukształtowanie umiejętności sporządzania formulacji kosmetycznych i wpływania na fizykochemiczną postać kosmetyku oraz jego przeznaczenie |
| C-6 | ukształtowanie umiejętności stosowania nazewnictwa kosmetycznego i sporządzania etykiety wyrobu |
| C-7 | ukształtowanie umiejętności analizy i oceny wybranych surowców i gotowych wyrobów |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Ćwiczenia wprowadzające. Szkolenie z zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów bhp obowiązujących w pracowni. Zapoznanie z bazami danych dotyczącymi surowców kosmetycznych | 2 |
| T-L-2 | Wykorzystanie metod XRD, DTA, TG , IR i UV-Vis-NIR do identyfikacji nieorganicznych komponentów kosmetyków oraz oceny i charakteryzowania gotowych produktów. | 8 |
| T-L-3 | Charakterystyka istotnych właściwości wybranych surowców kosmetycznych (lipidy, surfaktanty, węglowodany, substancje promieniochronne i inne) z zastosowaniem metod klasycznych i instrumentalnych (chromatografia, konduktometria, refraktometria, polarymetria, UV-VIS, FTIR, metoda tensjometryczna). | 8 |
| T-L-4 | Substancje żelotwórcze i otrzymywanie produktów żelowych o róznym przeznaczeniu - sposoby oceny i modyfikacji ich właściwości (właściwości reologiczne i tiksotropowe). | 4 |
| T-L-5 | Emulsje kosmetyczne o różnym przeznaczeniu - składniki, sposoby otrzymywania, optymalizowania składu i właściwości oraz ocena jakości. | 4 |
| T-L-6 | Preparaty myjące - podstawowe składniki, otrzymywanie i oznaczanie zawartości substancji powierzchniowo czynnych. | 4 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Zwiazki nieorganiczne i minerały w starożytnych kosmetykach (Starożytny Egipt, Starożytna Grecja i Rzym, Średniowiecze, okres Renesansu, Baroku i Odrodzenia), Skład starożytnych kosmetyków do makijażu i pielęnacji ciała oraz włosów. Kosmetyki produkowane z wykorzystaniem zasobów Morza Martwego (skład wody i czarnego błota). | 2 |
| T-W-2 | Związki chemiczne nieorganiczne i ich funkcje we współczesnych kosmetykach oraz metody ich otrzymywania: (pierwiastki, tlenki, wodorotlenki, kwasy, sole) oraz substancje pochodzenia mineralnego. | 2 |
| T-W-3 | Podział współczesnych kosmetyków. Skład chemiczny wybranych kosmetyków (kremy, pudry, szampony, itd...). | 1 |
| T-W-4 | Regulacje prawne w produkcji kosmetyków. Nomenklatura, funkcje składników stosowanych w kosmetykach. | 1 |
| T-W-5 | Surowce węglowodorowe i lipidowe w kosmetykach - budowa, źródła, charakterystyka i pełnione funkcje. | 2 |
| T-W-6 | Środki konserwujące i aktywne składniki produktów przeciwpotowych. | 1 |
| T-W-7 | Składniki produktów promieniochronnych, wybielających i brązowiących skórę. | 1 |
| T-W-8 | Aminokwasy, peptydy i białka oraz produkty ich modyfikacji w kosmetykach. | 2 |
| T-W-9 | Surfaktanty - klasyfikacja, charakterystyka i zastosowanie w kosmetykach. | 2 |
| T-W-10 | Metody badania surowców do produkcji kosmetyków i metody badania gotowych wyrobów. | 1 |
| 15 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | przygotowanie się do zajęć laboratoryjnych i do ustnego zaliczenia z ćwiczeń, w tym studiowanie zalecanej literatury | 17 |
| A-L-2 | uczestnictwo w zajęciach | 30 |
| A-L-3 | opracowanie sprawozdania z laboratorium | 7 |
| 54 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | uczestnictwo w zajęciach | 15 |
| A-W-2 | Indywidualne zapoznawanie się z polecaną aktualną literaturą i bazami danych surowców kosmetycznych | 9 |
| A-W-3 | konsultacje z wykładowcą | 2 |
| A-W-4 | przygotowanie się do zaliczenia | 10 |
| 36 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | wykład informacyjny z prezentacją multimedialną |
| M-2 | ćwiczenia laboratoryjne |
| M-3 | udostępniane studentowi przez prowadzącego, materiały wraz z instrukcją dotyczące ćwiczeń laboratoryjnych |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena podsumowująca: ocena wiedzy na zaliczeniu pisemnym |
| S-2 | Ocena formująca: ocena przygotowania studenta do poszczególnych zajęć laboratoryjnych |
| S-3 | Ocena formująca: ocena sprawozdania z ćwiczenia laboratoryjnego |
| S-4 | Ocena podsumowująca: ocena wiedzy i umiejętności związanych z realizacją ćwiczeń laboratoryjnych |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ch_2A_D02-08_W01 student charakteryzuje i nazywa surowce kosmetyczne, uwzględniając budowę chemiczną, właściwości i funkcje pełnione w kosmetykach; student wskazuje najważniejsze kierunki rozwoju w zakresie surowców i produktów kosmetycznych; student potrafi dobrać składniki w zależności od przeznaczenia kosmetyku | Ch_2A_W01, Ch_2A_W06, Ch_2A_W08, Ch_2A_W13 | X2A_W01, X2A_W06, X2A_W08 | InzA2_W03 | C-1, C-2, C-3 | T-W-1, T-W-3, T-L-2, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-9 | M-1, M-2, M-3 | S-1, S-2, S-3, S-4 |
| Ch_2A_D02-08_W02 znajomość metod wykorzystywanych w analizie surowców kosmetycznych i gotowych wyrobów; znajomość zasad doboru metod kontroli właściwości fizykochemicznych w zależności od typu produktu kosmetycznego | Ch_2A_W12 | — | InzA2_W02 | C-2 | T-W-2, T-L-2, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-W-10 | M-1, M-2, M-3 | S-2, S-3, S-4 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ch_2A_D02-08_U01 na podstawie budowy chemicznej surowca kosmetycznego określa i uzasadnia jego rolę w produkcie kosmetycznym;użytkuje i przeszukuje bazy danych surowców kosmetycznych; tłumaczy i właściwie odczytuje skład preparatu kosmetycznego; potrafi dobierać składniki preparatu kosmetycznego w zależności od postaci fizykochemicznej kosmetyku | Ch_2A_U03, Ch_2A_U04 | X2A_U03, X2A_U04 | — | C-1, C-2, C-3, C-5, C-6, C-7 | T-W-2, T-L-2, T-W-4, T-L-1, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-9 | M-1, M-2, M-3 | S-2, S-3, S-4 |
| Ch_2A_D02-08_U02 posługuje się metodami analizy klasycznej i instrumentalnej w celu charakterystyki wybranych surowców i preparatów kosmetycznych; student potrafi sporządzić różne formulacje kosmetyczne i kontroluje ich jakość; | Ch_2A_U01, Ch_2A_U13, Ch_2A_U14 | X2A_U01 | InzA2_U01, InzA2_U02, InzA2_U06, InzA2_U07 | C-5, C-7 | T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-L-2, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-W-10 | M-1, M-2, M-3 | S-2, S-3, S-4 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ch_2A_D02-08_K01 ma świadomość ważności aspektów prawnych i zdrowotnych związanych z recepturowaniem produktów kosmetycznych i konieczności uzupełniania i uaktualniania wiedzy dotyczącej surowców kosmetycznych i bezpieczeństwa kosmetyków | Ch_2A_K01, Ch_2A_K05, Ch_2A_K06 | X2A_K01, X2A_K05, X2A_K06 | InzA2_K01 | C-1, C-3, C-4, C-6 | T-W-1, T-W-2, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-W-10 | M-1, M-2, M-3 | S-1, S-2, S-3, S-4 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| Ch_2A_D02-08_W01 student charakteryzuje i nazywa surowce kosmetyczne, uwzględniając budowę chemiczną, właściwości i funkcje pełnione w kosmetykach; student wskazuje najważniejsze kierunki rozwoju w zakresie surowców i produktów kosmetycznych; student potrafi dobrać składniki w zależności od przeznaczenia kosmetyku | 2,0 | |
| 3,0 | student wymienia niektóre surowce kosmetyczne, prawidłowo przedstawiając ich budowę chemiczną i właściwości oraz funkcje pełnione w kosmetykach; | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| Ch_2A_D02-08_W02 znajomość metod wykorzystywanych w analizie surowców kosmetycznych i gotowych wyrobów; znajomość zasad doboru metod kontroli właściwości fizykochemicznych w zależności od typu produktu kosmetycznego | 2,0 | |
| 3,0 | student potrafi zaproponować niektóre metody oceny właściwości surowców i wyrobów kosmetycznych i częściowo je charakteryzuje | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| Ch_2A_D02-08_U01 na podstawie budowy chemicznej surowca kosmetycznego określa i uzasadnia jego rolę w produkcie kosmetycznym;użytkuje i przeszukuje bazy danych surowców kosmetycznych; tłumaczy i właściwie odczytuje skład preparatu kosmetycznego; potrafi dobierać składniki preparatu kosmetycznego w zależności od postaci fizykochemicznej kosmetyku | 2,0 | |
| 3,0 | student sporządza niepełny opis produktu i tworzy niepełną etykietę produktu, spełniając przy tym niektóre wymogi określone przez prawo dotyczące produktów kosmetycznych. Potrafi prawidłowo zaproponować niektóre modyfikacje w recepturze w celu kontroli jakości wyrobu kosmetycznego. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| Ch_2A_D02-08_U02 posługuje się metodami analizy klasycznej i instrumentalnej w celu charakterystyki wybranych surowców i preparatów kosmetycznych; student potrafi sporządzić różne formulacje kosmetyczne i kontroluje ich jakość; | 2,0 | |
| 3,0 | student potrafi zaproponować niektóre metody oceny właściwości surowców i wyrobów kosmetycznych i częściowo je charakteryzuje student potrafi prawidłowo sporządzić formulacje kosmetyczne z dostępnych składników. Potrafi częściowo ocenić wyrób. W niewielkim stopniu potrafi prawidłowo kontrolować jakość wyrobu. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| Ch_2A_D02-08_K01 ma świadomość ważności aspektów prawnych i zdrowotnych związanych z recepturowaniem produktów kosmetycznych i konieczności uzupełniania i uaktualniania wiedzy dotyczącej surowców kosmetycznych i bezpieczeństwa kosmetyków | 2,0 | |
| 3,0 | Student potrafi postepować zgodnie z niektórymi uregulowaniami prawnymi - potrafi prawidłowo sporządzić etykietę wyrobu; ma częściową świadomość oddziaływania na bezpieczeństwo produktu kosmetycznego dla zdrowia człowieka | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Literatura podstawowa
- Alicja Marzec, Chemia kosmetyków, surowce, półprodukty, preparatyka wyrobów, TNOiK, Toruń, 2005
- W. Malinka, Zarys chemii kosmetycznej, Volumed, Wrocław, 1999
- J. Marcinkiewicz-Salmonowiczowa, Zarys chemii i technologii kosmetyków, WPG, Gdańsk, 1999
- W.S. Brud, R. Glinka, Technologia kosmetyków, Łódź, 2001
- A. Bolewski, W. Żabiński (redaktorzy), Metody badania minerałów i skał, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 1988
- A. Marzec, Chemia nowoczesnych kosmetyków. Substancje aktywne w preparatach i zabiegach kosmetycznych, Dom Organizatora, Toruń, 2010
- X. Petsitis, K. Kipper, Kosmetyka ozdobna i pielęgnacyjna twarzy. Wiedza o produktach kosmetycznych i ich prawidłowym stosowaniu, MedPharm, Wrocław, 2007
- R. Czerpak, A. Jabłońska-Trypuć, Roślinne surowce kosmetyczne, MedPharm Polska, 2008
- A. Jabłońska-Trypuć, R. Czerpak, Surowce kosmetyczne i ich składniki, MedPharm Polska, 2008
Literatura dodatkowa
- Uri Zoller, Handbook and detergents. Part E: Applications, CRC Press Taylor&Francis Group, 2009, Surfactant Science Series:141
- L. D. Rhein, Surfactants in personal care products and decorative cosmetics, CRC Press Taylor&Francis Group, 2007, trzecie, Surfactant Science Series:135
- redaktor naczelny - Jacek Arct, SOFW-Journal Wydanie Polskie, Polskie Towarzystwo Kosmetologów, kwartalnik
- http://www.biotechnologia.pl/biotechnologia-portal
- http://ec.europa.eu/consumers/cosmetics/cosing/
- http://www.kosmetyki.e-bmp.pl/
- www.kosmopedia.org
- http://www.ifraorg.org/
- M.C. Martini, Kosmetologia i farmakologia skóry, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2007