Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Rolnictwo (N1)

Sylabus przedmiotu Ochrona bioróżnorodności w krajobrazie:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Rolnictwo
Forma studiów studia niestacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych, studiów inżynierskich
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Ochrona bioróżnorodności w krajobrazie
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Zakład Botaniki i Ochrony Przyrody
Nauczyciel odpowiedzialny Mariola Wróbel <Mariola.Wrobel@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Marek Bury <Marek.Bury@zut.edu.pl>, Grzegorz Hury <Grzegorz.Hury@zut.edu.pl>, Anna Jaroszewska <Anna.Jaroszewska@zut.edu.pl>, Cezary Podsiadło <Cezary.Podsiadlo@zut.edu.pl>, Stanisław Pużyński <Stanislaw.Puzynski@zut.edu.pl>, Sławomir Stankowski <Slawomir.Stankowski@zut.edu.pl>, Eleonora Wrzesińska <Eleonora.Wrzesinska@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 4,0 ECTS (formy) 4,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny 6 Grupa obieralna 1

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA4 9 2,00,33zaliczenie
wykładyW4 18 2,00,67zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1znajomość podstawowych pojęć z zakresu biologii i ekologii

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Poznanie metod oceny różnorodności biologicznej na różnych poziomach organizacji żywych organizów oraz czynnej ochrony bioróżnorodności w krajobrazie kulturowym

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Waloryzacja przyrodnicza jako podstawa oceny różnorodności biologicznejw krajobrazie2
T-A-2Rola gatunków wskaźnikowych w ocenie stanu siedlisk przyrodniczych2
T-A-3Gatunki inwazyjne zagrożeniem dla lokalnej różnorodności biologicznej1
T-A-4Podstawy podejmowania decyzji o potrzebie zwlaczania chwastów w łanie określonego gatunku rośliny uprawnej -określanie progów szkodliwosci i krytycznych okresów przebywania chwastów w łanie.2
T-A-5Komputerowe Systemy Wspomagania Decyzji, Zalecenia Ochrony Roślin -opracowywanie programów integrowanej walki z chwastami w podstwowych uprawach rolniczych, w róznych warunkach glebowych przy zróznicowanym składzie zbiorowisk chwastów.2
9
wykłady
T-W-1Bioróżnorodność na różnych poziomach organizacji żywych organizmów2
T-W-2Różnorodność biologiczna Polski na tle Europy i świata1
T-W-3Prawo krajowe i międzynarodowe w ochronie różnorodności biologicznej1
T-W-4Krajobraz kulturowy - rodzaje, formy antropopresji, zagrożenia dla bioróżnorodności1
T-W-5Rola europejskiej sieci ekologicznej Natura2000 w zachowaniu różnorodności biologicznej2
T-W-6Rola monitoringów przyrodniczych w utrzymaniu różnorodności biologicznej2
T-W-7Chwasty i ich znaczenie w agrocenozach w aspekcie bioróżnorodności, a ich zwalczanie - korzyści wynikajace z obecnosci chwastów, szkodliwość gospodarcza chwastów2
T-W-8Czynniki oddziaływujące na produkcje nasion chwastów i reprodukcje z organów wegetatywnych. Potencjalne zachwaszczenie roślin rolniczych -glebowy bank nasion, czynniki wpływajace na zawartość i rozmieszczenie diaspor chwastów w warstwie ornej gleby2
T-W-9Stan i stopień zachwaszczenia łanu - zmiany różnorodności gatunkowej i liczebności chwastów wynikające z agrotechniki uprawianych roślin, gatunki dominujące, krytyczne okresy konkurencyjności chwastów, biologiczne i ekonomiczne progi szkodliwosci.2
T-W-10Metody ograniczania zachwaszczenia: zapobiegawcza,agrotechniczno-mechaniczana, ściółkowanie i niekonwencjonalne metody fizyczne, biologiczna i chemiczna. Znaczenie herbicydów w integrowanych programach ochrony roślin przy zachowaniu różnorodność gatunkowej agrocenoz3
18

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1uczestnictwo w zajęciach9
A-A-2przygotowanie do ćwiczeń audytoryjnych21
A-A-3konsultacje15
A-A-4przygotowanie do zaliczenia formy zajęć15
60
wykłady
A-W-1uczestnictwo w zajęciach20
A-W-2konsultacje6
A-W-3samodzielne studiowanie treści programowych10
A-W-4przygotowanie pisemnego opracowania wybranego tematu10
A-W-5przygotowanie do pisemnego zaliczenia przedmiotu12
A-W-6pisemne zaliczenie przedmiotu2
60

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1wykład informacyjny z prezentacją multimedialną
M-2studium przypadku
M-3analiza materiałów źródłowych

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: esej
S-2Ocena podsumowująca: sprawdzian pisemny
S-3Ocena formująca: prezentacja ustna

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ROL_1A_O05-O_W01
definiuje pojęcie różnorodności biologicznej i wskazuje jej rolę w ochronie zasobów przyrodniczych w krajobrazie kulturowym
ROL_1A_W06R1A_W01, R1A_W03, R1A_W04C-1T-W-3, T-W-2, T-W-4, T-W-1, T-W-7, T-W-9, T-W-10, T-A-2M-1S-2

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ROL_1A_O05-O_U01
potrafi opisać i graficznie zilustrować stan różnorodności biologicznej różnych grup organizmów w krajobrazie rolniczym
ROL_1A_U12R1A_U08InzA_U01C-1T-W-6, T-A-1, T-A-5M-1, M-2S-1, S-3
ROL_1A_O05-O_U02
prezentuje własne opracowania materiałów żródłowych i wymienia wyniki chronionych gatunków roślin, grzybów i zwierząt stanowiących o różnorodności biologicznej wybranych ekosystemów
ROL_1A_U13R1A_U02C-1T-W-5, T-A-3, T-A-2M-1, M-3S-2, S-1, S-3

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ROL_1A_O05-O_K01
student ma świadomość zagrożeń różnorodności biologicznej w wynikającej z nasilonej antropopresji w różnych typach krajobrazu kulturowego i rozumie potrzebę poszerzania swojej wiedzy aby świadomie chronić bioróżnorodność na różnych poziomach organizacjii żywych organizmów
ROL_1A_K06R1A_K06InzA_K01C-1T-W-3, T-W-2, T-W-4, T-W-1, T-W-5, T-W-6, T-A-3, T-A-1, T-A-2, T-A-4M-1, M-2, M-3S-2

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
ROL_1A_O05-O_W01
definiuje pojęcie różnorodności biologicznej i wskazuje jej rolę w ochronie zasobów przyrodniczych w krajobrazie kulturowym
2,0
3,0student potrafi zdefiniować pojęcie różnorodonści biologicznej i wskazać główne przyczyny jej utraty w krajobrazie kulturowym
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
ROL_1A_O05-O_U01
potrafi opisać i graficznie zilustrować stan różnorodności biologicznej różnych grup organizmów w krajobrazie rolniczym
2,0
3,0student potrafi przedstawić ustnie oraz zilustrować graficznie stan zachowania róznordonści biologicznej na poziomie gatunkowym dla jednej wybranej grupy organizmów, z uwzględnieniem taksonów rzadkich, chronionych i zagrożonych
3,5
4,0
4,5
5,0
ROL_1A_O05-O_U02
prezentuje własne opracowania materiałów żródłowych i wymienia wyniki chronionych gatunków roślin, grzybów i zwierząt stanowiących o różnorodności biologicznej wybranych ekosystemów
2,0
3,0student przedstawia ustnie opracowanie materiałów źródłowych dotyczące zagrożeń dla zachowania właściwego stanu siedliska przyrodniczego na wybranym przykładzie
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
ROL_1A_O05-O_K01
student ma świadomość zagrożeń różnorodności biologicznej w wynikającej z nasilonej antropopresji w różnych typach krajobrazu kulturowego i rozumie potrzebę poszerzania swojej wiedzy aby świadomie chronić bioróżnorodność na różnych poziomach organizacjii żywych organizmów
2,0
3,0student jest świadomy zagrożeń dla zachowania różnorodności biologicznej na wszystkich poziomach organizacji życia i rozumie potrzebę stałego pogłębiania wiedzy o stanie środowiska przyrodniczego
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Andrzejweski R. Weigle A., Bioróżnorodność biologiczna Polski, Wyd. NFOŚ, Warszawa, 2003

Literatura dodatkowa

  1. Symonides E., Ochrona przyrody, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 2008

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Waloryzacja przyrodnicza jako podstawa oceny różnorodności biologicznejw krajobrazie2
T-A-2Rola gatunków wskaźnikowych w ocenie stanu siedlisk przyrodniczych2
T-A-3Gatunki inwazyjne zagrożeniem dla lokalnej różnorodności biologicznej1
T-A-4Podstawy podejmowania decyzji o potrzebie zwlaczania chwastów w łanie określonego gatunku rośliny uprawnej -określanie progów szkodliwosci i krytycznych okresów przebywania chwastów w łanie.2
T-A-5Komputerowe Systemy Wspomagania Decyzji, Zalecenia Ochrony Roślin -opracowywanie programów integrowanej walki z chwastami w podstwowych uprawach rolniczych, w róznych warunkach glebowych przy zróznicowanym składzie zbiorowisk chwastów.2
9

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Bioróżnorodność na różnych poziomach organizacji żywych organizmów2
T-W-2Różnorodność biologiczna Polski na tle Europy i świata1
T-W-3Prawo krajowe i międzynarodowe w ochronie różnorodności biologicznej1
T-W-4Krajobraz kulturowy - rodzaje, formy antropopresji, zagrożenia dla bioróżnorodności1
T-W-5Rola europejskiej sieci ekologicznej Natura2000 w zachowaniu różnorodności biologicznej2
T-W-6Rola monitoringów przyrodniczych w utrzymaniu różnorodności biologicznej2
T-W-7Chwasty i ich znaczenie w agrocenozach w aspekcie bioróżnorodności, a ich zwalczanie - korzyści wynikajace z obecnosci chwastów, szkodliwość gospodarcza chwastów2
T-W-8Czynniki oddziaływujące na produkcje nasion chwastów i reprodukcje z organów wegetatywnych. Potencjalne zachwaszczenie roślin rolniczych -glebowy bank nasion, czynniki wpływajace na zawartość i rozmieszczenie diaspor chwastów w warstwie ornej gleby2
T-W-9Stan i stopień zachwaszczenia łanu - zmiany różnorodności gatunkowej i liczebności chwastów wynikające z agrotechniki uprawianych roślin, gatunki dominujące, krytyczne okresy konkurencyjności chwastów, biologiczne i ekonomiczne progi szkodliwosci.2
T-W-10Metody ograniczania zachwaszczenia: zapobiegawcza,agrotechniczno-mechaniczana, ściółkowanie i niekonwencjonalne metody fizyczne, biologiczna i chemiczna. Znaczenie herbicydów w integrowanych programach ochrony roślin przy zachowaniu różnorodność gatunkowej agrocenoz3
18

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1uczestnictwo w zajęciach9
A-A-2przygotowanie do ćwiczeń audytoryjnych21
A-A-3konsultacje15
A-A-4przygotowanie do zaliczenia formy zajęć15
60
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1uczestnictwo w zajęciach20
A-W-2konsultacje6
A-W-3samodzielne studiowanie treści programowych10
A-W-4przygotowanie pisemnego opracowania wybranego tematu10
A-W-5przygotowanie do pisemnego zaliczenia przedmiotu12
A-W-6pisemne zaliczenie przedmiotu2
60
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaROL_1A_O05-O_W01definiuje pojęcie różnorodności biologicznej i wskazuje jej rolę w ochronie zasobów przyrodniczych w krajobrazie kulturowym
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówROL_1A_W06Zna i rozumie potrzebę zachowania, ochrony i konserwacji zasobów naturalnych
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR1A_W01ma podstawową wiedzę z zakresu biologii, chemii, matematyki, fizyki i nauk pokrewnych dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
R1A_W03ma ogólną wiedzę na temat biosfery, chemicznych i fizycznych procesów w niej zachodzących, właściwości surowców roślinnych i zwierzęcych, podstaw techniki i kształtowania środowiska dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
R1A_W04ma wiedzą ogólną o funkcjonowaniu organizmów żywych na różnych poziomach złożoności, przyrody nieożywionej oraz o technicznych zadaniach inżynierskich dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotuC-1Poznanie metod oceny różnorodności biologicznej na różnych poziomach organizacji żywych organizów oraz czynnej ochrony bioróżnorodności w krajobrazie kulturowym
Treści programoweT-W-3Prawo krajowe i międzynarodowe w ochronie różnorodności biologicznej
T-W-2Różnorodność biologiczna Polski na tle Europy i świata
T-W-4Krajobraz kulturowy - rodzaje, formy antropopresji, zagrożenia dla bioróżnorodności
T-W-1Bioróżnorodność na różnych poziomach organizacji żywych organizmów
T-W-7Chwasty i ich znaczenie w agrocenozach w aspekcie bioróżnorodności, a ich zwalczanie - korzyści wynikajace z obecnosci chwastów, szkodliwość gospodarcza chwastów
T-W-9Stan i stopień zachwaszczenia łanu - zmiany różnorodności gatunkowej i liczebności chwastów wynikające z agrotechniki uprawianych roślin, gatunki dominujące, krytyczne okresy konkurencyjności chwastów, biologiczne i ekonomiczne progi szkodliwosci.
T-W-10Metody ograniczania zachwaszczenia: zapobiegawcza,agrotechniczno-mechaniczana, ściółkowanie i niekonwencjonalne metody fizyczne, biologiczna i chemiczna. Znaczenie herbicydów w integrowanych programach ochrony roślin przy zachowaniu różnorodność gatunkowej agrocenoz
T-A-2Rola gatunków wskaźnikowych w ocenie stanu siedlisk przyrodniczych
Metody nauczaniaM-1wykład informacyjny z prezentacją multimedialną
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: sprawdzian pisemny
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0student potrafi zdefiniować pojęcie różnorodonści biologicznej i wskazać główne przyczyny jej utraty w krajobrazie kulturowym
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaROL_1A_O05-O_U01potrafi opisać i graficznie zilustrować stan różnorodności biologicznej różnych grup organizmów w krajobrazie rolniczym
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówROL_1A_U12Potrafi planować, przeprowadzać eksperymenty oraz wykonywać pomiary i symulacje komputerowe oraz wyciągać wnioski
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR1A_U08posiada umiejętność przygotowania typowych prac pisemnych w języku polskim i języku obcym, uznawanym za podstawowy dla dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów, dotyczących zagadnień szczegółowych, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych, a także różnych źródeł
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_U01potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, w tym pomiary i symulacje komputerowe, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski
Cel przedmiotuC-1Poznanie metod oceny różnorodności biologicznej na różnych poziomach organizacji żywych organizów oraz czynnej ochrony bioróżnorodności w krajobrazie kulturowym
Treści programoweT-W-6Rola monitoringów przyrodniczych w utrzymaniu różnorodności biologicznej
T-A-1Waloryzacja przyrodnicza jako podstawa oceny różnorodności biologicznejw krajobrazie
T-A-5Komputerowe Systemy Wspomagania Decyzji, Zalecenia Ochrony Roślin -opracowywanie programów integrowanej walki z chwastami w podstwowych uprawach rolniczych, w róznych warunkach glebowych przy zróznicowanym składzie zbiorowisk chwastów.
Metody nauczaniaM-1wykład informacyjny z prezentacją multimedialną
M-2studium przypadku
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: esej
S-3Ocena formująca: prezentacja ustna
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0student potrafi przedstawić ustnie oraz zilustrować graficznie stan zachowania róznordonści biologicznej na poziomie gatunkowym dla jednej wybranej grupy organizmów, z uwzględnieniem taksonów rzadkich, chronionych i zagrożonych
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaROL_1A_O05-O_U02prezentuje własne opracowania materiałów żródłowych i wymienia wyniki chronionych gatunków roślin, grzybów i zwierząt stanowiących o różnorodności biologicznej wybranych ekosystemów
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówROL_1A_U13Posiada umiejętność porozumiewania się z różnymi podmiotami w formie werbalnej, pisemnej i graficznej
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR1A_U02posiada umiejętność precyzyjnego porozumiewania się z różnymi podmiotami w formie werbalnej, pisemnej i graficznej
Cel przedmiotuC-1Poznanie metod oceny różnorodności biologicznej na różnych poziomach organizacji żywych organizów oraz czynnej ochrony bioróżnorodności w krajobrazie kulturowym
Treści programoweT-W-5Rola europejskiej sieci ekologicznej Natura2000 w zachowaniu różnorodności biologicznej
T-A-3Gatunki inwazyjne zagrożeniem dla lokalnej różnorodności biologicznej
T-A-2Rola gatunków wskaźnikowych w ocenie stanu siedlisk przyrodniczych
Metody nauczaniaM-1wykład informacyjny z prezentacją multimedialną
M-3analiza materiałów źródłowych
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: sprawdzian pisemny
S-1Ocena formująca: esej
S-3Ocena formująca: prezentacja ustna
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0student przedstawia ustnie opracowanie materiałów źródłowych dotyczące zagrożeń dla zachowania właściwego stanu siedliska przyrodniczego na wybranym przykładzie
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaROL_1A_O05-O_K01student ma świadomość zagrożeń różnorodności biologicznej w wynikającej z nasilonej antropopresji w różnych typach krajobrazu kulturowego i rozumie potrzebę poszerzania swojej wiedzy aby świadomie chronić bioróżnorodność na różnych poziomach organizacjii żywych organizmów
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówROL_1A_K06Ma świadomość ryzyka, potrafi ocenić skutki podejmowanej rolniczej działalności produkcyjnej i jej wpływ na środowisko przyrodnicze
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR1A_K06ma świadomość ryzyka i potrafi ocenić skutki wykonywanej działalności w zakresie szeroko rozumianego rolnictwa i środowiska
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_K01ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje
Cel przedmiotuC-1Poznanie metod oceny różnorodności biologicznej na różnych poziomach organizacji żywych organizów oraz czynnej ochrony bioróżnorodności w krajobrazie kulturowym
Treści programoweT-W-3Prawo krajowe i międzynarodowe w ochronie różnorodności biologicznej
T-W-2Różnorodność biologiczna Polski na tle Europy i świata
T-W-4Krajobraz kulturowy - rodzaje, formy antropopresji, zagrożenia dla bioróżnorodności
T-W-1Bioróżnorodność na różnych poziomach organizacji żywych organizmów
T-W-5Rola europejskiej sieci ekologicznej Natura2000 w zachowaniu różnorodności biologicznej
T-W-6Rola monitoringów przyrodniczych w utrzymaniu różnorodności biologicznej
T-A-3Gatunki inwazyjne zagrożeniem dla lokalnej różnorodności biologicznej
T-A-1Waloryzacja przyrodnicza jako podstawa oceny różnorodności biologicznejw krajobrazie
T-A-2Rola gatunków wskaźnikowych w ocenie stanu siedlisk przyrodniczych
T-A-4Podstawy podejmowania decyzji o potrzebie zwlaczania chwastów w łanie określonego gatunku rośliny uprawnej -określanie progów szkodliwosci i krytycznych okresów przebywania chwastów w łanie.
Metody nauczaniaM-1wykład informacyjny z prezentacją multimedialną
M-2studium przypadku
M-3analiza materiałów źródłowych
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: sprawdzian pisemny
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0student jest świadomy zagrożeń dla zachowania różnorodności biologicznej na wszystkich poziomach organizacji życia i rozumie potrzebę stałego pogłębiania wiedzy o stanie środowiska przyrodniczego
3,5
4,0
4,5
5,0