Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biologia (N2)
Sylabus przedmiotu Metodologia nauk przyrodniczych:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Biologia | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia niestacjonarne | Poziom | drugiego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | magister | ||
| Obszary studiów | nauki przyrodnicze | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Metodologia nauk przyrodniczych | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Studium Nauk Humanistycznych i Pedagogicznych | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Anna Sammel <Anna.Sammel@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | |||
| ECTS (planowane) | 2,0 | ECTS (formy) | 2,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Treści przedmiotu powiązane są z wybranymi zagadnieniami z zakresu filozofii, etyki, socjologii, psychologii oraz ogólnej metodologii nauk. |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Celem zajęć jest zapoznanie studentów z problematykę metodologiczną nauk przyrodniczych na tle ogólnej metodologii nauk (specyfika wiedzy naukowej, język badawczy, relacje między teorią i empirią). |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Racjonalne i nieracjonalne źródła przekonań. Obiektywne i subiektywne źródła rozumowania. Percepcja a teoria. Problemy percepcji i relatywizmu. Wiedza naukowa i poznanie naukowe. | 1 |
| T-A-2 | Metanaukowe tendencje badawcze w problematyce odkrycia naukowego (tendencja historyczna, psychologiczna, epistemologiczna, metodologiczna). | 1 |
| T-A-3 | Język jako twór kulturowy i system znaków formalnych. Semiotyczne funkcje wyrażeń. Rodzaje wyrażeń ze względu na znaczenie. Zdania – charakterystyka semiotyczna i rodzaje | 1 |
| T-A-4 | Definicje – rodzaje i znaczenie Pojęcie, treść, podział i zakres nazw. Struktura i rodzaje pytań. Warunki dobrze postawionego pytania. Rodzaje odpowiedzi. | 1 |
| T-A-5 | Dowodzenie, rozstrzyganie (sprawdzanie), wyjaśnianie (dedukcyjne, indukcyjne). Wyjaśnianie a prawdziwość. Proces rozumowania. Rozumowanie proste i złożone. Błędy rozumowania Projekt badań i etapy jego realizacji. | 1 |
| 5 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Wieloznaczność terminu „nauka". Epistemologiczna charakterystyka nauki (wiedza potoczna a wiedza naukowa). | 1 |
| T-W-2 | Dzieje pojmowania nauki. Historia pojęcia nauka (m.in. starożytność i średniowiecze, czasy nowożytne, pozytywizm, neopozytywizm, nowa filozofia nauki). | 1 |
| T-W-3 | Nauka w społeczeństwie i kulturze. Rozmaitość i jedność nauk (podziały nauk). Integracja nauki i współpraca naukowo-badawcza. | 1 |
| T-W-4 | Cele i aspekty nauki. | 1 |
| T-W-5 | Metodologiczne osobliwości (odrębności) nauk (nauki aprioryczno-dedukcyjne, empiryczno-indukcyjne, nauki humanistyczne i przyrodnicze, nauki praktyczne i teoretyczne). | 1 |
| T-W-6 | Zarys dziejów nauk przyrodniczych w Polsce. | 1 |
| T-W-7 | Metody naukowe (dedukcyjne i indukcyjne) – znaczenie i możliwość zastosowania. | 1 |
| T-W-8 | Odkrycie naukowe. | 1 |
| T-W-9 | Rewolucje naukowe w dziejach ludzkości i współczesne modyfikacje ich znaczenia. | 1 |
| T-W-10 | Nauka a etyka. Kodeks dobrych praktyk uczelni akademickich. | 1 |
| 10 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | Udział studenta w zajęciach. | 5 |
| A-A-2 | Samodzielne studiowanie tematyki ćwiczeń. | 15 |
| A-A-3 | Przygotowanie do zaliczenia | 9 |
| A-A-4 | Udział w konsultacjach | 1 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Udział studenta w wykładach | 10 |
| A-W-2 | Samodzielne studiowanie tematyki wykładów | 13 |
| A-W-3 | Przygotowanie do zaliczenia | 6 |
| A-W-4 | Udział w konsultacjach | 1 |
| 30 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Metody problemowe (klasyczna metoda problemowa). |
| M-2 | Metody aktywizujące (dyskusja dydaktyczna, metoda przypadków, burza mózgów). |
| M-3 | Metody podające (objaśnienie, wyjaśnienie). |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Ocena aktywności studenta na wykładach i ćwiczeniach. |
| S-2 | Ocena podsumowująca: Piseme zaliczenie treści ćwiczeń i wykładów. |
| S-3 | Ocena podsumowująca: Prezentacja dotycząca tematyki wykładów. |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_2A_BL-S2-B1_W01 Student zna podstawowe pojęcia z zakresu metodologii nauk ze szczególnym uwzględnieniem nauk przyrodniczych oraz opisuje historyczno-filozoficzne uwarunkowania ich rozwoju. | BL_2A_W18, BL_2A_W15, BL_2A_W21 | — | C-1 | T-A-4, T-W-6, T-W-9, T-W-1, T-W-4, T-W-2, T-W-3, T-W-5, T-W-8, T-W-7 | M-1, M-3, M-2 | S-1, S-3, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_2A_BL-S2-B1_U01 Student samodzielnie analizuje opracowania dotyczące metodologii nauk przyrodniczych i formułuje na ich podstawie wnioski. | BL_2A_U17, BL_2A_U02, BL_2A_U01 | — | C-1 | T-A-5, T-A-1, T-A-2, T-A-3, T-W-6, T-W-9, T-W-5, T-W-8, T-W-7 | M-1, M-3, M-2 | S-1, S-3, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_2A_BL-S2-B1_K01 Student rozumie konieczność obiektywnego interpretowania zjawisk i procesów przyrodniczych w oparciu o dostępne źródła naukowe oraz przejawia zainteresowanie samodzielnym zdobywaniem wiedzy. | BL_2A_K01, BL_2A_K08, BL_2A_K03, BL_2A_K02 | — | C-1 | T-W-1, T-W-4, T-W-10 | M-1, M-3, M-2 | S-1, S-3 |
| BL_2A_BL-S2-B1_K02 Student ma świadomość znaczenia przestrzegania zasad etycznych w pracy naukowej, zawodowej oraz życiu społecznym. | BL_2A_K04 | — | C-1 | T-W-1, T-W-4, T-W-10 | M-1, M-3, M-2 | S-1, S-3 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BL_2A_BL-S2-B1_W01 Student zna podstawowe pojęcia z zakresu metodologii nauk ze szczególnym uwzględnieniem nauk przyrodniczych oraz opisuje historyczno-filozoficzne uwarunkowania ich rozwoju. | 2,0 | Student nie zna podstawowych pojęć omawianych w trakcie wykładów i ćwiczeń, nie jest zainteresowany samodzielnym pogłębianiem wiedzy z zakresu wiadomości dotyczących metodologii nauk przyrodniczych. |
| 3,0 | Student przyswoił podstawowy materiał programowy, popełnia jednak wiele błędów i wykazuje niewielkie zainteresowanie samodzielnym zdobywaniem wiedzy. | |
| 3,5 | Student przyswoił podstawowy materiał programowy, sporadycznie popełnia błędy i wykazuje zainteresowanie samodzielnym zdobywaniem wiedzy. | |
| 4,0 | Student opanował materiał programowy, sporadycznie popełnia błędy, wykazuje duże zainteresowanie samodzielnym zdobywaniem wiedzy, podejmuje dyskusję i dzieli się z grupą swoimi przemyśleniami. | |
| 4,5 | Student opanował wszystkie treści programowe, nie popełnia błędów merytorycznych, wykazuje duże zainteresowanie samodzielnym zdobywaniem wiedzy, poszukuje dodakowej literatury zwiazanej z przedmiotem. Chętnie podejmuje dyskusję i dzieli się swoimi przemyśleniami z grupą. | |
| 5,0 | Student opanował wszystkie treści omawiane w trakcie wykładów i ćwiczeń oraz wykracza w zakresie wiadomości poza materiał programowy, nie popełnia żadnych błędów merytorycznych w zakresie treści , wykazuje duże zainteresowanie samodzielnym zdobywaniem wiedzy, poszukuje dodatkowej literatury zwiazanej z przedmiotem. Chętnie podejmuje dyskusję i dzieli się swoimi przemyśleniami. |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BL_2A_BL-S2-B1_U01 Student samodzielnie analizuje opracowania dotyczące metodologii nauk przyrodniczych i formułuje na ich podstawie wnioski. | 2,0 | Student nie potrafi poprawnie posługiwać się pojęciami z zakresu metodologii nauk przyrodniczych i nie jest zainteresowany samodzielnym analizowaniem zagadnień dotyczących tematyki wykładów i ćwiczeń. |
| 3,0 | Student posługuje się poprawnie podstawowymi pojęciami, popełnia jednak wiele błędów i wykazuje niewielkie zainteresowanie samodzielnym zdobywaniem wiedzy. | |
| 3,5 | Student posługuje się poprawnie wszystkimi poznanymi pojęciami, sporadycznie popełnia błędy i wykazuje zainteresowanie samodzielnym zdobywaniem wiedzy. | |
| 4,0 | Student posługuje się poprawnie wszystkimi poznanymi pojęciami, popełnia niewielkie błędy, samodzielnie analizuje dostępne opracowania dotyczące treści wykładów i ćwiczeń oraz próbuje na ich podstawie formułować wnioski. | |
| 4,5 | Student posługuje się poprawnie wszystkimi poznanymi pojęciami, nie popełnia błędów, samodzielnie analizuje opracowania dotyczące treści wykładów i ćwiczeń oraz na ich podstawie formułuje wnioski. Podejmuje dyskusję i dzieli się z grupą swoimi przemyśleniami. | |
| 5,0 | Student posługuje się poprawnie wszystkimi pojęciami omawianymi w trakcie wykładów oraz pojęciami wykraczającymi poza materiał programowy, nie popełnia żadnych błędów merytorycznych w zakresie treści, wykazuje duże zainteresowanie zdobywaniem wiedzy. Chętnie omawia analizowane samodzielnie opracowania, formułuje na ich podstawie wnioski oraz podejmuje dyskusję i dzieli się swoimi przemyśleniami. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BL_2A_BL-S2-B1_K01 Student rozumie konieczność obiektywnego interpretowania zjawisk i procesów przyrodniczych w oparciu o dostępne źródła naukowe oraz przejawia zainteresowanie samodzielnym zdobywaniem wiedzy. | 2,0 | Student unika podejmowania samodzielnych działań, nie wykazuje inicjatywy i przejawia obojętną postawę wobec możliwości samokształcenia oraz poleceń osoby prowadzącej zajęcia. W trakcie prac zespołowych student nie potrafi zaplanować i wykonać pracy na żadnym z jej etapów. |
| 3,0 | Student nie unika podejmowania samodzielnych działań w zakresie samokształcenia, ale nie podejmuje ich z własnej inicjatywy. W trakcie prac zespołowych student planuje i wykonuje pracę na każdym z jej etapów w sposób nieudolny i mało samodzielny. | |
| 3,5 | Student nie unika podejmowania samodzielnych działań, ale niechętnie podejmuje je z własnej woli. Dość szybko przystosowuje do procesu dydaktycznego i poleceń wykładowcy. Akceptuje poglądy innych osób, ale sporadycznie zabiera głos w dyskusji i wypowiada się na tematy poruszane w trakcie wykładów i ćwiczeń. W trakcie prac zespołowych student planuje i wykonuje pracę na każdym z jej etapów na poziomie podstawowym. | |
| 4,0 | Student szybko dostosowuje się do sytuacji dydaktycznych w trakcie wykładów. Podejmuje działania samokształceniowe z własnej woli, ale nie angażuje się spontanicznie. Akceptuje poglądy innych osób, często zabiera głos w dyskusji i wypowiada się na tematy poruszane w trakcie zajęć. W trakcie prac zespołowych student planuje i wykonuje pracę na każdym z jej etapów na poziomie rozszerzonym, chętnie współpracuje z innymi członkami zespołu. | |
| 4,5 | Student szybko dostosowuje się do sytuacji dydaktycznych w trakcie wykładów. Chętnie podejmuje działania samokształceniowe, akceptuje poglądy innych osób, często zabiera głos w dyskusji i wypowiada się na tematy poruszane w trakcie zajęć. W trakcie prac zespołowych student samodzielnie planuje i wykonuje pracę na każdym z jej etapów na poziomie rozszerzonym, chętnie współpracuje z innymi członkami zespołu. Dba o terminowość i sposób prezentacji wyników pracy własnej lub zespołowej. | |
| 5,0 | Student bardzo szybko dostosowuje się do sytuacji dydaktycznych w trakcie wykładów. Chętnie podejmuje działania samokształceniowe, jest dociekliwy poznawczo, akceptuje poglądy innych osób, bardzo często zabiera głos w dyskusji i wypowiada się na tematy poruszane w trakcie zajęć. W trakcie prac zespołowych student potrafi samodzielnie zaplanować i sprecyzować cele, a także rozdzielić zadania między członków zespołu oraz motywować ich do działania. Dba o terminowość i sposób prezentacji wyników pracy własnej lub zespołowej. | |
| BL_2A_BL-S2-B1_K02 Student ma świadomość znaczenia przestrzegania zasad etycznych w pracy naukowej, zawodowej oraz życiu społecznym. | 2,0 | Student unika podejmowania samodzielnych działań, nie wykazuje inicjatywy i przejawia obojętną postawę wobec możliwości samokształcenia oraz poleceń osoby prowadzącej zajęcia. |
| 3,0 | Student nie unika podejmowania samodzielnych działań w zakresie samokształcenia, ale nie podejmuje ich z własnej inicjatywy. | |
| 3,5 | Student nie unika podejmowania samodzielnych działań, ale niechętnie podejmuje je z własnej woli. Dość szybko przystosowuje do procesu dydaktycznego i poleceń wykładowcy. Akceptuje poglądy innych osób, ale sporadycznie zabiera głos w dyskusji i wypowiada się na tematy poruszane w trakcie wykładów i ćwiczeń. | |
| 4,0 | Student szybko dostosowuje się do sytuacji dydaktycznych w trakcie wykładów. Podejmuje działania samokształceniowe z własnej woli, ale nie angażuje się spontanicznie. Akceptuje poglądy innych osób, często zabiera głos w dyskusji i wypowiada się na tematy poruszane w trakcie zajęć. | |
| 4,5 | Student szybko dostosowuje się do sytuacji dydaktycznych w trakcie wykładów. Chętnie podejmuje działania samokształceniowe, akceptuje poglądy innych osób, często zabiera głos w dyskusji i wypowiada się na tematy poruszane w trakcie zajęć. | |
| 5,0 | Student bardzo szybko dostosowuje się do sytuacji dydaktycznych w trakcie wykładów. Chętnie podejmuje działania samokształceniowe, jest dociekliwy poznawczo, akceptuje poglądy innych osób, bardzo często zabiera głos w dyskusji i wypowiada się na tematy poruszane w trakcie zajęć. |
Literatura podstawowa
- Grobler A., Metodologia nauk, Wydawnictwo Znak, Kraków, 2006
- Hajduk Z., Metodologia nauk przyrodniczych, Wydawnictwo KUL, Lublin, 2002
- Kamiński S., Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk, Wydawnictwo TN KUL, Lublin, 1992
Literatura dodatkowa
- Hajduk Z., Ogólna metodologia nauk, Wydawnictwo KUL, Lublin, 2007
- Hempel C. G., Filozofia nauk przyrodniczych, Wydawnictwo ALETHEIA, Kraków, 2001
- Maślankiewicz K. (red.), Zarys dziejów nauk przyrodniczych w Polsce, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa, 1983