Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biologia (S1)
Sylabus przedmiotu Ekofizjologia zwierząt:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Biologia | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | licencjat | ||
| Obszary studiów | nauki przyrodnicze | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Ekofizjologia zwierząt | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Fizjologii, Cytobiologii i Proteomiki | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Katarzyna Michałek <Katarzyna.Michalek@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | |||
| ECTS (planowane) | 2,0 | ECTS (formy) | 2,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | 6 | Grupa obieralna | 1 |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Znajomość podstaw fizjologii zwierząt. |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie studentów z adaptacyjnymi zmianami czynności narzadów i układów organizmów do życia w różnych warunkach środowiska. Przedstawienie studentom wpływu czynników środowiska zewnętrznego na organizmy żywe. Przedstawienie studentom zależności między przebiegiem procesów życiowych organizmów a zmianami zachodzącymi w środowisku zewnętrznym. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Możliwości adaptacyjne organizmu do życia w skrajnych warunkach środowiska. Skutki przekraczania granic przystosowania. Konsekwencje przekraczania granic przystosowania. Przykłady przekraczania granic przystosowania. | 2 |
| T-A-2 | Zwierzęta oddychające powietrzem, typy narządów oddechowych (skrzela, płuca, tchawki), rola skóry w oddychaniu. Zwierzęta nurkujące, ryby oddychające powietrzem, oddychanie zarodków i piskląt w jajach. Krzywe dysocjacji tlenu (wpływ temperatury, wpływ dwutlenku węgla i pH, wpływ fosforanów organicznych). Krzywa dysocjacji krwi płodowej. Wpływ wysokości n.p.m na krzywe dysocjacji tlenu. Transport dwutlenku węgla we krwi. | 2 |
| T-A-3 | Trawienie wewnątrz i zewnątrzkomórkowe, trawienie enzymatyczne, trawienie symbiotyczne. Koprofagia. Specyficzne potrzeby żywieniowe Ewolucyjne sposoby obrony przed pożarciem. Czy wosk jest dobrym pokarmem? Drewno jako pokarm. Trucizny roślinne. Tempo metaboliczne u różnych gatunków zwierząt. Magazynowanie energii w postaci glikogenu i tłuszczu. Wpływ stężenia tlenu na szybkość metabolizmu. Zmiany przystosowawcze do niskich stężeń tlenu. Metabolizm beztlenowy (glikoliza i inne szlaki metaboliczne). | 2 |
| T-A-4 | Rola wody w organizmie zwierząt. Bilans wodny w różnych okresach życia i stanach fizjologicznych. Przystosowanie organizmu do magazynowania i oszczędzania wody. Temperatura otoczenia a gospodarka wodna organizmu. Mechanizm pragnienia. Typy narządów wydalniczych. Wodniczki tętniące. Protonefrydia i metanefrydia. Cewki Malpighiego. Nerki kręgowców. | 2 |
| T-A-5 | Monitoring stanu zdrowia zwierząt i środowiska. Świadome i kierunkowe działanie modyfikujące czynniki środowiskowe najintensywniej oddziałujące na organizm zwierząt w danym ekosystemie. Inżynieria środowiskowa. | 2 |
| 10 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Zmiany przystosowawcze organizmu do życia w różnych warunkach środowiska. Środowiskowe modyfikacje czynności komórek (np. produkcji enzymów, przekazywania informacji genetycznej, reaktywności receptorów). | 2 |
| T-W-2 | Adaptacyjne różnice w procesie pobierania tlenu i uwalniania dwutlenku węgla. Zwierzęta oddychające w wodzie, wentylacja skrzeli, wymiana gazowa a przepływ wody, przepływ przeciwprądowy. Rodzaje barwników oddechowych (hemocyjanina, hemerytryna, chlorokruoryna, hemoglobina). Wielkość i kształt krwinek czerwonych. | 2 |
| T-W-3 | Krążenie występujące u kręgowców. Przestrzenie wodne organizmu a objętość krwi. Typy układów krążenia (smoczkouste, ryby, ryby dwudyszne, płazy, gady, ptaki i ssaki). Krążenie występujące u bezkręgowców. Wielkość serca kręgowców, częstotliwość skurczów serca i pojemność minutowa. | 2 |
| T-W-4 | Istota termoregulacji zwierząt stałocieplnych. Mechanizmy termoregulacyjne u zwierząt zmiennocieplnych. Fizjologiczne skutki zmiany temperatury.Przyczyny śmierci cieplnej. Tolerancja na chłód i zamarzanie, odporność na zimno. Ekstremalne wartości temperatury: granice przeżywalności. Zwierzęta wytrzymałe na zamarzanie. Różnice geograficzne a adaptacja sezonowa. Aklimatyzacja termiczna a szybkość metabolizmu. Mechanizmy termoregulacyjne u noworodków różnych gatunków zwierząt (typ tyroksynowy, pośredni i noradrenalinowy noworodka). Hibernacja i estywacja. | 2 |
| T-W-5 | Definicja trucizny, wchłanianie, metabolizm i wydalanie substancji toksycznych. Skutki działania wybranych substancji toksycznych (azotany i azotyny, związki siarki i fluoru, metale ciężkie, herbicydy, fungicydy, defolianty). Czynniki toksyczne pojawiające się w związku działalnością człowieka. Wpływ zanieczyszczeń i skażeń środowiska na organizm. Chemizacja rolnictwa a zdrowie i produkcyjność zwierząt. Działanie promieni nadfioletowych na organizm, ochronna rola powłoki ozonowej. | 2 |
| 10 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | Udział studenta w ćwiczeniach audytoryjnych | 10 |
| A-A-2 | Samodzielne przygotowanie studentów do ćwiczeń audytoryjnych. | 10 |
| A-A-3 | Samodzielne opracowanie i przedstawienie wybranych zagadnień. | 5 |
| A-A-4 | Przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń audytoryjnych. | 5 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Udział studenta w wykładach. | 10 |
| A-W-2 | Samodzielne studiowanie tematyki wykładów. | 10 |
| A-W-3 | Przygotowannie do zaliczenia treści z wykładów. | 10 |
| 30 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne |
| M-2 | Prezentacje multimedialne z wykorzystaniem komputera i rzutnika |
| M-3 | Praca w grupach |
| M-4 | Dyskusja dydaktyczna |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Ocena aktywności studentów na zajęciach. |
| S-2 | Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie ćwiczeń audytoryjnych |
| S-3 | Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie wykładów |
| S-4 | Ocena formująca: Ocena za przygotowanie prezentacji multimedialnej oraz omówienia wybranego tematu zajęć audytoryjnych. |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_1A_BL-S-O4.1_W01 Student jest w stanie scharaktryzować i wytłumaczyć fizjologiczne mechanizmy podstawowych procesów życiowych u bezkręgowców i kręgowców | BL_1A_W05 | — | C-1 | T-W-2, T-W-1, T-W-4, T-W-5, T-W-3 | M-1, M-2, M-3, M-4 | S-2, S-3, S-1, S-4 |
| BL_1A_BL-S-O4.1_W02 Student jest w stanie wskazać i objaśnić fizjologiczne przystosowania zwierząt do życia w róźnych warunkach środowiska przyrodniczego | BL_1A_W12 | — | C-1 | T-A-1, T-A-4, T-A-3, T-A-2, T-W-2, T-W-1, T-W-4, T-W-5, T-W-3 | M-1, M-2, M-3, M-4 | S-2, S-3, S-1, S-4 |
| BL_1A_BL-S-O4.1_W04 Student jest w stanie scharakteryzować wpływ czynników środowiska przyrodniczego na organizm | BL_1A_W14 | — | C-1 | T-A-1, T-A-4, T-A-3, T-A-5, T-A-2, T-W-2, T-W-1, T-W-4, T-W-5, T-W-3 | M-1, M-2, M-3, M-4 | S-2, S-3, S-1, S-4 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_1A_BL-S-O4.1_U01 Student potrafi wskazać różnice w czynności określonych narządów i układów i poszczególnych gatunków zwierząt. Student potrafi określić strategię zmian przystosowawczych organizmów do życia w różnych warunkach środowiska. Student umie omówić wpływ czynników środowiska zewnętrznego na organizm. | BL_1A_U07 | — | C-1 | T-A-1, T-A-4, T-A-3, T-A-5, T-A-2, T-W-2, T-W-1, T-W-4, T-W-5, T-W-3 | M-1, M-2, M-3, M-4 | S-2, S-3, S-1, S-4 |
| BL_1A_BL-S-O4.1_U02 Student rozumie podstawowe mechanizmy procesów determinujących funkcje życiowe. | BL_1A_U06 | — | C-1 | T-A-1, T-A-4, T-A-3, T-A-5, T-A-2, T-W-2, T-W-1, T-W-4, T-W-5, T-W-3 | M-1, M-2, M-3, M-4 | S-2, S-3, S-1, S-4 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_1A_BL-S-O4.1_K01 Student przejawia aktywny udział i zdyscyplinowanie w pracy indywidualnej oraz grupowej. | BL_1A_K03 | — | C-1 | T-A-1, T-A-4, T-A-5, T-A-2, T-W-2, T-W-1, T-W-4, T-W-5, T-W-3 | M-3, M-4 | S-1 |
| BL_1A_BL-S-O4.1_K02 Student ma otwartą i poszukującą postawę ogólnego i kierunkowego kształtowania i rozwijania własnej aktywności poznawczej w oparciu o różne naukowe źródła informacji. | BL_1A_K01, BL_1A_K05 | — | C-1 | T-A-1, T-A-4, T-A-3, T-A-5, T-A-2, T-W-2, T-W-1, T-W-4, T-W-5, T-W-3 | M-3, M-4 | S-1, S-4 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BL_1A_BL-S-O4.1_W01 Student jest w stanie scharaktryzować i wytłumaczyć fizjologiczne mechanizmy podstawowych procesów życiowych u bezkręgowców i kręgowców | 2,0 | Student nie potrafi wymienić, scharakteryzować i wytłumaczyć fizjologiczne mechanizmy procesów życiowych u bezkręgowców i kręgowców |
| 3,0 | Student potrafi tylko wymienić fizjologiczne mechanizmy procesów życiowych u bezkręgowców i kręgowców | |
| 3,5 | Student potrafi wymienic i krótko scharakteryzować wybrane fizjologiczne mechanizmy procesów życiowych u bezkręgowców i kręgowców | |
| 4,0 | Student w stopniu dobrym potrafi scharakteryzować i wytłumaczyć omawiane podczas zajęć fizjologiczne mechanizmy procesów życiowych u bezkręgowców i kręgowców | |
| 4,5 | Student potrafi scharakteryzować i wytlumaczyć prawie wszystkie omawiane podczas zajęć fizjologiczne mechanizmy procesów życiowych u bezkręgowców i kręgowców. | |
| 5,0 | Student w stopniu bardzo dobrym potrafi scharakteryzować i wytlumaczyć wszystkie omawiane podczas zajęć fizjologiczne mechanizmy procesów życiowych u bezkręgowców i kręgowców. | |
| BL_1A_BL-S-O4.1_W02 Student jest w stanie wskazać i objaśnić fizjologiczne przystosowania zwierząt do życia w róźnych warunkach środowiska przyrodniczego | 2,0 | Student nie potrafi wskazać ani objaśnić omawianych na zajęciach fizjologicznych przystosowań zwierząt do życia w różnych warunkach środowiska |
| 3,0 | Student potrafi wymienić tylko niektore z omawianych na zajęciach fizjologicznych przystosowań zwierząt do życia w różnych warunkach środowiska | |
| 3,5 | Student potrafi tylko wymienić omawiane na zajęciach fizjologiczne przystosowania zwierząt do życia w różnych warunkach środowiska | |
| 4,0 | Student w stopniu dobrym potrafi wskazać i objaśnić omawiane na zajęciach fizjologiczne przystosowania zwierząt do życia w różnych warunkach środowiska | |
| 4,5 | Student w stopniu bardzo dobrym potrafi wskazać i objaśnić prawie wszystkie omawiane na zajęciach fizjologiczne przystosowania zwierząt do życia w różnych warunkach środowiska | |
| 5,0 | Student w stopniu bardzo dobrym potrafi wskazać i objaśnić omawiane na zajęciach fizjologiczne przystosowania zwierząt do życia w różnych warunkach środowiska | |
| BL_1A_BL-S-O4.1_W04 Student jest w stanie scharakteryzować wpływ czynników środowiska przyrodniczego na organizm | 2,0 | Student nie jest w stanie wymienić i scharakteryzować czynniki środowiska przyrodniczego na arganizm |
| 3,0 | Student jest w stanie wymienić kilka czynnikow środowiska przyrodniczego, które mogą wpływać na organizm | |
| 3,5 | Student jest w stanie wymienić wpływ niektórych z omawianych na zajęciach czynnikow środowiska przyrodniczego na organizm | |
| 4,0 | Student w jest w stanie scharakteryzować wpływ wybranych z omawianych na zajęciach czynnikow środowiska przyrodniczego na organizm | |
| 4,5 | Student w stopniu dobrym jest w stanie scharakteryzować wpływ wszystkich omawianych na zajęciach czynnikow środowiska przyrodniczego na organizm | |
| 5,0 | Student w stopniu bardzo dobrym jest w stanie scharakteryzować wpływ wszystkich omawianych na zajęciach czynnikow środowiska przyrodniczego na organizm |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BL_1A_BL-S-O4.1_U01 Student potrafi wskazać różnice w czynności określonych narządów i układów i poszczególnych gatunków zwierząt. Student potrafi określić strategię zmian przystosowawczych organizmów do życia w różnych warunkach środowiska. Student umie omówić wpływ czynników środowiska zewnętrznego na organizm. | 2,0 | Student nie potrafi wskazać różnic w czynności określonych narządów i układów poszczegolnych gatunków zwierząt. Student nie potrafi okreslić zmian przystosowawczych organizmów do życia w różnych warunkach środowiska. Student nie potrafi omowić wpływu środowiska zewnętrznego na organizm. |
| 3,0 | Student potrafi wskazać kilka różnic w czynności określonych narządów i układów poszczegolnych gatunków zwierząt. | |
| 3,5 | Student potrafi wskazać kilka różnic w czynności określonych narządów i układów poszczegolnych gatunków zwierząt. Student potrafi określić wybrane zmiany przystosowawcze organizmów do życia w różnych warunkach środowiska. | |
| 4,0 | Student potrafi w stopniu dobrym wskazać różnic w czynności określonych narządów i układów poszczegolnych gatunków zwierząt. Student potrafi określić zmian przystosowawczych organizmów do życia w różnych warunkach środowiska. | |
| 4,5 | Student potrafi wskazać różnic w czynności określonych narządów i układów poszczegolnych gatunków zwierząt. Student potrafi określić zmiany przystosowawczych organizmów do życia w różnych warunkach środowiska. | |
| 5,0 | Student potrafi w stopniu bardzo dobrym wskazać różnic w czynności określonych narządów i układów poszczegolnych gatunków zwierząt. Student bardzo dobrze potrafi określić zmiany przystosowawczych organizmów do życia w różnych warunkach środowiska. Student bardzo dobrze potrafi omówić wpływu środowiska zewnętrznego na organizm. | |
| BL_1A_BL-S-O4.1_U02 Student rozumie podstawowe mechanizmy procesów determinujących funkcje życiowe. | 2,0 | Student nie rozumie i nie objaśnia podstawowych mechanizmów determinujących funkcje życiowe. |
| 3,0 | Student rozumie wymagane minimum z omawianych na zajęciach podstawowych mechanizmów determinujących funkcje życiowe | |
| 3,5 | Student rozumie kilka z omawianych podczas zajęć podstawowych mechanizmów determinujących funkcje życiowe. | |
| 4,0 | Student w stopniu dobrym rozumie i objaśnia podstawowe mechanizmy determinujące funkcjie życiowe. | |
| 4,5 | Student rozumie i wyjaśnia prawie wszystkie z omawianych na zajeciach podstawowych mechanizmów determinujących funkcje życiowe. | |
| 5,0 | Student w stopniu bardzo dobrym rozumie i objasnia wszystkie omawiane na zajęciach podstawowe mechanizmy determinujące funkcje życiowe. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BL_1A_BL-S-O4.1_K01 Student przejawia aktywny udział i zdyscyplinowanie w pracy indywidualnej oraz grupowej. | 2,0 | Student nie przejawia aktywnego udziału i zdyscyplinowania w pracy indywidualnej oraz grupowej. |
| 3,0 | Student przejawia w stopniu dostatecznym aktywny udział i zdyscyplinowanie w pracy indywidualnej oraz grupowej. | |
| 3,5 | Student przejawia w wystarczający udział w pracy indywidualnej oraz grupowej. | |
| 4,0 | Student przejawia w stopniu dobrym aktywny udziałw pracy indywidualnej oraz grupowej. | |
| 4,5 | Student przejawia aktywny udział i zdyscyplinowanie w pracy indywidualnej oraz grupowej. | |
| 5,0 | Student przejawia w stopniu bardzo dobrym aktywny udział i zdyscyplinowanie w pracy indywidualnej oraz grupowej. | |
| BL_1A_BL-S-O4.1_K02 Student ma otwartą i poszukującą postawę ogólnego i kierunkowego kształtowania i rozwijania własnej aktywności poznawczej w oparciu o różne naukowe źródła informacji. | 2,0 | Student nie ma otwartej i poszukującej postawy ogólnego i kierunkowego kształtowania i rozwijania własnej aktywności poznawczej w oparciu o różne naukowe źródła informacji. |
| 3,0 | Student w stopniu dostatetcznym ma otwartą i poszukującą postawę ogólnego i kierunkowego kształtowania i rozwijania własnej aktywności poznawczej w oparciu o różne naukowe źródła informacji. | |
| 3,5 | Student w stopniu wystarczającym ma otwartą i poszukującą postawę ogólnego i kierunkowego kształtowania i rozwijania własnej aktywności poznawczej w oparciu o różne naukowe źródła informacji. | |
| 4,0 | Student w stopniu dobrym ma otwartą i poszukującą postawę ogólnego i kierunkowego kształtowania i rozwijania własnej aktywności poznawczej w oparciu o różne naukowe źródła informacji. | |
| 4,5 | Student ma otwartą i poszukującą postawę ogólnego i kierunkowego kształtowania i rozwijania własnej aktywności poznawczej w oparciu o różne naukowe źródła informacji. | |
| 5,0 | Student w stopniu bardzo dobrym ma otwartą i poszukującą postawę ogólnego i kierunkowego kształtowania i rozwijania własnej aktywności poznawczej w oparciu o różne naukowe źródła informacji. |
Literatura podstawowa
- Knut Schmidt- Nielsen, Fizjologia zwierząt. Adaptacja do środowiska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1997, 4
- Stanisław Kozłowski, Granice przystosowania, Wiedza Powszechna, Warszawa, 1986
Literatura dodatkowa
- Pat Willmer, Graham Stone, Ian Johnstone, Enivoronmental physiology of animals, John Wiley And Sons, 2009, 2
- Christopher D. Moyes, Patricia M. Schulte, Principles of animal physiology, Pearson/Benjamin Cummings, 2008