Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biologia (S1)

Sylabus przedmiotu Fizjologia zwierząt:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Biologia
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta licencjat
Obszary studiów nauki przyrodnicze
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Fizjologia zwierząt
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Katedra Fizjologii, Cytobiologii i Proteomiki
Nauczyciel odpowiedzialny Wiesław Skrzypczak <Wieslaw.Skrzypczak@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Alicja Dratwa-Chałupnik <Alicja.Dratwa-Chalupnik@zut.edu.pl>, Agnieszka Herosimczyk <Agnieszka.Herosimczyk@zut.edu.pl>, Adam Lepczyński <Adam.Lepczynski@zut.edu.pl>, Katarzyna Michałek <Katarzyna.Michalek@zut.edu.pl>, Małgorzata Ożgo <Malgorzata.Ozgo@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 4,0 ECTS (formy) 4,0
Forma zaliczenia egzamin Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA3 10 1,00,30zaliczenie
wykładyW3 15 1,50,40egzamin
laboratoriaL3 20 1,50,30zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Podstawowa wiedza z zakresu biologii komórki.
W-2Podstawowa wiedza z zakresu anatomii zwierząt.
W-3Podstawowa wiedza z zakresu biochemii.

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Zapoznanie studentów z funkcją głównych narządów i układów organizmu.
C-2Zapoznanie studentów w zakresie odrębności fizjologicznych poszczególnych układów i narządów u wybranych gatunków zwierzat.
C-3Zapoznanie z podstawowymi metodami laboratoryjnymi pozwalajacymi analizować funkcję wybranych narzadów.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Układ nerwowy - Prawo „wszystko albo nic”. Budowa i rola synapsy nerwowo-mięśniowej. Struktura i czynność komórek mięśni szkieletowych i gładkich. Mechanizm i rodzaje skurczów mięśni szkieletowych. Komórka nerwowa i jej funkcje. Ośrodkowy i obwodowy, somatyczny i wegetatywny (przywspółczulny i współczulny) układ nerwowy.2
T-A-2Objętość, skład i rola krwi. Podział i rola elementów morfotycznych. Budowa i rola hemoglobiny. Hemostaza. Grupy krwi. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna.2
T-A-3Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych.2
T-A-4Trawienie w jamie gębowej i rola śliny, trawienie. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Specyfika trawienna u zwierząt monogastrycznych. Skład soku żołądkowego i regulacja jego wydzielania. Trawienie w dwunastnicy. Skład soku trzustkowego i regulacja jego wydzielania. Wchłanianie w jelitach. Skład i rola żółci. Pozatrawienne funkcje wątroby.2
T-A-5Rola nerek. Mechanizm powstawania i zagęszczania moczu. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego.2
10
laboratoria
T-L-1Budowa i rola neuronu; synapsy; łuk odruchowy i jego elementy; czas odruchu; właściwości ośrodków nerwowych: sumowanie, promieniowanie, hamowanie, działanie następcze; odruchy bezwarunkowe; mechanizm powstawania odruchów warunkowych. Mechanizm i energetyka skurczu mięśni szkieletowych. Zmęczenie mięśni – przyczyny i objawy. Różnice we właściwościach fizjologicznych mięśni szkieletowych i gładkich. 1. Badanie odruchów bezwarunkowych u człowieka. 2. Analiza łuków odruchowych w odruchach warunkowych. 3. Obserwacja skurczu pojedynczego oraz skurczu tężcowego zupełnego i niezupełnego mięśnia szkieletowego żaby 4. Badanie zależności między siłą bodźca a siłą skurczu mięśnia łydkowego żaby2
T-L-2Objętość, skład i rola krwi. Hemostaza. Czynniki oddziałujące na proces krzepnięcia. Wskaźnik hematokrytowy. Podział i rola leukocytów. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna. 1. Oznaczanie wskaźnika hematokrytowego 2. Badanie szybkości opadania krwinek 3. Badanie wpływu jonów wapnia na proces krzepnięcia krwi 4. Oznaczanie oporności osmotycznej krwinek3
T-L-3Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych. 1. Osłuchiwanie tonów serca u człowieka. 2. Obserwacja uderzenia koniuszkowego u człowieka. 3. Badanie tętna u człowieka. 4. Pomiar ciśnienia krwi u człowieka. 5. Wpływ wysiłku fizycznego na tętno i ciśnienie krwi. 6. Obserwacja mikrokrążenia.2
T-L-4Skład i rola śliny. Regulacja wydzielania śliny. Różnice gatunkowe w składzie śliny. Trawienie w jamie gębowej. Procesy trawienne w żołądku jednokomorowym. Skład i rola soku żołądkowego. Regulacja wydzielania soku żołądkowego. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Procesy trawienne w jelitach. Skład i rola soku trzustkowego. Regulacja wydzielania soku trzustkowego. Skład i rola żółci. Procesy wchłaniania w jelicie cienkim. 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5. Wykazanie właściwości proteolitycznych soku trzustkowego. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci.4
T-L-5Rola nerek w organizmie. Budowa makro i mikroskopowa nerek. Właściwości fizyczne moczu różnych gatunków zwierząt. Składniki patologiczne w moczu. Mechanizm powstawania moczu w nerkach. Filtracja kłębkowa. Wchłanianie i wydzielanie kanalikowe. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego. Mechanizm zagęszczania i rozcieńczania moczu. Hormonalna regulacja czynności nerek (wazopresyna, układ RAA, ANP). Autoregulacja przepływu krwi przez nerki. Klirens, diureza, wielkość filtracji kłębkowej (GFR). Ładunek przesączony. 1. Obserwacja pod mikroskopem preparatów nerki. 2. Obserwacja pod mikroskopem akwaporyny 2 (AQP2). 3. Badanie właściwości fizycznych moczu różnych gatunków zwierząt 4. Badanie wpływu obciążenia organizmu wodą na wielkość diurezy oraz ciężar właściwy i molarność moczu 5. Test na zawartość składników patologicznych w moczu3
T-L-6Mechanizm wdechu i wydechu. Wentylacja płuc. Wymiana gazów w płucach i tkankach. Powietrze przestrzeni martwej. Pojemność życiowa i całkowita płuc. Regulacja oddychan 1. Mechanizm wentylacji płuc – preparat Dondersa. 2. Pomiar pojemności życiowej płuc u człowieka i jej składowych przy użyciu spirometru. 3. Zapisywanie ruchów oddechowych klatki piersiowej przy użyciu torakografu.2
T-L-7Bilans cieplny ustroju. Źródła ciepła w organizmie, efektory oddawania ciepła. Nerwowa i behawioralna regulacja temperatury, Bilans cieplny u kręgowców. Termoregulacja noworodka. Hipotermia, hipertermia, gorączka. 1. Badanie wpływu ukrwienia skóry człowieka na jej temperaturę 2. Badanie wpływu parowania wody i konwekcji na temperaturę powierzchni ciała u człowieka 3. Badanie wpływu wysiłku fizycznego na temperaturę ciała człowieka2
T-L-8Budowa i czynność zmysłu wzroku, słuchu, równowagi, dotyku. 1. Lokalizacja plamki ślepej – doświadczenie Mariotta 2. Różnicowanie kolorów przez człowieka 3. Określanie progu słuchu u człowieka 4. Różnicowanie dźwięków dochodzących do obu uszu człowieka 5. Badanie zmysłu równowagi u człowieka2
20
wykłady
T-W-1Organizm a środowisko. Organizm jako układ otwarty, równowaga wewnętrzna, stany dalekie od równowagi, struktury dysypatywne. Podstawowe mechanizmy regulacji fizjologicznych - sprzężenia zwrotne. Układ nerwowy. Molekularne podstawy pobudliwości, pobudzenie i hamowanie, fizjologia receptorów - odbiór i kodowanie informacji, procesy przetwarzania informacji w ośrodkowym układzie nerwowym, efektory (fizjologia mięśni), odruchy.3
T-W-2Krwiotworzenie, ogólna rola krwi w organizmie, elementy morfotyczne krwi i ich rola. Osocze krwi, hemostaza. Bramy i bariery ochronne organizmu.2
T-W-3Fizjologia serca i naczyń krwionośnych, hemodynamika wybranych obszarów naczyniowych (krążenie wątrobowe, mózgowe, wieńcowe, nerkowe i .in.). Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca i ciśnienia krwi.2
T-W-4Przystosowanie przewodu pokarmowego do trawienia i wchłaniania, motoryka przewodu pokarmowego, soki trawienne, trawienie w jamie ustnej i żołądku. Trawienie w jelitach. Fizjologia wątroby i trzustki, wchłanianie jelitowe, rola składników mineralnych i witamin.2
T-W-5Fizjologia układu wydalniczego. Rola nerek, mechanizm wytwarzania moczu.Wybrane mechanizmy nerkowej regulacji homeostazy wodno-elektrolitowej. Autoregulacja, wpływ układu nerwowego na czynność nerek, regulacja hormonalna (układ RAA, wazporesyna, przedsionkowe czynniki natriuretyczne, prostaglandyny i in.).2
T-W-6Fizjologia oddychania. Wentylacja płuc, mechanizm wymiany gazów w płucach i tkankach, regulacja oddychania.2
T-W-7Mechanizmy kontroli i regulacji temperatury ciała. Bilans cieplny, źródła ciepła, efektory termoregulacji, rola podwzgórza. Zaburzenia regulacji temperatury ciała.2
15

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1Uczestnictwo w zajęciach10
A-A-2Samodzielne studiowanie zagadnień dotyczacych ćwiczeń audytoryjnych.7
A-A-3Przygotowanie do pisemnego zaliczenia ćwiczeń audytoryjnych.10
A-A-4Uczestnictwo w konsultacjach.3
30
laboratoria
A-L-1Uczestnictwo w ćwiczeniach20
A-L-2Samodzielne studiowanie tematyki ćwiczeń laboratoryjnych.10
A-L-3Przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń w formie pisemnej.15
45
wykłady
A-W-1Uczestnictwo w wykładach15
A-W-2Samodzielne studiowanie tematyki wykładów15
A-W-3Przygotowanie do pisemnego zaliczenia tematyki wykładów.15
45

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykład informacyjny
M-2Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora multimedialnego.
M-3Praca w grupach.
M-4Dyskusja dydaktyczna.

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń audytoryjnych - kolokwia cząstkowe
S-2Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych - samodzielne pisemne opracowanie zagadnień problematycznych
S-3Ocena podsumowująca: Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych - średnia ocen z pisemnego opracowania zagadnień problematycznych
S-4Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów - egzamin pisemny
S-5Ocena podsumowująca: Zaliczenie ćwiczeń audytoryjnych - średnia ocen z kolokwiów cząstkowych

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BL_1A_B08_W01
Student zna i opisuje główne zasady funkcjonowania organizmu na poziomie wybranych tkanek i narządów, a także cechy je różnicujące u wybranych gatunków zwierząt.
BL_1A_W05, BL_1A_W10C-1, C-2T-A-5, T-A-4, T-A-3, T-A-1, T-A-2, T-W-2, T-W-1, T-W-4, T-W-7, T-W-5, T-W-3, T-W-6M-4, M-3, M-2, M-1S-5, S-1, S-4

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BL_1A_B08_U01
Potrafi wykorzystać wiedzę w celu poprawnego interpretowania procesów zachodzących w żywym organizmie. Wykonuje podstawowe doświadczenia laboratoryjne in-vitro umożliwiające interpretację zjawisk fizjologicznych zachodzacych na poziomie wybranych tkanek i układów organizmu zwierzat.
BL_1A_U07, BL_1A_U06, BL_1A_U12C-2, C-3, C-1T-L-7, T-L-8, T-L-3, T-L-1, T-L-4, T-L-2, T-L-5, T-L-6M-2, M-3, M-4S-3, S-2

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BL_1A_B08_K01
Aktywnie uczestniczy w pracy grupowej, wykazując współdziałanie jako członek zespołu. Jest zaangażowany w dyskusję dotyczącą wybranych funkcji i procesów dotyczących tkanek i układów organizmu zwierzat, w oparciu o wiedzę zdobytą z dostępnych źródeł.
BL_1A_K01, BL_1A_K03C-1, C-3, C-2T-A-4, T-A-2, T-L-3, T-A-1, T-W-1, T-W-4, T-W-7, T-L-7, T-L-6, T-A-5, T-L-8, T-L-2, T-W-6, T-L-4, T-A-3, T-W-5, T-L-1, T-W-2, T-W-3, T-L-5M-1, M-3, M-2, M-4S-1, S-4, S-3, S-5, S-2

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BL_1A_B08_W01
Student zna i opisuje główne zasady funkcjonowania organizmu na poziomie wybranych tkanek i narządów, a także cechy je różnicujące u wybranych gatunków zwierząt.
2,0- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
3,0- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
3,5- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
4,0- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
4,5- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
5,0- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BL_1A_B08_U01
Potrafi wykorzystać wiedzę w celu poprawnego interpretowania procesów zachodzących w żywym organizmie. Wykonuje podstawowe doświadczenia laboratoryjne in-vitro umożliwiające interpretację zjawisk fizjologicznych zachodzacych na poziomie wybranych tkanek i układów organizmu zwierzat.
2,0Student: nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową.
3,0Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
3,5Student: potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
4,0Student: samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
4,5Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
5,0Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BL_1A_B08_K01
Aktywnie uczestniczy w pracy grupowej, wykazując współdziałanie jako członek zespołu. Jest zaangażowany w dyskusję dotyczącą wybranych funkcji i procesów dotyczących tkanek i układów organizmu zwierzat, w oparciu o wiedzę zdobytą z dostępnych źródeł.
2,0
3,0Student słabo rozwija aktywność w pogłębianiu swojej wiedzy w oparciu o rózne źródła informacji naukowej. W ograniczony sposób uczestniczy w dyskusji o wybranych procesach fizjologicznych. Wykazuje ograniczone zaangażowanie w pracę w grupach
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Krzymowski T., Przała J., Fizjologia zwierząt., PWRiL, Warszawa, 2015
  2. von Engelhardt W., Fizjologia zwierząt domowych, tom. 1, 2, Galaktyka, Łódź, 2011
  3. Dusza L., Fizjologia zwierząt z elementami anatomii., Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn, 2001

Literatura dodatkowa

  1. Schmidt-Nielsen K., Fizjologia zwierząt. Adaptacja do środowiska., Naukowe PWN, Warszawa, 2008

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Układ nerwowy - Prawo „wszystko albo nic”. Budowa i rola synapsy nerwowo-mięśniowej. Struktura i czynność komórek mięśni szkieletowych i gładkich. Mechanizm i rodzaje skurczów mięśni szkieletowych. Komórka nerwowa i jej funkcje. Ośrodkowy i obwodowy, somatyczny i wegetatywny (przywspółczulny i współczulny) układ nerwowy.2
T-A-2Objętość, skład i rola krwi. Podział i rola elementów morfotycznych. Budowa i rola hemoglobiny. Hemostaza. Grupy krwi. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna.2
T-A-3Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych.2
T-A-4Trawienie w jamie gębowej i rola śliny, trawienie. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Specyfika trawienna u zwierząt monogastrycznych. Skład soku żołądkowego i regulacja jego wydzielania. Trawienie w dwunastnicy. Skład soku trzustkowego i regulacja jego wydzielania. Wchłanianie w jelitach. Skład i rola żółci. Pozatrawienne funkcje wątroby.2
T-A-5Rola nerek. Mechanizm powstawania i zagęszczania moczu. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego.2
10

Treści programowe - laboratoria

KODTreść programowaGodziny
T-L-1Budowa i rola neuronu; synapsy; łuk odruchowy i jego elementy; czas odruchu; właściwości ośrodków nerwowych: sumowanie, promieniowanie, hamowanie, działanie następcze; odruchy bezwarunkowe; mechanizm powstawania odruchów warunkowych. Mechanizm i energetyka skurczu mięśni szkieletowych. Zmęczenie mięśni – przyczyny i objawy. Różnice we właściwościach fizjologicznych mięśni szkieletowych i gładkich. 1. Badanie odruchów bezwarunkowych u człowieka. 2. Analiza łuków odruchowych w odruchach warunkowych. 3. Obserwacja skurczu pojedynczego oraz skurczu tężcowego zupełnego i niezupełnego mięśnia szkieletowego żaby 4. Badanie zależności między siłą bodźca a siłą skurczu mięśnia łydkowego żaby2
T-L-2Objętość, skład i rola krwi. Hemostaza. Czynniki oddziałujące na proces krzepnięcia. Wskaźnik hematokrytowy. Podział i rola leukocytów. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna. 1. Oznaczanie wskaźnika hematokrytowego 2. Badanie szybkości opadania krwinek 3. Badanie wpływu jonów wapnia na proces krzepnięcia krwi 4. Oznaczanie oporności osmotycznej krwinek3
T-L-3Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych. 1. Osłuchiwanie tonów serca u człowieka. 2. Obserwacja uderzenia koniuszkowego u człowieka. 3. Badanie tętna u człowieka. 4. Pomiar ciśnienia krwi u człowieka. 5. Wpływ wysiłku fizycznego na tętno i ciśnienie krwi. 6. Obserwacja mikrokrążenia.2
T-L-4Skład i rola śliny. Regulacja wydzielania śliny. Różnice gatunkowe w składzie śliny. Trawienie w jamie gębowej. Procesy trawienne w żołądku jednokomorowym. Skład i rola soku żołądkowego. Regulacja wydzielania soku żołądkowego. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Procesy trawienne w jelitach. Skład i rola soku trzustkowego. Regulacja wydzielania soku trzustkowego. Skład i rola żółci. Procesy wchłaniania w jelicie cienkim. 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5. Wykazanie właściwości proteolitycznych soku trzustkowego. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci.4
T-L-5Rola nerek w organizmie. Budowa makro i mikroskopowa nerek. Właściwości fizyczne moczu różnych gatunków zwierząt. Składniki patologiczne w moczu. Mechanizm powstawania moczu w nerkach. Filtracja kłębkowa. Wchłanianie i wydzielanie kanalikowe. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego. Mechanizm zagęszczania i rozcieńczania moczu. Hormonalna regulacja czynności nerek (wazopresyna, układ RAA, ANP). Autoregulacja przepływu krwi przez nerki. Klirens, diureza, wielkość filtracji kłębkowej (GFR). Ładunek przesączony. 1. Obserwacja pod mikroskopem preparatów nerki. 2. Obserwacja pod mikroskopem akwaporyny 2 (AQP2). 3. Badanie właściwości fizycznych moczu różnych gatunków zwierząt 4. Badanie wpływu obciążenia organizmu wodą na wielkość diurezy oraz ciężar właściwy i molarność moczu 5. Test na zawartość składników patologicznych w moczu3
T-L-6Mechanizm wdechu i wydechu. Wentylacja płuc. Wymiana gazów w płucach i tkankach. Powietrze przestrzeni martwej. Pojemność życiowa i całkowita płuc. Regulacja oddychan 1. Mechanizm wentylacji płuc – preparat Dondersa. 2. Pomiar pojemności życiowej płuc u człowieka i jej składowych przy użyciu spirometru. 3. Zapisywanie ruchów oddechowych klatki piersiowej przy użyciu torakografu.2
T-L-7Bilans cieplny ustroju. Źródła ciepła w organizmie, efektory oddawania ciepła. Nerwowa i behawioralna regulacja temperatury, Bilans cieplny u kręgowców. Termoregulacja noworodka. Hipotermia, hipertermia, gorączka. 1. Badanie wpływu ukrwienia skóry człowieka na jej temperaturę 2. Badanie wpływu parowania wody i konwekcji na temperaturę powierzchni ciała u człowieka 3. Badanie wpływu wysiłku fizycznego na temperaturę ciała człowieka2
T-L-8Budowa i czynność zmysłu wzroku, słuchu, równowagi, dotyku. 1. Lokalizacja plamki ślepej – doświadczenie Mariotta 2. Różnicowanie kolorów przez człowieka 3. Określanie progu słuchu u człowieka 4. Różnicowanie dźwięków dochodzących do obu uszu człowieka 5. Badanie zmysłu równowagi u człowieka2
20

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Organizm a środowisko. Organizm jako układ otwarty, równowaga wewnętrzna, stany dalekie od równowagi, struktury dysypatywne. Podstawowe mechanizmy regulacji fizjologicznych - sprzężenia zwrotne. Układ nerwowy. Molekularne podstawy pobudliwości, pobudzenie i hamowanie, fizjologia receptorów - odbiór i kodowanie informacji, procesy przetwarzania informacji w ośrodkowym układzie nerwowym, efektory (fizjologia mięśni), odruchy.3
T-W-2Krwiotworzenie, ogólna rola krwi w organizmie, elementy morfotyczne krwi i ich rola. Osocze krwi, hemostaza. Bramy i bariery ochronne organizmu.2
T-W-3Fizjologia serca i naczyń krwionośnych, hemodynamika wybranych obszarów naczyniowych (krążenie wątrobowe, mózgowe, wieńcowe, nerkowe i .in.). Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca i ciśnienia krwi.2
T-W-4Przystosowanie przewodu pokarmowego do trawienia i wchłaniania, motoryka przewodu pokarmowego, soki trawienne, trawienie w jamie ustnej i żołądku. Trawienie w jelitach. Fizjologia wątroby i trzustki, wchłanianie jelitowe, rola składników mineralnych i witamin.2
T-W-5Fizjologia układu wydalniczego. Rola nerek, mechanizm wytwarzania moczu.Wybrane mechanizmy nerkowej regulacji homeostazy wodno-elektrolitowej. Autoregulacja, wpływ układu nerwowego na czynność nerek, regulacja hormonalna (układ RAA, wazporesyna, przedsionkowe czynniki natriuretyczne, prostaglandyny i in.).2
T-W-6Fizjologia oddychania. Wentylacja płuc, mechanizm wymiany gazów w płucach i tkankach, regulacja oddychania.2
T-W-7Mechanizmy kontroli i regulacji temperatury ciała. Bilans cieplny, źródła ciepła, efektory termoregulacji, rola podwzgórza. Zaburzenia regulacji temperatury ciała.2
15

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1Uczestnictwo w zajęciach10
A-A-2Samodzielne studiowanie zagadnień dotyczacych ćwiczeń audytoryjnych.7
A-A-3Przygotowanie do pisemnego zaliczenia ćwiczeń audytoryjnych.10
A-A-4Uczestnictwo w konsultacjach.3
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - laboratoria

KODForma aktywnościGodziny
A-L-1Uczestnictwo w ćwiczeniach20
A-L-2Samodzielne studiowanie tematyki ćwiczeń laboratoryjnych.10
A-L-3Przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń w formie pisemnej.15
45
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Uczestnictwo w wykładach15
A-W-2Samodzielne studiowanie tematyki wykładów15
A-W-3Przygotowanie do pisemnego zaliczenia tematyki wykładów.15
45
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_1A_B08_W01Student zna i opisuje główne zasady funkcjonowania organizmu na poziomie wybranych tkanek i narządów, a także cechy je różnicujące u wybranych gatunków zwierząt.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_1A_W05nazywa i opisuje mechanizmy podstawowych procesów życiowych organizmów na różnym poziomie organizacji
BL_1A_W10zna anatomiczną i morfologiczną budowę ciała organizmów żywych z topograficznym opisem i lokalizacją narządów, rozumie powiązania morfologiczno-funkcjonalne tkanek i narządów
Cel przedmiotuC-1Zapoznanie studentów z funkcją głównych narządów i układów organizmu.
C-2Zapoznanie studentów w zakresie odrębności fizjologicznych poszczególnych układów i narządów u wybranych gatunków zwierzat.
Treści programoweT-A-5Rola nerek. Mechanizm powstawania i zagęszczania moczu. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego.
T-A-4Trawienie w jamie gębowej i rola śliny, trawienie. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Specyfika trawienna u zwierząt monogastrycznych. Skład soku żołądkowego i regulacja jego wydzielania. Trawienie w dwunastnicy. Skład soku trzustkowego i regulacja jego wydzielania. Wchłanianie w jelitach. Skład i rola żółci. Pozatrawienne funkcje wątroby.
T-A-3Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych.
T-A-1Układ nerwowy - Prawo „wszystko albo nic”. Budowa i rola synapsy nerwowo-mięśniowej. Struktura i czynność komórek mięśni szkieletowych i gładkich. Mechanizm i rodzaje skurczów mięśni szkieletowych. Komórka nerwowa i jej funkcje. Ośrodkowy i obwodowy, somatyczny i wegetatywny (przywspółczulny i współczulny) układ nerwowy.
T-A-2Objętość, skład i rola krwi. Podział i rola elementów morfotycznych. Budowa i rola hemoglobiny. Hemostaza. Grupy krwi. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna.
T-W-2Krwiotworzenie, ogólna rola krwi w organizmie, elementy morfotyczne krwi i ich rola. Osocze krwi, hemostaza. Bramy i bariery ochronne organizmu.
T-W-1Organizm a środowisko. Organizm jako układ otwarty, równowaga wewnętrzna, stany dalekie od równowagi, struktury dysypatywne. Podstawowe mechanizmy regulacji fizjologicznych - sprzężenia zwrotne. Układ nerwowy. Molekularne podstawy pobudliwości, pobudzenie i hamowanie, fizjologia receptorów - odbiór i kodowanie informacji, procesy przetwarzania informacji w ośrodkowym układzie nerwowym, efektory (fizjologia mięśni), odruchy.
T-W-4Przystosowanie przewodu pokarmowego do trawienia i wchłaniania, motoryka przewodu pokarmowego, soki trawienne, trawienie w jamie ustnej i żołądku. Trawienie w jelitach. Fizjologia wątroby i trzustki, wchłanianie jelitowe, rola składników mineralnych i witamin.
T-W-7Mechanizmy kontroli i regulacji temperatury ciała. Bilans cieplny, źródła ciepła, efektory termoregulacji, rola podwzgórza. Zaburzenia regulacji temperatury ciała.
T-W-5Fizjologia układu wydalniczego. Rola nerek, mechanizm wytwarzania moczu.Wybrane mechanizmy nerkowej regulacji homeostazy wodno-elektrolitowej. Autoregulacja, wpływ układu nerwowego na czynność nerek, regulacja hormonalna (układ RAA, wazporesyna, przedsionkowe czynniki natriuretyczne, prostaglandyny i in.).
T-W-3Fizjologia serca i naczyń krwionośnych, hemodynamika wybranych obszarów naczyniowych (krążenie wątrobowe, mózgowe, wieńcowe, nerkowe i .in.). Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca i ciśnienia krwi.
T-W-6Fizjologia oddychania. Wentylacja płuc, mechanizm wymiany gazów w płucach i tkankach, regulacja oddychania.
Metody nauczaniaM-4Dyskusja dydaktyczna.
M-3Praca w grupach.
M-2Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora multimedialnego.
M-1Wykład informacyjny
Sposób ocenyS-5Ocena podsumowująca: Zaliczenie ćwiczeń audytoryjnych - średnia ocen z kolokwiów cząstkowych
S-1Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń audytoryjnych - kolokwia cząstkowe
S-4Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów - egzamin pisemny
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
3,0- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
3,5- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
4,0- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
4,5- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
5,0- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_1A_B08_U01Potrafi wykorzystać wiedzę w celu poprawnego interpretowania procesów zachodzących w żywym organizmie. Wykonuje podstawowe doświadczenia laboratoryjne in-vitro umożliwiające interpretację zjawisk fizjologicznych zachodzacych na poziomie wybranych tkanek i układów organizmu zwierzat.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_1A_U07umie omówić budowę, położenie i funkcje poszczególnych tkanek, narządów, układów oraz stanów aktywności i spoczynku organizmów żywych; potrafi wskazać wpływ czynników środowiskowych na przebieg wszelkich procesów w organizmach żywych; określić strategię zmian przystosowawczych; umie przygotować preparaty histologiczne, rozpoznawać poszczególne tkanki, właściwie opisując i interpretując preparat mikroskopowy;
BL_1A_U06posiada umiejętność rozumienia mechanizmów determinujących funkcje życiowe, ontogenezę; potrafi posługiwać się podstawowymi narzędziami biologii molekularnej, inżynierii genetycznej, potrafi określić obszary, w których wykorzystuje się techniki molekularne; potrafi przeprowadzić proste analizy molekularne pod opieką prowadzącego; posiada umiejętności analizy i interpretacji wyników;
BL_1A_U12posługuje się kluczowymi pojęciami z zakresu chemii bioorganicznej; umie przewidywać przebieg reakcji związków organicznych; wykorzystuje metody analizy instrumentalnej stosowanej w chemii organicznej i biochemicznej; analizuje informacje wynikające z różnic w profilach białkowych; zna podstawowe zasady analiz proteomicznych; analizuje zmiany w organizmie powstające przy zażywaniu wybranych substancji;
Cel przedmiotuC-2Zapoznanie studentów w zakresie odrębności fizjologicznych poszczególnych układów i narządów u wybranych gatunków zwierzat.
C-3Zapoznanie z podstawowymi metodami laboratoryjnymi pozwalajacymi analizować funkcję wybranych narzadów.
C-1Zapoznanie studentów z funkcją głównych narządów i układów organizmu.
Treści programoweT-L-7Bilans cieplny ustroju. Źródła ciepła w organizmie, efektory oddawania ciepła. Nerwowa i behawioralna regulacja temperatury, Bilans cieplny u kręgowców. Termoregulacja noworodka. Hipotermia, hipertermia, gorączka. 1. Badanie wpływu ukrwienia skóry człowieka na jej temperaturę 2. Badanie wpływu parowania wody i konwekcji na temperaturę powierzchni ciała u człowieka 3. Badanie wpływu wysiłku fizycznego na temperaturę ciała człowieka
T-L-8Budowa i czynność zmysłu wzroku, słuchu, równowagi, dotyku. 1. Lokalizacja plamki ślepej – doświadczenie Mariotta 2. Różnicowanie kolorów przez człowieka 3. Określanie progu słuchu u człowieka 4. Różnicowanie dźwięków dochodzących do obu uszu człowieka 5. Badanie zmysłu równowagi u człowieka
T-L-3Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych. 1. Osłuchiwanie tonów serca u człowieka. 2. Obserwacja uderzenia koniuszkowego u człowieka. 3. Badanie tętna u człowieka. 4. Pomiar ciśnienia krwi u człowieka. 5. Wpływ wysiłku fizycznego na tętno i ciśnienie krwi. 6. Obserwacja mikrokrążenia.
T-L-1Budowa i rola neuronu; synapsy; łuk odruchowy i jego elementy; czas odruchu; właściwości ośrodków nerwowych: sumowanie, promieniowanie, hamowanie, działanie następcze; odruchy bezwarunkowe; mechanizm powstawania odruchów warunkowych. Mechanizm i energetyka skurczu mięśni szkieletowych. Zmęczenie mięśni – przyczyny i objawy. Różnice we właściwościach fizjologicznych mięśni szkieletowych i gładkich. 1. Badanie odruchów bezwarunkowych u człowieka. 2. Analiza łuków odruchowych w odruchach warunkowych. 3. Obserwacja skurczu pojedynczego oraz skurczu tężcowego zupełnego i niezupełnego mięśnia szkieletowego żaby 4. Badanie zależności między siłą bodźca a siłą skurczu mięśnia łydkowego żaby
T-L-4Skład i rola śliny. Regulacja wydzielania śliny. Różnice gatunkowe w składzie śliny. Trawienie w jamie gębowej. Procesy trawienne w żołądku jednokomorowym. Skład i rola soku żołądkowego. Regulacja wydzielania soku żołądkowego. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Procesy trawienne w jelitach. Skład i rola soku trzustkowego. Regulacja wydzielania soku trzustkowego. Skład i rola żółci. Procesy wchłaniania w jelicie cienkim. 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5. Wykazanie właściwości proteolitycznych soku trzustkowego. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci.
T-L-2Objętość, skład i rola krwi. Hemostaza. Czynniki oddziałujące na proces krzepnięcia. Wskaźnik hematokrytowy. Podział i rola leukocytów. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna. 1. Oznaczanie wskaźnika hematokrytowego 2. Badanie szybkości opadania krwinek 3. Badanie wpływu jonów wapnia na proces krzepnięcia krwi 4. Oznaczanie oporności osmotycznej krwinek
T-L-5Rola nerek w organizmie. Budowa makro i mikroskopowa nerek. Właściwości fizyczne moczu różnych gatunków zwierząt. Składniki patologiczne w moczu. Mechanizm powstawania moczu w nerkach. Filtracja kłębkowa. Wchłanianie i wydzielanie kanalikowe. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego. Mechanizm zagęszczania i rozcieńczania moczu. Hormonalna regulacja czynności nerek (wazopresyna, układ RAA, ANP). Autoregulacja przepływu krwi przez nerki. Klirens, diureza, wielkość filtracji kłębkowej (GFR). Ładunek przesączony. 1. Obserwacja pod mikroskopem preparatów nerki. 2. Obserwacja pod mikroskopem akwaporyny 2 (AQP2). 3. Badanie właściwości fizycznych moczu różnych gatunków zwierząt 4. Badanie wpływu obciążenia organizmu wodą na wielkość diurezy oraz ciężar właściwy i molarność moczu 5. Test na zawartość składników patologicznych w moczu
T-L-6Mechanizm wdechu i wydechu. Wentylacja płuc. Wymiana gazów w płucach i tkankach. Powietrze przestrzeni martwej. Pojemność życiowa i całkowita płuc. Regulacja oddychan 1. Mechanizm wentylacji płuc – preparat Dondersa. 2. Pomiar pojemności życiowej płuc u człowieka i jej składowych przy użyciu spirometru. 3. Zapisywanie ruchów oddechowych klatki piersiowej przy użyciu torakografu.
Metody nauczaniaM-2Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora multimedialnego.
M-3Praca w grupach.
M-4Dyskusja dydaktyczna.
Sposób ocenyS-3Ocena podsumowująca: Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych - średnia ocen z pisemnego opracowania zagadnień problematycznych
S-2Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych - samodzielne pisemne opracowanie zagadnień problematycznych
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student: nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową.
3,0Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
3,5Student: potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
4,0Student: samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
4,5Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
5,0Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_1A_B08_K01Aktywnie uczestniczy w pracy grupowej, wykazując współdziałanie jako członek zespołu. Jest zaangażowany w dyskusję dotyczącą wybranych funkcji i procesów dotyczących tkanek i układów organizmu zwierzat, w oparciu o wiedzę zdobytą z dostępnych źródeł.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_1A_K01wykazuje zrozumienie podstawowych procesów i zjawisk biologicznych oraz przekonanie o ich empirycznej poznawalności w oparciu o metody matematyczne i statystyczne
BL_1A_K03przejawia aktywny udział i zdyscyplinowanie w pracy indywidualnej oraz grupowej wykazując odpowiedzialne współdziałanie zarówno jako członek jak i lider zespołu koleżeńskiego
Cel przedmiotuC-1Zapoznanie studentów z funkcją głównych narządów i układów organizmu.
C-3Zapoznanie z podstawowymi metodami laboratoryjnymi pozwalajacymi analizować funkcję wybranych narzadów.
C-2Zapoznanie studentów w zakresie odrębności fizjologicznych poszczególnych układów i narządów u wybranych gatunków zwierzat.
Treści programoweT-A-4Trawienie w jamie gębowej i rola śliny, trawienie. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Specyfika trawienna u zwierząt monogastrycznych. Skład soku żołądkowego i regulacja jego wydzielania. Trawienie w dwunastnicy. Skład soku trzustkowego i regulacja jego wydzielania. Wchłanianie w jelitach. Skład i rola żółci. Pozatrawienne funkcje wątroby.
T-A-2Objętość, skład i rola krwi. Podział i rola elementów morfotycznych. Budowa i rola hemoglobiny. Hemostaza. Grupy krwi. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna.
T-L-3Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych. 1. Osłuchiwanie tonów serca u człowieka. 2. Obserwacja uderzenia koniuszkowego u człowieka. 3. Badanie tętna u człowieka. 4. Pomiar ciśnienia krwi u człowieka. 5. Wpływ wysiłku fizycznego na tętno i ciśnienie krwi. 6. Obserwacja mikrokrążenia.
T-A-1Układ nerwowy - Prawo „wszystko albo nic”. Budowa i rola synapsy nerwowo-mięśniowej. Struktura i czynność komórek mięśni szkieletowych i gładkich. Mechanizm i rodzaje skurczów mięśni szkieletowych. Komórka nerwowa i jej funkcje. Ośrodkowy i obwodowy, somatyczny i wegetatywny (przywspółczulny i współczulny) układ nerwowy.
T-W-1Organizm a środowisko. Organizm jako układ otwarty, równowaga wewnętrzna, stany dalekie od równowagi, struktury dysypatywne. Podstawowe mechanizmy regulacji fizjologicznych - sprzężenia zwrotne. Układ nerwowy. Molekularne podstawy pobudliwości, pobudzenie i hamowanie, fizjologia receptorów - odbiór i kodowanie informacji, procesy przetwarzania informacji w ośrodkowym układzie nerwowym, efektory (fizjologia mięśni), odruchy.
T-W-4Przystosowanie przewodu pokarmowego do trawienia i wchłaniania, motoryka przewodu pokarmowego, soki trawienne, trawienie w jamie ustnej i żołądku. Trawienie w jelitach. Fizjologia wątroby i trzustki, wchłanianie jelitowe, rola składników mineralnych i witamin.
T-W-7Mechanizmy kontroli i regulacji temperatury ciała. Bilans cieplny, źródła ciepła, efektory termoregulacji, rola podwzgórza. Zaburzenia regulacji temperatury ciała.
T-L-7Bilans cieplny ustroju. Źródła ciepła w organizmie, efektory oddawania ciepła. Nerwowa i behawioralna regulacja temperatury, Bilans cieplny u kręgowców. Termoregulacja noworodka. Hipotermia, hipertermia, gorączka. 1. Badanie wpływu ukrwienia skóry człowieka na jej temperaturę 2. Badanie wpływu parowania wody i konwekcji na temperaturę powierzchni ciała u człowieka 3. Badanie wpływu wysiłku fizycznego na temperaturę ciała człowieka
T-L-6Mechanizm wdechu i wydechu. Wentylacja płuc. Wymiana gazów w płucach i tkankach. Powietrze przestrzeni martwej. Pojemność życiowa i całkowita płuc. Regulacja oddychan 1. Mechanizm wentylacji płuc – preparat Dondersa. 2. Pomiar pojemności życiowej płuc u człowieka i jej składowych przy użyciu spirometru. 3. Zapisywanie ruchów oddechowych klatki piersiowej przy użyciu torakografu.
T-A-5Rola nerek. Mechanizm powstawania i zagęszczania moczu. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego.
T-L-8Budowa i czynność zmysłu wzroku, słuchu, równowagi, dotyku. 1. Lokalizacja plamki ślepej – doświadczenie Mariotta 2. Różnicowanie kolorów przez człowieka 3. Określanie progu słuchu u człowieka 4. Różnicowanie dźwięków dochodzących do obu uszu człowieka 5. Badanie zmysłu równowagi u człowieka
T-L-2Objętość, skład i rola krwi. Hemostaza. Czynniki oddziałujące na proces krzepnięcia. Wskaźnik hematokrytowy. Podział i rola leukocytów. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna. 1. Oznaczanie wskaźnika hematokrytowego 2. Badanie szybkości opadania krwinek 3. Badanie wpływu jonów wapnia na proces krzepnięcia krwi 4. Oznaczanie oporności osmotycznej krwinek
T-W-6Fizjologia oddychania. Wentylacja płuc, mechanizm wymiany gazów w płucach i tkankach, regulacja oddychania.
T-L-4Skład i rola śliny. Regulacja wydzielania śliny. Różnice gatunkowe w składzie śliny. Trawienie w jamie gębowej. Procesy trawienne w żołądku jednokomorowym. Skład i rola soku żołądkowego. Regulacja wydzielania soku żołądkowego. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Procesy trawienne w jelitach. Skład i rola soku trzustkowego. Regulacja wydzielania soku trzustkowego. Skład i rola żółci. Procesy wchłaniania w jelicie cienkim. 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5. Wykazanie właściwości proteolitycznych soku trzustkowego. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci.
T-A-3Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych.
T-W-5Fizjologia układu wydalniczego. Rola nerek, mechanizm wytwarzania moczu.Wybrane mechanizmy nerkowej regulacji homeostazy wodno-elektrolitowej. Autoregulacja, wpływ układu nerwowego na czynność nerek, regulacja hormonalna (układ RAA, wazporesyna, przedsionkowe czynniki natriuretyczne, prostaglandyny i in.).
T-L-1Budowa i rola neuronu; synapsy; łuk odruchowy i jego elementy; czas odruchu; właściwości ośrodków nerwowych: sumowanie, promieniowanie, hamowanie, działanie następcze; odruchy bezwarunkowe; mechanizm powstawania odruchów warunkowych. Mechanizm i energetyka skurczu mięśni szkieletowych. Zmęczenie mięśni – przyczyny i objawy. Różnice we właściwościach fizjologicznych mięśni szkieletowych i gładkich. 1. Badanie odruchów bezwarunkowych u człowieka. 2. Analiza łuków odruchowych w odruchach warunkowych. 3. Obserwacja skurczu pojedynczego oraz skurczu tężcowego zupełnego i niezupełnego mięśnia szkieletowego żaby 4. Badanie zależności między siłą bodźca a siłą skurczu mięśnia łydkowego żaby
T-W-2Krwiotworzenie, ogólna rola krwi w organizmie, elementy morfotyczne krwi i ich rola. Osocze krwi, hemostaza. Bramy i bariery ochronne organizmu.
T-W-3Fizjologia serca i naczyń krwionośnych, hemodynamika wybranych obszarów naczyniowych (krążenie wątrobowe, mózgowe, wieńcowe, nerkowe i .in.). Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca i ciśnienia krwi.
T-L-5Rola nerek w organizmie. Budowa makro i mikroskopowa nerek. Właściwości fizyczne moczu różnych gatunków zwierząt. Składniki patologiczne w moczu. Mechanizm powstawania moczu w nerkach. Filtracja kłębkowa. Wchłanianie i wydzielanie kanalikowe. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego. Mechanizm zagęszczania i rozcieńczania moczu. Hormonalna regulacja czynności nerek (wazopresyna, układ RAA, ANP). Autoregulacja przepływu krwi przez nerki. Klirens, diureza, wielkość filtracji kłębkowej (GFR). Ładunek przesączony. 1. Obserwacja pod mikroskopem preparatów nerki. 2. Obserwacja pod mikroskopem akwaporyny 2 (AQP2). 3. Badanie właściwości fizycznych moczu różnych gatunków zwierząt 4. Badanie wpływu obciążenia organizmu wodą na wielkość diurezy oraz ciężar właściwy i molarność moczu 5. Test na zawartość składników patologicznych w moczu
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny
M-3Praca w grupach.
M-2Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora multimedialnego.
M-4Dyskusja dydaktyczna.
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń audytoryjnych - kolokwia cząstkowe
S-4Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów - egzamin pisemny
S-3Ocena podsumowująca: Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych - średnia ocen z pisemnego opracowania zagadnień problematycznych
S-5Ocena podsumowująca: Zaliczenie ćwiczeń audytoryjnych - średnia ocen z kolokwiów cząstkowych
S-2Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych - samodzielne pisemne opracowanie zagadnień problematycznych
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student słabo rozwija aktywność w pogłębianiu swojej wiedzy w oparciu o rózne źródła informacji naukowej. W ograniczony sposób uczestniczy w dyskusji o wybranych procesach fizjologicznych. Wykazuje ograniczone zaangażowanie w pracę w grupach
3,5
4,0
4,5
5,0