Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Kynologia (N1)
Sylabus przedmiotu Etologia i behawior:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Kynologia | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia niestacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauki rolnicze, leśne i weterynaryjne, studia inżynierskie | ||
| Profil | praktyczny | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Etologia i behawior | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Immunologii, Mikrobiologii i Chemii Fizjologicznej | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Dorota Jankowiak <dorota.jankowiak@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Angelika Cieśla <Angelika.Ciesla@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 3,0 | ECTS (formy) | 3,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Znajomość podstaw zoologii. anatomii i fizjologii oraz podstaw endokrynologii i rozrodu wyższych kręgowców. |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Ogólnym założeniem i celem przedmiotu jest: 1) zapoznanie studentów z wiedzą dotyczącą zachowania się zwierząt, jego uwarunkowań wrodzonych i środowiskowych oraz znaczenia przystosowawczego; 2) zrozumienie konieczności w postępowaniu ze zwierzętami zapewnienia im spełniania naturalnych potrzeb behawioralnych; 3) nabycie umiejętności rozpoznawania zachowań patologicznych i podstawowych metod zapobiegania im oraz ewentualnej terapii behawioralnej. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | „Co w psie zostało z wilka?”. Wpływ udomowienia na zmiany anatomiczne, fizjologiczne i behawioralne. Stałość wzorców i zmienność zachowania. Osobowość i temperament psów. | 1 |
| T-A-2 | Stres i zachowanie się zwierząt – poziom stresu wskaźnikiem dobrostanu. Neurochemia impulsywności i agresji. | 1 |
| T-A-3 | Naturalne formy zachowań zwierząt w aspekcie funkcjonowania popędów, instynktów i zmysłów zwierząt domowych. Sposoby komunikacji – podobieństwa i różnice, znaczenie u wybranych gatunków zwierzat | 1 |
| T-A-4 | Organizacja społeczna zwierząt. Zachowania stadne i społeczne. Hierarchia i dominacja w stadach psów i koni. Indeks dominacji. Etogram. | 1 |
| T-A-5 | Behawior pokarmowy i rozrodczy psów i innych gatunków zwierząt towarzyszących. | 1 |
| T-A-6 | Behawior poznawczy, behawior komfortowy. Wpływ warunków utrzymania i użytkowania na cechy psychiczne zwierząt - stereotypie behawioralne, czynności zastępcze. | 1 |
| T-A-7 | Behawior w stanach chorobowych u wybranych gatunków. Rozpoznawanie stresu i stanów emocjonalnych. Zachowania agonistyczne i afiliacyjne psa. | 1 |
| T-A-8 | Testy oceny predyspozycji psychicznych szczeniąt i psów dorosłych, sposób przeprowadzania, interpretacja wyników aspekcie przydatności użytkowej. Testy w ocenie predyspozycji psychicznych innych gatunków zwierząt, testy lękliwości i inteligencji koni, testy inteligencji psów. | 1 |
| T-A-9 | Najczęstsze zaburzenia behawioru psów – przyczyny, objawy i skutki. Sposoby postępowania z psem agresywnym, lękliwym i nadpobudliwym. | 2 |
| 10 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Obszar badań etologii i jej powiązania z innymi dyscyplinami nauk biologicznych. Podstawowe pojęcia i klasyfikacja zachowań zwierząt. | 1 |
| T-W-2 | Anatomiczne, fizjologiczne i biochemiczne podstawy zachowania zwierząt. Komponenty wrodzone i wyuczone zachowania i ich interakcja. Środowiskowe uwarunkowania zachowania. Środowisko zewnętrzne jako źródło bodźców, układy sensoryczne, Rytmy biologiczne a behawior zwierząt. | 2 |
| T-W-3 | Instynkty, motywy, popędy i emocje u zwierząt. Pojęcie instynktu, fazy i etapy zachowań instynktowych, sztywność i plastyczność instynktów. Motywacja i zachowania motywacyjne. Mózgowy układ nagrody i kary. | 2 |
| T-W-4 | Uczenie się jako forma adaptacji do środowiska. Uczenie się konieczne i fakultatywne. Warunkowanie klasyczne i instrumentalne, impriting, habituacja, naśladownictwo, metoda prób i błędów. | 2 |
| T-W-5 | Pamięć i jej etapy. Mechanizm i lokalizacja pamięci świeżej i trwałej. Pojemność i konsolidacja pamięci, odtwarzanie zapamiętanych informacji. Rola czynników środowiskowych w rozwoju motywacji i pamięci u zwierząt. | 1 |
| 8 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | Uczestniczenie w ćwiczeniach | 10 |
| A-A-2 | Samodzielne przygotowanie z poleconej literatury do tematów kolejnych ćwiczeń | 18 |
| A-A-3 | Przygotowanie prezentacji | 8 |
| A-A-4 | Przygotowanie do zaliczenia materiału objętego programem ćwiczeń | 19 |
| A-A-5 | Konsultacje z prowadzacymi zajęcia | 2 |
| A-A-6 | zaliczenie ćwiczeń audytoryjnych | 1 |
| A-A-7 | Konsultacje z prowadzącymi ćwiczenia | 2 |
| 60 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Uczestniczenie w wykladach | 8 |
| A-W-2 | Samodzielne studiowanie poleconej literatury i przygotowanie do zaliczenia wykładów | 20 |
| A-W-3 | Konsultacje z prowadzącymi wykłady | 1 |
| A-W-4 | Zaliczenie materiału objętego programem wykladów | 1 |
| 30 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny z prezentacją zagadnień teoretycznych. |
| M-2 | Prezentacja mulimedialna w wykorzystaniem projektora i komputera. |
| M-3 | Demonstracja wybranych metod badań etologicznych z wykorzystaniem zwierząt. |
| M-4 | Dyskusja dydaktyczna i okrągłego stołu, rozwiązywanie problemów. |
| M-5 | Konsultacje z prowadzącymi wykłady i ćwiczenia. |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Bieżąca ocena przygotowania zagadnień teoretycznych i udziału w dyskusji na poszczególnych ćwiczeniach. |
| S-2 | Ocena podsumowująca: Końcowe pisemne zaliczenie materiału objętego programem wykładów. |
| S-3 | Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie całości materiału obejmującego treści programowe ćwiczeń audytoryjnych. |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kn_1P_C13_W01 Student zna i poprawnie definiuje podstawowe pojęcia z zakresu etologii, podstawowe mechanizmy wrodzone i nabyte kierujące zachowaniem zwierząt, definiuje przystosowawcze znaczenie zachowań zwierzęcych, wymienia i podaje przykłady oraz wyjaśnia ogólne znaczenie podstawowych „rodzajów” uczenia się zwierząt. | Kn_1P_W01, Kn_1P_W08, Kn_1P_W20, Kn_1P_W22 | — | — | C-1 | T-A-2, T-A-3, T-A-5, T-A-6, T-A-7, T-A-9, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5 | M-1, M-2, M-4, M-5 | S-1, S-2, S-3 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kn_1P_C13_U01 Student powinien umieć prawidłowo rozrózniać i interpretować zachowania i stany emocjonalne zwierzat podczas ich obserwacji i pracy z nimi | Kn_1P_U03, Kn_1P_U08 | — | — | C-1 | T-A-2, T-A-5, T-A-6, T-A-7, T-A-9, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-A-1, T-A-8 | M-1, M-4, M-3 | S-1, S-2, S-3 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kn_1P_C13_K01 Student wykazuje postawę nacechowaną szacunkiem dla zachowań zwierzat, dbałości o zapewnienie im wysokiego poziomu dobrostanu, w tym możliwości wykazywania naturalnego behawioru gatunkowego. | Kn_1P_K01, Kn_1P_K06 | — | — | C-1 | T-A-3, T-A-6, T-A-7, T-A-9, T-W-2, T-W-3 | M-4, M-3 | S-1 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| Kn_1P_C13_W01 Student zna i poprawnie definiuje podstawowe pojęcia z zakresu etologii, podstawowe mechanizmy wrodzone i nabyte kierujące zachowaniem zwierząt, definiuje przystosowawcze znaczenie zachowań zwierzęcych, wymienia i podaje przykłady oraz wyjaśnia ogólne znaczenie podstawowych „rodzajów” uczenia się zwierząt. | 2,0 | |
| 3,0 | Student w podstawowym zakresie definiuje i posługuje się najwazniejszymi pojęciami z zkresu etologii zwierząt. Pobieżnie zna i wyjaśnia podstawy mechanizmów wrodzonych i nabytych kierujących zachowaniem zwierząt. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| Kn_1P_C13_U01 Student powinien umieć prawidłowo rozrózniać i interpretować zachowania i stany emocjonalne zwierzat podczas ich obserwacji i pracy z nimi | 2,0 | |
| 3,0 | Student poprawnie potrafi rozróżnić u głównych gatunków zwierzat domowych najczęstsze zachowania prawidłowe od nieprawidłowych oraz w podstawowym zakresie umie na podstawie obserwacji ocenić ich stan emocjonalny. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| Kn_1P_C13_K01 Student wykazuje postawę nacechowaną szacunkiem dla zachowań zwierzat, dbałości o zapewnienie im wysokiego poziomu dobrostanu, w tym możliwości wykazywania naturalnego behawioru gatunkowego. | 2,0 | |
| 3,0 | Student akceptuje i szanuje zróżnicowanie gatunkowe i rasowe zachowań zwierząt. W kontaktach i postępowaniu ze zwierzętami w wystarczającym stopniu dba o zapewnienie im maksymalnego możliwego w danej sytuacji poziomu dobrostanu i wykazywania naturalnego behawioru | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Literatura podstawowa
- Sadowski B., Biologiczne mechanizmy zachowania się ludzi i zwierząt, PWN, Warszawa, 2007
- Aadowski B., Chmurzyński J.A., Biologiczne mechanizmy zachowania, PWN, Warszawa, 1989
- Krebs J.R., Davies N.B., Wprowadzenie do ekologii behawioralnej, PWN, Warszawa, 2001
- Kaleta T., Zachowanie się zwierząt. Zarys problematyki, Wyd. SGGW, Warszawa, 2003
Literatura dodatkowa
- Dröscher V.B., Rodzinne gniazdo, WP, Warszawa, 1988
- Dröscher V.B., Cena miłości. U źródeł zachowań godowych, Wyd. Cyklady, Warszawa, 2002
- Sparks J., Życie seksualne zwierząt. Walka płci, Grupa Wydawnicza Bartelsmann, Warszawa, 2002
- Pisula W, Psychologia zachowań eksploracyjnych zwierząt, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, 2003
- Kaleta T., Fiszdon K, Wybrane zagadnienia z genetyki i zachowania się psów, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, Warszawa, 1999