ZUT - Krajowe Ramy Kwalifikacji / Rok 2017/2018 / Wydział Techniki Morskiej i Transportu / Transport (S1) / Sylabus przedmiotu - Zarządzanie konkurencyjnością firm transportowych

Wydział Techniki Morskiej i Transportu - Transport (S1)

Sylabus przedmiotu Zarządzanie konkurencyjnością firm transportowych:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów	Transport
Forma studiów	studia stacjonarne	Poziom	pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta	inżynier
Obszary studiów	nauki techniczne, studia inżynierskie
Profil	ogólnoakademicki
Moduł	—
Przedmiot	Zarządzanie konkurencyjnością firm transportowych
Specjalność	Zintegrowany transport wodny i lądowy
Jednostka prowadząca	Katedra Logistyki i Ekonomiki Transportu
Nauczyciel odpowiedzialny	Ludmiła Filina-Dawidowicz <Ludmila.Filina@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele	Roma Strulak <Roma.Strulak@zut.edu.pl>
ECTS (planowane)	3,0	ECTS (formy)	3,0
Forma zaliczenia	egzamin	Język	polski
Blok obieralny	—	Grupa obieralna	—

Formy dydaktyczne

Forma dydaktyczna	KOD	Semestr	Godziny	ECTS	Waga	Zaliczenie
ćwiczenia audytoryjne	A	6	15	1,0	0,41	zaliczenie
wykłady	W	6	30	2,0	0,59	egzamin

Wymagania wstępne

KOD	Wymaganie wstępne
W-1	Podstaw ekonomii i ekonomiki transportu.

Cele przedmiotu

KOD	Cel modułu/przedmiotu
C-1	Przekazanie wiedzy z zakresu teoretycznych podstaw zarządzania konkurencyjnością w przedsiębiorstwach transportowych.
C-2	Przekazanie umiejętności z zakresu oceny pozycji konkurencyjnej wybranej firmy przewozowej na rynku usług transportowych.
C-3	Nabycie świadomości odpowiedzialności za podejmowane decyzje oraz umiejętności współdziałania i pracy w grupie.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KOD	Treść programowa	Godziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1	Program ćwiczeń powiązany jest z problematyką wykładów.	14
T-A-2	Zaliczenie i podsumowanie zajęć.	1
		15
wykłady
T-W-1	Przedstawienie programu przedmiotu, literatury i zasad zaliczenia przedmiotu.	1
T-W-2	Pojęcie konkurencji i konkurencyjności.	2
T-W-3	Przewaga konkurencyjna. Rodzaje konkurencji.	2
T-W-4	Strategiczna analiza pozycji firmy transportowej na rynku usług przewozowych.	3
T-W-5	Czynniki kształtujące pozycję konkurencyjną w wybranych przedsiębiorstwach transportowych.	2
T-W-6	Reguły podejmowania skutecznych decyzji.	4
T-W-7	Metody zarządzania ryzykiem utraty konkurencyjności firm transportowych.	2
T-W-8	Strategie konkurencji na rynku usług przewozowych.	2
T-W-9	Cele i funkcje marketingu w zarządzaniu konkurencyjnością.	2
T-W-10	Rola innowacji w podwyższeniu konkurencyjności firm transportowych. Zarządzanie projektami innowacyjnymi w transporcie.	4
T-W-11	Motywacja personelu w przedsiębiorstwie transportowym.	2
T-W-12	Mechanizmy wsparcia konkurencyjności przedsiębiorstwa. Zasady kształtowania pozytywnego wizerunku firmy transportowej.	4
		30

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KOD	Forma aktywności	Godziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1	Uczestnictwo w zajęciach.	15
A-A-2	Studiowanie literatury i przygotowanie się do zajęć.	10
		25
wykłady
A-W-1	Uczestnictwo w wykładach.	30
A-W-2	Studiowanie literatury, przygotowanie się do egzaminu, udział w egzaminie.	20
		50

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KOD	Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1	Metody podające / wykład informacyjny z wykorzystaniem technik multimedialnych, objaśnienie, wyjaśnienie
M-2	Metody problemowe / wykład problemowy
M-3	Metody aktywizujące / dyskusja dydaktyczna (burza mózgów)
M-4	Metody praktyczne / ćwiczenia przedmiotowe

Sposoby oceny

KOD	Sposób oceny
S-1	Ocena podsumowująca: Egzamin w postaci testu wielokrotnego wyboru podsumowujący efekty kształceniai zdobyte podczas wykładów.
S-2	Ocena formująca: Okresowa ocena bieżąca efektów kształcenia podczas pracy studenta na ćwiczeniach audytoryjnych. Prezentacja wyników pracy.

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
TR_1A_D1-09_W01 Student ma wiedzę dotyczącą podstaw zarządzania konkurencyjnością firm transportowych.	TR_1A_W12, TR_1A_W15	—	—	C-1	T-A-1, T-W-7, T-W-2, T-W-1, T-W-8, T-W-9, T-W-10, T-W-11, T-W-3, T-W-12, T-W-4, T-W-5, T-W-6	M-1, M-2, M-3, M-4	S-2, S-1

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
TR_1A_D1-09_U01 Student potrafi pozyskiwać informację z literatury, opracować i przedstawić prezentację oraz oceniać pozycję konkurencyjną firmy transportowej.	TR_1A_U01, TR_1A_U05, TR_1A_U14, TR_1A_U16	—	—	C-2	T-A-1, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-W-10, T-W-11, T-W-3, T-W-12, T-W-4, T-W-5, T-W-6	M-4	S-2

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
TR_1A_D1-09_K01 Student ma świadomość odpowiedzialności za podejmowane decyzje, potrafi myśleć w sposób przedsiębiorczy, potrafi współdziałać i pracować w grupie.	TR_1A_K02, TR_1A_K04, TR_1A_K05	—	—	C-3	T-A-1, T-W-7, T-W-2, T-W-1, T-W-8, T-W-9, T-W-10, T-W-11, T-W-3, T-W-12, T-W-4, T-W-5, T-W-6	M-1, M-2, M-3, M-4	S-2, S-1

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
TR_1A_D1-09_W01 Student ma wiedzę dotyczącą podstaw zarządzania konkurencyjnością firm transportowych.	2,0	Student nie wykazuje żadnej wiedzy adekwatnej do efektu kształcenia.
	3,0	Student wykazuje elementarną wiedzę adekwatną do efektu kształcenia.
	3,5	Student poprawnie identyfikuje podstawowe zagadnienia wymaganego przez efekt zakresu kształcenia.
	4,0	Student wykazuje pełną wiedzę w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie.
	4,5	Student wykazuje pełną wiedzę w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie oraz uzupełniającą wiedzę literaturową.
	5,0	Student wykazuje pełną wiedzę w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie, uzupełniającą wiedzę literaturową oraz wiedzę praktyczną.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
TR_1A_D1-09_U01 Student potrafi pozyskiwać informację z literatury, opracować i przedstawić prezentację oraz oceniać pozycję konkurencyjną firmy transportowej.	2,0	Student nie potrafi w najprostszy sposób zaprezentować umiejętności w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie.
	3,0	Student prezentuje elementarne umiejętności w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie.
	3,5	Student prezentuje podstawowe umiejętności w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie.
	4,0	Student prezentuje pełnię umiejętności w wymaganym zakresie efektu kształcenia.
	4,5	Student prezentuje pełnię umiejętności i wykorzystuje je do rozwiązywania problemu w wymaganym zakresie efektu kształcenia.
	5,0	Student prezentuje pełnię umiejętności i wykorzystuje je do rozwiązywania problemu w wymaganym zakresie efektu kształcenia, a także proponuje modyfikacje rozwiązań.

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
TR_1A_D1-09_K01 Student ma świadomość odpowiedzialności za podejmowane decyzje, potrafi myśleć w sposób przedsiębiorczy, potrafi współdziałać i pracować w grupie.	2,0	Student nie wykazuje żadnych kompetencji wymaganych przez efekt kształcenia.
	3,0	Student wykazuje elementarne kompetencje społeczne adekwatne do efektu kształcenia.
	3,5	Student wykazuje podstawowe kompetencje społeczne w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie.
	4,0	Student wykazuje pełnię oczekiwanych kompetencji społecznych w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie.
	4,5	Student wykazuje pełnię oczekiwanych kompetencji społecznych w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie i wykazuje przedsiębiorczość.
	5,0	Student wykazuje pełnię oczekiwanych kompetencji społecznych w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie, wykazuje przedsiębiorczość i ma świadomość swojej roli.

Literatura podstawowa

Semenov I., Zarządzanie ryzykiem w gospodarce morskiej, t. II, Zarządzanie ryzykiem innowacji w transporcie morskim, Politechniki Szczecińskiej, Szczecin, 2003
Jerzemowska M. (red.), Analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa, 2006
Pierścionek Z., Strategie konkurencji i rozwoju przedsiębiorstwa, PWN, Warszawa, 2003
Skawińska E. (red.), Konkurencyjność przedsiębiorstw. Nowe podejście, PWN, Warszawa-Poznań, 2006

Literatura dodatkowa

Porter M.E., Porter o konkurencji, PWE, Warszawa, 2001

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KOD	Treść programowa	Godziny
T-A-1	Program ćwiczeń powiązany jest z problematyką wykładów.	14
T-A-2	Zaliczenie i podsumowanie zajęć.	1
		15

Treści programowe - wykłady

KOD	Treść programowa	Godziny
T-W-1	Przedstawienie programu przedmiotu, literatury i zasad zaliczenia przedmiotu.	1
T-W-2	Pojęcie konkurencji i konkurencyjności.	2
T-W-3	Przewaga konkurencyjna. Rodzaje konkurencji.	2
T-W-4	Strategiczna analiza pozycji firmy transportowej na rynku usług przewozowych.	3
T-W-5	Czynniki kształtujące pozycję konkurencyjną w wybranych przedsiębiorstwach transportowych.	2
T-W-6	Reguły podejmowania skutecznych decyzji.	4
T-W-7	Metody zarządzania ryzykiem utraty konkurencyjności firm transportowych.	2
T-W-8	Strategie konkurencji na rynku usług przewozowych.	2
T-W-9	Cele i funkcje marketingu w zarządzaniu konkurencyjnością.	2
T-W-10	Rola innowacji w podwyższeniu konkurencyjności firm transportowych. Zarządzanie projektami innowacyjnymi w transporcie.	4
T-W-11	Motywacja personelu w przedsiębiorstwie transportowym.	2
T-W-12	Mechanizmy wsparcia konkurencyjności przedsiębiorstwa. Zasady kształtowania pozytywnego wizerunku firmy transportowej.	4
		30

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-A-1	Uczestnictwo w zajęciach.	15
A-A-2	Studiowanie literatury i przygotowanie się do zajęć.	10
		25

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-W-1	Uczestnictwo w wykładach.	30
A-W-2	Studiowanie literatury, przygotowanie się do egzaminu, udział w egzaminie.	20
		50

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	TR_1A_D1-09_W01	Student ma wiedzę dotyczącą podstaw zarządzania konkurencyjnością firm transportowych.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	TR_1A_W12	ma uporządkowaną wiedzę z zakresu organizacji i zarządzania w transporcie, w tym zna i rozumie uwarunkowania procesów transportowych, zasady organizacji i sterowania ruchem
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	TR_1A_W15	ma podstawową wiedzę dotyczącą prowadzenia działalności gospodarczej oraz zna ogólne zasady tworzenia i rozwoju form indywidualnej przedsiębiorczości
Cel przedmiotu	C-1	Przekazanie wiedzy z zakresu teoretycznych podstaw zarządzania konkurencyjnością w przedsiębiorstwach transportowych.
Treści programowe	T-A-1	Program ćwiczeń powiązany jest z problematyką wykładów.
	T-W-7	Metody zarządzania ryzykiem utraty konkurencyjności firm transportowych.
	T-W-2	Pojęcie konkurencji i konkurencyjności.
	T-W-1	Przedstawienie programu przedmiotu, literatury i zasad zaliczenia przedmiotu.
	T-W-8	Strategie konkurencji na rynku usług przewozowych.
	T-W-9	Cele i funkcje marketingu w zarządzaniu konkurencyjnością.
	T-W-10	Rola innowacji w podwyższeniu konkurencyjności firm transportowych. Zarządzanie projektami innowacyjnymi w transporcie.
	T-W-11	Motywacja personelu w przedsiębiorstwie transportowym.
	T-W-3	Przewaga konkurencyjna. Rodzaje konkurencji.
	T-W-12	Mechanizmy wsparcia konkurencyjności przedsiębiorstwa. Zasady kształtowania pozytywnego wizerunku firmy transportowej.
	T-W-4	Strategiczna analiza pozycji firmy transportowej na rynku usług przewozowych.
	T-W-5	Czynniki kształtujące pozycję konkurencyjną w wybranych przedsiębiorstwach transportowych.
	T-W-6	Reguły podejmowania skutecznych decyzji.
Metody nauczania	M-1	Metody podające / wykład informacyjny z wykorzystaniem technik multimedialnych, objaśnienie, wyjaśnienie
	M-2	Metody problemowe / wykład problemowy
	M-3	Metody aktywizujące / dyskusja dydaktyczna (burza mózgów)
	M-4	Metody praktyczne / ćwiczenia przedmiotowe
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: Okresowa ocena bieżąca efektów kształcenia podczas pracy studenta na ćwiczeniach audytoryjnych. Prezentacja wyników pracy.
Sposób oceny	S-1	Ocena podsumowująca: Egzamin w postaci testu wielokrotnego wyboru podsumowujący efekty kształceniai zdobyte podczas wykładów.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie wykazuje żadnej wiedzy adekwatnej do efektu kształcenia.
	3,0	Student wykazuje elementarną wiedzę adekwatną do efektu kształcenia.
	3,5	Student poprawnie identyfikuje podstawowe zagadnienia wymaganego przez efekt zakresu kształcenia.
	4,0	Student wykazuje pełną wiedzę w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie.
	4,5	Student wykazuje pełną wiedzę w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie oraz uzupełniającą wiedzę literaturową.
	5,0	Student wykazuje pełną wiedzę w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie, uzupełniającą wiedzę literaturową oraz wiedzę praktyczną.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	TR_1A_D1-09_U01	Student potrafi pozyskiwać informację z literatury, opracować i przedstawić prezentację oraz oceniać pozycję konkurencyjną firmy transportowej.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	TR_1A_U01	potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych oraz innych właściwie dobranych źródeł, także w języku angielskim lub innym języku obcym uznawanym za język komunikacji międzynarodowej w zakresie transportu; potrafi integrować uzyskane informacje, dokonywać ich interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie
	TR_1A_U05	potrafi przygotować i przedstawić prezentację ustną dotyczącą szczegółowych zagadnień z zakresu transportu
	TR_1A_U14	potrafi wykorzystywać rachunek ekonomiczny w transporcie, potrafi dokonać wstępnej analizy ekonomicznej i oszacować efekty ekonomiczne podejmowanych działań inżynierskich
	TR_1A_U16	potrafi ocenić przydatność rutynowych metod i narzędzi służących do rozwiązania prostego zadania inżynierskiego, charakterystycznego dla transportu, oraz wybrać i zastosować właściwą metodę i narzędzia
Cel przedmiotu	C-2	Przekazanie umiejętności z zakresu oceny pozycji konkurencyjnej wybranej firmy przewozowej na rynku usług transportowych.
Treści programowe	T-A-1	Program ćwiczeń powiązany jest z problematyką wykładów.
	T-W-7	Metody zarządzania ryzykiem utraty konkurencyjności firm transportowych.
	T-W-8	Strategie konkurencji na rynku usług przewozowych.
	T-W-9	Cele i funkcje marketingu w zarządzaniu konkurencyjnością.
	T-W-10	Rola innowacji w podwyższeniu konkurencyjności firm transportowych. Zarządzanie projektami innowacyjnymi w transporcie.
	T-W-11	Motywacja personelu w przedsiębiorstwie transportowym.
	T-W-3	Przewaga konkurencyjna. Rodzaje konkurencji.
	T-W-12	Mechanizmy wsparcia konkurencyjności przedsiębiorstwa. Zasady kształtowania pozytywnego wizerunku firmy transportowej.
	T-W-4	Strategiczna analiza pozycji firmy transportowej na rynku usług przewozowych.
	T-W-5	Czynniki kształtujące pozycję konkurencyjną w wybranych przedsiębiorstwach transportowych.
	T-W-6	Reguły podejmowania skutecznych decyzji.
Metody nauczania	M-4	Metody praktyczne / ćwiczenia przedmiotowe
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: Okresowa ocena bieżąca efektów kształcenia podczas pracy studenta na ćwiczeniach audytoryjnych. Prezentacja wyników pracy.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie potrafi w najprostszy sposób zaprezentować umiejętności w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie.
	3,0	Student prezentuje elementarne umiejętności w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie.
	3,5	Student prezentuje podstawowe umiejętności w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie.
	4,0	Student prezentuje pełnię umiejętności w wymaganym zakresie efektu kształcenia.
	4,5	Student prezentuje pełnię umiejętności i wykorzystuje je do rozwiązywania problemu w wymaganym zakresie efektu kształcenia.
	5,0	Student prezentuje pełnię umiejętności i wykorzystuje je do rozwiązywania problemu w wymaganym zakresie efektu kształcenia, a także proponuje modyfikacje rozwiązań.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	TR_1A_D1-09_K01	Student ma świadomość odpowiedzialności za podejmowane decyzje, potrafi myśleć w sposób przedsiębiorczy, potrafi współdziałać i pracować w grupie.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	TR_1A_K02	ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływ na środowisko i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje
	TR_1A_K04	potrafi współdziałać i pracować w grupie, ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość podporządkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania
	TR_1A_K05	potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Cel przedmiotu	C-3	Nabycie świadomości odpowiedzialności za podejmowane decyzje oraz umiejętności współdziałania i pracy w grupie.
Treści programowe	T-A-1	Program ćwiczeń powiązany jest z problematyką wykładów.
	T-W-7	Metody zarządzania ryzykiem utraty konkurencyjności firm transportowych.
	T-W-2	Pojęcie konkurencji i konkurencyjności.
	T-W-1	Przedstawienie programu przedmiotu, literatury i zasad zaliczenia przedmiotu.
	T-W-8	Strategie konkurencji na rynku usług przewozowych.
	T-W-9	Cele i funkcje marketingu w zarządzaniu konkurencyjnością.
	T-W-10	Rola innowacji w podwyższeniu konkurencyjności firm transportowych. Zarządzanie projektami innowacyjnymi w transporcie.
	T-W-11	Motywacja personelu w przedsiębiorstwie transportowym.
	T-W-3	Przewaga konkurencyjna. Rodzaje konkurencji.
	T-W-12	Mechanizmy wsparcia konkurencyjności przedsiębiorstwa. Zasady kształtowania pozytywnego wizerunku firmy transportowej.
	T-W-4	Strategiczna analiza pozycji firmy transportowej na rynku usług przewozowych.
	T-W-5	Czynniki kształtujące pozycję konkurencyjną w wybranych przedsiębiorstwach transportowych.
	T-W-6	Reguły podejmowania skutecznych decyzji.
Metody nauczania	M-1	Metody podające / wykład informacyjny z wykorzystaniem technik multimedialnych, objaśnienie, wyjaśnienie
	M-2	Metody problemowe / wykład problemowy
	M-3	Metody aktywizujące / dyskusja dydaktyczna (burza mózgów)
	M-4	Metody praktyczne / ćwiczenia przedmiotowe
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: Okresowa ocena bieżąca efektów kształcenia podczas pracy studenta na ćwiczeniach audytoryjnych. Prezentacja wyników pracy.
Sposób oceny	S-1	Ocena podsumowująca: Egzamin w postaci testu wielokrotnego wyboru podsumowujący efekty kształceniai zdobyte podczas wykładów.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie wykazuje żadnych kompetencji wymaganych przez efekt kształcenia.
	3,0	Student wykazuje elementarne kompetencje społeczne adekwatne do efektu kształcenia.
	3,5	Student wykazuje podstawowe kompetencje społeczne w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie.
	4,0	Student wykazuje pełnię oczekiwanych kompetencji społecznych w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie.
	4,5	Student wykazuje pełnię oczekiwanych kompetencji społecznych w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie i wykazuje przedsiębiorczość.
	5,0	Student wykazuje pełnię oczekiwanych kompetencji społecznych w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie, wykazuje przedsiębiorczość i ma świadomość swojej roli.