Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej - Inżynieria chemiczna i procesowa (N1)
Sylabus przedmiotu Podstawy chemii ogólnej i nieorganicznej:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Inżynieria chemiczna i procesowa | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia niestacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauki techniczne, studia inżynierskie | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Podstawy chemii ogólnej i nieorganicznej | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Instytut Inżynierii Chemicznej i Procesów Ochrony Środowiska | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Elżbieta Tomaszewicz <Elzbieta.Tomaszewicz@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Monika Bosacka <Monika.Bosacka@zut.edu.pl>, Anna Błońska-Tabero <Anna.Blonska-Tabero@zut.edu.pl>, Grażyna Dąbrowska <Grazyna.Dabrowska@zut.edu.pl>, Elżbieta Filipek <Elzbieta.Filipek@zut.edu.pl>, Piotr Tabero <Piotr.Tabero@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 4,0 | ECTS (formy) | 4,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Ogolna wiedza z zakresu chemii, fizyki i matematyki na poziomie absolwenta szkoły ponadgimnazjalnej |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie studenta z podstawowymi pojęciami i zagadnieniami z chemii ogólnej i nieorganicznej, które będą przydatne do opisu i zrozumienia zjawisk i praw chemicznych oraz formułowania i rozwiązywania zadań chemicznych związanych z kierunkiem inzynieria chemiczna i procesowa |
| C-2 | Zapoznanie studenta z zasadami nomenklatury związków nieorganicznych |
| C-3 | Ukształtowanie umiejętności pisania wzorów związków i równań reakcji chemicznych |
| C-4 | Ukształtowanie umiejętności rozwiązywania prostych zadań problemowych z zakresu stechiometrii, stężeń roztworów, pH oraz roztworów buforowych |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Pierwiastki i związki chemiczne. Symbole pierwiastków, wzory związków chemicznych. Nazewnictwo związków chemicznych | 2 |
| T-A-2 | Typy reakcji chemicznych. Równania reakcji chemicznych. Dobieranie współczynników w reakcjach chemicznych | 1 |
| T-A-3 | Podstawowe praw i pojęcia chemiczne. | 1 |
| T-A-4 | Obliczenia stechiometryczne oparte na równaniach reakcji chemicznych | 2 |
| T-A-5 | Roztwory. Stężenia roztworów: procentowe, molowe, molalne i ułamek molowy. | 2 |
| T-A-6 | Struktura elektronowa pierwiastków. Stopień utlenienia. Równania reakcji utleniania i redukcji. Dobieranie współczynników stechiometrycznych w równaniach redox. | 2 |
| T-A-7 | Iloczyn jonowy wody, pH roztworów. Stała i stopień dysocjacji roztworów kwasów i zasad. | 2 |
| T-A-8 | Wpływ wspólnych jonów na dysocjację słabych elektrolitów. Roztwory buforowe. | 2 |
| T-A-9 | Hydroliza w wodnych roztworach soli | 2 |
| T-A-10 | Kolokwium zaliczające | 2 |
| 18 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Przedmiot i zakres chemii. Zjawiska fizyczne i chemiczne. Mieszanina fizyczna a związek chemiczny. Substancje proste i złożone. Pierwiastek chemiczny. Podstawowe pojęcia w chemii: masa atomowa i cząsteczkowa, mol, liczba Avogadro, objętość molowa gazu, wartościowość. Typy reakcji chemicznych. Równania reakcji chemicznych. | 3 |
| T-W-2 | Klasyfikacja związków chemicznych: tlenki, wodorki, wodorotlenki, kwasy, sole. Elementarne prawa chemiczne. Współczesny pogląd na atom. Cząstki elementarne, proton, neutron, elektron, foton, kwarki. Budowa i trwałość jądra atomowego. Liczba atomowa, liczba masowa, nuklid, izotopy, izobary, izotony. | 3 |
| T-W-3 | Zasady rozbudowy powłok elektronowych. Struktura elektronowa atomu. Liczby kwantowe. Pojęcie orbitalu. Typy orbitali. Poziomy energetyczne elektronów w atomach. Układ okresowy pierwiastków. Struktura elektronowa pierwiastków a układ okresowy. Prawidłowości w układzie okresowym. Elektropowinowactwo i elektroujemność pierwiastków. Promienie i objętość atomowa. | 3 |
| T-W-4 | Wiązania chemiczne: jonowe, atomowe, metaliczne pośrednie. Wiązania wodorowe. Biegunowość cząsteczek. Wiązania międzycząsteczkowe. Ciało stałe. Wiązania w sieci przestrzennej kryształów. Kryształy molekularne, kowalencyjne, jonowe. Izomorfizm, polimorfizm | 2 |
| T-W-5 | Równowagi fazowe. odwracalność reakcji chemicznych. Prawo działania mas w układach homogenicznych i heterogenicznych. Zależność równowagi od temperatury i ciśnienia. | 2 |
| T-W-6 | Dysocjacja elektrolityczna, kwasy, zasady, sole wg Arrheniusa. Dysocjacja wody. Iloczyn jonowy wody. Wykładnik stężenia jonów hydroniowych. Elektrolity mocne, elektrolity słabe. Prawo rozcieńczeń Ostwalda. Wpływ jonów na dysocjację elektrolitów słabych. | 2 |
| T-W-7 | Hydroliza soli. Stała i stopień hydrolizy. Roztwory buforowe, pH-mieszanin buforowych. | 2 |
| T-W-8 | Zaliczenie wykładów | 1 |
| 18 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | Uczestnictwo w zajęciach | 18 |
| A-A-2 | Praca z literaturą rozszerzającą omówiony materiał | 10 |
| A-A-3 | Rozwiązywanie zaleconych zadań | 22 |
| A-A-4 | Przygotowanie do zaliczenia | 10 |
| 60 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Uczestnictwo w wykładach | 18 |
| A-W-2 | Samodzielna analiza treści wykładów w opraciu o zalecaną literaturę | 18 |
| A-W-3 | Udział w konsultacjach | 10 |
| A-W-4 | Przygotowanie do zaliczenia wykładów | 14 |
| 60 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Metody podające: wykład informacyjny, objaśnienia lub wyjaśnienia, opis |
| M-2 | Metody aktywizujące: dyskusja dydaktyczna |
| M-3 | Metody praktyczne: ćwiczenia przedmiotowe |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena podsumowująca: Zaliczenie pisemne |
| S-2 | Ocena formująca: Test sprawdzający |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ICHP_1A_B04_W01 Student ma wiedzę z zakresu chemii ogolnej i nieorganicznej umożliwiającą zrozumienie podstawowych zjawisk i praw chemicznych związanych ze studiowanym kierunkiem | ICHP_1A_W01 | — | — | C-1 | T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-1, T-W-5, T-W-6, T-W-7 | M-1, M-2 | S-1 |
| ICHP_1A_B04_W02 Student ma wiedzę dotyczącą nazewnictwa związków nieorganicznych zgodnie z obowiązującymi zasadami, zapisywania i bilansowania równań reakcji oraz zna podstawowe metody obliczeniowe stosowane do rozwiązywania typowych problemów z zakresu chemii ogólnej i nieorganicznej oraz inżynierii chemicznej | ICHP_1A_W01 | — | — | C-2, C-3, C-4 | T-A-4, T-A-6, T-A-7, T-A-3, T-A-2, T-A-1, T-A-5, T-A-8, T-A-9, T-W-6, T-W-7 | M-1, M-2, M-3 | S-1, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ICHP_1A_B04_U01 Student potrafi zastosować w praktyce zasady nomenklatury związków nieorganicznych | ICHP_1A_U01 | — | — | C-3 | T-A-1 | M-2, M-3 | S-2 |
| ICHP_1A_B04_U02 Student potrafi rozwiązać problemy obliczeniowe z zakresu chemii ogólnej i nieorganicznej | ICHP_1A_U07, ICHP_1A_U01, ICHP_1A_U09 | — | — | C-4 | T-A-4, T-A-7, T-A-3, T-A-5, T-A-8, T-W-6, T-W-7 | M-2, M-3 | S-1, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ICHP_1A_B04_K01 Student nabędzie aktywna postawę do pracy samodzielnej oraz w zespole nad wyznaczonym zadaniem | ICHP_1A_K03, ICHP_1A_K05 | — | — | C-4 | T-A-4, T-A-6, T-A-7, T-A-2, T-A-1, T-A-5, T-A-8, T-A-9 | M-2, M-3 | S-1, S-2 |
| ICHP_1A_B04_K02 Student będzie zdeterminowany do ciągłego poszerzania swojej wiedzy oraz będzie motywował do tego inne osoby | ICHP_1A_K01 | — | — | C-2, C-3, C-4, C-1 | T-A-4, T-A-6, T-A-7, T-A-3, T-A-2, T-A-1, T-A-5, T-A-8, T-A-9, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-1, T-W-5, T-W-6, T-W-7 | M-2, M-3 | S-1, S-2 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| ICHP_1A_B04_W01 Student ma wiedzę z zakresu chemii ogolnej i nieorganicznej umożliwiającą zrozumienie podstawowych zjawisk i praw chemicznych związanych ze studiowanym kierunkiem | 2,0 | Student nie posiada podstawowej wiedzy z zakresu chemii ogólnej i nieorganicznej, która umożliwiłaby zrozumienie zjawisk i praw chemicznych związanych ze studiowanym kierunkiem |
| 3,0 | Student posiada podstawową wiedzę z zakresu chemii ogólnej i nieorganicznej, która umożliwia zrozumienie zjawisk i praw chemicznych związanych ze studiowanym kierunkiem | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| ICHP_1A_B04_W02 Student ma wiedzę dotyczącą nazewnictwa związków nieorganicznych zgodnie z obowiązującymi zasadami, zapisywania i bilansowania równań reakcji oraz zna podstawowe metody obliczeniowe stosowane do rozwiązywania typowych problemów z zakresu chemii ogólnej i nieorganicznej oraz inżynierii chemicznej | 2,0 | Student nie posiada podstawowej wiedzy dotyczącej nazewnictwa związków nieorganicznych zgodnie z obowiązującymi zasadami, zapisywania i bilansowania równań reakcji oraz nie zna podstawowych metod obliczeniowych stosowanych do rozwiązywania typowych problemów z zakresu chemii ogólnej i nieorganicznej oraz inżynierii chemicznej |
| 3,0 | Student ma podstawową wiedzę dotyczącą nazewnictwa związków nieorganicznych zgodnie z obowiązującymi zasadami, zapisywania i bilansowania równań reakcji oraz zna w stopniu podstawowym metody obliczeniowe stosowane do rozwiązywania typowych problemów z zakresu chemii ogólnej i nieorganicznej oraz inżynierii chemicznej | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| ICHP_1A_B04_U01 Student potrafi zastosować w praktyce zasady nomenklatury związków nieorganicznych | 2,0 | Student nie potrafi zastosować w praktyce zasady nomenklatury związków nieorganicznych |
| 3,0 | Student potrafi w stopniu podstawowym zastosować w praktyce zasady nomenklatury związków nieorganicznych | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| ICHP_1A_B04_U02 Student potrafi rozwiązać problemy obliczeniowe z zakresu chemii ogólnej i nieorganicznej | 2,0 | Student nie potrafi rozwiązać podstawowych problemów obliczeniowych z zakresu chemii ogólnej i nieorganicznej |
| 3,0 | Student potrafi rozwiązać podstawowe problemy obliczeniowe z zakresu chemii ogólnej i nieorganicznej | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| ICHP_1A_B04_K01 Student nabędzie aktywna postawę do pracy samodzielnej oraz w zespole nad wyznaczonym zadaniem | 2,0 | Student nie potrafi pracować samodzielnie oraz w zespole nad wyznaczonym zadaniem |
| 3,0 | Student potrafi jedynie w zakresie podstawowym pracować samodzielnie oraz w zespole nad wyznaczonym zadaniem | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| ICHP_1A_B04_K02 Student będzie zdeterminowany do ciągłego poszerzania swojej wiedzy oraz będzie motywował do tego inne osoby | 2,0 | Student nie wykazuje potrzeby ciągłego poszerzania swojej wiedzy oraz motywowania do tego innych osób |
| 3,0 | Student wykazuje w stopniu podstawowym potrzebę ciągłego poszerzania swojej wiedzy oraz motywowania do tego innych | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Literatura podstawowa
- A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, PWN, Warszawa, 1997
- L. Pajdowski, Chemia ogólna, PWN, Warszawa, 1997
- J.D. Lee, Zwięzła chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa, 1994
- Tadeusz Drapała, Chemia ogólna nieorganiczna z zadaniami, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 1997
- P.A. Cox, Chemia nieorganiczna. Krótkie wykłady., PWN, Warszawa, 2003
Literatura dodatkowa
- F.A. Cotton, G. Wilkinson, P.L. Gaus, Chemia nieorganiczna, podstawy, PWN, Warszawa, 1995
- L. Kolditz, Chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa, 1994