Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Kynologia (N1)
Sylabus przedmiotu Nowotwory u psów:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Kynologia | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia niestacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauki rolnicze, leśne i weterynaryjne, studia inżynierskie | ||
| Profil | praktyczny | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Nowotwory u psów | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Mikrobiologii i Biotechnologii | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Dorota Jankowiak <dorota.jankowiak@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | |||
| ECTS (planowane) | 3,0 | ECTS (formy) | 3,0 |
| Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Podstawowa wiedza z przedmiotów: chemia, biochemia, biologia molekularna, anatomia, fizjologia, genetyka ogólna, biologia komórki i endokrynologia. |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Student pozna główne „cechy komórek nowotworowych, przyczyny i mechanizmy odpowiadające za transformację nowotworową, etapy kancerogenezy oraz kryteria klasyfikacji nowotworów. Zapozna się najczęstszymi nowotworami występującymi u psów (w zależności od rasy, płci i wieku), ich objawami, oddziaływaniem na organizm i metodami leczenia. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Najważniejsze czynniki kancerogenne: fizyczne, chemiczne i biologiczne, istota mechanizmu działania. Predyspozycje do rozwoju nowotworów u psów: wrodzone, wiek, płeć, rasa, dieta – na wybranych przykładach. | 1 |
| T-A-2 | Istota terapii antynowotworowej u psów), leczenie chirurgiczne, radioterapia, leczenie systemowe (skojarzone), immunoterapia, terapia celowana. Podstawowe mechanizmy oporności komórek na terapię. Naczelna zasada terapii antynowotworowej u psów – nie przedłużać cierpienia? | 1 |
| T-A-3 | Najczęstsze nowotwory pochodzenia ekto- i endodermalnego u psów, niezłośliwe (gruczolaki, torbielaki, brodawczaki) i złośliwe - raki (raki płaskonabłonkowe, gruczolakoraki, raki urotelialne i niezróżnicowane) – predyspozycje (zwłaszcza rasowe), najczęstsza lokalizacja, podstawowa charakterystyka, objawy i terapia. | 2 |
| T-A-4 | Najczęstsze nowotwory pochodzenia mezodermalnego u psów, niezłośliwe (tłuszczaki, włókniaki, mięśniaki, włókniaki, kostniaki, naczyniaki) i złośliwe – mięsaki (tłuszczakomięsaki, włókniakomięsaki, mięśniakomięsaki gładkokomórkowe i prążkowanokomórkowe, chrzęstniakomięsaki, kostniakomięsaki i mięsaki naczyniowe) – predyspozycje (zwłaszcza rasowe), najczęstsza lokalizacja, podstawowa charakterystyka, objawy i terapia. | 4 |
| T-A-5 | Najczęstsze rodzaje białaczek i chłonniaków u psów – predyspozycje (zwłaszcza rasowe), najczęstsza lokalizacja, podstawowa charakterystyka, objawy i terapia. | 3 |
| T-A-6 | Nowotwory wywodzące się z pierwotnych komórek rozrodczych (zarodkowe. Zakaźny guz weneryczny psów – nowotwór o nietypowej „naturze”. | 1 |
| 12 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Epidemiologia nowotworów u psów na świecie i w Polsce. i w Polsce. Podstawowa charakterystyka komórek nowotworowych i procesu nowotworowego. Zmiany w fizjologii komórki związane z konwersją komórek prawidłowych w komórki nowotworowe. | 1 |
| T-W-2 | Nazewnictwo i klasyfikacja nowotworów. Nowotwory niezłośliwe (łagodne), miejscowo złośliwe i złośliwe (raki, mięsaki, chłonniaki i białaczki), nowotwory wywodzące się z wielopotencjalnych komórek rozrodczych - najważniejsze cechy struktury makro- i mikroskopowej. | 2 |
| T-W-3 | Wpływ nowotworów na organizm, podstawowe przyczyny zespołu wyniszczenia nowotworowego. Zespoły paraneoplastyczne (paranowotworowe). | 1 |
| T-W-4 | Klonalny rozwój nowotworów, macierzyste komórki nowotworowe, Cechy złośliwości komórek nowotworowych. Podstawy stopniowania złośliwości, terapii i rokowania. | 1 |
| T-W-5 | Mechanizmy angiogenezy nowotworowej, cechy nowotworowych naczyń krwionośnych. Mechanizmy przerzutowania komórek nowotworowych, wybiórczość kolonizacji narządów. | 1 |
| 6 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | Uczestniczenie w ćwiczeniach | 12 |
| A-A-2 | Samodzielne przygotowanie na podstawie zalecanej literatury do tematów bieżących ćwiczeń | 10 |
| A-A-3 | Ptzygotowanie prezentacji mulimedialnej wybranego tematu i jego omówienia | 5 |
| A-A-4 | Konsultacje z prowadzącym ćwiczenia | 2 |
| A-A-5 | Przygotowanie do zaliczenia materiału objętego programem ćwiczeń audytoryjnych | 14 |
| A-A-6 | zaliczenie ćwiczeń | 2 |
| 45 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Uczestniczenie w wykładach | 6 |
| A-W-2 | Bieżąca analiza i opanowanie informacji podanych na kolejnych wykladach, uzupełniane w oparciu o zalecana literaturę | 14 |
| A-W-3 | Przygotowanie do zaliczenia materiału objętego programem wykladów | 23 |
| A-W-4 | Konsultacje z prowadzącym wykłady | 1 |
| A-W-5 | Zaliczenie wykladów | 1 |
| 45 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny omawiajacy zagadnienia teoretyczne |
| M-2 | Prezentacja multmedialna z wykorzystaniem komputera i projektora |
| M-3 | konsultacje z prowadzącymi wykłay i ćwiczenia |
| M-4 | Dyskusja dydaktyczna i problemowa |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Ocena przygotowania studenta i jego aktywności na każdych ćwiczeniach |
| S-2 | Ocena formująca: Ocena prezentacji przgotowanej z zespołem oraz udziału studenta w jej omówieniu |
| S-3 | Ocena podsumowująca: Ocena z końcowego, pisemnego zaliczenia całości materiału objętego programem wykładów. |
| S-4 | Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena zaliczenia cwiczeń, na którą składają się oceny z: aktywności studenta, prezentacji i zaliczenia końcowego materiału objętego programem ćwiczeń |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kn_1P_C29_W01 Student klasyfikuje i zna podstawowy mechanizm działania najważniejszych czynników kancerogennych, zna podstawowe kryterium klasyfikacji nowotworów u psów. Wymienia i charakteryzuje najczęściej występujące u psów nowotwory „wywodzące” się z tkanek pochodzenia nabłonkowego i mezodermalnego oraz z układu krwiotwórczego i chłonnego. Wskazuje główne cechy różniące komórkę prawidłową od nowotworowej, nowotwory niezłośliwe od złośliwych oraz prawidłowe naczynia krwionośne od nowotworowych. Charakteryzuje czynniki odpowiedzialne za przerzutowanie i wybiórczą wtórną kolonizację narządową. | Kn_1P_W01, Kn_1P_W08, Kn_1P_W21 | — | — | C-1 | T-W-3, T-W-2, T-W-4, T-W-5, T-W-1, T-A-1, T-A-2, T-A-3, T-A-6, T-A-5, T-A-4 | M-2, M-4, M-3, M-1 | S-4, S-3, S-1, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kn_1P_C29_U01 Student wiedzę z zakresu budowy i pochodzenia komórek oraz roli głównych cząsteczek biologiczne czynnych (białek, enzymów, hormonów) oraz ich pochodnych potrafi wykorzystać do wyjaśnienia ich roli w kancerogenzie, inwazyjności i przerzutowaniu komórek nowotworowych. Student potrafi rozpoznać u psa objawy mogące wskazywać na chorobę nowotworową. | Kn_1P_U13, Kn_1P_U11, Kn_1P_U03 | — | — | C-1 | T-W-3, T-W-4, T-W-1, T-A-3, T-A-5, T-A-4 | M-2, M-4, M-3, M-1 | S-1, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kn_1P_C29_K01 Student jest świadomy obecności w otaczającym środowisku ogromu czynników potencjalnie rakotwórczych i stale wzrastających wskaźników epidemiologicznych chorób nowotworowych u psów. Wykazuje więc aktywną postawę w zachęcaniu opiekunów psów do poddawania swoich podopiecznych profilaktyczym badaniom kontrolnym. | Kn_1P_K02, Kn_1P_K03 | — | — | C-1 | T-W-4, T-W-1, T-A-2 | M-4, M-1 | S-1, S-2 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| Kn_1P_C29_W01 Student klasyfikuje i zna podstawowy mechanizm działania najważniejszych czynników kancerogennych, zna podstawowe kryterium klasyfikacji nowotworów u psów. Wymienia i charakteryzuje najczęściej występujące u psów nowotwory „wywodzące” się z tkanek pochodzenia nabłonkowego i mezodermalnego oraz z układu krwiotwórczego i chłonnego. Wskazuje główne cechy różniące komórkę prawidłową od nowotworowej, nowotwory niezłośliwe od złośliwych oraz prawidłowe naczynia krwionośne od nowotworowych. Charakteryzuje czynniki odpowiedzialne za przerzutowanie i wybiórczą wtórną kolonizację narządową. | 2,0 | |
| 3,0 | Student zna podstawy klasyfikacji nowotworów, potraii wymienić główne czynniki kancerogenne i w stopniu podstawowym scharakteryzować etapy kancerogenezy. Wybiórczo wymienia podstawowe cechy różnicujące komórki nowotworowe od prawidłowych oraz komórki nowotworów złośliwych od niezłośliwych. Potrafi wystarczajaco wykazać predyspozycje rasowe, wiekowe do niektórych typów nowotworów u psów. W stopnu podstawowym omówić wybrane zagadnienia z zakresu wpływu nowotworu na organizm gospdarza, neoangiogenezy i immunologi nowotworów. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| Kn_1P_C29_U01 Student wiedzę z zakresu budowy i pochodzenia komórek oraz roli głównych cząsteczek biologiczne czynnych (białek, enzymów, hormonów) oraz ich pochodnych potrafi wykorzystać do wyjaśnienia ich roli w kancerogenzie, inwazyjności i przerzutowaniu komórek nowotworowych. Student potrafi rozpoznać u psa objawy mogące wskazywać na chorobę nowotworową. | 2,0 | |
| 3,0 | Student posiadaną wiedzę z zakresu budowy i pochodzenia komórek oraz roli głównych cząsteczek biologiczne czynnych oraz ich pochodnych w niewielkim zakresie wykorzystuje do wyjaśnienia ich roli i mechanizmów odpowiedzialnych za kancerogenzę, inwazyjność i przerzutowanie komórek nowotworowych. Wybiórczo podaje i uzasadnia, które z cech atypii komórkowej nalezy uważać za potencjalne niebezpieczne z punku widzenia transformacji nowotworowej u psów.. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| Kn_1P_C29_K01 Student jest świadomy obecności w otaczającym środowisku ogromu czynników potencjalnie rakotwórczych i stale wzrastających wskaźników epidemiologicznych chorób nowotworowych u psów. Wykazuje więc aktywną postawę w zachęcaniu opiekunów psów do poddawania swoich podopiecznych profilaktyczym badaniom kontrolnym. | 2,0 | |
| 3,0 | Student zna podstawy klasyfikacji nowotworów, potraii wymienić główne czynniki kancerogenne i w stopniu podstawowym scharakteryzować etapy kancerogenezy. Wybiórczo wymienia podstawowe cechy różnicujące komórki nowotworowe od prawidłowych oraz komórki nowotworów złośliwych od niezłośliwych. Potrafi wystarczajaco wykazać predyspozycje rasowe, wiekowe do niektórych typów nowotworów u psów. W stopnu podstawowym omówić wybrane zagadnienia z zakresu wpływu nowotworu na organizm gospdarza, neoangiogenezy i immunologi nowotworów. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Literatura podstawowa
- Fuller G.M., Shields D., Podstawy molekularne biologii komórki, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2000
- Bal J, Biologia molekularna w medycynie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, 2001
- Madej J.A., Rotkiewicz T, Patologia ogólna zwierzat, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn, 2006
- Sapierzyński R, Onkologia praktyczna psów i kotów, Edra Urban & Partner, Wrocław, 2010
- Zaleznie od artykułu, Wybrane artykuły przegladowe, Życie Weterynaryjne 2006-2015, 2011, dostęp internetowy
Literatura dodatkowa
- Kawiak J., Zabel M, Seminaria z cytofizjologii., Wydawnictwo Urban i Partner, Wrocław, 2002
- Alberts B., Bray D., Hopkin K., Johnson A., Lewis J., Raff M., Roberts K., Walter P, Podstawy bilogii komórki, Wydawnictwo Naukowe PWN, warszawa, 2005