Wydział Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki - Inżynieria materiałowa (N1)
Sylabus przedmiotu Chemia ogólna:
Informacje podstawowe
Kierunek studiów | Inżynieria materiałowa | ||
---|---|---|---|
Forma studiów | studia niestacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
Obszary studiów | charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK | ||
Profil | ogólnoakademicki | ||
Moduł | — | ||
Przedmiot | Chemia ogólna | ||
Specjalność | przedmiot wspólny | ||
Jednostka prowadząca | Instytut Inżynierii Materiałowej | ||
Nauczyciel odpowiedzialny | Anna Biedunkiewicz <Anna.Biedunkiewicz@zut.edu.pl> | ||
Inni nauczyciele | Anna Biedunkiewicz <Anna.Biedunkiewicz@zut.edu.pl>, Renata Chylińska <Renata.Chylinska@zut.edu.pl>, Elżbieta Piesowicz <Elzbieta.Senderek@zut.edu.pl> | ||
ECTS (planowane) | 6,0 | ECTS (formy) | 6,0 |
Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
KOD | Wymaganie wstępne |
---|---|
W-1 | Znajomość chemii, fizyki i matematyki na poziomie absolwenta szkoły średniej. |
Cele przedmiotu
KOD | Cel modułu/przedmiotu |
---|---|
C-1 | Student zdobywa wiedzę i umiejętności w zakresie omawianych treści programowych, przydatną do formułowania i rozwiązywania prostych zadań z chemii i wybranych zagadnień fizykochemii. |
C-2 | Student zdobywa wiedzę i umiejętność stosowania metod matematycznych do opisu procesów chemicznych i wybranych fizykochemicznych. |
C-3 | Student zdobywa umiejętność analizy i opracowania wyników pomiarów chemicznych. |
C-4 | Student zdobywa umiejętość korzystania ze źródeł literatury. |
C-5 | Student rozwija umiejętność pracy w grupie. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
KOD | Treść programowa | Godziny |
---|---|---|
ćwiczenia audytoryjne | ||
T-A-1 | Wprowadzenie, BHP. Podstawowe operacje w laboratorium chem. Wzory i nomenklatura związków chemicznych. | 1 |
T-A-2 | Równania reakcji chemicznych. Obliczenia stechiometryczne. | 1 |
T-A-3 | Obliczenia związane ze stanem równowagi chemicznej. | 1 |
T-A-4 | Obliczenia stężeń roztworów. | 1 |
T-A-5 | Reakcje dysocjacji kwasów i zasad. Obliczanie pH roztworów słabych i mocnych kwasów i zasad | 1 |
T-A-6 | Podstawy analizy ilościowej. Obliczenia. | 2 |
T-A-7 | Reakcje utleniania i redukcji. Ogniwa galwaniczne. | 2 |
T-A-8 | Kolokwium. | 1 |
10 | ||
laboratoria | ||
T-L-1 | Reakcje utleniania i redukcji. Ogniwa galwaniczne. | 2 |
T-L-2 | Wyznaczenie wydajności prądowej procesu elektrolizy wodnego roztworu Cu(NO3)2. | 1 |
T-L-3 | Sporządzanie roztworów o określonym stężeniu procentowym i molowym. | 1 |
T-L-4 | Badanie wpływu temperatury, stężenia, katalizatorów na szybkość reakcji chemicznej rozkładu H2O2. | 1 |
T-L-5 | Charakterystyczne reakcje i wykrywanie wybranych kationów ( Fe+2, Fe+3,Cu+2, Zn+2, Al.+3, Ca+2, Mg+2) | 1 |
T-L-6 | Wyznaczanie pH roztworów. | 1 |
T-L-7 | Analiza ilościowa.Oznaczanie węglanu sodu metodą miareczkową. | 2 |
T-L-8 | Kolokwium. | 1 |
10 | ||
wykłady | ||
T-W-1 | Współczesna teoria budowy atomów. Konfiguracja elektronowa atomów. Podstawy modelowania molekularnego. | 3 |
T-W-2 | Wiązania międzyatomowe - chemiczne. Wiązania międzycząsteczkowe - siły Van der Waalsa. Hierarchiczny model struktury materiału: konfiguracja elektronowa atomów, charakter wiązania, struktura krystaliczna i defekty strukturalne a właściwości chemiczne i fizyczne materiałów. Właściwosci materiałów jonowych, kowalencyjnych i metalicznych. | 3 |
T-W-3 | Otrzymywanie, budowa i właściwości związków nieorganicznych, organicznych i kompleksowych. Budowa i otrzymywanie tworzyw polimerowych. | 3 |
T-W-4 | Stany skupienia materii: gazy, ciecze, ciała stałe. Prawa stanu gazowego. Chemia roztworów wodnych. Układy koloidalne. Reguła faz Gibbsa. | 3 |
T-W-5 | Klasyfikacja prostych i złożonych substancji oraz reakcji chemicznych. Równowaga chemiczna. Elementy termodynamiki chemicznej. Kinetyka chemiczna. | 4 |
T-W-6 | Zjawiska ad- i absorpcji. Osmoza. Równowaga jonowa w roztworach. Fizykochemiczna charakterystyka środowisk miejskich, przemysłowych, morskich. | 2 |
T-W-7 | Procesy utleniania i redukcji. Podstawy elektrochemii: potencjał elektrodowy, równowagowy, stacjonarny. Zjawisko polaryzacji i przyczyny. Ogniwa galwaniczne. Zjawisko elektrolizy. Prawa elektrochemii Faradaya. | 2 |
20 |
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
KOD | Forma aktywności | Godziny |
---|---|---|
ćwiczenia audytoryjne | ||
A-A-1 | Udział w ćwiczeniach audytoryjnych. | 9 |
A-A-2 | Samodzielne rozwiazywanie zadań w oparciu o zalecane zbiory zadań. | 32 |
A-A-3 | Udział w konsultacjach | 2 |
43 | ||
laboratoria | ||
A-L-1 | Uczestnictwo w zajęciach laboratoryjnych. | 10 |
A-L-2 | Samodzielne przygotowanie się do zajęć laboratoryjnych na podstawie wskazanej literatury. | 18 |
A-L-3 | Samodzielne opracowanie wyników doświadczeń. | 15 |
A-L-4 | Udział w konsultacjach. | 2 |
45 | ||
wykłady | ||
A-W-1 | Uczestnictwo w wykładach. | 20 |
A-W-2 | Samodzielne analizowanie treści wykładu w opraciu o wskazaną literaturę. | 13 |
A-W-3 | Przygotowanie do egzaminu w oparciu o zalecaną literaturę. | 10 |
A-W-4 | Przygotowanie do egzaminu - samodzielna praca oparta na rozwiazywaniu zadań tematycznych i testów z możliwością samooceny. | 16 |
A-W-5 | Konsultacje | 2 |
A-W-6 | Egzamin | 2 |
63 |
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
---|---|
M-1 | Wykład informacyjny z użyciem środków audiowizualnych, tj. filmy dydaktyczne, prezentacje komputerowe. |
M-2 | Ćwiczenia audytoryjne. Rozwiązywanie zadań problemowych i rachunkowych, analiza zjawisk chemicznych w procesach inżynierskich. |
M-3 | Ćwiczenia laboratoryjne. Wykonywanie ekperymentów w laboratorium. Prezentacje sprawozdań z przeprowadzonych ekperymentów. |
Sposoby oceny
KOD | Sposób oceny |
---|---|
S-1 | Ocena formująca: Ćwiczenia audytoryjne : Na podstawie krótkich sprawdzianów wiedzy przygotowanej do ćwiczeń (6 sprawdzianów) oraz kolokwium końcowego student uzyskuje zaliczenie jeśli zdobędzie co najmniej połowę punktów. |
S-2 | Ocena formująca: Ćwiczenia laboratoryjne. Na podstawie wykonanych wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych, zaliczeniu krótkich sprawdzianów, spradzajacych przygotowanie do ćwiczeń oraz prezentacji sprawozdań w formie pisemnej i ustnej student uzyskuje ocenę z ćwiczeń laboratoryjnych. |
S-3 | Ocena podsumowująca: Wykład. Po uprzednim zaliczeniu ćwiczeń audytoryjnych oraz laboratoryjnych student przystępujedo egzaminu pisemnego; ocenę pozytywną otrzymuję po uzyskaniu co najmiej połowy punktów. Do egzaminu ustnego przystępują studenci po uzykaniu powyżej 30% punktów z egzaminu pisemnego. |
Zamierzone efekty uczenia się - wiedza
Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
IM_1A_B07_W01 Student potrafi opisać i scharakteryzować stany materii, przemiany fizykochemiczne, zdefiniować stan równowagi układów i określić czynniki wpływające na zmianę stanu i kinetykę przemian, potrafi objaśnić podstawowe zjawiska elektrochemiczne i zdefiniować prawidłowości występujące w procesach elektrochemicznych. Student ma wiedzę na temat współczesnej teorii budowy atomu, wiązań międzyatomowych i międzycząsteczkowych, podstawy wiedzy o strukturach krystalicznych i i defektach sieciowych. | IM_1A_W03, IM_1A_W04, IM_1A_W11 | — | — | C-2, C-4, C-3, C-5, C-1 | T-W-1, T-W-5, T-W-2, T-W-4, T-W-6, T-W-3, T-W-7, T-L-3, T-L-8, T-L-2, T-L-4, T-L-5, T-L-1, T-L-7, T-L-6, T-A-8, T-A-5, T-A-3, T-A-1, T-A-2, T-A-7, T-A-4, T-A-6 | M-1, M-3, M-2 | S-1, S-2, S-3 |
Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności
Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
IM_1A_B07_U01 Student potrafi korzystać ze źródeł literatury, poszukiwać danych do obliczeń fizykochemicznych. Student zdobywa umiejętność analizy i opracowania wyników i wykonania prostych pomiarów chemicznych. Student potrafi interpretować i klasyfikować zjawiska chemiczne, fizykochemiczne, analizować podstawowe przemiany fizykochemiczne dobierać sposoby ich opisu. Student potrafi łączyć właściwości materiałów ze składem chemicznym i uporządkowaniem krystalicznym. | IM_1A_U01, IM_1A_U02, IM_1A_U03, IM_1A_U08 | — | — | C-2, C-4, C-3, C-5, C-1 | T-W-1, T-W-5, T-W-2, T-W-4, T-W-6, T-W-3, T-W-7, T-L-3, T-L-8, T-L-2, T-L-4, T-L-5, T-L-1, T-L-7, T-L-6, T-A-8, T-A-5, T-A-3, T-A-1, T-A-2, T-A-7, T-A-4, T-A-6 | M-1, M-3, M-2 | S-1, S-2, S-3 |
Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne
Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
IM_1A_B07_K01 Student rozwija umiejętność pracy w grupie. | IM_1A_K04 | — | — | C-2, C-4, C-3, C-5, C-1 | T-W-1, T-W-5, T-W-2, T-W-4, T-W-6, T-W-3, T-W-7, T-L-3, T-L-2, T-L-4, T-L-5, T-L-1, T-L-6, T-A-8, T-A-5, T-A-3, T-A-1, T-A-2, T-A-7, T-A-4, T-A-6 | M-1, M-3, M-2 | S-1, S-2 |
Kryterium oceny - wiedza
Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
IM_1A_B07_W01 Student potrafi opisać i scharakteryzować stany materii, przemiany fizykochemiczne, zdefiniować stan równowagi układów i określić czynniki wpływające na zmianę stanu i kinetykę przemian, potrafi objaśnić podstawowe zjawiska elektrochemiczne i zdefiniować prawidłowości występujące w procesach elektrochemicznych. Student ma wiedzę na temat współczesnej teorii budowy atomu, wiązań międzyatomowych i międzycząsteczkowych, podstawy wiedzy o strukturach krystalicznych i i defektach sieciowych. | 2,0 | Student nie potrafi opisać i scharakteryzować stanów materii, przemian fizykochemiczne, zdefiniować stany równowagi układów i określić czynniki wpływające na zmianę stanu i kinetykę przemian, nie potrafi objaśnić podstawowych zjawisk elektrochemiczne i zdefiniować prawidłowości występujące w procesach elektrochemicznych. Student nie ma wiedzy na temat współczesnej teorii budowy atomu, wiązań międzyatomowych i międzycząsteczkowych, podstawy wiedzy o strukturach krystalicznych i i defektach sieciowych. |
3,0 | Student potrafi opisać i scharakteryzować stany materii, przemiany fizykochemiczne, zdefiniować stan równowagi układów i określić czynniki wpływające na zmianę stanu i kinetykę przemian, potrafi objaśnić podstawowe zjawiska elektrochemiczne i zdefiniować prawidłowości występujące w procesach elektrochemicznych. Student ma wiedzę na temat współczesnej teorii budowy atomu, wiązań międzyatomowych i międzycząsteczkowych, podstawy wiedzy o strukturach krystalicznych i i defektach sieciowych. | |
3,5 | Student potrafi opisać i scharakteryzować stany materii, przemiany fizykochemiczne, zdefiniować stan równowagi układów i określić czynniki wpływające na zmianę stanu i kinetykę przemian, potrafi objaśnić podstawowe zjawiska elektrochemiczne i zdefiniować prawidłowości występujące w procesach elektrochemicznych w szerszym stopniu.Student ma wiedzę na temat współczesnej teorii budowy atomu, wiązań międzyatomowych i międzycząsteczkowych, podstawy wiedzy o strukturach krystalicznych i i defektach sieciowych. Student potrafi wytłumaczyć jaki wpływ na właściwości makroskopowych materiałów mają wiązania chemiczne, struktura i defekty struktury krystalicznej. | |
4,0 | Student potrafi opisać i scharakteryzować stany materii, przemiany fizykochemiczne, zdefiniować stan równowagi układów i określić czynniki wpływające na zmianę stanu i kinetykę przemian, potrafi objaśnić podstawowe zjawiska elektrochemiczne i zdefiniować prawidłowości występujące w procesach elektrochemicznych w zaawansowanym stopniu. Student ma wiedzę na temat współczesnej teorii budowy atomu, wiązań międzyatomowych i międzycząsteczkowych, podstawy wiedzy o strukturach krystalicznych i i defektach sieciowych. Student potrafi wytłumaczyć jaki wpływ na właściwości makroskopowych materiałów mają wiązania chemiczne, struktura i defekty struktury krystalicznej. Potrafi opisywać zależności ilościowe wynikające z praw chemii. | |
4,5 | Student potrafi opisać i scharakteryzować stany materii, przemiany fizykochemiczne, zdefiniować stan równowagi układów i określić czynniki wpływające na zmianę stanu i kinetykę przemian, potrafi objaśnić podstawowe zjawiska elektrochemiczne i zdefiniować prawidłowości występujące w procesach elektrochemicznych w zaawansowanym stopniu. Student ma wiedzę na temat współczesnej teorii budowy atomu, wiązań międzyatomowych i międzycząsteczkowych, podstawy wiedzy o strukturach krystalicznych i i defektach sieciowych. Student potrafi wytłumaczyć jaki wpływ na właściwości makroskopowych materiałów mają wiązania chemiczne, struktura i defekty struktury krystalicznej. Potrafi opisywać zależności ilościowe wynikające z praw chemii w stopniu szerszym . | |
5,0 | Student potrafi opisać i scharakteryzować stany materii, przemiany fizykochemiczne, zdefiniować stan równowagi układów i określić czynniki wpływające na zmianę stanu i kinetykę przemian, potrafi objaśnić podstawowe zjawiska elektrochemiczne i zdefiniować prawidłowości występujące w procesach elektrochemicznych w zaawansowanym stopniu. Student ma wiedzę na temat współczesnej teorii budowy atomu, wiązań międzyatomowych i międzycząsteczkowych, podstawy wiedzy o strukturach krystalicznych i i defektach sieciowych. Student potrafi wytłumaczyć jaki wpływ na właściwości makroskopowych materiałów mają wiązania chemiczne, struktura i defekty struktury krystalicznej. Potrafi opisywać zależności ilościowe wynikające z praw chemii w stopniu zaawansowanym . |
Kryterium oceny - umiejętności
Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
IM_1A_B07_U01 Student potrafi korzystać ze źródeł literatury, poszukiwać danych do obliczeń fizykochemicznych. Student zdobywa umiejętność analizy i opracowania wyników i wykonania prostych pomiarów chemicznych. Student potrafi interpretować i klasyfikować zjawiska chemiczne, fizykochemiczne, analizować podstawowe przemiany fizykochemiczne dobierać sposoby ich opisu. Student potrafi łączyć właściwości materiałów ze składem chemicznym i uporządkowaniem krystalicznym. | 2,0 | Student potrafi korzystać ze źródeł literatury, poszukiwać danych do obliczeń fizykochemicznych. Student zdobywa umiejętność analizy i opracowania wyników i wykonania prostych pomiarów chemicznych. Student nie potrafi interpretować i klasyfikować zjawisk chemicznych, fizykochemicznych, analizować podstawowych przemian fizykochemicznych, dobierać sposoby ich opisu. Student nie potrafi łączyć właściwości materiałów ze składem chemicznym i uporządkowaniem krystalicznym. |
3,0 | Student potrafi korzystać ze źródeł literatury, poszukiwać danych do obliczeń fizykochemicznych. Student zdobywa umiejętność analizy i opracowania wyników i wykonania prostych pomiarów chemicznych. Student potrafi interpretować i klasyfikować zjawiska chemiczne, fizykochemiczne, analizować podstawowe przemiany fizykochemiczne dobierać sposoby ich opisu. Student potrafi łączyć właściwości materiałów ze składem chemicznym i uporządkowaniem krystalicznym. | |
3,5 | Student potrafi korzystać ze źródeł literatury, poszukiwać danych do obliczeń fizykochemicznych. Student analizuje i opracowuje wyniki i wykonuje pomiary chemiczne. Student potrafi interpretować i klasyfikować zjawiska chemiczne, fizykochemiczne, analizować podstawowe przemiany fizykochemiczne dobierać sposoby ich opisu. Student potrafi łączyć właściwości materiałów ze składem chemicznym i uporządkowaniem krystalicznym. | |
4,0 | Student potrafi korzystać ze źródeł literatury, poszukiwać danych do obliczeń fizykochemicznych. Student analizuje i opracowuje wyniki i wykonuje pomiary chemiczne. Student potrafi interpretować i klasyfikować zjawiska chemiczne, fizykochemiczne, analizować przemiany fizykochemiczne dobierać sposoby ich opisu. Student potrafi łączyć właściwości materiałów ze składem chemicznym i uporządkowaniem krystalicznym. | |
4,5 | Student potrafi korzystać ze źródeł literatury, poszukiwać danych do obliczeń fizykochemicznych. Student analizuje i opracowuje wyniki i wykonuje pomiary chemiczne. Student potrafi interpretować i klasyfikować złożone zjawiska chemiczne, fizykochemiczne, analizować przemiany fizykochemiczne dobierać sposoby ich opisu. Student potrafi łączyć właściwości materiałów ze składem chemicznym i uporządkowaniem krystalicznym. | |
5,0 | Student potrafi korzystać ze źródeł literatury, poszukiwać danych do obliczeń fizykochemicznych. Student analizuje i opracowuje wyniki i wykonuje pomiary chemiczne, potrafi analizować błędy doświadczalne.. Student potrafi interpretować i klasyfikować złożone zjawiska chemiczne, fizykochemiczne, analizować przemiany fizykochemiczne dobierać sposoby ich opisu. Student potrafi łączyć właściwości materiałów ze składem chemicznym i uporządkowaniem krystalicznym. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
IM_1A_B07_K01 Student rozwija umiejętność pracy w grupie. | 2,0 | Student nie ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość podporządkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania. Nie wykonuje poprawnego opracowania wyników pomiarów ćwiczeń laboratoryjnych i nie zdobywa zaliczenia. |
3,0 | Student ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość podporządkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania. Wykonuje poprawnie opracowanie wyników pomiarów ćwiczeń laboratoryjnych i zdobywa zaliczenie. | |
3,5 | Student ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość podporządkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania. Wykonuje poprawnie opracowanie wyników pomiarów ćwiczeń laboratoryjnych i zdobywa zaliczenie. | |
4,0 | Student ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość podporządkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania. Wykonuje poprawnie opracowanie wyników pomiarów ćwiczeń laboratoryjnych i zdobywa zaliczenie. | |
4,5 | Student ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość podporządkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania. Wykonuje poprawnie opracowanie wyników pomiarów ćwiczeń laboratoryjnych i zdobywa zaliczenie. | |
5,0 | Student ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość podporządkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania. Wykonuje poprawnie opracowanie wyników pomiarów ćwiczeń laboratoryjnych i zdobywa zaliczenie. |
Literatura podstawowa
- M.J.Sienko, R. A. Plane, Chemia - podstawy i zastosowania, WNT, Warszawa, 1999, wyd. V, (wyd.zawiera uaktualnioną nomenklaturę)
- M.Kamiński, B.Ważyński, Podstawy chemii dla inżynierii materiałowej, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 2004, I
- Red. Z.Jabłoński, Ćwiczenia laboratoryjne i rachunkowe z chemii ogólnej i technicznej, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, Szczecin, 1983, I
- Red. A. Śliwa, Obliczenia chemiczne, PWN, Warszawa, 1973, III
- Z.Jabłoński, L.Iwanowska, Obliczenia chemiczne dla studentów wydziałów mechanicznych, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, Szczecin, 1987
- F.A.Cotton, G.Wilkinson, P.L.Gaus, Chemia nieorganiczna –podstawy, PWN, Warszawa, 1995, I
- L.Jones, P.Atkins, Chemia ogólna, PWN, Warszawa, 2009, I, Tom 1 i 2
- E.Jagodzińska, Ćwiczenia laboratoryjne z chemii ogólnej, Skrypt Politechniki Szczecińskiej, Szczecin, 1999, I
Literatura dodatkowa
- J. Minczewski, Z. Marczenko, Chemia analityczna. T.1, Podstawy teoretyczne i analiza jakościowa, PWN, Warszawa, 2004
- A. Cygański, Chemiczne metody analizy ilościowej, WNT, Warszawa, 1992
- W.Ufnalski, Podstawy obliczeń chemicznych z programami komputerowymi, WNT, Warszawa, 1999