Wydział Techniki Morskiej i Transportu - Inżynieria bezpieczeństwa (S1)
specjalność: Bezpieczeństwo obiektów i systemów technicznych
Sylabus przedmiotu Bezpieczeństwo procesów chemicznych:
Informacje podstawowe
Kierunek studiów | Inżynieria bezpieczeństwa | ||
---|---|---|---|
Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
Obszary studiów | charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK | ||
Profil | ogólnoakademicki | ||
Moduł | — | ||
Przedmiot | Bezpieczeństwo procesów chemicznych | ||
Specjalność | Bezpieczeństwo obiektów i systemów technicznych | ||
Jednostka prowadząca | Katedra Inżynierii Bezpieczeństwa i Energetyki | ||
Nauczyciel odpowiedzialny | Agnieszka Ubowska <Agnieszka.Ubowska@zut.edu.pl> | ||
Inni nauczyciele | |||
ECTS (planowane) | 3,0 | ECTS (formy) | 3,0 |
Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
KOD | Wymaganie wstępne |
---|---|
W-1 | Podstawowa wiedza z zakresu chemii oraz bezpieczeństwa i higieny pracy |
Cele przedmiotu
KOD | Cel modułu/przedmiotu |
---|---|
C-1 | Zapoznanie studentów z rodzajami zagrożeń związanymi z procesami chemicznymi |
C-2 | Zapoznanie studentów z zasadami bezpiecznej organizacji procesów chemicznych oraz metodami ich kontroli |
C-3 | Zapoznanie studentów ze skutkami oddziaływania procesów chemicznych, chemikaliów i zanieczyszczeń chemicznym na człowieka i środowisko |
C-4 | Zapoznanie studentów ze środkami bezpieczeństwa stosowanymi w procesach chemicznych |
C-5 | Ukształtowanie umiejętności doboru odpowiednich zabezpieczeń w przemyśle chemicznym |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
KOD | Treść programowa | Godziny |
---|---|---|
laboratoria | ||
T-L-1 | Szkolenie stanowiskowe BHP | 1 |
T-L-2 | Wybór odpowiedniej kolejności operacji. | 1 |
T-L-3 | Szczegółowy opis procesów chemicznych, bilans masowy oraz dobór aparatury. | 4 |
T-L-4 | Charakterystyka stosowanych środków chemicznych. | 2 |
T-L-5 | Międzyoperacyjna kontrola procesu. | 1 |
T-L-6 | Nadzór techniczny nad bezpieczeństwem procesów chemicznych. | 3 |
T-L-7 | Utylizacja produktów ubocznych i ścieków. | 3 |
15 | ||
wykłady | ||
T-W-1 | Zakres i cel przedmiotu. Zapoznanie studentów z programem przedmiotu i literaturą. Ustalenie zasady zaliczenia form zająć i przedmiotu. | 1 |
T-W-2 | Procesy przetwarzania materii i towarzyszące im zjawiska fizyczne, fizykochemiczne oraz przemiany chemiczne. Podstawowe procesy jednostkowe w technologii chemicznej: periodyczne, półciągłe, ciągłe, katalityczne, wysokotemperaturowe, ciśnieniowe. | 1 |
T-W-3 | Wybór odpowiedniej kolejności operacji, schemat ideowy, szczegółowy opis procesu, bilans masowy. | 1 |
T-W-4 | Organizacja procesu chemicznego w reaktorze. Zasady organizacji złożonych układów technologicznych. | 1 |
T-W-5 | Zasady ekonomicznej gospodarki surowcami i energią w procesach produkcyjnych. | 1 |
T-W-6 | Dobór aparatów technologicznych. Zbiorniki niskociśnieniowe, zbiorniki wysokociśnieniowe. | 1 |
T-W-7 | Kontrola procesów przemysłowych: produkty i rozwiązania. | 1 |
T-W-8 | Chemikalia: rodzaje oznakowanie, transport, przechowywanie, neutralizacja. | 1 |
T-W-9 | Gazy techniczne: rodzaje, transport, przechowywanie, obsługa butli gazowych. | 1 |
T-W-10 | Materiały niebezpieczne w przemyśle chemicznym, karty charakterystyk. | 1 |
T-W-11 | Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej. | 1 |
T-W-12 | Elementy toksykologii przemysłowej. | 1 |
T-W-13 | Oddziaływanie chemicznych instalacji produkcyjnych na środowisko. Stan prawny w zakresie przeciwdziałania zagrożeniom w przemyśle chemicznym. | 1 |
T-W-14 | Wybrane katastrofy przemysłu chemicznego, przyczyny, skutki, sposoby przeciwdziałania. | 1 |
T-W-15 | Praca kontrolna - pisemna | 1 |
15 |
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
KOD | Forma aktywności | Godziny |
---|---|---|
laboratoria | ||
A-L-1 | Uczestnictwo w szkoleniu stanowiskowym BHP | 1 |
A-L-2 | Przygotowanie do zaliczeń poszczególnych ćwiczeń laboratoryjnych | 5 |
A-L-3 | Zaliczenia cząstkowe poszczególnych ćwiczeń laboratoryjnych | 2 |
A-L-4 | Uczestnictwo w ćwiczeniach laboratoryjnych | 14 |
A-L-5 | Studiowanie literatury przedmiotu | 8 |
A-L-6 | Opracowanie sprawozdań z ćwiczeń laboratoryjnych | 20 |
50 | ||
wykłady | ||
A-W-1 | Uczestnictwo w wykładach | 14 |
A-W-2 | Studiowanie literatury przedmiotu | 5 |
A-W-3 | Przygotowanie się do zaliczenia | 5 |
A-W-4 | Uczestnictwo w zaliczeniu przedmiotu w ramach wykładów | 1 |
25 |
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
---|---|
M-1 | Wykład problemowy w formie prezentacji multimedialnych |
M-2 | Objaśnienie |
M-3 | Dyskusja |
M-4 | Ćwiczenia laboratoryjne |
M-5 | Praca z użyciem komputera |
M-6 | Pokaz |
Sposoby oceny
KOD | Sposób oceny |
---|---|
S-1 | Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie podsumowujące efekty wiedzy i umiejętności uzyskane podczas wykładu |
S-2 | Ocena formująca: Zaliczenie pisemne sprawdzające wiedzę i umiejętności studenta w zakresie objętym tematyką zadań wykonanych przez studenta podczas ćwiczeń laboratoryjnych |
Zamierzone efekty uczenia się - wiedza
Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
IB_1A_D2-04_W01 W wyniku przeprowadzonych zajęć student ma podstawową wiedzę dotyczącą efektówi energetycznych reakcji chemicznych, przemian z udziałem jonów, przemian fazowych. Posiada uporządkowaną wiedzę z zakresu identyfikowania zagrożeń, metod określania i oceny skutków zagrożeń towarzyszących procesom chemicznym. Zna środki zabezpieczeń technicznych i ochrony osobistej oraz kryteria ich doboru w zależności od prowadzonego procesu/obiektu związanego z przemysłem chemicznym. Zna zasady pracy w obiektach w których prowadzone są procesy chemiczne. Zna zasady doboru urządzeń w zależności od prowadzonego procesu. | IB_1A_W27, IB_1A_W28, IB_1A_W34, IB_1A_W14 | — | — | C-4, C-5, C-3, C-2, C-1 | T-L-2, T-L-4, T-L-3, T-L-5, T-L-6, T-L-7, T-W-11, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-2, T-W-6, T-W-10, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-W-12, T-W-13, T-W-14 | M-1, M-2, M-3, M-4, M-5, M-6 | S-1, S-2 |
Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności
Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
IB_1A_D2-04_U01 W wyniku przeprowadzonych zajęć student potrafi pozyskiwać informacje z literatury i baz danych, związane z bezpieczeństwem procesów chemicznych. Potrafi na podstawie zgromadzonej literatury wyciągać wnioski. Potrafi opracować dokumentację związaną z doborem środków zabezpieczenia w wybranej gałęzi przemysłu chemicznego, opracować i przedstawić wnioski oraz zaproponować wytyczne zwiększające bezpieczeństwo danego procesu. Potrafi przekazać informacje techniczne o zagrożeniach i niebezpieczeństwach towarzyszących danemu procesowi stosując różne techniki. | IB_1A_U01, IB_1A_U03, IB_1A_U04 | — | — | C-4, C-5, C-3, C-2, C-1 | T-L-2, T-L-4, T-L-3, T-L-5, T-L-6, T-L-7 | M-4, M-5 | S-2 |
IB_1A_D2-04_U02 W wyniku przeprowadzonych zajęć student potrafi rozwiązać proste zadanie o charakterze praktycznym związane z bezpieczeństwem procesów chemicznych stosując w tym celu właściwą metodę. Rozwiązując zadanie potrafi zinterpretować uzyskane informacje o podstawowych właściwościach substancji chemicznych określając, jakie rodzaje zagrożeń mogą występować przy ich zastosowaniu. | IB_1A_U15, IB_1A_U17, IB_1A_U18, IB_1A_U19 | — | — | C-4, C-5, C-3, C-2, C-1 | T-L-2, T-L-4, T-L-3, T-L-5, T-L-6, T-L-7 | M-4, M-5, M-6 | S-2 |
Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne
Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
IB_1A_D2-04_K01 Student mając na uwadze zagrożenia jakie niosą za sobą procesy chemiczne ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz w zespole, jest wrażliwy na pojawiające się zagrożenia i ma świadomość ryzyka z nimi związanego. Posiada umiejetność krytycznej oceny oraz potrafi formułować opinie dotyczące bezpieczeństwa procesów chemicznych. | IB_1A_K04, IB_1A_K07 | — | — | C-3, C-2, C-1 | T-L-2, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-7, T-W-12, T-W-13, T-W-14 | M-3, M-4, M-5, M-6 | S-2 |
Kryterium oceny - wiedza
Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
IB_1A_D2-04_W01 W wyniku przeprowadzonych zajęć student ma podstawową wiedzę dotyczącą efektówi energetycznych reakcji chemicznych, przemian z udziałem jonów, przemian fazowych. Posiada uporządkowaną wiedzę z zakresu identyfikowania zagrożeń, metod określania i oceny skutków zagrożeń towarzyszących procesom chemicznym. Zna środki zabezpieczeń technicznych i ochrony osobistej oraz kryteria ich doboru w zależności od prowadzonego procesu/obiektu związanego z przemysłem chemicznym. Zna zasady pracy w obiektach w których prowadzone są procesy chemiczne. Zna zasady doboru urządzeń w zależności od prowadzonego procesu. | 2,0 | Student nie ma wiedzy podstawowej w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lub posiada wiedzę nieuporządkowaną i obarczoną zasadniczymi błędami merytorycznymi albo myli i nie rozumie podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu. |
3,0 | Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną i obarczoną pojedynczymi błędami merytorycznymi albo popełnia pomyłki i nie rozumie w pełni podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu. | |
3,5 | Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. | |
4,0 | Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu i w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. | |
4,5 | Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ale sporadycznie popełnia pomyłki, lecz rozumie i interpretuje poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru. | |
5,0 | Student ma wiedzę poszerzoną, wymaganą dla przedstawienia problemu, w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ani pomyłek; rozumie i interpretuje ze zrozumieniem podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru oraz wytłumaczyć je w kontekście wiedzy z innych obszarów. |
Kryterium oceny - umiejętności
Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
IB_1A_D2-04_U01 W wyniku przeprowadzonych zajęć student potrafi pozyskiwać informacje z literatury i baz danych, związane z bezpieczeństwem procesów chemicznych. Potrafi na podstawie zgromadzonej literatury wyciągać wnioski. Potrafi opracować dokumentację związaną z doborem środków zabezpieczenia w wybranej gałęzi przemysłu chemicznego, opracować i przedstawić wnioski oraz zaproponować wytyczne zwiększające bezpieczeństwo danego procesu. Potrafi przekazać informacje techniczne o zagrożeniach i niebezpieczeństwach towarzyszących danemu procesowi stosując różne techniki. | 2,0 | Student nie potrafi w sposób właściwy pozyskiwać informacji z literatury i baz danych. Nie potrafi opracować dokumentacji związanej z doborem środków zabezpieczenia w wybranej gałęzi przemysłu chemicznego, opracować i przedstawić wniosków oraz zaproponować wytycznych zwiększających bezpieczeństwo danego procesu. Nie umie przekazać informacji technicznych o zagrożeniach i niebezpieczeństwach towarzyszących danemu procesowi. |
3,0 | Student potrafi pozyskiwać podstawowe informacje z literatury i baz danych, związane z bezpieczeństwem procesów chemicznych. Potrafi na podstawie zgromadzonej literatury wyciągać proste wnioski. Potrafi opracować uproszczoną dokumentację związaną z doborem środków zabezpieczenia w wybranej gałęzi przemysłu chemicznego, opracować i przedstawić proste wnioski oraz zaproponować podstawowe wytyczne zwiększające bezpieczeństwo danego procesu popełniając jednak błędy wymagające korekty. Potrafi przekazać podstawowe informacje techniczne o zagrożeniach i niebezpieczeństwach towarzyszących danemu procesowi. | |
3,5 | Student potrafi pozyskiwać podstawowe informacje z literatury i baz danych, związane z bezpieczeństwem procesów chemicznych. Potrafi na podstawie zgromadzonej literatury wyciągać proste wnioski. Potrafi opracować uproszczoną dokumentację związaną z doborem środków zabezpieczenia w wybranej gałęzi przemysłu chemicznego, opracować i przedstawić proste wnioski oraz zaproponować podstawowe wytyczne zwiększające bezpieczeństwo danego procesu popełniając mało istotne błędy. Potrafi przekazać podstawowe informacje techniczne o zagrożeniach i niebezpieczeństwach towarzyszących danemu procesowi. | |
4,0 | Student potrafi pozyskiwać poszerzone informacje z literatury i baz danych, związane z bezpieczeństwem procesów chemicznych. Potrafi na podstawie zgromadzonej literatury wyciągać wnioski. Potrafi opracować dokumentację związaną z doborem środków zabezpieczenia w wybranej gałęzi przemysłu chemicznego, opracować i przedstawić wnioski oraz zaproponować podstawowe wytyczne zwiększające bezpieczeństwo danego procesu. Potrafi przekazać podstawowe informacje techniczne o zagrożeniach i niebezpieczeństwach towarzyszących danemu procesowi stosując różne techniki. | |
4,5 | Student potrafi pozyskiwać poszerzone informacje z literatury i baz danych, związane z bezpieczeństwem procesów chemicznych. Potrafi na podstawie zgromadzonej literatury wyciągać wnioski. Potrafi opracować dokumentację związaną z doborem środków zabezpieczenia w wybranej gałęzi przemysłu chemicznego, opracować i przedstawić wnioski oraz zaproponować podstawowe wytyczne zwiększające bezpieczeństwo danego procesu. Potrafi przekazać informacje techniczne o zagrożeniach i niebezpieczeństwach towarzyszących danemu procesowi stosując różne techniki. | |
5,0 | Student potrafi pozyskiwać wyczerpujące informacje z literatury i baz danych, związane z bezpieczeństwem procesów chemicznych. Potrafi na podstawie zgromadzonej literatury wyciągać wnioski. Potrafi opracować szczegółową dokumentację związaną z doborem środków zabezpieczenia w wybranej gałęzi przemysłu chemicznego, opracować i przedstawić wnioski oraz zaproponować wytyczne zwiększające bezpieczeństwo danego procesu. Potrafi przekazać informacje techniczne o zagrożeniach i niebezpieczeństwach towarzyszących danemu procesowi stosując różne techniki. | |
IB_1A_D2-04_U02 W wyniku przeprowadzonych zajęć student potrafi rozwiązać proste zadanie o charakterze praktycznym związane z bezpieczeństwem procesów chemicznych stosując w tym celu właściwą metodę. Rozwiązując zadanie potrafi zinterpretować uzyskane informacje o podstawowych właściwościach substancji chemicznych określając, jakie rodzaje zagrożeń mogą występować przy ich zastosowaniu. | 2,0 | Student nie potrafi rozwiązać prostego zadania o charakterze praktycznym związanego z bezpieczeństwem procesów chemicznych. Nie potrafi zinterpretować uzyskanych informacj o podstawowych właściwościach substancji chemicznych. |
3,0 | Student potrafi rozwiązać proste zadanie o charakterze praktycznym związane z bezpieczeństwem procesów chemicznych popełniając przy tym błędy wymagające korekty. Rozwiązując zadanie potrafi w prosty sposób zinterpretować uzyskane informacje o podstawowych właściwościach substancji chemicznych określając podstawowe rodzaje zagrożeń mogące występować przy ich zastosowaniu. | |
3,5 | Student potrafi rozwiązać proste zadanie o charakterze praktycznym związane z bezpieczeństwem procesów chemicznych popełniając przy tym drobne błędy. Rozwiązując zadanie potrafi w prosty sposób zinterpretować uzyskane informacje o podstawowych właściwościach substancji chemicznych określając podstawowe rodzaje zagrożeń mogące występować przy ich zastosowaniu. | |
4,0 | Student potrafi rozwiązać proste zadanie o charakterze praktycznym związane z bezpieczeństwem procesów chemicznych. Rozwiązując zadanie potrafi w prosty sposób zinterpretować uzyskane informacje o podstawowych właściwościach substancji chemicznych określając rodzaje zagrożeń mogące występować przy ich zastosowaniu. | |
4,5 | Student potrafi rozwiązać proste zadanie o charakterze praktycznym związane z bezpieczeństwem procesów chemicznych popełniając przy tym drobne błędy. Rozwiązując zadanie potrafi zinterpretować uzyskane informacje o podstawowych właściwościach substancji chemicznych określając większość zagrożeń mogących występować przy ich zastosowaniu, popełnia przy tym drobne błędy. | |
5,0 | Student potrafi bezbłędnie rozwiązać proste zadanie o charakterze praktycznym związane z bezpieczeństwem procesów chemicznych stosując w tym celu właściwą metodę. Rozwiązując zadanie potrafi prawidłowo zinterpretować uzyskane informacje o podstawowych właściwościach substancji chemicznych określając wszystkie rodzaje zagrożeń mogące występować przy ich zastosowaniu. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
IB_1A_D2-04_K01 Student mając na uwadze zagrożenia jakie niosą za sobą procesy chemiczne ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz w zespole, jest wrażliwy na pojawiające się zagrożenia i ma świadomość ryzyka z nimi związanego. Posiada umiejetność krytycznej oceny oraz potrafi formułować opinie dotyczące bezpieczeństwa procesów chemicznych. | 2,0 | Student nie jest świadomy odpowiedzialności za pracę własną oraz w zespole; nie wykazuje wrażliwości na pojawiające się zagrożenia, nie jest świadomy ryzyka z nimi związanego. Nie posiada umiejetność krytycznej oceny oraz nie potrafi formułować opini dotyczących bezpieczeństwa procesów chemicznych. |
3,0 | Student zdaje sobie sprawę z tego, że procesy chemiczne niosą za sobą zagrożenia, wie że należy zachowywać pewne środki ostrożności. Wykazuje pewną wrażliwość na wybrane pojawiające się zagrożenia i ma świadomość ryzyka z nimi związanego. Posiada umiejetność krytycznej oceny oraz potrafi formułować proste opinie dotyczące bezpieczeństwa procesów chemicznych. | |
3,5 | Student zdaje sobie sprawę z tego, że procesy chemiczne niosą za sobą zagrożenia, wie że należy zachowywać pewne środki ostrożności. Wykazuje pewną wrażliwość na większość pojawiających się zagrożeń i ma świadomość ryzyka z nimi związanego. Posiada umiejetność krytycznej oceny oraz potrafi formułować proste opinie dotyczące bezpieczeństwa procesów chemicznych. | |
4,0 | Student mając na uwadze zagrożenia jakie niosą za sobą procesy chemiczne ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz w zespole. Wykazuje pewną wrażliwość na większość pojawiających się zagrożeń i ma świadomość ryzyka z nimi związanego. Posiada umiejetność krytycznej oceny oraz potrafi formułować proste opinie dotyczące bezpieczeństwa procesów chemicznych. | |
4,5 | Student mając na uwadze zagrożenia jakie niosą za sobą procesy chemiczne ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz w zespole. Wykazuje pewną wrażliwość na większość pojawiających się zagrożeń i ma świadomość ryzyka z nimi związanego. Posiada umiejetność krytycznej oceny oraz potrafi formułować złożone opinie dotyczące bezpieczeństwa procesów chemicznych. | |
5,0 | Student mając na uwadze zagrożenia jakie niosą za sobą procesy chemiczne ma pełną świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz w zespole, jest wrażliwy na pojawiające się zagrożenia i ma świadomość ryzyka z nimi związanego. Posiada umiejetność krytycznej oceny oraz potrafi formułować opinie dotyczące bezpieczeństwa procesów chemicznych. |
Literatura podstawowa
- Bądkowski A., Podstawowe dane na temat niebezpiecznych substancji chemicznych, WEKA Wydawnictwo Informacji Zawodowej, Warszawa, 2001
- Budniok A., Chemia techniczna, Uniwersytet Śląski, Katowice, 1993
- Machocki A. [red.], Technologia chemiczna: ćwiczenia laboratoryjne, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, 2002
- Ryng Marian, Bezpieczeństwo techniczne w przemyśle chemicznym, Poradnik, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa, 1985
- Schmidt-Szałowski K., Sentek J., Podstawy technologii chemicznej: organizacja procesów produkcyjnych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 2001
- Selecki A., Gradoń L., Podstawowe procesy przemysłu chemicznego, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa, 1985
- Synoradzki L., Wisialski J. [red.], Projektowanie procesów technologicznych: od laboratorium do instalacji przemysłowej, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 2006
- Wiśniewski M., Alejski K. [red.], Podstawy technologii chemicznej i inżynierii reaktorów, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań, 2006
Literatura dodatkowa
- Hancyk B., Ring E. B., ezpieczne magazynowanie produktów chemicznych: poradnik, Expo-Chem, Warszawa, 1992
- Kowalczyk M., Rump S., Kołaciński Z., Medycyna katastrof chemicznych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2004
- Palica M., Burghardt A., Obliczeniowe zagadnienia inżynierii reaktorów chemicznych, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice, 2009