Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biotechnologia (S2)
Sylabus przedmiotu Etyczne, prawne i ekonomiczne aspekty biotechnologii:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Biotechnologia | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | drugiego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | magister inżynier | ||
| Obszary studiów | charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Etyczne, prawne i ekonomiczne aspekty biotechnologii | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Biotechnologii Rozrodu Zwierząt i Higieny Środowiska | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Jan Udała <Jan.Udala@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Wiesław Skrzypczak <Wieslaw.Skrzypczak@zut.edu.pl>, Tomasz Stankiewicz <Tomasz.Stankiewicz@zut.edu.pl>, Arkadiusz Terman <Arkadiusz.Terman@zut.edu.pl>, Katarzyna Wojdak-Maksymiec <Katarzyna.Wojdak-Maksymiec@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 2,0 | ECTS (formy) | 2,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | podstawowe wiadomosci z zakresu nauk biologicznych i humanistycznych |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Poznanie aktualnych trendów i teorii dotyczących rozwoju ludzkości i miejsca człowieka w przyrodzie w aspekcie dynamicznego rozwoju nauk biologicznych i technicznych. |
| C-2 | Zapoznanie studentów z uwarunkowaniami etyczno-prawnymi i wyrobienie u nich właściwej postawy w kontekście mozliwości i celowości dokonywanych modyfikacji genetycznych u zwierzat i ludzi. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| konwersatoria | ||
| T-K-1 | Nasze miejsce w strukturze świata. Makro- i mikrokosmos, mózg, umysł, świadomość, wspólny Świat, trwanie ma długość skończoną | 2 |
| T-K-2 | Relacje człowieka z przyrodą - aspekt etyczny. Skutki ekologiczne spowodowane rozwojem techniki, zagrożenia w skali globalnej, co jest a co powinno być celem działania człowieka?, czy w dażeniu do celu możemy wykorzystać wszystkie dostepne środki?, czy rozwój nauki, techniki i nowych możliwości aplikacyjnych człowieka musi implikować obawy ludzi przed biotechnologią? | 2 |
| T-K-3 | Biotechnologie - oczekiwania, obawy, odpowiedzialność. Jak głęboko człowiek może ingerować w Naturę? Czy diagnostyka z wykorzystaniem metod np. biologii molekularnej, zawsze służy działaniom terapeutycznym. Czy życie mozna zredukować do wyselekcjonowanych aspektów materialnych? | 2 |
| T-K-4 | Dobro człowieka przed jego wolnością. Wykorzystanie zwierząt do celów naukowych. Normy etyczne a wolność badań naukowych. Czy zadaniem nauki jest tylko poszukiwanie prawdy. Czy powinniśmy obawiać się nowych technologii. Jakie fundamentalne wartości leżą u podstaw rozwoju cywilizacji, czy wszystko co jest technicznie wykonalne jest usprawiedliwione moralnie, czy powinny istnieć, jeżeli tak to jakie, granice wykorzystania możliwości intelektualnych człowieka? | 4 |
| T-K-5 | Transgeneza - organizmy transgeniczne: cele, sposoby otrzymywania, zagrożenia wynikajace z wprowadzenia organizmów transgenicznych, organizacje zwalczajace GMO. Aspekty społeczne i ekonomiczne. Etyczne uwarunkowania terapii genowej, terapia genowa nowotworów, terapia genowa w Polsce. | 8 |
| T-K-6 | Klonowanie - klonowanie zwierząt i ludzi, przyczyny aktualnych badań nad klonowaniem, klonowanie a przekazywanie osobowości, podstawowe problemy etyczne, ekonomiczne i prawne. | 4 |
| T-K-7 | Transplantacje - przeszczepianie narządów: rys historyczny, aspekty medyczne, etyczne (transplantacja w poszczególnych systemach religijnych), prawne i ekonomiczne. Ograniczenia i wyzwania ksenotransplantacji. | 4 |
| T-K-8 | Etyczne, prawne i ekonomiczne aspekty wspomaganego rozrodu. Możliwości wykorzystania osiągnięć współczesnej biotechnologii i nanobioinżynierii w zwalczaniu niepłodności ludzi i zwierząt - aspekt etyczny, prawny, społeczny, demograficzny i ekonomiczny | 2 |
| T-K-9 | Etyka pracy naukowo-badawczej. Czynniki decydujące o konieczności prawnej kontroli nad badaniami. Systemy normatywne wyznaczajace obowiazki badacza. Postacie (formy) nadużyć i nauszeń zasad etyki badawczej. Przeciwdziałanie nagannym praktykom i ich zwalczanie. | 2 |
| 30 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| konwersatoria | ||
| A-K-1 | Uczestnictwo w zajęciach | 30 |
| A-K-2 | Przygotowanie sie do zajęć | 15 |
| A-K-3 | Przygotowanie referatów | 10 |
| A-K-4 | Przygotowanie sie do zaliczenia zajęć | 5 |
| 60 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | dyskusja dydaktyczna panelowa |
| M-2 | wykład informacyjny z zastosowaniem technik multimedialnych |
| M-3 | wykład konwersatoryjny |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: ocena zaangażowania i aktywności na zajęciach |
| S-2 | Ocena formująca: ocena przygotowania sie do zajęć w formie ustnej lub pisemnej |
| S-3 | Ocena podsumowująca: ocena okresowa obejmujaca zakres treści programowych |
Zamierzone efekty uczenia się - wiedza
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| BT_2A_BT-S2-B2_W01 Posiada wiedzę dotycząca aktualnych trendów i kierunków badań w naukach biologicznych. Zna teorie i poglądy dotyczące roli i miejsca człowieka w przyrodzie, wskazuje mozliwości i ewentualne konsekwencje modyfikacji genetycznych i badań z zakresu bioinżynierii. | BT_2A_W02, BT_2A_W12 | — | — | C-1 | T-K-1, T-K-5 | M-1, M-2, M-3 | S-1, S-2, S-3 |
| BT_2A_BT-S2-B2_W02 Zna podstawowe akty prawne dotyczace pracy z organizmami genetycznie modyfikowanymi oraz zna stanowiska i poglądy róznych grup społecznych odnośnie zachowania tożsamości genetycznej i ewentualnych skutków wykorzystania osiągnięć z zakresu bioinżynierii | BT_2A_W03 | — | — | C-2 | T-K-6, T-K-7, T-K-8 | M-1, M-2, M-3 | S-1, S-2, S-3 |
Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| BT_2A_BT-S2-B2_U01 Student potrafi przedstawić znaczenie unormowań prawnych, etycznych i ekonomicznych oraz świadomości społeczeństwa w rozwoju nauk biologicznych, wykorzystania zdobyczy współczesnej biotechnologii i nanobioinżynierii, a także wskazać granice odpowiedzialności człowieka w świecie przyrody | BT_2A_U01 | — | — | C-2 | T-K-6, T-K-7, T-K-8 | M-1, M-2, M-3 | S-1, S-2, S-3 |
Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| BT_2A_BT-S2-B2_K01 Student ma świadomość wpływu osiągnięć nauki na rozwój udzkości i całej przyrody, wykazuje zaangażowanie i kreatywność w pracy zespołowej oraz ma świadomość znaczenia umiejętności przekonywania na postawę innych członków grupy. | BT_2A_K04 | — | — | C-1 | T-K-1, T-K-5 | M-1 | S-1 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BT_2A_BT-S2-B2_W01 Posiada wiedzę dotycząca aktualnych trendów i kierunków badań w naukach biologicznych. Zna teorie i poglądy dotyczące roli i miejsca człowieka w przyrodzie, wskazuje mozliwości i ewentualne konsekwencje modyfikacji genetycznych i badań z zakresu bioinżynierii. | 2,0 | Student nie potrafi podać podstawowych trendów i kierunków badań w naukach biologicznych. W zakresie tematu wykazuje obojetność. |
| 3,0 | Student posiada podstawową wiedzę na temat aktualnych kierunków badań w naukach biologicznych. Potrafi przedstawić niektóre poglady na temat roli człowieka w przyrodzie, aczkolwiek nie potrafi szerzej rozwinąć tematu. | |
| 3,5 | Student posiada podstawową wiedzę dotyczącą aktualnych trendów w naukach biologicznych, przedstawia wybrane poglądy i teorie dotyczące miejsca i roli człowieka w przyrodzie oraz zna niektóre sposoby otrzymywania organizmów genetycznie modyfikowanych, niemnie przy prezentacji wiedzy popełnia błędy.. | |
| 4,0 | Student posiada wiedze dotyczącą bieżących kierunków i trendów w naukach biologicznych, zna i rozumie rolę człowieka w przyrodzie, zna niektóre sposoby otrzymywania GMO, potrafi wyjaśnić znaczenie modyfikacji genetycznych, sporadycznie popełniając błędy. | |
| 4,5 | Student posiada wiedzę dotycząca zarówno aktualnych trendów w naukach biologicznych jak również otrzymywania i wykorzystania organizmów genetycznie modyfikowanych, potrafi przedstawić różne teorie dotyczące rozwoju ludzkości, wykazuje duże zainteresowanie aktualnymi problemami terapii genowej, wykorzystania komórek macierzystych, problemami związanymi ze zwalczaniem GMO. | |
| 5,0 | Student posiada pełną wiedzę dotyczącą aktualnych trendów i kierunków w naukach biologicznych, aktualnych trendów i teorii dotyczących rozwoju ludzkości, miejsca człowieka w przyrodzie w kontekście rozwoju tych nauk. Posiada pełną wiedzę na temat organizmów genetycznie modyfikowanych i problemów związanych z ich stosowaniem. | |
| BT_2A_BT-S2-B2_W02 Zna podstawowe akty prawne dotyczace pracy z organizmami genetycznie modyfikowanymi oraz zna stanowiska i poglądy róznych grup społecznych odnośnie zachowania tożsamości genetycznej i ewentualnych skutków wykorzystania osiągnięć z zakresu bioinżynierii | 2,0 | Srtudent nie potrafi przedstawić podstawowych aktów prawnych dotyczących prowadzenia prac nad GMO, nie zna genezy uwarunkowań i dążeń nad zachowaniem bioróżnorodności, nie orientuje się na temat korzyści ekonomicznych wynikających z osiągnięć biotechnologii. |
| 3,0 | Student posiada podstawową wiedzę na temat działań prowadzonych w wymiarze miedzynarodowym w celu wypracowania zgodnego stanowiska dotyczącego zachowania bioróżnorodności i unormowań prawnych. Ptrafi wskazać na wybrane korzyści ekonomiczne i społeczne wynikające z wykorzystania osiągnięć biotechnologii, aczkolwiek ma trudności z podaniem konkretnych przykładów., | |
| 3,5 | Student posiada podstawową wiedzę w zakresie gównych aktów prawnych związanych z rozwojem biotechnologii, stosowania GMO, popełnia jednak błędy przy prezentacji wiedzy. Potrafi wskazać na niektóre korzyści społeczno-gospodarcze wynikające z osiągnięć biotechnologii. | |
| 4,0 | Student posiada wiedzę na temat aktów prawnych i historii ich powstania, niemniej popełnia jeszcze błędy przy głębszej ich interpretacji. Posiada ogólną orientację na temat uwarunkowań prawnych zapłodnienia in vitro, ksenotransplantacji, klonowania ludzi i zwierząt, postaw różnych grup społecznych. Potrafi wskazać na korzyści ekonomiczne wynikajace z osiagnięć biotechnologii. | |
| 4,5 | Student posiada wiedzę dotyczącą aktów prawnych związanych z rozwojem biotechnologii i stosowanych obecnie wybranych metod biotechnologicznych. Potrafi przedstawić korzyści związane z rozwojem biotechnologii, przedstawić pozytywne i negatywne aspekty modyfikacji genetycznych. | |
| 5,0 | Student posiada bogatą wiedzę dotyczącą unormowań prawnych, stanowisk różnych grup społecznych odnośnie tożsamości genetycznej i wykorzystania osiągnięć biotechnologii, potrafi podać przykłady wskazujące na celowość stosowania modyfikacji genetycznych. |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BT_2A_BT-S2-B2_U01 Student potrafi przedstawić znaczenie unormowań prawnych, etycznych i ekonomicznych oraz świadomości społeczeństwa w rozwoju nauk biologicznych, wykorzystania zdobyczy współczesnej biotechnologii i nanobioinżynierii, a także wskazać granice odpowiedzialności człowieka w świecie przyrody | 2,0 | Student nie potrafi przedstawić znaczenia osiągnięć biotechnologii w aspekcie społecznych i ekonomicznym, nie kojarzy faktów związanych z najważniejszymi odkryciami. |
| 3,0 | Student potrafi powiązać osiągnięcia z zakresu biotechnologii z korzyściami społecznymi i ekonomicznymi. Kojarzy i wyjaśnia znaczenie unormowań prawnych dla zachowania bioróżnorodności i rozwoju biotechnologii. | |
| 3,5 | W oparciu o posiadaną wiedzę wyjaśnia znaczenie podstawowych aktów prawnych dotyczących biobezpieczeństwa, a także odpowiedzialności człowieka w tym zakresie. Objaśnia i interpretuje, przy nieznacznej pomocy prowadzącego, niektóre teorie i poglądy uczonych w tym względzie. | |
| 4,0 | Student wyjaśnia znaczenie podstawowych aktów prawnych dotyczących zachowania bioróżnorodnoiści i biobezpieczeństwa, a także odpowiedzialności człowieka w tym zakresie. Objaśnia i interpretuje, przy nieznacznej pomocy prowadzącego, niektóre teorie i poglądy uczonych w tym względzie. Udowadnia znaczenie ostatnich odkryć biotechnologicznych, wskazując jednocześnie na różne implikacje w aspektach etycznym, prawnym i ekonomicznym. Potrafi przedstawić własny punkt widzenia, jednak ma trudności z jego obroną | |
| 4,5 | Na podstawie posiadanej wiedzy student wyjaśnia znaczenie podstawowych aktów prawnych dotyczących zachowania bioróżnorodności i biobezpieczeństwa, a także odpowiedzialności człowieka w tym zakresie. Objaśnia i interpretuje, przy nieznacznej pomocy prowadzącego, niektóre teorie i poglądy uczonych w tym względzie. Udowadnia znaczenie ostatnich odkryć biotechnologicznych, wskazując jednocześnie na różne implikacje w aspektach etycznym, prawnym i ekonomicznym. Potrafi przedstawić własny punkt widzenia i go obronić. | |
| 5,0 | Student swobodnie interpretuje znaczenie głównych aktów prawnych dotyczących badań biotechnologicznych, przedstawia ich genezę i trudności towarzyszące ich przyjęciu w wymiarze krajowym i międzynarodowym. Wskazuje na implikacje natury prawnej i etycznej w tym zakresie. Potrafi przedstawić znaczenie ekonomiczne najnowszych odkryć w biologii i biotechnologii oraz przekonać do swojego stanowiska w kontekście modyfikacji genetycznych. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BT_2A_BT-S2-B2_K01 Student ma świadomość wpływu osiągnięć nauki na rozwój udzkości i całej przyrody, wykazuje zaangażowanie i kreatywność w pracy zespołowej oraz ma świadomość znaczenia umiejętności przekonywania na postawę innych członków grupy. | 2,0 | Student nie ma świadomości znaczenia osiągnięć w biologii i biotechnologii dla rozwoju ludzkości, nie przejawia inicjatywy i wykazuje nieprzychylną postawę wobec poczynań nauczyciela. |
| 3,0 | Student ma świadomość znaczenia osiągnięć w biologii i biotechnologii dla rozwoju ludzkości, nie unika podejmowania działań, ale też nie podejmuje ich z własnej woli. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | Student ma pełną świadomości znaczenia osiągnięć w biologii i biotechnologii dla rozwoju ludzkości, przejawia inicjatywę i wykazuje przychylną postawę wobec poczynań nauczyciela. |
Literatura podstawowa
- Bishop J., Ssaki transgeniczne, Wydawnictwo PWN, Warszawa, 2001
- Szala S., Terapie genowe, Wydawnictwo PWN, 2003, 2003, 1
- Buchowicz J., Biotechnologia molekularna, Wydawnictwo PWN, Warszawa, 2009, 2
Literatura dodatkowa
- Twardowski T., Michalska A., Kod, korzyści, oczekiwania, dylematy biotechnologii, Agencja Edeytor, Poznań, 2001
- Twardowski T. (red.), Biotechnologia - kwartalnik, Instytut Chemii Bioorganicznej PAN, Poznań, 2017, również lata wcześniejsze