Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biotechnologia (S1)
Sylabus przedmiotu Markery i mapy białkowe:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Biotechnologia | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Markery i mapy białkowe | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Fizjologii, Cytobiologii i Proteomiki | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Wiesław Skrzypczak <Wieslaw.Skrzypczak@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Alicja Dratwa-Chałupnik <Alicja.Dratwa-Chalupnik@zut.edu.pl>, Agnieszka Herosimczyk <Agnieszka.Herosimczyk@zut.edu.pl>, Adam Lepczyński <Adam.Lepczynski@zut.edu.pl>, Katarzyna Michałek <Katarzyna.Michalek@zut.edu.pl>, Małgorzata Ożgo <Malgorzata.Ozgo@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 2,0 | ECTS (formy) | 2,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | 16 | Grupa obieralna | 3 |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Znajomość biologii komórki. |
| W-2 | Znajomość wybranych zagadnień z fizjologii zwierząt. |
| W-3 | Znajomość wybranych zagadnień z chemii fizjologicznej. |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Ukształtowanie wiedzy o związkach pomiędzy ekspresją białek a funkcją komórek, tkanek i całego organizmu. |
| C-2 | Zapoznanie studentów z rolą białek jako wskaźników przydatnych w diagnostyce, terapii i monitorowaniu efektów leczena. |
| C-3 | Ukształtowanie umiejętności analizowania zmian ekspresji określonych białek w odniesieniu do konkretnych szlaków metabolicznych |
| C-4 | Przedstawienie możliwości uzyskiwania określonych efektów technologicznych dzięki procesom biologicznym. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Białka ostrej fazy (CPR, α1-antytrypsyna, kwaśna glikoproteina, haptoglobina, ceruloplazmina). Białka układu dopełniacza (składnik C3, składnik C5, konwertaza C3 i C5, inhibitor C1-esterazy, kompleks MACbiałko B i in.). Wartości referencyjne, interpretacja. | 3 |
| T-A-2 | Białkowe markery metabolizmu węglowodanowego: insulina, peptyd C, IGF, hormonozależna tkankowa lipaza (HTL), glukokinaza, neuropeptyd Y, leptyna, grelina, rezystyna, wisfatyna, adypsyna i in. Białka glikowane (glikowana HbA1, fruktozamina) w ocenie poziomu glikemii. | 3 |
| T-A-3 | Apoproteiny - białkowe markery metabolizmu lipidowego w stanach fjzjologii i patologii (apo AI, apo AII, apo AIV, apo B, apo C, apo D, apo E, apo H). | 3 |
| T-A-4 | Apoproteiny jako determinanty struktury i funkcji lipoprotein - zmiany koncentracji w hipo- i hiperlipoproteinemiach. Użyteczność diagnostyczna. | 3 |
| T-A-5 | Markery metabolizmu kostnego. Markery kościotworzenia: frakcja kostna fozfatazy alkalicznej, osteokalcyna, propeptydy prokolagenu typu I. Markery resorpcji kostnej: hydroksyprolina, glikozydy hydroksylizynowe, hydroksypirydyniowe wiązania sieciujące, telopeptydy kolagenu typu I, sjaloproteina kostna, winianooporna kwaśna fosfataza. Użyteczność diagnostyczna. | 3 |
| 15 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Białka osocza krwi jako użyteczne markery dla diagnostyki klinicznej. Stężenia, wzajemne proporcje i charakterystyka białek. Hipo- i hiperproteinemia. Zespoły utraty białka (nerkowe, żołądkowo-jelitowe, skórne, krwotoki, urazy). Przyczyny i skutki zahamowania syntezy białek w wątrobie. | 3 |
| T-W-2 | Ewolucja białek - ewolucja funkcji białek. Tradycyjne i innowacyjne techniki identyfikacji białek. Internetowe bazy sekwencji białkowych. | 3 |
| T-W-3 | Mapy białkowe. Zasady tworzenia map. Analiza map białkowych - możliwość precyzyjnego „dopasowania” białka do funkcji; identyfikacji oddziaływań pomiędzy białkami; kompleksowej oceny funkcji organizmu w czasie. | 3 |
| T-W-4 | Białkowe wskaźniki czynności nerek w stanach fizjologii i patologii. Białkomocz. Obecność i zmiany ekspresji poszczególnych białek w moczu jako czuły test diagnostyczny i prognostyczny. Proteom moczu. Ekspresja białek w niewydolności nerek. | 3 |
| T-W-5 | Białkowe wskaźniki schorzeń naczyń krwionośnych i nadciśnienia tętniczego. Prognostyczne znaczenie zmian ekspresji białek śródbłonka w rozwoju miażdżycy. Białkowe markery przyczyn hipertensji. | 3 |
| 15 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | Udział studentów w ćwiczeniach audytoryjnych. | 15 |
| A-A-2 | Przygotowanie się do ćwiczeń i pisemnego zaliczenia. | 15 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Udział w wykładach. | 15 |
| A-W-2 | Samodzielne studiowanie literatury i przygotowanie się do zaliczenia materiału. | 15 |
| 30 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny z wykorzystaniem technik multimedialnych. |
| M-2 | Wykład problemowy z elementami dyskusji dydaktycznej. |
| M-3 | Dyskusja dydaktyczna. |
| M-4 | Ćwiczenia przedmiotowe z pokazem. |
| M-5 | Ćwiczenia audytoryjne. |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena podsumowująca: Pisemny sprawdzian przedmiotowej wiedzy obejmującej program ćwiczeń. |
| S-2 | Ocena podsumowująca: Pisemny sprawdzian przedmiotowej wiedzy obejmujacy program wykładów. |
Zamierzone efekty uczenia się - wiedza
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| BT_1A_BT-S-O13.1_W01 Posiada pogłębioną znajomość technik i narzędzi wykorzystywanych w badaniach białek. potrafi definiować i objaśniać związki zachodzace pomiędzy ekspresją określonych białek a czynnością komórek, tkanke i całego organizmu. Potrafi rozpoznawać wpływ czynników środowiskowych, w tym patogennych i stanów chorobowych na zmiany profili białkowych oraz interpretować te zmiany w odniesieniu do czynności organizmu. | BT_1A_W06 | — | — | C-4, C-1 | T-W-3, T-W-5, T-W-2, T-W-4, T-W-1 | M-1, M-2 | S-2 |
Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| BT_1A_BT-S-O13.1_U04 Potrafi analizować, opisywać i interpretować zmiany ekspresji białek w układzie biologicznym w odniesieniu do regulacji poszczególnych szlaków metabolicznych. Potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę i formułować ogólne zasady funkcjonowania organzimów w oparciu o znajomość procesów przebiegajacych na poziomie molekularnym. | BT_1A_U05, BT_1A_U02 | — | — | C-3, C-1, C-2 | T-A-3, T-A-1, T-A-2, T-A-4, T-A-5 | M-4, M-3, M-5 | S-1 |
Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| BT_1A_BT-S-O13.1_K01 Wykazuje aktywną postawę do dalszego poznawania molekularnych procesów biologicznych w odniesieniu do funkcjonowania organizmów w świecie przyrody ożywionej. Wykazuje dbałość o dalszy rozwój osobowości i wrażliwość na etyczny wymiar zjawisk biologicznych. | BT_1A_K05, BT_1A_K01 | — | — | C-3, C-1, C-2 | T-A-3, T-A-1, T-A-2, T-A-4, T-A-5, T-W-3, T-W-5, T-W-2, T-W-4, T-W-1 | M-1, M-4, M-2, M-3, M-5 | S-1, S-2 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BT_1A_BT-S-O13.1_W01 Posiada pogłębioną znajomość technik i narzędzi wykorzystywanych w badaniach białek. potrafi definiować i objaśniać związki zachodzace pomiędzy ekspresją określonych białek a czynnością komórek, tkanke i całego organizmu. Potrafi rozpoznawać wpływ czynników środowiskowych, w tym patogennych i stanów chorobowych na zmiany profili białkowych oraz interpretować te zmiany w odniesieniu do czynności organizmu. | 2,0 | - nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych |
| 3,0 | - w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów | |
| 3,5 | - w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów | |
| 4,0 | - w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy | |
| 4,5 | - w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów | |
| 5,0 | - w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BT_1A_BT-S-O13.1_U04 Potrafi analizować, opisywać i interpretować zmiany ekspresji białek w układzie biologicznym w odniesieniu do regulacji poszczególnych szlaków metabolicznych. Potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę i formułować ogólne zasady funkcjonowania organzimów w oparciu o znajomość procesów przebiegajacych na poziomie molekularnym. | 2,0 | Student: nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową. |
| 3,0 | Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy | |
| 3,5 | Student: potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy. | |
| 4,0 | Student: samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy | |
| 4,5 | Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy | |
| 5,0 | Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BT_1A_BT-S-O13.1_K01 Wykazuje aktywną postawę do dalszego poznawania molekularnych procesów biologicznych w odniesieniu do funkcjonowania organizmów w świecie przyrody ożywionej. Wykazuje dbałość o dalszy rozwój osobowości i wrażliwość na etyczny wymiar zjawisk biologicznych. | 2,0 | |
| 3,0 | Student wykazuje aktywną postawę do dalszego poznawania molekularnych procesów biologicznych oraz wykazuje dbałość o dalszy rozwój osobowosci. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Literatura podstawowa
- Skrzypczak W. (red.), Proteomika. Wybrane zagadnienia., Zapol, Szczecin, 2011, ISBN 978-83-7518-318-4
- Doonan S., Białka i peptydy, PWN, Warszawa, 2008, ISBN 978-83-01-15477-6
- Kraj A., Silbering J., Proteomika, UJ, Kraków, 2004, ISBN 83-88519-60-3
Literatura dodatkowa
- Brown T.A., Genomy, PWN, Warszawa, 2009, ISBN 978-83-01-15634-3
- Dembińska-Kieć A., Naskalski J.W., Diagnostyka laboratoryjna, Urban and Partner, Wrocław, 2008, ISBN 978-83-87944-33-9