Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki - Mechanika i budowa maszyn (N2)
specjalność: urządzenia mechatroniczne

Sylabus przedmiotu Eksploatacja maszyn i urządzeń:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Mechanika i budowa maszyn
Forma studiów studia niestacjonarne Poziom drugiego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta magister inżynier
Obszary studiów charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Eksploatacja maszyn i urządzeń
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Instytut Technologii Mechanicznej
Nauczyciel odpowiedzialny Marcin Hoffmann <Marcin.Hoffmann@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Marcin Hoffmann <Marcin.Hoffmann@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 3,0 ECTS (formy) 3,0
Forma zaliczenia egzamin Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
laboratoriaL2 10 1,00,38zaliczenie
wykładyW2 20 2,00,62egzamin

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Podstawowa wiedza z: - statystyki matematycznej, - elektroniki, - mechaniki.

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Poznanie zasad eksploatacji układów mechatronicznych. Poznanie metod diagnozowania i nadzoru.
C-2Nabycie umiejętności oceny niezawodności prostych urządzeń mechatronicznych.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
laboratoria
T-L-1Obliczanie wskaźników oceny procesu eksploatacji pojedynczego obiektu i grupy obiektów technicznych.2
T-L-2Wyszukiwanie słabych ogniw.2
T-L-3Wyznaczanie trwałości maszyn i środków transportowych na podstawie wyników badań.2
T-L-4Estymowanie parametrów niezawodności.2
T-L-5Prognozowanie niezawodności złożonych układów mechatronicznych.2
10
wykłady
T-W-1Metody utrzymania urządzeń w gotowości technicznej. System obsługi.2
T-W-2Gospodarka remontowa, organizacja remontów. Naprawa zespołów mechanicznych i elektronicznych.2
T-W-3Wycofanie obiektu z użytkowania, utylizacja i recykling.2
T-W-4Czynniki i procesy powodujące zmiany stanu technicznego i uszkodzenia elementów maszyn oraz urządzeń. Niesprawność.2
T-W-5Trwałość i niezawodność. Funkcje i miary niezawodności, trwałość, podstawowe zależności.2
T-W-6Modelowanie procesów życia obiektów. Układy szeregowe, równoległe i złożone.2
T-W-7Modele uszkodzeń. Przykłady oceny niezawodności.2
T-W-8Systemy naprawialne. Podnoszenie niezawodności i jej koszty, redundancja.2
T-W-9Testowanie żywotności. Stan techniczny obiektu.2
T-W-10Diagnozowanie. Modele diagnostyczne.2
20

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
laboratoria
A-L-1Przygotowanie się do ćwiczeń10
A-L-2Udział w konsultacjach5
A-L-3uczestnictwo w zajęciach10
25
wykłady
A-W-1Praca własna, przygotowanie sie do zajęć20
A-W-2Konsultacje10
A-W-3uczestnictwo w zajęciach20
50

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykład informacyjny
M-2Ćwiczenia audytoryjne

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: Oceana analityczna - średnia ze stopni ze sprawdzianów z zdaniami rachunkowymi.
S-2Ocena podsumowująca: Oceana analityczna - średnia ze stopni z pisemnych sprawdzianów wiedzy przekazanej na wykładzie i zdobytej samodzielnie oraz umiejętność rozwiązywania zadań.
S-3Ocena podsumowująca: Ocena kompetencji personalnych i społecznych - intuicujna w formie aprobaty.

Zamierzone efekty uczenia się - wiedza

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
MBM_2A_C01_W01
W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien być w stanie: - zdefiniować podstawowe zasady eksploatacji układów mechatronicznych, - wymieniać metody utrzymania urządzeń w gotowości technicznej, - wymieniać czynniki i procesy powodujące zmiany stanu technicznego i uszkodzenia elementów maszyn, - zdefiniować trwałość i niezawodność, - rozpoznać układy szeregowe, równoległe i złożone oraz dobrać metodę ich obliczeń, - opisać stan techniczny obiektu systemy naprawialne oraz metod diagnozowania i nadzoru - zaproponować metodę podniesienia niezawodności układu
MBM_2A_W09C-1T-L-5, T-L-3, T-L-2, T-L-1, T-L-4, T-W-3, T-W-8, T-W-9, T-W-2, T-W-1, T-W-7, T-W-10, T-W-4, T-W-5, T-W-6M-2, M-1S-2

Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
MBM_2A_C01_U01
W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć: - zinterpretować podstawowe wskaźniki związane z niezawodnością i eksploatacją układów mechatronicznych - zastosować metody utrzymania urządzeń w gotowości technicznej do konkretnych obiektów - zinterpretować czynniki i procesy powodujące zmiany stanu technicznego i uszkodzenia elementów maszyn - obliczać niezawodność i trwałość układy szeregowych, równoległych i złożonych - dobierać metodę podniesienia niezawodności układu
MBM_2A_U07, MBM_2A_U16, MBM_2A_U10C-2T-L-5, T-L-3, T-L-2, T-L-1, T-L-4M-2, M-1S-1

Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
MBM_2A_C01_K01
Ćwiczenia w grupie kształtują właściwa postawę studenta do efektywnej współpracy w zespole. Student rozumie potrzebę nabywania nowej wiedzy.
MBM_2A_K01, MBM_2A_K03C-1T-L-5, T-L-2, T-L-1, T-L-4M-2, M-1S-3

Kryterium oceny - wiedza

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
MBM_2A_C01_W01
W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien być w stanie: - zdefiniować podstawowe zasady eksploatacji układów mechatronicznych, - wymieniać metody utrzymania urządzeń w gotowości technicznej, - wymieniać czynniki i procesy powodujące zmiany stanu technicznego i uszkodzenia elementów maszyn, - zdefiniować trwałość i niezawodność, - rozpoznać układy szeregowe, równoległe i złożone oraz dobrać metodę ich obliczeń, - opisać stan techniczny obiektu systemy naprawialne oraz metod diagnozowania i nadzoru - zaproponować metodę podniesienia niezawodności układu
2,0Student nie opanował podstawowej wiedzy z zakresu przedmiotu.
3,0Student opanował podstawową wiedzą z zakresu przedmiotu. Nie portafi kojarzyć i analizaować nabytej wiedzy. Czasaem nie wie jak ją wykorzystać.
3,5Student opanował wiedzę w stopniu średnim między oceną 3.0 i 4.0.
4,0Student opanował podstawową wiedzę z zakresu przedmiotu. Zna ograniczenia i obszary jej stosowania.
4,5Student opanował wiedzę w stopniu pośrednim między oceną 4.0 i 5.0.
5,0Student opanował podstawową wiedzę z zakresu przedmiotu. Rozumie ograniczenia i zna obszary jej stosowania.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
MBM_2A_C01_U01
W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć: - zinterpretować podstawowe wskaźniki związane z niezawodnością i eksploatacją układów mechatronicznych - zastosować metody utrzymania urządzeń w gotowości technicznej do konkretnych obiektów - zinterpretować czynniki i procesy powodujące zmiany stanu technicznego i uszkodzenia elementów maszyn - obliczać niezawodność i trwałość układy szeregowych, równoległych i złożonych - dobierać metodę podniesienia niezawodności układu
2,0Nie potrafi poprawnie rozwiązywać zadań. Przy wykonywaniu ćwiczeń nie potrafi wyjaśnić metody obliczeniowej oraz konieczności obliczeń. Ma problemy z formułowaniem wniosków.
3,0Student nabył podstawowe umiejętności z zakresu przedmiotu ale rozwiązuje zadania metodami nieoptymalnymi. Popełnia pomyłki w obliczeniach. Ćwiczenia praktyczne realizuje poprawnie, ale w sposób bierny.
3,5Student posiadł umiejętności w stopniu pośrednim, między oceną 3,0 i 4,0.
4,0Student ma umiejętności kojarzenia i analizy nabytej wiedzy. Zadania najczęściej rozwiązuje metodami optymalnymi. Ćwiczenia praktyczne realizuje poprawnie, jest aktywny, potrafi interpretować wyniki pomiarów. W sposób dobry opanować nazewnictwo z zakresu eksploatacji urządzań.
4,5Student posiadł umiejętności w stopniu pośrednim, między oceną 4,0 i 5,0.
5,0Student ma umiejętności kojarzenia i analizy nabytej wiedzy. Zadania rozwiązuje metodami optymalnymi. Potrafi wykorzystywać właściwe metody obliczeniowe. Ćwiczenia praktyczne realizuje wzorowo, w sposób aktywny, potrafi ocenić metodę i wyniki obliczeń. Opanował nazewnictwo z zakresu eksploatacji urządzań.

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
MBM_2A_C01_K01
Ćwiczenia w grupie kształtują właściwa postawę studenta do efektywnej współpracy w zespole. Student rozumie potrzebę nabywania nowej wiedzy.
2,0Student biernie uczestniczy w zajęciach, nie angażuje się w pracy zespołu.
3,0Student biernie uczestniczy w zajęciach, realizuje proste zadania zlecone mu przez innych członków zespołu, wymaga stałego nadzoru.
3,5Student posiadł kompetencje w stopniu pośrednim między oceną 3,0 i 4,0.
4,0Student czynnie uczestniczy w zajęciach, samodzielnie realizuje powierzoną mu część zadania zespołu. Aktywnie uczestniczy w dyskusjach nad rozwiązywanymi przez zespół problemami.
4,5Student posiadł kompetencje w stopniu pośrednim między oceną 4,0 i 5,0.
5,0Student czynnie uczestniczy w zajęciach, samodzielnie realizuje powierzoną mu część zadania zespołu. Pomaga innym członkom zespołu w realizacji ich zadań. Aktywnie uczestniczy w dyskusjach nad rozwiązywanymi przez zespół problemami. Jest kreatywny chętny do współpracy i wykazuje cechy lidera zespołu.

Literatura podstawowa

  1. Gołąbek A., Eksploatacja i niezawodność maszyn, Wydaw. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, 1988
  2. Bobrowski D., Modele i metody matematyczne w teorii niezawodności, WNT, Warszawa, 1985
  3. Gładysz H., Peciakowski E., Niezawodność elementów elektronicznych, WKŁ, Warszawa, 1987
  4. Cempel Cz., Podstawy wibroakustycznej diagnostyki maszyn, WNT, Warszawa, 1982

Literatura dodatkowa

  1. Red. Korbicza J., Kościelnego J.M., Kowalczuka Z., Cholewy W., Diagnostyka procesów. Modele. Metody sztucznej inteligencji. Zastosowania., WNT, Warszawa, 2002
  2. Żółtowski B., Tylicki H., Wybrane problemy eksploatacji maszyn, PWSZ St. Staszica, Piła, 2004
  3. Bucior J., Podstawy teorii i inżynierii niezawodności, Oficyna Wydaw. Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów, 2004
  4. Red. Prażewska M., Niezawodność urządzeń elektronicznych, WKŁ, Warszawa, 1987

Treści programowe - laboratoria

KODTreść programowaGodziny
T-L-1Obliczanie wskaźników oceny procesu eksploatacji pojedynczego obiektu i grupy obiektów technicznych.2
T-L-2Wyszukiwanie słabych ogniw.2
T-L-3Wyznaczanie trwałości maszyn i środków transportowych na podstawie wyników badań.2
T-L-4Estymowanie parametrów niezawodności.2
T-L-5Prognozowanie niezawodności złożonych układów mechatronicznych.2
10

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Metody utrzymania urządzeń w gotowości technicznej. System obsługi.2
T-W-2Gospodarka remontowa, organizacja remontów. Naprawa zespołów mechanicznych i elektronicznych.2
T-W-3Wycofanie obiektu z użytkowania, utylizacja i recykling.2
T-W-4Czynniki i procesy powodujące zmiany stanu technicznego i uszkodzenia elementów maszyn oraz urządzeń. Niesprawność.2
T-W-5Trwałość i niezawodność. Funkcje i miary niezawodności, trwałość, podstawowe zależności.2
T-W-6Modelowanie procesów życia obiektów. Układy szeregowe, równoległe i złożone.2
T-W-7Modele uszkodzeń. Przykłady oceny niezawodności.2
T-W-8Systemy naprawialne. Podnoszenie niezawodności i jej koszty, redundancja.2
T-W-9Testowanie żywotności. Stan techniczny obiektu.2
T-W-10Diagnozowanie. Modele diagnostyczne.2
20

Formy aktywności - laboratoria

KODForma aktywnościGodziny
A-L-1Przygotowanie się do ćwiczeń10
A-L-2Udział w konsultacjach5
A-L-3uczestnictwo w zajęciach10
25
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Praca własna, przygotowanie sie do zajęć20
A-W-2Konsultacje10
A-W-3uczestnictwo w zajęciach20
50
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięMBM_2A_C01_W01W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien być w stanie: - zdefiniować podstawowe zasady eksploatacji układów mechatronicznych, - wymieniać metody utrzymania urządzeń w gotowości technicznej, - wymieniać czynniki i procesy powodujące zmiany stanu technicznego i uszkodzenia elementów maszyn, - zdefiniować trwałość i niezawodność, - rozpoznać układy szeregowe, równoległe i złożone oraz dobrać metodę ich obliczeń, - opisać stan techniczny obiektu systemy naprawialne oraz metod diagnozowania i nadzoru - zaproponować metodę podniesienia niezawodności układu
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówMBM_2A_W09ma podstawową wiedzę o cyklach życia produktu (technicznym, marketingowym i środowiskowym) w odniesieniu do urządzeń i systemów o różnym stopniu złożoności
Cel przedmiotuC-1Poznanie zasad eksploatacji układów mechatronicznych. Poznanie metod diagnozowania i nadzoru.
Treści programoweT-L-5Prognozowanie niezawodności złożonych układów mechatronicznych.
T-L-3Wyznaczanie trwałości maszyn i środków transportowych na podstawie wyników badań.
T-L-2Wyszukiwanie słabych ogniw.
T-L-1Obliczanie wskaźników oceny procesu eksploatacji pojedynczego obiektu i grupy obiektów technicznych.
T-L-4Estymowanie parametrów niezawodności.
T-W-3Wycofanie obiektu z użytkowania, utylizacja i recykling.
T-W-8Systemy naprawialne. Podnoszenie niezawodności i jej koszty, redundancja.
T-W-9Testowanie żywotności. Stan techniczny obiektu.
T-W-2Gospodarka remontowa, organizacja remontów. Naprawa zespołów mechanicznych i elektronicznych.
T-W-1Metody utrzymania urządzeń w gotowości technicznej. System obsługi.
T-W-7Modele uszkodzeń. Przykłady oceny niezawodności.
T-W-10Diagnozowanie. Modele diagnostyczne.
T-W-4Czynniki i procesy powodujące zmiany stanu technicznego i uszkodzenia elementów maszyn oraz urządzeń. Niesprawność.
T-W-5Trwałość i niezawodność. Funkcje i miary niezawodności, trwałość, podstawowe zależności.
T-W-6Modelowanie procesów życia obiektów. Układy szeregowe, równoległe i złożone.
Metody nauczaniaM-2Ćwiczenia audytoryjne
M-1Wykład informacyjny
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: Oceana analityczna - średnia ze stopni z pisemnych sprawdzianów wiedzy przekazanej na wykładzie i zdobytej samodzielnie oraz umiejętność rozwiązywania zadań.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie opanował podstawowej wiedzy z zakresu przedmiotu.
3,0Student opanował podstawową wiedzą z zakresu przedmiotu. Nie portafi kojarzyć i analizaować nabytej wiedzy. Czasaem nie wie jak ją wykorzystać.
3,5Student opanował wiedzę w stopniu średnim między oceną 3.0 i 4.0.
4,0Student opanował podstawową wiedzę z zakresu przedmiotu. Zna ograniczenia i obszary jej stosowania.
4,5Student opanował wiedzę w stopniu pośrednim między oceną 4.0 i 5.0.
5,0Student opanował podstawową wiedzę z zakresu przedmiotu. Rozumie ograniczenia i zna obszary jej stosowania.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięMBM_2A_C01_U01W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć: - zinterpretować podstawowe wskaźniki związane z niezawodnością i eksploatacją układów mechatronicznych - zastosować metody utrzymania urządzeń w gotowości technicznej do konkretnych obiektów - zinterpretować czynniki i procesy powodujące zmiany stanu technicznego i uszkodzenia elementów maszyn - obliczać niezawodność i trwałość układy szeregowych, równoległych i złożonych - dobierać metodę podniesienia niezawodności układu
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówMBM_2A_U07potrafi posługiwać się technikami informacyjno-komunikacyjnymi właściwymi do realizacji zadań typowych dla działalności inżynierskiej
MBM_2A_U16potrafi zaproponować ulepszenia i usprawnienia istniejących rozwiązań technicznych uwzględniając zagadnienia konstrukcji, technologii i eksploatacji w inżynierii mechanicznej i obszarach pokrewnych
MBM_2A_U10potrafi, przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich integrować wiedzę z zakresu konstrukcji, technologii, planowania, automatyzacji i eksploatacji, stosować podejście systemowe oraz uwzględniać aspekty pozatechniczne
Cel przedmiotuC-2Nabycie umiejętności oceny niezawodności prostych urządzeń mechatronicznych.
Treści programoweT-L-5Prognozowanie niezawodności złożonych układów mechatronicznych.
T-L-3Wyznaczanie trwałości maszyn i środków transportowych na podstawie wyników badań.
T-L-2Wyszukiwanie słabych ogniw.
T-L-1Obliczanie wskaźników oceny procesu eksploatacji pojedynczego obiektu i grupy obiektów technicznych.
T-L-4Estymowanie parametrów niezawodności.
Metody nauczaniaM-2Ćwiczenia audytoryjne
M-1Wykład informacyjny
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Oceana analityczna - średnia ze stopni ze sprawdzianów z zdaniami rachunkowymi.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Nie potrafi poprawnie rozwiązywać zadań. Przy wykonywaniu ćwiczeń nie potrafi wyjaśnić metody obliczeniowej oraz konieczności obliczeń. Ma problemy z formułowaniem wniosków.
3,0Student nabył podstawowe umiejętności z zakresu przedmiotu ale rozwiązuje zadania metodami nieoptymalnymi. Popełnia pomyłki w obliczeniach. Ćwiczenia praktyczne realizuje poprawnie, ale w sposób bierny.
3,5Student posiadł umiejętności w stopniu pośrednim, między oceną 3,0 i 4,0.
4,0Student ma umiejętności kojarzenia i analizy nabytej wiedzy. Zadania najczęściej rozwiązuje metodami optymalnymi. Ćwiczenia praktyczne realizuje poprawnie, jest aktywny, potrafi interpretować wyniki pomiarów. W sposób dobry opanować nazewnictwo z zakresu eksploatacji urządzań.
4,5Student posiadł umiejętności w stopniu pośrednim, między oceną 4,0 i 5,0.
5,0Student ma umiejętności kojarzenia i analizy nabytej wiedzy. Zadania rozwiązuje metodami optymalnymi. Potrafi wykorzystywać właściwe metody obliczeniowe. Ćwiczenia praktyczne realizuje wzorowo, w sposób aktywny, potrafi ocenić metodę i wyniki obliczeń. Opanował nazewnictwo z zakresu eksploatacji urządzań.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięMBM_2A_C01_K01Ćwiczenia w grupie kształtują właściwa postawę studenta do efektywnej współpracy w zespole. Student rozumie potrzebę nabywania nowej wiedzy.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówMBM_2A_K01rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie; potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób
MBM_2A_K03potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
Cel przedmiotuC-1Poznanie zasad eksploatacji układów mechatronicznych. Poznanie metod diagnozowania i nadzoru.
Treści programoweT-L-5Prognozowanie niezawodności złożonych układów mechatronicznych.
T-L-2Wyszukiwanie słabych ogniw.
T-L-1Obliczanie wskaźników oceny procesu eksploatacji pojedynczego obiektu i grupy obiektów technicznych.
T-L-4Estymowanie parametrów niezawodności.
Metody nauczaniaM-2Ćwiczenia audytoryjne
M-1Wykład informacyjny
Sposób ocenyS-3Ocena podsumowująca: Ocena kompetencji personalnych i społecznych - intuicujna w formie aprobaty.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student biernie uczestniczy w zajęciach, nie angażuje się w pracy zespołu.
3,0Student biernie uczestniczy w zajęciach, realizuje proste zadania zlecone mu przez innych członków zespołu, wymaga stałego nadzoru.
3,5Student posiadł kompetencje w stopniu pośrednim między oceną 3,0 i 4,0.
4,0Student czynnie uczestniczy w zajęciach, samodzielnie realizuje powierzoną mu część zadania zespołu. Aktywnie uczestniczy w dyskusjach nad rozwiązywanymi przez zespół problemami.
4,5Student posiadł kompetencje w stopniu pośrednim między oceną 4,0 i 5,0.
5,0Student czynnie uczestniczy w zajęciach, samodzielnie realizuje powierzoną mu część zadania zespołu. Pomaga innym członkom zespołu w realizacji ich zadań. Aktywnie uczestniczy w dyskusjach nad rozwiązywanymi przez zespół problemami. Jest kreatywny chętny do współpracy i wykazuje cechy lidera zespołu.