Wydział Techniki Morskiej i Transportu - Bezpieczeństwo techniczne (S1)
specjalność: Bezpieczeństwo i higiena pracy
Sylabus przedmiotu Bezpieczeństwo procesów chemicznych:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Bezpieczeństwo techniczne | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Bezpieczeństwo procesów chemicznych | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Inżynierii Bezpieczeństwa i Energetyki | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Agnieszka Ubowska <Agnieszka.Ubowska@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | |||
| ECTS (planowane) | 2,0 | ECTS (formy) | 2,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Podstawowa wiedza z zakresu chemii oraz bezpieczeństwa i higieny pracy |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie studentów z rodzajami zagrożeń związanymi z procesami chemicznymi |
| C-2 | Zapoznanie studentów z zasadami bezpiecznej organizacji procesów chemicznych oraz metodami ich kontroli |
| C-3 | Zapoznanie studentów ze skutkami oddziaływania procesów chemicznych, chemikaliów i zanieczyszczeń chemicznym na człowieka i środowisko |
| C-4 | Zapoznanie studentów ze środkami bezpieczeństwa stosowanymi w procesach chemicznych |
| C-5 | Ukształtowanie umiejętności oceny zagrożenia oraz doboru odpowiednich zabezpieczeń w przemyśle chemicznym |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| projekty | ||
| T-P-1 | Ocena zagrożenia wybranych procesów chemicznych; dobór zabezpieczeń organizacyjnych i technicznych. | 15 |
| 15 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Zakres i cel przedmiotu. Zapoznanie studentów z programem przedmiotu i literaturą. Ustalenie zasady zaliczenia form zająć i przedmiotu. | 1 |
| T-W-2 | Procesy przetwarzania materii i towarzyszące im zjawiska fizyczne, fizykochemiczne oraz przemiany chemiczne. Podstawowe procesy jednostkowe w technologii chemicznej: periodyczne, półciągłe, ciągłe, katalityczne, wysokotemperaturowe, ciśnieniowe. | 1 |
| T-W-3 | Wybór odpowiedniej kolejności operacji, schemat ideowy, szczegółowy opis procesu, bilans masowy. | 1 |
| T-W-4 | Organizacja procesu chemicznego w reaktorze. Zasady organizacji złożonych układów technologicznych. | 1 |
| T-W-5 | Dobór aparatów technologicznych. Zbiorniki niskociśnieniowe, zbiorniki wysokociśnieniowe. | 1 |
| T-W-6 | Kontrola procesów przemysłowych: produkty i rozwiązania. | 1 |
| T-W-7 | Chemikalia: rodzaje oznakowanie, transport, przechowywanie, neutralizacja. | 2 |
| T-W-8 | Gazy techniczne: rodzaje, transport, przechowywanie, obsługa butli gazowych. | 1 |
| T-W-9 | Materiały niebezpieczne w przemyśle chemicznym, karty charakterystyk. | 1 |
| T-W-10 | Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej. | 1 |
| T-W-11 | Elementy toksykologii przemysłowej. | 1 |
| T-W-12 | Oddziaływanie chemicznych instalacji produkcyjnych na środowisko. Stan prawny w zakresie przeciwdziałania zagrożeniom w przemyśle chemicznym. | 1 |
| T-W-13 | Wybrane katastrofy przemysłu chemicznego, przyczyny, skutki, sposoby przeciwdziałania. | 1 |
| T-W-14 | Zaliczenie wykładów | 1 |
| 15 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| projekty | ||
| A-P-1 | Uczestnictwo w zajęciach, prezentacjach realizowanych projektów. | 15 |
| A-P-2 | Studiowanie wymaganej literatury. | 3 |
| A-P-3 | Przygotowanie projektu | 4 |
| A-P-4 | Przygotowanie prezentacji | 3 |
| 25 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Uczestnictwo w wykładach i zaliczeniu | 15 |
| A-W-2 | Studiowanie literatury przedmiotu | 4 |
| A-W-3 | Przygotowanie się do zaliczenia | 6 |
| 25 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład problemowy w formie prezentacji multimedialnych |
| M-2 | Wykład informacyjny |
| M-3 | Objaśnienie |
| M-4 | Metoda projektów |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie podsumowujące efekty wiedzy uzyskane podczas wykładu |
| S-2 | Ocena podsumowująca: Projekt: ocenie podlega pisemne opracowanie projektu oraz jego zreferowanie |
Zamierzone efekty uczenia się - wiedza
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| BTE_1A_C27_W01 Sstudent ma wiedzę dotyczącą efektówi energetycznych reakcji chemicznych, przemian z udziałem jonów, przemian fazowych. Posiada uporządkowaną wiedzę z zakresu identyfikowania zagrożeń, metod określania i oceny skutków zagrożeń towarzyszących procesom chemicznym. Zna środki zabezpieczeń technicznych i ochrony osobistej oraz kryteria ich doboru w zależności od prowadzonego procesu/obiektu związanego z przemysłem chemicznym. Zna zasady pracy w obiektach w których prowadzone są procesy chemiczne. Zna zasady doboru urządzeń w zależności od prowadzonego procesu. | BTE_1A_W03, BTE_1A_W14, BTE_1A_W17 | — | — | C-1, C-2, C-3, C-4 | T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-W-10, T-W-11, T-W-12, T-W-13 | M-1, M-3, M-2, M-4 | S-1, S-2 |
Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| BTE_1A_C27_U01 Student potrafi pozyskiwać informacje z literatury i baz danych, związane z bezpieczeństwem procesów chemicznych. Potrafi na podstawie zgromadzonej literatury wyciągać wnioski. Potrafi opracować dokumentację związaną z doborem środków zabezpieczenia w wybranej gałęzi przemysłu chemicznego, opracować i przedstawić wnioski oraz zaproponować wytyczne zwiększające bezpieczeństwo danego procesu. Potrafi przekazać informacje techniczne o zagrożeniach towarzyszących danemu procesowi. | BTE_1A_U01, BTE_1A_U03 | — | — | C-5 | T-P-1 | M-4 | S-2 |
Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| BTE_1A_C27_K01 Studentma świadomość odpowiedzialności za pracę własną, jest wrażliwy na pojawiające się zagrożenia i ma świadomość ryzyka z nimi związanego. Potrafi formułować opinie dotyczące bezpieczeństwa procesów chemicznych. | BTE_1A_K04, BTE_1A_K07 | — | — | C-1, C-2, C-3, C-4, C-5 | T-W-11, T-W-12, T-W-13, T-P-1 | M-1, M-3, M-4 | S-2 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BTE_1A_C27_W01 Sstudent ma wiedzę dotyczącą efektówi energetycznych reakcji chemicznych, przemian z udziałem jonów, przemian fazowych. Posiada uporządkowaną wiedzę z zakresu identyfikowania zagrożeń, metod określania i oceny skutków zagrożeń towarzyszących procesom chemicznym. Zna środki zabezpieczeń technicznych i ochrony osobistej oraz kryteria ich doboru w zależności od prowadzonego procesu/obiektu związanego z przemysłem chemicznym. Zna zasady pracy w obiektach w których prowadzone są procesy chemiczne. Zna zasady doboru urządzeń w zależności od prowadzonego procesu. | 2,0 | Student nie ma wiedzy podstawowej w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lub posiada wiedzę nieuporządkowaną i obarczoną zasadniczymi błędami merytorycznymi albo myli i nie rozumie podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu. |
| 3,0 | Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną i obarczoną pojedynczymi błędami merytorycznymi albo popełnia pomyłki i nie rozumie w pełni podstawowych pojęć i definicji z obszaru danego efektu. | |
| 3,5 | Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. | |
| 4,0 | Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu i w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. | |
| 4,5 | Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ale sporadycznie popełnia pomyłki, lecz rozumie i interpretuje poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru. | |
| 5,0 | Student ma wiedzę poszerzoną, wymaganą dla przedstawienia problemu, w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ani pomyłek; rozumie i interpretuje ze zrozumieniem podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru oraz wytłumaczyć je w kontekście wiedzy z innych obszarów. |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BTE_1A_C27_U01 Student potrafi pozyskiwać informacje z literatury i baz danych, związane z bezpieczeństwem procesów chemicznych. Potrafi na podstawie zgromadzonej literatury wyciągać wnioski. Potrafi opracować dokumentację związaną z doborem środków zabezpieczenia w wybranej gałęzi przemysłu chemicznego, opracować i przedstawić wnioski oraz zaproponować wytyczne zwiększające bezpieczeństwo danego procesu. Potrafi przekazać informacje techniczne o zagrożeniach towarzyszących danemu procesowi. | 2,0 | Student nie potrafi w najprostszy sposób zaprezentować umiejętności w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie. |
| 3,0 | Student prezentuje elementarne umiejętności w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie. | |
| 3,5 | Student prezentuje podstawowe umiejętności w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie. | |
| 4,0 | Student prezentuje pełnię umiejętności w wymaganym zakresie efektu kształcenia. | |
| 4,5 | Student prezentuje pełnię umiejętności i wykorzystuje je do rozwiązywania problemu w wymaganym zakresie efektu kształcenia. | |
| 5,0 | Student prezentuje pełnię umiejętności i wykorzystuje je do rozwiązywania problemu w wymaganym zakresie efektu kształcenia, a także proponuje modyfikacje rozwiązań. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BTE_1A_C27_K01 Studentma świadomość odpowiedzialności za pracę własną, jest wrażliwy na pojawiające się zagrożenia i ma świadomość ryzyka z nimi związanego. Potrafi formułować opinie dotyczące bezpieczeństwa procesów chemicznych. | 2,0 | Student nie wykazuje żadnych kompetencji społecznych. |
| 3,0 | Student wykazuje elementarne kompetencje społeczne adekwatne do efektu kształcenia. | |
| 3,5 | Student wykazuje podstawowe kompetencje społeczne w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie. | |
| 4,0 | Student wykazuje pełnię oczekiwanych kompetencji społecznych w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie. | |
| 4,5 | Student wykazuje pełnię oczekiwanych kompetencji społecznych w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie i wykazuje przedsiębiorczość. | |
| 5,0 | Student wykazuje pełnię oczekiwanych kompetencji społecznych w wymaganym przez efekt kształcenia zakresie, wykazuje przedsiębiorczość i ma świadomość swojej roli. |
Literatura podstawowa
- Synoradzki L., Wisialski J. (red.), Projektowanie procesów technologicznych. Bezpieczeństwo procesów chemicznych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 2012
- Synoradzki L., Wisialski J. (red.), Projektowanie procesów technologicznych: od laboratorium do instalacji przemysłowej, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 2019
- Bądkowski A., Podstawowe dane na temat niebezpiecznych substancji chemicznych, WEKA Wydawnictwo Informacji Zawodowej, Warszawa, 2001
- Machocki A. [red.], Technologia chemiczna: ćwiczenia laboratoryjne, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, 2002
- Schmidt-Szałowski K., Sentek J., Podstawy technologii chemicznej: organizacja procesów produkcyjnych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 2001
- Synoradzki L., Wisialski J. [red.], Projektowanie procesów technologicznych: od laboratorium do instalacji przemysłowej, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 2006
- Wiśniewski M., Alejski K. [red.], Podstawy technologii chemicznej i inżynierii reaktorów, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań, 2006
Literatura dodatkowa
- Kowalczyk M., Rump S., Kołaciński Z., Medycyna katastrof chemicznych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2004
- Palica M., Burghardt A., Obliczeniowe zagadnienia inżynierii reaktorów chemicznych, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice, 2009
- Markowski A. (red.), Zapobieganie stratom w przemyśle. Cz. 3, Zarządzanie bezpieczeństwem procesowym, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź, 2000