Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Ochrona środowiska (S1)

Sylabus przedmiotu Gleboznawstwo:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Ochrona środowiska
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Gleboznawstwo
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Katedra Kształtowania Środowiska
Nauczyciel odpowiedzialny Ryszard Malinowski <Ryszard.Malinowski@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Grzegorz Jarnuszewski <Grzegorz.Jarnuszewski@zut.edu.pl>, Edward Meller <Edward.Meller@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 5,0 ECTS (formy) 5,0
Forma zaliczenia egzamin Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA3 10 0,60,25zaliczenie
laboratoriaL3 15 2,00,25zaliczenie
zajęcia terenoweT3 5 0,40,25zaliczenie
wykładyW3 30 2,00,25egzamin

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Chemia, Fizyka, Ekologia, Geologia

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Poznanie genezy, właściwości i podziału systematycznego gleb
C-2Zdobycie umiejętności określania żyzności gleb na podstawie ich właściwości morfologicznych, fizycznych i chemicznych.
C-3Poznanie sposobów wyceny wartości rolniczej gleb.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Określenie retencji wodnej gleb [krzywe pF]2
T-A-2Rozpoznawanie cech morfologicznych i przynależności systematycznej gleb na skrzynkowych monolitach glebowych4
T-A-3Rozpoznawanie klas bonitacyjnych i kompleksów przydatności rolniczej j gleb na skrzynkowych monolitach glebowych2
T-A-4Mapy glebowe – interpretacja i wykorzystanie2
10
laboratoria
T-L-1Oznaczanie składu granulometrycznego gleb metodą organoleptyczną i areometryczn2
T-L-2Oznaczanie składu granulometrycznego gleb metodą areometryczną2
T-L-3Oznaczanie struktury gleb i jej wpływ na stosunki wodno-powietrzne2
T-L-4Oznaczanie właściwości fizycznych gleb2
T-L-5Oznaczanie odczynu gleb i określenie jego wpływu na właściwości fizyczne, chemiczne i mikrobiologiczne gleb.2
T-L-6Oznaczanie kwasowości hydrolitycznej gleb, wyliczenie dawki nawozu wapniowego3
T-L-7Oznaczenie sumy zasad wymiennych i określenie zdolności sorpcyjnych gleb i buforowych2
15
zajęcia terenowe
T-T-1Określanie cech morfologicznych, przynależności typologicznej i wartości produkcyjnej gleb w terenie.5
5
wykłady
T-W-1Powstawanie gleb, czynniki glebotwórcze2
T-W-2Skład granulometryczny gleby oraz jego wpływ na zdolność magazynowania wody, powietrza, składników pokarmowych oraz aktywność mikrobiologiczna gleby2
T-W-3Fizyczne właściwości gleb4
T-W-4Struktura gleb2
T-W-5Substancje organiczne oraz ich funkcje w glebie2
T-W-6Koloidy glebowe, właściwości sorpcyjne gleb2
T-W-7Rodzaje kwasowości i odczyn gleb2
T-W-8Budowa i cechy morfologiczne gleb2
T-W-9Systematyka gleb Polski6
T-W-10Klasy bonitacyjne gleb Polski2
T-W-11Kompleksy przydatności rolniczej gleb2
T-W-12Mapy glebowe2
30

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1praca w domu5
A-A-2uczestnictwo w zajęciach10
15
laboratoria
A-L-1uczestnictwo w zajęciach15
A-L-2przygotowanie do zaliczenia33
A-L-3konsultacje2
50
zajęcia terenowe
A-T-1uczestnictwo w zajęciach5
A-T-2przygotowaie do zajęć5
10
wykłady
A-W-1uczestnictwo w zajęciach30
A-W-2samodzielne studiowanie literatury8
A-W-3przygotowanie do egzaminu8
A-W-4egzamin2
A-W-5Konsultacje2
50

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykłady - metoda podająca.
M-2Audytoria - metoda problemowo-sytuacyjna.
M-3Laboratoria - zadania praktyczne.
M-4Zajęcia terenowe - zadania praktyczne

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: wykład-egzamin pisemny
S-2Ocena podsumowująca: labolatoria- zaliczenie końcowe
S-3Ocena formująca: terenowe-na podstawie wypełnioego opisu według konspektu do ćwiczeń ternowych

Zamierzone efekty uczenia się - wiedza

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OS_1A_C08_W01
Posiada wiedzę na temat genezy, budowy, właściwości chemicznych i fizycznych gleb. Zna czynniki kształtujace zyzność gleb i sposoby oceny wartości i przydatności rolniczej gleb.
OS_1A_W08, OS_1A_W09, OS_1A_W11C-1, C-3T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-W-10, T-W-11, T-W-12M-1S-1

Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OS_1A_C08_U01
Posiada umiejętność okreslania i interpretacji wyników podstawowych analiz gleby.Posiada umiejętność korzystania z systemów oceny wartości gleb
OS_1A_U01, OS_1A_U05C-2T-L-1, T-L-2, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-7, T-A-1, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-T-1M-2, M-3, M-4S-1, S-2, S-3

Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OS_1A_C08_K01
Posiada świadomość znaczenia gleb w produkcji zdrowej żywności i ryzyka wynikającego z nieprzestrzegania zasad
OS_1A_K02C-1, C-2, C-3T-L-1, T-L-2, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-7, T-A-1, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-T-1M-1, M-2, M-3, M-4S-1, S-2, S-3

Kryterium oceny - wiedza

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
OS_1A_C08_W01
Posiada wiedzę na temat genezy, budowy, właściwości chemicznych i fizycznych gleb. Zna czynniki kształtujace zyzność gleb i sposoby oceny wartości i przydatności rolniczej gleb.
2,0
3,0Student posiada podstawową wiedzę na temat pocesów glebotwórczych, funkcji i własciwości poszczególnych typów gleby. Student posiada ogólną wiedzę związaną z mechanizmami kształtującymi żyzność gleb jednak nie potrafi szczegółowo objasnić tych zjawisk.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
OS_1A_C08_U01
Posiada umiejętność okreslania i interpretacji wyników podstawowych analiz gleby.Posiada umiejętność korzystania z systemów oceny wartości gleb
2,0
3,0Student potrafi zinterpretować wyniki w podstawowym zakresie, wnioskuje prawidłowo z pomocą nauczyciela, zna metody oznaczeń własciwości i wartości gleb-korzysta z nich w podstawowym stopniu.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
OS_1A_C08_K01
Posiada świadomość znaczenia gleb w produkcji zdrowej żywności i ryzyka wynikającego z nieprzestrzegania zasad
2,0
3,0Student jest mało aktywny w samodzielnym zdobywaniu widzy związanej z zagadnieniem przedmiotu, wykazuje ograniczoną dbałość o ergonomiczną organizację pracy własnej i zespołu, wykazuje w ograniczonym zakresie zdolność do prawidłowej oceny jakości środowiska glebowego.
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Andrzej Mocek, Stanisław Drzymała, Wojciech Owczarzak, Podstawy analizy i klasyfikacji gleb, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań, 2022, ISBN 9788371609985
  2. Andrzej Mocek, Gleboznawstwo, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2015
  3. Jerzy Drozd, Michał Linczar, Stanisława Linczar, Jerzy Weber, Gleboznawstwo z elementami mineralogii i petrografii, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław, 2002, ISBN 8387866784
  4. Bogdan Dobrzański,Saturnin Zawadzki, Gleboznawstwo, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 1995, ISBN 83-09-01561-5, Praca zbiorowaa

Literatura dodatkowa

  1. Praca zbiorowa pod redakcją Franciszek Woch, Wademekum klasyfikatora gleb, IUNG, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Puławy, 2015, ISBN: 978-83-7562-206-5
  2. Koćmit A., Niedźwiecki E., Zabłocki Z., Gleboznawstwo z elementami geologii. Skrypt dla studentów zaocznych i dziennych, Akademia Rolniza w Szczecinie, Szczecin, 1997

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Określenie retencji wodnej gleb [krzywe pF]2
T-A-2Rozpoznawanie cech morfologicznych i przynależności systematycznej gleb na skrzynkowych monolitach glebowych4
T-A-3Rozpoznawanie klas bonitacyjnych i kompleksów przydatności rolniczej j gleb na skrzynkowych monolitach glebowych2
T-A-4Mapy glebowe – interpretacja i wykorzystanie2
10

Treści programowe - laboratoria

KODTreść programowaGodziny
T-L-1Oznaczanie składu granulometrycznego gleb metodą organoleptyczną i areometryczn2
T-L-2Oznaczanie składu granulometrycznego gleb metodą areometryczną2
T-L-3Oznaczanie struktury gleb i jej wpływ na stosunki wodno-powietrzne2
T-L-4Oznaczanie właściwości fizycznych gleb2
T-L-5Oznaczanie odczynu gleb i określenie jego wpływu na właściwości fizyczne, chemiczne i mikrobiologiczne gleb.2
T-L-6Oznaczanie kwasowości hydrolitycznej gleb, wyliczenie dawki nawozu wapniowego3
T-L-7Oznaczenie sumy zasad wymiennych i określenie zdolności sorpcyjnych gleb i buforowych2
15

Treści programowe - zajęcia terenowe

KODTreść programowaGodziny
T-T-1Określanie cech morfologicznych, przynależności typologicznej i wartości produkcyjnej gleb w terenie.5
5

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Powstawanie gleb, czynniki glebotwórcze2
T-W-2Skład granulometryczny gleby oraz jego wpływ na zdolność magazynowania wody, powietrza, składników pokarmowych oraz aktywność mikrobiologiczna gleby2
T-W-3Fizyczne właściwości gleb4
T-W-4Struktura gleb2
T-W-5Substancje organiczne oraz ich funkcje w glebie2
T-W-6Koloidy glebowe, właściwości sorpcyjne gleb2
T-W-7Rodzaje kwasowości i odczyn gleb2
T-W-8Budowa i cechy morfologiczne gleb2
T-W-9Systematyka gleb Polski6
T-W-10Klasy bonitacyjne gleb Polski2
T-W-11Kompleksy przydatności rolniczej gleb2
T-W-12Mapy glebowe2
30

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1praca w domu5
A-A-2uczestnictwo w zajęciach10
15
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - laboratoria

KODForma aktywnościGodziny
A-L-1uczestnictwo w zajęciach15
A-L-2przygotowanie do zaliczenia33
A-L-3konsultacje2
50
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - zajęcia terenowe

KODForma aktywnościGodziny
A-T-1uczestnictwo w zajęciach5
A-T-2przygotowaie do zajęć5
10
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1uczestnictwo w zajęciach30
A-W-2samodzielne studiowanie literatury8
A-W-3przygotowanie do egzaminu8
A-W-4egzamin2
A-W-5Konsultacje2
50
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięOS_1A_C08_W01Posiada wiedzę na temat genezy, budowy, właściwości chemicznych i fizycznych gleb. Zna czynniki kształtujace zyzność gleb i sposoby oceny wartości i przydatności rolniczej gleb.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_1A_W08Ma wiedzę o roli i znaczeniu środowiska przyrodniczego, zna zasady zrównoważonego użytkowania środowiska z uwzględnieniem dbałości o różnorodność biologiczną oraz ma wiedzę o zagrożeniach środowiska przyrodniczego. Zna typowe technologie inżynierskie w zakresie ochrony i kształtowania środowiska.
OS_1A_W09Opisuje zmiany i zagrożenie środowiska spowodowane działalnością człowieka na powierzchni ziemi i w glebach
OS_1A_W11Zna naturalne i antropogeniczne źródła oraz cykle pierwiastków biogenicznych w środowisku
Cel przedmiotuC-1Poznanie genezy, właściwości i podziału systematycznego gleb
C-3Poznanie sposobów wyceny wartości rolniczej gleb.
Treści programoweT-W-1Powstawanie gleb, czynniki glebotwórcze
T-W-2Skład granulometryczny gleby oraz jego wpływ na zdolność magazynowania wody, powietrza, składników pokarmowych oraz aktywność mikrobiologiczna gleby
T-W-3Fizyczne właściwości gleb
T-W-4Struktura gleb
T-W-5Substancje organiczne oraz ich funkcje w glebie
T-W-6Koloidy glebowe, właściwości sorpcyjne gleb
T-W-7Rodzaje kwasowości i odczyn gleb
T-W-8Budowa i cechy morfologiczne gleb
T-W-9Systematyka gleb Polski
T-W-10Klasy bonitacyjne gleb Polski
T-W-11Kompleksy przydatności rolniczej gleb
T-W-12Mapy glebowe
Metody nauczaniaM-1Wykłady - metoda podająca.
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: wykład-egzamin pisemny
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student posiada podstawową wiedzę na temat pocesów glebotwórczych, funkcji i własciwości poszczególnych typów gleby. Student posiada ogólną wiedzę związaną z mechanizmami kształtującymi żyzność gleb jednak nie potrafi szczegółowo objasnić tych zjawisk.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięOS_1A_C08_U01Posiada umiejętność okreslania i interpretacji wyników podstawowych analiz gleby.Posiada umiejętność korzystania z systemów oceny wartości gleb
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_1A_U01Posiada umiejętność wyszukiwania, zrozumienia, analizy i wykorzystywania potrzebnych informacji pochodzących z różnych źródeł i wykorzystuje je w uczeniu się przez całe życie. Potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich, posiada umiejętność stosowania metod analitycznych, symulacyjnych oraz eksperymentalnych.
OS_1A_U05Wykonuje samodzielnie lub w zespole pod kierunkiem opiekuna proste zadania badawcze związane z obserwacjami środowiskowymi. Prawidłowo interpretuje rezultaty i wyciąga wnioski, potrafi przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne. Potrafi zaprojektować oraz zrealizować proste urządzenie, obiekt, system lub proces, typowe dla studiowanego kierunku studiów, używając właściwych metod, technik i narzędzi.
Cel przedmiotuC-2Zdobycie umiejętności określania żyzności gleb na podstawie ich właściwości morfologicznych, fizycznych i chemicznych.
Treści programoweT-L-1Oznaczanie składu granulometrycznego gleb metodą organoleptyczną i areometryczn
T-L-2Oznaczanie składu granulometrycznego gleb metodą areometryczną
T-L-3Oznaczanie struktury gleb i jej wpływ na stosunki wodno-powietrzne
T-L-4Oznaczanie właściwości fizycznych gleb
T-L-5Oznaczanie odczynu gleb i określenie jego wpływu na właściwości fizyczne, chemiczne i mikrobiologiczne gleb.
T-L-6Oznaczanie kwasowości hydrolitycznej gleb, wyliczenie dawki nawozu wapniowego
T-L-7Oznaczenie sumy zasad wymiennych i określenie zdolności sorpcyjnych gleb i buforowych
T-A-1Określenie retencji wodnej gleb [krzywe pF]
T-A-2Rozpoznawanie cech morfologicznych i przynależności systematycznej gleb na skrzynkowych monolitach glebowych
T-A-3Rozpoznawanie klas bonitacyjnych i kompleksów przydatności rolniczej j gleb na skrzynkowych monolitach glebowych
T-A-4Mapy glebowe – interpretacja i wykorzystanie
T-T-1Określanie cech morfologicznych, przynależności typologicznej i wartości produkcyjnej gleb w terenie.
Metody nauczaniaM-2Audytoria - metoda problemowo-sytuacyjna.
M-3Laboratoria - zadania praktyczne.
M-4Zajęcia terenowe - zadania praktyczne
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: wykład-egzamin pisemny
S-2Ocena podsumowująca: labolatoria- zaliczenie końcowe
S-3Ocena formująca: terenowe-na podstawie wypełnioego opisu według konspektu do ćwiczeń ternowych
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student potrafi zinterpretować wyniki w podstawowym zakresie, wnioskuje prawidłowo z pomocą nauczyciela, zna metody oznaczeń własciwości i wartości gleb-korzysta z nich w podstawowym stopniu.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięOS_1A_C08_K01Posiada świadomość znaczenia gleb w produkcji zdrowej żywności i ryzyka wynikającego z nieprzestrzegania zasad
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_1A_K02Jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych. Potrafi zorganizować pracę w grupie. Przestrzega zasad etyki przy zbieraniu i opisywaniu potrzebnych danych
Cel przedmiotuC-1Poznanie genezy, właściwości i podziału systematycznego gleb
C-2Zdobycie umiejętności określania żyzności gleb na podstawie ich właściwości morfologicznych, fizycznych i chemicznych.
C-3Poznanie sposobów wyceny wartości rolniczej gleb.
Treści programoweT-L-1Oznaczanie składu granulometrycznego gleb metodą organoleptyczną i areometryczn
T-L-2Oznaczanie składu granulometrycznego gleb metodą areometryczną
T-L-3Oznaczanie struktury gleb i jej wpływ na stosunki wodno-powietrzne
T-L-4Oznaczanie właściwości fizycznych gleb
T-L-5Oznaczanie odczynu gleb i określenie jego wpływu na właściwości fizyczne, chemiczne i mikrobiologiczne gleb.
T-L-6Oznaczanie kwasowości hydrolitycznej gleb, wyliczenie dawki nawozu wapniowego
T-L-7Oznaczenie sumy zasad wymiennych i określenie zdolności sorpcyjnych gleb i buforowych
T-A-1Określenie retencji wodnej gleb [krzywe pF]
T-A-2Rozpoznawanie cech morfologicznych i przynależności systematycznej gleb na skrzynkowych monolitach glebowych
T-A-3Rozpoznawanie klas bonitacyjnych i kompleksów przydatności rolniczej j gleb na skrzynkowych monolitach glebowych
T-A-4Mapy glebowe – interpretacja i wykorzystanie
T-T-1Określanie cech morfologicznych, przynależności typologicznej i wartości produkcyjnej gleb w terenie.
Metody nauczaniaM-1Wykłady - metoda podająca.
M-2Audytoria - metoda problemowo-sytuacyjna.
M-3Laboratoria - zadania praktyczne.
M-4Zajęcia terenowe - zadania praktyczne
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: wykład-egzamin pisemny
S-2Ocena podsumowująca: labolatoria- zaliczenie końcowe
S-3Ocena formująca: terenowe-na podstawie wypełnioego opisu według konspektu do ćwiczeń ternowych
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student jest mało aktywny w samodzielnym zdobywaniu widzy związanej z zagadnieniem przedmiotu, wykazuje ograniczoną dbałość o ergonomiczną organizację pracy własnej i zespołu, wykazuje w ograniczonym zakresie zdolność do prawidłowej oceny jakości środowiska glebowego.
3,5
4,0
4,5
5,0