Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej - Inżynieria chemiczna i procesowa (S1)

Sylabus przedmiotu Chemia fizyczna:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Inżynieria chemiczna i procesowa
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Chemia fizyczna
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Katedra Chemii Organicznej i Chemii Fizycznej
Nauczyciel odpowiedzialny Krzysztof Lubkowski <Krzysztof.Lubkowski@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Tomasz Idzik <Tomasz.Idzik@zut.edu.pl>, Krzysztof Lubkowski <Krzysztof.Lubkowski@zut.edu.pl>, Elwira Wróblewska <Elwira.Wroblewska@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 6,0 ECTS (formy) 6,0
Forma zaliczenia egzamin Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA4 15 1,00,30zaliczenie
laboratoriaL4 30 2,00,26zaliczenie
wykładyW4 30 3,00,44egzamin

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Ogólna wiedza z zakresu chemii, fizyki, i matematyki na poziomie absolwenta szkoły średniej

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Podanie ogólnych zależności wiążących mierzalne własności materii i jednolitych form ich prezentowania. Zrozumienie i interpretacja zjawisk obserwowanych w rzeczywistych układach chemicznych. Umiejętność interpretacji wyników eksperymentalnych uzyska-nych z wykorzystaniem nowoczesnych metod badawczych oraz przewidywania własności fizykochemicznych materii. Umiejętność stosowania podstawowych wiadomości z zakre-su termodynamiki, równowag, kinetyki i elektrochemii do przewidywania kierunku prze-biegu procesów i doboru warunków ich prowadzenia.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1I i II zasada termodynamiki, zmiany energii wewnętrznej, ciepła, i pracy w przemianach izotermicznych, izobarycznych, izochorycznych i adiabatycznych, obliczanie zmian, entropii, entalpii i entalpii swobodnej w procesach fizycznych, przemianach fazowych i reakcjach chemicznych, przewidywanie kierunku przemian i samorzutności procesów, okrślanie wpływu ciśnienia i temperatury na wartości funkcji termodynamicznych i stałych równowagi reakcji, interpretacja diagramów fazowych.14
T-A-2Zaliczenie pisemne.1
15
laboratoria
T-L-1Pomiar temperatury, ciśnienia, prężności par, gęstości, lepkości, współczynnika załamania światła, ekstynkcji, przewodnictwa właściwego, napięcia powierzchniowego, pojemności cieplnej, stężeń, pH i ich zmian pod wpływem zmian parametrów intensywnych, efektów cieplnych przemian fizycznych i chemicznych, wyznaczanie równowag fazowych w różnych układach. Wykorzystanie danych eksperymentalnych do interpretacji zjawisk zachodzących w rzeczywistych układach. Matematyczny opis analizowanych zależności i procesów z wykorzystaniem uzyskanych danych doświadczalnych.30
30
wykłady
T-W-1Charakterystyka poszczególnych stanów skupienia, równaniie gazu doskonałego, równanie van der Waalsa, wirialne, prawo Daltona, kinetyczna teoria gazów, dławienie gazów, współczynnik Joule`a-Thomsona.10
T-W-2Zerowa i pierwsza zasada termodynamiki. Pojęcia: ciepla, pracy, energii i funkcji termodynamicznych (w tym pojecie energii wewnętrznej i entalpii), termochemia, ciepło reakcji, prawo Hessa i prawo Kirchhoffa.10
T-W-3Druga i trzecia zasada termodynamiki, pojecia pozostałych funkcji termodynamicznych (energia swobodna, entalpia swobodna, entropia). Teoremat Nernsta, rownanie Gibbsa-Helmholtza, zależnośc entalpii swobodnej od tempeartury i ciśnienia, definicja potencjału chemicznego.10
30

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1uczestnictwo w zajęciach15
A-A-2przygotowanie się do zajęć audytoryjnych5
A-A-3przygotowanie się do kolokwium5
25
laboratoria
A-L-1uczestnictwo w zajęciach30
A-L-2przygotowanie sprawozdania z laboratorium10
A-L-3przygotowanie się do kolokwium10
50
wykłady
A-W-1uczestnictwo w wykładach30
A-W-2czytanie wskazanej literatury20
A-W-3przygotowanie się do egzaminu20
A-W-4uczestnictwo w konsultacjach2
A-W-5egzamin3
75

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykład informacyjny, anegdota, objaśnianie, wyjaśnianie, dyskusja dydaktyczna, pokaz ilu-stracji, ćwiczenia przedmiotowe, ćwiczenia laboratoryjne

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: Ocena formująca z zakresu wymagań wstępnych, nie mająca wpływu na ocenę końcową, prowadzona na początku zajęć, mająca na celu ukierunkowanie nauczania do poziomu studentów
S-2Ocena podsumowująca: Ocena podsumowująca osiągnięte efekty uczenia się, pod koniec semestru

Zamierzone efekty uczenia się - wiedza

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ICHP_1A_B07_W01
Student posiada uporządkowaną wiedzę z zakresu podstaw chemii fizycznej, w szczególności potrafi zdefiniować podstawowe pojęcia termodynamiczne (prawa, teorie, funkcje i zależności).
ICHP_1A_W03, ICHP_1A_W08, ICHP_1A_W09, ICHP_1A_W10, ICHP_1A_W15C-1T-W-2, T-W-3, T-W-1M-1S-1

Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ICHP_1A_B07_U01
Student prawidłowo analizuje i rozwiązuje problemy związane z zagadnieniami dotyczącymi chemii fizycznej.
ICHP_1A_U09, ICHP_1A_U10, ICHP_1A_U14C-1T-A-1M-1S-1

Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ICHP_1A_B07_K01
Student odznacza się aktywną postawą na zajęciach, jest otwarty i kreatywny w poszukiwaniu nowych rożwiązań, ma świadomość konieczności precyzyjnego wykonywania pomiarów i ustawicznego dokształcania.
ICHP_1A_K06, ICHP_1A_K02, ICHP_1A_K01C-1T-L-1M-1S-1

Kryterium oceny - wiedza

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
ICHP_1A_B07_W01
Student posiada uporządkowaną wiedzę z zakresu podstaw chemii fizycznej, w szczególności potrafi zdefiniować podstawowe pojęcia termodynamiczne (prawa, teorie, funkcje i zależności).
2,0
3,0Student ma opanowane 65% tresci programowych
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
ICHP_1A_B07_U01
Student prawidłowo analizuje i rozwiązuje problemy związane z zagadnieniami dotyczącymi chemii fizycznej.
2,0
3,0Student ma opanowane 65% treści programowych
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
ICHP_1A_B07_K01
Student odznacza się aktywną postawą na zajęciach, jest otwarty i kreatywny w poszukiwaniu nowych rożwiązań, ma świadomość konieczności precyzyjnego wykonywania pomiarów i ustawicznego dokształcania.
2,0
3,0Student ma opanowane 65% treści programowych
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Atkins P.W., Chemia fizyczna, WN PWN, Warszawa, 2001
  2. Bursa S., Chemia fizyczna, PWN, Warszawa, 1976
  3. Antoszczyszyn M., Sokołowska E., Straszko J., Termodynamika chemiczna układów rzeczywistych, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, Szczecin, 1998

Literatura dodatkowa

  1. Praca zbiorowa, Chemia fizyczna, PWN, Warszawa, 1966

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1I i II zasada termodynamiki, zmiany energii wewnętrznej, ciepła, i pracy w przemianach izotermicznych, izobarycznych, izochorycznych i adiabatycznych, obliczanie zmian, entropii, entalpii i entalpii swobodnej w procesach fizycznych, przemianach fazowych i reakcjach chemicznych, przewidywanie kierunku przemian i samorzutności procesów, okrślanie wpływu ciśnienia i temperatury na wartości funkcji termodynamicznych i stałych równowagi reakcji, interpretacja diagramów fazowych.14
T-A-2Zaliczenie pisemne.1
15

Treści programowe - laboratoria

KODTreść programowaGodziny
T-L-1Pomiar temperatury, ciśnienia, prężności par, gęstości, lepkości, współczynnika załamania światła, ekstynkcji, przewodnictwa właściwego, napięcia powierzchniowego, pojemności cieplnej, stężeń, pH i ich zmian pod wpływem zmian parametrów intensywnych, efektów cieplnych przemian fizycznych i chemicznych, wyznaczanie równowag fazowych w różnych układach. Wykorzystanie danych eksperymentalnych do interpretacji zjawisk zachodzących w rzeczywistych układach. Matematyczny opis analizowanych zależności i procesów z wykorzystaniem uzyskanych danych doświadczalnych.30
30

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Charakterystyka poszczególnych stanów skupienia, równaniie gazu doskonałego, równanie van der Waalsa, wirialne, prawo Daltona, kinetyczna teoria gazów, dławienie gazów, współczynnik Joule`a-Thomsona.10
T-W-2Zerowa i pierwsza zasada termodynamiki. Pojęcia: ciepla, pracy, energii i funkcji termodynamicznych (w tym pojecie energii wewnętrznej i entalpii), termochemia, ciepło reakcji, prawo Hessa i prawo Kirchhoffa.10
T-W-3Druga i trzecia zasada termodynamiki, pojecia pozostałych funkcji termodynamicznych (energia swobodna, entalpia swobodna, entropia). Teoremat Nernsta, rownanie Gibbsa-Helmholtza, zależnośc entalpii swobodnej od tempeartury i ciśnienia, definicja potencjału chemicznego.10
30

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1uczestnictwo w zajęciach15
A-A-2przygotowanie się do zajęć audytoryjnych5
A-A-3przygotowanie się do kolokwium5
25
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - laboratoria

KODForma aktywnościGodziny
A-L-1uczestnictwo w zajęciach30
A-L-2przygotowanie sprawozdania z laboratorium10
A-L-3przygotowanie się do kolokwium10
50
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1uczestnictwo w wykładach30
A-W-2czytanie wskazanej literatury20
A-W-3przygotowanie się do egzaminu20
A-W-4uczestnictwo w konsultacjach2
A-W-5egzamin3
75
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięICHP_1A_B07_W01Student posiada uporządkowaną wiedzę z zakresu podstaw chemii fizycznej, w szczególności potrafi zdefiniować podstawowe pojęcia termodynamiczne (prawa, teorie, funkcje i zależności).
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówICHP_1A_W03ma wiedzę z zakresu chemii obejmującą podstawy chemii ogólnej i nieorganicznej, chemii organicznej, chemii fizycznej i chemii analitycznej, przydatną do rozwiązywania podstawowych zadań z zakresu inżynierii chemicznej i procesowej
ICHP_1A_W08ma uporządkowaną, podbudowaną teoretycznie wiedzę ogólną w zakresie inżynierii chemicznej i procesowej i chemii
ICHP_1A_W09ma uporządkowaną, podbudowaną teoretycznie wiedzę w kluczowych zagadnieniach kierunku studiów inżynieria chemiczna i procesowa takich jak: - operacje i procesy jednostkowe - przenoszenie i bilansowanie masy, pędu i energii
ICHP_1A_W10ma uporządkowaną, podbudowaną teoretycznie wiedzę z kinetyki procesów przemian fizycznych i chemicznych, termodynamika i inżynierii reaktorów chemicznych
ICHP_1A_W15zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu inżynierii chemicznej i procesowej \
Cel przedmiotuC-1Podanie ogólnych zależności wiążących mierzalne własności materii i jednolitych form ich prezentowania. Zrozumienie i interpretacja zjawisk obserwowanych w rzeczywistych układach chemicznych. Umiejętność interpretacji wyników eksperymentalnych uzyska-nych z wykorzystaniem nowoczesnych metod badawczych oraz przewidywania własności fizykochemicznych materii. Umiejętność stosowania podstawowych wiadomości z zakre-su termodynamiki, równowag, kinetyki i elektrochemii do przewidywania kierunku prze-biegu procesów i doboru warunków ich prowadzenia.
Treści programoweT-W-2Zerowa i pierwsza zasada termodynamiki. Pojęcia: ciepla, pracy, energii i funkcji termodynamicznych (w tym pojecie energii wewnętrznej i entalpii), termochemia, ciepło reakcji, prawo Hessa i prawo Kirchhoffa.
T-W-3Druga i trzecia zasada termodynamiki, pojecia pozostałych funkcji termodynamicznych (energia swobodna, entalpia swobodna, entropia). Teoremat Nernsta, rownanie Gibbsa-Helmholtza, zależnośc entalpii swobodnej od tempeartury i ciśnienia, definicja potencjału chemicznego.
T-W-1Charakterystyka poszczególnych stanów skupienia, równaniie gazu doskonałego, równanie van der Waalsa, wirialne, prawo Daltona, kinetyczna teoria gazów, dławienie gazów, współczynnik Joule`a-Thomsona.
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny, anegdota, objaśnianie, wyjaśnianie, dyskusja dydaktyczna, pokaz ilu-stracji, ćwiczenia przedmiotowe, ćwiczenia laboratoryjne
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Ocena formująca z zakresu wymagań wstępnych, nie mająca wpływu na ocenę końcową, prowadzona na początku zajęć, mająca na celu ukierunkowanie nauczania do poziomu studentów
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student ma opanowane 65% tresci programowych
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięICHP_1A_B07_U01Student prawidłowo analizuje i rozwiązuje problemy związane z zagadnieniami dotyczącymi chemii fizycznej.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówICHP_1A_U09potrafi wykorzystać metody analityczne, numeryczne oraz eksperymentalne do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich
ICHP_1A_U10w oparciu o wiedzę ogólną potrafi wyjaśnić podstawowe zjawiska związane z istotnymi procesami w inżynierii chemicznej i procesowej
ICHP_1A_U14potrafi wykorzystać nabytą wiedzę do krytycznej analizy i oceny sposobu funkcjonowania, zwłaszcza w zakresie inżynierii chemicznej i procesowej, istniejących rozwiązań technicznych, w szczególności procesów, urządzeń, aparatów, instalacji, obiektów i systemów
Cel przedmiotuC-1Podanie ogólnych zależności wiążących mierzalne własności materii i jednolitych form ich prezentowania. Zrozumienie i interpretacja zjawisk obserwowanych w rzeczywistych układach chemicznych. Umiejętność interpretacji wyników eksperymentalnych uzyska-nych z wykorzystaniem nowoczesnych metod badawczych oraz przewidywania własności fizykochemicznych materii. Umiejętność stosowania podstawowych wiadomości z zakre-su termodynamiki, równowag, kinetyki i elektrochemii do przewidywania kierunku prze-biegu procesów i doboru warunków ich prowadzenia.
Treści programoweT-A-1I i II zasada termodynamiki, zmiany energii wewnętrznej, ciepła, i pracy w przemianach izotermicznych, izobarycznych, izochorycznych i adiabatycznych, obliczanie zmian, entropii, entalpii i entalpii swobodnej w procesach fizycznych, przemianach fazowych i reakcjach chemicznych, przewidywanie kierunku przemian i samorzutności procesów, okrślanie wpływu ciśnienia i temperatury na wartości funkcji termodynamicznych i stałych równowagi reakcji, interpretacja diagramów fazowych.
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny, anegdota, objaśnianie, wyjaśnianie, dyskusja dydaktyczna, pokaz ilu-stracji, ćwiczenia przedmiotowe, ćwiczenia laboratoryjne
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Ocena formująca z zakresu wymagań wstępnych, nie mająca wpływu na ocenę końcową, prowadzona na początku zajęć, mająca na celu ukierunkowanie nauczania do poziomu studentów
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student ma opanowane 65% treści programowych
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięICHP_1A_B07_K01Student odznacza się aktywną postawą na zajęciach, jest otwarty i kreatywny w poszukiwaniu nowych rożwiązań, ma świadomość konieczności precyzyjnego wykonywania pomiarów i ustawicznego dokształcania.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówICHP_1A_K06potrafi myśleć i działać w sposób kreatywny, innowacyjny i przedsiębiorczy
ICHP_1A_K02ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje
ICHP_1A_K01rozumie potrzebę dokształcania się i podnoszenia swoich kompetencji zawodowych i osobistych, motywuje do tego współpracowników
Cel przedmiotuC-1Podanie ogólnych zależności wiążących mierzalne własności materii i jednolitych form ich prezentowania. Zrozumienie i interpretacja zjawisk obserwowanych w rzeczywistych układach chemicznych. Umiejętność interpretacji wyników eksperymentalnych uzyska-nych z wykorzystaniem nowoczesnych metod badawczych oraz przewidywania własności fizykochemicznych materii. Umiejętność stosowania podstawowych wiadomości z zakre-su termodynamiki, równowag, kinetyki i elektrochemii do przewidywania kierunku prze-biegu procesów i doboru warunków ich prowadzenia.
Treści programoweT-L-1Pomiar temperatury, ciśnienia, prężności par, gęstości, lepkości, współczynnika załamania światła, ekstynkcji, przewodnictwa właściwego, napięcia powierzchniowego, pojemności cieplnej, stężeń, pH i ich zmian pod wpływem zmian parametrów intensywnych, efektów cieplnych przemian fizycznych i chemicznych, wyznaczanie równowag fazowych w różnych układach. Wykorzystanie danych eksperymentalnych do interpretacji zjawisk zachodzących w rzeczywistych układach. Matematyczny opis analizowanych zależności i procesów z wykorzystaniem uzyskanych danych doświadczalnych.
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny, anegdota, objaśnianie, wyjaśnianie, dyskusja dydaktyczna, pokaz ilu-stracji, ćwiczenia przedmiotowe, ćwiczenia laboratoryjne
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Ocena formująca z zakresu wymagań wstępnych, nie mająca wpływu na ocenę końcową, prowadzona na początku zajęć, mająca na celu ukierunkowanie nauczania do poziomu studentów
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student ma opanowane 65% treści programowych
3,5
4,0
4,5
5,0