Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Bioinformatyka (S1)
specjalność: Biologia systemów i metody informatyczne

Sylabus przedmiotu Etologia zwierząt:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Bioinformatyka
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów nauk przyrodniczych, nauk technicznych, studiów inżynierskich
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Etologia zwierząt
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Katedra Immunologii, Mikrobiologii i Chemii Fizjologicznej
Nauczyciel odpowiedzialny Dorota Jankowiak <dorota.jankowiak@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Zofia Mazowiec <Zofia.Mazowiec@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 2,0 ECTS (formy) 2,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny 4 Grupa obieralna 2

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA2 15 1,00,41zaliczenie
wykładyW2 15 1,00,59zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Znajomość podstaw zoologii bezkręgowców i kręgowców, anatomii i fizjologii zwierząt, endokrynologii i rozrodu zwierząt w zakresie szkoły średniej

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Zapoznanie studentów z specyfiką i metodami badań etologicznych. Zrozumienie uwarunkowań, specyfiki i odmienności zachowań zwierzat

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Rodzaje zachowań ukierunkowanych. Podział taktyzmów. Prezentacja z użyciem żywych pierwotniaków - tigmotaktyzm, chemotaktyzm, fototaktyzm i geotaktyzm2
T-A-2Pozytywne działanie stresu. Przykłady reakcji stresowych u zwierząt żyjących w warunkach naturalnych i na swobodzie. Przyczyny stresu np. przegęszczenie, odłączenie od grupy, widok prześladowcy itp. Następstwa długotrwałego stresu psychicznego u zwierząt. Jak zwierzęta radzą sobie ze stresem. Łagodzenie stresu u zwierząt domowych np. muzykoterapią czy za pomocą odpowiednich czynności zastępczych.4
T-A-3Test labiryntu jako metoda badania przejawów pamięci i uczenia się u gryzoni i innych zwierząt. Historia badań z użyciem labiryntów dla zwierząt. Zwierzęta "emocjonalne" i "nieemocjonalne"i ich szybkość uczenia się. Rodzaje labiryntów. Czynniki wpływające na szybkość uczenia się. Pokaz prób w labiryncie z wykorzystaniem różnych gatunków gryzoni. Sporządzanie wykresów. Analiza wyników doświadczenia2
T-A-4Biologiczna funkcja zalotów u zwierząt. Przykłady zalotów w różnych zwierzat3
T-A-5Monogamia, poligamia (poliandria i poligynia - symultaniczna, sekwencyjna i haremowa), promiskuityzm u zwierząt. Zdrady małżeńskie. Czas trwania związków. Ptaki jako najbardziej monogamiczna gromada kręgowców. Funkcje rodziców i rodzin zwierzęcych. Eksperymenty Harry'ego Harlowa.4
15
wykłady
T-W-1Etologia jako nauka i jej powiązania z innymi dziedzinami nauk biologicznych. Metody badań etologicznych, etogramy i ich interpretacja2
T-W-2Anatomiczne i fizjologiczne podstawy zachowania zwierzat. Komponenty wrodzone i wyuczone zachowania. Systemy sensoryczne - ogólna organizacja i mechanizm działania. Wyjatkowe zdolności percepcyjne zwierzat.2
T-W-3Wpływ udomowienia i oswojenia zwierząt na ich zachowania - porównanie z "pobratymcami" żyjącymi w naturze. Typy układu nerwowego i temperament u zwierząt. Podstawowe zaburzenia zachowania zwierzat.2
T-W-4Motywy, popędy, emocje u zwierzat. Pojęcie instynktu, koncepcja instynktu w etologii i fizjologii, fazy i etapy zachowań instynktowych. Sztywność i plastyczność instynktów. Motywacja i zachowania motywacyjne. Popędy apetytywne i awersyjne. Uczucia i emocje, emocje dodatnie i ujemne, znaczenie adaptacyjne stanów emocjonalnych. Mózgowe podłoże czynności . popędowych i emocjonalnych. Obciążenia emocjonalne a choroby zwierząt.4
T-W-5Uczenie się i pamięć u zwierzat Uczenie się konieczne i fakultatywne. Warunkowanie, imprinting, habituacja, metoda prób i błędów. Fizjologiczne mechanizmy uczenia się i pamięci, etapy pamięci. Mechanizm i lokalizacja procesów pamięci świeżej. Pamięć trwała, pojemność i konsolidacja pamięci. Hipotezy mechanizmów trwałego zapamiętywania, odtwarzanie zapamiętanych informacji. Zaburzenia pamięci. "Doświadczenie i mądrość gatunku".2
T-W-6Hierarchia biologiczna. Zespoły anonimowe. Zespoły homotypowe ze stosunkami osobistymi. Grupy społeczne: grupy rozrodcze (rodziny, szczepy), gromady wielorodzinne (hordy, grupy scalone), grupy terytorialne (kolonie lęgowe, wspólnoty gniazdowe, grupy tokowiskowe ), grupy celowe (przedszkola, żłobki), grupy o jednakowym charakterze biologicznym. Hierarchia społeczna. Rodzaje hierarchii (nieuporządkowana, liniowa, trójkątna, kołowa, piramida hierarchiczna).Wady i zalety życia społecznego.2
T-W-7Sprawdzian zaliczający część wykładową1
15

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1uczestnictwo w zajęciach15
A-A-2Samodzielne zgłębianie literatury przedmiotu4
A-A-3Konsultacje z prowadzącym ćwiczenia1
A-A-4Przygotowanie prezentacji z użyciem programu power point na wyznaczony temat4
A-A-5Przygotowanie się do sprawdzianu zaliczającego ćwiczenia6
30
wykłady
A-W-1Uczestniczenie w wykładach15
A-W-2Konsultacje z prowadzacymi wykłady2
A-W-3Sududiowanie lireratury związanej z tematyką bieżących wykładów3
A-W-4Przygotowanie do zaliczenia materiału objętego programem wykładów10
30

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykład informacyjny z prezentacją zagadnień teoretycznych.
M-2Prezentacja mulimedialna z wykorzystaniem projektora i komputera.
M-3Demonstacja wybranych metod badań etologicznych z wykorzystaniem zwierząt.
M-4Dyskusja dydaktyczna i okragłego stołu, rozwiązywanie problemów.
M-5Konsultacje z prowadzącymi wykłady i ćwiczenia.

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: Bieżąca ocena przygotowania zagadnień teoretycznych i udziału w dyskusji na poszczególnych ćwiczeniach.
S-2Ocena podsumowująca: Końcowe pisemne zaliczenie treści objetych programem wykładów.
S-3Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie całości materiału obejmującego treści programowe ćwiczeń audytoryjnych.

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BI_1A_BI-S-O1.4_W01
Student powinien definiować podstawowe pojęcia z zakresu etologii oraz znac podstawowe mechanizmy wrodzone, jak i nabyte kierujace zachowaniem zwierząt.
BI_1A_W07P1A_W01, P1A_W04, P1A_W05, P1A_W08, T1A_W02, T1A_W04, T1A_W05InzA_W02C-1T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-A-1, T-A-2, T-A-4, T-A-5M-1, M-2, M-3, M-4, M-5S-1, S-2, S-3

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BI_1A_BI-S-O1.4_U01
Student powinienwinien umieć interpretować zachowania i stany emocjonalne zwierzat podczas ich obserwacji i pracy z nimi
BI_1A_U07P1A_U02, P1A_U03, P1A_U06, T1A_U03, T1A_U05, T1A_U10InzA_U01C-1T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-A-1, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-5M-1, M-2, M-3, M-4, M-5S-1, S-2, S-3

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BI_1A_BI-S-O1.4_K01
Student wykazuje postawę nacechowaną szacunkiem dla zachowań zwierzat, dbałością zapewnienie im wysokiego poziomu dobrostanu, w tym możliwości wykazywania naturalnego behawioru gatunkowego.
BI_1A_K07P1A_K02, P1A_K04, P1A_K06C-1T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-A-2, T-A-3, T-A-5M-4S-1

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BI_1A_BI-S-O1.4_W01
Student powinien definiować podstawowe pojęcia z zakresu etologii oraz znac podstawowe mechanizmy wrodzone, jak i nabyte kierujace zachowaniem zwierząt.
2,0
3,0Student w podstawowym zakresie definiuje i posługuje się pojęciami z zkresu etologii zwierzat. Zna i wyjaśnia podstawy mechanizmów wrodzonych i nabytych kierujących zachowaniem zwierząt.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BI_1A_BI-S-O1.4_U01
Student powinienwinien umieć interpretować zachowania i stany emocjonalne zwierzat podczas ich obserwacji i pracy z nimi
2,0
3,0Student potrafi rozróżnić zachowania prawidłowe od nieprawidłowych oraz umieć na podstawie obserwacji ocenić w podstawowym stopniu ich stan emocjonalny.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BI_1A_BI-S-O1.4_K01
Student wykazuje postawę nacechowaną szacunkiem dla zachowań zwierzat, dbałością zapewnienie im wysokiego poziomu dobrostanu, w tym możliwości wykazywania naturalnego behawioru gatunkowego.
2,0
3,0Student akceptuje i szanuje zróżnicowanie gatunkowe i rasowe zachowań zwierząt. W kontaktach i postępowaniu ze zwierzętami w wystarczającym stopniu dba o zapewnienie im maksymalnego możliwego w danej sytuacji poziomu dobrostanu.
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Sadowski B., Biologiczne mechanizmy zachowania się ludzi i zwierząt, PWN, Warszawa, 2003
  2. Aadowski B., Chmurzyński J.A., Biologiczne mechanizmy zachowania, PWN, Warszawa, 1989
  3. Krebs J.R., Davies N.B., Wprowadzenie do ekologii behawioralnej, PWN, Warszawa, 2001
  4. Kaleta T., Zachowanie się zwierząt. Zarys problematyki, Wyd. SGGW, Warszawa, 2003

Literatura dodatkowa

  1. Dröscher V.B., Rodzinne gniazdo, WP, Warszawa, 1988
  2. Dröscher V.B., Cena miłości. U źródeł zachowań godowych, Wyd. Cyklady, Warszawa, 2002
  3. Sparks J., Życie seksualne zwierząt. Walka płci, Grupa Wydawnicza Bartelsmann, Warszawa, 2002

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Rodzaje zachowań ukierunkowanych. Podział taktyzmów. Prezentacja z użyciem żywych pierwotniaków - tigmotaktyzm, chemotaktyzm, fototaktyzm i geotaktyzm2
T-A-2Pozytywne działanie stresu. Przykłady reakcji stresowych u zwierząt żyjących w warunkach naturalnych i na swobodzie. Przyczyny stresu np. przegęszczenie, odłączenie od grupy, widok prześladowcy itp. Następstwa długotrwałego stresu psychicznego u zwierząt. Jak zwierzęta radzą sobie ze stresem. Łagodzenie stresu u zwierząt domowych np. muzykoterapią czy za pomocą odpowiednich czynności zastępczych.4
T-A-3Test labiryntu jako metoda badania przejawów pamięci i uczenia się u gryzoni i innych zwierząt. Historia badań z użyciem labiryntów dla zwierząt. Zwierzęta "emocjonalne" i "nieemocjonalne"i ich szybkość uczenia się. Rodzaje labiryntów. Czynniki wpływające na szybkość uczenia się. Pokaz prób w labiryncie z wykorzystaniem różnych gatunków gryzoni. Sporządzanie wykresów. Analiza wyników doświadczenia2
T-A-4Biologiczna funkcja zalotów u zwierząt. Przykłady zalotów w różnych zwierzat3
T-A-5Monogamia, poligamia (poliandria i poligynia - symultaniczna, sekwencyjna i haremowa), promiskuityzm u zwierząt. Zdrady małżeńskie. Czas trwania związków. Ptaki jako najbardziej monogamiczna gromada kręgowców. Funkcje rodziców i rodzin zwierzęcych. Eksperymenty Harry'ego Harlowa.4
15

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Etologia jako nauka i jej powiązania z innymi dziedzinami nauk biologicznych. Metody badań etologicznych, etogramy i ich interpretacja2
T-W-2Anatomiczne i fizjologiczne podstawy zachowania zwierzat. Komponenty wrodzone i wyuczone zachowania. Systemy sensoryczne - ogólna organizacja i mechanizm działania. Wyjatkowe zdolności percepcyjne zwierzat.2
T-W-3Wpływ udomowienia i oswojenia zwierząt na ich zachowania - porównanie z "pobratymcami" żyjącymi w naturze. Typy układu nerwowego i temperament u zwierząt. Podstawowe zaburzenia zachowania zwierzat.2
T-W-4Motywy, popędy, emocje u zwierzat. Pojęcie instynktu, koncepcja instynktu w etologii i fizjologii, fazy i etapy zachowań instynktowych. Sztywność i plastyczność instynktów. Motywacja i zachowania motywacyjne. Popędy apetytywne i awersyjne. Uczucia i emocje, emocje dodatnie i ujemne, znaczenie adaptacyjne stanów emocjonalnych. Mózgowe podłoże czynności . popędowych i emocjonalnych. Obciążenia emocjonalne a choroby zwierząt.4
T-W-5Uczenie się i pamięć u zwierzat Uczenie się konieczne i fakultatywne. Warunkowanie, imprinting, habituacja, metoda prób i błędów. Fizjologiczne mechanizmy uczenia się i pamięci, etapy pamięci. Mechanizm i lokalizacja procesów pamięci świeżej. Pamięć trwała, pojemność i konsolidacja pamięci. Hipotezy mechanizmów trwałego zapamiętywania, odtwarzanie zapamiętanych informacji. Zaburzenia pamięci. "Doświadczenie i mądrość gatunku".2
T-W-6Hierarchia biologiczna. Zespoły anonimowe. Zespoły homotypowe ze stosunkami osobistymi. Grupy społeczne: grupy rozrodcze (rodziny, szczepy), gromady wielorodzinne (hordy, grupy scalone), grupy terytorialne (kolonie lęgowe, wspólnoty gniazdowe, grupy tokowiskowe ), grupy celowe (przedszkola, żłobki), grupy o jednakowym charakterze biologicznym. Hierarchia społeczna. Rodzaje hierarchii (nieuporządkowana, liniowa, trójkątna, kołowa, piramida hierarchiczna).Wady i zalety życia społecznego.2
T-W-7Sprawdzian zaliczający część wykładową1
15

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1uczestnictwo w zajęciach15
A-A-2Samodzielne zgłębianie literatury przedmiotu4
A-A-3Konsultacje z prowadzącym ćwiczenia1
A-A-4Przygotowanie prezentacji z użyciem programu power point na wyznaczony temat4
A-A-5Przygotowanie się do sprawdzianu zaliczającego ćwiczenia6
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Uczestniczenie w wykładach15
A-W-2Konsultacje z prowadzacymi wykłady2
A-W-3Sududiowanie lireratury związanej z tematyką bieżących wykładów3
A-W-4Przygotowanie do zaliczenia materiału objętego programem wykładów10
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBI_1A_BI-S-O1.4_W01Student powinien definiować podstawowe pojęcia z zakresu etologii oraz znac podstawowe mechanizmy wrodzone, jak i nabyte kierujace zachowaniem zwierząt.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBI_1A_W07objaśnia znaczenie środowiska przyrodniczego w funkcjonowaniu i behawiorze organizmów, a także zagrożenia środowiska i konieczność jego ochrony
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP1A_W01rozumie podstawowe zjawiska i procesy przyrodnicze
P1A_W04ma wiedzę w zakresie najważniejszych problemów z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów oraz zna ich powiązania z innymi dyscyplinami przyrodniczymi
P1A_W05ma wiedzę w zakresie podstawowych kategorii pojęciowych i terminologii przyrodniczej oraz ma znajomość rozwoju dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów i stosowanych w nich metod badawczych
P1A_W08rozumie związki między osiągnięciami wybranej dziedziny nauki i dyscypliny nauk przyrodniczych a możliwościami ich wykorzystania w życiu społeczno-gospodarczym z uwzględnieniem zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej
T1A_W02ma podstawową wiedzę w zakresie kierunków studiów powiązanych ze studiowanym kierunkiem studiów
T1A_W04ma szczegółową wiedzę związaną z wybranymi zagadnieniami z zakresu studiowanego kierunku studiów
T1A_W05ma podstawową wiedzę o trendach rozwojowych z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_W02zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotuC-1Zapoznanie studentów z specyfiką i metodami badań etologicznych. Zrozumienie uwarunkowań, specyfiki i odmienności zachowań zwierzat
Treści programoweT-W-2Anatomiczne i fizjologiczne podstawy zachowania zwierzat. Komponenty wrodzone i wyuczone zachowania. Systemy sensoryczne - ogólna organizacja i mechanizm działania. Wyjatkowe zdolności percepcyjne zwierzat.
T-W-3Wpływ udomowienia i oswojenia zwierząt na ich zachowania - porównanie z "pobratymcami" żyjącymi w naturze. Typy układu nerwowego i temperament u zwierząt. Podstawowe zaburzenia zachowania zwierzat.
T-W-4Motywy, popędy, emocje u zwierzat. Pojęcie instynktu, koncepcja instynktu w etologii i fizjologii, fazy i etapy zachowań instynktowych. Sztywność i plastyczność instynktów. Motywacja i zachowania motywacyjne. Popędy apetytywne i awersyjne. Uczucia i emocje, emocje dodatnie i ujemne, znaczenie adaptacyjne stanów emocjonalnych. Mózgowe podłoże czynności . popędowych i emocjonalnych. Obciążenia emocjonalne a choroby zwierząt.
T-W-5Uczenie się i pamięć u zwierzat Uczenie się konieczne i fakultatywne. Warunkowanie, imprinting, habituacja, metoda prób i błędów. Fizjologiczne mechanizmy uczenia się i pamięci, etapy pamięci. Mechanizm i lokalizacja procesów pamięci świeżej. Pamięć trwała, pojemność i konsolidacja pamięci. Hipotezy mechanizmów trwałego zapamiętywania, odtwarzanie zapamiętanych informacji. Zaburzenia pamięci. "Doświadczenie i mądrość gatunku".
T-W-6Hierarchia biologiczna. Zespoły anonimowe. Zespoły homotypowe ze stosunkami osobistymi. Grupy społeczne: grupy rozrodcze (rodziny, szczepy), gromady wielorodzinne (hordy, grupy scalone), grupy terytorialne (kolonie lęgowe, wspólnoty gniazdowe, grupy tokowiskowe ), grupy celowe (przedszkola, żłobki), grupy o jednakowym charakterze biologicznym. Hierarchia społeczna. Rodzaje hierarchii (nieuporządkowana, liniowa, trójkątna, kołowa, piramida hierarchiczna).Wady i zalety życia społecznego.
T-A-1Rodzaje zachowań ukierunkowanych. Podział taktyzmów. Prezentacja z użyciem żywych pierwotniaków - tigmotaktyzm, chemotaktyzm, fototaktyzm i geotaktyzm
T-A-2Pozytywne działanie stresu. Przykłady reakcji stresowych u zwierząt żyjących w warunkach naturalnych i na swobodzie. Przyczyny stresu np. przegęszczenie, odłączenie od grupy, widok prześladowcy itp. Następstwa długotrwałego stresu psychicznego u zwierząt. Jak zwierzęta radzą sobie ze stresem. Łagodzenie stresu u zwierząt domowych np. muzykoterapią czy za pomocą odpowiednich czynności zastępczych.
T-A-4Biologiczna funkcja zalotów u zwierząt. Przykłady zalotów w różnych zwierzat
T-A-5Monogamia, poligamia (poliandria i poligynia - symultaniczna, sekwencyjna i haremowa), promiskuityzm u zwierząt. Zdrady małżeńskie. Czas trwania związków. Ptaki jako najbardziej monogamiczna gromada kręgowców. Funkcje rodziców i rodzin zwierzęcych. Eksperymenty Harry'ego Harlowa.
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny z prezentacją zagadnień teoretycznych.
M-2Prezentacja mulimedialna z wykorzystaniem projektora i komputera.
M-3Demonstacja wybranych metod badań etologicznych z wykorzystaniem zwierząt.
M-4Dyskusja dydaktyczna i okragłego stołu, rozwiązywanie problemów.
M-5Konsultacje z prowadzącymi wykłady i ćwiczenia.
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Bieżąca ocena przygotowania zagadnień teoretycznych i udziału w dyskusji na poszczególnych ćwiczeniach.
S-2Ocena podsumowująca: Końcowe pisemne zaliczenie treści objetych programem wykładów.
S-3Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie całości materiału obejmującego treści programowe ćwiczeń audytoryjnych.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student w podstawowym zakresie definiuje i posługuje się pojęciami z zkresu etologii zwierzat. Zna i wyjaśnia podstawy mechanizmów wrodzonych i nabytych kierujących zachowaniem zwierząt.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBI_1A_BI-S-O1.4_U01Student powinienwinien umieć interpretować zachowania i stany emocjonalne zwierzat podczas ich obserwacji i pracy z nimi
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBI_1A_U07analizuje złożoność systemów otaczającego środowiska, interpretuje wpływ czynników abiotycznych i biotycznych na funkcjonowanie ekosystemów, łączy posiadaną wiedzę z odpowiedzialnością za stan środowiska
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP1A_U02rozumie literaturę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów w języku polskim; czyta ze zrozumieniem nieskomplikowane teksty naukowe w języku angielskim
P1A_U03wykorzystuje dostępne źródła informacji, w tym źródła elektroniczne
P1A_U06przeprowadza obserwacje oraz wykonuje w terenie lub laboratorium proste pomiary fizyczne, biologiczne i chemiczne
T1A_U03potrafi przygotować w języku polskim i języku obcym, uznawanym za podstawowy dla dziedzin nauki i dyscyplin naukowych właściwych dla studiowanego kierunku studiów, dobrze udokumentowane opracowanie problemów z zakresu studiowanego kierunku studiów
T1A_U05ma umiejętność samokształcenia się
T1A_U10potrafi - przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich - dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_U01potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, w tym pomiary i symulacje komputerowe, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski
Cel przedmiotuC-1Zapoznanie studentów z specyfiką i metodami badań etologicznych. Zrozumienie uwarunkowań, specyfiki i odmienności zachowań zwierzat
Treści programoweT-W-3Wpływ udomowienia i oswojenia zwierząt na ich zachowania - porównanie z "pobratymcami" żyjącymi w naturze. Typy układu nerwowego i temperament u zwierząt. Podstawowe zaburzenia zachowania zwierzat.
T-W-4Motywy, popędy, emocje u zwierzat. Pojęcie instynktu, koncepcja instynktu w etologii i fizjologii, fazy i etapy zachowań instynktowych. Sztywność i plastyczność instynktów. Motywacja i zachowania motywacyjne. Popędy apetytywne i awersyjne. Uczucia i emocje, emocje dodatnie i ujemne, znaczenie adaptacyjne stanów emocjonalnych. Mózgowe podłoże czynności . popędowych i emocjonalnych. Obciążenia emocjonalne a choroby zwierząt.
T-W-5Uczenie się i pamięć u zwierzat Uczenie się konieczne i fakultatywne. Warunkowanie, imprinting, habituacja, metoda prób i błędów. Fizjologiczne mechanizmy uczenia się i pamięci, etapy pamięci. Mechanizm i lokalizacja procesów pamięci świeżej. Pamięć trwała, pojemność i konsolidacja pamięci. Hipotezy mechanizmów trwałego zapamiętywania, odtwarzanie zapamiętanych informacji. Zaburzenia pamięci. "Doświadczenie i mądrość gatunku".
T-W-6Hierarchia biologiczna. Zespoły anonimowe. Zespoły homotypowe ze stosunkami osobistymi. Grupy społeczne: grupy rozrodcze (rodziny, szczepy), gromady wielorodzinne (hordy, grupy scalone), grupy terytorialne (kolonie lęgowe, wspólnoty gniazdowe, grupy tokowiskowe ), grupy celowe (przedszkola, żłobki), grupy o jednakowym charakterze biologicznym. Hierarchia społeczna. Rodzaje hierarchii (nieuporządkowana, liniowa, trójkątna, kołowa, piramida hierarchiczna).Wady i zalety życia społecznego.
T-A-1Rodzaje zachowań ukierunkowanych. Podział taktyzmów. Prezentacja z użyciem żywych pierwotniaków - tigmotaktyzm, chemotaktyzm, fototaktyzm i geotaktyzm
T-A-2Pozytywne działanie stresu. Przykłady reakcji stresowych u zwierząt żyjących w warunkach naturalnych i na swobodzie. Przyczyny stresu np. przegęszczenie, odłączenie od grupy, widok prześladowcy itp. Następstwa długotrwałego stresu psychicznego u zwierząt. Jak zwierzęta radzą sobie ze stresem. Łagodzenie stresu u zwierząt domowych np. muzykoterapią czy za pomocą odpowiednich czynności zastępczych.
T-A-3Test labiryntu jako metoda badania przejawów pamięci i uczenia się u gryzoni i innych zwierząt. Historia badań z użyciem labiryntów dla zwierząt. Zwierzęta "emocjonalne" i "nieemocjonalne"i ich szybkość uczenia się. Rodzaje labiryntów. Czynniki wpływające na szybkość uczenia się. Pokaz prób w labiryncie z wykorzystaniem różnych gatunków gryzoni. Sporządzanie wykresów. Analiza wyników doświadczenia
T-A-4Biologiczna funkcja zalotów u zwierząt. Przykłady zalotów w różnych zwierzat
T-A-5Monogamia, poligamia (poliandria i poligynia - symultaniczna, sekwencyjna i haremowa), promiskuityzm u zwierząt. Zdrady małżeńskie. Czas trwania związków. Ptaki jako najbardziej monogamiczna gromada kręgowców. Funkcje rodziców i rodzin zwierzęcych. Eksperymenty Harry'ego Harlowa.
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny z prezentacją zagadnień teoretycznych.
M-2Prezentacja mulimedialna z wykorzystaniem projektora i komputera.
M-3Demonstacja wybranych metod badań etologicznych z wykorzystaniem zwierząt.
M-4Dyskusja dydaktyczna i okragłego stołu, rozwiązywanie problemów.
M-5Konsultacje z prowadzącymi wykłady i ćwiczenia.
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Bieżąca ocena przygotowania zagadnień teoretycznych i udziału w dyskusji na poszczególnych ćwiczeniach.
S-2Ocena podsumowująca: Końcowe pisemne zaliczenie treści objetych programem wykładów.
S-3Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie całości materiału obejmującego treści programowe ćwiczeń audytoryjnych.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student potrafi rozróżnić zachowania prawidłowe od nieprawidłowych oraz umieć na podstawie obserwacji ocenić w podstawowym stopniu ich stan emocjonalny.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBI_1A_BI-S-O1.4_K01Student wykazuje postawę nacechowaną szacunkiem dla zachowań zwierzat, dbałością zapewnienie im wysokiego poziomu dobrostanu, w tym możliwości wykazywania naturalnego behawioru gatunkowego.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBI_1A_K07wykazuje pozytywne nastawienie oraz wrażliwość wobec otaczających go ludzi, przyrody ożywionej i nieożywionej
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP1A_K02potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
P1A_K04prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
P1A_K06jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych; umie postępować w stanach zagrożenia
Cel przedmiotuC-1Zapoznanie studentów z specyfiką i metodami badań etologicznych. Zrozumienie uwarunkowań, specyfiki i odmienności zachowań zwierzat
Treści programoweT-W-2Anatomiczne i fizjologiczne podstawy zachowania zwierzat. Komponenty wrodzone i wyuczone zachowania. Systemy sensoryczne - ogólna organizacja i mechanizm działania. Wyjatkowe zdolności percepcyjne zwierzat.
T-W-3Wpływ udomowienia i oswojenia zwierząt na ich zachowania - porównanie z "pobratymcami" żyjącymi w naturze. Typy układu nerwowego i temperament u zwierząt. Podstawowe zaburzenia zachowania zwierzat.
T-W-4Motywy, popędy, emocje u zwierzat. Pojęcie instynktu, koncepcja instynktu w etologii i fizjologii, fazy i etapy zachowań instynktowych. Sztywność i plastyczność instynktów. Motywacja i zachowania motywacyjne. Popędy apetytywne i awersyjne. Uczucia i emocje, emocje dodatnie i ujemne, znaczenie adaptacyjne stanów emocjonalnych. Mózgowe podłoże czynności . popędowych i emocjonalnych. Obciążenia emocjonalne a choroby zwierząt.
T-W-5Uczenie się i pamięć u zwierzat Uczenie się konieczne i fakultatywne. Warunkowanie, imprinting, habituacja, metoda prób i błędów. Fizjologiczne mechanizmy uczenia się i pamięci, etapy pamięci. Mechanizm i lokalizacja procesów pamięci świeżej. Pamięć trwała, pojemność i konsolidacja pamięci. Hipotezy mechanizmów trwałego zapamiętywania, odtwarzanie zapamiętanych informacji. Zaburzenia pamięci. "Doświadczenie i mądrość gatunku".
T-A-2Pozytywne działanie stresu. Przykłady reakcji stresowych u zwierząt żyjących w warunkach naturalnych i na swobodzie. Przyczyny stresu np. przegęszczenie, odłączenie od grupy, widok prześladowcy itp. Następstwa długotrwałego stresu psychicznego u zwierząt. Jak zwierzęta radzą sobie ze stresem. Łagodzenie stresu u zwierząt domowych np. muzykoterapią czy za pomocą odpowiednich czynności zastępczych.
T-A-3Test labiryntu jako metoda badania przejawów pamięci i uczenia się u gryzoni i innych zwierząt. Historia badań z użyciem labiryntów dla zwierząt. Zwierzęta "emocjonalne" i "nieemocjonalne"i ich szybkość uczenia się. Rodzaje labiryntów. Czynniki wpływające na szybkość uczenia się. Pokaz prób w labiryncie z wykorzystaniem różnych gatunków gryzoni. Sporządzanie wykresów. Analiza wyników doświadczenia
T-A-5Monogamia, poligamia (poliandria i poligynia - symultaniczna, sekwencyjna i haremowa), promiskuityzm u zwierząt. Zdrady małżeńskie. Czas trwania związków. Ptaki jako najbardziej monogamiczna gromada kręgowców. Funkcje rodziców i rodzin zwierzęcych. Eksperymenty Harry'ego Harlowa.
Metody nauczaniaM-4Dyskusja dydaktyczna i okragłego stołu, rozwiązywanie problemów.
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Bieżąca ocena przygotowania zagadnień teoretycznych i udziału w dyskusji na poszczególnych ćwiczeniach.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student akceptuje i szanuje zróżnicowanie gatunkowe i rasowe zachowań zwierząt. W kontaktach i postępowaniu ze zwierzętami w wystarczającym stopniu dba o zapewnienie im maksymalnego możliwego w danej sytuacji poziomu dobrostanu.
3,5
4,0
4,5
5,0