Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biologia (N1)
specjalność: Bezpieczeństwo żywności

Sylabus przedmiotu Monitoring biologiczny:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Biologia
Forma studiów studia niestacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta licencjat
Obszary studiów nauk przyrodniczych
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Monitoring biologiczny
Specjalność Biologia
Jednostka prowadząca Katedra Biotechnologii Rozrodu Zwierząt i Higieny Środowiska
Nauczyciel odpowiedzialny Agnieszka Tomza-Marciniak <Agnieszka.Tomza-Marciniak@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele
ECTS (planowane) 2,0 ECTS (formy) 2,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny 10 Grupa obieralna 4

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA5 5 1,00,41zaliczenie
wykładyW5 5 1,00,59zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1znajomość zagadnień zwiazanych z fizjologią, ekologią i ochroną środowiska

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1zapoznanie studentów ze znaczeniem monitoringu biologicznego w ocenie narażenia zawodowego i środowiskowego na czynniki chemiczne i fizyczne
C-2zapoznanie studentów z markerami biologicznymi, biowskaźnikami i organizmami monitorowymi stosowanymi w ocenie skażenia środowiska i narażenia na określone czynniki
C-3wykształcenie umiejętności wykorzystania wyników monitoringu biologicznego w ocenie ryzyka zdrowotnego

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Monitorowanie biologiczne narażenia zawodowego i środowiskowego na metale i półmetale. Zalecane metody oznaczania i ocena narażenia na wybrane metale i półmetale w oparciu o ich stężenie w materiale biologicznym.1
T-A-2Monitorowanie biologiczne narażenia zawodowego i środowiskowego na związki organiczne. Zalecane metody oznaczania wybranych związków i ich metabolitów w płynach ustrojowych. Ocena narażenia na wybrane substancje chemiczne w oparciu o ich stężenie w materiale biologicznym.1
T-A-3Monitorowanie biologiczne narażenia na czynniki potencjalnie rakotwórcze. Metody oceny narażenia i wczesnych skutków biologicznych.1
T-A-4Ocena skażenia środowiska wybranymi związkami organicznymi i metalami ciężkimi – opracowanie i interpretacja wyników badań przeprowadzonych z wykorzystaniem organizmów bioindykacyjnych i metod monitoringu technicznego2
5
wykłady
T-W-1Monitoring biologiczny jako narzędzie oceny narażenia zawodowego i środowiskowego na czynniki chemiczne i fizyczne. Monitoring biologiczny narażenia zawodowego i środowiskowego. Pojęcia bat, bei, tlv. Dystrybucja i wiązanie tkankowe substancji chemicznych.1
T-W-2Monitoring biologiczny w ocenie skażenia środowiska. System zbierania danych o środowisku. Monitoring biologiczny zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, gleby i wody.2
T-W-3Wykorzystanie tolerancji ekologicznej w ocenie jakości środowiska. Rola markerów biologicznych w identyfikacji zagrożeń i efektów fizjologicznych narażenia na skażenia środowiska.1
T-W-4Wykorzystanie monitoringu biologicznego, danych epidemiologicznych i monitoringu środowiskowego w ocenie ryzyka zdrowotnego ludności.1
5

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1uczestnictwo w zajęciach5
A-A-2przygotowanie się do zajęć11
A-A-3studiowanie literatury dotyczącej monitoringu biologicznego6
A-A-4przygotowanie się do kolokwium8
30
wykłady
A-W-1uczestnictwo w zajęciach5
A-W-2studiowanie wskazanej literatury12
A-W-3przygotowanie się do kolokwium13
30

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1wykład informacyjny
M-2ćwiczenia praktyczne
M-3pogadanka
M-4objaśnienie

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena podsumowująca: Warunkiem zaliczenia wykładów jest uzyskanie pozytywnego wyniku z testu końcowego. Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest uzyskanie pozytywnej oceny z testu i odpowiedzi ustnej.
S-2Ocena formująca: odpowiedź ustna
S-3Ocena formująca: zaliczenie pisemne
S-4Ocena formująca: ocena aktywności i postawy względem omawianych zagadnień

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BL_1A_BL-S-O9.4_W01
wymienia i opisuje markery biologiczne stosowane w ocenie narażenia środowiskowego i zawodowego
BL_1A_W20P1A_W01, P1A_W04, P1A_W05C-2, C-1T-W-4, T-W-1, T-A-2, T-A-3, T-A-1M-1, M-3, M-4S-3
BL_1A_BL-S-O9.4_W02
wymienia i opisuje organizmy monitorowe i biowskaźniki stosowane w kontroli zanieczyszczeń określonych elementów środowiska
BL_1A_W13, BL_1A_W14P1A_W01, P1A_W03, P1A_W04, P1A_W05, P1A_W06, P1A_W08C-2T-W-2, T-W-3, T-A-4M-1, M-3S-3
BL_1A_BL-S-O9.4_W03
opisuje rolę monitoringu biologicznego w ocenie ryzyka zdrowotnego
BL_1A_W13, BL_1A_W14, BL_1A_W09P1A_W01, P1A_W03, P1A_W04, P1A_W05, P1A_W06, P1A_W07, P1A_W08C-1T-W-4, T-W-1M-1, M-3, M-4S-3

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BL_1A_BL-S-O9.4_U01
wykorzystuje wyniki biomonitoringu w ocenie stopnia skażenia środowiska i narażenia na określone czynniki
BL_1A_U02P1A_U04, P1A_U06, P1A_U10, P1A_U11C-3T-A-4M-2, M-4S-2

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BL_1A_BL-S-O9.4_K01
wykazuje aktywną postawę w poszukiwaniu wiedzy o współczesnych problemach środowiskowych i znaczeniu monitoringu biologicznego
BL_1A_K03, BL_1A_K05P1A_K01, P1A_K02, P1A_K03, P1A_K05, P1A_K06, P1A_K07, P1A_K08C-3, C-2, C-1T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-1, T-A-2, T-A-3, T-A-1, T-A-4M-1, M-2, M-3, M-4S-4, S-2

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BL_1A_BL-S-O9.4_W01
wymienia i opisuje markery biologiczne stosowane w ocenie narażenia środowiskowego i zawodowego
2,0Student nie potrafi zdefiniować określenia "marker biologiczny (biomarker)". Nie potrafi wymienić markerów biologicznych stosowanych w ocenie narażenia środowiskowego i zawodowego. Nie wykazuje zainteresowania poruszanymi zagadnieniami.
3,0Student potrafi wymienić część markerów biologicznych stosowanych w ocenie narażenia środowiskowego i zawodowego. Rozumie celowość ich stosowania. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów. Wykazuje małe zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
3,5Student potrafi wymienić większość omawianych na zajęciach markerów biologicznych stosowanych w ocenie narażenia środowiskowego i zawodowego, ale podczas ich opisywania popełnia dużo błędów. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
4,0Student potrafi wymienić biomarkery stosowane w ocenie narażenia środowiskowego i zawodowego. Podczas ich opisywania popełnia błędy. Wykazuje znaczne zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
4,5Student potrafi wymienić biomarkery stosowane w ocenie narażenia środowiskowego i zawodowego. Student potrafi je scharakteryzować bez popełnianie większych błędów. Wykazuje duże zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
5,0Student potrafi bezbłędnie wymienić i scharakteryzować biomarkery stosowane w ocenie narażenia środowiskowego i zawodowego. Wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą w zakresie poruszanych zagadnień. Umiejętnie korzysta ze źródeł naukowych
BL_1A_BL-S-O9.4_W02
wymienia i opisuje organizmy monitorowe i biowskaźniki stosowane w kontroli zanieczyszczeń określonych elementów środowiska
2,0Student nie potrafi zdefiniować terminów "organizmy wskaźnikowe" i "biowskaźniki". Nie potrafi wymienić organizmów monitorowych i biowskaźników stosowanych w kontroli zanieczyszczeń określonych elementów środowiska.
3,0Student potrafi wymienić część organizmów monitorowych i biowskaźników stosowanych w kontroli zanieczyszczeń określonych elementów środowiska, ale podczas ich opisywania popełnia bardzo dużo błędów. Wykazuje małe zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
3,5Student potrafi wymienić większość organizmów monitorowych i biowskaźników stosowanych w kontroli zanieczyszczeń określonych elementów środowiska, ale podczas ich opisywania popełnia dużo błędów. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
4,0Student potrafi wymienić organizmy monitorowe i biowskaźniki stosowane w kontroli zanieczyszczeń określonych elementów środowiska. Podczas ich opisywania popełnia nieliczne błędy. Wykazuje znaczne zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
4,5Student potrafi wymienić organizmy monitorowe i biowskaźniki stosowane w kontroli zanieczyszczeń określonych elementów środowiska. Student potrafi je opisać bez popełnianie znaczących błędów. Wykazuje duże zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
5,0Student potrafi bezbłędnie wymienić i opisać organizmy monitorowe i biowskaźniki stosowane w kontroli zanieczyszczeń określonych elementów środowiska. Wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą w zakresie poruszanych zagadnień, umiejętnie korzysta ze źródeł naukowych.
BL_1A_BL-S-O9.4_W03
opisuje rolę monitoringu biologicznego w ocenie ryzyka zdrowotnego
2,0Student nie potrafi omówić roli monitoringu biologicznego w ocenie ryzyka zdrowotnego związanego z narażeniem środowiskowym i zawodowym. Ma problemy z wyjaśnieniem w jakim celu prowadzony jest monitoring biologiczny. Nie wykazuje zainteresowania poruszanymi zagadnieniami.
3,0Student potrafi wyjaśnić celowość prowadzenia monitoringu biologicznego. Omawiająć rolę monitoringu biologicznego w ocenie ryzyka zdrowotnego, student popełnia bardzo dużo błędów. Ma problem z rozróżnieniem monitoringu biologicznego związanego z oceną narażenia zawodowego i środowiskowego na określone czynniki. Wykazuje małe zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
3,5Student potrafi wyjaśnić, w sposób ogólnikowy, rolę i znaczenie monitoringu biologicznego w ocenie ryzyka zdrowotnego. Prezentując wiedzę popełnia dużo błędów merytorycznych. Rozróżnia monitoring biologiczny związany z oceną narażenia zawodowego i środowiskowego na określone czynniki.
4,0Student potrafi wyjaśnić rolę i znaczenie monitoringu biologicznego w ocenie ryzyka zdrowotnego, a prezentując wiedzę popełnia niewiele błędów. Rozróżnia monitoring biologiczny związany z oceną narażenia zawodowego i środowiskowego na określone czynniki. W stosunku do tematyki przedmiotu wykazuje duże zainteresowanie.
4,5Student potrafi wyjaśnić rolę i znaczenie monitoringu biologicznego w ocenie ryzyka zdrowotnego. Prezentując wiedzę popełnia mało znaczące błędy (sporadycznie). Rozróżnia monitoring biologiczny związany z oceną narażenia zawodowego i środowiskowego na określone czynniki. W stosunku do omawianych zagadnień wykazuje duże zainteresowanie.
5,0Student potrafi bezbłędnie wyjaśnić rolę i znaczenie monitoringu biologicznego w ocenie ryzyka zdrowotnego. Swobodnie wyjaśnia róznice między monitoringiem biologicznym związanym z oceną narażenia zawodowego a oceną narażenia środowiskowego na określone czynniki. Wykazuje duże zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami i ciekawość poznawczą; umiejętnie korzysta ze źródeł naukowych.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BL_1A_BL-S-O9.4_U01
wykorzystuje wyniki biomonitoringu w ocenie stopnia skażenia środowiska i narażenia na określone czynniki
2,0Student nie potrafi w oparciu o wyniki biomonitoringu wnioskować o stopniu skażenia środowiska i narażeniu na określone czynniki. Nie rozumie różnicy między wynikami otrzymanymi z wykorzystaniem monitoringu biologicznego a wynikami z monitoringu technicznego.
3,0Student, z dużą pomocą nauczyciela, wyjaśnia różnice między wynikami otrzymanymi z wykorzystaniem monitoringu biologicznego a wynikami z monitoringu technicznego. W niewielkim stopniu wykorzystuje tę wiedzę w ocenie narażenia na określone czynniki. Student wykazuje znaczne trudności w interpretacji wyników. Przy wnioskowaniu o stopniu skażenia środowiska i narażenia popełnia bardzo dużo błędów.
3,5Student, z niewielką pomocą nauczyciela, wyjaśnia różnice między wynikami otrzymanymi z wykorzystaniem monitoringu biologicznego a wynikami z monitoringu technicznego i stosuje tę wiedzę w ocenie narażenia na określone czynniki. Student wykazuje niewielkie trudności w interpretacji wyników. Przy wnioskowaniu o stopniu skażenia środowiska i narażenia popełnia dużo błędów.
4,0Student wyjaśnia różnice między wynikami otrzymanymi z wykorzystaniem monitoringu biologicznego a wynikami z monitoringu technicznego i stosuje tę wiedzę w ocenie narażenia na określone czynniki. Student wykazuje niewielkie trudności w interpretacji wyników. Przy wnioskowaniu o stopniu skażenia środowiska i narażenia popełnia niewiele błędów.
4,5Student wyjaśnia różnice między wynikami otrzymanymi z wykorzystaniem monitoringu biologicznego a wynikami z monitoringu technicznego i stosuje tę wiedzę w ocenie narażenia na określone czynniki. Student interpretuje wyniki w sposób prawidłowy. Przy wnioskowaniu o stopniu skażenia środowiska i narażenia popełnia jedynie mało znaczące błędy.
5,0Student rozumie różnice między wynikami otrzymanymi z wykorzystaniem monitoringu biologicznego a wynikami z monitoringu technicznego i stosuje tę wiedzę w ocenie narażenia na określone czynniki. Student interpretuje wyniki w sposób prawidłowy. Prawidłowo wnioskuje o stopniu skażenia środowiska i narażenia na określone czynniki. Swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe.

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BL_1A_BL-S-O9.4_K01
wykazuje aktywną postawę w poszukiwaniu wiedzy o współczesnych problemach środowiskowych i znaczeniu monitoringu biologicznego
2,0Student nie interesuje się problematyką środowiskową i w tym kontekście nie rozumie znaczenia monitoringu biologicznego.
3,0Student w niewielkim stopniu interesuje się problematyką środowiskową i nie rozumie znaczenia monitoringu biologicznego. Wykazuje raczej bierną postawę w zdobywaniu wiedzy.
3,5Student w niewielkim stopniu interesuje się problematyką środowiskową i nie w pełni rozumie znaczenie i konieczność prowadzenia monitoringu biologicznego w ocenie np. narażenia na szkodliwe czynniki. Wykazuje raczej bierną postawę w zdobywaniu wiedzy.
4,0Student w średnim stopniu interesuje się aktualnymi problemami środowiskowymi i zagrożeniami z tym związanymi. Nie w pełni rozumie znaczenie i konieczność prowadzenia monitoringu biologicznego w ocenie narażenia na szkodliwe czynniki.
4,5Student w dużym stopniu interesuje się aktualnymi problemami środowiskowymi i zagrożeniami z tym związanymi. Rozumie znaczenie i konieczność prowadzenia monitoringu biologicznego w ocenie narażenia na szkodliwe czynniki. W miarę samodzielnie korzysta z materiałów źródłowych.
5,0Student wykazuje aktywną postawę w poszukiwaniu wiedzy o współczesnych problemach środowiskowych i znaczeniu monitoringu biologicznego. Student odznacza się dużą samodzielnością w podejmowanych działaniach, służących zgłębianiu wiedzy.

Literatura podstawowa

  1. Zimny H., Ekologiczna ocena stanu srodowiska. Bioindykacja i biomonitoring, AR-W, A. Grzegorczyk, Warszawa, 2006
  2. Szumska M., Tyrpień K., Biomonitoring ksenobiotyków - wybrane zagadnienia, MedPharm, Wrocław, 2011

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Monitorowanie biologiczne narażenia zawodowego i środowiskowego na metale i półmetale. Zalecane metody oznaczania i ocena narażenia na wybrane metale i półmetale w oparciu o ich stężenie w materiale biologicznym.1
T-A-2Monitorowanie biologiczne narażenia zawodowego i środowiskowego na związki organiczne. Zalecane metody oznaczania wybranych związków i ich metabolitów w płynach ustrojowych. Ocena narażenia na wybrane substancje chemiczne w oparciu o ich stężenie w materiale biologicznym.1
T-A-3Monitorowanie biologiczne narażenia na czynniki potencjalnie rakotwórcze. Metody oceny narażenia i wczesnych skutków biologicznych.1
T-A-4Ocena skażenia środowiska wybranymi związkami organicznymi i metalami ciężkimi – opracowanie i interpretacja wyników badań przeprowadzonych z wykorzystaniem organizmów bioindykacyjnych i metod monitoringu technicznego2
5

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Monitoring biologiczny jako narzędzie oceny narażenia zawodowego i środowiskowego na czynniki chemiczne i fizyczne. Monitoring biologiczny narażenia zawodowego i środowiskowego. Pojęcia bat, bei, tlv. Dystrybucja i wiązanie tkankowe substancji chemicznych.1
T-W-2Monitoring biologiczny w ocenie skażenia środowiska. System zbierania danych o środowisku. Monitoring biologiczny zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, gleby i wody.2
T-W-3Wykorzystanie tolerancji ekologicznej w ocenie jakości środowiska. Rola markerów biologicznych w identyfikacji zagrożeń i efektów fizjologicznych narażenia na skażenia środowiska.1
T-W-4Wykorzystanie monitoringu biologicznego, danych epidemiologicznych i monitoringu środowiskowego w ocenie ryzyka zdrowotnego ludności.1
5

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1uczestnictwo w zajęciach5
A-A-2przygotowanie się do zajęć11
A-A-3studiowanie literatury dotyczącej monitoringu biologicznego6
A-A-4przygotowanie się do kolokwium8
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1uczestnictwo w zajęciach5
A-W-2studiowanie wskazanej literatury12
A-W-3przygotowanie się do kolokwium13
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_1A_BL-S-O9.4_W01wymienia i opisuje markery biologiczne stosowane w ocenie narażenia środowiskowego i zawodowego
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_1A_W20zna mechanizmy przemian i efektów biologicznych na różnym poziomie organizacji orgaznimu i biocenozy
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP1A_W01rozumie podstawowe zjawiska i procesy przyrodnicze
P1A_W04ma wiedzę w zakresie najważniejszych problemów z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów oraz zna ich powiązania z innymi dyscyplinami przyrodniczymi
P1A_W05ma wiedzę w zakresie podstawowych kategorii pojęciowych i terminologii przyrodniczej oraz ma znajomość rozwoju dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów i stosowanych w nich metod badawczych
Cel przedmiotuC-2zapoznanie studentów z markerami biologicznymi, biowskaźnikami i organizmami monitorowymi stosowanymi w ocenie skażenia środowiska i narażenia na określone czynniki
C-1zapoznanie studentów ze znaczeniem monitoringu biologicznego w ocenie narażenia zawodowego i środowiskowego na czynniki chemiczne i fizyczne
Treści programoweT-W-4Wykorzystanie monitoringu biologicznego, danych epidemiologicznych i monitoringu środowiskowego w ocenie ryzyka zdrowotnego ludności.
T-W-1Monitoring biologiczny jako narzędzie oceny narażenia zawodowego i środowiskowego na czynniki chemiczne i fizyczne. Monitoring biologiczny narażenia zawodowego i środowiskowego. Pojęcia bat, bei, tlv. Dystrybucja i wiązanie tkankowe substancji chemicznych.
T-A-2Monitorowanie biologiczne narażenia zawodowego i środowiskowego na związki organiczne. Zalecane metody oznaczania wybranych związków i ich metabolitów w płynach ustrojowych. Ocena narażenia na wybrane substancje chemiczne w oparciu o ich stężenie w materiale biologicznym.
T-A-3Monitorowanie biologiczne narażenia na czynniki potencjalnie rakotwórcze. Metody oceny narażenia i wczesnych skutków biologicznych.
T-A-1Monitorowanie biologiczne narażenia zawodowego i środowiskowego na metale i półmetale. Zalecane metody oznaczania i ocena narażenia na wybrane metale i półmetale w oparciu o ich stężenie w materiale biologicznym.
Metody nauczaniaM-1wykład informacyjny
M-3pogadanka
M-4objaśnienie
Sposób ocenyS-3Ocena formująca: zaliczenie pisemne
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie potrafi zdefiniować określenia "marker biologiczny (biomarker)". Nie potrafi wymienić markerów biologicznych stosowanych w ocenie narażenia środowiskowego i zawodowego. Nie wykazuje zainteresowania poruszanymi zagadnieniami.
3,0Student potrafi wymienić część markerów biologicznych stosowanych w ocenie narażenia środowiskowego i zawodowego. Rozumie celowość ich stosowania. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów. Wykazuje małe zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
3,5Student potrafi wymienić większość omawianych na zajęciach markerów biologicznych stosowanych w ocenie narażenia środowiskowego i zawodowego, ale podczas ich opisywania popełnia dużo błędów. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
4,0Student potrafi wymienić biomarkery stosowane w ocenie narażenia środowiskowego i zawodowego. Podczas ich opisywania popełnia błędy. Wykazuje znaczne zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
4,5Student potrafi wymienić biomarkery stosowane w ocenie narażenia środowiskowego i zawodowego. Student potrafi je scharakteryzować bez popełnianie większych błędów. Wykazuje duże zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
5,0Student potrafi bezbłędnie wymienić i scharakteryzować biomarkery stosowane w ocenie narażenia środowiskowego i zawodowego. Wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą w zakresie poruszanych zagadnień. Umiejętnie korzysta ze źródeł naukowych
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_1A_BL-S-O9.4_W02wymienia i opisuje organizmy monitorowe i biowskaźniki stosowane w kontroli zanieczyszczeń określonych elementów środowiska
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_1A_W13zna podstawowe procesy, rozłożone w czasie i w różnych środowiskach, prowadzące do przekształcania się cech i właściwości organizmów żywych
BL_1A_W14zna powiązania między organizmami żywymi a środowiskiem biotycznym i abiotycznym
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP1A_W01rozumie podstawowe zjawiska i procesy przyrodnicze
P1A_W03ma wiedzę z zakresu matematyki, fizyki i chemii niezbędną dla zrozumienia podstawowych procesów i zjawisk przyrodniczych
P1A_W04ma wiedzę w zakresie najważniejszych problemów z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów oraz zna ich powiązania z innymi dyscyplinami przyrodniczymi
P1A_W05ma wiedzę w zakresie podstawowych kategorii pojęciowych i terminologii przyrodniczej oraz ma znajomość rozwoju dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów i stosowanych w nich metod badawczych
P1A_W06ma wiedzę w zakresie statystyki i informatyki na poziomie pozwalającym na opisywanie i interpretowanie zjawisk przyrodniczych
P1A_W08rozumie związki między osiągnięciami wybranej dziedziny nauki i dyscypliny nauk przyrodniczych a możliwościami ich wykorzystania w życiu społeczno-gospodarczym z uwzględnieniem zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej
Cel przedmiotuC-2zapoznanie studentów z markerami biologicznymi, biowskaźnikami i organizmami monitorowymi stosowanymi w ocenie skażenia środowiska i narażenia na określone czynniki
Treści programoweT-W-2Monitoring biologiczny w ocenie skażenia środowiska. System zbierania danych o środowisku. Monitoring biologiczny zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, gleby i wody.
T-W-3Wykorzystanie tolerancji ekologicznej w ocenie jakości środowiska. Rola markerów biologicznych w identyfikacji zagrożeń i efektów fizjologicznych narażenia na skażenia środowiska.
T-A-4Ocena skażenia środowiska wybranymi związkami organicznymi i metalami ciężkimi – opracowanie i interpretacja wyników badań przeprowadzonych z wykorzystaniem organizmów bioindykacyjnych i metod monitoringu technicznego
Metody nauczaniaM-1wykład informacyjny
M-3pogadanka
Sposób ocenyS-3Ocena formująca: zaliczenie pisemne
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie potrafi zdefiniować terminów "organizmy wskaźnikowe" i "biowskaźniki". Nie potrafi wymienić organizmów monitorowych i biowskaźników stosowanych w kontroli zanieczyszczeń określonych elementów środowiska.
3,0Student potrafi wymienić część organizmów monitorowych i biowskaźników stosowanych w kontroli zanieczyszczeń określonych elementów środowiska, ale podczas ich opisywania popełnia bardzo dużo błędów. Wykazuje małe zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
3,5Student potrafi wymienić większość organizmów monitorowych i biowskaźników stosowanych w kontroli zanieczyszczeń określonych elementów środowiska, ale podczas ich opisywania popełnia dużo błędów. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
4,0Student potrafi wymienić organizmy monitorowe i biowskaźniki stosowane w kontroli zanieczyszczeń określonych elementów środowiska. Podczas ich opisywania popełnia nieliczne błędy. Wykazuje znaczne zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
4,5Student potrafi wymienić organizmy monitorowe i biowskaźniki stosowane w kontroli zanieczyszczeń określonych elementów środowiska. Student potrafi je opisać bez popełnianie znaczących błędów. Wykazuje duże zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
5,0Student potrafi bezbłędnie wymienić i opisać organizmy monitorowe i biowskaźniki stosowane w kontroli zanieczyszczeń określonych elementów środowiska. Wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą w zakresie poruszanych zagadnień, umiejętnie korzysta ze źródeł naukowych.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_1A_BL-S-O9.4_W03opisuje rolę monitoringu biologicznego w ocenie ryzyka zdrowotnego
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_1A_W13zna podstawowe procesy, rozłożone w czasie i w różnych środowiskach, prowadzące do przekształcania się cech i właściwości organizmów żywych
BL_1A_W14zna powiązania między organizmami żywymi a środowiskiem biotycznym i abiotycznym
BL_1A_W09zna biochemiczne podłoże procesów życiowych bazujące na wiedzy o klasyfikacji, budowie, funkcjach i przemianach substratów wystepujących w żywych organizmach
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP1A_W01rozumie podstawowe zjawiska i procesy przyrodnicze
P1A_W03ma wiedzę z zakresu matematyki, fizyki i chemii niezbędną dla zrozumienia podstawowych procesów i zjawisk przyrodniczych
P1A_W04ma wiedzę w zakresie najważniejszych problemów z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów oraz zna ich powiązania z innymi dyscyplinami przyrodniczymi
P1A_W05ma wiedzę w zakresie podstawowych kategorii pojęciowych i terminologii przyrodniczej oraz ma znajomość rozwoju dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów i stosowanych w nich metod badawczych
P1A_W06ma wiedzę w zakresie statystyki i informatyki na poziomie pozwalającym na opisywanie i interpretowanie zjawisk przyrodniczych
P1A_W07ma wiedzę w zakresie podstawowych technik i narzędzi badawczych stosowanych w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
P1A_W08rozumie związki między osiągnięciami wybranej dziedziny nauki i dyscypliny nauk przyrodniczych a możliwościami ich wykorzystania w życiu społeczno-gospodarczym z uwzględnieniem zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej
Cel przedmiotuC-1zapoznanie studentów ze znaczeniem monitoringu biologicznego w ocenie narażenia zawodowego i środowiskowego na czynniki chemiczne i fizyczne
Treści programoweT-W-4Wykorzystanie monitoringu biologicznego, danych epidemiologicznych i monitoringu środowiskowego w ocenie ryzyka zdrowotnego ludności.
T-W-1Monitoring biologiczny jako narzędzie oceny narażenia zawodowego i środowiskowego na czynniki chemiczne i fizyczne. Monitoring biologiczny narażenia zawodowego i środowiskowego. Pojęcia bat, bei, tlv. Dystrybucja i wiązanie tkankowe substancji chemicznych.
Metody nauczaniaM-1wykład informacyjny
M-3pogadanka
M-4objaśnienie
Sposób ocenyS-3Ocena formująca: zaliczenie pisemne
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie potrafi omówić roli monitoringu biologicznego w ocenie ryzyka zdrowotnego związanego z narażeniem środowiskowym i zawodowym. Ma problemy z wyjaśnieniem w jakim celu prowadzony jest monitoring biologiczny. Nie wykazuje zainteresowania poruszanymi zagadnieniami.
3,0Student potrafi wyjaśnić celowość prowadzenia monitoringu biologicznego. Omawiająć rolę monitoringu biologicznego w ocenie ryzyka zdrowotnego, student popełnia bardzo dużo błędów. Ma problem z rozróżnieniem monitoringu biologicznego związanego z oceną narażenia zawodowego i środowiskowego na określone czynniki. Wykazuje małe zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
3,5Student potrafi wyjaśnić, w sposób ogólnikowy, rolę i znaczenie monitoringu biologicznego w ocenie ryzyka zdrowotnego. Prezentując wiedzę popełnia dużo błędów merytorycznych. Rozróżnia monitoring biologiczny związany z oceną narażenia zawodowego i środowiskowego na określone czynniki.
4,0Student potrafi wyjaśnić rolę i znaczenie monitoringu biologicznego w ocenie ryzyka zdrowotnego, a prezentując wiedzę popełnia niewiele błędów. Rozróżnia monitoring biologiczny związany z oceną narażenia zawodowego i środowiskowego na określone czynniki. W stosunku do tematyki przedmiotu wykazuje duże zainteresowanie.
4,5Student potrafi wyjaśnić rolę i znaczenie monitoringu biologicznego w ocenie ryzyka zdrowotnego. Prezentując wiedzę popełnia mało znaczące błędy (sporadycznie). Rozróżnia monitoring biologiczny związany z oceną narażenia zawodowego i środowiskowego na określone czynniki. W stosunku do omawianych zagadnień wykazuje duże zainteresowanie.
5,0Student potrafi bezbłędnie wyjaśnić rolę i znaczenie monitoringu biologicznego w ocenie ryzyka zdrowotnego. Swobodnie wyjaśnia róznice między monitoringiem biologicznym związanym z oceną narażenia zawodowego a oceną narażenia środowiskowego na określone czynniki. Wykazuje duże zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami i ciekawość poznawczą; umiejętnie korzysta ze źródeł naukowych.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_1A_BL-S-O9.4_U01wykorzystuje wyniki biomonitoringu w ocenie stopnia skażenia środowiska i narażenia na określone czynniki
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_1A_U02umie określić zjawiska i procesy fizyczne, chemiczne w środowisku naturalnym i użytkowanym przez człowieka; dokonuje pomiarów i określa podstawowe wielkości fizyczne i chemiczne; przeprowadza proste doświadczenia z fizyki i chemii; potrafi określić ryzyko i przewidzieć ewentualne niebezpieczeństwo wynikające z zachodzących procesów i zjawisk;
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP1A_U04wykonuje zlecone proste zadania badawcze lub ekspertyzy pod kierunkiem opiekuna naukowego
P1A_U06przeprowadza obserwacje oraz wykonuje w terenie lub laboratorium proste pomiary fizyczne, biologiczne i chemiczne
P1A_U10posiada umiejętność wystąpień ustnych w języku polskim i języku obcym, dotyczących zagadnień szczegółowych z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
P1A_U11uczy się samodzielnie w sposób ukierunkowany
Cel przedmiotuC-3wykształcenie umiejętności wykorzystania wyników monitoringu biologicznego w ocenie ryzyka zdrowotnego
Treści programoweT-A-4Ocena skażenia środowiska wybranymi związkami organicznymi i metalami ciężkimi – opracowanie i interpretacja wyników badań przeprowadzonych z wykorzystaniem organizmów bioindykacyjnych i metod monitoringu technicznego
Metody nauczaniaM-2ćwiczenia praktyczne
M-4objaśnienie
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: odpowiedź ustna
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie potrafi w oparciu o wyniki biomonitoringu wnioskować o stopniu skażenia środowiska i narażeniu na określone czynniki. Nie rozumie różnicy między wynikami otrzymanymi z wykorzystaniem monitoringu biologicznego a wynikami z monitoringu technicznego.
3,0Student, z dużą pomocą nauczyciela, wyjaśnia różnice między wynikami otrzymanymi z wykorzystaniem monitoringu biologicznego a wynikami z monitoringu technicznego. W niewielkim stopniu wykorzystuje tę wiedzę w ocenie narażenia na określone czynniki. Student wykazuje znaczne trudności w interpretacji wyników. Przy wnioskowaniu o stopniu skażenia środowiska i narażenia popełnia bardzo dużo błędów.
3,5Student, z niewielką pomocą nauczyciela, wyjaśnia różnice między wynikami otrzymanymi z wykorzystaniem monitoringu biologicznego a wynikami z monitoringu technicznego i stosuje tę wiedzę w ocenie narażenia na określone czynniki. Student wykazuje niewielkie trudności w interpretacji wyników. Przy wnioskowaniu o stopniu skażenia środowiska i narażenia popełnia dużo błędów.
4,0Student wyjaśnia różnice między wynikami otrzymanymi z wykorzystaniem monitoringu biologicznego a wynikami z monitoringu technicznego i stosuje tę wiedzę w ocenie narażenia na określone czynniki. Student wykazuje niewielkie trudności w interpretacji wyników. Przy wnioskowaniu o stopniu skażenia środowiska i narażenia popełnia niewiele błędów.
4,5Student wyjaśnia różnice między wynikami otrzymanymi z wykorzystaniem monitoringu biologicznego a wynikami z monitoringu technicznego i stosuje tę wiedzę w ocenie narażenia na określone czynniki. Student interpretuje wyniki w sposób prawidłowy. Przy wnioskowaniu o stopniu skażenia środowiska i narażenia popełnia jedynie mało znaczące błędy.
5,0Student rozumie różnice między wynikami otrzymanymi z wykorzystaniem monitoringu biologicznego a wynikami z monitoringu technicznego i stosuje tę wiedzę w ocenie narażenia na określone czynniki. Student interpretuje wyniki w sposób prawidłowy. Prawidłowo wnioskuje o stopniu skażenia środowiska i narażenia na określone czynniki. Swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_1A_BL-S-O9.4_K01wykazuje aktywną postawę w poszukiwaniu wiedzy o współczesnych problemach środowiskowych i znaczeniu monitoringu biologicznego
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_1A_K03przejawia aktywny udział i zdyscyplinowanie w pracy indywidualnej oraz grupowej wykazując odpowiedzialne współdziałanie zarówno jako członek jak i lider zespołu koleżeńskiego
BL_1A_K05ma otwartą i poszukującą postawę ogólnego i kierunkowego kształtowania i rozwijania własnej aktywności poznawczej w oparciu o różne naukowe źródła informacji
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP1A_K01rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie
P1A_K02potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
P1A_K03potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
P1A_K05rozumie potrzebę podnoszenia kompetencji zawodowych i osobistych
P1A_K06jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych; umie postępować w stanach zagrożenia
P1A_K07wykazuje potrzebę stałego aktualizowania wiedzy kierunkowej
P1A_K08potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Cel przedmiotuC-3wykształcenie umiejętności wykorzystania wyników monitoringu biologicznego w ocenie ryzyka zdrowotnego
C-2zapoznanie studentów z markerami biologicznymi, biowskaźnikami i organizmami monitorowymi stosowanymi w ocenie skażenia środowiska i narażenia na określone czynniki
C-1zapoznanie studentów ze znaczeniem monitoringu biologicznego w ocenie narażenia zawodowego i środowiskowego na czynniki chemiczne i fizyczne
Treści programoweT-W-2Monitoring biologiczny w ocenie skażenia środowiska. System zbierania danych o środowisku. Monitoring biologiczny zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, gleby i wody.
T-W-3Wykorzystanie tolerancji ekologicznej w ocenie jakości środowiska. Rola markerów biologicznych w identyfikacji zagrożeń i efektów fizjologicznych narażenia na skażenia środowiska.
T-W-4Wykorzystanie monitoringu biologicznego, danych epidemiologicznych i monitoringu środowiskowego w ocenie ryzyka zdrowotnego ludności.
T-W-1Monitoring biologiczny jako narzędzie oceny narażenia zawodowego i środowiskowego na czynniki chemiczne i fizyczne. Monitoring biologiczny narażenia zawodowego i środowiskowego. Pojęcia bat, bei, tlv. Dystrybucja i wiązanie tkankowe substancji chemicznych.
T-A-2Monitorowanie biologiczne narażenia zawodowego i środowiskowego na związki organiczne. Zalecane metody oznaczania wybranych związków i ich metabolitów w płynach ustrojowych. Ocena narażenia na wybrane substancje chemiczne w oparciu o ich stężenie w materiale biologicznym.
T-A-3Monitorowanie biologiczne narażenia na czynniki potencjalnie rakotwórcze. Metody oceny narażenia i wczesnych skutków biologicznych.
T-A-1Monitorowanie biologiczne narażenia zawodowego i środowiskowego na metale i półmetale. Zalecane metody oznaczania i ocena narażenia na wybrane metale i półmetale w oparciu o ich stężenie w materiale biologicznym.
T-A-4Ocena skażenia środowiska wybranymi związkami organicznymi i metalami ciężkimi – opracowanie i interpretacja wyników badań przeprowadzonych z wykorzystaniem organizmów bioindykacyjnych i metod monitoringu technicznego
Metody nauczaniaM-1wykład informacyjny
M-2ćwiczenia praktyczne
M-3pogadanka
M-4objaśnienie
Sposób ocenyS-4Ocena formująca: ocena aktywności i postawy względem omawianych zagadnień
S-2Ocena formująca: odpowiedź ustna
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie interesuje się problematyką środowiskową i w tym kontekście nie rozumie znaczenia monitoringu biologicznego.
3,0Student w niewielkim stopniu interesuje się problematyką środowiskową i nie rozumie znaczenia monitoringu biologicznego. Wykazuje raczej bierną postawę w zdobywaniu wiedzy.
3,5Student w niewielkim stopniu interesuje się problematyką środowiskową i nie w pełni rozumie znaczenie i konieczność prowadzenia monitoringu biologicznego w ocenie np. narażenia na szkodliwe czynniki. Wykazuje raczej bierną postawę w zdobywaniu wiedzy.
4,0Student w średnim stopniu interesuje się aktualnymi problemami środowiskowymi i zagrożeniami z tym związanymi. Nie w pełni rozumie znaczenie i konieczność prowadzenia monitoringu biologicznego w ocenie narażenia na szkodliwe czynniki.
4,5Student w dużym stopniu interesuje się aktualnymi problemami środowiskowymi i zagrożeniami z tym związanymi. Rozumie znaczenie i konieczność prowadzenia monitoringu biologicznego w ocenie narażenia na szkodliwe czynniki. W miarę samodzielnie korzysta z materiałów źródłowych.
5,0Student wykazuje aktywną postawę w poszukiwaniu wiedzy o współczesnych problemach środowiskowych i znaczeniu monitoringu biologicznego. Student odznacza się dużą samodzielnością w podejmowanych działaniach, służących zgłębianiu wiedzy.