Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biologia (N1)
specjalność: Bezpieczeństwo żywności
Sylabus przedmiotu Metody in vitro i in vivo w ocenie toksyczności ksenobiotyków:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Biologia | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia niestacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | licencjat | ||
| Obszary studiów | nauk przyrodniczych | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Metody in vitro i in vivo w ocenie toksyczności ksenobiotyków | ||
| Specjalność | Biologia | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Biotechnologii Rozrodu Zwierząt i Higieny Środowiska | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Agnieszka Tomza-Marciniak <Agnieszka.Tomza-Marciniak@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Bogumiła Pilarczyk <Bogumila.Pilarczyk@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 2,0 | ECTS (formy) | 2,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | 8 | Grupa obieralna | 3 |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | brak wymagań |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | zapoznanie studentów z metodami alternatywnymi in vivo i in vitro wykorzystywanymi w ocenie toksyczność ksenobiotyków |
| C-2 | zaponanie z klasycznymi metodami in vivo wykorzystywanych w badaniach toksykologiczności ksenobiotyków |
| C-3 | zapoznanie studentów z badaniami podstawowymi i pomocniczymi stosowanymi w ocenie toksyczności |
| C-4 | zapoznanie studentów z możliwymi mechanizmami działania toksycznego substancji |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Mechanizmy działania toksycznego. Przegląd koncepcji farmakologicznych. Receptorowy i pozareceptorowy mechanizm działania toksycznego. Metody wyznaczania dawek/stężeń śmiertelnych (LD50 i LC50). | 1 |
| T-A-2 | Metabolizm ksenobiotyków. Biotransformacje i sprzęganie. | 1 |
| T-A-3 | Badanie toksyczności po podaniu wielokrotnym, toksyczności podprzewlekłej i przewlekłej. Wyznaczanie NOAEL, LOAEL, LOAL i RfD. | 1 |
| T-A-4 | Metody obliczeniowe w ocenie toksyczności. Ocena narażenia i ryzyka. | 1 |
| T-A-5 | Ocena toksykologiczna surowców i produktów kosmetycznych. Metody alternatywne w badaniach ekotoksykologicznych. | 1 |
| 5 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Wykorzystanie zwierząt w badaniach toksykometrycznych. Główne organizacje promujące metody alternatywne w świecie. Bazy danych o technikach in vitro stosowanych w toksykologii. | 1 |
| T-W-2 | Ocena toksyczności substancji chemicznych z użyciem testów in vivo. Rodzaje i kierunki badań. Badania podstawowe i pomocnicze. | 1 |
| T-W-3 | Przegląd podstawowych metod alternatywnych do badań na zwierzętach. Ocena toksyczności substancji chemicznych z użyciem testów alternatywnych in vitro. | 1 |
| T-W-4 | Ocena toksyczności związku na podstawie zależności miedzy jego budową chemiczną a aktywnością biologiczną. Czynniki genetyczne a kumulacja związków chemicznych. Czynniki genetyczne zwiększające wrażliwość na związki chemiczne. | 1 |
| T-W-5 | Bezpieczeństwo chemiczne. Ważniejsze przepisy regulujące zagadnienie bezpieczeństwa chemicznego. Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych. Testowanie in vivo i in vitro w badaniu rakotwórczości i mutagenności ksenobiotyków. Test mutagenezy bakteryjnej. Oznaczenia naprawy DNA. Wyznaczenie wymiany chromatydu siostrzanego. Oznaczenie mutageniczności u ssaków. | 1 |
| 5 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | uczestnictwo w zajęciach | 5 |
| A-A-2 | studiowanie wskazanej literatury | 10 |
| A-A-3 | przygotowanie się zajęć | 5 |
| A-A-4 | przygotowanie się do kolokwium | 5 |
| A-A-5 | opracowanie wskazanych zagadnień | 5 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | uczestnictwo w zajęciach | 5 |
| A-W-2 | studiowanie wskazanej literatury | 14 |
| A-W-3 | przygotowanie się do kolokwium | 11 |
| 30 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | wykład informacyjny |
| M-2 | pogadanka |
| M-3 | objaśnienie |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena podsumowująca: Wykład: uzyskanie pozytywnego wyniku z testu końcowego |
| S-2 | Ocena podsumowująca: Ćwiczenie: średnia ocen z testu i odpowiedzi ustnej |
| S-3 | Ocena formująca: odpowiedź ustna |
| S-4 | Ocena formująca: test |
| S-5 | Ocena formująca: ocena aktywności i postawy względem omawianych zagadnień |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_1A_BL-S-O6.4_W01 zna i opisuje badania podstawowe i pomocnicze stosowane w ocenie toksyczności | BL_1A_W20 | P1A_W01, P1A_W04, P1A_W05 | C-3 | T-A-3, T-W-2 | M-1 | S-4 |
| BL_1A_BL-S-O6.4_W02 omawia mechanizmy działania toksycznego | BL_1A_W20, BL_1A_W05 | P1A_W01, P1A_W04, P1A_W05 | C-4 | T-A-2, T-A-1 | M-1 | S-4 |
| BL_1A_BL-S-O6.4_W03 zna metody klasyczne i alternatywne, stosowane w badaniach toksyczności ksenobiotyków | BL_1A_W20, BL_1A_W21 | P1A_W01, P1A_W04, P1A_W05, P1A_W08 | C-2, C-1 | T-A-3, T-A-5, T-W-4, T-W-2, T-W-3, T-W-1 | M-1 | S-4 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_1A_BL-S-O6.4_U01 stosuje metody obliczeniowe w ocenie toksyczności, narażenia i ryzyka | BL_1A_U01, BL_1A_U02 | P1A_U04, P1A_U05, P1A_U06, P1A_U10, P1A_U11 | C-3 | T-A-1, T-A-4 | M-1 | S-3 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_1A_BL-S-O6.4_K01 rozumie potrzebę stosowania metod ograniczających wykorzystanie zwierząt w badaniach toksykologicznych | BL_1A_K02, BL_1A_K05 | P1A_K01, P1A_K03, P1A_K04, P1A_K05, P1A_K07 | C-2, C-1, C-3 | T-A-3, T-A-4, T-W-4, T-W-2, T-W-3, T-W-5, T-W-1 | M-2, M-3, M-1 | S-5, S-3 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BL_1A_BL-S-O6.4_W01 zna i opisuje badania podstawowe i pomocnicze stosowane w ocenie toksyczności | 2,0 | Student nie zna badań stosowanych w ocenie toksycznosci ksenobiotyków i nie potrafi ich opisać; popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych. Nie wykazuje zainteresowania poruszanymi zagadnieniami. |
| 3,0 | Student potrafi wymienić część badań podstawowych i pomocniczych stosowanych w ocenie toksyczności ksenobiotyków, ale podczas ich opisywania popełnia bardzo dużo błędów. Wykazuje małe zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami. | |
| 3,5 | Student potrafi wymienić większość badań podstawowych i pomocniczych stosowanych w ocenie toksyczności ksenobiotyków, ale podczas ich opisywania popełnia dużo błędów. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami. | |
| 4,0 | Student potrafi wymienić badania podstawowe i pomocnicze stosowane w ocenie toksyczności ksenobiotyków. Podczas ich opisywania popełnia błędy. Wykazuje znaczne zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami. | |
| 4,5 | Student potrafi wymienić badania podstawowe i pomocnicze stosowane w ocenie toksyczności ksenobiotyków. Student potrafi je opisać bez popełnianie większych błędów Wykazuje duże zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami. | |
| 5,0 | Student potrafi bezbłędnie wymienić i opisać badania podstawowe i pomocnicze stosowane w ocenie toksyczności ksenobiotyków. Wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą w zakresie poruszanych zagadnień. Umiejętnie korzysta ze źródeł naukowych. | |
| BL_1A_BL-S-O6.4_W02 omawia mechanizmy działania toksycznego | 2,0 | Student nie potrafi wymienić ani opisać mechanizmów działania toksycznego substancji; popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych. Nie wykazuje zainteresowania poruszanymi zagadnieniami. |
| 3,0 | Student potrafi wymienić tylko niektóre mechanizmy, a podczas ich opisywania popełnia bardzo dużo błędów. | |
| 3,5 | Student potrafi wymienić większość mechanizmów działania toksycznego, ale podczas ich opisywania popełnia dużo błędów. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami. | |
| 4,0 | Student potrafi bezbłędnie wymienić mechanizmy działania toksycznego, ale podczas ich opisywania popełnia błędy. Wykazuje znaczne zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami. | |
| 4,5 | Student potrafi bezbłędnie wymienić mechanizmy działania toksycznego substancji. Student potrafi je opisać bez popełnianie większych błędów. Wykazuje duże zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami. | |
| 5,0 | Student potrafi bezbłędnie wymienić i opisać mechanizmy działania toksycznego. Wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą w zakresie poruszanych zagadnień, umiejętnie korzysta ze źródeł naukowych. | |
| BL_1A_BL-S-O6.4_W03 zna metody klasyczne i alternatywne, stosowane w badaniach toksyczności ksenobiotyków | 2,0 | Student nie potrafi wymienić ani opisać metod klasycznych i alternatywnych stosowanych w badaniu toksyczności substancji. Nie potrafi zdefiniować metod alternatywnych. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych. Nie wykazuje zainteresowania poruszanymi zagadnieniami. |
| 3,0 | Student potrafi wymienić tylko część metod klasycznych i alternatywnych stosowanych w badaniu toksyczności substancji. Nie potrafi ich opisać ani wskazać różnic między metodami alternatywnymi a klasycznymi. W zakresie wyrażania wiedzy student popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych. Nie wykazuje zainteresowania poruszanymi zagadnieniami. | |
| 3,5 | Student potrafi wymienić większość metod stosowanych w badaniu toksyczności substancji. Podczas ich opisywania student popełnia dużo błędów. Definiuje metody alternatywne. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami. | |
| 4,0 | Student potrafi wymienić wszystkie metody stosowane w badaniu toksyczności substancji. Podczas ich opisywania popełnia nieliczne błędy. Wykazuje znaczne zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami. | |
| 4,5 | Student potrafi wymienić wszystkie metody stosowane w badaniu toksyczności substancji. Student potrafi je opisać bez popełnianie większych błędów. Wykazuje duże zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami. | |
| 5,0 | Student potrafi bezbłędnie wymienić i opisać metody stosowane w badaniu toksyczności substancji. Wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą w zakresie poruszanych zagadnień, umiejętnie korzysta ze źródeł naukowych. |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BL_1A_BL-S-O6.4_U01 stosuje metody obliczeniowe w ocenie toksyczności, narażenia i ryzyka | 2,0 | Student nie zna metod obliczeniowych i nie potrafi przeprowadzić podstawowych działań rachunkowych stosowanych w ocenie toksyczności subtancji, narażenia i szacowania ryzyka. Nie operuje wiedza kontekstową |
| 3,0 | Student rozumie celowość stosowania metod obliczeniowych. Potrafi, z dużą pomocą nauczyciela, wykonać podstawowe obliczenia. Student popełnia dużo błędów. | |
| 3,5 | Student potrafi z nieznaczną pomocą nauczyciela, wykonać podstawowe obliczenia. Ma problemy z interpretacją uzyskanych wyników. | |
| 4,0 | Student potrafi samodzielnie wykonać podstawowe obliczenia. Ma niewielkie problemy z interpretacją uzyskanych wyników. Student samodzielnie radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy. | |
| 4,5 | Wykorzystując zdobytą wiedzę samodzielnie wykonuje działania rachunkowe stosowane w ocenie toksyczności subtancji, narażenia i szacowania ryzyka. Poprawnie interpretuje uzyskane wyniki. W procesie wykonaywania zadań popełnia nieliczne i mało znaczące błędy. | |
| 5,0 | Student wykazuje umiejetność zastosowania metod obliczeniowych stosowanych w ocenie toksyczności subtancji, narażenia i szacowania ryzyka. Samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce, prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe i interpretuje dane. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BL_1A_BL-S-O6.4_K01 rozumie potrzebę stosowania metod ograniczających wykorzystanie zwierząt w badaniach toksykologicznych | 2,0 | Student nie przejawia wrażliwości w stosunku do zwierząt. Nie rozumie potrzeby ograniczenia ich wykorzystania w badaniach naukowych, w tym w badaniach toksykologicznych. |
| 3,0 | Student przejawia niewielką wrażliwość w stosunku do zwierząt. Wykazuje niewielkie zainteresowanie aktualnymi trendami polegajacymi na ograniczeniu wykorzystania zwierząt w badaniach naukowych, w tym w badaniach toksykologicznych. | |
| 3,5 | Student przejawia wrażliwość w stosunku do zwierząt, ale wykazuje niewielkie zainteresowanie aktualnymi tendencjami do ograniczenia ich wykorzystania w badaniach naukowych, w tym w badaniach toksykologicznych. Nie rozumie potrzeby prowadzenia badań metodami alternatywnymi. | |
| 4,0 | Student przejawia wrażliwość w stosunku do zwierząt, ale nie zgadza się w pełni z tendencjami do ograniczenia ich wykorzystania w badaniach naukowych, w tym w badaniach toksykologicznych. Nie rozumie potrzeby prowadzenia badań metodami alternatywnymi, zwłaszcza in vitro. | |
| 4,5 | Student przejawia wrażliwość w stosunku do zwierząt. Rozumie i zgadza się z aktualnymi tendencjami do ograniczenia ich wykorzystania w badaniach naukowych, w tym w badaniach toksykologicznych. Rozumie potrzebę prowadzenia badań nad alternatywnymi metodami in vitro, które mogłyby zastąpić metody oparte na wykorzystaniu zwierząt. Nie w pełni rozumie korzyści i zagrożenia wynikające ze stosowania alternatywnych metod in vitro. | |
| 5,0 | Student przejawia wrażliwość w stosunku do zwierząt. Rozumie i zgadza się z aktualnymi tendencjami do ograniczenia ich wykorzystania w badaniach naukowych, w tym w badaniach toksykologicznych. Rozumie korzyści i zagrożenia wynikające ze stosowania alternatywnych metod in vitro. Rozumie potrzebę prowadzenia badań nad alternatywnymi metodami in vitro. |
Literatura podstawowa
- Seńczuk W. (red.), Toksykologia współczesna, PZWL, Warszawa, 2006