Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biologia (N1)
specjalność: Bezpieczeństwo żywności
Sylabus przedmiotu Fizjologia wysiłku fizycznego i bezczynności:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Biologia | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia niestacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | licencjat | ||
| Obszary studiów | nauk przyrodniczych | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Fizjologia wysiłku fizycznego i bezczynności | ||
| Specjalność | Biologia | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Fizjologii, Cytobiologii i Proteomiki | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Małgorzata Ożgo <Malgorzata.Ozgo@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | |||
| ECTS (planowane) | 1,0 | ECTS (formy) | 1,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | 6 | Grupa obieralna | 4 |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Podstawowa wiedza z zakresu fizjologii organizmu. |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie studentów z wiedzą na temat adaptacji do wysiłku, czyli zmian w strukturze i funkcji róznych narządów rozwijajacych się w procesie wysiłku fizycznego. |
| C-2 | Zapoznanie studentów z procesami zachodzącymi w organizmie związanymi z niedoborem aktywności ruchowej oraz profilaktycznym znaczeniu wysiłku i trenningu na fizjologię organizmu. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Apoptoza a wysiłek fizyczny. Powysiłkowe procesy apoptotyczne w mięśniach szkieletowych i układzie wydalniczym. Mechanizmy prowadzące do wytwarzania reaktywnych form tlenu podczas wysiłku fizycznego. | 1 |
| T-A-2 | Fizjologia bezczynności ruchowej. Zmniejszenie wydolności fizycznej. Upośledzenie tolerancji glukozy i interakcje hormonalne. | 1 |
| T-A-3 | Białkowe markery przyczyn i powikłań nadciśnienia tętniczego (angiotensynogen, renina, angiotensyny, enzym konwertujący angiotensynę I, bradykinina, śródbłonkowy czynnik hiperpolaryzujący, przedsionkowy czynik natriuretyczny - marker niewydolności lewokomorowej, mózgowy czynnik natriuretyczny - marker przeciążenia serca). | 1 |
| T-A-4 | Nietolerancja ortostatyczna. Wpływ bezczynności ruchowej na metabolizm wapnia. Wysiłki fizyczne a choroby wewnętrzne. Wpływ starzenia na zdolność wysiłkową. | 1 |
| T-A-5 | Zaliczenie pisemne ćwiczeń audytoryjnych. | 1 |
| 5 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Klasyfikacja wysiłków fizycznych. Wysiłki fizyczne granice przystosowania. Organizacja czynnościowa układu ruchu. Lokomocja: Biomechanika. Nerwowa kontrola motoryki. Energetyka pracy mięsni i metabolizm wysiłkowy z uwzględnieniem czasu trwania wysiłku. Metabolizm powysiłkowy. | 1 |
| T-W-2 | Pobieranie tlenu w czasie wysiłku. Zmiany czynności układu oddechowego, krążenia, czynności układu wydzielania wewnętrznego podczas wysiłku fizycznego. Termoregulacja w wysiłku fizycznym. Zmiany objętości i składu krwi podczas wysiłków fizycznych. Wydolność fizyczna i tolerancja wysiłkowa. | 1 |
| T-W-3 | Fizjologia wysiłków fizycznych. Fizjologiczne następstwa bezczynności ruchowej i długotrwałego pozostawania w pozycji leżącej. Adaptacja do zmiennych warunków środowiska naturalnego. Białka strukturalne kardiomocytów jako wskaźniki wczesnego, ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego. Markery białkowe wczesnego zawału mięśnia sercowego (sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina C, troponina I, ATP-aza, enzym konwrtujący angiotensynę, TGF-β i in.). Markery późnego niedokrwienia serca (dehydrogenaza mleczanowa - LDH, dehydrogenaza α-hydroksymaślanowa - HBDH, aminotransferaza asparaginianowa – AspAT). Markery reperfuzji (mioglobina, sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina T, troponina I). | 1 |
| T-W-4 | Trening fizyczny i procesy adaptacyjne. Znaczenie wydolności fizycznej jako czynnika kształtującego zdolności adaptacyjne do zmiennych warunków życia. Testy wysiłkowe stosowane do oceny wydolności fizycznej i tolerancji wysiłkowej. | 1 |
| T-W-5 | Zaliczenie wykładów w formie pisemnej. | 1 |
| 5 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | Aktywny udział studenta w ćwiczeniach audytoryjnych. | 5 |
| A-A-2 | Samodzielne studiowanie tematyki ćwiczeń audytoryjnych. | 5 |
| A-A-3 | Przygotowanie do zaliczenia. | 5 |
| 15 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Udział studenta w wykładach. | 5 |
| A-W-2 | Samodzielne studiowanie tematyki wykładów. | 5 |
| A-W-3 | Przygotowanie do zaliczenia | 5 |
| 15 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne. |
| M-2 | Prezentacje multimedialne przy wykorzystaniu komputera i projektora. |
| M-3 | Praca w grupach. |
| M-4 | Dyskusja dydaktyczna. |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Ocena aktywności studenta na zajęciach. |
| S-2 | Ocena formująca: Ocena przygotowania prezentacji multimedialnej oraz omówienia wybranego tematu zajęc audytoryjnych. |
| S-3 | Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena aktywności studenta oraz przygotowania prezentacji i jej omówienia na zajęciach audytoryjnych. |
| S-4 | Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie tematyki wykładów. |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_1A_BL-N-O4.4_W01 Student zna podstawowe pojęcia wysiłków fizycznych i potrafi je klasyfikowac. | BL_1A_W14, BL_1A_W12 | P1A_W01, P1A_W03, P1A_W04, P1A_W05, P1A_W06, P1A_W08 | C-1 | T-A-2, T-A-3, T-A-1, T-A-4, T-A-5, T-W-5, T-W-1, T-W-4, T-W-2, T-W-3 | M-3, M-2, M-4, M-1 | S-3, S-4 |
| BL_1A_BL-N-O4.4_W02 Student opisuje fizjologię wysiłków fizycznych i zna następstwa bezczynności ruchowej organizmu. | BL_1A_W13 | P1A_W01, P1A_W04, P1A_W05, P1A_W06 | C-2 | T-A-2, T-A-3, T-A-1, T-A-4, T-A-5, T-W-5, T-W-1, T-W-4, T-W-2, T-W-3 | M-3, M-2, M-4, M-1 | S-3, S-4 |
| BL_1A_BL-N-O4.4_W03 Student objaśnia przemiany energetyczne zachodzące w organizmie w związku z wysiłkiem fizycznym i zna zdrowotne aspekty wysiłku fizycznego. | BL_1A_W12 | P1A_W01, P1A_W04, P1A_W05 | C-2, C-1 | T-A-2, T-A-3, T-A-1, T-A-4, T-A-5, T-W-5, T-W-1, T-W-4, T-W-2, T-W-3 | M-3, M-2, M-4, M-1 | S-3, S-4 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_1A_BL-N-O4.4_U01 Student posiada umiejętność rozumienia mechanizmów zachodzących w organizmie związanych z aktywnością ruchową, determinujących zwiększoną wydolnośc fizyczną organzimu. | BL_1A_U06 | P1A_U01, P1A_U04, P1A_U06, P1A_U10, P1A_U11 | C-2, C-1 | T-A-2, T-A-3, T-A-1, T-W-4, T-W-2, T-W-3 | M-3, M-2, M-4, M-1 | S-3, S-4 |
| BL_1A_BL-N-O4.4_U02 Student posługuje się zasadami zdrowego trybu życia, znając pozytywny wpływ wysiłku fizycznego na metabolizm tkankowy narządów i wydolność fizyczną organizmu. | BL_1A_U20 | P1A_U01 | C-2, C-1 | T-A-2, T-A-3, T-A-1, T-A-4 | M-3, M-4 | S-1 |
| BL_1A_BL-N-O4.4_U03 Student potrafi wskazać wpływ czynników środowiskowych (bezczynność ruchowa, aktywność ruchowa) na przebieg wszelkich procesów w organizmach żywych. | BL_1A_U07 | P1A_U01, P1A_U04, P1A_U10 | C-2, C-1 | T-A-2, T-A-3, T-A-1, T-A-4, T-A-5, T-W-5, T-W-1, T-W-4, T-W-2, T-W-3 | M-3, M-2, M-4, M-1 | S-3, S-4 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_1A_BL-N-O4.4_K01 Student wykazuje zrozumienie podstawowych procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie pod wpływem wysiłku fizycznego. | BL_1A_K01 | P1A_K01, P1A_K04 | C-2, C-1 | T-A-2, T-A-3, T-A-1, T-A-4, T-A-5, T-W-5, T-W-1, T-W-4, T-W-2, T-W-3 | M-3, M-2, M-4, M-1 | S-3, S-4 |
| BL_1A_BL-N-O4.4_K02 Student przejawia wysoką wrażliwość na potrzebę promocji aktywności ruchowej związanej z poprawą z usprawnieniem czynności narządów i metabolizmu tkankowego. | BL_1A_K06 | P1A_K02, P1A_K04, P1A_K06 | C-2, C-1 | T-A-2, T-A-3, T-A-1, T-A-4 | M-3, M-4 | S-1 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BL_1A_BL-N-O4.4_W01 Student zna podstawowe pojęcia wysiłków fizycznych i potrafi je klasyfikowac. | 2,0 | Student nie zna podstawowych pojęc wysiłków fizycznych i nie potrafi je sklasyfikowac. |
| 3,0 | Student zna zaledwie kilka podstawowych pojęc wysiłków fizycznych i niektóre potrafi sklasyfikowac. | |
| 3,5 | Student poprawnie definiuje podstawowe pojęcia wysiłków fizycznych i kilka potrafi sklasyfikowac. | |
| 4,0 | Student dobrze definiuje wszystkie pojęcia wysiłków fizycznych i i potrafi większośc sklasyfikowac. | |
| 4,5 | Student potrafi zdefiniowac wszystkie pojęcia wysiłków fizycznych i dobrze je klasyfikuje. | |
| 5,0 | Student bardzo dobrze zna wszystkie podstawowe pojęcia wysiłków fizycznych i potrafi je wszystkie sklasyfikowac. | |
| BL_1A_BL-N-O4.4_W02 Student opisuje fizjologię wysiłków fizycznych i zna następstwa bezczynności ruchowej organizmu. | 2,0 | Student nie potrafi w najprostrzy sposób opisac fizjologii wysiłków fizycznych i nie zna następstw bezczynności ruchowej organizmu. |
| 3,0 | Student zaledwie poprawnie opisuje fizjologię wysiłków fizycznych i bezczynności ruchowej organizmu. | |
| 3,5 | Student poprawnie opisuje fizjologię wysiłków fizycznych i bezczynności ruchowej organizmu. | |
| 4,0 | Student dobrze opisuje fizjologię poszczególnych układów organizmu i zna dobrze następstwa bezczynności ruchowej. | |
| 4,5 | Student potrafi efektywnie analizowac wpływ trenningu fizycznego na wysiłkowe zmiany czynności wielu układów organizmu oraz prezentowac fizjologiczne następstwa bezczynności ruchowej i długotrwałego pozostawania w pozycji leżącej. | |
| 5,0 | Student bardzo dobrze opisuje czynniki kształtujace zdolnośc do róznego rodzaju wysiłków, dyskutuje i prezentuje wysiłkowe zmiany wszystkich układów organizmu a także dyskutuje na temat propozycji zwiększenia zdolności do wysiłku w stanie bezczynności ruchowej i długotrwałego pozostawania w pozycji leżącej. | |
| BL_1A_BL-N-O4.4_W03 Student objaśnia przemiany energetyczne zachodzące w organizmie w związku z wysiłkiem fizycznym i zna zdrowotne aspekty wysiłku fizycznego. | 2,0 | Student nie potrafi w najprostszy sposób objaśnic przemian energetycznych zachodzących w organizmie w związku z wysiłkiem fizycznym i nie zna zdrowotnych aspektów wysiłku fizycznego. |
| 3,0 | Student potrafi w niewielkim stopniu przedstawic przemiany energetyczne zachodzące w organizmie w związku z wysiłkiem fizycznym bez umiejętności efektywnej analizy. | |
| 3,5 | Student objaśnia przemiany energetyczne zachodzące w organizmie i potrafi efektywnie je analizowc. | |
| 4,0 | Student zna dobrze źródła energii potrzebnej do pracy mięśni i efektywnie objaśnia metabolizm wysiłkowy organizmu. | |
| 4,5 | Student potrafi efektywnie prezentowac, analizowac i dyskutowac o przemianach energetycznych zachodzących podczas reakcji organizmu na wysiłki fizyczne oraz dyskutuje o zdrowotnych aspektach wysiłku fizycznego. | |
| 5,0 | Student potrafi bardzo dobrze opisac i prezentowac wszystkie przemiany energetyczne zachodzące w organizmie podczas wysiłku fizycznego i prezentuje znaczenie aktywności ruchowej w zapobieganiu chorobom cywilizacyjnym. |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BL_1A_BL-N-O4.4_U01 Student posiada umiejętność rozumienia mechanizmów zachodzących w organizmie związanych z aktywnością ruchową, determinujących zwiększoną wydolnośc fizyczną organzimu. | 2,0 | Student nie posiada umiejętności rozumienia mechanizmów zachodzących w organizmie związanych z aktywnością ruchową. |
| 3,0 | Student zaledwie poprawnie posiada umiejetnośc rozumienia mechanizmów zachodzących w organizmie podczas wysiłku fizycznego. | |
| 3,5 | Student poprawnie rozumuje mechanizmy zachodzące w organizmie podczas wysiłku fizycznego. | |
| 4,0 | Student posiada dobrą umiejetnośc rozumienia mechanizmów zachodzących w organizmie podczas wysiłku fizycznego. | |
| 4,5 | Student potrafi wykorzystywac wszystkie zaproponowane w trakcie zajęc narzędzia, i posiada dużą umiejętnośc rozumienia mechanizmów zachodzących w organizmie związanych z aktywnością ruchową. | |
| 5,0 | Student posiada bardzo dobrą umiejetnośc rozumienuia mechanizmów zachodzących w organizmie związanych z aktywnością ruchową, które determinują zwiększoną wydolnośc fizyczną organizmu. | |
| BL_1A_BL-N-O4.4_U02 Student posługuje się zasadami zdrowego trybu życia, znając pozytywny wpływ wysiłku fizycznego na metabolizm tkankowy narządów i wydolność fizyczną organizmu. | 2,0 | Student nie potrafi opisac pozytywnego wpływu wysiłku fizycznego na metabolizm tkankowy narządów i wydolnośc fizyczna organizmu. |
| 3,0 | Student zaledwie formułuje zasady zdrowego trybu życia i opisuje ogólnie wpływ wysiłku fizycznego na metabolizm tkankowy narządów. | |
| 3,5 | Student potrafi wskazac zastosowanie zasad zdrowego trybu życia i opisuje wpływ wysiłku fizycznego na ogólną wydolnośc fizyczną organizmu. | |
| 4,0 | Student dobrze analizuje i potrafi wskazac pozytywny wpływ zasad zdrowego trybu życia na wydolnośc fizyczną organizmu. | |
| 4,5 | Student dobrze analizuje i potrafi wskazac pozytywny wpływ zasad zdrowego trybu życia oraz wpływ wysiłku fizycznego na metabolizm tkankowy narządów.wydolnośc fizyczną organizmu. | |
| 5,0 | Student dobrze analizuje i potrafi wskazac pozytywny wpływ zasad zdrowego trybu życia oraz wpływ wysiłku fizycznego na metabolizm tkankowy narządów.wydolnośc fizyczną organizmu, potrafi dyskutowac o osiagniętych wynikach pozytywnego wpływu wysiłku fizycznego, a także proponuje modyfikacje w układzie pomiarowym. | |
| BL_1A_BL-N-O4.4_U03 Student potrafi wskazać wpływ czynników środowiskowych (bezczynność ruchowa, aktywność ruchowa) na przebieg wszelkich procesów w organizmach żywych. | 2,0 | Student nie potrafi wskazac wpływu czynników środowiskowych na przebieg procesów w organizmach żywych. |
| 3,0 | Student zaledwie wskazuje róznice wpływu bezczynności ruchowej i aktywności ruchowej na przebieg procesów fizjologicznych w organizmach żywych. | |
| 3,5 | Student prawidłowo analizuje wpływ bezczynności ruchowej na przebieg procesów fizjologicznych w organizmach żywych. | |
| 4,0 | Student prawidłowo analizuje wpływ bezczynności ruchowej i aktywności ruchowej na przebieg procesów fizjologicznych w organizmach żywych. | |
| 4,5 | Student prawidłowo analizuje wpływ bezczynności ruchowej i aktywności ruchowej na przebieg procesów fizjologicznych w organizmach żywych oraz samodzielnie identyfikowac czynniki potrzebne do rozwiązania zadanego problemu z jednoczesnym uzasadnieniem wyboru. | |
| 5,0 | Student bardzo dobrze potrafi wykorzytac znajomośc wpływ bezczynności ruchowej i aktywności ruchowej na przebieg procesów fizjologicznych w organizmach żywych oraz samodzielnie identyfikowac czynniki potrzebne do rozwiązania zadanego problemu z jednoczesnym uzasadnieniem wyboru. |
Literatura podstawowa
- Traczyk W.Z.Trzebski A., Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej., Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2001
- Górski J., Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2006
Literatura dodatkowa
- Czarkowska-Pączek B., Przybylski J., Zarys fizjologii wysiłku fizycznego., Urban and Partner, Wrocław, 2005
- Birch K., MacLaren D., George K., Fizjologia sportu krótkie wykłady, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2008