Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa - Technologia żywności i żywienie człowieka (S1)
specjalność: technologia żywności pochodzenia wodnego
Sylabus przedmiotu Hydrobiologia organizmów wodnych użytecznych w technologii:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Technologia żywności i żywienie człowieka | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauki rolnicze, leśne i weterynaryjne, studia inżynierskie | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Hydrobiologia organizmów wodnych użytecznych w technologii | ||
| Specjalność | technologia żywności pochodzenia wodnego | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Hydrobiologii, Ichtiologii i Biotechnologii Rozrodu | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Kinga Mazurkiewicz-Zapałowicz <Kinga.Mazurkiewicz-Zapalowicz@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Kinga Mazurkiewicz-Zapałowicz <Kinga.Mazurkiewicz-Zapalowicz@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 5,0 | ECTS (formy) | 5,0 |
| Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Znajomość biologii na poziomie rozszerzonym szkoły średniej, szczególnie zoologii, botaniki i ekologii |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie studenta z różnorodnością świata zwierząt i roślin żyjących w wodach śródlądowych i morskich. |
| C-2 | Zapoznanie studenta ze znaczeniem hydrobiontów w ekosystemamach wodnych i możliwościami wykorzystania w różnych działach gospodarki, a szczególnie przez przemysł spożywczy |
| C-3 | Zapoznanie z biologią i funkcjonowaniem podstawowych grup sytematycznych hydrobiontów |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Porifera (Spongia) – gąbki Ogólna budowa gąbek, budowa i powstawanie szkieletu, rozmnażanie bezpłciowe gąbek. Rola gąbek w środowisku. Charakterystyka rzędu Ceractinomorpha. | 2 |
| T-L-2 | Coelenterata (parzydełkowce) Charakterystyka typu parzydełkowców oraz poszczególnych gromad i podgromad. Budowa polipa i meduzy u omawianych gromad. Przemiana pokoleń. | 2 |
| T-L-3 | Rotatoria (wrotki) Budowa i biologia wrotków: jama ciała, układ trawienny, wydalniczy i nerwowy; różnice pomiędzy wrotkami planktonowymi i osiadłymi. Znaczenie omawianych grup w środowisku. | 2 |
| T-L-4 | Annelida (pierścienice) Charakterystyczne cechy typu Annelida. Homonomia i heteronomia. Rozmnażanie wieloszczetów, skąposzczetów i pijawek. Przystosowania Hirudinea do pasożytnictwa. Znaczenie wieloszczetów, skąposzczetów i pijawek w środowisku. | 3 |
| T-L-5 | Bryozoa (mszywioły) Budowa i biologia mszywiołów; znaczenie mszywiołów w środowisku. Echinodermata (szkarłupnie) Cechy charakterystyczne Echinodermata i cechy gromad rozgwiazd, wężowideł, jeżowców, strzykw, liliowców – budowa zewnętrzna, wewnętrzna (budowa szkieletu, układ pokarmowy, nerwowy, narządy zmysłu, układ ambulakralny, oddechowy, krwionośny, pseudohemalny; wydalanie). | 3 |
| T-L-6 | Sprawdzian pisemny z zakresu ćwiczeń 1-5 | 1 |
| T-L-7 | Budowa oraz identyfikacja przedstawicieli słodkowodnych Cyanophyta. | 3 |
| T-L-8 | Budowa oraz rozpoznawanie przedstawicieli glonów w gromadach: Heterokontophyta, Chlorophyta i Rodophyta. | 4 |
| T-L-9 | Budowa oraz rozpoznawanie przedstawicieli hydrofitów w gromadzie Telomophyta w klasie Magnoliopsida | 4 |
| T-L-10 | Budowa oraz rozpoznawanie przedstawicieli hydrofitów w gromadzie Telomophyta w klasie Lilioliopsida | 3 |
| T-L-11 | Praktyczne rozpoznawanie sinic i glonów mikroskopowych oraz makrohydrofitów | 2 |
| T-L-12 | Sprawdzian pisemny (ćwiczenie 7-10) | 1 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Hydrobiologia - jej działy i związki z innymi naukami biologicznymi. Zasady nomenklatury w taksonomii roślin i zwierząt. Systematyczny podział świata organicznego - udział hydrobiontów na tle ogólnej bioróżnorodności. | 1 |
| T-W-2 | Gąbki (Porifera) – budowa i systematyka, biologia gąbek (odżywianie, rozmnażanie), znaczenie. Parzydełkowce (Cnidaria) – charakterystyczne cechy, typy komórek, przemiana pokoleń. Stułbiopławy (Hydrozoa) i krążkopławy (Scyphozoa) – budowa, podział, znaczenie, koralowce (Anthozoa) – budowa, systematyka, znaczenie. | 3 |
| T-W-3 | Budowa i biologia wirków (Turbellaria) i wrotków (Rotatoria) i ich znaczenie w ekosystemach wodnych. Charakterystyczne cechy pierścienic (Annelida). Cechy wieloszczetów (Polychaeta). Różnice pomiędzy wieloszczetami pełzającymi (Errantia) a osiadłymi (Sedentaria). Cechy skąposzczetów (Oligochaeta). | 2 |
| T-W-4 | Charakterystyka typu stawonogów (Arthropoda), systematyka. Skorupiaki (Crustacea) – charakterystyka, systematyka. Skorupiaki niższe (Entomostraca) – charakterystyczne cechy wspólne, omówienie grup: skrzelonogi (Branchiopoda) (ze szczególnym uwzględnieniem wioślarek (Cladocera), widłonogi (Copepoda), małżoraczki (Ostracoda) i splewki (Branchiura), wąsonogi (Cirripedia).Charakterystyka i systematyka skorupiaków wyższych (Malacostraca); Stomatopoda (ustonogi), Euphausiacea (szczętki=eufauzje=kryle) oraz Decapoda (dziesięcionogi). Biologia, znaczenie i możliwości wykorzytania w technologii żywności przedstawicieli sekcji: Caridea, Astacidae, Palinura, Brachyura i Anomura. | 4 |
| T-W-5 | Ogólna charakterystyka, budowa i biologia mięczaków (Mollusca). Systematyka, cechy wyróżniające, sposoby poruszania się i odżywiania gromad mięczaków użytkowych oraz przedstawiciele: Gastropoda (ślimaki), Bivalvia (małże) i Cephalopoda (głowonogi). | 4 |
| T-W-6 | Mszywioły (Bryozoa) – budowa, biologia, znaczenie. Ramienionogi (Brachiopoda) – charakterystyka. Charakterystyka szkarłupni (Echinodermata). Budowa, biologia i znaczenie: liliowców (Crinoidea), rozgwiazd (Asteroidea), wężowideł (Ophiuroidea), jeżowców (Echinoidea) i strzykw (Holothurioidea). | 2 |
| T-W-7 | Szczecioszczękie – (Chaetognatha) – charakterystyka, znaczenie. Charakterystyczne cechy strunowców (Chordata). Charakterystyka osłonic (Tunicata), systematyka. Ogonice (Appendiculariae), żachwy (Ascidiae), sprzągle (Salpae) – budowa, biologia. Bezczaszkowce (Acrania) – budowa, biologia. | 2 |
| T-W-8 | Wodne, kręgowce z podtypu Vertebrata (kręgowce): Amphibia (płazy), Reptilia (gady) i Mammalia (ssaki) Systematyka, ogólna charakterystyka i cechy wyróżniające, ważniejszi przedstawiciele. | 3 |
| T-W-9 | Stopnie organizacji morfologicznej w gromadach: Cyanophyta, Heterokontophyta, Rodophyta i Chlorophyta, charakterystyka, przedstawieciele i znaczenie | 4 |
| T-W-10 | Cechy wyróżniające hydrofity z gromady Telomophyta, klasy Magnoliopsida i Liliopsida, przedstawiciele i znaczenie | 4 |
| T-W-11 | Egzamin pisemny | 1 |
| 30 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | Uczestnictwo w zajęciach | 30 |
| A-L-2 | Uczestnictwo w konsultacjach | 5 |
| A-L-3 | Przygotowanie do sprawdzianów | 25 |
| 60 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Uczestnictwo w wykładach | 30 |
| A-W-2 | Samodzielne studiowanie literatury | 50 |
| A-W-3 | Udział w konsultacjach | 10 |
| 90 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykłady informacyjne, tradycyjne z wykorzystaniem środków multimedialnych połączone z metodami problemowymi i aktywizującymi (dyskusja dydaktyczna) |
| M-2 | Ćwiczenia: metody poglądowe i praktyczne, związane z pokazem żywego lub zakonserwowanego materiału biologicznego z wykorzystaniem mikroskopu biologicznego i stereoskopowego |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Wejściówka- student zalicza pisemnie i ustnie materiał teoretyczny, który przygotował w domu |
| S-2 | Ocena formująca: Wyjściówka - zaliczenie pracy studenta, związane z wyszukiwaniem obiektów mikroskopowych w preparatach |
| S-3 | Ocena formująca: Aprobata pracy na ćwiczeniach związana z zaliczeniem rysunków i stosownych opisów do narysowanych obiektów biologicznych |
| S-4 | Ocena podsumowująca: Zaliczenie pisemne z zakresu tematyki wykładów i ćwiczeń laboratoryjnych |
| S-5 | Ocena podsumowująca: Praktyczna identyfikacja mikroskopowych i makroskopowych obiektów hydrobiologicznych |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| TZZ_1A_D1tzpw_W01 Student potrafi rozróżniać podstawowe grupy hydrobiontów oraz scharakteryzować ich budowę, funkcjonowanie, znaczenie w ekosystemach oraz wykorzystanie | TZZ_1A_W10, TZZ_1A_W22 | — | — | C-3, C-1, C-2 | T-W-2, T-W-4, T-W-11, T-W-3, T-W-5, T-W-6, T-W-9, T-W-10, T-W-7, T-W-8, T-L-4, T-L-3, T-L-1, T-L-2, T-L-10, T-L-11, T-L-8, T-L-5, T-L-9, T-L-7 | M-1, M-2 | S-2, S-1, S-4 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| TZZ_1A_D1tzpw_U01 Student przeprowadza obserwację, analizuje i identyfikuje podstawowe grupy systematyczne hydrobiontów; potrafi łączyć ich budowę z możliwościami wykorzystania przez człowieka i hodowlą | TZZ_1A_U05, TZZ_1A_U17 | — | — | C-3, C-1, C-2 | T-W-2, T-W-4, T-W-11, T-W-3, T-W-5, T-W-6, T-W-9, T-W-10, T-W-7, T-W-8, T-L-4, T-L-3, T-L-1, T-L-2, T-L-10, T-L-11, T-L-8, T-L-5, T-L-9, T-L-7 | M-1, M-2 | S-2, S-1, S-5, S-4 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| TZZ_1A_D1tzpw_K01 Student nabywa kompetencje świadomej i aktywnej obserwacji oraz wyrażania oceny na temat stanu bioróżnorodności w środowisku wodnym | TZZ_1A_K01, TZZ_1A_K03, TZZ_1A_K04 | — | — | C-3, C-1, C-2 | T-W-4, T-W-1, T-W-3, T-W-6, T-W-7, T-L-4, T-L-3, T-L-1, T-L-2, T-L-5 | M-1, M-2 | S-2, S-1, S-3, S-5, S-4 |
| TZZ_1A_D1tzpw_K02 Student postrzega możliwości wykorzystania niekonwencjonalnych źródeł białka jako surowców spożywczych | TZZ_1A_K01, TZZ_1A_K03, TZZ_1A_K05 | — | — | C-3, C-1, C-2 | T-W-4, T-W-1, T-W-3, T-W-6, T-W-7, T-L-4, T-L-3, T-L-1, T-L-2, T-L-5 | M-1, M-2 | S-2, S-1, S-3 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TZZ_1A_D1tzpw_W01 Student potrafi rozróżniać podstawowe grupy hydrobiontów oraz scharakteryzować ich budowę, funkcjonowanie, znaczenie w ekosystemach oraz wykorzystanie | 2,0 | Student nie potrafi wymienić, rozpoznać ani opisać znaczenia poszczególnych grup hydrobiontów w wodnych ekosystemach śródlądowych i morskich |
| 3,0 | Student wymienia (w języku polskim) pojedyncze gatunki hydrobiontów z różnych grup systematycznych (co stanowi mniej niż 60% obiektów przewidzianych w programie), nie potrafi jednak wytłumaczyć znaczenia poszczególnych grup hydrobiontów w ekosystemach i możliwości wykorzystania w gospodarce człowieka | |
| 3,5 | Student wymienia (w języku polskim) gatunki hydrobiontów z różnych grup systematycznych (co stanowi 60 -70%obiektów przewidzianych w programie), potrafi wytłumaczyć znaczenie pojedynczych grup hydrobiontów w ekosystemach i możliwości wykorzystania w gospodarce człowieka | |
| 4,0 | Student poprawnie wymienia (w języku polskim i łacińskim) hydrobionty z różnych grup systematycznych (co stanowi 71-80%obiektów przewidzianych w programie), potrafi wytłumaczyć kompleksowe znaczenie większości z obowiązujących grup hydrobiontów, umie rozpoznać tylko nieliczne gatunki | |
| 4,5 | Student poprawnie wymienia (w języku polskim i łacińskim) hydrobionty z różnych grup systematycznych (co stanowi 81-90%obiektów przewidzianych w programie), potrafi wytłumaczyć znaczenie większości z obowiązujących grup hydrobiontów, umie rozpoznać większość (powyżej 50%) z objętych programem gatunków | |
| 5,0 | Student poprawnie wymienia (w języku polskim i łacińskim) hydrobionty z różnych grup systematycznych (co stanowi powyżej 90% obiektów przewidzianych w programie), potrafi wytłumaczyć znaczenie większości z obowiązujących grup hydrobiontów, praktycznie rozpoznaje powyżej 75%, z objętych programem gatunków. |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TZZ_1A_D1tzpw_U01 Student przeprowadza obserwację, analizuje i identyfikuje podstawowe grupy systematyczne hydrobiontów; potrafi łączyć ich budowę z możliwościami wykorzystania przez człowieka i hodowlą | 2,0 | Student nie posługuje się umiejetnością wyszukiwania, identyfikacji oraz weryfikacji przedstawicieli podstawowych grup systematycznych hydrobiontów |
| 3,0 | Student posługuje się umiejetnością wyszukiwania, identyfikacji, weryfikacji oraz nazywania (w języku polskim) jedynie pojedynczych gatunków hydrobiontów z różnych grup systematycznych (co stanowi mniej niż 60% obiektów przewidzianych w programie). | |
| 3,5 | Student posługuje się umiejetnością wyszukiwania, identyfikacji, weryfikacji oraz nazywania (w języku polskim) 61-70% gatunków hydrobiontów z różnych grup systematycznych . | |
| 4,0 | Student posługuje się umiejetnością wyszukiwania, identyfikacji, weryfikacji oraz nazywania (w języku polskim) 71-80 % gatunków hydrobiontów z różnych grup systematycznych, interpretuje moźliwości ich wykorzystania w gospodarce człowieka | |
| 4,5 | Student posługuje się umiejetnością wyszukiwania, identyfikacji, weryfikacji oraz nazywania (w języku polskim) 81-90 % gatunków hydrobiontów z różnych grup systematycznych, interpretuje moźliwości ich wykorzystania w gospodarce człowieka | |
| 5,0 | Student posługuje się umiejetnością wyszukiwania, identyfikacji, weryfikacji oraz nazywania (w języku polskim i łacińskim) ponad 90 % gatunków hydrobiontów z różnych grup systematycznyc, interpretuje moźliwości ich wykorzystania w gospodarce człowieka |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TZZ_1A_D1tzpw_K01 Student nabywa kompetencje świadomej i aktywnej obserwacji oraz wyrażania oceny na temat stanu bioróżnorodności w środowisku wodnym | 2,0 | Student nie ma kompetencji związanych ze świadomą, kreatywną obserwacją i identyfikacją bioróżnorodności w środowisku wodnym, nie widzi potrzeby popularyzowania tej wiedzy |
| 3,0 | Student ma kompetencjiezwiązane ze świadomą, kreatywną obserwacją i identyfikacją bioróżnorodności w środowisku wodnym, widzi potrzeby aktywnego popularyzowania tej wiedzy | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| TZZ_1A_D1tzpw_K02 Student postrzega możliwości wykorzystania niekonwencjonalnych źródeł białka jako surowców spożywczych | 2,0 | Student nie ma świadomości dotyczacych możliwości pozyskiwania niekonwencjolnalnych źródeł białka jako surowców spożywczych |
| 3,0 | Student ma świadomość dotyczacą możliwości pozyskiwania niekonwencjolnalnych źródeł białka jako surowców spożywczych a także wolę popularyzacji tej wiedzy | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Literatura podstawowa
- Jura C., Bezkręgowce, Podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa., 1996, ISBN 83-01-12043-6
- Mikulski S., Biologia wód śródlądowych., PWN, Warszawa, 1982
- Starmach K., Wróbel S., Pasternak K., Hydrobiologia, Limnologia, PWN, Warszawa, 1979
- Podbielkowski Z., Glony, Wyd.Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa, 1996, ISBN 83-02-06169-7
- Szweykowska A., Szweykowski J., Botanika. Morfologia. t.1, PWN, Warszawa, 2003
- Szweykowska A., Szweykowski J., Botanika. Systematyka. t.2, PWN, Warszawa, 2003
- Wolska–Neja B., Piasecki W., Mazurkiewicz –Zapałowicz K., Wolska M., Hydrozoologia. Cz. I: Bezkręgowce. Przewodnik do ćwiczeń, Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Szczecinie., Szczecinie., 2006
Literatura dodatkowa
- Jura C., Krzanowska H. (red.), Leksykon biologiczny, Wiedza Powszechna, Warszawa, 1992
- Stańczykowska A., Zwierzęta bezkręgowe naszych wód., Wydaw. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa, 1986
- Żmudziński L., Świat zwierzęcy Bałtyku., Wydaw. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa, 1990